________________
૧૨૫
જેવું મન તેવું માણસ,
૧૨૫ (૪૦૮). મન મરકટ ચાતુરી, મન રાજા મન રેક
જે મન હરજકો મિલે, તે હરજી મિલે નિક.
એ મન છે તેજ વાદ છે, તેજ ચતુરાઈ પણ કરનાર છે; મનથી જ માણસ રાજા બને છે, ને મનજ તેને ફકીર બનાવે છે; પણ મન જે પરમાત્માને મળવા જાય ત્યારે ઇશ્વર ઉપર ચિત્ત ચટાડી રાખે તે માલેક જરૂરજ તેને મળે.
(૪૦૯) મન પંખી બિન પંખા, લખ જેજન ઉડ જાય;
મન ભાવે તાકો મિલે, ઘટમેં ન સમાય. મન પાંખ વગરનું પક્ષી છે, કે જે લાખ મૈલ ઉપર ઉડી જાય છે, જે તેને પ્યારાં લાગે છે તેને તે જઈ મળે છે, અથવા તે તે સર્વધ્યાપક થઈ, સર્વને પિતામાં સમાવી દે છે.
(૪૧૦). સાત સમૂહકી એક લહેર, એર મનકી લહેર અને કેઇ એક હરિજન ઉબરા, ડુબી નાવ અનેક
એ મનની લેહરે એટલી તે સંખ્યાબંધ છે કે તેની નજદીક, સાત દરિયાનાં પવનની લહેરે તે કંઈ બિસાદમાં નથી; તેથી એ મને સમુદ્રની લેહેરેના સપાટામાંથી કોઈ એકાદ જણ જે ઇશ્વરને ભક્ત હોય તેને જ મછવો બચવા પામી પેલે પાર કરી જાય છે; બાકી સર્વે મછવા ડુબી જાય છે.
(૪૧૧) મનકા બહેત રંગ હય, તલ તલ જૈસા હોય,
એક રંગ જે રહે, તે કેટી મધે કેય. મનના બહુ રંગ હોય છે, ને ઘડિ ઘડિમાં મનને રંગ, તલના દાણુની માફક બદલાયા કરે છે; પણ જેનાં મનને એકજ રંગ રહે યાને મનને