________________
ઉપર
કબીરની અંદગીનું ટુંક વૃતાંત.
ગામ જવાની ઈચ્છા જાહેર કરી. આ સાંભળી લેકે કહેવા લાગ્યા કે “આખું આયુષ્ય કાશીમાં તમે કહાડયું છે, અને હવે મગહર ગામ જવા ઇચ્છે છે. આ વાત શાસ્ત્ર વિરુદ્ધ છે.” કબીરે તેમને આ જાતના શંકાશિલ વિચારે માટે ઠપકે આપ્યો અને જણાવ્યું કે “રામની સત્તા શું એટલીજ હદવાળી છે કે જેથી તે તેના દસને શિવનાં ધામ કાશી સિવાય બીજે ક્યાં મરતાં મુક્તિ આપી ન શકે ?”
મગહર ગામ જવાને જ્યારે બે રોજ બાકી રહ્યા ત્યારે કમાલ કમાલી અને “હરિદેવ પંડિત) કબીરને કહેવા લાગ્યાં: “હે સ્વામીજી! આપે તો મગહર ગામની તૈયારી કરી પણ અમારું શું થશે ? અમે તે તમારા આશરે અમારો ગુજારે કરીએ છિયે” કબીરે જવાબ વાળે “હે કમાલ! લાલ તારાં જે સંત થશે તે કબીર નામથી ઓળખાશે.” આ કમાલી તરફ ફરી કહ્યું: “હે કમાલી! તારાં સંતાન પણ કબીર નામથી ઓળખાશે” કમાલીએ આ સાંભળી કહ્યું – “સ્વામીજી! આ બંનેની પિછાણ કેવી રીતે થઈ શકશે?” કબીરે કહ્યું : “કમાલના સંત કબીર પંથ અને તારો વંશ કબીર વંશના નામથી ઓળખાશે.”
મગહર ગામ કાશીથી છ મંજલ ઉપર ગેરખપુર જીલ્લામાં છે. વિરસિંહ વાઘેલે પહેલાંથી જ પોતાનાં લશકર સહિત ત્યાં પહોંચી ગયો હતો. મગહર ગામને નવાબ બિજલીખાન પઠાણ નામે હતો. તેણે જ્યારે સાંભળ્યું કે કબીરજી અહિં પિતાની જીંદગીના બાકીના દહાડા ગુજારવા આવે છે, અને વિરસિંહ વાઘેલે પણ તેમને શિષ્ય છે તથા તે પોતે પણ તેમને મુરીદ છે. તે કબીર સાહેબ મુસલમાન હોવાથી તેણે પોતે જ તેમને દફનાવવા અને તેમની છેલ્લી ક્રિયાઓ કરવાને ઠરાવ કર્યો, કારણ સાંભળવા પ્રમાણે રાણાજી એમના શબને બાળવા ચાહે છે, પણ આ વાત મુદલ બનવા દેવી નહિ. સંવત ૧૫૭૫, માહ સુદ એકાદશી અને બુધવારે કબીરજી કાશી તજી મગહર ગામ તરફ ગયા. કાશીનાં લેક કબીરનાં જવાથી બહુ ઉદાસ થઈ ગયાં અને કહેવા લાગ્યાં કે કબીરજી વિના કાશી સુની જણાય છે. સર્વ લેક પશ્ચાતાપ કરવા લાગ્યા કે “અમારાં મંદ ભાગ્ય, આવા મહા પુરૂષનાં વચન ઉપર અમે લક્ષા ન આપ્યું. મગહર ગામ પહોંચતાં એક નાનું મઠ કેઈ સંતનું હતું તેમાં કબીર જઈને બેઠા. આ મઠ હાલમાં મગહર ગામમાં અમી નદી કહેવાય છે
