________________
૨૪૦
કબીરની અંદગીનું ટુંક વૃતાંત. સહિત ઠપકે દેવા માંડે; પણ રાજા પિને રવામિજીને શિષ્ય હતા, જેથી વધારે બેલી ન શકે. આ સઘળાનું કહેવું બધું સાંભળી લઈ. પછી રામાનંદ સ્વામિ, સર્વનાં મનનું સમાધાન કરવા અર્થે પ્રત્યુત્તરમાં નીચે પ્રમાણે કહેવા લાગ્યા:
મહાશય, કબીર મલેચ્છ નહીં હૈ, પરંતુ એક સાંકેતિલ લીલા વિગ્રહ રામજીકી ઈચ્છાસે પ્રગટ હવા તનુ હૈ, વો પુરૂષ હૈ, સો હિન્દુ મુસલમાન દોને સમાન હૈ તુમ અંત:કરણસહ અજ્ઞાન આત્રણસે મનકે ધર્મો સ્વયં આત્મામે નિરે પણ કરતે હો એ હમ અંતકરણસે રહીત હકે જ્ઞાનકી પ્રાપ્તિ કરકે મનકે ધર્માકો ત્યાગ કરકે, સર્વત્ર અને આત્મસ્વરૂપમેહી નિમગ્ન રહતે હૈ”
જ્યારે કે સાધુ કબીરને ઘરે આવતો, ત્યારે હિન્દુ રાહરસમ મુજબ પિતાના ઓટલાની જગ્યા પોતે લીપી કરી તે સાધુઓને બેસવા અને આરામ માટે સગવડ કરી આપતે, અને તેઓ માટે રસોઈ વગેરે કરી ખાવાનું પૂરું પાડતો અને એ રીતે સાધુ સંતોની આગતાસ્વાગતા કરવાને તે કદી પછાતા પડતે હતો નહિ.
જ્યારથી કબીરને ચેલા તરીકે સેવામિ રામાનંદે કબુલ રાખ્યો ત્યારથી કબીર નિત્ય પોતાના ગુરુ પાસે જતે, અને તેમના તરફથી જ્ઞાન મેળવતે, તેમજ ત્યાં જે પંડિત રામાનંદ સાથે વાદવિવાદ કરવા આવતા તેઓને પોતે જવાબ આપત. પિતાનું વણકરનું કામ પણ ચાલુ રાખી તેમાંથી જે કમાઈ કરતે તેમાંથી થોડુંક પિતાની મા (થલી) નિમાને આપતો, ને બાકી બધું એ સાધુસંતને જમાડવાને અને દાન ધર્મ કરવામાં ખરચતે કહે છે કે કબીર પિતાના ઘરમાંથી કોઇની પણ જાણ વિના વારંવાર અલેપ થઈ જતો.
કબીરની (કહેવાતી) સ્ત્રી “લેઇની હકીક્ત. કબીરની સાથે એક લઈ નામની સ્ત્રી હતી, તે માટે ઉપલી વેસ્ટકેટની ચોપડીમાં એવું જણાવ્યું છે કે
કબીર જ્યારે ત્રીશ વરસની વયને થયો ત્યારે એકવાર ગંગા નદીને કિનારે ફરી એક વનખડી વૈરાગી ઝુપડી આગળ આવી પુગે. તે ઝુપડીમાંથી એ તરૂણ વયની જુવાન કુમારિકા બહેર આવી, તેણીએ કબીરને પૂછયું કે
