________________
આત્મા અને કાર્મિક દ્રવ્યનો સિદ્ધાન્ત
ચિત્ર ૨.૫ : આત્મા અને નવા ઉમેરાતા કાર્મિક કણો વચ્ચેની પારસ્પરિક
પ્રક્રિયા. (O) = હળવા કાર્મિક ઘટકો અને (-) = ભારે કાર્મિક
ઘટકો. () = કાર્મિક કણો ઉપર દર્શાવ્યા મુજબ હલકા અને ભારે કાર્મિક દ્રવ્યથી કાર્મિક ઘનત્વમાં થતો ભેદ નીચેની ચાર બાબતો પર આધાર રાખે છેઃ
૧. કમબંધમાં કામણ કણોની સંખ્યા ૨. કાર્મિક દ્રવ્ય/કાર્મિક ઘટકોના વિવિધ પ્રકાર ૩. કાર્મિક વિઘટનની પ્રછન્ન ઊર્જા અને ૪. કર્મબંધમાં સંમિશ્રિત કાર્મણોના વિઘટનનો સમય
કાર્મિક ઘટકો આત્માનાં મૂળભૂત ચાર લક્ષણોથી વિરોધી છે અને તેથી તે સુખ ઘટકને દૂષિત કરે છે, જ્ઞાન/દર્શન ઘટકને આવૃત્ત કરે છે અથવા વીર્ય ઘટકને અવરોધે છે. આ વિશેનું વધુ વિવરણ પ્રકરણ ૩ માં
કર્યું છે.
ઉપર જણાવેલ ૧ થી ૪ બાબતો કાર્મિક કણોનાં ઉત્સર્જનનો ક્રમ પણ રજૂ કરે છે.
