________________
અહંકારથી માણસ નીચે પડે છે.
૨૧૯ (૭૧૪). ઉંચ કુલ જનમે કહાં, દેહિ ધરે અરયૂલ;
પાર પ્રહાકે ના ચઢે, બસ બિહેના ફૂલ, તારું શરીર હંમેશ ટકનારૂં નથી, ત્યારે તું શા માટે બડાઈ લે છે કે “હું ઉંચા કુળમાં જન્મયો છું” એમ તે વાસ પણ ઉંચે તાર જેવો વધી જાય છે, પણ વાંસને કાંઇ કુલ હતાં નથી, કે તેને પરમાત્માના પગ આગળ ચઢાવવામાં આવે, તેમ પોતાના કુળની ખાલી બડાઇ લેવાથી કાંઈ ઉંચું થવાતું નથી.
(૭૧૫) ઉંચા કુલ કડા કિજીયે, જે કરણી ઉંચ ન હોય?
કનક કલેશમે મન ભરા, રાંતિ નિદિયા સોય.
જે કરણી ઉંચી (નેક) ન હોય તે એવાં (અમસ્થાં) ઉંચા કુળને શું કરે? ગમે એવાં ઉંચાં ખાનદાનને છોકરો હોય, પણ જે મન પૈસા મેળવવાના કાવાદાવા કરવામાં રોકાયા કરે અને તેમ કરતાં, બીજા નેક માણસનું દિલ દુઃખ તે એવું ઉંચું કુળ શા ખપનું?
(૭૧૬) ઉંચા દેખ ન રાચિ, ઉંચા પેડ ખજુર; પંખી ન બેઠે છાંયડે ફલ લાગે પન દુર.
એવાં માત્ર નામનાં ઉંચા કુળ જેઈને રાજી થવું હોય તે, ખજુરનું ઝાડ પણ ઉંચું છે, પણ તેની ઉપર કઈ પંખી બેસી શક્યું નથી, અને તેનું ફળ ઘણું દૂર હોવાથી તે કેઈના હાથમાં આવતું નથી, તેથી કબીર કહે છે કે એવી બાહરની ઉંચ દેખાતી હાલત માટે મનમાં મધન નહિ થવું.
(૭૧૭). ઉચે કુલકે કારને, ખાંશ બડા અહંકાર, રામ ભજન હિરદે નહિ, જા સબ પરિવાર
“હું ઉચા કુળને છું” એમ વાંસને પણ ઘણે અહંકાર થાય છે, પણ વાંસને માટે કહે છે કે તેમાં અગ્નિ તત્વ વધારે છે, તેથી ઘણુક વખતે વાસે
