________________
* * *
*
- A - ૬, ૫૯ * * ગુપ્ત
ત
બહુ દશવૈકાલિકસૂર ભાગ-૪ હુ છુ માં ચૂલિકા-૨ સૂત્ર-૧૪ છે. આવા પ્રકારનો અસંયમાનુષ્ઠાનોનો રાગ, દઢતા ન કરવી...)
कथमित्याहजत्थेव पासे कइ दुप्पउत्तं, काएण वाया अदु माणसेणं । तत्थेव धीरो पडिसाहरिज्जा, आइन्नओ खिप्पमिव क्खलीणं ॥१४॥
ગા.૧૪ ગાથાર્થ જે ક્યાંય કાયાથી, વચનથી કે મનથી દુષ્યયુક્ત કરાયેલું જુએ. I ધીર ત્યાં જ પ્રતિસંહરણ કરે. જેમ આકીર્ણ = જાયઅશ્વ ઝડપથી ખલિનને ગ્રહણ કરે. IT
'यत्रैव पश्येत्' यत्रैव पश्यत्युक्तवत्परात्मदर्शनद्वारेण 'क्वचित्' संयमस्थानावसरे । धर्मोपधिप्रत्युपेक्षणादौ 'दुष्प्रयुक्तं' दुर्व्यवस्थितमात्मानमिति गम्यते, केनेत्याह-कायेन -- "वाचा अथ मानसेनेति, मन एव मानसं, करणत्रयेणेत्यर्थः 'तत्रैव' तस्मिन्नेव संयमस्थाना| वसरे 'धीरो' बुद्धिमान् 'प्रतिसंहरेत्' प्रतिसंहरति य आत्मानं, सम्यग् विधि प्रतिपद्यत | इत्यर्थः, निदर्शनमाह-आकीर्णो जवादिभिर्गुणैः, जात्योऽश्व इति गम्यते असाधारणविशेषणात्, तच्चेदम्-'क्षिप्रमिव खलिनं' शीघ्रं कविकमिव, यथा जात्योऽश्वो । | नियमितगमननिमित्तं शीघ्रं खलिनं प्रतिपद्यते, एवं यो दुष्प्रयोगत्यागेन खलिनकल्पं सम्यग्विधिम्, एतावताउंशेन दृष्टान्त इति सूत्रार्थः ॥१४॥
ટીકાર્થ : ઉપર કહ્યા પ્રમાણે પર વડે અને આત્મા વડે દર્શન કરવા દ્વારા " સંયમસ્થાનના અવસરભૂત ધર્મોપધિનાં પ્રતિલેખનાદિ જે કોઈ કાર્યમાં સાધુ પોતાના ["ા આત્માને કાયાથી, વચનથી કે મનથી ખરાબ રીતે રહેલો જુએ. તે જ 1 " સંયમસ્થાનાવસરભૂત પ્રતિલેખનાદિ જે કોઈ કાર્યમાં સાધુ પોતાના આત્માને કાયાથી, શા
વચનથી કે મનથી ખરાબ રીતે રહેલો જુએ. તે જ સંયમસ્થાનાવસરભૂત પ્રતિલેખનાદિમાં “T ના બુદ્ધિમાન સાધુ પોતાના આત્માને પ્રતિસંહરી લે. એટલે કે તેમાં સમ્યવિધિને સ્વીકારી લે. ના વ દષ્ટાન્ત કહે છે કે
આકીર્ણ – વેગ વગેરે દ્વારા જાતિમાનું અશ્વ નિયમિતગમનનાં નિમિત્તભૂત એવા છે ખલિનને ઝડપથી સ્વીકારે. (ઘોડાનાં મોઢામાં દોરી વગેરે બાંધી લગામ તૈયાર કરાય, જ! છે જેના દ્વારા ઘોડાની ગતિ-નિયમિત કરી શકાય. જાતિમાનું ઘોડો આવી લગામને જલ્દી કે જ સ્વીકારે.) એમ જે સાધુ દુષ્ટપ્રયોગોના = દુષ્ટમન વગેરેના ત્યાગ વડે ખલિનસમાન છે એ સમ્યવિધિને સ્વીકારે... આટલા અંશથી જ આ દષ્ટાન્ત છે. છે. અહીં આકીર્ણ ઝડપથી ખલિનને ગ્રહણ કરે... આ બધા વિશેષણો સામાન્ય અશ્વોમાં હું
|
45
E
=
E
