________________
न
मो
S
स्त
.. ~
દશવૈકાલિકસૂત્ર ભાગ-૪
અધ્ય. ૯.૨ સૂત્ર-૭-૮ अस्मिन्मनुष्यलोके, नरनार्य इति प्रकटार्थं दृश्यन्ते दुःखमेधमाना इति पूर्ववत् 'छारा(ताः )' कसघातव्रणाङ्कितशरीराः 'विगलितेन्द्रिया' अपनीतनासिकादीन्द्रियाः पारदारिकादय इति સૂત્રાર્થ: III
ટીકાર્થ : તથૈવ = તિર્યંચની જેમ જેમનો આત્મા અવિનીત છે. તેવા આ મનુષ્ય લોકમાં રહેલા નરનારીઓ (આનો અર્થ પ્રગટ જ છે.) દુઃખને અનુભવતા દેખાય છે. આ બધું પૂર્વની જેમ સમજવું.
(એ નરનારીઓ કેવા છે ? તે દેખાડે છે કે) ચાબુકના મારથી પડેલા જે વ્રણ-ઘા, તેનાથી અંકિત થયેલા શરીરવાળા તથા જેમની નાક વગેરે ઈન્દ્રિયો દૂર કરાઈ છે તેવા પરસ્ત્રીગમન કરનારા વગેરે.
ઙ
E F
આશય એ છે કે પારદારિક વગેરે અવિનયીઓને ચાબુકાદિના માર પડે, ઈન્દ્રિયો કાપવામાં આવે... એ રીતે તેઓ અવિનયને લીધે દુ:ખ ભોગવે...)
तथा
ત
दंडसत्थपरिज्जुन्ना, असब्भवयणेहि अ । कलुणाविवन्नच्छंदा, स्मै खुप्पिवासाइपरिया ॥८ ॥
ગા. ૮ : દંડ, શસ્ત્ર અને અસભ્યવચનોવડે પરિજીર્ણ, કરુણવિપત્નછંદવાળા, ભૂખનિ તરસથી પરિગત (તેઓ દુ:ખને અનુભવતા દેખાય છે.)
जि
न
न
शा
शा
‘વંšત્તિ સૂત્ર, ૬૦ા-વેત્રવઽાન્ય: શસ્રાળિ-વાવીનિ તામ્યાં પરિનીf:| समन्ततो दुर्बलभावमापादिताः तथा 'असभ्यवचनैश्च' खरकर्कशादिभिः परिजीर्णाः, त एवंभूताः सतां करुणाहेतुत्वात्करुणा - दीना व्यापन्नच्छन्दसः - परायत्ततया ना अपेतस्वाभिप्रायाः, क्षुधा बुभुक्षया पिपासयां तृषा परिगता - व्याप्ता य अन्नादिनिरोधस्तोकदानाभ्यामिति । एवमिह लोके प्रागविनयोपात्तकर्मानुभावत एवंभूताः परलोके तु कुशलाप्रवृत्तेर्दुःखिततरा विज्ञेया इति सूत्रार्थः ॥८ ॥
ટીકાર્થ : દંડ = વેત્રદંડ વગેરે. શસ્ત્રો – તલવાર વગેરે. આનાથી પરિજીર્ણ થયેલા એટલે કે ચારેબાજુથી દુર્બળપણાને પમાડાયેલા તથા ખ૨, કર્કશવગેરે વચનોવડે પરિજીર્ણ બનેલા, તે આવાપ્રકારના નરનારીઓ સજ્જનોને કરુણાનું કારણ બનતાં હોવાથી કરુણદીન કહેવાય. તથા ખતમ થયેલી છે ઈચ્છાઓ જેમની એવા... પરાધીન હોવાથી જેમના
૬
ना
ય
