________________
૬૮
૧.
૨.
૩.
જૈન ધર્મની વૈજ્ઞાનિક આધારશિલા
નોંધ
પી.એસ.જૈની, પૃ. ૧૬૯, મૃત પ્રાણીનું માંસ પોતે જ અસંખ્ય નિગોદનું પ્રજનન સ્થળ છે અને તેથી તે વાપરવું કે આરોગવું જ ન જોઈએ.’’
પી. એસ. જૈની, પૃ. ૧૬૮ ‘‘આવા જીવો (નિગોદ), ખાસ કરીને આથવણવાળા અને/અથવા ગળપણવાળા પદાર્થોમાં વિશેષ વ્યાપ્ત હોય છે. આથી દારૂ, શરાબ અથવા મધના સેવનથી અગણિત નિગોદનો અકાળે અને હિંસક રીતે નાશ થાય છે. કેટલીક વનસ્પતિની, ખાસ કરીને ગળ્યા, માંસલ (જાડા, ગરવાળા) અથવા બહુબીજ પ્રકારની પેશીઓ પણ નિગોદની આશ્રયદાતા હોવાનું મનાય છે. આ પ્રકારની વનસ્પતિ જે પોતાના શરીરમાં અન્યને સામેલ કરે છે તેને ‘સાધારણ’ કહે છે. અંજીરને મૂળગુણ વ્યવહારનો ભાગ ગણીને તેનો ઉપયોગ ટાળવાનું એ નિગોદયુક્ત વનસ્પતિજ પદાર્થોના ત્યાગનું પ્રતીકાત્મક નિદર્શન છે.
પી.એસ.જૈની, પૃ.૧૭૧ ‘‘હત્યારો, ઉદાહરણ તરીકે, પોતાના વેરીને મારવા માટે જ નીકળે છે; એટલે કે તે સંકલ્પજ હિંસા' કરે છે. જ્યારે સર્જનથી દર્દીને કદાચ પીડા ઉદ્ભવે અથવા જટીલ ઓપરેશન દરમિયાન કદાચ દર્દીનું મૃત્યુ થાય, પણ તેણે માત્ર ઓછી ગંભીર આરંભજ હિંસાનો અપરાધ કર્યો ગણાય’.
૪. પી. એસ. જૈની, પૃ. ૩૨. ‘‘...દરેક પળે એક તીર્થંકર ક્યાંક તો વિદ્યમાન હોય છે જ. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો મુક્તિનો પથ કોઈ પણ સમયે ખુલ્લો હોય છે; તત્કાળ મોક્ષનો મોકો મળે તે માટે કોઈ એક વિદેહ ક્ષેત્રમાં જન્મવું જરૂરી છે.'
