________________
Tre
આ અA દશવૈકાલિકસૂમ ભાગ-૪
અધ્ય. ૯.૨ સૂત્ર-૧૯-૨૦ : 'दुर्गौरिव' गलिबलीववत् 'प्रतोदेन' आरादण्डलक्षणेन 'चोदितो' विद्धः सन् આ વતિ' નથતિ વાપિ ‘રઈ' પ્રતીતમ, પર્વ' કુરિવ કુદ્ધિઃ ' હિતાવહવુદ્ધિઃ શિષ્ય: ( 'कृत्यानाम्' आचार्यादीनां कृत्यानि वा' तदभिरुचितकार्याणि 'उक्त उक्तः' पुनः पुनरभिहित इत्यर्थः, 'प्रकरोति' निष्पादयति प्रयुङ्क्ते चेति सूत्रार्थः ॥१९॥
ટીકાર્થ : રથિક = ગાડાવાળો ગળીયાબળદને આરાદંડ રૂપ પ્રતોદથી વીંધે, મારે, પ્રેરે... એટલે
(આરાદંડ એટલે બળદાદિ પશુઓને પ્રેરવા-મારવા માટે ગાડાવાળાઓ જે રાખે છે...તે.)
એ વીંધાયેલો ગળીયો બળદ ક્યાંક રથને લઈ જાય.
એમ દુષ્ટબળદ જેવો જે અહિતને વહન કરનારી બુદ્ધિવાળો શિષ્ય હોય તે આચાર્યાદિના કાર્યોને વારંવાર કહેવાયેલો છતો કરે અથવા તો આચાર્યોને ગમેલા કાર્યોને કરે અને પ્રયોગ કરે.
(આશય એ છે કે શિષ્યા શબ્દ ગાથામાં છે, એનો ત્યાનાં શબ્દ લો, તો ના 1 આચાર્યાદિના... એમ અર્થ થાય. પણ આચાર્યાદિના કાર્યોને કરે,.. એમ કાર્યોને' શબ્દ મ | તો અધ્યાહારથી સમજવો પડે. એટલે ત્યાનિ એમ શબ્દ પણ લઈ શકાય. એનો અર્થ | | એ કે આચાર્યોને ગમેલા કાર્યો... નિા પ્રતિ ના બે અર્થ કરેલા છે. નિષ્ણાતિ એટલે સ્વયં એ કાર્ય કરે. પ્રત્યુત્તે એટલે અન્યોને પણ એ કાર્યમાં જોડે.) ___ एवं च कृतान्यमूनि न शोभनानीत्यतः( आह)
"आलवंते लवंते वा, न निसिज्जाइ पडिस्सुणे। मुत्तूण आसणं धीरो, सुस्सूसाए पडिस्सुणे ॥" कालं छंदोवयारं च, पडिलेहित्ता ण हेउहि । तेण तेण उवाएणं, तं तं संपडिवायए ॥२०॥ પણ આ રીતે વારંવાર કહેવાયાથી કરાયેલા આ કાર્યો સારા નહિ. એ વાત કહે છે કે *
ગા. ૨૦ઃ કાલ, છંદ, ઉપચારને પ્રતિલેખીને હેતુઓ વડે તે તે ઉપાયથી તેને તેને * સંપાદિત કરે.
