________________
*F F
R
દશવૈકાલિકસૂત્ર ભાગ-૪ અધ્ય. ૧૦ સૂત્ર-૧૮-૧૯ ન બોલે. પ્રત્યેક પુણ્યપાપને જાણીને આત્માનો ઉત્કર્ષ જે ન કરે તે ભિક્ષુ.
ना
न ‘परं’ स्वपक्षविनेयव्यतिरिक्तं वदति - अयं कुशीलः, तदप्रीत्यादिदोषप्रसङ्गात्, * स्वपक्षविनेयं तु शिक्षाग्रहणबुद्धया वदत्यपि, सर्वथा येनान्यः कश्चित् कुप्यति न तद् ब्रवीति दोषसद्भावेऽपि किमित्यत आह- ज्ञात्वा प्रत्येकं पुण्यपापं, नान्यसंबन्ध्यन्यस्य भवति अग्निदाहवेदनावत्, एवं सत्स्वपि गुणेषु नात्मानं समुत्कर्षति - न स्वगुणैर्गर्वमायाति यः स भिक्षुरिति सूत्रार्थः ॥ १८ ॥
객
,
ટીકાર્થ : સ્વપક્ષનાં શિષ્યો સિવાયનાને એમ ન બોલે “આ કુશીલ છે.” કેમકે તેને મો અપ્રીતિ વગેરે દોષ થવાની આપત્તિ આવે. સ્વપક્ષનાં સાધુને તો શિક્ષાગ્રહણ કરાવવાની બુદ્ધિથી કહે પણ ખરો કે “આ કુશીલ છે.’
સર્વપ્રકારે એટલું સમજવું કે જેનાથી અન્યકોઈ કોપ કરે, તે વાતને ન બોલવી. ભલે એનો દોષ હોય તો પણ ન બોલવું.
પ્રશ્ન : આવું શા માટે ? દોષ હોય તો પણ કંઈ નહિ કહેવું ?
त
ઉત્તર : પુણ્ય અને પાપ દરેકના પોતપોતાના વ્યક્તિગત છે. અન્યસંબંધી પુણ્ય કે પાપ કંઈ બીજાના થઈ જવાના નથી. જેમ કોઈને અગ્નિનાં દાહની વેદના થાય, તો એની વેદના બીજાની થઈ જવાની નથી. (જેને દાહ થાય, તેને જ વેદના થાય. એમ જેનો દોષ હશે, તેને નુકસાન થશે. એ અપ્રજ્ઞાપનીય હોવાથી, ગુસ્સે થઈ જતો હોવાથી એના દોષની ઉપેક્ષા એ જ માર્ગ છે...)
ਕਿ
जि
મ
એમ પોતાના ગુણો હોય, તો પણ જાતનો ઉત્કર્ષ ન કરે એટલે કે પોતાના ગુણોવડે શા અહંકાર ન કરે, જે આવો હોય તે ભિક્ષુ.
F
• F F
मदप्रतिषेधार्थमाह
न जाइत्ते न य रूवमत्ते, न लाभमत्ते न सुएण मत्ते ।
मयाणि सव्वाणि विवज्जइत्ता, धम्मज्झाणरए जे स भिक्खू ॥१९॥ મદનાં પ્રતિષેધ માટે કહે છે કે
સૂ.૧૯ સૂત્રાર્થ : જાતિમત્ત નહિ, રુપમત્ત નહિ, લાભમત્ત નહિ, શ્રુતથી મત્ત નહિ, સર્વ મદોને ત્યાગીને ધર્મધ્યાનમાં જે રત બને તે ભિક્ષુ.
न जातिमत्तो यथाऽहं ब्राह्मणः क्षत्रियो वा, न च रूपमत्तो यथाऽहं रूपवानादेयः, न
૧૬૭
S
૫
शा
F
ना
ય
