Dictionary of Prakrit for Jain Literature Vol 01 Fasc 02

Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 124

-अनंत
- साहू खवंति कम्मं अणेगभवसंचिअमणतं OghNi. 329; JM परमपुरिसो अणाई बिहू अणतो भणंग-निडुहणो। चउराणणो तमइरो सिरी-निवासो जिणो जयर MuSuvraCa. 1 J8 अइसयमादसमुत्थं विसयातीरं अणोवममणतं PavSa. 13; अव्वाबाहमणंत अणोवमं लहइ जिब्वाणं MokP8. 3; Aps. सो जिणु ईसउ बंभु सो, सो अनंतु सो सिद्धु Yogsa. 105; ण जो मोहमंतो ण जम्मोहवंतो । नमामो अनंतं रईमोयणं तं MahaPu. (P.) 47. 1. 15; अरहंतु महंतु अनंतु संतु Maha Pa. (P.) 1.18.7; जो परि (१ रु) को दि अणंतु ... हो सिद्धदेउ PaDo 54: 5 infinite as a number, AMg, पोग्गला अनंता पण्णत्ता Thana. 1.254 ( 48 ) ; दुपरसिया खंधा अनंता पण्णत्ता Thana. 2. 46:1-465 (126) ; दव्वओ णं जीवत्थिकाए अनंताई दब्वाई Thana. 5.173 (441) ; संखेज्जा अक्खरा अनंता गमा अनंता पज्जवा परित्ता तसा अनंता Samav Pra. 89; जीव णं अनंताणं आभिणिबोहियनाणं पज्जवाणं ... उवओगं गच्छर Viy. 2. 10.9 (2 137) ; जीवदव्वा णं भंते! किं संखेज्जा असंखेज्जा अनंता Viy. 25.2.3 (25. 15); थावरकाये ... अणंते हृणंति ... जीवे ... विविहेहिं कारणेहिं Papha. 1. 14; अनंता केवली जिणा । जरामरणविप्पमुक्का Uvav. 179 ( 1 ) ; अगंतूणं समुग्धायं, अणंता केवली जिणा Pannav. 36.83 (2170); जत्थ व एगो सिद्धो, तत्थ अनंता भवक्खयमुक्का Pannav. 2.67 [10] (211) ; जीवपज्जवा...नो संखेज्जा नो असंखेज्जा अनंता Pannav. 5.2 (439) ; अणतेहिं वण्णपज्जवेहिं अणतेहिं गंधपज्जवेहिं अणंतेहिं रसपज्जवेहिं अणंतेहिं फासपज्जवेहिं Jambuddt. 251; ओहिनाणी जहण्णेणं अनंताई रुविदव्वाई जागइ पासर Nandi. 28; अनंतेहिं पुग्गलेहिं Nandi 58; इसेइयम्मि दुवालसंगे गणिपिडगे अनंता भावा, अगंता अभावा, अनंता हेऊ, अगंता अहेऊ, अता कारण, अनंता अकारणा Nandr. 124; नेगमववहाराणं आणुपुब्विदव्वाई किं संखेज्जाएं ? असंखेज्जाई ? अणंताई ApuOg. 123; अणंताणि च दव्वाणि Utt. 28. 8; JM एवमणंतं पि तिहा SadSI. (D) 438; तह वि भणतो अत्थो कीर एसो कहाबंध Kuv Ma Ka. 4.4; भमिओ भवो अणंतो तुह आणाविरहिएहि जीवेदि Rss DeSta. 3; JS, ओघेण मिच्छाइट्ठी दव्वप्यमाणेण केवडिया ? अनंता Satāg. 1.2.2; अणंताणि दव्वजादीणि PavS&. 2. 49 (141) अगुरुलघुगे हिंसया तेहि अनंतेहिं परिणदं णिचं Pañicatthi. 84; 31; संखेज्जासंखेज्जाणंत पदेसा हवंति सुत्तस्स NiySa. 35; णामलोगं वियाणाहि अनंतजिण'देसिदं Mals. 544 ( 7 ); M. हा जीविएस हा सुयणु हा अनंत-गुण-भूमि हा दश्य III. 708; Apa. हम्मर एक्कु अणंतेहिं जोहहिं । तो वि पवर सिउ सरधारोद्दहिं RitNoCa. 3. 9.5; परधणु पुणु अणंतु जं दीसइ अक्खयनिहि तं महु करे निवसर Jambūsaca. 3. 14. 19; थावर ते महिजलयग्गिमारुन 'वण कई अनंता SudCa. (N.) 6.5.12.
223
अनंत (ananta) Dest. n. a kind of ornament, JM. पबक्खामि भूसणाणमतो परं ... इत्थ (स्स) खड्डगं वत्ति अनंतं खुड्डूगं ति वा AngVi.
65.3.
अनंत (ananta <an-anta) m [short for ananta-kāyika] plant containing infinite lives ( germinating parts ), AMg तिविहो वणस्सई खलु परित्तणंतो थिराथिरेकेको OghaNi. 41; जत्थ उ सचित्तमीसे चउभंगो तत्थ चउसुवि अगिज्झं । णं तु अनंतर इयरं परित्तऽणतं च वणकाए Ping Ni. 545; 534.
अनंत (ananta<an-anta) m/n a synonym of alasa (sky), AMg. आगासत्थिकायस्स णं भंते ... अणेगा अभिवयणा षण्णत्ता, - तं जहा - आगासे इ वा फलिहे इ वा अणंते इ वा viy. 20.2.6 (20.16)
***
aquia (an-anta<an-anta) m. name of the fourteenth Tirthankara, AMg. दिसोदिसं ऽणंस जिणेण ताइणा महव्वया खेमपदा पवे दिता āyar. 2.16.6 (798); जंबुद्दीवे णं दीवे इमीसे ओसप्पिणीए तेवीसं तित्थकरा पुन्वभवे एक्कारसंगिणी होत्था, तं जहा - अजिए संभवे विमले अणते Samav. 23.3 23. 4 चउवीसं देवाहिदेवा पण्णत्ता, सं जहाउसमे मजिते संभवे विमले अनंते Samav. 24.1; अनंतस्स णं
अनंतक
अरहओ चउप्पण्णं गणा चउप्पण्णं गणहरा होत्था Samav. 54.4; चउवीसं तित्थगरा होत्या, तं जहा उसमे अजिते ... विमले अणंते SamavPra. 222; viy. 20.8.7 (20.67); विमलमणंत य धम्मं संति कुंभुं Nandt. ga. 19; से किं तं पुव्वाणुपुब्बी ? उसमे अजिए विमले अनंते धम्मे AnuOg. 203; अनंतस्स णं अरहओ जाव सत्त सागरोवमाई विश्कताई Kapp. (J. ) 191 विमलमणंतं च जिणं वंदामि āv. 2. 3; JM. विमलं तहा अनंत धम्मं सब्वे सिरसा नम॑सामि PaumCa. (V.) 1.4; विमलोडणंतो य धम्मो य PaumCa. (V. ) 20.5; Apa. पंचासघणुह जिणवरु अनंतु AkkhaMsKo. 112. 27 जय सामि अनंत अनंतसुह PaumCa. (S.) 25. 8.8; जय जय हि अनंताणतणाण JasCa. 1.2.7; परमेसरु विमलु अनंतु धम्मु PaNaca. (P.) 17.10.7; विमलु अणतो धम्मो संती SudCa. (N.) 1.12.6; जय विमल जय वरयन्वरथर अनंत संत जय धम्म VaddhaCa. 1.1.9; name of the 23rd Jins of the following Utsarpinl, नित्थरे आगमिसे... अनंत विजए ति च Tittho. 1118.
...
auia (an-anta <an-anta) m. 1 the nāga chief (also called Sess), M. विअर्ड फण-पन्भारं गाढमरुताणिअं णिमेह अनंतो Setu Ba. 9.89; मूलफणामंडलतह णिसण्णणिकंपधरिअमहिवेढं । सहइ ट्ठिअं अनंतस्स Gaud Va 822; 2 name of Visnu, M. (सूत्रधार) अनंतमुहदेव आमहिदखीरसिंधुत्थली ... लीलाहरा Anasuñ. 1.11. 3 name of various persons, (i) of Lakemana, Apa ता सिराउण उवसामिओ अणंतो Maha Pu. (P.) 74.3.1; जसु भाइ अनंतु अनंतधामु Mabs Pu. (P.) 77. 1.9; (ii) of a man slso called Triprstha, Apa पुणु भणिउ अणंतु पेक्खदुं सिय उण्णावहि Maha Pu. (P.) 51.11.12; (iii) of another person, Apa. पेच्छिवि जिणु अणंतु वणवाले MahaPu (P.) 49.3.2; (iv) of a person (= Anantapāla), Apa. बहुमइवंतहो वयणि अणंतहो चंगउ वयणु परिष्फुरिउ BhaviKa. 223.16; निग्गउ चित्तंगु अगंतु लेवि BhaviKa, 229.3; (v) of sn army chief, Apa पहुत्तो अणंतो पुलिंदेण जित्तो SudCs. (N) 105.6.
aquia (ananta-i<ananta-jit) . the 14th Tirthankara called Ananta in the present Avasarpint of Bharata Ksetra, AMR. अणंतइस्स णं अरहतो चउप्पण्णं गणा होत्था Samav. 54 (MV.); इमीसे ओसप्पिणिए कति तित्थयरा पण्णत्ता ? गोयमा चडवीसं तित्थयरा पण्णत्ता, तं जहा उसभ- अजिय... विमल - अनंतइ धम्म... बद्धमाणा Viy. 20.8.7 (20.67); विमलमणंतर धम्मं संर्ति Nandi ga. 19; से किं तं पुव्वाणुपुब्वी उसमे अजिए ... अनंतई AnuOg. 203 [2]; छावद्विसहस्साई सीसाणं आसि नंतर जिणस्स Tittho. 485; JM विमलजिणा उप्पण्णो नवहिं अयरेहिंऽणंत जिणो वि ViāvBha. p. 314 1. 27 (LDI.); विमलमत धम्मो । संती āvNi. 371; अनंतइ य तित्थयरो PaumCs. (V.) 5. 148: विमलतित्थयराओ सागरोवमेहिं णवहिं समइकंतेहिं अनंतइनिणो समुप्पन्नो तित्थयरो CaupCs. 129. 1: अनंतइतित्थयरकाले पुरिसोत्तिमो अद्धचवक्कबट्टी समुप्पण्णो CaupCa. 131.1; सिरिदप्पो कुमारो अनंतस्स भरतो अंतिए पव्वश्तो VasuHi. 261. 26.
...
***
अनंतंस (anantamsa< anantāmśa) adj. infinitth part (of the total number), JM. इक्विक्कहिभा सिद्धा-णंतंसा अंतरेसु अग्गहणा । सव्वत्थ जइन्नुचिमा निमणतं साहिमा जिट्ठा Sayaya 77; 81; सिद्धअसे अहव अभव्वेऽणंत गुणिएहिं । जुत्ता जहण्णजोगा, उरलाइणं भवे जेट्ठा PañiSami. (C) p. 115 ga. 17; अणुसमयमसंखगुणं दलियमणंतं सभ उ अणुभागो PaßSamn. p. 203 ga. 78; 79.
अतक (anantaka) Desi n [also अनंतंग ] a finger ring, AMg अंगयाई केयूराई दसमुद्दियाणंतकं कुंडलाई Jambudar. 3. 211; दसमुद्दियाणंतकं कुंडलाई चूडामणि चित्तरयणसंकटं मउडं पिणिह Jivabhi. 3.451; तए णं से सूरियाभे देवे कडिसुत्तर्ग दसमुद्दाणंतगं ... मउडं पिणि