________________
શુદ્ધીકરણ માટેના ઉપાયો
૯૭
અન્યને કોઈ જોખમ ન થાય. એ તબક્કા ગુણસ્થાનકો ૧ થી ૪ જેવા છે. જે વ્યક્તિ આ વિચાર માને અને વ્યવહારમાં મૂકે તે બ્રિટીશ ટેસ્ટ પાસ કરી શકે છે. અલબત્ત, તે પછી તેણે દક્ષ ડ્રાઇવર બનવા સુધારા કરતાં રહેવા જ જોઈએ, સાધુના પથની જેમ જ.
ત્યાર બાદ કાર પૂરા નિયંત્રણમાં હોય તેથી ડ્રાઇવરે જરૂર ન હોય છતાં અચાનક ઝડપ વધારવી, જોરથી બ્રેક મારવી, લાઇટ લબૂક-ઝબૂક કરવી કે હોર્ન વગાડવું વગેરે કરવું ન પડે. ચિત્ર ૮.૩ ડ્રાઇવરના ચાર કષાયો દર્શાવે છે. ત્રણ ગુપ્તિઓ એટલે મન, વચન અને કાયાની ક્રિયાઓ પર ઉત્તરોત્તર અંકુશ જેથી ડ્રાઇવર સભાનપણે વિચાર્યા વગર સહજ રીતે કાર્યવાહી કરી શકે. સ્થિતિ ૭ એ સમિતિની પ્રાપ્તિ છે, એટલે કે અરીસો, ઈન્ડીકેટરો, લાઈટો વગેરે જરૂર પડ્યે ઉપયોગમાં લેવા જેથી અન્ય ડ્રાઇવર ખરાબ ડ્રાઇવીંગથી પરેશાન ન થાય. વળી તે પ્રત્યેક ક્ષણે સાવધાન રહે જેથી અકસ્માતની વકી ન હોય તોપણ અન્યના ખરાબ ડ્રાઇવીંગ સમયે જરૂરી પગલાં લઈ શકે. સ્થિતિઓ ૮ થી ૧૨ દરમિયાન આવેશ ઘટે છે અને દૂર થાય છે. આ બધા દોષો અને લાગણીઓ જેવી કે લાંબા ટ્રાફિક જામમાં અધીરાઈ, વારંવાર ઓવરટેઇક થવાથી થતી વ્યાકુળતા નિવારવી ઘણી અઘરી છે. આ આવેશો મનમાં ધૂંધવાયા કરે અને ક્યારેક જ પ્રગટ થાય, કારણ કે સામાન્યતઃ તેમના પર અંકુશ રાખેલો હોય છે. સ્થિતિ ૧૩ માં રસ્તા પર લઘુતમ ખતરાની સ્થિતિએ વ્યક્તિ પહોંચી જાય છે. સ્થિતિ ૧૪ એ પ્રવૃત્તિઓ બંધ થવાની શરૂઆત છે એટલે કે કારનો ઉપયોગ ન કરવાથી ખતરા તરફ દોરી જનારા બધાં જ પરિબળો દૂર થાય છે. જયારે એન્જિન ચાલુ હોય પણ કાર સ્થિર હોય ત્યારે આમાંની કોઈ ક્રિયા થતી નથી એટલે કે યોગ નથી હોતો. અહીં એ યાદ રાખવું કે આ સંપૂર્ણ સાદેશ્યતા નથી.
આપણે પાંચ સમિતિઓનો ઉપયોગ પણ આ જ સરખામણીથી દર્શાવી શકીએ. કાર ચલાવતા રસ્તા પરનાં પક્ષીઓ, સસલાં વગેરેને અથડાઈ ન જવાય તેનું ધ્યાન રાખવું તે પહેલી સમિતિ છે. ડ્રાઇવીંગ કરતાં ખલેલ ન પડે માટે વાતચીત ઓછી કરવી એ બીજી સમિતિ જેવું છે. નશો કરીને ડ્રાઇવીંગ ન કરવું, એ રીતે પૂરી એકાગ્રતા જાળવવી એ ત્રીજી સમિતિ બરાબર છે. કાર શરૂ કરતાં પહેલાં અને પાર્કિંગની જગા શોધતી
