Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 13

આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧' ગૌતમ ! તે વ્યંતર દેવોના સ્થાન આવા પ્રકારે કહ્યા છે. તે કારણથી કહ્યું કે યાવત્ દેવ થાય છે. હે ભગવન્! એમ જ છે, એમ જ છે. એમ કહી શ્રમણ ભગવદ્ મહાવીરને વંદે છે, નમે છે, વાંદીને-નમીને સંયમ અને તપ વડે પોતાના આત્માને ભાવિત કરતા વિચરે છે. શતક-૧, ઉદ્દેશા-૧નો ગુજરાતી ભાવાનુવાદ પૂર્ણ શતક-૧, ઉદ્દેશો-૨ ‘દુઃખ' સૂત્ર-૨૬ રાજગૃહ નગરમાં સમોસરણ થયું, દર્શન વંદનાદિ માટેપર્ષદા નીકળી યાવત્ આ રીતે બોલ્યા - એક જીવ સ્વયંકૃત દુઃખને વેદે છે ? ગૌતમ ! કેટલુંક વેદે છે, કેટલુંક નથી વેદતા. ભગવન્! આ પ્રમાણે કેમ કહો છો ? કેટલુંક વેદે છે, કેટલુંક નથી વેદતા. ગૌતમ ! ઉદીર્ણ-(ઉયમાં આવેલા)ને વેદે છે, અનુદીર્ણ-(ઉધ્યમાં ન આવેલા)ને વેદતા નથી. માટે એ પ્રમાણે કહ્યું - કેટલાક વેદે છે અને કેટલાક વેદતા નથી. એ પ્રમાણે ૨૪-દંડકમાં વૈમાનિક સુધી જાણવું. ભગવદ્ ! અનેક જીવો સ્વયંકૃત્ દુઃખને વેદે છે ? ગૌતમ ! કેટલાક વેદે છે, કેટલાક વેદતા નથી. ભગવનએમ કેમ ખો છો ? ગૌતમ ! ઉદીર્ણ ને વેદે છે, અનુદીને વેદતા નથી. માટે તેમ કહ્યું. આ પ્રમાણે વૈમાનિક સુધી ચોવીસે દંડકમાં કહેવું. ભગવન્! જીવ સ્વયંકૃત્ આયુને વેદે છે ? ગૌતમ ! કેટલાક વેદે છે, કેટલાક વેદતા નથી. જેમ દુઃખમાં બે દંડક કહ્યા તેમ આયુના પણ બે દંડક એકવચન અને બહુવચનથી વૈમાનિક સુધી કહેવા. સૂત્ર-૨૭, 28 27. ભગવન્! નૈરયિકો બધા, સમાન આહારી, સમાન શરીરી, સમાન ઉચ્છવાસ-નિઃશ્વાસવાળા છે ? ગૌતમ ! આ અર્થ યોગ્ય નથી. ભગવદ્ ! એવું શા હેતુથી કહો છો? ગૌતમ ! નૈરયિકો બે પ્રકારે છે. મહાશરીરી, અલ્પશરીરી. તેમાં મહાશરીરી ઘણા પુદ્ગલોને આહારે છે, ઘણા પુદ્ગલોને પરિણમાવે છે, ઘણા પુદ્ગલોને ઉચ્છવાસ નિઃશ્વાસ લે છે, વારંવાર આહારે છે, વારંવાર પરિણમાવે છે, વારંવાર ઉચ્છવાસ-નિઃશ્વાસ લે છે. જે અલ્પશરીરી છે તે થોડા પુગલો આહારે છે, થોડા પરિણમાવે છે, થોડા પુદ્ગલોનો ઉચ્છવાસ-નિઃશ્વાસ લે છે. કદાચિત્ આહારે છે - પરિણમાવે છે - ઉચ્છવાસ નિઃશ્વાસ લે છે. માટે હે ગૌતમ ! એમ કહ્યું કે બધા નૈરયિકો સમાહાર, સમશરીરાદિ નથી. ભગવન્! બધા નૈરયિકો સમાન કર્મવાળા છે ? ગૌતમ ! એ અર્થ યોગ્ય નથી. ભગવન્! એમ કેમ કહ્યું ? ગૌતમ ! નૈરયિકો બે ભેદે - પૂર્વોપપન્નક-(પહેલા ઉત્પન્ન થયેલા), પશ્ચાદુપપત્રક-(પછી ઉત્પન્ન થયેલા). પૂર્વોપપન્નક અલ્પ કર્મવાળા છે, પશ્ચાદુપપન્નક મહા કર્મવાળા છે, તેથી એમ કહ્યું. નૈરયિકો બધા સમવર્તી છે? ગૌતમ ! આ અર્થ યોગ્ય નથી. ભગવન્! એવું કેમ કહ્યું? ગૌતમ ! જે પૂર્વોપપન્નક છે તે વિશુદ્ધ વર્ણવાળા છે, જે પશ્ચાદુપપન્નક છે તે અવિશુદ્ધવર્ણવાળા છે. ભગવદ્ ! નૈરયિકો બધા સમલેશ્યી છે ? ગૌતમ ! આ કથન યોગ્ય નથી. ભગવદ્ ! એવું કેમ કહો છો? ગૌતમ ! તેમાં જે પૂર્વોપપન્નક છે, તે વિશુદ્ધ વેશ્યાવાળા છે, પશ્ચાદુપપન્નક અવિશુદ્ધ વેશ્યાવાળા છે. ભગવન્! નૈરયિકો સર્વે સમવેદનાવાળા છે ? ગૌતમ ! આ કથન યોગ્ય નથી. ભગવદ્ !એવું કેમ કહો છો? ગૌતમ ! નૈરયિકો બે પ્રકારે - સંજ્ઞિભૂત, અસંજ્ઞિભૂત. તેમાં સંજ્ઞિભૂત મહાવેદનાવાળા છે, અસંજ્ઞિભૂત અલ્પ મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતીઆગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 13