________________
હુ દશવૈકાલિકસૂર ભાગ-૪ હ જાણ ગ્રંથઉપસંહાર, નિ. ૩૦૧
નિ,૩૭૧ ગાથાર્થ ત્યાં સ્થવિર શય્યભવસૂરિએ આનંદઅશ્રુતપાત કર્યો, યશોભદ્રની 0 પૃચ્છા, કથન, સંઘમાં વિચારણા.
आनन्दाश्रुपातम्' अहो आराधितमनेनेति हर्षाश्रुमोक्षणम् 'अकार्षः' कृतवन्तः । * 'शय्यम्भवाः' प्राग्व्यावर्णितस्वरूपाः 'तत्र' तस्मिन् कालगते 'स्थविराः' श्रुतपर्याय-* । वृद्धाः प्रवचनगुरवः, पूजार्थं बहुवचनमिति, यशोभद्रस्य च-शय्यम्भवप्रधानशिष्यस्य न गुर्वश्रुपातदर्शनेन किमेतदाश्चर्य मिति विस्मितस्य सतः पृच्छा-भगवन् ! न मो किमेतदकृतपूर्वमित्येवंभूता, कथना च भगवतः-संसारस्नेह ईदृशः, सुतो ममायमित्ये- मो
| वंरूपा, चशब्दादनुतापश्च यशोभद्रादीनाम्-अहो गुराविव गुरुपुत्रके वर्त्तितव्यमिति न । स्त कृतमिदमस्माभिरिति, एवंभूतप्रतिबन्धदोषपरिहारार्थं न मया कथितं नात्र भवतां दोष स्त | इति गुरुपरिसंस्थापनं च । 'विचारणा संघ' इति शय्यम्भवेनाल्पायुषमेनमवेत्य मयेदं
शास्त्रं निर्यढं किमत्र युक्तमिति निवेदिते विचारणा संघे-कालहासदोषात् - प्रभूतसत्त्वानामिदमेवोपकारकमतस्तिष्ठत्वेतदित्येवंभूता स्थापना चेति गाथार्थः ॥३७१॥
ટીકાર્થ': “અહો ! આના વડે આરાધના કરાઈ એ પ્રમાણે હર્ષનાં આંસુઓ વ | શય્યભવસૂરિએ પાડયા તેમનું વર્ણન પૂર્વે થઈ ગયેલું છે.
તે મુનિ કાળ પામ્યા ત્યારે શ્રુત અને પર્યાયથી વૃદ્ધ પ્રવચનગુરુ એવા એમણે ણ આનંદાશ્રુપાત કર્યો. અહીં પૂજાને માટે, બહુમાનને માટે બહુવચનનો પ્રયોગ કરેલો છે. તે ગુરુનો અશુપાત જોઈને શય્યભવગુરુનાં મુખ્ય શિષ્ય યશોભદ્રવિજયજી “આ શું [ આશ્ચર્ય” એમ વિસ્મય પામ્યા, અને એમણે પૃચ્છા કરી કે “ભગવદ્ ! પૂર્વે ક્યારેય આ તો Iી રીતે અશ્રુપાત કર્યો નથી, તે આ શું?” - શય્યભવસૂરિએ કહ્યું કે “સંસારનો સ્નેહ આવા પ્રકારનો છે. આ મારો પુત્ર હતો.” ગાથાના જ શબ્દથી સમજવું કે એ પછી યશોભદ્રવિજયજી વગેરેને પશ્ચાત્તાપ થયો કે “અરે ! ગુરુના પુત્રને વિશે તો ગુરુની જેમ વર્તવું જોઈએ. પણ અમારા વડે આ ન કરાયું.”
ગુરુએ એમને આશ્વાસન આપી શાંત કર્યા કે “આવા પ્રકારના પ્રતિબંધદોષનાં " (તમારા એના પ્રત્યેના અતિરાગરૂપી દોષનાં) પરિહારને માટે જ મેં તમને કહેલું નહિ. " * એમાં તમારો દોષ નથી.” * શય્યભવસૂરિજીએ સંઘને નિવેદન કર્યું કે આને અલ્પઆયુષ્યવાળો જાણીને મારા વડે જ છેઆ શાસ્ત્ર ઉઠ્ઠત કરાયેલું છે. આમાં શું યોગ્ય છે ?”
45
ક
=
=
=
=
=
