Dictionary of Prakrit for Jain Literature Vol 01 Fasc 02

Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 139

अणमित्यांत
अणभिलप्पाणं GomSA. (J.) 334.
अभिलसंत ( an abhilasanta < an abhilasat ) udj. ( pr. part.) not desiring, having no liking in, JM. अणिच्छे अणभिलसंते
NiaCu. 1.124.12.
238
arfreeमाण (an-abhi-lasamāna<an-abhi-lasamāna =an-abhi-lasat) adj. (pr. part.) [1.-1] not desiring, having no interest in, AMg: परस्स लाभमणासाएमाणे जाव अणभिलसमाणे नो मणं उच्चावतं नियच्छति Thapa. 4. 451 (325) ; तए णं सा धारिणी देवी .. जहो चिय-पुष्प-गंध-मलालंकारहारं अणभिलसमाणी Naya. 1. 1.34; परलाभं अणस्सायमाणे अतकेमाणे अपीहमाणे अपत्येमाणे अणभिलसमाणे दुधं सुहसेज्जं उवसंपज्जित्ता णं विहरइ Utt. 29.33.
anfanfe
(an-abhilasiyattha<an-abhilaṣitārtha) m. undesired object or meaning, JM अणभिलसियत्थे दुसो जहा दुम्भगो NisCu 1.11.9.
[ अणभिलसेमाण AMgD. . . for अणभिलसमाण, Naya. 1. 1. 34; Utt. 29.33]
अणभिलास ( an abhilāsaan-abhilāsa ) adj. who has no desire (for food), JM परिसस्स तं, जेमंतस्स अणभिलासस्स अभत्तट्ठि तणिज्जरा जा सा से भवति गुरुणिओपण ĀVTI. (H) 843.10.
अभिबुद्धि (an-abhivurthi can abhivasti) [absence of rain, drought, JM. दुभिकख - डमर दुम्मारि- ईई अडवुट्टि - अणभवुट्ठीओ । हुति न जियबहुतरणी पसरइ भामंडलुज्जोओ PavSaro. 445.
अणभिवृत्त (an-abhi-vutta an abhi- vrtta ) adj. not surrounded by a rampart, JM. अणभिवुत्तं वा नगरं ति बूया, AñgVi.
162.8.
अणभिसंग (an-abhisanga <an-abhisanga) adj. without attachment, JX. एमाइभत्तिजुत्तो दाणमियं देइ जो अणभिसंगो । संधे गणे गुरूणं JambiCa. (G) 16.475.
fins (an-abhi-sanga-o-an-abhi-sanga-tas) adv. because of non-attachment, JM उचियं च इमं णेयं तस्साभावम्मि तप्फलस्सण्णे । अपमत्तसंजयाणं आराणभिसंगओ ण परे Paica Pra. 4.35 (comm. अनभिष्वंगतः अभिष्वंगाभावात् p. 82.2 ) [AR. AMgD. write अभिस्संगओ ]
अभिसंग (an-abhisangā<an-abhi-svangā) adj. (f.) without attachment, JM भावं विणा वि एवं होति (? होइ ) पवत्ती ण बाहते एसा । सव्वत्थ अणभिसंगा विरतीभावं सुसाहुस्स Pafica Pra. 14. 17 (comm. अनभिष्वंगा निष्प्रतिबंधा )
अणभित्ति ( an abhisitta <an-abhisikta) adj. not erowned, not installed (as king), JM. अणरायं निवमरणे जुवराया दोच्च जावणभित्तिो Nisha 3363; रण्णेव अणभिसित्ते रज्जे क्खोभो तहा गच्छे Vava Bha. 3.221.
अणभिहड (an-abhihadaan-abhihrta) adj. ( ppp. ) the food (bhiksā) not brought from elsewhere (by the householder), JM पुब्वपवत्ते गहणं उक्खित्तपरंपरे य अणभिडे Nis Bha. 2008 ( comm. पुरणार नेहति मा पवराणे दोस्रो भविष्यति । जं पुक्खित्तं परंपरणिक्खित्तं च तं गेण्हंति सट्ठाणटुं नो अभिहडं )
wafa (an-abhi-haṇemāņaj< an-abhi-ghnat) adj. (pr. part.) not erushing, AMg. तए णं अम्हे पुढविं अपेचमाणा अभिमाणा ('इणमाणा Lda. 8. 288 ) जाव अणुवद्दवेमाणा Viy. 8. 7.19 (MV.)
अभिहाण (an-abhihāna < an abhidhāna ) . absence of naming, JM. बत्थुसरूवं नामं तप्पच्चयहेउओ सधम्म व्व । वत्युं नाण
अणमिसनवण
भिहाणा होज्जाsभावो वि वाऽवच्चो ViāvBh. 61 (comm. यदि वस्तुनो नामरूपता न स्यात्, तदा तद् वस्त्वेव न भवेत् ... अनभिधानादभिधानरहित-त्वादित्यर्थः ) uff
(an-abhihiya <an-abhihita) adj. not stated
in one's own tradition (one of the 32 defects of a Sūtra ), JM. अणभिहियमपयमेव य सभावहीणं ववहियं च AvN1. 882 (comm. 'अनमिहितम् ' अनुपदिष्टं स्वसिद्धान्ते ); Kapp Bha. 279.
अणभीभ (ana-bhia <ana-bhita) adj. [ana<rga ?] afraid of sin JM. सोऊण अगाउट्टि अणभीओ वज्जिऊण अणगं तु । अणवज्जयं उबगओ AvNi. 877 (comm. अगति गच्छति तासु तासु जीवो योनिष्वने-नेत्यणं पापम् । तद्भीत: )
अणभुंजत (ana-bhuñjanta <a-bhuñjāna) adj. not eating, 1. बीस-गुणसगुण कठिकालो नून-जुगनू लोए मार्स समंसं व KumāCa. (H) 1.15.
क्षणभुट्ठाण (an-abhutthāna < an abhyutthāna) n not rising to show respect to or in bononr of, JM. अणभुट्ठाणे गुरुग तत्थ वि आणादिणो भवे दोसा NisBha. 3034 ( comm. जइ आयरिओ वेज्जस अन्भुट्टाणं ण देति तो चउगुरुगा )
अणभोग (ana-bhoga <anābhoga) m. lack of use (dne to lapse of time), JM अणभोगे गेलपणे अद्धाणे दुलभट्टजाते य। सेहे गिलाणमादी मज्जाया ठावणुड्डाहो NisBha. 391; 392; अणभोगा अतिरिक्त्तं, वसेज अतरंतो तप्पडियरा वा अद्धानि वि वरिसे बाधाए दूरमग्गे वा NisBha. 404 ( अणाभोगो अत्यंत विस्मृतिः ); 419. ef. अणाभोग.
अणभोगगह (ana-bhoga-gahaan ābhoga-graha) m. taking without the intention of using it, JM एसा विही तु दिट्ठे, आउट्टियगेण्हणे तु जं जत्थ । अणभोगगह विचिण, खिप्पमविविंचति य जं जत्थ KappBha. 5875 (comm. अथ अनाभोगेन संसक्तं गृहीतं ततःक्षिप्रमेव विवेचनम् )
अणमंत (anamantaa-namat) adj. (pr. part.) one who is not submissive, Apa. अणमंतहो जइ किर करइ ललि । तो सुहउत्तणु सई कूवि घलि CandappaCa. (Y) 6.7.8.
if (ana-manthiya <a-mathita) adj. (PPP.) which is not churned, Apa. अणमंथियउअहि व रयणठाणु ... अगमंथियउ अहि व अपयखोडु ··· अयमंथिय अहि व अमयजुत्तु ... अणमंथियउअहिं व सुरहिवासु SudCa.(N.) 1. 4.5.
अणममाण (anamamāna <a-namat) adj. (pr. part.) one who does not bow down AMg पासहेगे समण्णागतेहि अस मण्णागर णममाणेहिं भणममाणे विरतेहिं अविरते āyar. 1.6.4.3 (ācārya Tulasi gives the meaning 'assmarpita', Jacobi not pious') (comm. by Ś11. नममानैः संयमानुष्ठानेन विनयवद्भिः अनममानान् निर्घृणतया सावद्यानुष्ठायिनो p. 2548.4)
अणमित्त (a-pamitta - a- nimitta ) adj. without cause, natural, disinterested, Apa. तुहुं भवभीरुहं अणमित्तु (v. 1. अणमित्त ) बंधु CandappCa. (Y.) 6. 23.2.
अणमिय (a-namiya < a- namita = a- nata) adj. (ppp.) not bent down, not submissive, Apa. अण्णवि अणमिय रिउ उप्पाfef CandappaCh. (Y.) 22
affer (a-namiya-sira <a-nata-siras) adj. whose head is not bowed down, S. (द्रौपदी) अणमियसिराणमकिवणवयणाणममुक्कसमरमग्गाणं वीराण माणभंगो सुदूसहो Partha Ps. 28.1; Aps. चित्तगय-महीसु व सो जणेण, दीसह असार अणमियसिरेण Vaddha Ca. 3. 25.8. अमिसनयण (anamisa-nayana animisa-nayana)