________________
૮૨
જૈન ધર્મની વૈજ્ઞાનિક આધારશિલા કે પ્રશાંતિ (tranquality) નું બિંદુ છે. E એ અહંકાર રહિત (no pride) એટલે કે વિનય, નમ્રતા અગર્વ (humility)નું બિંદુ છે. - એ અ-માયા (no deceit) 2/2À 3 241884, 2420al (straightforwardness/simplicity) નું બિંદુ છે. G પર નો-કષાય નથી રહેતા. | પર લોભ નથી રહેતો એટલે કે સંતોષ, અસ્પૃહા (contentment) હોય છે. K' એ મોક્ષ પહેલાનું સ્થાન છે. એ ધ્યાન રાખવું કે K' સ્થાન એટલે કે તેરમા ગુણસ્થાનકે યોગ અટકવાની શરૂઆત થાય છે.
ચિત્ર ૭.૩ પરથી આપણે કાર્મિક ઘનત્વના લઘુતમ મૂલ્ય સુધી અંદાજ લગાવી શકીએ. પ્રથમ ગુણસ્થાનક માટે y = ૧ છે અને સારણી ૭.૪ માંથી મિથ્યાદષ્ટિ (મિ.દ.), અપ્રમાદ (અ.) ... લોભ (લો.) અને યોગ (યો.) માટે કાર્મિક ઘનત્વ અનુક્રમે ૭, ૪, ... ૪ અને ૧ એકમ છે. ૫ માં ગુણસ્થાનકે કાર્મિક ઘનત્વ શોધવા, આપણે ધ્યાનમાં રાખવું કે y રેખા = ૫ મિ.દ. માટેના ત્રિકોણને છેદતી નથી તેથી મિ.દ. માટેનું કાર્મિક ઘનત્વ શૂન્ય છે જયારે BB' પર સમલંબકનો છેદક, તળિયા (base) ની લંબાઈ ૪ નું છે. આથી અપ્રમાદનું કાર્મિક ઘનત્વ ર છે. આ બાબતો સારણી ૭.૪ પ્રમાણે છે, લોભ માટેનો છેદક સારણી ૭.૪ માં જરૂરી છે તેમ, તળિયાથી અડધો નથી, પરંતુ કાર્મિક ઘનત્વ થી થોડું વધારે છે. આમ, અહીં ધ્યાનમાં રાખવું કે પ્રકરણ ૩ ના જીવન-એકમો ૧૦, ૧૦૧, ૧૦, ૧૦૧, ૧૦૦, ૧૦૧% કાર્મિક ઘનત્વના એકમો અનુક્રમે ૩૬, ૨૪, ૮, ૫, ૩ અને ૦.૦૧ ને લગભગ મળતા આવે છે. ૭.૭ ગુણસ્થાનકોમાં સંક્રમણ
આપણે અગાઉ દર્શાવ્યું કે એક ગુણસ્થાનકમાંથી અન્યમાં સ્થાનાંતર કેવી રીતે થાય છે. ચિત્ર ૭.૩ વિવિધ સંક્રમણો(transitions) દર્શાવે છે. ગુણસ્થાનક ૧ માંથી આપણે ગુણસ્થાનક ૩ માં જઈએ છીએ, તે પછી ગુણસ્થાનક ૪ માં અને ત્યાર બાદ ચિત્ર ૭.૪ માં દર્શાવ્યા મુજબ ક્યાં તો ગુણસ્થાનક પ તરફ પ્રગતિ સાધીએ છીએ અથવા ગુણસ્થાનક માં પાછા પડીએ છીએ. ફરી ગુણસ્થાનક ૫ માંથી આપણે ક્યાં તો ગુણસ્થાનક ૬ તરફ ચઢીએ છીએ અથવા ગુણસ્થાનક ૪ અથવા ૨ તરફ પતન પામીએ છીએ. ગુણસ્થાનક ૬ માંથી ક્યાં તો ગુણસ્થાનક ૭ તરફ પ્રગતિ થાય છે
