________________
જૈન દર્શનમાં ઉપયોગ
૧. વ્યાખ્યા પૂર્વક ઉપયોગની સ્પષ્ટ સમજ
વર્તમાનકાળે બાહા પ્રવૃત્તિમાં ધર્મનું પ્રમાણ ઘણું વધ્યું હોય, તેમ અનુભવવામાં આવે છે. અને એ પ્રવૃત્તિસ્વરૂપધર્મની આજના જડવાદના વિષમ વાતાવરણમાં ઘણી જ જરૂર છે. એમ છતાં પણ એ પ્રવૃત્તિધર્મમાં જ ધર્મની પૂર્ણતા ન માની લેતાં ઉપગમાં પણ ધર્મને સ્થાન આપવાની અને એ રીતે ધર્મને આત્મસ્પશી બનાવવાની. ખૂબ જ આવશ્યક્તા છે.
ઉપગ, એ જૈનશાસનને પારિભાષિક શબ્દ છે. એટલે શાસ્ત્રીય દ્રષ્ટિએ તેના સ્વરૂપને સર્વપ્રથમ સમજી લેવું આવશ્યક છે. જેથી જીવનને સાર્થક બનાવવામાં ““ઉપયોગ ને યથાર્થ રીતે પ્રવર્તાવી શકાય.
ચેતના એ જીવને મુખ્ય ગુણ છે. ગુણ વિના ગુણી ન હેય. માટે ગુણ અને ગુણને કથંચિઃ અભેદ સંભવે છે.”
જાણવું એ એક પ્રકારને ચેતના વ્યાપાર છે. એટલે તે ચેતનાયુક્ત દ્રવ્યમાં જ સંભવે. આવું ચેતનાયુક્ત દ્રવ્ય, જે-૧
