________________
કબીરની અંદગીનું ટુંક વૃતાંત.
333
જ્ઞાન આપણું અજ્ઞાન આત્રણ દુર કરવાને સમર્થ થઈ શકશે તથા ક રસ્તો પિતા માટે અનુકુળ થઈ પડે તેમ છે, તે પારકે પુરૂષજ જાણી શકે છે માટે દરેકને માથે પિતપોતાને સદ્ગુરૂ હોવો જોઈએ, એમ કૃતિ રકૃતિ અને ચારે વેદે પણ સ્પષ્ટ દર્શાવે છે.
પતિ વિનાની વિધવાને સંસાર જેમ સુનો છે, જેમ પવિવૃતા સ્ત્રીને વ્યવહાર અને પરમાર્થમાં પિતાનો પતિ સંસાર સાગરથી તારનાર નકારૂપ છે, તેવી જ રીતે પુરૂષને તેને સદ્ગુરૂ છે. પતિ વિનાની સ્ત્રી જેમ ન ધણીતી કહેવાય છે, તે જ રીતે ગુરૂ વિનાને પુરૂષ તે નગર કહેવાય છે. બારાક્ષર અને બારાક્ષરી જાણ્યા વગર આપણાથી કોઈપણ પુસ્તક વાંચી શકાતું નથી. તેજ રીતે સમર્થ સદ્ગુરૂને શોધ્યા વગર યથાર્થ આત્મસ્વરૂપ જ્ઞાન પ્રાપ્ત થઈ શકતું જ નથી સદ્ગુરૂ વિના પોતાના સ્વધર્મનું યથાર્થ સ્વરૂપ સમજી શકાતું નથી.
આ સંસાર એક ભુલવણું રૂપ છે, અને તેમાં આપણે સર્વે ભુલા પડેલા છીએ. આ ભુલવણુના બનાવનાર નૃપતિ, શ્રી ઇષ્ટ પરમાત્મા છે, અને તેમણે તે ભુલવણીના સ્થળામાં પ્રત્યેક સ્થળે સદ્ગુરુરૂપ પોતાના ભોમિયાઓને ગોઠવી દીધેલા છે, કે જે ભેમિયા વગર આપણે આડે રસ્તે જઈ લુંટાઈએ છીએ. જેમ કેઇ ભૂલા પડેલા ઘનીક મનુષ્યને, તેનું ધન વીગેરે લુંટી લઇ, તેની આંખે પાટા બાંધી કેઇ વિકટ જંગલમાંના ઝાડ સાથે તેના હાથ પગ બાંધી દઇ લુટારાઓ ચાલ્યા જાય, અને તેથી તે ભુલો પડેલો માણસ રડારોળ કરી રહ્યો હોય, એટલામાં કેઇ દયાળુ મહાત્મા આવી તેને ઝાડ સાથેના બાંધેલા બંધથી છુટો કરી, તેની દુ:ખદાયક હકીકત સર્વ સાંભળી, તેને તેના સ્વદેશે જઈ પહોંચાડી આવે, તે જ રીતે, આ સંસાર રૂપ ભુલવણીમાં આપણે જે ભુલા પડેલા છીએ, કે જ્યાં માયાના આત્રણ રૂપી ચોરેએ આપણું જ્ઞાન રૂપી ધન લુંટી લઈ, આપણી આંખે અભિમાન રૂપી પાટા બાંધી, મમત્વ રૂપી ઝાડની સાથે, આપણને તૃષ્ણ રૂપી દોરાથી જકડી બાંધી દીધેલા છે; જેમાંથી સમર્થ સદ્ગુરૂ રૂ૫ કઈ દયાળુ ધર્માત્મા આવી, આપણું બંધને તોડીને, આપણું સ્વ:સ્વરૂપ રૂપી સ્વદેશે લઈ જઈ ઠેઠ પહોંચાડે છે. માટે જે આપણે માથે સદ્ગુરૂ ન હોય તો પેલા ભુલા પડેલા, લુટાયેલા, અને ઝાડ સાથે જકડીને બંધાયેલા પુરૂષની પેઠે, રડારોલ કરી ટળવળીને જ આપણે અંત