Dictionary of Prakrit for Jain Literature Vol 01 Fasc 02

Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 66

माझवस
165
अझचसापठ्ठाण
१. अज्झवस- (ajjhava-sa-<adhyava-so-) .. to think, to सत्तविध मिज्जए आउं Thapa. 561 (MV.); JM.ANTI.(H.) 2729,7%9B determine, JM. एवं बीमो चिंतेइ जहाऽहं एवं मारेमि। ते परोप्परं वहपरि- VIvBba. 2041.. णया अज्झक्स्संति Dasave, comm. 35b.5% (सुचरियतवो संभूओ) जुवई- अज्झवसाणजणिद (ajjhavasana-janida <adhyavasanaबालग्ग-फासेण वि एरिसमज्झवसइ Erz. 3. 373 JS. णियदेहं अप्पाणं janita) adj. (caus. ppp.) caused by mental activity,J8. कम्मार्ण अज्झवसदि मूढदिट्ठीओ MokP8.8.
जो दु रसो अज्झवसाणजणिद सुह असुहो वा MOM. 1246(12) अज्झवसण (ajjhavasana<adhyavasana) n. mental state, अज्झवसाणजोग (ajjhavasana-joga<adhyavasana-yoga) thought setivity, JM. तो कुमरेणं भणिय, पुणिपुंगव ! रइसुहमज्झवसणं m. mental netivity, AMg. गोयमा ! अज्झवसाणजोगनिव्वत्तिएण करणोपि। कि श्यफलयं जाया SupāsCa. 50.46. ef. अज्झवसाण.
वापणं ... ते जीवा परभवियाउयं पकरेंति Viy. 25.8.4 (25.622) __ अझवसंत (adhyavasanta <adhyava-syat) adj. (pr. भज्झवसाणट्ठाण (ajjhavasana-tthana <adhyavasanapart.) [1. अज्झवसंती] thinking about, brooding over, JM. sthāna) n. type of thought activity, JS. ठिदिबंधज्झवसाणट्ठाणा रइसुहमज्झवसंतो सुत्तो सो SupasCa. 59.473 रइसुहमज्झवसंतीए तीए तत्तो असंखगुणा GomSa.(K.) 259%; जहणउडिम्मि तम्हि छट्ठाणा। ठिदिSupasCa. 59.45.
बंधझवसाणट्ठाणाणं होति सत्तण्हं GomSa.(K.) 952. अज्झवसाण (ajjhavasana<adhyavasana). I thought अज्झवसाणणिमित्तं (ajjhavasana-nimittam < adhyavaactivity, decision, determination, AMg. छ?ण उ भत्तेणं अज्झवसाणेण ana-nimittam) adv. because of the mental state, AMg. सोहणेण जिणो। लेसाहि विसुझंते आरुहइ उत्तमं सीयं Ayur. 2. 15, 28[10]; (जीवो) अज्झवसागणिमित्तं अहवा कम्माणुभावेणं । नेरइयाणुप्पाओ (होर) णाणाअज्झवसाणसंजुत्ता (पुरिसा) say.2.1.48(666); जीवे णं पसत्थज्झ- Jivabhi. 3.109[6]: JS. अज्झवसाणणिमित्तं जीवा बज्झंति कम्मणा जदि वसाणजुत्ते भविए. सम्मदिट्ठी Samay. 29.9; असुहन्झवसाणसंचियाणं कम्माणं हि Samsa. 267. SamavPra. 99%; पोग्गला नेव जाणंति अज्झवसाणा य सम्मत्ते SamavPra. अज्झवसाणनिव्वत्तिय (ajjhavasana-nivvattiya<adhyava1743 से णं जीवे ... तश्चित्ते ... तत्तिब्वज्झवसाणे...देवलोएमु उववज्जति Viy. sana-nirvartita) adj. (caus. ppp.) brought about by thought1.7.20 (1.356); अण्णया कयाइ सुभेणं अज्झवसाणेण... विन्भंगे नामं अन्नाणे activity, AMg. गोयमा। से जहाणामए पवए पवमाणे अज्झवसाणनिब्वसमुप्पजइ viy. 9.31.14 (9.33); 11.12.60 (11.171); 24.12.46 त्तिषणं करणोवापणं सेयकाले (एष्यत्काले) तं ठाणं विप्पजहित्ता पुरिमं ठाणं (24.210); अज्झवसाणेणं सोहणेणं सुभेणं परिणामेणं ... जाई तरणं समुप्प- उवसंपज्जित्ताणं विहरति (comm. पुरोवर्ति) viy. 25.8.2 (25. 620) जित्था Nays. 1. 1. 170; 1.1.190; पसत्थेणं अज्झवसाणेणं NAYA. 1.8.181; अज्झवसाणविसि? (ajjhavasana-visittha<adhyavasana1. 14.88; आणंदस्स ... सुभेणं अज्झवसाणेणं ... ओहिनाणे समुप्पन्ने Uras. visista) adj. marked by the thought, Js. अज्झवसाणविसिट्ठो 74; 253; गयसूमालस्स ... पसत्थज्झवसाणेणं ... केवलवरनाणदसणे समुप्पन्ने चिट्ठदि मलिणो रजमलेहि Patientthi. 34. Antag. 57; तर णं से उज्झियए दारए कामज्झयाए गणियाए गिहाओ अउझवसाणविसुद्धि (ajjhavasana-visuddhi < adhyavaनिच्छुभेमाणे कामज्झयाए, गणियाए मुच्छिए - तदज्झवसाणे ... विहरइ sana-visuddhi) 1. purifieation of the thought aetivity, AMg. Viva. 52: (अम्मडे) पसत्यहिं अन्झवसाणेहिं ... तदावरणिज्जाणं कम्माणं अज्झवसाणविसुद्धि खणमवि खवमो न मुंचिज्जा ArAhPad.(V.) 15%; 16%3 खओवसमेणं Uvar. 923; 118; नेरइयाणं भंते । केवतिया अन्झवसाणा अज्झवसाणविसुद्धिं संलिइमाणो न मुंचिज्जा ArAhPnd.(v.) 158: 256%3B पण्णता ? गोयमा! असंखेजा अज्झवसाणा पण्णत्ता Pannav. 34.1002047); अज्झवसाणविमुद्धि खणं पि सो मा पमाइत्था Maranvi. 185. 34.1 (2032); पसत्थेहि अज्झवसाणेहिं ... अपुवकरणं पविट्ठस्स Jambudar. अज्झवसाणविसोधि (ajjhavasana-visodhi<adhyavasana39235 पसत्येसु अज्झवसाणदाणेसु वढमाणस्स ... विसुज्झमाणचरितस्स visodhi (?vifuddhi)) 1. purification of mental netivities, सब्वओ समंता ओही वडद Nandi. 24; समणे वा समणी वा ... तत्तिब्वज्झ- Js. लेस्सासोधी अज्झवसाणविसोधीए होइ जीवस्स Bhaira. 1911. वसाणे ... उभओकालं आवस्सयं करेंति Anuog.24; अइरोद्दऽज्झवसाणभिच्चा अज्झवसाणावरणिज (ajjhavasanavaranijja <adhyavaय इणंति रायाणो Tittho. 907; तस्स अज्झवसाणम्मि सोहणे ... जाईसरणं Sanavaraniya) adj. (pot. part.) Karman which obseures the समुप्पन्नं Utt. 19.73 JM. एवं रागज्झवसाणे भिज्जति आउंति ANTI.(H.) mental activity, AMg. गोयमा! जस्स णं अज्झवसाणावरणिज्जाणं 272b.23; छटेणं भत्तेणं अज्झवसाणेण सोहणेण जिणो ... आरुहई उत्तमं सीअं कम्माणं खओवसमे कडे भवइ से णं असोचा केवलिस्स वा जाव केवलेणं संवरेणं AvBha. 96 p. 184-6.133; जग्गंतो वि न जाणइ छउमत्थो हिययगोयरं संवरेजा Viy. 9.31.7 (9.30); 9. 31.13 (9.32) सब्बं । जंतज्झवसाणाई जमसंखेज्जाई दिवसेण ViAvBha. 199%; जं थिरमज्झ- अज्झवसाय (ajjhavasaya<adhyavasaya) m. the state वसाणं तं झार्ण JhanSa. ; इट्ठाणं विसयाईण वेयणाए य रागरत्तस्स। of the mind, mental attitude, the type of resolution of the अवियोगऽज्झवसाणं तह संजोगाभिलासो य Jhansa.83; भो उवरमसु एयाओ mind, thought-activity, the spiritual state of the soul, JM. असुभज्झवसाणाओ Erz. 3.38; अन्झवसाणायरिए पमायचरिए हिंसदाणे ठिइबंधज्झवसाया, अणुभागा जोगछेयपलिभागा। दुण्ह य समाण समया पत्तेयय। पावुवएसे य तहा अणहडंडे य चउभेए Jambaca.(G.) 6.79;Js. निगोयए खिवसु SadSI.(D.) 82; अपजपइठिइमसंखलोगसमा। अज्झवसाया जीवं अज्झवसाणं कम्मं च तहा परूविंति SamSa. 39; अवरे अज्झवसाणे अहिआ सत्तसु माउसु असंखगुणा Sayaya.(D.) 55; ठितिबंधउदीरणतिसुतिब्वमंदाणुभावर्ग जीवं SamSa. 40; एदे सधे अज्झवसाणादओ भावा विहसंकमे होति संखगुणकमसो। अज्झवसाया एवं उवसामणमाइएसु कमा Samss. 463 48; 1907 217: 2711 402; कीरदि अन्झवसाणं अहं PaiSain. p. 209a.2; तत्थ जे महमाहमा ... बवगयपरलोयज्झवसाया सया ममेदं ति मोहादो ParSA. 2.91; मिच्छादसणमविरदिकसायजोगा हवंति सुहज्झवसायरहिया CaupCn. 2.23; सुंदरो एस एरिसो देवस्स अज्झवसाओ बंधस्स । माऊसज्झवसाणं हेदवो ते दुणायब्बा Maln. 1225(12); ठिदि- KuvMAKA. 13.21; अन्झवसाय-गुणे एसो इंदो मई मिच्चो KuvMAKA. गुणहाणिपमाणं अज्झवसाणम्मि होदि गुणहाणी GomSs.(K.) 951; 2 42.20; बहुकम्मणिमित्तो पुण अज्झवसाओ उ दइयो त्ति UvPay. 351; J8. .one of the twentytour toples, AMg. Viy. 24.1.1(24.2); 3 सपरज्झवसाएर्ण देहेसु य अविदिदत्थमप्पमार्ण MokPa. 10; Apa. अह intense antivity of the mind, AMg. सत्तविषे आउभेदे पण्णत्ते, तं बिग्घई अणिवारियई फलदि कि अज्झवसाय SADhaDo. 122. जहा- अन्झवसाण-निमित्ते आहारे वेयणा पराघाए । फासे आणापाणू माझवसायट्ठाण (ajjhavasaya-tthana < adhyavasaya