________________
સર્વસંગ્રહગ્રંથ-૨
૧૯૧
પાંચ વર્ષની વિષમ પરિસ્થિતિ જ ગણી શકાય. કારણ કે ઝવેરીઓને બોલાવ્યા. બધાએ બનને મોતીની સરખી કિંમત ગુપ્તશાસકના સમયે પણ ભારતમાં ઘણો જ સંઘર્ષ ચાલતો અકી લોકશાહને વારો આવ્યો ત્યારે તેણે એક મોતી હતો. જૈન, બૌદ્ધ તથા વૈદિક ધર્મના અનુયાયીઓને એકબીજા સાચું છે ને બીજું ખોટું છે તેમ જણાવ્યું. મોતીને એરણ પ્રત્યે વર-વિરોધ હતા. સૌરાષ્ટ્રની સ્થિતિ તો એ વખતે ખૂબ પર રાખી હથોડાથી કકડા કરી સાચા મોતીની પરીક્ષા કરી જ વિષમ હતી. હણ શાસક અને ગુપ્ત શાસકાનું ભારતમાં આપી. રાજા તેમજ બધા ઝવેરી આશ્ચર્યાન્વિત થઈ ગયા. ભયંકર યુદ્ધ થયું હતું. પરિણામે ચારે બાજુ દુષ્કાળથી લોક શાહની વિલક્ષણ બુદ્ધિ જોઈ રાજાએ તેને મંત્રીપદ પર લોકા દ:ખી-દુઃખી થઈ ગયા હતા. આવા દુષ્કાળ બાર વર્ષ આરુઢ કર્યા. લોકાશાહ મંત્રી હોવા છતાં અધ્યાત્મવાના સુધી સતત રહ્યો હતો. તેથી જ અનેકો શ્રતધરે મુનિરાજેની કાર્ય માં તથા શાસ્ત્ર પહ-પાઠનના કાર્યમાં એટલા જ વ્યસ્ત સંખ્યા પ્રતિ વર્ષ ઘટતી જતી હતી. આગમ સાહિત્ય ડાઃ રહેતા હતા. એકવાર સુપ્રસિદ્ધ યતિ શ્રી જ્ઞાનસંદરજી એમને નષ્ટ થતું ગયું. અને મને મહાત્માઓ શિથિલ થઈ ગયા. ત્યાં આવ્યા. એમણે લોકશાહના અક્ષર જઈ સામેથી માંગણી આ શિથિલાચાર જ પાંચ વર્ષના ગાળામાં યતિધર્મમાં કરી. તમારા અક્ષર સુન્દર છે માટે જે તમે પ્રાચીન-શાસ્ત્રોના કેરવાઈ ગયા હશે. ભ્રષ્ટાચાર વધી ગયા હશે. અને સંરક્ષણ માટે વિશેષ સેવા આપે તો કેટલા માટે શાસનનો સાધ્વાચાર લુપ્ત થઈ ગયો હશે.
ઉપકાર થશે. આગમ સાહિત્ય છેલલા કેટલાક સમયથી શિથિલાચાર, ભ્રષ્ટાચાર અને દુરાચાર ચરમસીમા સુધી
અસ્તવ્યસ્ત થઈ ગયું છે તેના અક્ષરો ભૂસાઈ રહ્યા છે.
જે તમે સુવર્ણ યોગ સમજી આ શાસ્ત્રોની પ્રતિલિપિ કરી પહોંચી ગયો હતો. આવા અજ્ઞાન-અંધકારને તેડવા કોઈ
આપશે તો અમે તમારો ઉપકાર કદી પણ ભૂલીશું નહિ. પ્રકાશની વિશુદ્ધ રેખાની ખાસ આવશ્યકતા હતી. ધાર્મિક,
લોકાશાહને આગમ પ્રત્યે અત્યંત પ્રેમ તો હતો જ અને સામાજિક તથા રાષ્ટ્રીય પુનરુત્થાન કરવા માટે ભારતમાં
એમાં યતિજીનો અત્યાગ્રહ જેઈ શાસ્ત્રો લખવાના પ્રારંભ હંમેશા યુગ-પુરુષ પેદા થયા જ છે. એ યુગ-પુરુષોમાં
કરી દીધા. આગમનના રસિયાને આગમના પ્રત્યેક અક્ષર ધર્મ પ્રાણું લોકાશાહનું સ્થાન એ શતાબ્દિમાં સર્વોપરિ હતું.
ભાવલાસ પેદા કરતા હતા. તેઓ દિવસના માટે પ્રતિશ્રીમાન લોકાશાહના જન્મ સંબધી એમણે પોતે પોતાને
લિપિ તૈયાર કરતા હતા અને રાત્રે પોતાના માટે શાપરિચય કે પરંપરાને કયાંય ઉલેખ કર્યો નથી. અનેક
લિપિબદ્ધ કરતા હતા. જેમ જેમ શાસ્ત્ર-લેખન કાય ભંડારોમાં એમના જીવનસંબંધી જન્મસંબંધી માહિતીઓ
વર્ધમાન થતું ગયું તેમ તેમ તત્ત્વચિંતનની ગતિ તીન વેગથી પ્રાપ્ત થાય છે. આમ ભંડારોના આધારે એમનો જન્મ ૧૪૮૨
સ્વરૂપ ધારણ કરવા લાગી. કાર્તક સુદ પુનમ ગુજરાતમાં અમદાવાદમાં થયેલ હોય એમ જાય છે. એમના પિતા હંમાશાહ અને માતા ગંગાદેવી શાસ્ત્ર-લેખન કાર્યના કારણે શાસ્ત્રીય જ્ઞાનથી એમણે ધાર્મિક, સસંસ્કારી અને સરલ પ્રકૃતિના હતા. હેમાશાહ એવા નિર્ણય કર્યો કે વર્તમાન સાધુ-સમાજ પોતાના સને. અમદાવાદના સપ્રતિષ્ઠિત વ્યાપારી હતા. સામાજિક તેમજ મયાદાઓની વિપરત કાર્ય કરી રહ્યા છે અને ભગવાનની ધાર્મિક અને રીતે લોકોના હિતેષી હોવાના કારણે ધર્મ- વાણુ જુદુ જ બતાવી રહી છે. સિદ્ધાંતોની સુરક્ષા કરનારા જ પરાયણ હમાશાહના સંરક્ષણ હેઠળ લોકશાહ અનેક વિદ્યા- સિદ્ધાંતોનું ખૂન કરી રહી છે. સ્વચ્છાએ સ્વીકારેલા તેને એમાં પારગામી બન્યા હતા. સંસ્કૃત, પ્રાકૃત હિન્દી, પોતાના જ હાથે બહિષ્કાર કરી રહ્યા છે. અપરિગ્રહના નામે ગુજરાતી આમ અનેક ભાષાઓનું જ્ઞાન પણ એમણે પ્રાપ્ત પરિગ્રહના દંભ ઠેર ઠેર પાષાઈ રહ્યો છે. આગમાના ના કર્યું હતું. એમનામાં ભાષાનું માધુર્ય, અક્ષરનું લાલિત્ય, અનર્થ કરી લેફેના મગજમાં ખોટી વાત ઠસાવી નિરર્થક અને ભાવનું પાંડિત્ય હોવાથી એ એક મહાન લેખક પણ પ્રયાસ થઈ રહી છે. આવા અકૃત્યથી વીરલોકશાહનું અંતર હતા. શાસ્ત્રીય જ્ઞાન પ્રત્યે અત્યંત અભિરૂચી હતી. સદ્દગુણ કાંપી ઉઠયું. એણે આવું શાસ્ત્ર-વિરુદ્ધ વ્યવહારને પ્રતિકાર સંપન્ન હોવાથી લોકોમાં એમની પ્રસિદ્ધિ ચારે બાજુ ફેલાઈ કરવાનો દઢ સંકલ્પ કર્યો. જ્યાં સુધી પ્રાણુ છે ત્યાં સુધી ગઈ હતી. એમની સ્ત્રી સુદર્શન અને પુત્ર પૂર્ણ ચન્દ્ર પણ પ્રાણના ભોગે પણ હું જનતાને સત્ય માર્ગે લઈ જઈશ. એવા જ સુશીલ, સહૃદયી અને અનુકુળ હતા. આમ લોકા- પાટા દંભ અને પાખંડથી બચાવીશ. અને વીતરાગનો શાહ ધન-સંપત્તિ, કુટુંબ – પરિવારથી ઐશ્વર્ય – સંપન્ન માર્ગનું ચિત્રણ કરીશ. હતા. કળા-કુશલતાના ભંડાર હોવાથી રાજ્યમાં પણ સન્માન
શાસ્ત્રજ્ઞાન પ્રાપ્ત થવાના કારણે લોકાશાહ શાસ્ત્ર લેખનની પામ્યા હતા. એ કુશળ ઝવેરી હતા. વ્યવસાયમાં જેટલો
સાથે-સાથે આગમ અનુસાર વાસ્તવતાના વિચારોનો પણ સમય મળતો બધે જ અધ્યાત્મયોગમાં પસાર કરતાં પરમ
પ્રચાર કરવા લાગ્યા. તેમના કાંતિકારી વિચારોને પ્રભાવ તવની ખોજમાં તેઓ વિશેષ પ્રયત્નશીલ હતા.
ચારે તરફ ફેલાઈ ગયો. ધર્મના નામે થતા પ્રપંચથી લોકો એકવાર બાદશાહ મહમ્મદના દરબારમાં એક ઝવેરી સજાગ થયા. સત્ય હકીકત સમજાવા લાગી. યતિવમાં આપણને મોતી વેચવા માટે આવ્યો. ખરીદવા માટે રાજાએ અનેક જે માર્ગે દોરી રહ્યા છે એ માર્ગ ખોદ્દો છે. એ નિર્ણય
કાંપી ઉઢ સંક૯પ જનતાને સા અને
ચારે તરસ લાગી તેમના કાતિલાના વિચારોને પણ
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
cation Intemational
www.jainelibrary.org
For Private & Personal Use Only
