________________
BLE દશવૈકાલિકસૂત્ર ભાગ-૪
ના અધ્ય. ૧૦ સૂત્ર-૧૪-૧૫ વિનાનો હોય તે ભિક્ષુ.
भिक्षुस्वरूपाभिधानाधिकार एवाह - अभिभूअ कारण परीसहाई, समुद्धरे जाइपहाउ अप्पयं । विइत्तु जाईमरणं महब्भयं, तवे रए सामणिए जे स भिक्खू ॥१४॥ ભિક્ષસ્વરૂપના કથનનાં અધિકારમાં જ કહે છે કે
સૂ.૧૪. સૂત્રાર્થ : શરીરથી પરીષહોને હરાવીને જાતિપથમાંથી આત્માને ઉદ્ધરે. જન્મમરણને મોટાભયવાળું જાણીને સાધુસંબંધી તપમાં જે રત બને તે ભિક્ષુ.
‘મer૫૨' નિત્ય નિ' શરીરે, ન નાસિદ્ધાન્તનત્યાના मनोवाग्भ्यामेव, कायेनानभिभवे तत्त्वतस्तदनभिभवात्, 'परीषहान् क्षुदादीन्, | 'समुद्भरति' उत्तारयति 'जातिपथात्' संसारमार्गादात्मानं, कथमित्याह-'विदित्वा' | विज्ञाय जातिमरणं संसारमूलं 'महाभयं' महाभयकारणं, 'तपसि रतः' तपसि सक्तः, " किंभूत इत्याह-'श्रामण्ये' श्रमणानां संबन्धिनि, शुद्ध इतिभावः, य एवंभूतः स भिक्षुरिति ।
સૂત્રાર્થ: ૨૪ 1 ટીકાર્થ : ભિક્ષુ (બૌદ્ધ)ના સિદ્ધાન્ત પ્રમાણે માત્ર વચન, કાયાથી જ નહિ, પરંતુ શરીરથી પણ પરીષહોને હરાવે, કેમકે શરીરથી પરીષહનો પરાજય કરવામાં ન આવે, તો પરમાર્થથી તેમનો પરાજય જ ન ગણાય.
આ રીતે ભૂખવગેરે પરીષહોને હરાવીને સંસારમાર્ગમાંથી આત્માનો ઉદ્ધાર કરે. પ્રશ્ન : કેવી રીતે ?
ઉત્તર : સંસારનાં મૂલ એવા જન્મમરણને મોટાભયના કારણ જાણીને સાધુસંબંધી એટલે કે શુદ્ધ એવા તપમાં જે રત બને (તે રીતે આત્માનો ઉદ્ધાર કરે.) તે ભિક્ષુ.
हत्थसंजए पायसंजए, वायसंजए संजइंदिए। । अज्झप्परए सुसमाहिअप्पा, सुत्तत्थं च विआणइ जे स भिक्खू ॥१५॥
સૂ.૧૫. સૂત્રાર્થ : હસ્તસંયત, પાદસયત, વાક્યસયત, સંયનેન્દ્રિય, અધ્યાત્મરત, * સુસમાદિતાત્મા જે સૂત્રાર્થને જાણે તે ભિક્ષુ. म तथा हस्तसंयतः पादसंयत इति-कारणं विना कूर्मवल्लीन आस्ते कास्णे च है