________________
દશવૈકાલિકસૂત્ર ભાગ-૪
ચૂલિકા-૧ ગાથા - ૧૪-૧૫
गइं च गच्छे अणभिज्झिअं दुहं, बोही अ से नो सुलहा पुणो पुणो ॥ १४ ॥
આના જ વિશેષપ્રત્યપાય
નુકસાનને બતાવે છે.
ગા.૧૪. ગાથાર્થ : પ્રસહ્ય ચિત્તથી ભોગોને ભોગવીને, તેવાપ્રકારનું ઘણું અસંયમ × કરીને અનિષ્ટ, દુઃખાત્મક ગતિમાં જાય છે. તેને પુનઃ પુનઃ બોધિ સુલભ નથી.
=
न
‘સ' પ્રવૃત્તિતો મુવા ‘મોનાન’ શબ્દાવીન્ ‘પ્રસહ્યચેતના' ધર્મનિરપેક્ષતા 1 પ્રફ્ટેનચિત્તેન‘તથાવિધમ્' અજ્ઞોષિતમધર્મનું ‘જા’ અમિનિયંત્ત્વ ‘અસંયમં’ ઋષ્યાमो द्यारम्भरूपं 'बहुम्' असंतोषात्प्रभूतं स इत्थंभूतो मृतः सन् गतिं च गच्छति 'अनभिध्या- मो ડ તામ્' અભિધ્યાતા-કૃષ્ટા ન તાનિામિત્વર્થ:, ચિત્તુણાવ્યેવંભૂતા મવત્યંત આનૢ– ડ स्तु 'दुःखां' प्रकृत्यैवासुन्दरां दुःखजननीं, 'बोधिश्चास्य' जिनधर्मप्राप्तिश्चास्योन्निष्क्रान्तस्य न स्तु सुलभा 'पुनः पुनः' प्रभूतेष्वपि जन्मसु दुर्लभैव, प्रवचनविराधकत्वादिति सूत्रार्थः ॥१४॥
ટીકાર્થ : ઉત્પ્રવ્રુજિત ધર્મનિરપેક્ષ હોવાથી પ્રગટચિત્તથી પશ્ચાત્તાપાદિરહિત ત ચિત્તથી શબ્દાદિ ભોગોને ભોગવીને, તથા અજ્ઞાનીઓને ઉચિત અને અધર્મરૂપી તે મેં ફલવાળા એવા ખેતીવગેરે આરંભોને અસંતોષના કારણે પુષ્કળ પ્રમાણમાં કરીને સ્મે આવાપ્રકારનો તે મરેલો છતો અનિષ્ટ, દુઃખ રૂપ એવી ગતિમાં જાય છે.
એમાં અધ્યિાતા એટલે ઈષ્ટ. અમિથ્યાત્તા એટલે અનિષ્ટગતિ. પણ કોઈક ગતિ ન સુખાત્મક હોવા છતાં કોઈકને અનિષ્ટ હોઈ શકે. જેમકે આ કંઈ એવી સુખાત્મક ગતિમાં ન જતો નથી. એટલે જ બીજું વિશેષણ લખ્યું છે કે પુરવાં અર્થાત્ જે ગતિ સ્વભાવથી જ ખરાબ = દુઃખને ઉત્પન્ન કરનારી હોય એવી ગતિમાં તે જાય છે.
મ
મ
शा
शा
स
स
તથા આ ઉદ્મવ્રજિતને જિનધર્મની પ્રાપ્તિ પણ પુનઃ પુનઃ સુલભ નથી. અર્થાત્ ઘણાં બધા જન્મોમાં પણ એને બોધિ દુર્લભ જ રહે છે. કેમકે એ પ્રવચનનો વિરાધક છે. (ટુંકમાં અનેક ભવો સુધી એ જિનધર્મને ગુમાવી બેસે છે.)
ना
ના
ય
=
यस्मादेवं तस्मादुत्पन्नदुःखोऽप्येतदनुचिन्त्य नोत्प्रव्रजेदित्याह
इमस्स तानेर अस्स जंतुणो, दुहोवणीअस्स किलेसवत्तिणो । पलिओवमं झिज्झइ सागरोवमं, किमंग पुण मज्झ इमं मणोदुहं ? ॥१५ ॥
આવું છે માટે સાધુપણામાં દુઃખ ઉત્પન્ન થાય તો પણ એણે આ વક્ષ્મણમાણ વસ્તુ વિચારીને દીક્ષા ત્યાગ કરવો ન જોઈએ... એ કહે છે કે
૨૦૦
य
