________________
૩૪૮
કબીરની અંદગીનું ટુંક વૃતાંત કબીર જુઠ નહિ બેલીયે, જબ લગ પાર બસાય; ને જાને કયા હેય, તિલક ચેાથે ભાય. કબીર બૂદ સમાની સમુદ્રમે, જાનત હય સબ કેય; સમુદ્ર સમાના બુંદમેં, બૂઝે બીરલા કેય. ઉપરકી દેઉ ગઈ, હીચકી ગઈ હીરાય; કહે કબીર ચારે ગઇ, તાસે કહા બસાય.
બાદશાહે કહ્યું, “અમારી કેમ ખાત્રી થાય?” કબીરે કહ્યું “શાહ. પૃથ્વી અને આકાશને અંતર તે તું જે. ચંદ્ર સુર્ય, જેટલા આ છેટાંમાં અસંખ્ય ઉંટ અને હાથી વગેરે અનેક જંતુઓ આવજાવ કરે છે. આ બધા તમારી આંખની પુતળીથી દેખાય છે. હવે આ આંખની પુતળી સેયની અણીથી પણ બારીક છે” બાદશાહે આ સાંભળી કબીરના કહેવાને ખરૂં માન્યું, અને તેને સલામ કરી, તેને જોઈએ ત્યાં જવા કહ્યું. લોકો આથી નારાજ થયાં, અને બાદશાહે તેઓની ફર્યાદની દાદ નહિ લીધી કરી કહેવા લાગ્યાં.
કબીર પર પડેલી જફાને હેવાલ. આ ચુકાદાથી કબીરના દુમને નારાજ થયા, અને તેઓએ કઈક રીતે કબીરને હેરાન કરવાની ચા બને તે જીવથી માર્યો જાય એવી યુકિતઓ રચવા માંડી. કહે છે કે કબીરના ચમત્કારથી કે તેની ઉપર ફિદા થતાં હતાં અને કબીરને ઇશ્વરી અવતાર કહેતાં, અને કોઈ વાર તે તે પરમાત્મા જ છે એમ પણ કઈક બોલતું, આવી વાતો સમજીને શહેનશાહ ઇબ્રાહિમ લોદીના દરબારના કાજીઓ તેની ઉપર બહુ રીશે ભરાયા, અને કબીર ઇશ્વરી દાવો કરે છે, અને એ જે કઈ (ઇશ્વરી) દાવો કરે તેને દેહાંત દંડની શિક્ષા થવી જોઈએ, એમ રાજાને ભંભેરાવ્યું, જેથી રાજાએ કબીરને મારી નાખવાનો હુકમ કર્યો એ હુકમથી રાજી થઈને કાજીએ લકે ઠઠ મેળવવા કહયું અને તેઓની સામે કબીરને મારી નાખવાની ગઠવણ કરી.
પહેલાં કબીરને સાંકળે બાંધીને એક મછવો કે જે પથરાઓથી ભરપૂર કીધું હતું, તેમાં બેસાડી તે મછવાને એક બાજુ પર છેડ પાડી ભર દરિયામાં ડુબાવી દીધે. કહે છે કે મછવો તો હુબી ગયો પણ કઈક ચમત્કારે કબીર
