________________
न
न
5
शा
स
य
દશવૈકાલિકસૂત્ર ભાગ-૪
यूलिअ - १ गाथा १५-१७ - आा. १५. गाथार्थ : हु:षोपनीत, इसेशवर्ती, आा नारम्भवनां पस्योपम, सागरोपम ખતમ થાય છે. તો મારું આ મનનું દુઃખ શું ?
'अस्य ताव' दित्यात्मन एव निर्देशः, 'नारकस्य जन्तो:' नरकमनुप्राप्तस्येत्यर्थः 'दुःखोपनीतस्य' सामीप्येन प्राप्तदुःखस्य 'क्लेशवृत्तेः' एकान्तक्लेशचेष्टितस्य सतो नरक एव पल्योपमं क्षीयते सागरोपमं च यथाकर्मप्रत्ययं, किमङ्ग पुनर्ममेदं संयमारतिनिष्पन्नं मनोदुःखं तथाविधक्लेशदोषरहितम् ?, एतत्क्षीयत एव एतच्चिन्तनेन नोत्प्रव्रजितव्यमिति सूत्रार्थः ॥ १५ ॥
न
मा
टीडार्थ : इमस्स अस्य - पोतानो ४ निर्देश रेलो छे. (साधु वियारे छे 3) खा ड મારો આત્મા જ્યારે નરકમાં પહોંચેલો, સમીપતાથી દુઃખને પામેલો, એકાંતે ક્લેશભરપૂર સ્ત ચેષ્ટાવાળો હતો, તેના નરકમાં જ પલ્યોપમ અને સાગરોપમ ખતમ થયા છે. કર્મરૂપી કારણ પ્રમાણે પલ્યોપમ કે સાગરોપમ જે આયુષ્ય હતું. એ બધું જ ખતમ થયું છે.
-
તો તેવાપ્રકારના ફ્લેશદોષથી રહિત, સંયમમાં અતિ થવાથી ઉત્પન્ન થયેલું આ મારું મનનું દુઃખ વળી શું વિસાતમાં ? આ ક્ષય પામશે જ.
આના ચિંતનવડે દીક્ષાત્યાગ ન કરવો.
विशेषेणैतदेवाह
न मे चिरं दुक्खमिणं भविस्सइ, असासया भोगपिवास जंतुणो । न चे सरीरेण इमेण विस्सइ, अविस्सई जीविअपज्जवेण मे ॥१६॥
વિશેષથી આ જ કહે છે.
ગા.૧૬. ગાથાર્થ : મારું આ દુઃખ લાંબોકાળ નહિ રહે. જીવોની ભોગપિપાસા અશાશ્વત છે. જો આ શરીરવડે નહિ જાય, તો મારા જીવનનાં પર્યાયવડે જશે.
न मम 'चिरं' प्रभूतकालं 'दुःखमिदं' संयमारतिलक्षणं भविष्यति, किमित्यत आह-'अशाश्वती' प्रायो यौवनकालावस्थायिनी 'भोगपिपासा' विषयतृष्णा 'जन्तो: ' प्राणिनः, अशाश्वतीत्व एव कारणान्तरमाह - 'न चेच्छरीरेणानेनापयास्यति' न यदि शरीरेणानेन करणभूतेन वृद्धस्यापि सतोऽपयास्यति, तथापि किमाकुलत्वम् ?, | यतोऽपयास्यति 'जीवितपर्ययेण जीवितस्यापगमेन मरणेनेत्येवं निश्चितः स्यादिति सूत्रार्थः ॥१६॥
૨૦૧
न
शा
म
ना
य
