Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. MH, by outh 54 Licence No.: 37 "prabuddha jainanuM navasaMskaraNa varSa 36 : aMka 17 |t pAna jIvana zrI muMbai jaina yuvaka sa'ghanuM pAkSika mukhapatra chUka nala 0-50 paisA muMbai, 1 jAnyuArI 1975 budhavAra vArSika lavAjama rUA. 10, paradeza mATe ziliMga : 22 taMtrI cImanalAla eka ja 'nyujha vIka'nA tA. 16-12-'74nA aMkamAM zrI varindra TArajhIviTAcIno eka mananIya lekha che. vizvanI vadhatI jatI vastI ane vikaTa banatI antasamasyAnA saMdarbhamAM temaNe A lekha lakhyo che. tenuM mathALuM che A chicken for Bangladesh. paNa e lekhanuM mahattva vyApaka che. temAM vizvanI ane dareka samAjanI viSamatAono upAya rahelA che. te lekha uparathI mane sUjhatA vicAro rajU karuM chuM. lekhanI zarUAta eka saMvAdathI thAya che. sAmAjika javAbadArInA bhAnavALA ane kAMIka sevAbhAvI gaNAtA eka bhAIne bIjAe pUchyuM, tamArI pAse be ghara hoya to tame zuM karo ? javAba maLyo, eka huM rAkhuM ane bIjuM rAjyane soMpI dauM. bIjo savAla, tamArI pAse be gAyo hoya to zuM karo ? javAba, eka huM rAkhuM ane bIjI rAjyane soMpI dauM. trIjo savAla, tamArI pAse be maraghI hoya te zuM karo ? javAba, banne huM rAkhuM. kema ? kAraNa, mArI pAse be maraghI che. sAra. ApaNI pAse na hoya te ApavAnI taiyArI batAvI paropakArI ke sevAbhAvI hovAnA dAvA karavA, jenI pAse che teNe ApavuM joIe tevA upadeza karavA. paNa ApaNI pAse hoya te ApavAnI vAta Ave teA na karavuM. This, in a nutshell is the situation with most of us. duniyAnI dareka kaTokaTInA A koyaDo che. we are reluctant to do anything that will change cur familiar way of life. baMgalAdeza, jyAM lAkho loko bhUkhe mare che, -ane bIjA evA ghaNA deza che tene mATe pote, be maraghI hoya to eka ApavI e na karavuM. A eka dAkhalA che. hamaNAM romamAM vizva anna pariSada maLI. samRddha deze, ane vikasatA athavA avikasita deza vaccenI UMDI khAI dekhAI; paNa koI asarakAraka ukela na thayA. paNa A vAta duniyAne athavA dezane ja lAgu paDe che tema nathI. dareka samAjanA dareka praznane lAgu paDe che. pote zarUAta karavI ane bIjA kare tenI rAha na jovI e pAyAnI vastu che. Apa mUA vinA svarge na javAya. badhA karaze tyAre huM vicArIza, atyAre mAre ekalAe zA mATe karavuM? moTe bhAge A valaNa hAya che. zrI viTAcI lakhe che: The commonest reaction is to seek refuge from today's problems in tomorrow's solutions. Here, the idea is that we should all wait for legislation banning wasteful use of scarce resources, and for institations to control or rationalise their production, distribution and use. But, all conscientious action begins at home. We have no control over other people's action. but we do have some over our own and that is the only place to begin. If we are serious about our concern for the health of the community, cur attitude must be based on an acceptance cf an individual personal obliga1ion: AmAM sarva sAmAnya pratyAghAta e che ke AjanI samasyAomAMthI cakubhAI zAha mA chuTavA AvatI kAlanA tenA ukelo mATe rAhu jevI ahIM, khyAla evA che ke 'ApaNe sahue jenI chata che tevAM sAdhaneAnA durvyaya para pratibaMdha pharamAvatA koI kAyadAnI tema ja tenA utpA dana, vaheMcaNI ane vaparAza para saMsthAe niyaMtraNa mUke yA te aMge koI sughaTita vyavasthA sarje tenIrAha jovI. 'paNa saccAIbharI tamAma pravRttionA AraMbha potAnI jAtathI karavA rahe che. bIjA lokonA vartana para ApaNA aMkuza nathI, paNa ApaNA peAtAnA para gheDoka jarUra che ane mAtra e ja sthAnethI zarUAta thavI joIe. 'samAjanA svAsthya mATenI ApaNI cintA paratve ApaNe jo gaMbhIra hoIe to ApaNu valaNa ApaNI vyakitagata, aMgata pharajanA svIkAranA AdhAre nakkI thavuM joIe. D (da zrI viTAcIe eka dAkhalo Apyo che. thoDAM varSo pahelAM pote kolaMbomAM zrI kRSNamUrtine maLavA gayA hatA. tyAM eka sukhI gharanAM bahena AvyAM, leDIjha sozyala sarvisa lIganAM teo sabhya hatAM. kAMIka asvastha hatAM ane lIMganA kAmakAjamAM khaTapaTanI riyAda karI. kRSNamUrtie pUchyuM, tame lIgamAM zA mATe joDAyAM? bahene kahyuM, garIbonI sevA karavA. kRSNamUrtie pUchyuM, kevA prakAranI sevA ? bahene kahyuM, bhUkhe maratAM bALakonA vicAra mane satAve che. kRSNamUrti UbhA thayA, bArI pAse gayA, ane kahyuM, nIce juo, zuM dekhAya che? eka bhUkhyo bALaka bhIkha mAgato UbhA hatA. kRSNamUrtie bahenane kahyuM, Madame, what is there to prevent you from going out and feeding that child right now except your Colombo Ladies Social Service League? A lekhano mukhya muddo e che ke vyakitae peAte bIjAnI rAha joyA vinA potAnI pharaja bajAvavI joIe. badhA dharmo ane badhA saMtapuruSoe A satya bhArapUrvaka kahyuM che. dhArmika daSTi ane sAmyavAda ke samAjavAda vacce A ja pAyAno pharaka che. dharma ane saMtapuruSo kahe che ke vyakitae svecchAe potAnuM kartavya bajAvavuM. samAjane sudhAravA hAya, viSamatAo ane saMgharSa ochAM karavAM hoya to vyakitae pahelAM sudharavuM, to samAja ApoApa sudharaze. sAmyavAda athavA samAjavAda vyakitane sthAne rAjyane mahattva Ape che. vyakitanA hRdayapalaTAmAM ke tenI mAnavatAmAM sAmyavAdane eTalI zrAddhA nathI. badhuM pharajiyAta athavA baLajabarI ke dabANathI karAvavA Icche che. dharma aMtaranuM parivartana kare che. samAjavAda bahAranuM parivartana kare che ane temAMthI samatA kesamAnatAnI AzA rAkhe che. mANasa upara koIka dabANanI jarUra rahe che. badhuM svecchAe karate nathI. e dabANa jAhera matanuM hoya, kAMIka dhArmika bhAvanA athavA paraparAnuM hAya, paNa eTalAthI dhAryuM pariNAma AvatuM nathI. tethI kAyadAnuM dabANa Ave che. tyAM corI karavAnuM mana thAya che. gAMdhIjIe satyAgraha ane asahakAranuM dabANa batAvyuM. saMtapuruSoe upadezathI ane potAnA jIvananA dAMtathI mArga batAvyo. game te rIte vicArIe, jeTaluM svecchAe karIe temAM sukha che teTaluM dabANathI thAya temAM nathI.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 bIjo muddo parigrahamaryAdA athavA parimANanA che. be ghara hoya to eka ApI devuM, be gAya hoya to eka ApI devI, be maradhI hoya to eka ApI devI. badhA dharmAe A mArga batAvyo che. zrI viTAcIne lekha sanAtana satyane navA svarUpe rajU kare che. mANasane ema thAya che ke zuM huM ekalA karuM tethI vikaTa samasyA hala thaI javAnI che, garIbAI haTI javAnI che? mAruM karyuM karyAMya taNAi jaze. dharmIe ane saMtapuruSoe je javAba Apyo che te ja javAba zrI. viTAcI Ape che: prabhu jIvana The question of whether such individeal action will solve the general problem of poverty or not is irrelevant and is prompted only by the inclination to shrug it all off on the Colcmbo Ladies Social Service League or whatever. rAjya karaze, saMsthAo karaze, bIjA karaze, e badhuM manane manAvavAnI vAta che. vyakita pote na kare tyAM sudhI rAjya, saMsthA ke anya koI karI zake nahi. saMsthA mATe mAre ghaNA phaDaphALA karavA paDe che. e ne e vyakita pAse pharI pharI mAgavuM paDe che. koIne Agraha karo nathI. judA judA prakAranA anubhavo thAya che. hamaNAM saurASTramAM viSama duSkALa che. bhagavAna mahAvIra kalyANa kendra vatI rAhatakAma mATe phaMDa karuM chuM. judA judA sthaLethI mAgaNI Ave che ke, kalyANa kendra amane zuM madada karaze. badhAne kahuM chuM ke sukhI mANasA klyANa kendrane Apaze to kalyANa kendra madada karI zakaze. levAvALA che tema ApavAvALA paNa joIe ne. tyAM dareka vyakitano dharma Ave che. aMte eka ja mArga che ke dareka vyakita svecchAe potAnI pharaja vadhumAM vadhu adA kare. 22-12-'74 - prakINa nAMdhI jajanI seMTI cImanalAla cakubhAI sukara bikhayAnA kesanI sunAvaNI daramyAna jasTisa dezapAMDee kahyuM ke misAnA kese!mAM jajonI kaseATI thAya che. eka tarapha vyakitasvAtaMtrya ane bIjI tarapha eka bhayaMkara sAmAjika ane Arthika aniSTa, vyakitasvAtaMtryane mahattva ApI kAyadAnI bArIkAIne lAbha ApavA ane aTakAyatIone cheADI mUkavA ke A vyApaka aniSTa lakSAmAM laI tene DAmavA sarakAre lIdhela pagalAMne maMjUra rAkhavAM evI pasaMdagI karavAnI rahe che. koI ema kahe ke AmAM kAMI kasATI nathI. jaja pAte UbhI kare teA bhale, jaje kAyadA pramANe vartavAnuM che ane kAyadAnA amala karavAnA che. sAmAjika aArthika aniSTa sAthe jajane saMbaMdha nathI. kAyadAmAM khAmI hoya tA pArlAmenTa bIjA kAyadA kare. aniSTane pahoMcI vaLavA bIjA pagalAM le. ema paNa kahI zakAya ke sAmAjikagArthika aniSTane jaJa vicAra kare ane tema karatAM kAyadAnI AvagaNanA karavA prerAya temAM jaja aTakAyatIne gunegAra mAnI le che, je vAjabI nathI. A dalIleAmAM keTaleka darajaje tathya che. paNa jasTisa dezapAMDee kahyuM temAM paNa tathya che. kAyadAnA artha yAMtrika - mikenikala -- karavAnA nathI hAtA. kayA saMdarbhamAM ane zA hetuthI kAyadA karyA che te pratye durlakSa na thAya. kAyadAnA artha karavAmAM jajone sArA pramANamAM avakAza hAya che. kAyado gaNita peThe be ne be cAra nathI. Law is dynamic, developing process. tA. 1-1-75 eka ja kAyadAnA bhinna artha judA judA jajo kare che tenuM kAraNa A che. ema kahevAya che ke koI jaje bahu saMkucita artha karyo te kAI jaja badhI paristhiti lAmAM laI artha kare che. AnI pAdaLa jajanI potAnI jIvanadaSTi, sAmAjika-Arthika valaNa, ajANapaNe kAraNabhUta bane che. aMte te ja pAte samAjamAM rahe che, tenA pravAhothI sarvathA alipta rahI zakatA nathI. IrAdApUrvaka khATA artha na karavA e tene dharma che. baMdhAraNane vaphAdAra rahevAnA teNe sagaMda lIdhA che. paNa jyAM be artha zakaya hAya tyAM kAyadAnA hetu niSphaLa na jAya te jovAnI jajanI pharaja che. koI kAyadAne durupayoga thavA saMbhava che ane keTalIka vakhata durupayoga thAya che ema hovA chatAM, dareka vakhate durupayoga thAya che ema paNa mAnI na levAya. koI kissAmAM sarakAranI athavA adhikArInI dAnata viSe zaMkAnuM kAraNa hoya te paNa badhI bAbatamAM ema che ema mAnI laIe teA rAjataMtra calAvavuM bahu muzkela thaI paDe. nyAyataMtranI tulA hAthamAM laI beThela devInI AMkhe pATA bAMdhela batAvavAmAM Ave che. tenA artha ema nathI ke te AMdhaLI che. tene artha ema che ke tene pUrvagraha nathI ane samatulAthI nyAya Apaze. dAkhalA tarIke, zarUAtamAM keTalAka aTakAyatIone cheADI mUkayA, temAM ema kahevAyuM ke aTakAyata mATe ApelAM kAraNA aspaSTa ane dUranA bhUtakALanAM che. aspaSTa ane dUranAM kone gaNavA te viSe judA abhiprAyA hoI zake. eka jajane je aspaSTa lAge te bIjAne pramANamAM spaSTa lAge. bAra varasa pahelAMnuM kaI vartana dUranuM gaNAya, be varSa pahelAMnuM najIkanuM lAge. chevaTa tenA bhUtakALanA vartana uparathI bhaviSyanuM vartana kevuM raheze te nakkI karavAnuM che. suprIma korTe hamaNAM eka cukAdo Apyo che ke koI vartana najIkanuM ke dUranuM gaNavA yAMtrika mApa na hoI zake. bAra mahinA pahelAMnuM saMjoga jotAM dUranuM gaNAya, te bIjA rAMjogAmAM be varSa pahelAMnuM paNa najIkanuM gaNI zakAya, threDA samayamAM ja korTonuM valaNa badalAyuM paNa kharuM. ane aTakAyatIonI ghaNI arajIo nAmaMjUra thaI. jasTisa dezapAMDee A saMdarbhamAM kahyuM hatuM ke A kesAmAM jonI kasATI che. jasTisa dezapAMDenuM prakaTa cintana hatuM. hakIkatamAM badhA jajo aMtaramAM AvA maneAmaMthananA anubhava kare ja che. dhArAsabhyonI javAbadArI chellA be mahinAmAM pArlAmenTamAM ane rAjyonI dhArAsabhAemAM je banAvA banyA che ane je rIte kAmakAja thAya che te joI kharekhara kheda thAya evuM che. ema thAya ke A ApaNA pratinidhio? koI pakSAnI AbarU rahI nathI. virodha pakSA zAsaka pakSanA doSa kADhI zake tema nathI. temanI paNa javAbadArI che. pArlAme Ta ane dhArAsabhAnuM gaurava jALavavuM, sabhyatAthI vartana karavuM, samayanA durvyaya na karavA te dareka dhArAsabhyanI pharaja che. teAphAno karavAM, mAIka toDInAkhavAM, adhyakSAne gherI vaLavuM, dhAMdhaladhamAla karavI, adhikArabhaMganI darakhAstA ane pAInTa opha orDaro vAraMvAra UbhA karI kAmamAMrukAvaTa karavI zecanIya che. uttara pradeza, bihAra, orisA ane keTaleka darajaje mahArASTra ane tAmilanADu, dareka sthaLe A sthiti che. pArlAme TamAM kAMIka maryAdA hatI te paNa A vakhate tUTI gaI. adhikArabhaMganI darakhAste uparAupara, keTaleka darajaje binajavAbadArIthI, Ave tyAre khATA bheguM sAcuM paNa taNAI jAya. ela. ena. mizrA sAmenI darakhAstAnI carcA eTalI badhI lAMbI cAlI ke ema kahevAya che ke A carcA pAchaLa ja pArlAme Tane vIsa lAkha rUpiyAna kharca thayA, zAsaka pakSanA sabhyo vaLatA humalArUpe rAmanAtha geAenkA upara adhikArabhaMganI darakhAsta lAvyA. spaSTa rIte A Take
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-1-75 ybuka kavana 165 tevI na hatI, kAraNa ke geenkAnA je vartananI phariyAda karavAmAM ane raziyAthI alaga rahI, vizvahitamAM vicAravuM evI nIti AvI hatI te samaye goenkA pArlAmenTanA sabhya na hatA. akhatyAra karI. e samUhanuM jora have jaNAya che. AvAM rAjyanI temanI sAme kesa che, paNa temAM pArlAmeMTanA sabhya tarIke kAMI moTI bahumatI thaI che. amerikAnuM jera hatuM tyAM sudhI tenuM dhAryuM aNachAjanuM vartana karyuM ane pArlAmeMTanA gauravane lAMchana lagADavuM thatuM eTale raziyAne veTa pAvara vadhAre vAparavo paDato. tyAre cInane evI vAta nathI. 1968 nI bAbata hatI. spIkare darakhAsta rada karI. - pratinidhi cAMga kAI zekane nImela hatA. have cInane pratinidhitva tevI ja rIte kAyadApradhAna gokhale ane vaDA pradhAna sAme darakhAsto maLyuM che. eTale eziyA, AphrikA, Araba ane sAmyavAdI dezanI mukAI te paNa pAyA vinAnI hatI. keI sabhyane AvI lokazAhI- moTI bahumatI thaI. pariNAme, pazcimanA deze ane khAsa karI mAMthI vizvAsa UDI gayA hoya ane ema lAgatuM hoya ke pArlA- amerikA laghumatImAM AvI gayA. rASTrasaMdhanA ane mATe hisso meMTa ke dhArAsabhAmAM prajAnI phariyAdo saMbhaLAya tema nathI athavA amerikA ane pazcimanA deze Ape che ane te deze varcasva gumAve upayogI kAma thAya tema nathI to prAmANikapaNe teNe rAjInAmuM ApI te pasaMda na ja kare. prajAnI vacce rahI kAma karavuM. pArlAmeMTa ke dhArAsabhAne hAsya A beThakamAM bahumatIe keTalAka evA TharAvo karyA jene spada banAvavAthI kAMI lAbha nathI. amerikAe sakhata virodha karyo, bahumatInA julamanI phariyAda karI. AvA vartananuM eka bIjuM gaMbhIra viparIta pariNAma jANavA dakSiNa AphrikAnI raMgabhedanI nItine kAraNe, varSothI tenI jevuM che. pArlAmeMTa ane dhArAsabhA aMte kAyadAo ghaDavA mATe che. sAme TharAva thatA AvyA che, paNa teNe tevA TharAvanI pUrI avagaNanA te kAyadAo abhyAsa mAge che, ane tenI pUrI vicAraNA thavI karI che. A varSe dakSiNa AphrikAne sabhyapadethI rada karavAnI darajoIe. pArlAmeMTane badho samaya AvI dhAMdhaladhamAlamAM ja jAya khAsta AvI. kArobArImAM amerikA, briTana ane phrAnsa veTone tyAre kAyadAo utAvaLathI pasAra karI nAkhavAmAM Ave che, tenA upayoga karI, TharAva uDADI dIdhe.sAmAnya sabhAmAM rASTrasaMghanA baMdhAraNanI tarapha kaI lakSa rahetuM nathI. cha aThavADiyAMnI pArlAmeMTanI beThakamAM avagaNanA karI, bahumatIe dakSiNa AphrikAnA pratinidhine hAjara moTA bhAgano samaya paravAnA prakaraNamAM gaye. pariNAme keTalAka rahevA na dIdho. amerikA IjharAIlane pUro Teko Ape che. A vakhate agatyanA kAyadAo khUba utAvaLathI pAsa karI nAkhyA. cUMTaNI- pelesTAIna gerIlAnA AgevAnane koI dezanA vaDA jeTaluM mAna ApI, kharcanA vaTahukamane sthAne kAyado karyo. cUMTaNIkha viSe gaMbhIra rASTrasaMghane saMbodhavAnI taka ApI ane gerIlA daLane nirIkSakanuM vicAra karavAnI taka hatI te gumAvI, mAtra virodha ane sabhA- sthAna ApyuM. yunesko- jemAM sAmAnya rIte rAjakAraNa lAvavAmAM tyAga karI dekhAva karavA pUratuM thayuM. nabaLI milanA rASTrIyakaraNane nathI AvatuM -e TharAva karI IdmAIlane apAtI badhI sahAya baMdha kAyado thaze. ati agatyane hato. zeraholDarone navarAvI nAkhyA karI ane temAM bhAga levA na dIdhe. rASTrasaMghanI A beThakanA pramukha eTaluM ja nahi paNa milanA leNadAre ane kAmagArene paNa navarAvI aljariyAnA pratinidhi hatA. kahevAya che ke teNe pakSapAtabharyuM valaNa nAkhyA. chatAM koI gaMbhIra carcA ja na thaI. misAne badale dAkhavyuM ane IjharAIlanA pratinidhine eka ja vakhata belavA dIdhA. bIjo kAyado thaze. vyakitasvAtaMtryanA ghaNA gaMbhIra muddAo A badhAne pariNAme eka navuM vAtAvaraNa sarjAyuM che, jethI samAyelA hatA. roleTa ekaTane kayAMya TapI jAya evo A amerikA ane pazcimI deze khUba nArAja thayA che ane rASTrasaMghanA kAyado che. chatAM koIne tenI abhyAsapUrNa carcA karavAnI phurasada bhAvi vize zaMkA pedA thaI che. "mAncesTara gArDiyana" lakhe che: na hatI. keTalA sabhyoe A kAyadAnA kharaDAo vAMcyA haze te The one-sided voting and the Block politics vize zaMkA che. sabhyo ema mAnatA lAge che ke vadhAre hohA kare te in the Current Assembly has been especially noteprajAmAM lokapriya thAya. worthy because in early years the General Assembly AvI saMsadIya lokazAhI ApaNA dezane anukULa nathI evI was an American preserve. lAgaNI thAya to tene mATe e paddhatinI khAmIo karatI, dhArA- ' The tragedy is that some of the larger nations sabhyonuM vartana vadhAre javAbadAra gaNavuM raheze. are taking the U.N. less and less seriously. yunAITeDa nezansanuM bhAvi amerikAnA pratinidhie kaDaka zabdomAM gaMbhIra cetavaNI rASTrasaMghanI vArSika beThaka-je dara varSe sapTembarathI DisembaramAM ApI che ane rASTrasaMghane apAte phALe ane sahAya pAchI kheMcI maLe che- thoDA divasa pahelAM pUrI thaI. A beThakanuM svarUpa levAnI athavA ghaNI ochI karavAnI dhamakI ApI che. ane temAM thayela kAmakAja tathA tenI rIta navIna hatAM ane rASTra- Araba rAjyanuM jora telane kAraNe bahu vadhyuM che ane Ijha saMghanA bhAvi vize zaMkA pedA kare tevAM hatAM. 1953mAM bhAratanA rAIlavirodhI vAtAvaraNa ghaNuM che. IjharAIlane rASTrasaMghamAMthI dUra kare pratinidhimaMDaLanA sabhya tarIke meM rASTrasaMghanI beThakamAM hAjarI te amerikA zuM kare, tenA javAbamAM amerikana pratinidhie kahyuM: ApI tyAre rASTrasaMghanA 60 sabhya hatA.atyAre 138 che. AphrikA, If the General Assembly were to suspend eziyA ane madhyapUrvanA ghaNA dezo navA sabhya thayA che. rASTra- Isarael, there would be a great pressure for the saMghanI sthApanA karI tyAre bIjA vizvayuddhamAM je mitrarAja U.S. to voluntarily suspend itself, walk out, and at a hatAM amerikA, raziyA, briTana, phrAnsa ane cIna-temane varcasva minimum reduce appropreations. I strongly sus.maLyuM ane rASTrasaMghanI kArobArI - sikayuriTI kAunsilamAM - A pect we would not be alone, pAMca rAjyone, koI paNa agatyanI bAbatane TharAva, temAMnA koI - jhAjhI kIDIo sApane tANe evuM banyuM che. sApa samajI jAya ekane pasaMda na hoya te, te TharAva rada karavAnI sattA-veTa- to sAruM. pAvara--ApavAmAM AvI che. ghaNAM varSo sudhI amerikAnuM Adhipatya pharI sukhada anubhava rahyuM. 1950-52mAM neharu, nAsara ane TITee maLI, binajoDANa zrI haridAsa dAmodara ANaMdajInI svecchAe karela udAra -- nena elAInamenTa- nI navI nIti karI, eziyA- AphrikAnA sakhAvate vize meM pahelA lakhyuM che. sAta varSa pahelAM, pAMca lAkha dezane samuha - tharDa varlDa - ubhe karyo. be mahAsAo, amerikA rUpiyA ApI, kacchanA vidyArthIo mATe saradAra paTela zikSaNa TrasTa
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuddha jIvana tA. 1-175 karyuM. be varSa pahelAM, Thakkara bApAnA nAme, AdivAsIo ane hari- jana mATe bIjA pAMca lAkhanuM TrasTa karyuM. divALI pahelAM 4 - 5 divase mArI pAse AvyA. sAthe gAMdhIjIne eka lekha Poverty in Plenty letA AvyA. mane kahe, cImanabhAI, AvAMce.bApue sarvodayanuM kahyuM che, ApaNI milakatanA ApaNe TrasTI chIe, te bApunA nAmanuM eka sarvodaya TrasTa karavuM che, tene mATe rUpiyA pAMca lAkha ApavA che, surata TrasTa karI Apo. rajAnA divaso hatA, jemane TrasTI banAvavAnI IcchA hatI te bhAIo bahAragAma hatA. meM kahyuM, divALI pachI karazuM. mane kahe, vilaMba nathI karavo, divALI pahelAM thAya to milakataverAmAM eTalI bacata thAya ane parigrahane bhAra ocho thAya. temanI uMmara 80 varSa upara che. TrasTI kone banAvavA, to mane kahe, tame ane temanA nAnA dIkarA gokaladAsabhAI (moTA dIkarI mathurAdAsabhAI amerikA che) be jaNA hAla TrasTI thAva ane turata TrasTa karo. be divasamAM TrasTa karI nAkhyuM. mahAtmA gAMdhI sarvodaya TrasTa, pitAnuM nAma kayAMya na rAkhavuM ane pote TrasTI paNa na thavuM. sAme AvIne kahevuM ane tatkALa karI nAkhavuM. A vakhate mane AgrahathI kahyuM ke A vAtane prasiddhi na Apaze. A lakhuM chuM te temane gamaze nahi. temanI prasidra mATe nathI lakhato. temane dAkhalAthI bIjAne preraNA maLe te mATe ja lakhuM chuM. mAruM sadbhAgya che ke mArAmAM temane khUba vizvAsa che ane AvAM satkAryomAM mane bhAgIdAra banAve che. A TrasTa mATe temanI bhAvanA che ke bhUmihIne sarakAra jamIna Ape te TrasTa taraphathI temane sAdhanasAmagrI pUrI pADIe. A TrasTamAM vizeSa dAna ApavAnI temanI bhAvanA che. 22-12-74 cImanalAla cakubhAI ghaNuM upagraha choDyA, have ceDA pUrvagraha choDIe mArzala mekavUhAne eka maulika mamaro mUkaye che. pANInI zodha koNe karI? mekalUhIna kahe che ke pANInI zodha game teNe karI haze paNa mAchalIe to nahIM ja. pANImAM rahIne mAchalI evI to pANImaya banI jAya che ke taTasthatA khatama thAya che. taTa para UbhA rahI pravAhathI aLagA thaI sAkSI banavuM enuM nAma taTasthatA TrAphika avalokana phUTapAtha para rahIne karavuM paDe che. taTasthatA khatama thAya pachI zodhanI kUMpaLe nathI phuTatI. mANasa pUrvagraho choDavAne badale upagraha choDayA kare che. eka hiMdu mATe hiMdutvathI para thaI citana karavAnuM muzkela bane che. bhAratamAM ja rahenArane sarahadI jhaghaDAmAM bhAratane vAMka hoI zake evuM vicAratAM bhAre mUMjhAro thAya che. naI tAlImane reTiyA vinAnI karavAnA vicAramAtrathI keTalAkane takalIpha thAya che. kAyAmAM rahIe chIe tethI ApaNe sau kAyastha chIe paNa badhA kAyastha svastha nathI hatA. asvasthatAnA thoDA namUnA joI laIe. eka AryasamAjI sajajana taka maLe eTale IslAmanIdharAIne TIkA kare. eka divasa meM emane kurAne zarIpha vAMcatA joyA.mArAthI rahevAyuM nahIM eTale meM pUchayuM, "je IslAmane bhAMDavAmAM tame bAkI nathI rAkhatA te dharmanuM pustaka ATaluM dhyAnapUrvaka vAMcavAnuM kAraNa?" temaNe ThaMDe kaleje javAba Apyo: IslAmanI TIkA karavA mATe masAlA bhegA karavA mATe kurAna vAMcato hato. vAte zarU thAya pachI bIjI jJAtionI maryAdAnI vAta cAle che. vAtane aMte huM kahuM chuM ke huM jena nathI. amArI probezana para TakI, rahelI dostI tyAM pUrI thAya che. ApaNI vicitratAo ochI nathI. sitAra vagADatI vakhate aMgUThe sitArane aDakIne rahe ke chUTa rahe e bAbata para paNa gavaiyAonA khAnadAna ane nAkhAnadAna evA bheda pADavAmAM AvatA. saradarda mATe e lenArA rAne enAsina lenArAonI be nAta nathI paDatI e ja Azcarya che. 'namakaharAma' nAmanA citramAM amitAbha baccana ane rAjeza khannA e bemAM koNa caDhe e vAta para mitrone jhaghaDI paDatA joyA che. yu samaye greTa briTana jatA amerikana sainikonA kAphalAne eka suMdara puritaka bheTa aApavAmAM AvelI, jemAM temanA briTiza mahemAne taraphanA valaNa mATe A pramANe zikhAmaNa ApavAmAM AvI hatI : briTiza sArI kaeNphI banAvI zakatA nathI ane tame sArI cA banAvI zakatA nathI. Ama baMnemAM taphAvata kayAM rahyo ? eka sAcA prasaMga yAda aAve che. madrAsanA barmA bajAramAM TrAnsisTara kharIdavA javAnuM thayuM. e bajAramAM badhA paradezI (imported) mAla maLe ane lAke mugdha bhAve te kharIde. eka dukAnadAre majAnuM TrAnsisTara batAvI kahyuM : A jApAnIjha mAla che. meM kahyuM, 'mAre to bhAratanuM TrAnsisTara joIe che, jApAnanuM nahIM. dukAnadAre eka hiMdustAnI smita verIne kahyuM: sAheba, sAcuM kahuM? A TrAnsisTara dezI banAvaTanuM ja che. tATadhya mananI eka nirbhIta avasthA che. mA kevI dekhAya che te jANavA mATe bALake garbhamAMthI bahAra AvavuM paDe che. vicAravikAsa mATe vasatulakSitA (objectivity) jarUrI bane che. lALagraMthiomAMthI satata jharato lALarasa ApaNA gaLAne ravALuM rAkhe che. A lALarasane koI eka glAsamAM ekaTho karIne Apadane pIvAnuM kahevAmAM Ave to? vAstavikatA AvI kaThora hoya che. ekasa-renA phoTaeNgrAphamAM ApaNI pAMsaLIo kevI lAge che? mANasa pitAnA manane A ekasa-re levAnuM rAkhe to? mANasa gharaDo thAya tyAre dAMtanuM cokaThuM moMmAMthI kADhIne dAbaDImAM mUkI zake eTaluM tAdrazya keLave che, paNa e dAMta enA pitAnA nathI hotA eTale koI ene sthitaprajJa nathI kahetuM.' bahumALI makAnane terame mALe 1324 naMbaranA kabUtarakhAnAmAM sAta skaveraphITanuM sukha' bhAgavate mANasa AkAzanA TukaDAne bArInA kadathI mApyA kare che. bArIne mATI karavAno upadeza ApanAro paNa citakamAM khape che kAraNa ke ApaNuM becena vyakitatva tAjA vicAranI nAnI laherakhIne paNa AvakAravA Atura che. prakAza mApavA mATenuM ekama vijJAna kenDala pAvara ja rAkhe che ne ? sUryane mINabattInA gajathI mApavAnI gustAkhI have koThe paDI gaI che. gaMgA vahe che. mAchalIo taratI rahe che. keTalIka mAchalIone te padmazrI paNa maLyo che. eka cInI kahevata che ke samudramAM tophAna thAya tenI asara mAchalIone nathI thatI. ApaNe mAchalIo jeTalA paNa svastha chIe kharA ! eka rIte joIe te bheMsa paNa svastha hoya che. ApaNe joIe che prajJAvAna svasthatA. DaoN. guNavaMta zAha sugama saMgIta zrI muMbaI jena yuvaka saMghanA upakrame zrImatI jesmInabahena desAI tathA mahendrakumAra cAvaDane sugama saMgItane kAryakrama budhavIra tA. 15-1-75nA roja sAMjanA 6 vAgye saMdhanA zrI paranAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM rAkhavAmAM Avyo che. te A prasaMge saMghanA sabhyane samayasara upasthita thavA hArdika nimaMtraNa che. cImanalAla je. zAha ke. pI. zAha maMtrIe muMbaI jaina yuvaka saMgha . huM phAtie pATIdAra chuM paNa aTaka zAha che. TrenamAM musApharI karatI vakhate kayAreka koI jaina sAthe thaI jAya che. ApaNAleka'nI
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-1-75 prabuddha jIvana cUMTaNamAM paDavuM sarvodaya kAryakaro mATe ThIka nathI belo, keTalI rajA lezo? to saMghanA adhyakSA, mAjI adhyakSA vagere rajA levA vize baMdhAyA vinA UThayA ane jayaMprakAzajI pAse pAchA gayA. bihAramAM jayaprakAzajIe eka jAhera sabhA samakSa ghoSaNA karI ke eka bAjue janasaMgharSa ane chAtra saMgharSa samitinAM daLe goThavAyelAM che ane bIjI bAjue nANAMnI kothaLIthI majabUta banele pakSa koMgresa) che. * yuddha phATI nIkaLe te pahelAM zaMkha pha 'kAya che. A te ja eka zaMkhadhvani mAtra nathI, enuM mahattva tethI vadhu che, eTalA mATe ke gaI tA. 11-12-73nA roja pavanAra (vadhu) mAM vinobAjIe temanI pAse samAdhAna mATe maLavA AvelA sarva sevA saMghanA pratinidhimaMDaLane je kahyuM hatuM tene javAba jayaprakAzajInI A ghoSaNA dvArA apAI jata jaNAya che. gAjhIpura (u.pra.) nI beThakamAM sarva sevA saMghanI kArebArI AgAmI cUMTaNImAM paDavA vize ekamata thaI zakI nahotI ane je koI nirNaya karavo te sarvAnumatithI ja karavo evuM sarva sevA saMghanuM baMdhAraNa pharamAve che, tethI gAjhIpuramAM nirNaya na thaI zakaze. gayA julAImAM bihAra AMdolanamAM bhAga levA aMge AvI ja maDAgAMTha paDI tyAre vinebAjIe temAMthI teDI lAvI ApIne sarva sevA saMghane "mahAvIranA A varSamA" tUTI paDate bacAvyo hato. te pramANe ja kaI tADa vinobAjI kADhI Apaze, evI AzAthI saMghanA pramukha zrI siddharAja DhaTTA ane prabaMdha samitinA sarvazrI baMga, jagannAthana, manamohana caudharI, Ara. ke. pATila, narendra dUbe, nirmaLA dezapAMDe vagere tA. 11mIe vinobAjIne temanA paraMdhAma kAmamAM jaIne maLyAM hatAM. - vinobAjI sAthenI traNa divasanI carcAne aMte adhyakSa zrI. DhaDhDhAe akhabArI nivedana ApyuM hatuM. paraMtu e nivedanamAM vinobAjIe je pheMsale Apyo hato te jAhera karavAmAM Avyo nahoto. vinobAjIe jAte je akhabArI nivedanane musaddo zabdezabda cakAsI- sudhArIne maMjUra karyo hato ane "tame A to akhabArane Apaze ja ne?" ema vAraMvAra emanA svabhAva viruddha DhaThThAjIne Agraha- pUrvaka pUchayuM hatuM, te nivedana Aja sudhI prakaTa karAyuM nathI. te nivedanane akSaraza: tarajUmo "vinobAjInI salAha" evA mathALA nIce A lekhanI sAthe ja ahIM prakAzita karavAmAM Avyo che. vinobAjI pAse mArgadarzana meLavavA mATe khAsa vadhu gayelA pratinidhimaMDaLane vinobAjIe A salAha ApI ane chevaTe pUchayuM ke cUMTaNI aMge kAma karavA mATe keTalI chuTTI leze? tyAre siddharAjajIe tene javAba ApavAnuM ema kahIne TALyuM ke je. pI., dAdA (dharmAdhikArI), nArAyaNa ( desAI), vagere mitro sAthe salAha karIzuM, pachI kahIzuM. te paNa vinobAjIe kahyuM, "paNa ahIM jeTalAM ekaThAM thayAM che temanA pitAne ze mata che? dhAre ke IlekazananuM karavuM che, to deDha varSano samaya che. te 1 varSanI rajA te tame leze ja evo mAre khyAla che. vA varSanI chuTTI leze ke 3-4 mahinAnI?" siddharAjajI: "ochIvattI thaI zake." manamehana: "cUMTaNImAM ame paDIzuM ke nahi te hajI nakkI nathI. te hajI nakkI nathI. cUMTaNI kayAre thaze? thaze ke nahi? e paNa nakkI nathI. daramiyAna DikaTeTarazipa paNa sthapAI jAya ! ane saMbhava che ke cUMTaNI na thAya." - vinabA: "meM te tamAre aMdAja pUchaye hate. (raja levA vize). baMdhAI javAnI vAta nathI." ema vinAbAjI pAse cUMTaNImAM paDavA aMge salAha magAI. temaNe salAha ApI ke eka aMgata kAma tarIke cUMTaNInuM kAma kare che, sarva sevA saMgha vatIthI nahi, emAM paDavuM hoya to paDe. jayaprakAzajIe cUMTaNIyuddha aMge phUkelo zaMkha vinobAjInI salAha pachI pAMca divase phUkAya che. sarva sevA saMghanI kArobArI cUMTaNImAM paDavAnA nirNaya aMge sarvasaMmati karI zakI nathI. vinebAjIne anusaranArAM nirmaLA dezapAMDe, cArucaMdra bhaMDArI, Ara. ke. pATila, DaeN. paTanAyaka, sundaralAla bahuguNA, narendra dUbe vagere IlekazanamAM sarva sevA saMghamAM rahIne paDavAnI vAtane kadI saMmati nahi Ape. kAraNa ke vinobAjIe tA. 12 mee A pratinidhimaMDaLane asaMdigdha zabdomAM kahI dIdhuM che ke, "pahelAM tamane julAImAM kaheluM ke prayoga karo, jemane emAM javuM hoya te jAya. paNa Aje je hAlata che, IlekazanamAM paDavAnI vAta che temAM bAbA kadI saMmati Apaze nahi. tyAM paraspara virodhI pahA thaI gayA che. tame kahezo ke DemokrasI amArI sAthe che, e kaheze ke DemokasI amArI sAthe che. banne DemekasIne nAme belaze. eka pakSa kaheze ke pelo DemekesIne tADe che. bIjo pakSa kaheze ke pahele pakSa DemokrasIne tADe che. to mAre je vicAra che te tamArI sAme spaSTa karI dIdhe ke Ilekazanano tamAre je vicAra che tema bAbA (vinobA) bilakula saMmata nathI." siddharAjajIe pUchayuM: "ame je lakhIne ApyuM te dhyAnamAM laIne ja Ape abhiprAya Apyo haze ne?" vinobA: "jI hA, DemokrasInA dAvA karanArA sAmasAmAM khaDA che. tyAM eka po be pArTIo che - koMgresa ane sI.pI.AI., ane bIje pa bAkI badhI evI pArTIo che, je visarjana karavA ekaThI thaI che." A tabakke narendra pUchayuM ke "Apa IlekazanamAM paDIe te pasaMda karatA nathI, te je te kAmamAM javA mAgatA hoya teo zuM kare? saMghanI nIti zuM hoya?" vinabA: "mAro khyAla che ke temaNe saMdha choDavo joIe." tyAre koIke mamaro mUko: "athavA je bIjA loko che te saMgha choDI de." vinobA kahe: "ema paNa thaI zake." bAbAe potAno pheMsalo ApyuM, "tame bhale game teTalo vahele - meDo tamAre nirNaya karo. tamArI marajInI vAta che. jo sarva sevA saMghanA loko IlekazanamAM paDatA haze te bAbA (vinobA) sarva sevAsaMdha sAIne potAno saMbaMdha choDI deze." A vAta vinobAjIe pharIthI paNa cekhA zabdomAM kahIne ghUMTI ApI. saMdha mATe A eka bombazela ja thaI paDe. saMgha jo cUMTaNIlakSI AMdolanamAM sAtha na Ape to jayaprakAzajIe te divase gAjhIpuramAM sarva sevA saMgha choDavAno potAno nirNaya jaNAvyo hato. saMdha jo cUMTaNIlakSI kAmamAM paDe te vinebAjIe saMgha sAthene saMbaMdha pate cheDI deze ema kahyuM. gAMdhIjInA mRtyu pachI emanI banAvelI saMsthAo ane anya gAMdhIsevakone sarva sevA saMghamAM vinobAjIe ekaThA karavA mAMDayA. 1954 mAM hindustAnI tAlImI saMdha paNa chevaTe temAM bhaLyo ane sarva sevA saMdha saMpUrNa bane. te ja varSe jayaprakAzajIe vinobAjInI rAhabarImAM cAlatA bhUdAna yA mATe jIvanadAna ApyuM. Aje 20 varSa pachI sarva sevA saMgha sAme vikaTa prazna khaDo che. cUMTaNImAM
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-1-75 168 prabuddha jIvana nathI paDatA to jayaprakAzajI temane choDI jAya che; paDe che te paraMtu adhyAtma ane virodhI bhAvanAnI sAthesAthe satya ane vinAbAjI choDI jAya che. abhaya paNa zAmela che. anyAyane pratikAra paNa AdhyAtmika guNanA vikAsamAM sahAyaka thAya che. satya ane abhayane choDIne kevaLa vinobAjIe trIje divase saheja vadhu saumya thaIne kahyuM ke "Aje ahiMsAnI vAta AdhyAtmika banI zake zuM? savAre sahaja ja eka vicAra manamAM AvyuM. mane eMzI varSa thayAM. - vinobAjIe javAbamAM kahayuM: "tethI te satya ane ahiMsAne eMzInI ummare bui, nAmadeva, ravIndranAtha, konTa ane varDajhavartha joDavAnI vAta meM kahI dIdhI. have 'abhaya nuM zuM? e bhAre bhayaMkara gayA hatA. mArAM mAtAmahI paNa 80me gayelAM. huM paNa jAuM to zabda che! jJAnezvara mahArAje abhayanI vyAkhyA karI che ke te mAro haka gaNAze. javAnuM kartavya che evuM nathI, paNa hakka abhayavALA koIthI Dare nahi ane abhayavALAthI koI te khare. bAkI javuM na javuM-laI javuM e badhuM bhagavAnanA hAthamAM Dare nahi. bALaka mAthI bItuM nathI ane mAM bALakathI che. paNa mArI-tamArI vacce eka janarezana gepa piDhIono bItI nathI. ApaNe koInAthI nathI bItA eTaluM pUratuM nathI, gALA) che. te rithatimAM zA mATe toDavuM. jidagIbhara jeNe joDavAnuM ApaNAthI paNa koI na chIe, tyAre abhaya siddha thaye kahevAya. kAma karyuM, ane graMtha lakhyA te badhA joDavAne mATe ja lakhyA. te have caMbalanA bAgI (DAku) hathiyArathI lesa thaIne phare che. te koIthI DaratA toDavuM zIda ne?" nathI. paNa badhA emanAthI Dare che. tene abhaya nahi kahevAya." ' Ama kahIne vinobAjIe samAdhAna mUkahyuM ke cUMTaNImAM paDavA "tame hamaNAM Ilekazana vagere karI rahyAM che. mAruM to mAganAra sarva sevA saMgha bhale choDI na de, paNa temAMthI chuTTI laIne sUtra ja che: Ilekazanama vilaNama . 'svarAjyazAstra puritakAmAM racUMTaNImAM aMgata rIte paDe. "paNa jatI vakhate tame sApha jAhera meM varSo para lakhyuM hatuM ke DemokasI (bahusaMkhyAyatana) DerInA karaze ke sarva sevA saMghanA sabhya tarIke nahi paNa vyakitagata rIte huM dUdha jevI evareja hoya che. temAM rAmarAjya jevA guNa nathI hotA, A kAma karuM chuM." A traNa divasanI carcAmAM keTalAye ugra tema ja vicAra ke rAvaNarAjya jevo durguNa nathI hote, sArI gAya ane kharAba sphoTaka muddAo UThayA ane eMzI varSanA vRddha vinAbAe astrAnI gAya badhAnuM dUdha bheguM karIne evareja TakAnuM dUdha bane tevuM DemekrasInuM dhAra jevI dAkhalA - dalIlathI potAno vicAra saMpUrvaka rAja samAjanA sArAM ane kheTAMnuM maLIne sarerAza rAjya bane che. prakaTa karyo.' tethI mane DemekrasIne bahu lAbha nathI. have tame je atyAre karo che te zuM che? eka bAja badhA virodha pakSo tamArAmAM marja karIne vinobAjIne vicAra Aje ghaNAne gaLe Utarato nathI. emane tame tamAruM rUpa ghaDayuM che. tame kaho cho ke saMgharparAmiti che, vahema paDe che ke A to IMdirAjIne bacAvavAnA mohavaza pakSapAta- pArTI nathI. paNa cUMTaNI thaze te kAMI ekamatIthI to thaze nahi, pUrvaka bole che. vahemanuM Ama to koI osaDa nathI. paNa vinAbAne bahumatIthI ja thaze ne? dhAro ke tamane 70 TakA voTa maLyA, paNa vicAra vyApaka che. hajAro varSanA kAphalakane daSTimAM laIne teo tamArI sAmevALAne thoDA vaTa te maLaze ne? Ama be pakSa che ja. vAta kare che. IMdirA jIte ke jayaprakAza, temAM temane kazo aMgata have tame jItyA che te paNa DerInuM sarerAza dUdha ja raheze. tame dhAre rasa ke lAbha nathI. temaNe sarva sevA saMghanA pratinidhione je kahyuM temAMnA cho ke pachI badhuM uttama cAlaze, enAthI du:khanivAraNa thaI keTalAka mahattvanA vicAre ahIM sAravIne ApyA che. hArajItanI jaze, e badhuM huM mAnI zakato nathI. A bahusaMkhyAyatanane sAMkaDI daSTi karatAM dezahita ane mAnava - ItihAsanA vizALatara badale sakalAyatana paddhati nathI ghaDI zakatA tyAM sudhI A evareja daSTikoNamAM mAnanArA lokone tenAthI kadAca kAMIka prakAza maLaze. te evareja ja raheze. mATe gujarAtImAM bhagavAnane kahe che ne-raNachoDa- "mAre mukhya vicAra e che ke piliTikasa Ijha AuTaDeTeDa. hA, rAya. to raNa choDIne bhAgI jAva. e ja bhagavAnanI rIta che. gharamAM Aga lAgI hoya te bujhAvavA pUratuM thoDuM kAMI karI laIe pre. baMge kahyuM: "sakalAyatana paddhati uttama che. paNa enI te judI vAta thaI. paNa ApaNA AMdolana (sarvodaya) ne pAyo tarapha javA mATe amAruM bihAravALuM hApha hAusa che." AdhyAtmika ja hovo joIe. mahAvIrano 250me nirvANa vinobA: "arthAta tame DemekasIne uttama rasto nathI mAnatA, utsava cAlI rahyo che. tulasIdAsanI 400mI jayaMtI raziyA paNa tyAM paraspara virodhI be pakSa thaI gayA che. banne DemokrasIne sahita duniyAnA dezoe UjavI. vicAra kare: 2500 varSa nAme ja repa karaze ane dAvA karaze. mATe mAre vicAra kahI pachI ApaNe nirvANAtsava thaze? 400 varSa pachI sarva sevA dIdhuM ke IlekazanamAM paDavA aMge huM bilakula saMmata nathI." saMghane koI yAda karaze? sarva sevA saMdhane tame pAMca varSa pUratA siddharAjajI pUche: "IlekazanamAM na paDavAne artha mAtra UbhA calAvavA mAge che ke hajAra varSa sudhI? jo lAMbA kALanA vicAra na rahevuM eTalo ja che ke bIjI vAta paNa kharI?" karatA ho te e paNa samajo ke A nAne deza nathI, paMdara vika vinobAjI: "tame UbhA tA rahevAnA ja nathI. paNa tamArI sita bhASA, aneka jAtio vagerethI UbharAte e viDa jevo taraphathI tamArI taraphathI tamArI je saMgharSa samitio che temanA taraphathI loko deza che. ahIM adhyAtmathI ja ekatA ane amaratA AvI zake. UbhA karavAmAM Avaze. meM chApAmAM vAMcyuM ke je. pI.e te vinA rAjakAraNa jevI popamI calAvIe to badhuM paDI bhAMgatAM kahyuM che, saMgharSa samiti taraphathI jene UbhA karAya tene AMkhe vAra na lAge. Aje AvaDA moTA dezamAM ahIMthI tyAM abAdhita baMdha karIne voTa Apajo. te mane thayuM ke AMkhe khullI rAkhIne jaIe chIe, vicArapracAra vagere karIe chIe te ApaNA pUrva- - kema voTa na Ape? koMgresavALA paNa Ama ja kahetA hoya che ne? jenI kamAI che. paNa ApaNe zuM karIzuM? A deza TukaDeTukaDA A carcAone aMte vinobAjIe potAnI salAha jAhera karatuM thaI jAya tevuM karIzuM? mATe ApaNA AMdolanane AdhAra AdhyA- nivedana siddharAjajIne prakAzita karavA ApyuM. te prakAzita na tmika joIe. e AdhAra teDanAre nahi, paNa joDanAro hovo thatAM, bhaLatuM ja nivedana karAyuM. te pachI sAMje vinobAjIe nAtAlanA joIe. divasathI eka varSanA maunapravezano saMkalpa jAhera karyo. temanuM eka "Aje zuM thAya che? vidyArthI baMne bAju vaheMcAI rahyA che. mauna AdhyAtmika che, chatAM vyAvahArika arthavinAnuM nathI. vinetyAM madrAsamAM tamArA AMdolana sAme joradAra dekhAvo thayA. bAjInA saumyatara satyAgrahanI sarva sevA saMghanA cUMTaNIvAdI agra ' matalaba ke joDavAne badale teDavAnuM kAma cAlI rahyuM che." NIo para asara thaze? samaya ja javAba Apaze. prabodha cekasI - AnI sAme siddharAjajIe tarka peza karyo ke AdhyAtmika buniyAda hovI joIe, e ApanA vicAramAM ame mAnIe chIe. 'gujarAtamitramAMthI sAbhAra
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-1-75 prabudhdha jIvana jAhera jIvananAM kathaLatAM dhAraNA [gata paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM 'jAhera jIvananAM kathaLatAM dhAraNA' e vize zrI puruSAttama mAvaLaMkare ApelA vyAkhyAnano sArabhAga ahIM ApavAmAM Avyo che. chellAM keTalAMka varSothI lokazAhImAM potAnI anivAryatA puravAra karavAne badale rAjakIya pakSA bhAratamAM aMtarAya UbhA karI rahyA che, ane ethI pakSa dUra karavAnI vAta thAya che, e ThIka nathI. lokazAhInI mAtrA ghaTe che eno ekamAtra asarakAraka IlAja lokazAhInA dose prajAne vadhu pIvaDAvavA e che, jeno bhUtakALa gauravavaMtA che ane bhaviSyakALa UjaLA che, paraMtu vartamAnakALa musIbatabharyo hovAne kAraNe lokazAhIne bhAratamAMthI dUra karavI che evuM kahevuM ThIka nathI. Avazyaka che mATe e sAruM ja hoya ema nathI. emAM maMdavADa, gaMdavADa, truTio paNa hoI zake che. mATe rAjakIya pakSanI anivAryatA huM svIkAruM chuM; mATe jayaprakAza nArAyaNa ane vinobAjInA apakSa lokazAhInA khyAlA sAthe huM sahamata nathI. pakSAmAMno roga che e dUra karavA yatna karavA joIe. eka taraphathI rAjakIya pakSonI netAgIrInI dAdAgIrIne majabUra karI rahyA chIe to ya huM enI anivAryatA IcchuM chuM. jAhera jIvanamAM, vAstavikapaNe je rIte dhAraNA kathaLatAM jou chuM tyAre thAya che ke rASTrIya pakSoya rASTrIya prazne prAdezika vicAra rAkhIne vartatA heAya che. AthI eka rIte jIvana kathaLatuM rahyuM che. narmadAne ja prazna laIe. mahArASTra - karNATaka sarahade belagAmane prazna joIe. eka ja pakSanAM baMne rAjyAnAM ekameA judA judA vicAra dharAve che. ApaNI netAgIrImAM prAdezika manedazA dharAvanArAo dekhAya che. ApaNe tyAM rASTrIya netAgIrI kamabhAgye jovA maLatI nathI, svarAjya pachInAM mAMDa 27 varSa pachI ya AvI rASTrIya manevRtti jovA pAmatA nathI, jAhera jIvanamAM paDelA badhA kevaLa rAjakAraNIo ja che ema nathI. ApaNe rAjakAraNIone khUba khUba mahattva ApIe chIe e ThIka nathI. anya kSetramAM jAhera jIvanamAMnI netAgIrInAM nAma bahu bAlAtAM nathI. chApAomAM athaDAmaNa UbhI karanArAonAM nAma varcasvarUpe Ave che. AvI athaDAmaNe ochI karanArAonAM nAma jovAya na maLe! A rAjakIya jIvana nathI, e pakSApakSInuM, sattAkAranuM jIvana che. bhAratanuM rAjakIya jIvana, rAjakIya ke rASTrIya nahIM, pakSApakSIthI tarabALa rIte bhareluM che. kathaLatA dhAraNanuM A eka kAraNa che ane enI vedanA mane che. A mATenI cIDa eTalA mATe che ke ApaNe je bhadra samAjamAMthI AvIe chIe temAMnA moTA bhAganA ApaNe tenI saMvedanazIlatAmAM taddana buThThA thaI gayA chIe. AMkha khullI rAkhIne cAlIe chIe paNa daSTi baMdha rAkhI che ane e rIte joIe chIe. kaDavA, kaThora abhipreta je rahasyA che tene bAtha bhIDavAnI ApaNI jANe ke taiyArI ke vRtti che ja nahIM. AthI sAmAnya mANasane AnI ciMtA che. pachI e 'kazuMka' kare athavA emanI dhIrajanA aMta Ave ane kaMIka karI bese to e samajI zakAya evuM che. hA, paNa ene mApha kadAca karI na zakAya e kharuM'. ane jema jema divaseA para divaseA jAya che ema A dhAraNA vadhu ne vadhu kathaLatAM jAya che ane ApaNuM rUMvADuMya pharakatuM nathI, jyaprakAza nArAyaNa kahe che tema 'bhraSTAcAra eziSTAcAra thaI gayA che.' paNa bhadra samAjanA loko ziSTa na rahetAM aziSTa thaI gayA che ethI e bhraSTAcAra have aziSTAcAra thaI gayo che. bhAratamAM dareka kSetre je kaMI cAle che enI sAme prabuddhapaNe UbhA rahevAnI, ADaMbara vagara, daMbha vagara khaDA rahevAnI Aje 169 bhAvanA anubhavAya che. A eka viSacakra che. emAM ApaNe sau gherAI gayA chIe. A mAtra rASTrIya paDakAra nathI, e adhyAtmane paDakAra che. saMpradAya ane rUDhicustatAnA abhedya killAomAM ApaNI AdhyAtmikatAne ApaNe pUrI dIdhI che. e abhedya dIvAla tADavI ja joIze ane bahAra AvI jaIne adhyAtmanA mULane pakaDavuM paDaze. mATe ja dareka vyakitane potAnA gajA pramANe, phATelA Abhane sAMdhavAnuM ja kAma rahe che. adhyAtmathI raMgAIne, Atmika jIvana para AdhAra rAkhIne, kAma karavuM joIe. jAhera jIvana eTale zuM? jIvananA vividha prazna! ane paDakArAne samajavA mATe ane ene hala karavA mATe je koI vyakita jAheramAM pravRtti kare enuM nAma jAhera jIvana mATe jAhera jIvana eTale mAtra rAjakAraNa nahIM. jo mANasa sIdhA ke sakhaNA rahetA hAya tenI pITha te thAbaDavI joIe. paraMtu Aje A thatuM nathI. eka mULabhUta preraNA che, Adarza che, enA hrAsa na thAya e jevAnI ApaNI pharaja che. emAM ApaNI jIta thaI kahevAya. eka dara samAjamAM enI pratiSThA karAvavI joIe. ane AvuM kAma karanArA ApaNA samAjamAM keTalA? A paNa eka kAraNa che. velane poSaNa ApavAnuMya kAma che. dheAraNe sAcavI rAkhavA mATe A jarUrI che. paNa ApaNe zuM kahIe chIe? e te gAMDo che. e karyAM sudhai karaze ? A svAtaMtrya saMgrAmamAM kAma karanArAone svaccha rAkhavAne badale temane penzana ApavAnI vAta thAya che. A ThIka nathI. TekathI kAma karanArA lokone prajAne Teko AvatI cUMTaNImAM maLe enA koI bharosA nathI. samAjamAM ene poSaNa maLatuM nathI. vAtAvaraNathI ane baLa maLatuM nathI. jAhera jIvananI zucitA, enI sabhyatA, svasthatA, nIrogI samatulA ane svacchatA sabhAnapaNe jALavavAM joIe. sabhAnapaNe AnuM satata bhAna rAkhe ene ApaNe biradAvIe chIe kharA ke? A eka vAtAvaraNane prazna che. rASTrIya vana karatAM e ghaNu vyApaka che. Aje jAhera jIvanamAM ApaNI daSTi sacivAlaya ke pradhAnanI kuTira prati ja doDe che, paraMtu anya jIvana tarapha jatI ja nathI. rAjakAraNIonI Dakhala paNa khUba vadhI gaI che. enI asara cAmera vartAya che. pariNAme sAcuM, sAruM kAma jovA maLatuM nathI. gujarAtanA eka samAhartAe te Ane anurUpa eka joDakaNu racI kADhayuM che : "karatAharatA kAryakartA, sahI karatA samAhartA," lAkazAhImAM jAhera jIvananuM mahattva - agatya savizeSa che. jAhera jIvana mATe vyakitajIvanane avakAza hAvA joIe. emAM jAhera jIvananI mokaLAza AvI ja jAya che. paraMtu AvuM saramukhayArazAhImAM khAsa jovA maLatuM nathI. tyAM Yesmanship-Onemanshipne - hA jI hA karanArAo ekahaththu sattAdhArIne - gujarA bhare che. lAkazAhImAMnuM jAhera jIvana mAtra - Collective - sAmUhika jIvana nathI. e Chemical Compound - rasAyananuM tattvache. e svarAjya pahelAM dekhAtuM hatuM. svarAjya pachI e vadhu hAvuM joIe, paNa hakIkatamAM ema nathI, dhAraNA eTale zuM? emAM nItimattAnI vAta Ave che. joI
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 chava jIvana - tA. 1-1-75 zakAya evA mApadaMDonI vAta che. Ethical Values- naitika mUlyo-nI emAM vAta che. e mApadaMDa mAnya ane pramANita hovo jarUrI che. emAM eka prakAranuM vAjabIpaNuM Ave che. emAMthI eka prakAranuM naitika paribaLa pedA thAya che. Aje to mApadaMDa mApadaMDa ja rahyo nathI, to pachI dhAraNa kema sAcavavuM? dhoraNa sAcavanArA loko ghAraNa sAcave che ane pachI dhoraNa e mANasane sAcave che. - AkhA dezanI bhA, gauravane jyAM samuccaya thavo joIe evI saMsada pratye zaMkAnAM vAdaLa Aje gharAM thayAM che. A kheTuM che. tyAM hamaNAM je thaI gayuM ethI du:kha thAya che. A kathaLatAM dhoraNe Aje tarapha jovA maLe che. tene kharAba sparza ApaNane thAya che. bIjA ghaNAMkharAM kSetromAM paNa A jovA maLe che vahIvaTI kSetra, nyAyakSetra Aje upright and independent che ema kahI zakAya te khUba ja game. A lokazAhI mATe bhayaMkara vastu che. Performance of judiciary is more prominent and profound. enI chAyA sarvathA AvI jAya che. zikSaNakSetranI vAta karIe to zikSakonAM, vidyArthIonAM dhoraNo kathaLyuM che. adhyApakanA adhyApananAM dhoraNo kathaLI gayAM che. e mAtra vAta kare che, abhyAsa karIne vakatavya karatA nathI. AcAramAM supAtra hoya te AcArya. paNa AvA AcArya keTalA? Arthika kSetre, vepArI kSetre, dharmadhuraMdharane kSetre, ramatagamatanA kSetre, samAjakalyANane kone- badhAe bhAna ane samatulA gumAvI che. dhanavAna, rAjakAraNIo tathA vahIvaTakAraNIo vacce eka prakAranuM unholy aliance - apavitra joDANa - che. ethI ApaNe herAna - parezAna chIe. paNa ethI ApaNe dabAyelA na rahIe. sattAdhArI rAjakAraNIe Aje ventage positionmukhya mahattvanA sthAna-para hovAthI tenA paDaghA ane pratisAda Thera Thera paDe che. kAraNa ke emanI pAse ghaNI sattA che. te vaLAMka ApavAnI javAbadArI kevaLa emanI ja nathI, ApaNI saunI che e samajavuM paDaze, AvuM karavuM paDaze, to ja dhoraNo - jAhera jIvanamAMnAM dhoraNe - sAcavI zakAze. bIjo asarakAraka IlAja lokazikSaNa ane lekamatane che. ane lokazAhImAM AnuM ghaDatara karI zakAya ema che. lokazikSaNa ane lokamata dvArA jAhera jIvananAM ghAraNo jALavI rAkhavA, kathaLatAM dhoraNane ugArI levA kazuMka nakkara karI zakAya ema che. puruttama mAvaLaMkara A badhuM karIe chIe chatAM mAnava tenA bhAMDuo sAthe sukha. zAMti ane saMtoSathI rahI zake che kharo? bhArata karatAM mAthAdIda. dasagaNI Avaka dharAvatA yuropa ane amerikAnA lokonA jIvana. upara eka najara karIzuM to mAlUma paDaze ke berojagArI bhaththu, sAmAjika sevAo, IjanerI Tephalejae pedA karelI vividha prakAranI aghatana sagavaDe ane tabIbI saMzodhanenI hAramALA chatAM A dezamAM baLAtkAra, lUMTaphATa, khUna ane sAmAjika azAMtine pAra, nathI. tAjetaramAM ja banelA ekabe kissA ApaNe joIe: * mAnave vIjaLInI zodha karI ane prakAza tema ja baLataNanI samasyA ukelI. paNa e vIjaLInA TrAnsamizana TAvaranI. hAlata koI paNa mAthAno pharelo mAnavI kAba karI zake che. amerikAnA pArTalenDa zaherathI 140 mAIla dUra 70 phUTa UMcA vIja-- LInA seMkaDe TrAnsamizana TAvara nIce eka bhaNelA - gaNelA guMDAe. suraMgA goThavI dIdhI hatI. lagabhaga cAra rAjyone vigha ta pUrI paDatA vIjaLInA A TAvara jo UDI jAya to lAkhe loko aMdhArapaTamAM chavAI jAya ane TADhathI TUMThavAI jAya. guMDAe vIjaLIgharanA saMcAlakone dhamakI ApI ke mane rUA. 80 lAkha kApo, nahiMtara dharabelI suraMge cAMpI daIza. adhikArIoe 6,889 TAvara upara helikopTara uDADIne suraMga kayAM cAMpAI che tenuM sarvekSaNa karavuM paDayuM. AkhA rAjyamAM 62,50 TAvara che. temAM keTalAka TAvara tapAse?' AvI dhamakI ApanArane pakaDavA mATe rUA. 8 lAkhanuM InAma kADhavuM, paDayuM. A mAnavI kadAca magajane chaTakela hoya ke sAmAjika daSTie nAsIpAsa hoya. A prasaMga batAvI Ape che ke vIjaLInI game teTalI TekanolojI vikasAvo paNa eka mAnavane samAja sAtheno saMbaMdha taMdurasta rahe tevI TekanolojI vikasAvo te vIjaLInI tamAma TekanolojI nakAmI thaI zake che. * moTarakArane rastAmAM peTrola pUruM pADavA amerikAmAM kera Thera peTrola paMpa hoya che. ahIM e jANavuM rasaprada thaze ke ApaNe jene peTrola sTezana kahIe chIe tene amerikAmAM gesa sTezana kahe : che. AvA eka peTrola paMpamAM moTarakArone baLataNanI sagavaDa ApatA eka vepArIe potAnI kamare pistola rAkhavI paDatI. kAraNa ke ghaNI vakhata lUMTArA AkhA divasano vakaro tUTI jatA. eka divasa pistAla laIne eka soLa ja varSanI vyakita lUMTa calAvavA AvI. vepArIne cauda varSano putra te vyakita sAthe bAkhaDayo. putrane bacAvavA vepArIe pistolamAMthI goLI choDI, paNa tenI goLI lUMTanArane vAgavAne badale tenA putrane vAgI. lUMTa calAvanAra vyakita eka soLa varSanI svarUpavAna yuvatI hatI! chUTAcheDA lIdhelAM mAbApanI te putrI hatI. peTroliyamanI TeknolojI vikasAvI paNa lagnajIvanamAM sumeLa sAdhavAnI TekanolojI vikasI nathI eTale eka soLa ja varSanI chokarI hathiyAradhArI lUMTAraNa banI gaI. AvA ghaNA dAkhalA ApI zakAya. vijJAnIo ja pedA zodha karIne pachI te zodha vidhvaMsaka hoya te tenA upara niyamana rAkhI zakatA nathI ane te zodha jyAre zAsakonA hAthamAM cAlI jAya tyAre lAkho lokonA vinAza mATe vaparAya che. mAnavInI vartaNUka ane tenA mAnasane lagatI TekanolojI vikasAvavI joIe te eka joradAra prastAva amerikAnA vikhyAta mAnasazAstrI rDo. bI. epha. skina mUkayo che. tAjetaramAM ja temanuM pustaka " binDa phriDama enDa DigniTI" pragaTa thayuM che temAM temaNe "biheviyara TeknolojI"nI navI vAta karI che. De. skinare kabUtaronI vartaNUka aMge ghaNA prayogo karyA che. bALakane eka yaMtra dvArA ucheravAnI prakriyA zodhI che. temane amerikAno "rASTrIya vijJAna puraskAra" paNa maLe che. De. skinare kahyuM che ke vartaNukanI TeknolojInI navI vAta ApaNuM jIvana satata saMgharSathI bhareluM che. je samasyAo Ave tene ukelavAnA ApaNe koi rastA pakaDIe chIe. ApaNe amuka prakAranuM baLa hAMsala karIe chIe. e baLa paise hoI zake. paNa mAtra paisAthI salAmata thavAnuM nathI. ApaNe have vijJAna ane TeknolojIno upayoga karIe chIe. ahIM aMgata samasyAonI vAta karatA nathI. samaSTinI samasyAonI vAta che. vasativadhArAne DAmavA ApaNe saMtatiniyamana ane nirodhano Azaro laIe chIe. vizvamAM duSkALa Avato aTakAvavA navAM biyAraNa ke proTInavALAM navAM khAgho zodhIe chIe. (peTroliyamamAMthI proTIna meLavAya che.) rogane DAmavA mATe navI auSadhio ane navI cikitsAo zodhIe chIe. raheNAka ane pravAsa mATe paNa avanavAM sAdhane zodhIe chIe. vAtAvaraNane dUSita thatuM aTakAvavA kacarAnA nikAla karavAnI navI paddhati ghaDIe chIe.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-1-7pa pRthaka jIvana :: kAna- ' - maka " . mAikamA ja kA . - - - - - - = '' '': 6 : - 19 "Twentyfive hundred years ago it might have been said that man understood himself as well as any other part of world. Today he is the thing he understands least .... There has been no comparable development of anything like a science of human behaviour. what we need is a technology of behavoiur." TUMkamAM Ane sArAMza kahIe te : atyAre mAnave jagatamAM jeTalAM prakAranAM vijJAna samajavAM hoya teTalAM samajI lIdhAM che paNa mAnava potAnI jAtane pahelAM samajato hato te atyAre samajI zakato nathI. bIjA mAnava sAthe kema vartavuM, tenI sAthe ke mIThe saMbaMdha rAkhave tenI Tekanika batAvatuM koI vijJAne hajI vikasyuM nathI. evuM vijJAna ke TekanolojI na vikase tyAM sudhI mAnavI teNe sarjelI sagavaDone bhogavI zake nahi. ApaNe gujarAtI eka kahevata vAraMvAra belIe chIe "eka baLe saune bALe" DaoN. skinara temanI bhASAmAM A vAtane judI rIte kahe che. "Where human behaviour begins, technology stops." AvI ukitane palaTAvI nAkhavA ApaNe mAnavIne e sahiSNu, udAra ane tyAgI banAvavo joIe athavA ApaNI vartabhUkane evI utkRSTa banAvavI joIe ke pachI Adhunika TekanolejInI sagavaDo ane bhautika siddhio gauNa banI jAya. kAnti bhaTTa sAhityano AnaMda sAhitya pratye mane anurAga che, mane sAhityanA koI paNa svarUpanI koI paNa sarasa kRti vAMcatAM Ananda thAya che. Ananda ApavAnI zakita sAhitya uparAMta anya asaMkhya vastuomAM paNa che. parantu te te vastumAM ramamANa rahevAthI thato Ananda ane sAhityanA satata saMsargamAM rahevAthI thatA Ananda baMne eka ja nathI; eTale ke eka prakArane nathI. sAhityane AnaMda sarvathA bhinna svarUpane che. uttama bhejana ArogavAthI jIbhane svAdapti thAya che. sarasa svAdiSTa jamyA evI saMtRpti, dIrdha kALathI uttama vAnIonI jhaMkhanA karatuM mane paNa anubhave che. paMratu e AnaMda IndriyagrAhya che. vaLI te AnaMda te divasa pUrato ja Teka che. bIje divase "oho gaI kAle to zuM sarasa jamyA! vAha!" evI AnaMdapreraka kSaNe kadAca. udbhave paranuM kALanI draSTie e Ananda ati maryAdita che. jyAre sAhityanI uttama kRtine AsvAda, jeTalI utkaTatAthI anubhavyuM hoya te AsvAdanI utkaTatA kAlanirapekSa TakI rahe che. vIsa varSa pUrve vAMceluM 'meghadUta' game te sthaLe ane game te samaye, game eTalAM varSa pachI smRti paTa upara UpasI AvatAM tene Ananda evA ne evA ja tAjA svarUpe anubhavAya che. hAthavaguM hoya to 'meghadUta' turata ja vAMcavA besavAnI vRtti paNa thAya. sAhityane Ananda sthaLakALa nirapekSa che ane te kSaNane chatAM kSaNika nathI, ciraMtana che. huM sAhityane abhimukha thAuM chuM tyAre AnandanA sarovaramAM tarate hovA chatAM, jIvanane sAva visArIne sAhityane abhimukha raheto nathI. sAhitya pratye mane anurAga che tethI jIvana pratye mane vairAgya che athavA sAhitya pratye AsaMketa chuM tethI jIvana pratye anAsakata chuM e artha tAravavAne nathI. mukhya vastu jIvana che. je sarva kAMI che te jIvana ja che; sAhitya e jIvananuM sarvasva nathI. sAhitya jIvana mATe che. jIvana AkhuM kevaLa sAhitya mATe ja nathI. sAdhya che jIvana; jIvananI kaLA. sAhitya e jIvanakaLA khIlavavAnuM ke saudhana che. jIvana ane sAhitya aMge saMdhya sAMdhana bheda rahevAnA je rahevuM joIe. jIvana AkhuM sAhityane samarpita karI daIe, sAhityanI bhakita karIe teye je kazInI laMbdhi thAya-naMdanI, rasAsvAdanI, vicAra bodhanI-te pachI paNa jIvana to rahe ja che, kAraNa jIvana atyaMta vizALa che sAhitya karatAM paNa jIvananI vizALatA ane tenuM UMDANa ghaNAM adhika che. sAhityane jIvanathI eka alaga padArtha samajIne sAhitya pratye meM Asakita keLavI nathI. jIvana e pradhAna vastu che. sAhitya eTalA pramANamAM gauNa che. A dekhAya che te jagata, brahmano vivarte che. jagata jagata svarUpe sata che kintu brahmanAM saMdarbhamAM te aMsata che tema sAhitya sAhitya svarUpe sata hovA chatAM sAhitya e akSarabrahma athavA zabdabrahmAne vivarta mAtra che, jema saMgIta e nAdabrahmano vivarta che' paranuM vivarta chatAM sAhitya, brahmanA saMdarbhamAM jaMgata mithyA che e rIte mithyA nathI. vyAsa, vAlmIki kAlidAsa, bhavabhUti ke zekasapiyaranAM pAtro je kesala pAtra che te kavi kalapanAnI nIpaja chatAM mithyA vA nirjIva padArtho nathI. jIvatA mAnavI karatAM paNa vadhAre jIvaMta che, vadhAre sAcAM che ane koI paNa sahRdayI bhAvaka mATe savizeSa prabhAvaka che. ApaNe A jagatanI mAyAMthI lipta chIe. A jagatanI asahya vAstavikatAo ApaNA cittamAM paritApa janmAvatI hovA chatAM enI mAyAthI alipta rahI zakatA nathI, te ApaNI manuSya tarIkenI maryAdA che. jagata sAthenA saMbaMdha daramiyAna thatI anubhUtio harSa ane zeka, Ananda ane viSAda, prema ane tiraskAra, maitrI ane amitrabhAva ityAdi bhAvaabhAvanAM aneka kaMTrothI parivRtta che. tyAre sAhitya ane kalA A be ja evAM kSetra che je kevaLa AnandanuM pradAna kare che. e Ananda vyavahArajagatanA je laukika nathI. te alakika che. te IndriyagrAhaya nathI. IndriyAtIta che. te kSaNane chatAM kSaNika nathI, ciraMtana che. jAtane I lDa (involved) karyA vagara tATasya jALavIne paNa sAhityakRtine AsvAda mANI zakAya che. jAtanuM A non-involvement athavA tATastha te nakarI udAsInatA arthAta indifference nathI. be asaMskArI janonI laDavAha tarapha ApaNe bedhyAna ane udAsIna rahIe te arthamAM A tATasyuM nathI. takhtA upara bhajavAtA rAmAyaNanA nATakamAM sItAnuM apaharaNa thatuM joIne ApaNe sItAne rAvaNanA hAthamAMthI choDAvavA dhasI jatA nathI athavA sItAne cetAvatA paNa nathI, tyAM ApaNe taTastha chIe kAraNa ApaNe jANIe chIe ke A nATaka che ane nATakanI mAyAvI sarNimAM je kaMI bane che tenA taTastha paNa saMdathI bhAvaka chIe. e paNa kharuM ke sahRdayatAne kAraNe ja e taTastha bhAvAnubhUtinA saMdarbhamAM pUrNapaNe jaLavAtuM nathI. pAtragata rAkha, du:khAdi athavAhazikodi bhAva bhAvaka tarIke ApaNe paNa anubhavIe chIe. tyAM ApaNI cetanA samasaMvedarUpa banIne sakriya thatAM ghaTanAnusAra ApaNuM saMvedanataMtra bhinna bhinna bhAvamAM jhabakeLAya che. vismayanI vAta e che ke karuNarasanI anubhUti thavA chatAM ane hRdaya Arda thavA chatAM ApaNe puna: puna: te rasano AsvAda tarapha vaLIe chIe. , nATakane karuNaparyavasAya bhAvaka mATe sukha athavA AnandaparyavasAya nIvaDe che tenuM kAraNa e che ke karuNarasamAM bhAvaka pakSe sahAnubhUti che. sahAnubhUtimAM bhAvaka pote paNa kaMIka Ape che evI lAgaNI anubhave che. Ananda e hamezAM du:khano virodhI nathI. tema sukhAnubhavamAM paNa hamezAM AnaMda nathI hoto, jyAre du:khAnubhavamAM AnandanuM astitva hoya che. priyatamA khAtara du:kha bhAgavata hovA chatAM rASTrane kAje prANArpaNa karato dezAbhimAnI mAnavI anandane ja anubhava karato hoya che. A bAbatamAM ApaNA paMDita vivecaka rDo. viSNuprasAda trivedInuM maMtavya dhyAnArha che. teo kahe che ke "parasukhane paricaya sukhakAraka hoya te para du:khane saMvAdI anubhavuM e hathi tA. jyAre agavate '
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 prabuddha jIvana paNa du:khakAraka hovA joIe. kintu kalAnubhUtimAM tema nathI te jotAM sukhadu:khathI para raheluM tattva kalAnubhavamAM hovuM joIe ane e jo Ananda hAya te paNa te cittane anukULa vedanA che. e Anandane pleasure kahevAne badale panivRti athavA vRttionI tallInatA kahI zakIe, prasannatA ke mudA nAma paNa e sUcave che." kalAnubhUti aMge eka viziSTatA e che ke kAvya, nATaka vA vADmayanI koI paNa racanA sAthe ApaNuM tanmayIbhavana thatAM ama svabhAvane leApa thatAM samatvabhAga jAgrata thAya che tathA AtmabhAva sarvAtmabhAvamAM ISTa parivartana sAdhe che. tema thatAM je Anandonubhava thAya che te vaiyakitaka nathI hotA parantu vaiyakitaka hAya che athavA sArvajanIna hoya che. kAraNa nATaka nihALatA samarata prekSaka- samudAya eka samAnabhAva anubhave che. saMsAranA pratyeka vyavahAramAM manuSyane paricaya jANe badalAtA rahetA heAya evA anubhava ghaNIvAra thatA hoya che. meTe bhAge maheArAM dhAraNa karIne haratA pharatA mAnavI ekadama parakhAto nathI. parakhAto hAya che tyAre e parakha sAcI hovAnA vizvAsa pragaTatA nathI. pariNAme ghaNI gUMcavaNo pedA thatI hoya che. sauthI moTI muMjhavaNa mAnavI mAnavI vacce samajaNanA ane lAgaNIne setu racAto nathI e che, vyavahAramAM mAnavInA je pratyakSa paricaya thAya che tenA karatAM sAhityanI sRSTi dvArA te jANe vizeSa bhAve vadhusAcA thatA hovAnuM lAge che. vyAsajInAM arjuna, yudhiSThira, draupadI, duryodhana ke vAlmIkinAM rAma, lakSmaNa, sItA, UrmilA, kaikeyI ane maMtharA athavA zekasapiyaranA e thelA, IyAge! athavA hemaleTa ke kAlidAsanAM duSyanta, zakuntalA athavA TArgeAra ane zaradabAbunAM pAtrA dvArA manuSyanI ane tenI prakRtinI sAcI ane vizeSabhAve oLakha thAya che. pratibiMba dvArA bibanI A eLakha ApaNane vismaya lekamAM laI jAya che. ane e ja sAhityanuM eka mahattvanuM ane sAhitya tarIke anivArya evuM lakSaNa che. mANasane pAmavAnuM te samajyA, paraMtu ethI ye vizeSa sAhityanI sRSTimAM svane pAmavAnI vAta che. sAhitya dvArA svane pAmavAnI cAvI upalabdha thatI hoya te! e kaIka alpa mahattvanI vAta nathI. * kRSNavIra dIkSita sAhitya e manuSyajIvananuM saMpUrNa darpaNa nathI. jIvananuM tenI akhilAImAM pratibiMba nathI. jIvana eTaluM badhuM vizALa che ke bIjuM evuM jIvana ja tenuM pratibiMba banI zake. chatAM sAhitya aMzata: jIvananuM pratibiMba che. manuSya vyavahAranI sAmagrI A AMzika pratibiMbanuM ghaTaka che. temAM manuSyanI bhinnabhinna vRttio ane tenA sArAMnarasAM kAryo upAdAna tarIke Ave che parantu e sarva saundarya siddha karatAM karatAM Ave che. te sAthe te dvArA jIvana-mUlyonuM spha uraNa ke Akalana athavA pratIti paNa anubhavAya che. nIti bAdha ke koI paNa prakArane sadbodha e sAhitya sarjananuM prayojana nathI. paraMtu mUlya sthApana e sarjananuM eka prayojana hoI zake. mUlyasthApana e sarjananuM virodhI nathI. premAnandanA 'mAmerA' mAM narasiMha mahetAnA jIvananI karuNatA, kuMvarabAInA valApAta ane kuMvarabAInI sAsunI duSTatAnuM hRdayaMgama Alekhana che. parantu e sarvanI sAtheAsAtha narasiMha mahetA sAmAjika azrAddhA sAme potAnI IzvarAsthA ane zraddhA paratve mustAka che ane enI zraddhA ja jIvana saMgharSamAM ene TakI rahevAnuM baLa ApI rahe che e vastu paNa UpasI Ave che. paraMtu A sarva vastu premAnanda rasa ane sauMdarya siddha karatAM karatAM nipajAve che. premAnaMda narasiMhanA saMsAranI vAstavikatAnuM yathAtatha Alekhana nathI karatA. vAstavikatAo rUpa upAdAna sAmagrIne sAhityika sparza ApIne pratibhAbaLe temAM prANanA saMcAra kahIne, saundaryathI rasIne tathA saundarya ane hAsya, karuNa ItyAdi rasamAM jhabakoLIne tenuM citraNa karato hovAthI te Anandaprada nIvaDe che. kavinAM pAtro te koI eka vyakita nathI hotAM. vyakita hovA chatAM te vaizvika svarUpa dhAraNa karatAM hovAthI arthAta yunivarsalAIjhDa thayAM hovAthI te ApaNAM samabhAva ane sahAnukaMpAne pAtra banI ApaNA citta para pakaDa jamAve che. sarjakanI sahAnubhUti paNa sAhityasvarUpa pAme che tyAre te tenI pAtAnI na rahetAM yunivarsalamAM rUpAMtarita thAya che. zekasapiyaranA . AthelA ke iyAgA athavA hemaleTa ke liyara athavA vyAsajInAM arjuna ane draupadI ke vAlmIki, bhavabhUti ke tulasIdAsanA rAma e sarva vaizvika mAnavI athavA vizvamAnavI svarUpe pragaTa thAya che. te ApaNane evI samajaNa Ape che huM ke bhAratanA mAnavI AphrikA ke amerikA athavA raziyAnA mAnavIthI mAnavI tarIke jarAya nirALA nathI. mAnavI sarvatra eka che. e satya saundaryathI rasAIne pragaTa thatuM hovAthI ApaNane te prabhAvita kare che satya, ziva ane saundarya traNanI ekAkAratA sAhityamAM siddha thAya che mATe te rasAvaha banIne ApaNane lIna kare che, Ananda Ape che ane bhinnabhanni aneka rasodbhuta lAgaNIo anubhavAyA pachI te sarva upazamamAM pariName che tyAre kevaLa AnandanI jalabdhi thAya che. tA. 1-1-75 cakSudAna (traNa anubhUti) (1) mukataka ema te A AMkhamAM kaMI keTalAM svapno hatAM ! huM te have basa mAtra mArI AMkha ApI jAuM chuM! O (2) dAnamAM dIdhelA cakSune : duniyA te tamArI sAme haze enI e ja - huM nahIM houM. pachI ph lAne joI tame ghelA ghelA thaze? ke kamaLanA pAna para jhAkaLanuM biMdu pANInuM eka nirarthaka TIpuM lAgaze ? vhelI savAre hiMdustAnanuM. chApuM vAMcI zakaze ? ke rastA para lehInuM lAla khAbociyuM joI kazuM ja na banyuM hoya ema pasAra thaI jaze? ravivAranI phurasade koI copAniyAmAM 'vipina parIkha' nAma vAMcatA- tamane kazuM paricita lAgaze ? kyAreka bhararaste tame ane rITA sAmasAmA thaI jAo - tame rITAne tyAre oLakhI zakaze? ---vihvaLa thaze| ? tame dArjIliMga kayAreka pAchA jA ane sUrajanA sparze kAMcanajaMghA yAre saLagI UThe tyAre tamane huM yAda AvIza ? [ ] (3) mukataka : jayaprakAza nArayaNe kareluM cakSunuM dAna !' DrA pachI enI AMkhA heranAra hiMdustAnamAM kaI rIte jIvI zakaze? vipina parIkha mAlika: zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha. mudraka ane prakAzaka : zrI cImanalAla je. zAha. prakAzanasthaLa: 385, saradAra vI. pI. roDa, muMbai-4. Te. naM. 350296. mudraNasthAna : dhI sTeTasa pIpala presa, koTa, muMbaI-1
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ ) Regd. No. MH. Why south 54 Licence No. : 37 - prabuddha jIvana ' "prabuddha jainanuM navasaMskaraNa varSa ka6 : aMka: 18 muMbaI, 16 jAnyuArI 1975 guruvAra vArSika lavAjama rU. 10, paradeza mATe ziliMma : 22 '. zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra chUTaka nakala 0-50 paisA - taMtrI cImanalAla cakubhAI zAha che - vinobAnuM mana 25 Disembara, gItA jayaMtIne dina - te dina Ida ane bAjIe kahyuM che ke jiMdagIbhara temaNe joDavAnuM kAma karyuM. have Izune janma dina paNa hato - vinobAjIe eka varSanuM mauna teDavAnuM kAma thaI rahyuM che. temaNe kahyuM che ke bihAramAM bhImaAdaryuM. lakhIne paNa potAnA vicAre nahi jaNAve. jema bApu maunane jarAsaMgha yuddha thavAnuM che. mahAbhAratakALamAM bihAramAM je A yuddha dina karatAM, evuM pUrNa mauna lIdhuM. zrImad rAjacaMdranAM zabdomAM kahIe thayuM hatuM. A cUMTaNImAM eka bAju koMgresa ane sAmyavAdIo te, sarva saMbaMdhanuM baMdhana tIkSaNa chedIne, bAhyAAra nirgastha thayA. ane bIjI bAju bIjA badhA pA je. pI. nI pAchaLa ekaThA thaze. vinobAjIe AvuM mauna kema lIdhuM e sahaja prazna thAya. "dekha le IsakA tamAzA caMda rojha." prathama vicAra ema Ave che ke temane mATe e svAbhAvika kama A badhuM ja banI rahyuM che tenI vyathA temane manamAM kheMcI che. bhUdAna-grAmadAna mATe varSo sudhI dezanA cAre khUNA ghUmI vaLyAM gaI haze ? nikaTatama sAthIo sAMbhaLavA taiyAra nathI. A mana pachI kSetrasaMnyAsa lIdhe. pachI sUkSmamAM ane sUkSmataramAM praveza karyo. e sAthIonA dilane hacamacAvaze? kAMIka aMtarakheja karavAnI have sUkSmatama praveza karyo. antaramukha daSTi jema vadhatI jAya tema preraNA karaze? ke bAbAnI sAThe buddhi nAThI evuM mAnI potAnA mArge bAhya upAdhio ane tenuM baMdhana chUTI jAya. 80 varSanI uMmara che. AgekUca karaze ? vinobAjIne Agraha rahyo che ke sarva sevA yojanAntatana jJAn - vegamAM dehane tyAga thAya. jainemAM saMghanI bhUmikA AdhyAtmika rahevI joIe. temaNe eka vakhata kahayuM anazana ke saMlekhanA vrata che. jIvananI aMtima koTI che. dehanI badhI hatuM ke 2500 varSa pachI bhagavAna mahAvIrane yAda karIe chIe, mamatA chUTI jAya, badhI sakita vilIna thAya. kAramavAravana tute: kAraNake temanI bhUmikA AdhyAtmika che. sarvasevA saMghane hajAra varSa vinobA zAnayogI che, bhakata che, saMnyAsI che. karmayoga AvI pachI paNa ko yAda kare evuM tenuM kArya hovuM joIe. jayaprakAzanA paDaye paNa tene kadAca upAdhi mAnI haze. AMdolanamAM koI AdhyAmika bhUmikA te nathI; paNa dhIme dhIme AmananuM bIjuM kAraNa hovAne paNa saMbhava che, jene nirdeza naitika bhUmikA paNa ochI thatI jAya che, ane eka rAjakAraNI bhUmiputra'mAM, zrI cunIbhAI vaidyo karyo che. teo lakhe che: AMdolana rahe che, jemAM rAga dveSa, kaleze, saMgharSo vadhatA rahe.kahevA. "dezabharamAM A te kAmamAM lAgelA sarvodaya kAryakaromAMthI vALA ema kahe ke rAjakAraNI AMdolana to evuM ja hoya. keTalAka, "tAre lIdhe," "tAre pApe" ema doSAropaNa karaze. paraMtu - vinobAjInuM mana bIjA gahana prazna jagAve che. ' moTA bhAganAne A mauna pAyAmAMthI hacamacAvI jaze, hRdaya ane bhUmiputra'nI pavanAra DAyarImAM lakhyuM che, ke gokaLabhAI bhaTTa, cittanI vyathA UpaDaze ane hoThe para tALuM banIne besaze. sahevAze, zrImanArAyaNa vigere rAjasthAnanI zarAbabaMdhI aMge vinobAjIne paNa sahaja nahi hoya, rahevAze, paNa svastha nahi hoya, e pUchaze nahi maLavA AvyA, gokuLabhAIne vinebAjIe kahyuM :paNa chinna saMzaya nahi hoya. - "mAre tamane eka mahattvanI vAta karavAnI che. nara dehane uddeza "Aje sarvodaya kAryakaro paraspara doSAropaNa karavAne badale ze? ahIMnI samasyA ukelavI te ke AtmasAkSAtkAra prApta karavo prArthanAmAM jhUke. UMDe UMDe aMtaramAM kheLe evo A prasaMga che." te? ahIMnI samasyAo te niraMtara cAlatI ja rahevAnI ane A ATaluM kahI, "chello kaToro jherane tuM pI jajo bApu", janmamAM mAtmasAkSAtkAra na thayo te punarjanma manuSyane ja maLaze meghANInI e paMkita temaNe yAda karI che. tene bharoso nathI. ahIM sarvodaya kAryakaromAM jayaprakAzanA AMdolana viSe je tIvra matabheda jAgyuM che teno ullekha che. ATaluM kahI kAgaLa maMgAvyo. temAM eka vartuLa devuM. vartu| bApune paNa kAMIka evuM baneluM. jIvananA aMtima samayamAM LanI vacce eka cAMpa dorI. nAnA bhAgane batAvIne kahe, 'gayA nikaTatama sAthIo sAthe matabhedo thayA, temanI IrachA viruddha dezanA janmamAM ATaluM puNya karyuM haze tethI A naradeha maLe.' pachI bhAgalA thayA, hiMsAne dAvAnaLa phATI nIkaLyA ane pitAnuM karyuM moTo bhAga batAvIne kahe, "paNa eTaluM pApa bhegavavAnuM bAkI kAraNuM badhuM jANe dhULa maLatuM hoya tevI paristhiti pedA thaI. chellA che tethI punarjanma pazune maLI zake che. zaMkarAcArye kahyuM che, mahinAe bhAre vyathAnA gayA. nara penigamaUTIR HTat RvAri rehAnAma:, mATe AtmasAkSA. sarva sevA saMgha vize ane sarvodaya AMdolana vize paNa kAMIka tkAra karavAno samaya bAkI che te A janmamAM karavo joIe. ApaNe evuM ja banI rahyuM che. sarva sevA saMdha vinAbAjInuM sarjana che. tenuM uddeza ahIMnI samasyA ukelavAne nathI, ApaNe uddeza to Atmavisarjana thaI rahyuM che ema lAge. je mArge ATalA varSe kAma karyuM sAkSAtkAra che. A uddeza sAdho hoya te raNachaTha thavuM joIe. tenAthI taddana bhinna mArge AMdolanane sAthIo laI jAya che ema zrImannajI kahI do ke meM raNa choDI dIdhuM. have zarAbabaMdhI aMge lAge. temanI salAha moTA bhAganA sAthIone mAnya nathI. vine- temane je karavuM hoya te kare. ApaNe mukata thaI gayA. have dhyAna
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 prazuddha jIvana AtmaciMtana, sAdhanA karIzuM. AvuM jo tame karazeA te naradeha mATaeN ghaNuM sAruM thaze. A mArA vicAra che." AmAMthI be gahana prazna upasthita thAya che. eka, saMsAranI samasyAonA ukela ane AtmasAkSAtkAra banne sAthe zakaya che ke eka ne pAmavA bIjAne cheADavuM paDe? bIjuM, anyAya ane aniSTa hoya tene sahana karavAM, ke tenA pratikAra karavA, raNa cheADI devuM ke raNamAM rahI laDavuM? tema karatA AtmasAkSAtkAra zakaya che ke saMsAramAM DUbI javAya che? A gahana praznanI carcA karavAnA ahIMavakAza nathI.vinAbAjIe aneka vakhata kahyuM che ke teo satyAgrahI karatAM satyagrAhI che. saMgharSa karatAM samanvayane AvakAre che. teDavA karatAM joDavAnuM pasaMda kare che. bhagavAna mahAvIra ane saMta puruSAnI seTe bhAge A bhUmikA rahI che. mahAvIranA anekAntavAda, ahiMsA, saMyama A bhUmikA che.krAIsTanI lagabhaga / bhUmikA che. Resist not evil eka gAle tamAcA mAre te bIjo dharaje. koTa laI jAya te! khamIsa paNa ApI deje, saMsAranI samasyAonuM raNa cheADI devuM? anAsakata karmayoganI bhUmikA raNa cheADavAnI nathI. gAMdhI ne vinAbA banne gItAbhakata che, bannee gItAmAMthI preraNA meLavI che. anAsakata karmayoga zAna ane saMnyAsane samanvaya che. anAsakata karmayoga zakaya che? saMsAranI samasyAonA ukelamAM paDela kharekhara anAsakata thaI zake? tema karatAM rAga, dveSa ane kaSAyamukata thaI zakAya? gAMdhIe e. prayoga karavA prayatna karyo. pAramArthika kAryo ane AtmasAkSAtkAra sahayAgI che ke virodhI che? gAMdhIjI sAdhanazuddhinA Agraha rAkhatA, sAdhya karatAM paNa sAdhanazuddhine vadhAre mahattva ApatA. NapaNe paNa sAdhanazuddhi pratye durlakSa ane game te rIte pariNAma prApta karavA upara lA cAMTe. huM ema mAnuM chuM ke darekanI bhUmikA judI hoya che. kAraNake darekanI prakRti judI che. aMtarajAgRti hAya tA Thokara khAtAM paNa unmArge na jAya. kramika vikAsa mATe sadA antaramukha rahI,AtmanirIkSaNa karatAM rahevuM. aMte evI bhUmikA upara kadAca pahoMcAya ke jyAre badhI upAdhi tajI devAnI vRtti thAya. vinobAjI kadAca e bhUmikAe pahoMcyA che. temanI bhUmikA haMmezA AdhyAtmika rahI che. bhUdAna - grAmadAna ane bIjA racanAtmaka kAryo bhUAmakA upara karyA che. sarva sevA rAMghane A bhUmikA upara racyA che. jayaprakAza temAM joDAyA tyAre temane A bhUmikA svIkArya che ema mAnI lIdhuM. jyaprakAza rAjakAraNanA jIva che. pote bIjo mArga lIdhA, athavA peAtAnA mULa mArge AvyA, te sAthe sarva sevA saMghanA anya AgevAnA paNa khe'cAyA. pAramArthika kArya ane AtmasAkSAtkAra vacce viredha na thAya, jo pUrI takedArI ane viveka jaLavAya te. dekhItI rIte pAramArthika hoya evA kAryamAM paNa jo rAgadveSa rahe athavA vadhe te te sAcuM pAramArthika kArya nathI,rAjakAraNamAM AvuM vizeSa bane che. zuddha sevAnA kAryomAM eTaluM vighna na Ave. evA kAryomAM paNa mamatA ane meAha baMdhAya te AdhyAtmika pragatine ruMdhe. dekhItI rIte parigrahI rahe ane sattAsthAnanI IcchA na kare tethI ja mAtra rAgadveSathI mukata thavAnuM nathI. laMgATImAM paNa mAyA bharAya che. vinobAnA maunathI ghaNA vicAro Ave che. tene vivAdanA viSaya banAvavA karatAM kAMIka cintana thAya te sAruM che. cImanalAla cakubhAI 10-1-75.. tA. 16-175 zrI lalitanArAyaNa mizranuM mRtyu zrI mizrAnuM mRtyu je karuNa saMjogAmAM thayuM te AghAtajanaka che. zrAI. mizrA ghaNAM vivAdAspada vyakita hatA. pArlAmenTanI chellI beThakamAM temanI sAme vaMToLa jAgyA hatA. tethI temanA mRtyunA pratyAghAto paNa vyApaka ane gherA paDyA che. A mRtyu saMbaMdhe AkSepa ane prati AkSepAnI jhaDI varase che. temAM ema lAge ke ApaNe badhI sAnabUjha gumAvI beThA chIe, te aMge thatAM badhA nivedane rAjakIya hetuthI thAya che ema lAge, jANe koIne satya jANavAnI paDI nathI. IndirA gAMdhI, koMgresa pramukha, zAsaka pakSanA anya AgevAnA, DAMga ane sAmyavAdI badhA, dAyanA TopalA jayaprakAzanA AMdolana upara DhoLe che. jayaprakAza, janasaMghanA AgevAnA, zAsaka pakSanA virodhIo doSano TopalA IndirA gAMdhI upara DhoLe che. parasparanA AkSepeAmAM viveka ane maryAdA koI pakSe rahyAM nathI. No holds are barred A AkSepA AdhAra vinAnA che ane pUrvagrahAnuM pariNAma che athavA paristhitine rAjakIya lAbha uThAvavAnA hetuthI ekabIjA pratye thAya che. durbhAgye dezanA vAtAvaraNamAM eTalI badhI uttejanA bharI che ke game tene vize game tevuM mAnavA ApaNe taiyAra thaI gayA chIye. IndirA gAMdhI paNa A paristhiti mATe keTaleka aMze javAbadAra che. emaNe uzkerATabharyuM je pravacana karyuM, temanuM peAtAnuM khUna thavAnuM che ema kahI jayaprakAzanA AMdolanane sarvathA nIcI kSAe mUkavAnA prayatna karyo temAM vaDA pradhAna tarIke temanI zAbhA nathI. jayaprakAzanuM nivedana, mizra amAruM nizAna na hatA-- A gerasamajaNa UbhI karavAmAM kAraNabhUta banyuM che. huM samajuM chuM tyAM sudhI jayaprakAzanA Azaya e hatA ke mizrA sAme emanI evI koI phariyAda na hatI ke tenuM khUna karavAno vicAra paNa thAya. temanI kahevAnI matalaba ema na hatI ke temanuM nizAna -khUna mATaeNIndirA gAMdhI che, IndirA gAMdhI jarUra emanuM nizAna che-A laData IndirA gAMdhI sAme che. temane sattA uparathI haTAvavA mATe che, paNa temAM hiMsAnI koI kalpanA nathI. durbhAgye koMgresa pramukha baruAe sIdhI rIte ane IndirA gAMdhIe ADakatarI rIte, jayaprakAzanA A nivedanane anartha karyo. IndirA gAMdhIe eTaluM uzkerATabharyuM bhASaNa karyuM tenuM eka kAraNa ema lAge che ke mizrAnA khUnano lAbha laI jayaprakAzanA AMdolanane dAbI devA sakhata pagalAM levA ane tenA bacAva tarIke peAtAnuM khUna thavAnuM che evuM bahAnuM ApI, te mATe bhUmikA taiyAra karavI. IndirA gAMdhI AvuM kAMI paNa karaze ! mATI bhUla khAze. damanathI AMdolana dabAvAne badale tene jora maLe che. ItihAsa tenI sAkSI pUre che, paNa sattAvALAo badhA AMdhaLA hoya che. mizrAnA khUnane AvA koI rAjakIya epa caDAvavAnI jarUra nathI. vadhAre saMbhava e lAge che ke uzkerAyelA koI relave karmacArIAnuM A kRtya hoya. relave haDatALane bhAre hAthe dAbI dIdhI eTaluM ja nahi paNa tyAra pachI je udAratAthI kArya levuM joItuM hatuM te na lIdhuM ane tene badale vadhAre damanakArI pagalAM lIdhAM. jene pariNAme saMkhyAbaMdha relave karmacArIo behAla banyA. relave maMtrI tarIke mizrAnI temAM javAbadArI hatI tethI uzkerAyela keTalIka vyakitaoe A pagaluM lIdhuM hoya tema mAnavAne vadhAre kAraNa che. mizrA koI evI mahAna vyakita na hatA ke jemanA khUnathI rAjakIya krAMti ke palaTo thaI jAya. A khUnane vadhArepaDatuM rAjakIya mahattva ApI prajAne bharamAvavAnI jarUra nathI. rAjakIya khUnenI koI paraMparA zarU thaI jaze evuM mAnI levAnI jarUra nathI. dezanA vAtAvaraNamAM ane prajAmAnasamAM hiMsA ane uttejanAnA bIja je vAve che te prajAnI kusevA kare che ane tenuM pariNAma sAe bhAgavavuM paDaze. IndirA
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-1-7pa " kanaka chavana ka 175 evuM koI pagalAM levAya te saMbhava che ke Araba rAjyo telakSetrone gAMdhI hoya ke jayaprakAza hoya, vicAra ane vANImAM uttejanA kare tevuM kaMI paNa pagaluM, aMte hiMsAmAM ja pariName. mizrAnA khUnathI ApaNe eTalI cetavaNI laIe te mizrane bhAga levAyo te aniSTamAMthI kAMIka ISTa pariNAma Ave. paNa te khUnane nimitta banAvI urojanA cAlu rAkhIzuM te pariNAma ghaNuM buruM vize. - A rAjakIya khUna nathI. hatAzAmAMthI janmela pagaluM che. tene moTuM svarUpa ApavAnI jarUra nathI. vadhAre jhera phelAvavAnI jarUra nathI. atyaMta kheda thAya che ke dezanA AgevAne rAjakIya neM cAtANImAM taraNAne pakaDI lAbha uThAvavA prayatna kare che. 9-1-75 cImanalAla cakubhAI SW prakIrNa neMdha > viyeTanAma viyeTanAma yuddhamAMthI amerikA, lAja ane lugaDA mUkI mAMDa chUTuM thayuM. samAdhAna ane yuddhavirAma thayo tyAre evI mAnyatA hatI ke jo samAdhAnanA karAranI zaratanuM yathArtha rIte pAlana thAya to kAyamI zAnti thAya, nahito yuddha cAlu raheze. samAdhAnanI zarate anusAra dakSiNa viyeTanAmamAM cuMTaNI thavAnI hatI ane tripakSI sarakAranI racanA karavAnI hatI, paNa te banyuM nathI. presiDanTa thauM ane uttara viyeTanAmanI sarakAra keIe samAdhAnanA amala karavA pramANika prayatna karyo nathI. keTalIka mahinA pramANamAM zAnti rahI, paNa tyAra pachI banne pakSe laData cAlu rahI che paNa te maryAdita hatI. chellA 15 divasamAM viyeTakA~ga ane uttara viyeTanAmanA daLoe meTuM AkramaNa karI eka mukhya zaherano kabajo lIdho che ane dakSiNa viyeTanAmanA sainyone pIchehaTha karavI paDI che. amerikAnuM sainya pAchuM kheMcI levAyuM ane Arthika tema ja zastra sahAya ochI thatAM, dakSiNa viyeTanAmanA lazkaranI sthiti ghaNI kaphoDI thaI che. Arthika ane zastranI moTI sahAya na maLe te dakSiNa viyeTanAmane TakavuM muzkela che. presiDanTa thIunA taMtra sAme tIvra asaMtoSa ane virodha che. presiDanTa thaune ghaNAM damanakArI pagalAM levA paDayA che. uttara viyeTanAmane cIna ane raziyAnI Arthika ane zastra sahAya cAlu che. uttara viyeTanAmanI sarakArane tyAMnI prajAne pUro sAtha che. amerikana koMgresa ane rAmerikana prajA, dakSiNa viyeTanAmamAM pharI saMDovAvA taiyAra nathI. paNa presiDanTa pheDa ane kisijara vadhAre sahAya ApavA taiyAra thayo hoya tevA ahevAlo maLe che. uttara ane dakSiNa viyeTanAmanI prajA 25 varSathI asahya yAtanAo bhogavatI AvI che. mahAsattAoe potAnA svArthe dakhalagIrI na karI hota te eka athavA bIjI rIte viyeTanAmanI prajAe potAne AkhirI pheMsalo karI lIdhuM hota. cIna ane raziyA sAthenI nIti amerikAe badalAvI, pachI viyeTanAmamAM daramiyAnagIrI karavAnuM amerikAne koI kAraNa rahetuM nathI. dakSiNa-pUrva eziyAnI prajAne potAnuM bhAvi nakkI karavA devuM joIe. presiDanTa thIune sattA upara TakAvI rAkhavA te dakSiNa viyeTanAmanI prajAne ghera anyAya che. kerboDIA, lAosa, viyeTanAma, dareka rAjyamAM mahAsattAoe A prajAnI, potAnA svArthe khAnAkharAbI karI che. e dezanI prajAne sAmyavAdI thavuM hoya to paNa te nirNaya karavAno te prajano ja adhikAra che. Araba rAja, amerikA ane pazcimanA dezo Araba rAjyoe tailAstra ajamAvyuM tyArathI pazcimanA dezo ane amerikAmAM Aghogika ane Arthika kaTokaTI pedA thaI che. araba rAjyoe A bAbatamAM Azcaryajanaka ekatA sAdhI che. amerikA ane pazcimanA deze A AkramaNane sAmane karavA eka thaI zakayA nathI. dareka potAnA svArtha pramANe varte che. Araba rAjyane IrAdo IjharAIlane namAvavAno ane amerikA taraphathI tene maLatI sahAya rokavAne che. have evI vAta Ave che ke 2AAraba rAjyanI A nIti cAlu raheze te amerikA baLajabarIthI tela vistArono kabajo leze. kisijare eka akhabArI mulAkAtamAM ema kahyuM ke A aMtima pagaluM haze ane kharekhara guMgaLAvanArI sthiti na thAya tyAM sudhI AvuM koI pagaluM levAze nahi. presiDanTa pheDuM A vidhAnanuM samarthana karyuM che. kharekhara gUMgaLAvanArI sthiti-Actual Strangulation-kone kahevI e te temaNe ja nakkI karavAnuM rahe. e kharuM che ke Araba rAjyoe cAra - cha gaNo bhAva karI duniyA sAme pistola dharI che. potAnI khanIja rAMpattine keTale lAbha uThAvaze te dareka rAjayane nakkI karavAno adhikAra che. AMtararASTrIya sahakAra ja tene mArga che. vikasIta ane samRddha de pitAnA utpAdana aDhaLaka naphAthI vecI aNavikasIta ane vikasatA dezane guMgaLAve ane lUMTe to khanIja saMpatti ane kAco mAla jenI pAse hoya tevA dezone Arthika lAbha uThAvavAno adhikAra che. amerikA athavA pazcimanA dezone na posAtuM hoya te telano upayoga ocho kare athavA anya padArtho zodhe paNa bIjA deza upara aphamaNa karavAne koI adhikAra nathI. saMsthAnavAda ane sAmrAjyavAdamAMthI eziyA kAnA dezo mukata thayA che. have Athika sAmrAjyavAdamAMthI paNa mukita meLavavI rahI. Araba rAjyone paNa, aNavikasIta ane vikasatA deza pratyenI potAnI nIti badalavI joIe ane evA rAjyone lUMTavA na joIe. telanI kaTokaTIthI duniyAnI saMpattiAmAM moTuM parivartana thaI rahyuM che. zAritamaya mArge teno ukela zodhavo joIe. ApaNA dezane paNa Araba rAjyonI A nIti bhAre paDe che, chatAM amerikA AkramaNa karI baLajabarIthI tela vistArone kabajo le tene virodha karI rahyo. tema thAya te ati sphoTaka sthiti sarjAya. ApaNAM videza rAMbaMdha - chellA keTalAMka mahinAomAM ApaNA videza saMbaMdhamAM AvakAradAyaka pheraphAra thayA che. 2ApaNAM najIkanA paDezIomAM sikkimane aMtargata karyA pachI, bhUtAna sAthenA saMbaMdho sudhAryA ane nepAla sAthe sudhAravA prayatna thayA che. vAMkA sAthenA saMbaMdha sudharyA che. pAkistAnamAM, pramukha bhUtanuM valaNa hajI sahAyabhUta nathI. baMglA dezamAM eka varga taraphathI bhArata virodhI vAtAvaraNa utpanna karavAnA prayatna thaI rahyo che paNa zekha mujIbura rahemAna che tyAM sudhI banne dezonA saMbaMdhe ekaMdare sArA raheze. IrAna sAthe maitrIbharyA saMbaMdha thayA te eka siddhi che. tene kAraNe pAkistAna taraphane bhaya ocho thAya che ane te Arthika rIte sahAyabhUta thaze. IjharAIlane anyAya karIne paNa Araba rAjya sAthe ApaNe sArA saMbaMdha rAkhavA satata prayAsa karyo che. chatAM Araba rAjya taraphathI joIe tevo sahakAra maLyo nathI. paNa te dizAmAM ApaNA prayatno satata cAlu che. porTugalamAM sattApalTo thatAM, porTugale vAstavikatA svIkArI che. amerikA sAthe saMbaMdhe vaNasyA hatA te sudhAravA satata prayatna chatAM temAM saphaLatA maLI che ema na kahevAya. banne pakSe aNavizvAsa ane kAMIka mAna ane gauravane prazna rahe che. ApaNA dezamAM paNa amerikA ane raziyA sAthe kevo saMbaMdha rAkhavA te viSe amuka vargomAM daDha pUrvagraho che ane pariNAme tIvra matabheda che. cInanuM valaNa rahasyamaya rahyuM che. ApaNI AsapAsa bIjA nAnA rAjya, risiyasa, mAladeva TApuo, kuvaita, dubaI vagere Araba zekhe, AphrikAnA keTalAka dezo vagere sAthe paNa saMbaMdha sudharatA rahyA che. ekaMdare videzanItimAM ThIka saphaLatA maLI che ema lAge che. 13-1975 zrI dIpacaMda saMghavInuM avasAna zrI dIpacaMdabhAI lakSmIcaMdanuM tA. 9-1-7pa dine avasAna thayuM tethI atyaMta kheda thAya che. dIparAMdabhAI muMbaI jaina yuvaka saMgha sAthe varSothI gADha rIte saMkaLAyela hatA ane tenI badhI pravRti- emAM rasapUrvaka bhAga letA - tevI ja rIte saMyukata jaina vidyArthIgRha pratye temane UMDI mamatA hatI. temanI sAthe mAre varSothI paricaya hato. teo nikhAlasa ane udAra hatA.pote badhAM sArAM kAmamAM dAna ApatA eTaluM ja nahi paNa bIjAo pAsethI meLavI ApatA. jaina yuvaka saMgha ane saMyukata jaina vidyArthIgRhane temanI Arthika sahAya sadA rahetI. temanAM kuTumbIjano pratye ApaNA saunI hamadardI che. paramAtmA temanA AtmAne cirazAti arpe evI prArthanA che. - cImanalAla cakubhAI te ja bane che ApaNA dezamAM muka vargomAM che
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ P tA. 16-1-75 muddha jIvana [bhagavAna mahAvIranA 2500 mA nirvANa varSa daramiyAna ghaNAM upayogI kAryo thayA che ane thaI rahyA che. paNa mArA namra mata mujaba sauthI zreSTha kArya, sarvamAnya evuM jaina dharmasAra pustaka, pUjya vinAbAjInI preraNAthI taiyAra thayu, te che. dareka dharmane evuM eka pustaka hAya che jemAM te dharmanA sAra che ema kahevAya. bAIbala, gItA, kurAna, dhammapada vigere evA granthA che. jaina dharmanuM evuM koI pustaka nathI. varSothI AvA pustakanI bahu mAMga rahI che, paNa ApaNe taiyAra karI na zakayA. jainAmAM mAnyatAonA matabheda che te kAraNe paNa AvuM sarvamAnya pustaka taiyAra thaI zakatuM na hatuM. zvetAmbarA AgamAne bhagavAnanI vANI mAne che. dIgambarA te svIkAratA nathI. koI paNa pustaka taiyAra thAya temAM, mAnyatAbhedane kAraNe sarvamAnya thatuM na hatuM. pU. vineAbAjIne jaina dharma ane bhagavAna mahAvIra pratye atyaMta Adara che. temaNe pote bAIbala - sAra, kurAna--sAra, bhAgavata-sAra, japajI, dhammapada vigere granthA, dareka dharmanA sAra ApatA, prakaTa karyA che. jaina dharmanuM evuM koI pustaka nathI te vAtanI temane coMTa hatI. chevaTa temanI preraNAthI evuM pustaka taiyAra thayuM che e ApaNuM parama sadbhAgya che. samaNu suttama sau prathama, jinendravarNIjIe evA eka grantha taiyAra karyo. tenI hajAra nakala chapAvI, badhA saMpradAyanA vidvAna munio,AcAryo ane anya vidrAnAne abhiprAya ane sUcanA mATe, nakalAmeAkalAvI, zrI rAdhAkRSNa bajAje keTalAya mahinAthI A kAma mATe athAga parizrAma lIdhA che. ghaNA munio, AcAryo ane vidrAnAne maLyA ane temanA sUcanA ane abhiprAyo meLavyA. tene pariNAme saMzAdhana, samIkSA, ane parAmarza thayA. ane vaNI jue taiyAra karela graMthamAM ghaNAM pheraphAra karyA. granthanuM nAma, paNa jaina dharma sAra ne badale 'jiNadhamAM ' oluM rAkhyuM. pachI A granthane aMtima svarUpa ApavA, navembara mahinAmAM dilhImAM eka saMgIti (pariSad) bharI jemAM vidrAna munio, 2AcAryA ane anya vidvAno, lagabhaga 300 nI saMkhyAmAM hAjara hatA. AcArya tulasI, muni nathamalajI, vidyAnaMdajI, janakavijayajI, suzIlakumAra, vijI ane anya vidrAnAe traNa divasa carcA karI, tene pariNAme, nthamAM bIjA ghaNA pheraphAro thayA ane tenuM nAma paNa badalAyuM ane samaNasuttama - zrAmaNa sUkatama evuM nAma rAkhyuM. khurA saMzAdhana ane vicAra vimarza pachI taiyAra karela AkharI prata badhA munioe sarvasaMmata svIkArI, pUjya vinAbAjIne mAlAvI, vinebAjI be divasa bArIkAIthI joI gayA ane peAtAnI prasannatA jAhera karI. granthamAM 756 gAthAo che. cAra khaMDa che:-1 jayAti kI. aura, 2. meAA mArga; 3. tattvadarzana, 4. syAdvAda. dareka gAthA mULa prAkRtamAM ane tenI saMskRta chAyA eka tarapha ane sAme pAne tenA hindI anuvAda ApavAmAM Avaze. granthanA lagabhaga 350 pRSTa thaze. mahAvIra jyantIne dina granthanuM prakAzana ane udghATana dezanAM mukhya zaherAmAM thaze. granthanA anuvAda dezanI anya bhASAomAM ane aMgrejImAM karavAmAM Avaze. gujarAtI ane marAThI tAtkAlika prakaTa karavA IrAde che. granthanI kImata rUpiyA paMdara raheze. kAcA pUMThAthI kIMmata dasa rUpiyA - vadhAre nakalo lenArane ochI kIMmate maLaze. agAuthI 176 vadhAre nakaleA lenArane AchI kIMmate maLaze agAuthI grAhaka thAya tene ochI kIMmate maLaze. atyAre dasa hajAra nakaleA chapAze. huM AzA rAkhuM chuM ke 'prabuddhajIvana'nA vAcako tAtkAlika grAhaka thaze. aMtima prata joyA pachI pUjya vinobAjI ruti prasanna thayA ane pote eka varSanuM mauna AdaryuM te divase ArzIvacana kahyAM te ahIM ApuM chuM. 10-1-75 cImanalAla cakubhAI mArA jIvanamAM mane aneka samAna prApta thayAM che. emAM AkharI aMtima samAdhAna, je kadAca saddAma samAdhAna che, A varSa prApta thayuM. meM keTalIye vakhata jainene vinaMti karI hatI ke, jema vaidika dharmanA sAra gItAmAM sAtaso zlokomAM maLI gayA che, bauddhone dhammapadamAM maLI gayA che. jenA kAraNe oDhI hajAra varSa pachI paNa buddhanA dharma leAko jANI zake che, evuMja jainAnuM paNa hAvuM joIe. A jaine mATe muzkela vAta hatI, eTalA mATe ke emanA eneka paMtha che. ane graMtha paNa aneka che. jevA bAIbala che ke kurAna che, game teTaluM meTuM hoya paNa eka ja che. paraMtu jainemAM zvetAmbara ane digabara e be che, e sivAya terApaMthI,sthAnakavAsI evA cAra mukhya pAMtha tathA bIjA paNa paMtha che. aMte graMtha te vIsa - pacIsa che. huM vAraMvAra emane kahete rahyo ke Apa badhA leAkA, munie sAthe maLIne carcA karo ane jainonA eka uttama, sarvamAnya dharmasAra rajU karo. Akhare varNIjI nAmanA eka 'bevakUpha' nIkaLyo ane bAbAnI vAta ene gamI gaI. teo adhyayanazIla che, emaNe ghaNI mahenata karI jaina paribhASAno eka zabdakoza paNa lakhyo che. emaNe 'jainadharma sAra' nAmanuM eka pustaka pragaTa karyu enI hajAra nakalA kADhI ane jaina samAjamAM vidvAnane ane jaina samAjanI bahAranA vidvAnone paNa mekalyuM. vidvAne nA sUcanA parathI keTalIka gAthAo dUra karavI, keTalIka umeravI, e badhuM karIne 'jiNadharmAM ' pustaka pragaTa karyu. pachI enA para carcA karavA mATe bAbAnA AgrahathI eka saMgIti banI jemAM punio, AcAryo ane bIjA vidvAna, zrAvako maLIne lagabhaga traNase loko ekatra thayA. sArI evI carcA karyA pachI enuM nAma paNa badalyuM, rUpa paNa badalyuM, Akhare sarvAnumate 'zrAmaNa suktam '- jene ardha mAgadhImAM 'samaNu suttta' kahe che,banyu. emAM 765 gAthAo che.7 nA AMkaDA jainAne bahu priya che. 7ne 108 / guNakAra karo tA 75% thAya che. sarva saMmatithI ATalI gAthAo lIdhI ane nakkI karyuM ke caitra zuda 13 nA vardhamAna jayaMtI Avaze, je A varSe 24 eprile Ave che, e divase A graMtha atyaMta zuddha rIte pragaTa karavAmAM Avaze. jayaMtInA divase jaina dharmasAra, je nAma 'samasuAM' che. AkhAya bhAratamAM upalabdha thaze. ane bhavi jyamAM jyAM sudhI jaina dharma mAjuda che tyAM sudhI samasta jaina ane bIjA dharmanA loko paNa, jyAM sudhI emanA dharma--vaidika, buddha, vagere jIvaMta raheze tyAM sudhI 'jaina dharma sAra' vAMcatA raheze. eka ghaNuM mATuM kArya thayuM che je hajAra paMdarase varSathI thayuM na hatuM. enuM nimitta mAtra bAbA banyA, paraMtu bAbAne pUrA vizvAsa che ke A bhagavAna mahAvIranI kRpA che. huM kabula karuM chuM ke mArA para gItAnI bhAre UMDI asara che. e gItAne bAda karatAM, mahAvIrathI vadhAre koInI asara mArA citta para nathI. enuM kAraNa e che ke, mahAvIre je AzA ApI che e bAbAne pUrNa mAnya che. AzA e che ke satyagrAhI bane. Aja jyAM je unnata thayA e satyAgrahI hoya che. bAbAne paNa vyakitagata satyAgrahI tarIke gAMdhIjIe rajU karyA hatA, paraMtu bAbA jANatA hatA ke e koNa che, e satyAgrahI nahi satyagrAhI che. pratyeka mAnavI pAse satyanA aMza hoya che eTale mAnavajanma sArthaka thAya che. to badhA dharmomAM, badhA paMtheAmAM, badhA mAnavAmAM satyanA je aMza che, ene grahaNa karavA joIe. ApaNe satya-AgrahI banavuM joIe. A je upadeza che bhagavAna mahAvIranA, bAbA para gItA pachI, enI asara che. gItA pachI kahyuM, paraMtu jyAre vicAruM chuM, te mane baMnemAM taphAvata ja nathI dekhAto. -vinAbAjI
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ (40) ta, 16-1-75 prabuddha jIvana 17 ka5. kasava ujavAze. prathama sthApanA karI, tyAre bhagavAna mahAvIra nirvANuM mahatsava ke eka patra * [cha varSa pahelAM bhArata jaina mahAmaMDaLe bhagavAna mahAvIrane 2500 nirvANa mahotsava karavAno nirNaya karyo. te vakhate eTalI kalpanA na hatI ke dezabharamAM ane videzomAM ATalA moTA pAyA upara A utsava ujavAze. prathama, zrIkasturabhAI lAlabhAInA pramukhapade muMbaImAM nirvANa mahotsava samitinI sthApanA karI. tyAra bAda sarakArane vinaMti karI, rASTrIya samitinI racanA thaI ane pachI dareka rAjayamAM samitie thaI. kendra ane rAjya sarakArane pUro sahayoga rahyo che. gAme gAmanA jaina saMghee utsAhapUrvaka kAma upADI lIdhuM. dezamAM, AsAma, nAgAlenDa ane kAzmIrathI mAMDI kanyAkumArI sudhI ene lakattAthI karacha sudhI apUrva jagRti sAthe utsava thayA. ghaNuM sAhitya prakaTa thayuM che. bhagavAna mahAvIranA jIvana ane upadeza vize tema ja jaina dharma vize lokabhAgya ane saMzodhanAtmaka sAhitya aneka saMsthAo ane vyakitaee, badhI bhASAomAM, prakaTa karyuM che. te sAthe bahujanakalyANanA ghaNAM kAme thayAM che, jenI sAthe bhagavAna mahAvIranuM nAma joDAyuM che. A badhAnI mAhitI Apate 'jaina jagata'ne vizeSAMka TuMka samayamAM bahAra paDaze. A kArya hajI varSabhara cAlavAnuM che. tenA udAharaNarUpa eka patra ahIM prakaTa thAya che. patranA lekhikA sumatibahena zAha solApuranA agragaNya sAmAjika kAryakara che. temanI sevAo 1 kadara karI sarakAre temane padmazrInI padavI ApI che. selApuramAM zrAvikAzrAma ane mahilA vidyApIThanA 2Adhyama che, mahArASTra vidhAnasabhAnA sabhya hatAM. cha varSanI mahenata saphaLa thaI tenI huM kRtArthatA anubhavuM chuM. -cImanalAla solApura, 3-1-1975 zrI cImanalAla cakabhAI, bhArata jaina mahAmaMDaLa, muMbaI.. ApanuM svAthya sAruM haze. Ape mahAvIra nirvANa mahotsava- samitinI sthApanA karI, tethI saMpUrNa bhAratamAM, prAntiya, kendriya tathA jillA kakSAe, bahu vyavasthita rUpamAM kArya thaI rahyuM che. ApanA A prayatnathI lokomAM jAgRti, navacetanA tathA utsAha pedA thayo che. bIjA matanA lokone paNa mahAvIranA astitvanuM kAMIka jJAna thayuM che. moTA bhAganA loko mahAvIra ane buddhamAM bheda karatA ne hatA. have jANa thaI ke bhagavAna mahAvIra ane buddha be bhinna bhinna vyakita che. banne dharma alaga che. leTo ene (jaina dharmane) hindu dharmanI eka zAkhA mAnatA hatA. A mAnyatA naSTa thaI gaI che. A kArya mATe jainasamAja Apane sadA RNI raheze. dilhImAM sAdhu ane AcAryagaNa ekatrita thayA tenuM sarvazreya Apane che. ApanA prayatnathI lokone jaina samAjanA astivanuM jJAna thayuM che. solApuramAM paNa kArya sarasa rIte cAlI rahyAM che. A badhA kAryanI javAbadArI jillA adhiSkArI ane mArI upara che. tethI huM ahIM khUba kAmamAM rahuM chuM. ahIM marAThI bhASAmAM ' pUrNa grantha chapAya che. A kAma 3. 2. ena. upAdhyanA nirdezanamAM thaI rahyuM che. huM tenI saMpAdikA chuM. chApavAno zubha AraMbha zrI vI. esa. pArge (vidhAna sabhAnA adhyakA) ne hete thaze. marAThI bhASAne A anokhA grantha thaze. solApura jillA samiti taraphathI sAMskRtika kendra, aArogya kendra evI aneka yojanAo banI rahI che. solApuramAM badhuM kAma pUba utsAhathI ane vyavasthita rIte thaI rahyuM che. Apa solApura kayAre Avaze?- 1 [hindI anuvAda]. sumatibAI zAha eka praznottarI [ sAhitya tathA jIvananAM upAsakonA uttaro : khAsa mulAkAta dvArA meLavanAra : caMpakalAla mahetA ] (1) 'prabuddha jIvana'nA taMtrI tarIke ApanuM lakSya jaNAvaze? taMtrIe jatane vaphAdAra rahI pitAne kharuM lAge te kazA bhaya vinA lakhavuM joIe ne bhUla lAge te svIkAravI joIe. vicAradhana hoya to bhASA ApameLe prakaTe che. hakIkatamAM sAvacetI rAkhavI, atizayokita tyajI bhASA para saMyama rAkhavo e taMtrInuM sAcuM lakSaNa che. e rIte taMtrI tarIke gAMdhIjI mArA Adarza che. (2) jaina darzananI vyApaka viziSTatA kaI che? ahiMsA, anekAnta ane aparigraha e enI vizeSatA, sarva prakArano saMyama ene pAye, tapa enuM sAdhana, ane AMtarazuddhi tathA Atmadarzana e enuM dhyeya che. e buddhigamya ane vAstavavAdI che. AtmA pote potAnA mitra ne zatru che. svapuruSArthathI mukita maLe che. kITakathI manuSya sudhInA sarvajIvane samAna gaNI te pratye vaimanasya choDI trIbhAva rAkhavAne siddhAMta temAM che, ne emAMthI ahiMsA, aparigraha ne saMyama prakaTe che. (3) ApaNA rASTranI Arthika paristhiti kaI rIte sudhare? huM arthazAstrI to nathI, paNa arthazAstrIonI mati mUMjhAya tyAM sAmAnyajananI sAdI buddhi kadAca mArga joI zake. koI paNa bhAge dhanaprAptinI lAlasA e aniSTanuM mULa che. jIvananI jarUriyAtAne amaryAdita vadhAravI ne bhegApabheganI tIvra abhilASA enuM bIjuM kAraNa che. vyavahAramAM sAmAnya prAmANikatA acUka hovI ghaTe. artharacanA vikendrita rAkhIne parAvalaMbana tyajavuM. vastIvadhAre ane kAmacorI aTakAvavI. (4) ApanA solisiTaranA vyavasAyamAM kevA guNa joIe? kadI khoTI salAha na ApavI ke kaMI khoTuM karavA urojana na ApavuM. khaMtathI kAma karavuM ane vyavasAyanA kAma sivAya asIla sAthe bIjuM koI kAma na pADavuM. vakAlatamAM prAmANikatA na sacavAya e mAnyatA khoTI che. (5) jIvana aMgene Apane daSTikoNa ke che? jIvana e aMdara-bahArane eka satata saMgharSa che. emAMthI ja sAcI zAMti maLe che. duniyAne sudhArAnI AkAMkSA rAkhavAne badale jAtane sudhAravA mathavuM. nirAza thayA vinA sanmArge puruSArtha jArI rAkhave, (6) ApanuM priya vAcana? jIvanaghaDataramAM koIne mukhya phALe? tatvajJAnanA vAMcana pratye mArI ruci rahI che. pleTo, TesTeya, gAMdhIjI, svAIksa vagerenuM vAcana mane game che. mArA jIvanamAM aneka vyakitaonA vicAronI asara che, paNa aMtima nirNaya mAre rahyo che. (7) jagatabharanI dharmabhAvanAmAM thatI vikRti kema aTakAvAya? vartamAnamAM vijJAne ApelAM sAdhanothI parigraha lolasA ne bhegAbhilASA vadhI che, paNa mANasane tethI thatI hAninuM bhAna paNa thatuM jAya che. parigrahaparimANa ne saMyama dharmane pAme che. AcAravicAramAM pUrNa samAnatA zakaya nathI.vicAra, vANI ne vartananI ekatA ghaNe puruSArtha mAge che. ahaMkAra ane daMbha tyajI sAcI namratA keLavavAthI emAM sahAya thAya che. cImanalAla cakubhAI [kumAra' mAsika mAMthI sAbhAra ]
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 prabuddha jIvana saghanA AjIvana sabhyA saMghanA AjIvana sabhyo vadhAravA aMgenA kAryAlayanA prayatno satata cAlI rahyA che ane ene sArI gaNI zakAya evI saphaLatA maLatI rahI che, paraMtu AnA mATe saMghanA sabhyo paNa dilathI prayatna kare teA 'jhAjhA hAtha raLiyAmaNAM' bane, ane e kAraNe ghaNA TUMkA samayamAM ApaNA lakSyAMkane pahoMcI zakAya. A amArI apila saMghanA dareka sabhya tema ja AjIvana sabhya) dhyAna para le evI amArI AgrahabharI vinaMtI che. ApaNA 500nA lakSyAMkane pahoMcavA mATe have phakata 92 nAmeAja khUTe che. tA. 1-10-74 nA aMka sudhImAM 350 nAme pragaTa thaI gayAM che. navAM nAmeA nIce pramANe che. # Bu 351 zrI rasikalAla ratilAla zropha 352 zrI navinacaMdra kezavalAla kApaDiyA 353 thI prAgajI velajI zAha 354 zrI ANaMdajI tribhAvana saMdhavI 355 zrI devajI e. paTela 356 zrI bAbubhAI vI. medI 357 zrI sarasvatIbena raMgarAja mahetA 358 zrI phatehalAla maganalAla jhaverI 359 zrI narendra jamanAdAsa Thakkara 360 zrI mahendra maNilAla zAha 361 zrI bhagavAnadAsa nAgaradAsa saMghavI 362 zrI Ara. ena, geAsaliyA 363 zrI ratilAla maganalAla zAha 364 zrI ratanacaMda cunIlAla jhaverI 365 zrI nagInadAsa ena. dozI 366 zrI kalyANajI sArI 367 zrI zazIkAMta kezavalAla 368 zrI yogena zIvalAla lAThIA 369 zrI jazavaMtalAla nAnAlAla saMghavI 370 rdI dhIrajlAla ratilAla zAha 371 zrI jyaMtilAla cImanalAla zAha 372 zrI lavaNaprasAda zAha 373 zrImatI maMdAkIna ja. nANAvaTI 34 zrI dAnAbhAI khImajI paTela 375 zrI abherAja eca. baladATA 376 zrI sI. yu. zAha 377 zrI mehanalAla DI. zAha 318 zrI mugaTalAla kezavalAla zAha 379 zrI caMpakalAla maNilAla ajamerA 380 zrI kAMtilAla mULacaMda ghIyA 381 zrI rasika gu. ajamerA 382 zrI hasamukhalAla cImanalAla zAha 383 zrI araviMdabhAI cImanalAla zAha 384 zrI yazavaMtabhAI dAdabhAvAlA 385 zrI popaTalAla vI. seAAMkI 386 zrI hasamukhabhAI esa. dADhIvAlA 387 zrI dhIrajalAla mAhanalAla zAha 388 zrI zaradacaMdra rasikalAla zeTha sadha-samAcAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA upakrame nIcenAM traNa vyAkhyAno yojavAmAM AvyAM che. rasa dharAvatA sabhyone temAM bhAga levA nimaMtraNa che. zrI esa. ema. jezInuM pravacana rAjakIya netA zrI esa. ema joSI "rAjakIya sAMprata pravAho' e viSaya upara tA. 18-1-'75 zanivAranA roja sAMjanA 6 vAgye saMghanA zrI paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM jAhera vArtAlApa Apaze. AMtarazuddhi prasiddha vakatA gaNivarya padmasAgarajI ma. sA. nuM jAhera pravacana. tA. 2-2-75 ravivAranA roja savAranA 9-30 vAgye, cApATI upara AvelA bhAratIya vidyAbhavananA sabhAgRhamAM. AphrikAnA anubhave 851 Do. ramaNalAla zAha tathA prA. tArAbahena zAha tA. 3-2-75 seAmavAranA roja sAMjanA 6-15 vAgye, saMghanA zrI paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM. 'AphrikAnA amArA anubhavA' e viSaya upara vArtAlApa karaze. vaidyakIya rAhata 650 zrI manubhAI gulAbacaMda kApaDiyA 101 thI caMpakalAla DI. zAha tathI temanA putra siddhArthanA lagna prasaMge. 100 eka sagRhastha tA. 16-1-75 karIe chIe. 389 zrI navanItalAla cImanalAla zeTha 390 zrI bhUpendra ke. dozI 391 zrI pI. mULajI jaina 392 zrI mahendra kAMtilAla zAha 393 zrI vI. ela. zAha 394 zrImatI nirmaLA lakSmIcaMda meghANI 395 zrI ema. ke. nIsara 396 zrI kAnajI umarazI 397 zrImatI caMpAbena cImanalAla zA 398 zrImatI rIkAntA madanalAla zAha 399 zrI bhIkhubhAI sAMkaracaMda vasA 400 zrImatI suzilAbena kApaDiyA 401 zrI vinoda vRjalAla zeTha 402 zrI narendra kAMtilAla zAha 403 zrI pragneza kAMtilAla desAi 404 zrI pratApabhAI gAMdhI. sAlisiTara 405 zrI bipIna vI. gAliyA 406 zrI bI. sI. rAMghavI 407 DaoN. hasamukharAya meAtIcaMda zAha 408 zrI ke. ema. gujara cImanalAla je. zAha ke. pI. zAha maMtrIe, muMbaI jaina yuvaka rAMdha A khAtAmAM uparanI traNa 2kamA maLI che. tene sAbhAra svIkAra saMdhanA sabhyAne vijJapti 1974nuM varSa pUruM thayuM che. thoDAka ja sabhyonAM lavAjama bAkI rahyA che. darekane patradrArA tenI jANa karavAmAM AvI che, tA lavAjama satvara melI rApavA vinaMtI che. 1975nA varSanA lavAjamo paNa satvara mekalI ApavA sabhyone anurodha karavAmAM Ave che. dareka varSanuM lavAjama rUA. 1200 meAkalavAnuM che, tenI noMdha levA vinaMtI. cImanalAla je. zAha ke. pI. zAha maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha. kADhI nAMkhavAnA pustaka saMghanA zrI. ma. mA. zAha sArvajanika vAcanAla" ane pustakAlaya mAMthI lagabhaga 900 pustako kADhI nAMkhavAnAM che. emAMnA ghaNAM pustakonI hAlata sArI che, ane kharIdanArane ruce eTalI najIvI kiMmate A pustakA maLI zakaze. jemane kharIdavAmAM rasa hAya temane pustakonI AkhI yAdI batAvavAmAM Avaze. A mATe ravivAra sivAyanA divaseAmAM savAranA 11-30 thI sAMjanA 5-30 sudhInA samayamAM kAryAlayanI mulAkAta levA vinaMtI che. zAntilAla devajI nandu maMtrI, ma. mA. zAha sa. vA. pustakAlaya
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-1-75 khuda vana 179 - sArga ane rAjakAraNuM : "huM cUMTaNImAM mata ApatuM nathI4 "prabuddha jIvana" mAM ApaNe barnDa raselanI eka amerikana sA: kAnti thayA pachI samAjane amuka mArge javuM paDe che. patrakAre mulAkAta lIdhI te joI hatI. have nobela pAritoSikane arthataMtrane vikasAvavAnI rUDhigata vAtane tyajavI joIe krAtiphagAvI denArA jayeM pela satranI phrAMsanA "lA - ekyuala" kArI samAja mAtra vikAsalakSI na hovo joIe eTale ke vadhu ne nAmanA megejhinanA eka pratinidhie mulAkAta lIdhI hatI. emAM vadhu mAla pedA karanAro samAja na khape. sastA ane vadhu mAla emaNe je vicAro rajU karyA che e sAthe ghaNA saMmata nahi paNa pedA karavAno koI artha nathI. UlaTAnuM mejizokhanA mAlanuM utpAdana thAya paraMtu te mulAkAta dvArA ApaNe satranA vyakitatvanuM eka ghaTADavuM joIe. ghAtaka cIjo to pedA na thavI joIe mAtra jarUrIpAse joI zakIzuM. yAta saMtoSavA ja mAla pedA karIne vAtAvaraNa bagADavuM na joIe daseka varSa pahelAM eka patrakAre satrane pUchayuM, "tame je napho ane durbhaya ghaTavA joIe. arthataMtranuM dhyeya badalAvuM joIe. ane saMpattinI samAna vaheMcaNI thavI joIe. mAtra samAjavAdamAM ja Adarza ke vicArasaraNI pakaDo cho tene vaLagI raho che?" tyAre A vatuM zakaya bane. javAbamAM sarve kahayuM hatuM. "are bhAI vaLagavAnI kayAM vAta karo savAla: kAntino virodha karanArA mATe tame motanI sajAnI che,keTalIka vicArasaraNI evI che ke, temAMthI chUTatAM ja Akhe bhava himAyata karI che te vAta sAcI che! cAlyo jAya che. mane mArA AdarzavAdamAMthI chUTatAM pUrA trIsa sA: hA, je dezamAM zoSaNa karanArA ane hita dharAvatA varSa lAgyA hatA. sArganI A vicArasaraNI philasuphInA kSetra aMgenI loko sattA uparathI pheMkAI gayA pachI kAntine kacaDavAno prayAsa hatI. tenA rAjakIya vicAre bAbatamAM paNa lagabhaga tevuM ja banyuM. karatA hoya ke krAntine virodha karatA hoya temane pakaDIne phAMsIe laTakAvI devA joIe. mane e loko pratye aMgata rIte vAMdho nathI 67 varSanA zrI sAe astitvavAdane tilAMjali ApI che. paNa samagra samAjanuM bhaluM karanArI krAntine virodha karanArA kalyANachatAM tene ghaNA loko astitvavAdI mAne che. "A jagatamAM mAnavI maya vastunA virodhI hoI jagate te lokothI chUTavA mATe tenuM ekalo che. samudra jevA vizALa mAnava samudAyamAM Izvare tene astitva mITAvI devuM joIe. temane jelamAM mUko te pAchA ekalo cheDayo che ane ekalA ja saMyoge sAme jhajhumavAnuM hoya chUTIne temanI adhama pravRti zarU karI de che eTale temane te phAMsI ja ApavI joIe. che." evuM kahenArA zrI sArca have cAvo astitvavAdI rahyA nathI. savAla: cUMTaNIo vize tamAro zuM mata che. tame matAdhikArano jo ke bIjA vizvayuddhamAM teo phrAMsanI upara jarmana kabaje Avyo ke upayoga karo cho? tyAre ekale hAthe jhajhUmyA hatA paNa te pachI sAmuhika AMdolanane sArca: huM chellA ghaNA varSothI mata ApavA mArge jato ja nathI. svIkArIne teo "phrenca komyunisTa pATI" mAM joDAyA hatA. haMgerI, pukhta vayanA mATenA matAdhikArane kAraNe jagatanA muDIvAdIoe upara raziyAnuM AkramaNa thayuM tyAre 1956 mAM temaNe sAmyavAdI kAmadAromAM bhAgalA paDAvyA che. AvA matAdhikArathI kAmadAronI pakSane choDI dIdhuM hatuM. paNa pAchA astitvavAdI banavAne badale ekatA chinna bhinna thAya che. tame ekalA jaIne mata ApI te mAkarsavAdI rahyA hatA. chele have cha varSathI mAovAdI vartamAna Ave. tamane te umedavAra jANatA paNa nathI. tamAre mata patronuM saMcAlana kare che ane phrAnsanAkAMtikArI yuvAne "lA kojhada maLyA pachI te mana phAve tema varte che. 1956 mAM meM ge-- pIpala" ane "libarezana' nAmanA be sAmayiko khUba ja rasapUrvaka maleTane mata Apyo hato. ge meleTa aljiriyAmAM zAMti ANavAnuM vAMce che. kAraNa ke, A be patrone pagabhara karavA sA- pite pheriyA vacana ApyuM hatuM. paNa pachI te pharI beTho. huM to kaMI karI zako banIne zerImAM chApAM vecatA hatA. Aga jharatA lakhANa lakhIne nahi. paNa je matadAra maMDaLa eka pratinidhi cUMTatA hoya ane alijarIyAne mukata karavA phrAnsanA sattAvALAne paDakAratA hatA. viyeTa- pachI te pratinidhi pitAnA matadAra maMDaLe je zarata mUke te zarato nAmanA yuddhamAMthI khasI javA amerikanone Agraha karatA hatA, svIkAranArA umedavArane cUMTe to umedavAra pachIthI pharI bese to kRAnsa sarakAre 'lA kojhada pIpala" nAmanA vartamAnapatrane eka vakhata pratinidhi dvArA te umedavArane pAcho bolAvI zakAya che. eTale te gerakAyadesara paNa TharAvyuM hatuM. AvuM na thAya tyAM sudhI huM mata ApavAmAM mAnato nathI. evI sAtre temanA aptaraMgI svabhAva mATe jANItA che, rUDhicusta lokazAhI banAvaTI ane bhrAmaka che. jyAM matadAra lAcAra banIne vyakitane AMcakA Ape tevA vicArone rajU karatA hoya che. phrenca megejhinanA riporTare je prazna pUchayA hatA, temAMnA cAra besI rahe che. kAMti bhaTTa prazno jeno javAba sAstranA aptaraMgI svabhAvanAM darzana karAve sarvodaya kAryakarone vinobAjInI salAha che, te ahIM Apyo che : prabuddha jIvana'nA gayA aMkamAM prabodha cokasInA pragaTa thayelA savAla: gAMjA ane carasane upayoga yuro5 - amerikAmAM vadhI game che te viSe Apane zuM mata che? lekhamAM "sarvodaya kAryakarone vinobAjInI salAha" aMgene eka sArca : vyakitagata daSTie A savAla mAre mATe bahu mahatvane phakaro chapAvo rahI gayo hato, je nIce ApavAmAM Avyo che: nathI, meM paNa gAMjo pIdhA che. gAMjo ke carasa pIvAthI eka prakA 'sarva sevA saMghanA pratinidhimaMDaLanI sAme AcArya vineranI zithilatAne anubhava thAya che. uparAMta thoDI jhaNajhaNATI thAya bAjIe kahyuM ke sarva sevAsaMghanI niSpakSatAnI nIti che eTale che. paNa te maryAdita che. meM kahyuM tema te dareka vyakitane prazna che. cUMTaNImAM bhAga le ThIka nathI. hAlamAM ja zrI jayaprakAza nArAyaNe sarakAre temAM dakhala karavI na joIe. dareka vyakita potAne mana phAve tema karavAne mATe svataMtra che. koI paNa mANasa AtmahatyA kare pradhAna maMtrInA paDakArane svIkAra karIne bihAranA savAlano pheMsalo temAM sarakAre zuM kAma ADe AvavuM joIe? huM to mAtra eTaluM ja cUMTaNImAM thaze, evuM mAnya karyuM hatuM. A saMdarbhamAM vinobAjIe kahevA mAguM chuM ke tame krAMti karatA ho ane gAMjo carasa pIvAthI sarva sevAsaMghanA sabhya tathA samasta lekasevakone salAha ApI tamArI saMgaThThana zakita nabaLI banatI hoya to koI prazna UbhA thAya ke "jema kaI sabhya enA dIkarAnAM lagna mATe chuTTI (rA) laIne che. eTale je loko mAtra gAMjo ke carasa pIne pramAdI banI rahevA Iche ane te vAtane ja 'mukita' ke 'svataMtratA' kahetA hoya to ghera jAya ane vyakitagata kAma kare che, te ja rIte sarva sevAsaMghanA huM temanI sAthe kadAca maLatA na thAuM. je kAryakartA bihAra aAMdolana tathA anya prAMtamAM cAlatAM te ja savAla: mAovAdIo kAunTara kalcaranI vAta kare che e prakAranAM AMdolanomAM bhAga levA mAgatA hoya teo sarva sevA viSe thoDuM samajAvazo? saMghamAMthI chUTTI (rajA) laIne jaI zake che."
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 * prAddha bana ApaNe satyane samajIe "A jagatanuM sAkSAta satya kayuM che?" - AvA koI mane prazna kare to huM kahuM : "jo tamane sAkSAta satya svIkAravAnuM mana thAya tA, sarva prathama tame pUrva dizA tarapha daSTi kare!" kharuM, pUche te, satya svIkAravuM ane satya bAlavuM e A yuganI agharI sAdhanA che. maMdiro, masjide ane girijAgharonA gaganagAmI mahAlayAmAM Izvara ke khudAnA astitva pratye zaMkA janmavAnuM mane jo koI kAraNa maLyuM hAya tA, tyAM meM satyanA AcaraNa karatAM mAnavI ya vyavahArane vadhu pracalita thatA joyA che! A maMdiro ane masjido, satya yA IzvaranA pratIko che evuM svIkArI laIe te tyAM satyanI pUjA, prArthanA, AratI ke ghAMTArava; e kALAthI paDI gayelI prathA che: mane have evuM lAge che, ke Izvarane ArAdhavAnA koIka navI zrAddhA ane cetanAnA vicAra vahetA mUkavA joIe - kAraNa, yugeAnI A prathAothI satya ke IzvaraprApti kaI rIte zakaya che, e kaLavuM kharekhara muzkela lAge che! paraMparAthI cAlI AvatI prathA e satya cheevuM kema samajAya ? mauna avasthAnA aMtara ravamAM je mahAzakita che, e maMdiranA bhayaMkara dAMDharAvathI dhrUjatI maMdiranI dIvAlAnA kaMpamAM thatI AratI, prArthanA ke bhakitamAM che kharI? ApaNe A prathAonuM AcaraNa kALAthI eTalA mATe karatA AvyA chIe ke 'ahIM IzvaranuM maMdira che.' 'ahIM khudAnA darabAra che' evA daMbha karIe chIe; jethI jagatanA mAnavIe e tarapha dorAya - paNa karmaniSTha mAnavI A prathAmaya kolAhalathI dArAya kharA? Izvara prati kaIne A rIte deravA karatAM, mAnavIya zrAddhAguNathI mAnavI mAnavI tarapha dorAya evuM AcaraNa maMdironA kAlAhala karatAM vadhu zreSTha ane oya che ...mAnavI mAnavI vaccenuM aMtara e A yuganuM meTAmAM meTuM asatya che! parAkSa ke pratyakSa daivI zakitanuM astitva meLavavuM kaThina che, paNa e ene saheluM lAge che, jene e meLavavuM che! mANasa ane Izvara vacce satyanuM sAnnidhya hAya tA, e be vacce taNakhalA jeTaluM paNa aMtara nathI : ne baMne vacce satya nathI te, vacce eka agamya kALa patharAyeleA paDayA che! jyAM sudhI mAnavIyatAnA svIkAra thatA nathI - samajatA nathI tyAM sudhI satya sAthene koI saMbaMdha astitvamAM AvatA nathI. satya ane IzvaramAM bheda jevuM kAMI nathI, jyAre IzvaranA astitva vize prazna karavAmAM Avyo che tyAre javAba maLe che ke "dharatI para satya' che e Izvara che: Izvara e satya che." A vAta. sadIothI kahevAya che : parApUrvathI A vAta cAlI Ave che. para parAthI cAlI AvatI vAtamAM satya hovuM joIe - kAraNa ke AtmalakSI jIvAe ja A vAtanA svIkAra karyo che. ane eTalA mATe ja 'satya' Izvara jeTaluM agamya ane durlabha che. tA. 16-1-75 jIvananA asahya saMtrAsa - vyathA ane vedanA, bhaya ane ka'pathI jIvavA karatAM satya jevA mRtyu sAthe svecchAe maLI javuM ene jo pApa kahevAtuM hoya te, jIvananI AgamAM dAjhyA karI, paLe paLa AkraMda karI, mana, deha ane Atmadu:kha sahyA karavuM e zuM puNya che? AmAM satya zuM che? evuM koI mane pUche te, huM kahuM ke mRtyu e oSTha upAya che: paraMtu mRtyu meLavavuM ane AvavuM enA vizenA bheda e satya ane asatyane samajavA barAbara che. brahmamAM ekAkAra banI javuM e mRtyu nathI, jIvana che: A dehanA AkAra badalavA e mRtyu bhale kahevAtuM hoya paNa vAstavamAM jIvananA parivartananI paraMparAnuM e eka satya che! A satya svIkArIe to kAI kALe pApa nahIM, puNya ja che. dharatI, AkAza ane sAgara ghaNAM vizALa che " enA kayA khUNAmAM satya che evA nirarthaka matamatAMtaramAM samaya gALA nahIM, satya tyAM che jyAM tame ene svIkAra che. mUrajhAI gayelA phUlamAM, karacalIo paDI gayelAM koI vRddhanA caherAmAM, ugatA phUlanI mahekamAM ke parvatanI TocamAM ke nadInA vahetA nIramAM ke pachI dhUghavatA sAgaramAM ya satya maLe che: AvA khATAM bhrama UbhA karavAnI jarUra nathI: anivAryapaNe samajavuM hoya tA, eTaluM ja samajI jAva ke ApaNA zvAsamAM ja satya che. jaDa, cetana ane sthitisthApaka - pratyeka jagyAe satya che e sarvavidita che - paraMtu jo satyane jovuM haze tema! jo jovuM hoya tA, badhe satya che - koI mahAprapAtamAM jIvana phUlanI jema tare che ane makhamalanI zaiyA para evA ja jIvana mRtyune maLe che: mahAkALa jevA sAgara, kayAreka jIvana banI zake che ane khaLakhaLa vahetA nAnA jharaNAnuM eka buMda mRtyuzayyA banI jAya che. bhaDabhaDatI AgamAM phlanI komaLatA ciraMjIva hAya che, cAMdanInI zItaLatA bhayaMkara Aga banI zake che! pahADanI Toca parathI paDI jatAM jIvanane prakRtinI kheALAdharI jhIlI lye che ane dharatIne nAnA evA khADo mRtyunuM kAraNa banI zake che! zuM A badhI gamyatA ApaNane satya tarapha doravA preraNArUpa nathI? . ghaNI vakhata ApaNe ApaNAmAM hAtA nathI - ane ApaNAmAMnI gahanatAmAM koI agamyatAneAbhAsa thAya che, tyAre kazuMka haze ene svIkAra karavA e satya tarapha deArAvAnA eka anaMta mArga khulA kare che! huM mArAmAM huM ja chuM- evuM jJAna jeNe jALavyuM che, enuM astitva emanAmAMthI maTI gayuM che: e e nathI rahetuM... AvuM vicAranAra, pote peAtAne mATe bhayarUpa banI jAya che! ane have pUrva dizA tarapha vaLIe: sUrya e satyanuM sAkSAta smAraka che. ApaNe ene joI zakIe chIe, sparzI zakIe chIe chatAM enA astitvane bAMdhI zakatAM nathI - satya paNa AvuM ja che ... guNavaMta bhaTTa
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-1-75 prabuddha jIvana gIta aneAkhu eka gAvu [gata paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM prA. haribhAI koThArIe 'gIta anekhuM eka gANuM che' e vize ApelA pravacanane sArabhAga ahIM ApavAmAM Avyo che.] ** sUtelA samAjane uThADe tenuM nAma ja gIta. mAnava pravRttine jagADanAruM, navajIvanane jagADanAruM hoya tevuM A gIta. e puruSArthane prere evuM gIta hAvuM joIe. A eka anekhuM gIta che. Ajane mANasa aghArInI peThe sUte che chatAM jAgatA hovAna DALa kare che. AvA AbhAsa khaDA thAya che. eka prakAranuM vAtAvaraNa bagaDatuM jAya che, kaluSita thatuM jAya che. saMbaMdhA kathaLatA jAya che. kaMIka karavuM che ke, kaMIka paNa karavuM paDaze ema kahevAthI kazuM thatuM nathI. thavAnuM nathI. mAre kaMIka karavuM joIe. evI bhAvanA sAthe kArya karavAnuM che. A mATe A gIte preraNApAna karAvavAnuMche. sAhitya mAnavInA dila sudhI pahoMcavuM joIe. A jhaDapanA yugamAM (age of speed) gati jarUra che. paNa te paganI che. dilanI nathI. emAM pravAsa jarUra thAya che. paNa ethI yAtrA thatI nathI. mAnavI svArthane choDIne anaMta tarapha jatA nathI. e jaDa banatA jAya che. bhAganA raMga sivAya koI raMga jovAya nahIM, svArthanI gaMdha sivAya koI gaMdha levAya nahIM evA khyAle jA thatAM ya che. Aja sAruM ane A ja kharAba evA prameya che. e sivAya kazuM jovAtuM nathI. visarAtuM nathI. bhrAMta thayA chIe, dizAzUnya thaI gayA chIe. jaDa thatA jAya Aje ApaNe Aje sajjanatA koIne joItI nathI evuM Aje samAjamAM jovA maLe che. mANasa vadhu ne vadhu daMbhI thaI gayA che. ane e ja Ne. saMskAritA che evuM samajAya che. pratyekane sAruM dekhAvuM che paNa sArA thavuM nathI. kAraNa ke emAM mahenata karavI paDatI nathI. badhuM Make upthI thAya che emAM jIvananI tapazcaryAne koI epa nathI. vANIne aMdarathI AvavAnI taka maLavI joIe. vANI ane pANI vacce saMbaMdha che. pANI potAnI sapATI jALavI rAkhe che. vANInuM evuM che jeTalI vicAramAM gahanatA, gaMbhIrAI haze eTalI vANImAM saraLatA Ave che. adharuM kahI devuM bahu saheluM che, jIvanamAM AvuM lAvavA mATe sAhityanI pUjA thavI joIe. AvA sAhityakAra bhagavAnane pUjArI che AvA sAhityamAMthI IzvarAbhimukha thaI zakAya che enAthI mAnavI bhRgRta thaze ane e sUtelA mAnavIne jagADaze. mANasa lAcAra na rahe,enA jIvanamAMthI lAcArI javI joIe, e potAnI asmitA khAI beThA che bhAganI apekSA rAkhIne ApaNe niste ja thaI javAnA kemake bhAgamAM parAdhInatA che. bhAgamAM jeTalA lIna thaze eTalA vadhu ne vadhu parAdhIna thavAze tethI mAnavImAM rahelI 'AMtarazakita jagAvavI joIze. gItakAra raDe nahIM te| enuM kAvya gIta banI ya che vAlmikI raDayA hatA paNa emAM dalita dila raDatuM hatuM. zAkamAM zloka pedA thayA hatA. arjuna raDayA ane ApaNane gItA sAMpaDI paNa AvA rUdana svArthI, daMbhI hotA nathI. emAMthI ciMtanasAhitya sAMpaDe che emAMthI jIvanane vidhAyaka abhigama sAMpaDe che. kavi pAtAnI vedanAone aMdara saMtADI ane bIjAne prasannatA Ape che. samAjane raDatuM gIta khapatuM nathI. gItamAM prasanna gItatattva hAvuM joIe. bhAgavAdI jIvana bhAva-jIvanane mahimA samaje evuM gItamAM hAvuM joIe. mAnavI pAse cetanA, jAgRti hovI joIe. emAM jaDatA na hAvI joIe. ApaNAM zAnamAM paNa Aje tA AvI gaI che. ApaNAM pratyeka kAmamAM UMDANanA bhAva che. samajadArI Aje joIe che. lazkaranI zista ane maMdiranA bhAvane mizrita 181 karIne samAjamAM lAvIe te khUba sAruM thaze, paraMtu emAM samajadArI joIe, jaDatA nahIM. gharanuM nAma eTale thoDI ghaNI vyavasthA. e ghara che. dukAna nathI. dukAnamAM vyavasthA hovI jarUrI che. rAja rAjanI vyavasthAthI mAnavIne kaMTALe Ave che ethI ste zAMti meLavavA e ghare jAya che, kSeAbha khaMkheravA ghare jAya che. keTalAka kahe che ke ghara to vyavasthAnI zabhA che. gAvuM nathI. jo evuM hoya te gharamAM jatA AvI jAya. tA Ave te svabhAvikapaNe sAme virodha AvavAnA, tA lazkaranI zista jarUra lAvIe, paNa emAM bhAvanA sAthe samajadArI lAvavI joIze. AvuM thAya te pariNAme svIkRti Ave che. maMdiranA bhAva sAthe eka prakAranuM vevalApaNa che ene khaMkherI kADhavuM joIe. A vevalApaNAne pariNAme aneka muzkelIo sarjAya che te| A bannenuM samajadArIpUrvakanuM mizrANa thAya, ane e samAjamAM lavAya te! ethI samajadArInI zista lAvI zakayAne saMtApa thAya ema che. jaDatvamAM cetanA jAge enuM nAma gIta. game te lakhavuM e vANIne vilAsa che. jAta jAtanA viSaya laIne lakhI zakAya paNa e zabdArDa bara che. zabdo para prabhutva hoya te Ama tema pheravIne gAMThavI lakhI zakAya paNa e gIta nathI. jIvanamAM bhAva tyAre ja pragaTe jyAre jIvanamAM UMDANa pragaTe che. paNa Aje A dekhAtuM nathI. ApaNe A khAyuM che. vyavahAramAM Aje mANasa atikuzaLa thayA che. vyavahAra Acare che. vANImAM ya UMDANa dekhAtuM nathI ane cApAsa pachI daMbha dekhAya che. It is man that matters, not materials. vastunuM nahIM, paNa mAnavInuM mahattva che. graMthAmAM ghaNuM che. paNa emAMthI mANasamAM keTaluM AvyuM? mANasamAM paNa kaMIka hovuM joIe. graMthano abhyAsa thavA joIe. je mANasa UMDANa khAI beTho che. upaniSadAmAM kahe che tema AMkhanI AMkhathI jovuM joIe, kAnanA kAnathI sAMbhaLavuM joIe, nAkanA nAkathI sughavuM joIe. jyAM mana hrAya tyAM mAnavI hoya che. jyAM tenuM mAtra zarIra hAya che tyAM nahIM. sAMbhaLavuM eya kaLA che. vizva khAvAI gayuM che. ane te sAMbhaLavAmAM lIna thaI jAya eTale te ene zrAvaNa kahe che. mANasa saMyamI thavA joIe. enA para koIka prakAranA Checks hAvA joIe. paNa ene enA phurasadanA samaye sAcI rIte samajI zakAya che. kAraNa ke, enI kudaranI vAte tyA2e jaNavA maLe che. pratyeka ThekANe ! joIe chIe. kAma paNa mana daIne karIe te e ramata banI jAya che. adhuruM - adhUruM karIe te| e kAma ja rahe che. pachI emAM kAMTALA AvI jAya te emAM pachI mA rahetI nathI. lokonI kAryaniSThAAje ochI thaI che. ethI tA Aje rASTranIce jatuM thayuM che. jeTaluM mahenatANu laIe ethI ochuM thAya ja kema? AvI niSThA, prAmANikatA hAvI joIe. AvI kAryaniSThA Ave tA rASTra kharekhara UMce jAya. jApAnamAMnAAnA aneka prasaMge sAMbhaLavA vAMcavA maLyA ja che . Atma nirIkSaNa preratuM na hoya te te gIta nakAmuM che. emAM zaurya, preraNA pragaTa thavA joIe. jIvanamAM badhI vAta sAthe rAkhIne jIvavuM joIe, nahIM te! samAja pAMgaLeA thaI jAya. badhAM aMgAne jIvanamAM sthAna che. paNa, hA, emAM viveka hAI zake che.nahIM te pachI anyAya thaI jAya che. tethI ja badhA bhAvothI sabhara evuM gIta hAvuM joIe ke jethI jIvana bhAvamaya bane ane ApaNe jAgRta banIe. prA. haribhAI koThArI
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ .182 yka jIvana tA. 16-1-75 nAva nadiyAM khUba jAya che gAmane pAdare jhADa para eka lAla TapAlapeTI laTakI rahI che ' rajU kare che. mANasa jIvana vize thoDuMka samajato tyAre thAya che A peTI che to nAnakaDI paNa kAma Ape che eka vizALa saMsthA jyAre mRtyu nAmanI narsa AvIne kahe che: mArA nAnakaDA bALa; jeTaluM. gAmalokone duniyA para rahetI kaI paNa vyakita sAthe joDa- tArAM ramakaDAM have bAjue mUka; tAre suvAne samaya thaI gayo che. vAnI kSamatA e peTImAM rahelI che. eka sAmAnya jaNAtA gAmaDi- jIvananI patIja ApaNane mRtyu drArA paDe che. sUryanA astitva yAne e peTI eka AMtararASTrIya nAgarika banAvI de che. kayAreka evuM para aMdhAruM cAra cAMda lagAve che. ApaNe nAno amatho rUma lAge che ke duniyA AkhI eka moTuM gAmaDuM banI gaI che. eka kevaDo moTo che? ane A vizALa rUmane jonArI AMkha kevaDI majAka yAda Ave che. eka amerikanane pUchavAmAM Ave che ke te nAnI? virATadarzana karIne bebhAna thayelA arjunanI AMkha virATa pitAnI jAtane amerikana zA mATe kahevaDAve che. javAba maLe che : nahAtI e ja ApaNuM AzvAsana che. huM amerikAmAM ja mATe. prazna pUchanAra kahe che: zuM bilA dhummasane joI badhAMne kavitA nathI sUjhatI. gAmanI TapAlapeTI DInAM baccAM evanamAM janme tethI temane biskiTa kahIzuM? ane pAdara paranI derInA hanumAna; baMnene raMga sarakhe che te eka IMgleMDano velsa pradeza bhAre raLiyAmaNA. AIriza samudrane kAMThe akasmAta hoya teya tema mAnavAnuM mana nathI thatuM. baMnene aAvelAM chuTAchavAyAM gAmaDAM ane chUTAMchavAyAM aneka ghara, khAvuM eka svabhAva che-vizALatA. De. guNavaMta zAha gAma te penarInaDAyaDu tha. gAmathI thoDe dUra eka majAnI nadI. nadIne kinAre eka nirjana TekarI para nA baMgalo. baDa raselanuM A - ciMtana kaNikA.... ghara. eluM aTuluM chatAMya AkhI duniyA sAthe joDAyeluM A ghara. - rASTrIya ekatAnuM caNatara AvA eka gharanI kalpanA kare. gharamAM eka nAneamatho oraDo. khUNAmAM eka TrAnsIsTara rASTrIya ekatAnuM caNatara kAMI IMTa ane cUnA vaDe karI zakAya paDayuM che. TrAnsIsTara rUmane kevaDe meTo banAvI mUke che te vicAravA nahi; e te mANasonA dila ane dimAgamAM zAMtipUrvaka pAMgaravI jevuM che. Tebala para paDele Teliphona mANasanA astitvanA zabda- joIe. A mATenI prakriyA keLavaNInI prakriyA ja hoI zake, tattvane vizvagAmI banAvI de che. rUmamAM Telivijhana dvArA AkhI e kadAca dhImI prakriyA haze, paNa e avirata ne acUka prakriyA duniyA ThalavAtI rahe che. raseDAmAM mUkeluM rephrijareTara eTale nAnakaDo dhU va pradeza ke bIjuM kaMI? ekime lokone rephrijareTaranuM aka che. e eka zAzvata cIja che. keLavaNI e mAtra mAhitI ke ghorSaNa hoya kharuM? raNano rahevAsI DroIMgarUmane sajAvavA keka Tarsa phlA- gika tAlIma ja ApavAnI nathI, paNa eNe ApaNane saMvedane vara vApare kharo? bAtharUmane zAvara varasAdane eka ghareluM ghaTanA jhIlavAnI tAlIma ApavAnI che ane sadavartananI Teva pADavAnI banAvI mUke che. nadI ane samudra pratyenA AnuvaMzika premane kAraNe che. mAnavajAta eka ane avibhAjya che tema ja ApaNe sau mANasa Taba vasAvatA haze ? bArIbAraNAM baMdha karIne e pavananA susavATA mANavA paMkhe cAlu kare che. paMkhe mAtarizvAno selsa bhAMDa chIe evI mAnyatAmAMthI ja sadAcArane dharma pAMgarI ejaMTa che. zake ane AcAranA vyavahAru niyama viksI zake. TUMkamAM ApaNA rUma moTo ne meTo ja thato jAya che. dIvAla DaoN. rAdhAkRSNana tUTatI ja jAya che. vizvAtmAnI tamAma lIlA rUmamAM vistaratI jAya che. IzepaniSadamAM brahmAnI ni:sIma vizALatA sUcavavA mATe varthAta ' AvI AsthA rAkhIe zabda vaparAya che. brahma" zabda "bRhata " parathI Avyo che. virATa duniyAnI tavArIkha para najara nAkhIe te jaNAya che ke mATI darzana mATe paNa arjunanI jijJAsA ane RjutA joIe. ema moTI ApattionA gALA duniyAnI sAme AvyA ane dareka jamAnAmAM lokone ema ja lAgyuM ke emano jamAne AkhI kahevAya che ke sattaramI sadInA khristI saMta baMdhu lensane Atma duniyAnA ItihAsane sauthI khataranAka jamAno che. to paNa duniyA sAkSAtkAranI jhaMkhI sau prathama eka vRkSane joIne thayelI. ApaNe te TakI rahI, TakI rahI eNTaluM ja nahi, paNa aneka dizAmAM kayAreya vRkSane joIe chIe kharA? ApaNAmAMthI ghaNAkharA lAkaDuM AgaLa ' paNa vadhI. joIe chIe; vRkSa nahIM. to AjanA jamAnAmAM jIvatA ApaNe loko paNa, e eka mitrane thoDA divasa para meM kahyuM : amerikAe have evuM samayanA kharAba ane du:khadAyaka pAsAne ja vadhu mahattva ApatAM mazIna zodhyuM che jemAM traNa mULI ghAsa mUkIne thoDIvAre cakalI khela hoIe ane A burAI ane du:khanA thara nIce kadAca koI to aDadho lITara dUdha nIkaLe. mitre vAta sAcI mAnI lIdhI ane sArI vastuo saLavaLI rahI hoya te na samajIe, tema bane bhAre AzcaryamAM paDI gayA. thoDI vAre eka bheMsa AvatI hatI te evo saMbhava che, enA aMkura phUTe ane mANasane AgaLa dhapAve, batAvI meM kahyuM : meM je mazInanI vAta karI hatI te sAme AvI rahyAM che. mitranuM Azcarya gAyaba thaI gayuM. bheMsa eTale mAmulI evI AsthA rAkhavI e sAruM che; koI evuM laMgara hoya. cIja kAraNa ke e rojanI ghaTanA che. sAyabaraneTika sane pitA je ApaNane bahu dUra vahI javA na de, bhUlA paDatAM aTakAve, norbarTa vAInara koI paNa prANIne sAyabaraneTika sane uttama namUnA e sAruM che. javAharalAla nehara tarIke oLakhAve che. eka pustaka bahAra paDayuM che jenuM nAma che, Cosmic Prison mahAvIra hotsava AkAzavANInA kAryakramo jIvanane eka kosmika kedakhAnA tarIke jovAnA lekhaka prayatna kare che. bhagavAna mahAvIra 2500mAM nirvANa mahotsava aMge AkAzaprazna e che ke jIvana e kosmika kedakhAnuM che ke pachI kosmika vANI muMbaI "e" parathI nIcenA kAryakrame 2jU karaze: prayogazALA? sAmAnya mANasa paNa traNacAra mahinAnI mAMdagI bhegave ane motane aAvatuM jue tyAre mUThI UMcera banI rahe che. tA. 29-1-75 nA roja rAtre 8-45 vAgye 'bhagavAna mahAvIrano jIvana nAmanI ghaTanA aMge tenuM ciMtana saMvedanazIla banI rahe che. karmavAda' e viSaya para prA. DaoN.ramaNalAla zAha gujarAtImAM vArtApelA rUma vizALa thato jAya che. dIvAlane atikramIne virATane mANa- lApa Apaze. ane e ja divase rAtre 9-30 vAgye prAgajI DosInuM vAnI zarUAta thAya che. eca. jI. velsa A vAtane roTadAra rIte gujarAtI nATaka "mahAsatI rAMdanabALA' rajU thaze. mAlika: zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha. mudraka ane prakAzaka: kI cImanalAla je. zAha. prakAzanarathaLa : 385, saradAra vI. pI. reDa, muMbaI-4. Te. naM. 350296. draNasthAna: dhI sTeTasa pIpala presa, koTa, muMbaI-1
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. MH. by youtb 54 Licence No.: 37 praNa jainanuM navasaMskaraNa varSa 39 : aMka: 19, muMbai, 1 phebruArI 1975, zanivAra vArSika lavAjama rU. 10, paradeza mATe ziliMga : 22 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra chUTaka nakala 0-50 paisA taMtrI cImanalAla cakubhAI zAha prakAza bujhAI gayo che ja ja tito 30 mI jAnyuArI gAMdhIjInI pUNyatithi 1948 nA janyuArInI 30mIe javAharalAla neharue kareluM vAyupravacana ahIM ApavAmAM Ave che.] - mitro ane sAthIo, ApaNA jIvanamAMthI prakAza rAdazya kRtanizcayI banIne, ane huM mAnuM chuM tema, emane AtmA thayo che ane sarvatra rAMdhakAra chavAyo che. mane khabara nathI ke ApaNane avakI rahyo che ane nihALI rahyo che. ane ApaNe tamane zuM kahevuM ane kevI rIte kahevuM. ApaNA pyArA netA, jene koI zudra vartAva ke koI hiMsAne mArge vaLyAM chIe e joIne ApaNe bApu kahetA te rASTrapitA, have ApaNI vacce nathI. kadAca emanA AtmAne je du:kha thaze tevuM bIjA kazAthI nahi thAya e Ama kahevAmAM huM khoTo chuM. Ama chatAM, A ghaNAM varSo sudhI vastu smaraNamAM rAkhIne ApaNe eka baLavAna ane kRtanizcayI ApaNe emane joyA che tevA pharI joIzuM nahi. ApaNe rAlAha prajA tarIke vartavAnuM che. mATe emanI pAse doDI javuM nahi ane temanuM AzvAsana pAmIzuM eTale ApaNe e na karavuM joIe, paNa tene artha e nathI nahi. mArA ekalA mATe ja nahi, A dezanA lAkha karoDo loko mATe ke ApaNe nirbaLa rahevuM. UlaTAnuM ApaNe baLa ane ekatA A eka dANa ke che. huM ke anya koI Apane je bIjI kaI sAdhIne ApaNI sAmenI muzkelIono sAmane karavuM joIe. salAha ApI zakIe te vaDe e ghAne haLa banAvavAnuM kaThina che. ApaNe saMgaThita banI rahevuM joIe. ane A mahAna saMkaTane prakAza bujhAI gayo che ema meM kahyuM, ane chatAM huM khoTo samaye ApaNAM badhAM kSullaka vivAdo, saMgharSo ane muzkelIone chuM. kAraNa A dezamAM jhaLahaLI UThelI e koI sAmAnya jyoti aMta ANavo joIe. eka mahAna 'Aphata ane jIvananI mahAna na hatI. A aneka varSo sudhI A dezane ajavALanAra e prakAza bAbatane yAda karavAnuM ane je viSe bahu racyApacyA rahIe chIe ghaNAM vadhu varSo sudhI A dezane ajavALaze ane hajAra varSa pachI te nAnI vastuone visArI devAnuM ApaNe mATe pratIka banI paNa e prakAza A dezamAM joI zakAze ane jagata e joze rahe che. gAMdhIjIe temanA mRtyu dvArA jIvananI mahAne varaane agaNita hRdayane e zAtA Apaze. kAraNa e prakAza enuM, jIvaMta satyanuM ApaNane smaraNa karAvyuM che. ane ApaNe jo samakAlIna vartamAna karatAM kaMIka vizeSanuM pratIka hate. jIvaMta ane te yAda rAkhIzuM to bhArata kalyANamArge haze... - keTalAka mitronuM evuM rUcina hatuM ke mahAtmAjInA dehane thoDA zAzvata sabhyone e pratinidhi hato. ApaNane sanmArge doratA, divasa jALavI rAkhave, jethI lAkho loko emane chelI vaMdanA bhUlabharyA mArgathI pAchAM vALatA e A prAcIna rASTrane svAtaMtrya karI zake, paNa emaNe vAraMvAra evI IcchA darzAvI hatI ke evuM . bakSI gayo. kazuM karavuM na joIe. dehane auSadha pUrI jALavI rAkhavA sAme emane mATe hajI ATaluM badhuM karavAnuM paDayuM hatuM tyAre ja temane moTe virodha hato ane tethI bIjAonI game teTalI bIjI IcchA chatAM A bAbatamAM emanI IcchAne anusaravAnuM ame A saghaLuM thayuM. ApaNe kadI evuM vicArI paNa zakayA nathI ke TharAvyuM che. teo binajarUrI hatA ke temanuM jIvanakArya pUruM thayuM che. paNa have, na javAharalAla neharu khAsa karIne ATalI badhI muzkelIo ApaNI sAme paDI che tyAre, temanuM ApaNI vacce na hovuM e khUba ja asahya evo ghA che. AvA mANasane kadAca mRtyu maLe.... eka pAgale emanA jIvanane aMta Aryo che, kAraNa koI paNa sudhAre zarUAtamAM game teTalo asaMbhavita jeNe e karyuM tene huM kevaLa pAgala ja kahI zakuM chuM. ane lAgatuM hoya te paNa e karavA mATe eka sAro mANasa basa che. chatAM A dezamAM chellAM thoDAM varSo ane mahinAmAM ghaNuM badhuM A vAta acaMbo pamADe evI che, tema chatAM sAcI che. saMbhava jhera prasareluM che ane A jheranI lekanA mana para asara thayelI che ke AvA mANasane badalAmAM hAMsI, tiraskAra ane mRtyu ja maLe, ane ghaNI vAra evuM bane che paNa kharuM. e mANasa khatama thaI jAya che. ApaNe A jherano sAmano karavAno che, ene naSTa te paNa eNe AdarelA sudhArA TakI rahe che ane AgaLa vadhe che. karavAnuM che. ApaNane gherI rahelAM sarva jokhamane paNa ApaNe te petAnA lohI vaDe e sudhArA ciraMjIva banAvate jAya che. eTale sAmano karavAne che. pAgalapaNe ke kharAba rIte nahi, paNa ApaNA huM IcchuM chuM ke, kAryakartAo tAkAta vagaranI saMkhyAne vicAra karavA priya gurue temano sAmano karavAnuM ApaNane zIkhavyuM che te rIte.. karatAM thoDA niSThAvAna lekonI tAkAtano vicAra karatA thAya. vistAra karatAM UMDANanI vadhAre jarUra che. jo ApaNe pAyo majaatyAre sauprathama e yAda rAkhavAnuM che ke kaMpAviSTa banIne bUta nAkhIzuM te bhAvi prajA enA upara saMgIna ImArata bAMdhI ApaNAMmAMnA koIe geravartana karavAnuM nathI. ApaNane gherI rahelAM zakaze. paNa pAye je retI para cale haze te ene pharIthI nAkhavA sarva jokhamo sAmano karavA nirArita banIne, ApaNA mahAna mATe e retI khAdI kADhavA sivAya bhAvi prajA pAse bIjuM kAma guru ane mahAna netAe ApelA Adezane pAra pADavA raheze nahIM. -gAMdhIjI
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 prabuddha jIvana tA. 1-2-75 - - - - para mi janatA umedavAra gujarAtamAM cUMTaNI kayAre thaze te hajI nakkI nathI. paNa TUMka zake tevA janatA umedavArone vijaya apAvavA nirNaya karyo che. samayamAM cUMTaNI thaze e dhoraNe rAjakIya pakSe taiyArI karI rahyA che. Ano artha ema samajavo ke janatA umedavAro bahumatimAM cUMTI, keTalAka loko hajI ema mAne che ke cUMTaNI nahi thAya athavA vidhAna rAjataMtra race evI kalpanA ke zakyatA nathI paNa keTalAka lAyaka sabhAnI cUMTaNI lokasabhAnI cUMTaNI sAthe ja thaze. morArajIbhAIe mANase lokazAhI praharI tarIke hoya te sAruM eTalI ja kalpanA che? jAhera karyuM che ke cUMTaNI mulatavI rAkhavAmAM Avaze te satyAgrahI te pachI navuM svaccha taMtra kema Ave? karavo paDaze. huM paNa mAnuM chuM ke cUMTaNI mulatavI rahevI na joIe. nivedanamAM vizeSa jaNAvyuM che ke deza kaTokaTImAM phasAyA che gujarAtamAM duSkALa che. rASTrapati zAsanane kAraNe duSkALane pahoMcI tenA mULamAM kendra sarakAranI mUlagata galata daSTi, geranIti-rIti, vaLavA je khaMta ane lAgaNIthI kAma thavuM joIe te nathI thatuM ane tathA bhraSTa vahIvaTa javAbadAra che, deza be morace vaheMcAI gayo che, nahi thAya evuM lokone lAge che. mane paNa duSkALa rAhatanA eka bAju, bhraSTa ane Apakhuda zAsana ane tene maLatiya sAmyakAmane je thoDo anubhava che te uparathI ema lAge che ke amala- vAdI (sI. pI. AI. ) pakSa ane bIjI bAju jayaprakAzajInI dAro, game teTalI bhAvanA hoya te paNa, kendra upara eTaluM dabANa mArgadarzana nIcenA lokaAMdolananA vijaya mATe mathanArAo; TUMkamAM lAvI zake nahi ane prajAne dAda-phariyAda rajU karavAnI eTalI sarakAreM maMca sAme janatAne mara. AmAM jayaprakAzajInI taka maLe nahi. be varSa pahelA duSkALa hato tyAre ghanazyAmabhAInI lokanItine vijaya icchanArA sau pakSono samAveza thAya che tyAra sarakAre je sarasa kAma karyuM, tenAM karatAM A varSe vadhAre vikaTa duSkALa pachI nivedanamAM keTalAka nakkara sUcano karyA che je A pramANe che : hovA chatAM, kAma bahu DhIluM ane jIva vinAnuM che. gavarnara athavA 1. janatAe UbhA karele umedavAra Ubhe rahe tyAM janatAe temanA salAhakAronI TIkA karavA A nathI lakhatA. ane janatA moracAmAM joDAyela pakSoe potAnI badhI gujarAtanA AMdolane vidhAnasabhA visarjana karAvI eka zakita lagADIne tene vijaya apAvavAne dharma adA karavA joIe. siddhi" prApta karI ane krAnti no mArga batAvya; have cUMTaNI 2. jyAM janatA umedavAra Ubhe na hoya ane janatA morathavAnI che tyAre A navA mArgane sArthaka banAvavAnI taka AvI cAmAM mAnanArA pakSone pratinidhi Ubhe hoya, tyAM teNe paNa prajAnA che. tAjetaramAM zrI jayaprakAza nArAyaNe gujarAtanA pravAsa apekSita dhAraNAne svIkAra karelo hovo joIe ane lokoe tene karyo tyAre svAbhAvika evI mAnyatA hatI, ke teo mArgadarzana jItADavA mATe potAnI badhI zakita kAme lagADavI joIe. Apaze, AgevAnI leze, ane emanAM AMdolananuM dhyeya prApta 3. jyAM janatA umedAvAra ubhuM na hoya tyAM janatA karavAnI taka AvI che tyAre tene AvakAraze. paNa temaNe te jAhera maracAmAM mAnanArA pakSoe aMdara aMdara samajIne parasparanuM baLa karyuM ke gujarAtanI cUMTaNI sAthe temane kAMI saMbaMdha nathI. koI mArga- tUTe nahi e rItane cUMTaNI bhUha goThavavo joIe. darzana ApavAne badale, temanI sUcanA pramANe vidhAnasabhAnA visarjana AvA vyuhAtmaka muddAone amala karavAmAM samasta prajA ane pachI, eka varSa kolejo choDI navanirmANanuM kAma karavAnuM hatuM saMbaMdhita pakSe bekALajI raheze te tene lAbha "zAsaka pakSa " te vidyArthIoe na karyuM te mATe temane Thapako Apyo. IndirA ne ja javAno che. tethI bhraSTAcArI zAsana sAme svaccha zAsananI gAMdhIne paDakAra bihAra pUrato ja temaNe jhIlyo che ema kahI taka prApta thaI che temAM sau potAnI pharaja bajAvaze evI AkAMkSA gujarAtanI cUMTaNI mATe hAtha dhoI nAMkhyA. A valaNa vyakata karI che. kAMIka vicitra lAge che, paNa tenI carcA nirarthaka che. A nivedana uparathI keTalAka muddAo phalita thAya paNa gujarAtamAM keTalAka mitre pUjya ravizaMkara mahArAjanI che te have tapAsIe. vartamAna bhraSTa zAsaka pakSane haTAvI AgevAnI nIce, jayaprakAze cIdhA mArge AgAmI cUMTaNI mATe svaccha zAsana lAvavA mATe A bhavya bhUha che ema lokataiyArI kare che. lokasvarAja AMdolana mAraphata lokazakita saMgaThanane AMdolana mAne che. A janatA maracAmAM bIjA rAjakIya pracAra zarU thayo che. AgAmI cUMTaNImAM janatA umedavAro khaDA pakSone sAtha levAze. janatA umedavAra na hoya tyAM bIjA karavA e mukhya dhyeya che. A kAmamAM mukhya evA zrI umAzaMkara rAjakIya pakSonA pratinidhine Teko ApavAmAM Avaze. AvA rAjajozI, zrI bhegIlAla gAMdhI, zrI manubhAI paMcelI, zrI Izvara kIya pakSee aMdara aMdara samajIne harIphAI na thAya evo cUMTaNIpeTalIkara vigere sanniSTha kAryakaro che. temanA taraphathI tAjetaramAM, mUha goThava. zAsaka pakSa ane jamaNerI sAmyavAdI pakSa sivAya bIjA janatA umedavAro kevI rIte pasaMda karavA, cUMTaNImAM temane kevI rIte rAjakIya pakSo, janasaMgha, DAberI sAmyavAdI pakSa, saMyukata samAjavAdI, saphaLa banAvavA, AvA umedavAronI pasaMdagInuM dhoraNa zuM hovuM bhAloda (?) kamalepa (?) janatA moracAmAM joDAI zake. joIe, A bAbate vize temanuM nivedana ane keTaluMka - A vyuhanI pAyAnI mAnyatA evI che ke dezanI rAjakIya, sAhitya bahAra paDayuM che. ahIM tenI samIkSA karuM chuM Arthika, sAmAjika, sAMskRtika ane naitika kaTokaTI mATe (temanA te koI TIkA karavAne IrAde nahi paNa samajavA mATe nivedananA A zabdo che) bhraSTAcArI zAsaka pakSa javAbadAra ane kadAca e mitro paNa A bAbatamAM vadhAre vicAra kare e che. pariNAme, zAsaka pakSanA dareka umedavArane harAva joIe, rahetuthI lakhuM chuM. A mitronI zubha bhAvanA vize mane pUro vizvAsa zAsaka pakSamAM hoya te pramANika nathI; bhraSTAcArI che tema mAnI levuMche ane temanuM kArya saphaLa thAya tema huM IcchuM chuM. gujarAtane sthira pachI te ratubhAI adANI hoya ke ghanazyAmabhAI ojhA hoya- sAme, ane svaccha rAjataMtra maLe e khUba AvakArapAtra che, atyaMta bIjA rAjakIya pakSane umedavAra, jANItA bhraSTAcArI na hoya te, ke jarUranuM che. paNa janatA umedavAronI A paddhati A dhyeyane saphaLa (jANIte bhraSTAcArI kone kahe?) janatA umedavAra na hoya tyAM, - karavA keTalI asarakAraka thAya te vicAravAnuM che. tene Teko Apavo. gujarAtanA pravAsa daramyAna, jayaprakAzane pUchaA temanAM nivedanamAM jaNAvyuM che ke lokonI IcchA anusAra vAmAM AvyuM ke cImanabhAI paTelane virodha karavo ke nahi. zarUvidhAnasabhAmAM lokapraharI (voca Dojha) tarIke pharaja bajAvI AtamAM javAba TALyo, pachI kahevuM paDayuM ke temane Teko na apAya.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-2-75 P prabhu jIvana kaumalopanA bIjA koI sabhyane Teko apAya ke badhA bhraSTAcArI gaNavA? rAjakIya pakSanA umedavAra, janasaMghano hoya ke DAberI sAmyavAdI, potAnA pakSanI nItine varelA haze. A badhA pakSonI nIti, loka AMdolana ane janatA moracAne mAnya che ? mAtra jANIto bhraSTAcArI na hoya eTaluM ja basa che? janatA umedavAro badhAne eka cokkasa nIti haze ? jo ema hoya - ane hajI sudhI evuM kAMI jAhera thayuM nathI, tema evuM kAMI hovAno saMbhava nathI-- to te paNa eka rAjakIya pakSa ja bane che. janatA umedavAronI AvI cokkasa nIti jo koI hoya to - bIjA rAjakIya pakSAnA umedavAro svIkAre tevA niyama raheze ? to eno artha e thAya ke evA rAjakIya pakSanA umedavAre, potAnA pakSa choDI, janatA mAracAnA navA pakSamAM joDAvuM joIe. evI koI kalpanA hoya tema jaNAtuM nathI. kAraNa ke nivedanamAM kahyuM che ke jyAM pakSanI kAmagIrI sArI haze tyAM to te pakSanA pratinidhine janatA saheje AvakAraze. kayA pakSanI kAmagIrI sArI che? gujarAtamAM virodhI pakSa paraspara samajUtI karI cUMTaNIvyUha race te mATe prayatna, khAsa karI janasaMghe karyo, paNa niSphaLa gayA. saMsthA kaoNMgrese koI paNa rAjakIya pakSa sAthe samajUtI karavAnI nA pADI. saMsthA kaoNMgresanA umedavArone A lAkaAMdolananA janatA mAracAnA Teko raheze? have janatA umedavAranI pasaMdagInI yojanA tapAsIe, te viSe A pramANe kahyuM che : AgAmI cUMTaNInA saMdarbhamAM loka umedavAranI pasadagInI sarvasAdhAraNa ISTa paddhati : (ka) AgAmI cUMTaNI mATe matadAra maDaLAnI sthApanA karavAnA hetuthI je -te matadAra vibhAganA kAryakartAoe prajAno saMparka sAdhavA. temAMnA racanAtmaka kAryakaro, zikSako - adhyApako ane vidyArthIe tathA anya nAgarikomAMthI kAryakArI samitinI racanA karavI. (kha) cUMTaNInI jAherAta thayA pachI judA judA pakSo ke vyakitagata nAmA bAlAtAM thAya tyAre sthAnika samitie, jemane mATe prajAmAM bhraSTAcArI hovAnI vyApaka lAgaNI hoya temanAM nAma pAchAM kheMcAvavA mATe, sthAnika pratinidhimaMDaLa dvArA naitika ane sAmAjika dabANa ANavuM. (ga) A samitie potAnA matadAra vibhAgamAM cUMTaNI mATe saMmelana bolAvIne umedavAra mATenI apekSAo (AcAra saMhitA) ane janatADhaMDherAnA dhAraNe, lokonI najaramAM yogya TharelA pratinidhionAM nAma sUcavavAM. (gha) matadAra vibhAgonI A samitinA sabhyomAM bane to jillA samitinI yA tAlukA samitinI racanA karavI. A simatie potAnA pradezanI beThako mATe, matadAra vibhAgeAnI samiti taraphathI sUcavAyelAM nAmeAmAMthI AkharI nirNaya karavA. (dhAraNA mATenI vigato A sAthe pragaTa karI che. janatA DhaMDhero have pachI ) noMdha : cUMTaNI aMge eka vAta spaSTa samajI laIe ke ApaNA saMgaThana taraphathI koI umedavAronI nimaNUka thavAnI nathI. dareka matadAra vibhAganA lAko ane kAryakaro temane yogya lAge tevA umedavAro sUcave: jAhera karelAM dhAraNA ane janatA DhaMDherAne- svIkAranArA umedavAro jillA agara tAlukA kakSAe nakkI thAya te ja ISTa che. saMgaThananA sthAnika kAryakaro te kAmamAM potAnI badhI ja madada karaze." AnuM thoDuM pRthakkaraNa karIe. lokasaMgaThana taraphathI koI umedavAranI nimaNUMka thavAnI nathI. jillA ane tAlukA kakSAe nakkI thaze. emAM kalpanA e che ke, grAmasabhAo ane mahollA sabhAo racAze, AvI sabhAo pratinidhio cUMTaze. AvA pratinidhionuM 185 eka maMDaLa (IlekaTorala koleja) thaze. je umedavAranI pasaMdagI karaze. AvI koI vyavasthA thaI che? A bhagIratha kArya che.dareka matadAra vibhAgamAM--gujarAtamAM182-AvI vyavasthA karavAnI rahe, AvuM kAMI thAya to AvakAradAyaka che. bIjA rAjakIya pakSo paNa jyAM potAnA umedavAro UbhA rAkhavAnA che tyAM AvI vyavasthA vyavahArika athavA zakaya che? saMsthA kaoNMgresa ke janasaMghanA umedavAra sAme janatA umedavAra UbhA raheze ? A pakSone janatA mAracAne Teko levA che! pariNAma kadAca ema Ave ke keTaleka sthaLe keTalIka vagadAra vyakitaA bhegI thaI, koI umedavAra khaDo kare ane janatA umedavArane nAme lokone bharamAve. nAma bahu lAbhAmaNuM che. matadAra vibhAgetmAMthI UbhA karelA janatA umedavArone leka AMdolananA AgevAnonI saMmati levAnI raheze? koI variSTa maMDaLa che? AvA koI variSTa maMDaLanI koI umedavArane mahAra maLI jAya eTale te lAyaka ane tethI janatAnA umedavAra nakkI thayA ane prajAe te matadAra vibhAgamAM bIjA badhA umedavArono virodha karavA rahyo. A eka navA rAjakIya pakSa nahi to bIjuM zuM? bIjA badhA umedavArone bhraSTAcArI athavA nAlAyaka gaNavA. leka umedavAranI pasaMdagInI paddhatimAM (kalama - ba-) kahyuM che. ke cUMTaNInI jAherAta thayA pachI judA judA pakSo ke vyakitagata nAmeA bAlAtA thAya tyAre sthAnika samitie jemane mATe prajAmAM bhraSTAcArI hovAnI vyApaka lAgaNI hoya (bhraSTAcArI hAya ke nahi, vyApaka lAgaNI hAya) temanAM nAma pAchA kheMcAvavA mATe sthAnika pratinidhimaMDaLa dvArA naitika ane sAmAjika dabANa lAvavuM. A naitika ane sAmAjika dabANa kevuM haze te vidhAna sabhyone rAjInAmAM pAvavA je dabANA thayA tenA anubhava uparathI kalpI zakIe. Ane leAkazAhI kahevI have lAyaka umedavAra mATenAM dhAraNeA tapAsIe, te viSe kahyuM che: lAyaka umedavAra mATenAM dhAraNA 1. eNe ni:svArthabhAve lAkakalyANanAM kAma karyAM hAya ane kare evA hoya; te pAtAnAM hita ke pratiSThA mATe nahIM paNa sevA karavA mATe ja umedavArI karatA haze. 2. e koI paNa prakAranA bhraSTAcAra karatA nahIM hoya ke bhraSTAcAra sAMkhI leto nahIM hoya. 3. e zAti - jJAti ane varga-varga vacce verajhera pedA nahIM karatA hAya. e sagAMvahAlAM, nAtIlAM ke maLatiyAMonuM khecatA nahIM hoya. ane mata meLavavA mATe sIdhI ke ADakatarI rIte lAMcaruzvata ApatA nahIM hoya. 4. ene cUMTaNIpracAra garIba dezane paravaDe evA sAdA mane saMyamI haze. 5. e leAkaumedavAra tarIke cUMTAyA pachI koI pakSamAM joDAze nahIM. 6. cUMTAI AvyA pachI potAnA sthAnano upayega potAnA ke sAMnA svArtha mATe nahIM kare ane potAnI Avaka-jAvaka tathA milakatano hisAba varSe varSe prajA samakSa mUkatA raheze, e vAraMvAra potAnA matadAra maMDaLa AgaLa pAtAnA kAryanA ahevAla rajU karatA raheze. 7. e koI pakSanA sabhya haze te paNa leAko taraphanI enI vaphAdArIne pahelI gaNaze, ane te mATe jarUra paDaye pAne ane cUMTAyela padane suddhAM choDaze. 8. enuM badhu vartana lokazAhI, binasAMpradAyikatA tathA Arthika, sAmAjika nyAyane poSanAruM haze. ghaNu' uttama dhAraNa che. pasaMda karAyela umedavAramAM A badhA lakSaNA che evuM koNa nakkI karaze? sthAnika samiti ?e bhraSTAcAra karatA nahIM hoya eTaluM ja nahIM bhraSTAcAra sAMkhaze paNa nahIM. atyAre dareka kSetramAM vyApaka bhraSTAcAra che. tyAM AvA umedavAra satyAgraha karaze ? AvA umedavAra koI pakSamAM joDAze nahi. AvA umedavArone koI pA racAze ke badhA retInA kaNa kaNa jevA raheze? zuM karaze? leAkapraharI ja thaze? tA rAjataMtra teA bIjAe racyuM haze? pachI te i
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 1-2-75 prakIrNa noMdha paNa kImalopa hoya, janasaMgha hoya, saMsthA koMgresa hoya ke DAberI sAmyavAdI hoya ke badhA bhegA maLIne hoya. lokapraharInuM kAma, bhraSTAcAra na thavA de eTaluM ja ke, bIjuM kAMI haze? rAjakIya pakSanI prajAsattAka dina nItine virodha haze, hoya te kayA dharaNe? 26 jAnevArIne dine ApaNA deza sArvabhauma lokazAhI prajA0 dhArAsabhAne umedavAra pramANika hoya eTaluM ja basa nathI. sattAka rAjya banyA. ApaNe ghaDela navuM baMdhAraNa amalamAM AvyuM, dhArAsabhAnuM zuM kAma che, temAM buddhipUrvaka, kuzaLatAthI bhAga dezanA ItihAsamAM sauthI mahAna banAva hato. dezanA bhAgalA paDayA laI zake ane pitAne phALo ApI zake te paNa jarUranuM che. keTalAya chatAM, kAzmIrathI kanyAkumArI ane kalakattAthI karacha eTalo vizALa sAmAjika kAryakartAo pramANika che. paNa tethI te badhA dhArAsabhAnA sabhya thavAne lAyaka che tema mAnI levuM te bhUla che. mane yAda che, deza, ItihAsamAM kaI samaye nahotuM banyuM tema, eka taMtra nIce, akhaMDa akabarabhAI cAvaDA leksabhAnA sabhya thayA. koI divasa loka ane avibhAjya banyA. baMdhAraNamAM mAtra rAjataMtra kema racavuM ane sabhAmAM bolyA hoya evuM mane yAda nathI. temanuM kAma khera bhe calAvavuM eTaluM ja nathI, paNa bhAvi samAjanA navanirmANanuM spaSTa paDayuM ane lokasabhAmAM kAMI asarakAraka phALo Apyo hoya citra che. dezanA dareka mAnavIne sAmAjika, Arthika ane rAjakIya tevuM banyuM nathI. janatA umedavAranI AvI vAtamAM traNa muddA samAyelA che. nyAya maLe, vicAra ane vANInI svataMtratA maLe, darekane samAna eka, umedavAra koI rAjakIya pakSa taraphathI nahi paNa janatAe pasaMda taka ane sthAna maLe, ane prajAnI ekatA ane mAnavInuM gaurava karelA hovA joIe. bIjuM te bhraSTAcArI hovo na joIe. trIjuM karI, bhrAtRbhAva vadhe evuM svapna baMdhAraNanA AmukhamAM mUkayuM che. 25 varSa thayA. A svapna keTaluM sAkAra thayuM che? atyAre nirAzA cUMTAyA pachI, pitAnA matadAra vibhAga sAthe satata saMparka rahevo joIe. ane azraddhAe ApaNane gherI lIdhA che. bhAvi aMdhakAramaya lAge - pahelo muddo vAstavika nathI. tenI pAchaLa pakSavihIna loka che. kharI rIte, ApaNI nirbaLatAnuM A pratibimba che. zAhInI kalpanA che. saMsadIya lokazAhImAM pakSo anivArya che. bIjA vizvayuddha pachI eziyA ane AphrikAnA je deza svataMtra jyaprakAze pote paNa kahyuM che ke pAvihIna lokazAhInI vAta teo thayA temAM ApaNA dezanI pragati noMdhapAtra che. rAjakIya ane have karatA nathI. temanA AMdolanane Teko ApavAvALA rAjakIya pakSo Arthika kaTokaTI ApaNA dezamAM ja che ema nathI, duniyAnA samRddha ane keTalAka sarvodayavALA paNa e vAta svIkAratA nathI. jyAre dezo paNa kaTokaTImAM sapaDAyA che. lokazAhI taMtra hovAthI, mApaNI a5kSa janatA umedavAramAM A ja vAta samAyelI che. cokkasa nIti guTI, mukatapaNe, kAMIka atizayokitathI paNa, prakaTa thAya che. ane kAryakramane varelA rAjakIya pakSathI ja saMsadIya lokazAhI anAjanuM ane audyogika utpAdana pacIsa varSamAM bamaNuM thayuM taMtra cAle. thoDA apakSa umedavAra hoya to ThIka che paNa te che. paNa vasati vadhAre ane phugAvo tathA medhavArI khAI jAya che. madhamAkha peThe caTakA bharavAnuM kAma karI zake, lokapraharI thAya, taMtra ApaNI kaTokaTI Arthika ane rAjakIya karatAM, naitika ane aNaracI ke calAvI na zake. atyAra sudhI jyaprakAze rokkasa sAmAjika vizvAsanI vadhAre che . koI eka varga upara doSArepaNa karI Arthika nIti jAhera karavAnuM TALyuM che. kAraNa ke, AMdolanamAM temane javAbadArImAMthI chUTI zakIe tema nathI. badhA ja potAne svArtha badhA virodhI pakSa ane tattvo - pIlu medI ane caraNarsIhathI sAdhavAmAM paDyA che. sadIonI gulAmI bhagavyA pachI tyAga ane balidAna vinA koI prajA UMce AvI na zake. ApaNI AkAMkSAmAMDI joti basu sudhI sAtha levo che. have kahyuM che ke temaNe, ene ApaNe AsamAne caDAvI che. saMyama gumAvI beThA chIe. coksa kAryakrama ghaDI kADhayo che ane TUMka samayamAM jAhera karaze. tema thaze tyAre AvA kAryakramane varela eka rAjakIya pakSa Ubhe thaze. bhagIratha puruSArtha karIe to bhAvi acUka ujajavaLa che. vartamAna . . bIjA ane trIjA muddA vize koI matabheda na hoya, pAyAnI nirAzA ane naitika avamUlyanamAMthI prajAne kheMcI bahAra lAve evI AgevAnI dekhAtI nathI. parasparane Adara gumAvI beThA vAta e che ke rAjakIya pakSoe kone moTe bhAge mAnya hoya chIe ane ekabIjAne toDI pADavAnI vRriA jora kare che. saMbhava evA umedavAro pasaMda karavA joIe. A mATe rAjakIya pakSone che ke, paristhiti sudhare te pahelA prajAe kadAca vadhAre yAtanAgAMDha lokasaMparka joIe. briTana ane amerikAmAM mukhya rAjakIya emAMthI pasAra thavuM paDe. kharI rIte 25 varSane samaya, prajAnA pakSo ane tenA umedavArano Avo saMparka che. ApaNA dezamAM ItihAsamAM alpakALa che. ApaNe deza, mAnavazakita, buji.mattA AvuM bane te mATe jAgRta lokamata ane te mATe lokazikSaNanI bhautika sAdhana, badhAmAM samRddha che. prajAmAM uttejanA ane nirAjarUra che. janatA maracA ane apakA janatA umedavAre kazAhIne zAnuM vAtAvaraNa phelAvavuM dezanI kusevA che. vAtAvaraNa palaTAvI daDha karavAne badale nirbaLa banAve. prajAmAM zraddhAnA baLano saMcAra karavo azakaya nathI. paristhiti ' A bAbata meM kAMIka vistArathI lakhyuM che, ghaNuM kahevAnuM rahe " che. mukhya muddAone nirdeza ja karyo che. nivedanamAM kahyuM che ke, vadhAre vaNase te pahelAM, dezanA buddhimAna vargane AvI sabuddhi jyaprakAze AvA lokaAMdolana ane janatA moracAnI vAtanuM sUjhe to prajAno sAtha maLaze temAM zaMkA nathI. samarthana karyuM che ane vadhumAM vadhu janatA umedavArane UbhA karavAnA baMgalA deza upAyane rAmabANa lakhyo che. vicAra karazuM to jaNAze ke vAsta zekha mujIbura rahemAne saMsadIya lokazAhIne tilAMjali ApI, vikatAthI A badhuM keTaluM dUra che. lokonA manamAM vadhAre gUMcavADe pedA thaze. zAsaka pakSamAM ghaNe bhraSTAcAra che ane bahu saDo sApha sarvasattA dhAraNa karI che. baMgalA dezane svataMtratA maLI te sAthe karavAno che. paNa bIjA rAjakIya pakSone ane prajAnA badhA vagere mahAna musIbatono sAmano karavAno hato. te jANItuM hatuM. temAM vartamAna paristhitinI javAbadArImAMthI mukata gaNaze to moTI moTo paDakAra hatA. yuddhathI bhAre vinAza thayo hato. bhISaNa garIbAI bhUla karI besIzuM. A mitronI sadabhAvapreryA prayatnothI thoDAka to hatI ja. duSkALa ane vAvAjhoDAe temAM umero karyo. paNa mAnavalokapraharIone paNa dhArAsabhAnA kAma mATe kuzaLa hoya te- dhArAsabhAmAM mokalI zakIe to khoTuM nathI paNa tethI koI krAnti sajita kAraNoe vartamAna paristhitimAM eka bhAga bhajavyo karI nAkhI evA bhramamAM na rahIe to sAruM. nathI, rAjavyavasthAne bina-anubhava. ane aNaAvaData, AMtarika , , gujarAtanuM AMdolana ATalA mATe ja karyuM hatuM? | vikhavAdo, svArtha ane bhraSTAcAra, A badhA kAraNe kAyado ane ra6-1-75 cImanalAla cakubhAI vyavasthA bhAMgI paDayA, rAjakIya khUna ane lUMTaphATa moTA pAyA
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-2-75 upara thayA. dANoArI, phugAvA, roMghavArI anahada vadhI paDayA. videzI sahAya sArA pramANamAM maLI paNa badhuM hAmAI gayuM. zekha mujIbura pratye hajI meATA bhAganA leAkone vizvAsa che. paNa temanI kAryakuzaLatA puravAra thatI bAkI che. baMdhAraNamAM pheraphAra karI vyApaka sattA prApta karI che. kadAca vartamAna saMjogAmAM te anivArya haze. kAyado ane vyavasthA tUTI paDayA hoya tyAre leAkazAhI bahu sahAyabhUta na thAya. sakhata hAthe kAma levuM paDe. paNa TUMka samayamAM tenuM sarakAraka pariNAma lAvI na zake te prajA upara bhAre julama ane atyAcAra ja thAya. asAmAjika tattvone DAmavAsAthe, Ama varganI Arthika paristhiti cheDI paNa sudhare nahi te sarvasattA lIdhI sArthaka na lekhAya. eziyA ane AphrikAnA ghaNAM dezamAM le!kazAhInA dIvA bujhAtA jAya che. baMgalA deza paNa tenA bhAga banyuM. nirbaLa paDezI ApaNe mATe jokhama che. tyAMnA vAtAvaraNane paDaghA ApaNA deza upara khAsa karI, baMgALa, AsAma ane tenI AsapAsanA pradezamAM paDayA vinA na rahe, ApaNA dezamAM paNa AvuM kAMIka thavA asaMbhava nathI evI aphavAo phelAya athavA IrAdApUrvaka phelAvavAmAM Ave tethI khUba sAvaceta rahevAnI jarUra che. jabalapuranI peTA cUMTaNI sAmAnya rIte, peTA cUMTaNIo janamatanA vyApaka paDaghA pADatI nathI hAtI. sthAnika saMjogA upara AdhAra rAkhe che. peTAcUMTaNIomAM loko kAMIka udAsIna hoya che ane matadAna ochuM thAya che. vaLI, sattAdhArI pakSa sAme kone sadA asaMtoSa hAya che, te vyakata karavAnI eka taka maLe che. eTale peTAcUMTaNImAM zAsaka pakSanA umedavAra hArI jAya tethI bahu moTo khyAla na baMdhAya, paNa jabalapuranI lekisabhAnI peTAcUMTaNI judA prakAranI hatI ane tenuM pariNAma vadhAre vicAraNA mAgI le che. jabalapura koMgresanA Aje ya gaDha gAya. zeTha geAvindadAse lagabhaga 50 varSa A matadAra vibhAgane koMgresa taraphI rAkhyA hatA. A vibhAgamAM lagabhaga 8 dhayasabhAnI beThako che. temAM paNa meATe bhAge koMgresanA umedavAro vilhI banatA. zeTha geAvindadAranA avasAnathI khAlI paDela A beThaka mATe temanA pautrane koMgresa umedavAra tarIke UbhA karyA hatA. temanI sAme eka pramANamAM ajANa yuvaka kAryakartA UbhA hatA. banne 30thI soAchI uMmaranA che. zeTha gAvindadAsanA pautrane pitAmahanI ane temanA kuTuMmbanI pratiSThA tathA sAdhanAne Teko hatA. koMgrese mATA pramANamAM kharca karyohato.mukhyamaMtrI pI. sI. zeThIe pratiSThAnI beThaka gaNI hatI. ane helIkopTaramAM ghUmIvaLyA hatA. harIpha umedavArane AvA koI lAbha na hatA, A umedavArane virodhI pakSAnA TUMkA hoya paNa te bahu sabaLa na gaNAya. cUMTaNI kharca mATe teNe janatAmAMthI phALA ugharAvyA hatA. meATI bahumatithIkoInI dhAraNAmAM na hoya tevA - A umedavAranA vijya thayuM. koMgresane moTA ko lAge tevA banAva che. dareka vibhAgamAM-- harIpha umedavArane meATI bahumata maLI. A cUMTaNIthI keTalAka muddAo vicAravA jevA che. zAsaka pakSa ane tenA umedavAra pAse paisA ane sAdhanAnI khAmI na hatI. harIpha umedavAra jANyA ane pramANamAM sAdhanarahita hatA. paisA ane sAthI ja cUMTaNI jItAya che. te mAnyatA ane tevI phariyAda khATA Thare che. putra ana bIjuM prajAnA vyApaka asaMtoSanuM mApa maLe che. ema kahevAmAM AvuM che ke, A asaMtoSa mAtra zaherI vistArAmAM ja che. grAma natA zAsaka pakSa sAthe che. A mAnyatA paNa khoTI Thare che. vizeSamAM mukhya maMtrI zeThI ane anya pradhAne meAMTA rasAlA all 148 tathA lArI sAthe dhadhUthI phare te sahAyabhUta thavAne badale prajAmAM aNagamA pedA kare che. khA karIne helikopTarane upayAgakAnA kharce? prajAnA mija judo che te zAsaka pakSa samajI levuM rahyuM. leAkasabhAnI cUMTaNI vahelI karavAnA koI vicAra hoya te paNa A pariNAma pheravicAraNA karAvaze. mUrkhAInuM pradarzana bihAranA mukhya maMtrI zrI abdula gaphure dilhImAM jAhera karyuM ke, jyaprakAza nArAyaNa pharI bihAramAM dAna zarU karaze te sakhata pagalAM levAze ane temanI dharapakaDa paNa thAya. zrI ga u kahyuM ke, ghaNe! samaya teNe calAvI lIdhuM che, dAlana hiMsaka thatuM jAya che. ene lokonA TekA nathI ane have calAvI rahi levAya. leAkA pratye temaNe potAnI kaja dA karavAnI che. koI pagalA levA hoya te paNa AvI jaherAtanI baDAza zA mATe ane te paNa dilhImAM ? temaNe kahyuM ke, A temane potAne nirNaya che. kendra sarakAra ke variSTha maMDaLanA Adeza nathI.AvA pagalAM levAnI peAte hiMmata karI zake che, ane daDhatAthI sattArUDha che evuM batAvavA Ama karavuM paDayuM? AMdolanane lokonA TakA nathI te sakhata pagalAM zA mATe? AMdolanamAM uttejanA che ane tethI hiMsaka banAvA bane che te kharuM paNa tyaprakAze AMdelanane hiMsaka mArge jatAM rokavA prayatno karyA che te pa hakIkata che. jyaprakAza jANe che ke, dezalana hiMsaka thAya te| damana karavAnuM kAraNa maLe ane tethI hiMsaka banAvo ane teAphAne aTakAvavA temane prayatna che. hakIkatamAM, damanathI AMdolanane tejI maLe che. moTe bhAge zAntimaya rahe tyAM sudhI tene avakAza ApavA DahApaNabharyuM che. lokono Teko che ke nahi te vivAdano viSaya che. miTIMgAmAM hAjarI lokonA TekAnI nizAnI hoya te! ghaNA Teko che. paNa koI nakkara pagalAM levAyA nathI. nAkaranI laData mATe hAkala karI paNa kAMI thayuM nahi. samAntara dhArAsabhA ane sarakAra racavAnuM jAhera karyuM kAMI thayuM nathI.-polIsa ane sarakArI karmacArIone lAlaca ane dhamakI ApI nArI chADavA kahyuM. ekapaNa polIsa ke sarakArI karmacArIe rAjInAmuM ApyuM nathI. virodha pakSo AMdolanane Teko ApavAnuM kahe che tenA moTA bhAganA sabhyoe paNa dhArAsabhAmAMthI rAjInAmAM ApyA nathI. jyaprakAza AMdolanane have kevuM svarUpa Ape che te jovAnuM. uttara pradeza, mahArASTra, gujarAtano pravAsa karyo. badhe lokonI moTI saMkhyA hAjarI rahI. keTaleka ThekANe sArI thelI arpaNa thaI. paNa nakkara sUcanA ane kAryakramane abhAve karyAMya AMdAlana thAya evI zakyatA jaNAtI nathI. jyaprakAze have jAhera karyuM che ke, pravAsa nahi kare ane bihAra upara badhI zakita lagADaze. sarakAre koI utAvaLuM pagaluM bharavA karatAM dhIrajathI jovuM. aMte jyaprakAza lokonA asaMtoSane vAcA Ape che. virodha pakSomAM temanI kakSAnA koI AgevAna nathI eTale loko temanA pratye AzAthI jue che. damanakArI pagalAM levAne badale asaMtoSanA kAraNo dUra karavAnA prayatna thAya te vadhAre jarUranuM che. zAsaka pakSanI sAme koI AMdolana ke virodha karatAM tenI AMtarika nirbaLatAo vadhAre bhayanuM kAraNa che. IndirA gAMdhI jamaNerI sAmyavAdIo upara vadhAre AdhAra rAkhatA thatA jaNAya chaeN. zAsaka A bAbata tIvra manabheda che. jamaNerI sAmyavAdIo have khullI rIte kendramAM keraLa jevI mizrA sarakAranI himAyata kare che. AvI ja rIte calAvavAnuM hAya tA game teTalA damanakArI pagalAM le to paNa lokonA asaMtoSa ane pakSamAM
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 prabuddha jIvana tA. 1-2-75 brejhanevanI bImArIne raziyana yahUdIo AMdolana dabAze nahi. koMgresanA jUnA sanniSTha kAryakaromAM bhAre temanA sAthIdAranI kaDakAI yahUdIone be prakAre bhIMsI rahI che. asaMtoSa che. zAsaka koMgresamAM je navA tatve dAkhala thayA che te dAkhalA tarIke ghaNA varSo pahelA raziyAe niyama karyo hato takavAdI ane niSThA vinAnAM che. IndirA gAMdhIe gaphurane AvI ke tene koI paNa nAgarika rASTrIyatA badalI na zake. Ane kAraNe salAha ke Adeza ApyA hoya te e mArga khoTo che ema kahevuM yahUdIone muMjhavaNa ubhI thaI ane jagata bharamAM lokoe bUmarANa macAvI paDe. ga_ra pitAnA manathI AvuM karatAM hoya to gaphurane vahelA ke raziyAmAM yahUdIone kacaDavAmAM Ave che eTale raziyAe muMjhAdUra kare temAM zAsaka pakSanuM hita che. AMdolana sAme damanakArI pagalAM Ine yahudIone A niyamamAMthI bAkAta rakhAne IsrAyala ka0AnI levA karatAM zAsaka pakSane saDo sApha karavo te ja mArga che. chUTa ApI. 30-1-75 cImanalAla cakubhAI AnuM eka pariNAma e AvyuM ke raziyAnA bIja nAga rikomAM asaMtoSa vadhyo ane yahudIo pratye raziyAnA loke naphatathI jovA lAgyA. kAraNa ke yahUdIo eka prakAranI pasaMdagIyukata sagavaDa bhogavatA hatA ! raziyAmAM kaI saraLa banAva hoya tene paNa pazcimanA rASTro bIjo eka dAkhala joIe. raziyAe yahUdIone videza 2hasyamayI banAvI de che. raziyana sAmyavAdI pakSanA sUtradhAra zrI javAnI chUTa ApavAne kAyado karyo tenI sAthe eka "DipAracara bejhanevanI hAlanI bImArI mAtra zArIrika bimArI nathI paNa temanuM Tekasa " eTale ke hijarata - vere paNa nAMkhe. te vere nAMkhavAmAM jhaDapathI avamUlyAMkana thaI rahyuM che tevI gaMdha pazcimanA rAka kApaNI raziyAnI dalIla ema hatI ke koI paNa yahUdI nAgarikane ame maphata ene Ave che. A aMge eka bahu ja ramUjI ane sAco dAkhala keLavaNI ane ucca tAlIma ApIne hoziyAra banAvI che ane pachI bhUtakALamAM banI gayuM che te atyAre yAda karavA jevA che. te paradeza cAlyo jAya to temAM raziyAne zuM lAbha? eka grejyueTa pazcimanA dezonA rAjadUte kuva vize avanavI vAta karatA hatA. pAchaLa raziyana sarakArane rUA. 300no kharca thA" pachI tene lAbha eka vakhata keneDAnA raziyA khAtenA elacI temanA mitrane maLavA rASTrane ja maLavo joIe. eTale keLavAyelo yahUdI bahAra jAya te jatA hatA. rastAmAM temaNe joyuM agara te temane bhAsa thayo ke tenA upara hijaratavero lAgu karyo. (raziyAnA A hijarataverAnI zrI kazrava eka nAnakaDI volgA kAramAM besIne kemalIna (rAja bhArata sarakAre paNa noMdha levA jevI che) A verAne kAraNe ame pAnInI beThaka) tarapha jaI rahyA che. keneDIyana to daMga thaI gayo, rikAmAM bhAre uhApoha thaye. have tyAre raziyAne amerikA sAthenA kuva jevA sattAdhIza A khaDakhaDapAMcama moTarakAramAM sAva ekalA saMbaMdho sudhAravA hatA eTale chevaTe A hIjaratavero nAbUda paNa thayo. aTulA ane rAka vagara jaI rahyA che eTale jarUra dALamAM kaMIka hijaratavera pAcho kheMcAtA yahUdIonI hIjarata saraLa kALuM haze ane kuzavane ke. jI. bI. e uthalAvI pADayA haze. banI. paNa te pagaluM ya bumaraMga jevuM ThagArU nIvaDayuM. raziyAnI yunikeneDIyana rAjadUte A vAta tenA briTiza rAjadUta mitrane karI. | vasiTIo, saMzodhana zAkhAo, prayogazALAo ane raziyana hakIkatamAM te samaye kharekhara kuva UMDA pANImAM utarI gayA sarakAranAM korporezanamAM jyAM yahUdI - niSNAtenuM ghaNuM prabhutva hatuM hatA ane temane uthalAvavAnI ghaDIo gaNAtI hatI. paraMtu kene tyAM have koI navA yahUdI niSNAtane rAkhavA koI saMsthA taiyAra DIyana rAjadUte je valgA kAra joI hatI mAM beThelA kuva e thatI nahotI. to keneDIyana rAjadUtanA mananuM ja bhUta hatuM. e prakAre zrI brejha hajI vadhu jaTIla ane sAthe ramUjI vAta e banI ke raziyAnevanI bImArIe deze dezanA rAjakIya nirIkSakonA manamAM eka amerikA vaccene "prema" vaLe tenI sAthe raziyAe vadhu saMkhyAmAM bhUta ubhuM karyuM che. paNa e sAthe A vAta paNa sAcI che ke zrI yahUdIone javAnI chUTa ApI chatAM ghaNA yahUdI madhyapUrvamAM bejhane be moTA mudAmAM niSphaLa gayelA dekhAya che eTale temane ukaLato carU joIne IjharAyala javA rAjI nathI! uparAMta je yahudIo mananA saMtApane kAraNe te bImAra paDayA hoya ane evuM paNa bane raziyA choDIne IjharAyala gayA che temaNe raziyA khAte temanA mitrone ke temanA sAthIdAromAM te aLakhAmaNA banyA hoya, ApaNe A lakhelA kAgaLa uparathI tAraNa nIkaLe che ke IjharAyalamAM AvIne lekhamAM to zrI brekanevanI be samasyAomAMthI eka samasyA ja teo hajI karIne ThAma thayA nathI ane IjharAyalanA yahUdI sAthe mahattvanI che. ema kahevAya che ke IjIpI pramukha sAdata sAthe saMbaMdhamAM zrI brejhaneva thApa khAI gayA che ane e samasyA raziyAne bhaLI zakatA nathI. raziyAnA yahUdIo viSenI uparanA prakAranI muMjhave che. bIjI samasyA raziyAnA yahUdIonI che. ApaNe e muMjhavaNonI vAta koI raziyana pracArake vahetI mUkI nathI. raziyA yahUdIonI samasyAne joIe kAraNa ke temAM mAnavatAnI vAta viSe vAMku bolavAne eka paNa meko na choDanArA amerikAnA eka Ave che. sAmayike ja yahudIonI A behudI hAlatane citAra Ape che. - koI paNa dezamAM rahetI laghumatI koma mATe jyAre bIjA 1972 mAM raziyA ane amerikA vacce je vepAra karAra thayA hatA. ne karArane tAjetaramAM raziyAne tilAMjali ApI che. dezamAM javAno vikalpa hoya tyAre laghumatimAM rahIne ja AnaMda kAraNa ke amerikana koMgresamAM mAgaNI thaI che ke vepAra karAra pramANe mAnavAmAM keTalI Aphata che te raziyAnA yahUdIonA dAkhalA amerikAe raziyAne Arthika sahAya to ja ApavI je razi.yA tenA uparathI samajaze. kAMti bhaTa. yahUdIo sahitanA tamAma nAgarikone paradezamAM javAnI mukatapaNe paripUrNatA chUTa Ape. zrI brejhanava raziyana yahUdIonI bAbatamAM thoDA udAra | he mAnava, tuM hArI aMdara rahela e jyotine zodhI kADha. thayA hatA paNa temanA bIjA sAthIdAra yahUdIo pratye kaDaka thavA zodhI ja kADha. tAruM sAcuM svarUpa ja e che. enA vagara samasta mAge che. saMsAra phIkake che, phIkaka che, nirasa che, zuSka che. e jyotimAM pAkistAna racAyuM tyAre paNa evA karoDo muslima hatA je nirbhayatA che, AnaMda che, prema che. vizvanA sarve rase emAM ja bhAratamAM ja rahevA mAgatA hatA evI rIte raziyAmAM trAsa ane baMdhananI badhI vAto chatAM tyAM evA ghaNA yahUdIe che je he jAti, 4. rAma re saMpUrNa svIkAra kara, svIkAra kare. raziyA choDIne javA mAgatA nathI ! eTale brejhanevanI udAratA ke emAM ja amArI paripUrNatA che. dAminI jarIvAlA
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-2-75 jhabaka jIvana 189 - bhagavAna mahAvIranA pAMca siddhAMta ane bhagavAna mahAvIranA pAMca siddhAMta eTale ahiMsA, anekAnta, thAya. trIjuM sAcuM sukha svAvalaMbI che. parAvalaMbI sukha sAcuM aparigraha, saMyama ane tapa. bIjI rIte kahIe te pAMca vrata, sukha nathI. bAhya sAdhane athavA anyanA AdhAre prApta thatuM sukha ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane aparigraha. bannene bhAva dIdakALa Take nahi. temAM parAdhInatA che ane tulasIdAse kahyuM, che ane hetu eka ja che. A pAMca siddhAMta athavA pAMca vrata eTale tema, parAdhIna sapane rAkha nAhi. sAcuM sukha aMtaramAM che. te hoya to mahAvIrano AcAradharma, jene samyaka cAritra kahIe. jainadharma mukhyatve cirakALa Take che. aMtaranI zAnti na hoya to bahArathI dekhAtI cAritradharma che. samyapha cAritra sAthe samyaka darzana ane samyak dAna, sAhyabI, bekArUpa che. AratnatrayI mokSamArga che. samyaka cAritrane eka ja zabdamAM kahevuM bhagavAna mahAvIre je cAritradharma batAvyA che te AvA hoya to saMyamadharma. sarva prakArane saMyama. ahiMsA eTale hiMsAno sAcA sukhane mArga che. sarvane hitakArI che. e mArga anubhavanI saMyama, anekAnta eTale vicAra ane vANIne saMyama, aparigraha vANI che, mAtra tarka nathI. jAte anubhave ane AcaraNamAM mUke eTale parigraha parimANa, parigrahane saMyama, tapa athavA brahmacarya tene aA mArganI yathArthatA samajAya. ethI viparIta anubhava karI eTale bhegApabhegane saMyama, satya eTale asatyane saMyama. vicAra, jue ane du:khI thAya tyAre pharI sAcA mArge AvavAnuM mana vANI ane vartana sarvamAM saMyama. bIjI rIte kahIe to viveka, thaze. mANasa svataMtra che, je mArge javuM hoya te mArge jaya. jene jaina paribhASAmAM jatanA athavA yatanA kahe che. A badhAne paNa bhagavAne kahyuM che, sAcuM sukha ane zAMti joItAM hoya to sAra e che ke mANasanuM jIvana pramAdarahita hovuM joIe, A ja mArga che, bIjo koI nathI. nAnya: panthA: vicAramaya ane jAgrata. apramatta bhAva hoya tyAre mANasa have A pAMce siddhAMta athavA vrato thoDI vigatathI vicArIe. sArAsArano viveka kare che. eka vivekaguNamAM badhA sadgaNa samAI prathama ahiMsAne vicAra karIe. mahAvIre ahiMsAne parama jAya che. guNenI ekatA che. Unity of Virtues eka guNanuM dharma kahyo che. hiMsAne badhA pApanuM ane du:khanuM mULa mAnyuM che. pUruM AcaraNa thAya to badhA guNa AvI maLe che. eka daguNa pese te hiMsAmAMthI bIjA badhA siddhAMte athavA vrate Apa phalita bIjA durguNone netare che. tethI bhagavAne kahyuM che ke mANase eka thAya che. jaina dharma jeTalo ahiMsAne sUkama vicAra bIjA koI kANa paNa pramAda na kara. dharmamAM nathI. mAtra bAhya vartamAnamAM ja nahi paNa vicAra ane pANImAM AvA samyak cAritrano pAye athavA AdhAra, be prakAranA che: paNa ahiMsA. vicAramAM hiMsA bharI hoya te vANImAM Ave ane zAna-darzana ane anubhava. bhagavAna mahAvIre eka pUrNa jIvanadarzana - vANImAM hiMsA hoya te vartanamAM Ave. hiMsAnuM mULa mANasanuM ApyuM che. te sAthe AdhyAtmika jIvananI anubhavavANI kahI che. mana che. War is born in the hearts of men. zAnadarzanathI vicAratAM, jIva zuM che, jagata zuM che, vagere tAttvika vizeSamAM, mahAvIranI ahiM sA ma nuM pUratI sImita prazna thAya che. mahAvIranuM jIvanadarzana AtmAvAdI ane mokSa- nathI, paNa prANImAtrane AvarI le che. punarjanmanA siddhAMtane gAmI . AtmA che, te nitya che. tene karmanI vaLagaNe che. tene mAnatA hoIe te jIva Aje eka yonimAM che, kAle bIjI kAraNe janma-maraNanA pherA che, temAMthI mukita che, te mukitane mArga thonimAM hoya. Aje kIDI kiTaka che, kAle manuSya hoya. pitAnA mAnI che, te mArga eTale cAritradharma, jene kAraNe karmanI nirjarA athavA lIdhelA sukha mATe bIjA manuSyane te zuM paNa manukhetara prANIphAya thAya che ane zuddha AtmasvarUpanuM jJAna thAya che. sRSTine paNa du:kha ApavAne manuSyane adhikAra nathI. jaina ' meM kahyuM tema, cAritradharmane bIjo pAye anubhava che. tattva- dharma jIvananI ekatA- Unity of Life mAM mAne che. zAAnIe darzanazAstra race che, tarka ane buddhithI jIvananA rahasyane sarva jIvane, nAnA ke meTAne, samAna mAne che, sarva pratye samAna tAga pAmavA prayatna kare che. saMtapuruSe anubhavanI vANI kahe che. adira rAkhe che. manuSyatara prANisRSTi pratye je vyakita karatA kare AdhyAtmika sAkSAtkArathI sanAtana satyo batAve che. te manuSya pratye paNa dUra thAya. krUratA mAtra bAhya AcaraNa nathI, dareka mANasa, dareka jIva, sukha ane zAnti Icche che. manuSya aMtaranuM lakSaNa che. jenA aMtaramAM krUratA che te manuSya pratye paNa. vicAravaMta prANI che. tene smRti che tethI bhUtakALane vicAra kare che, 2 thatAM acakAze nahi. aMtaramAM karuNA hoya to badhAM prANI pratye buddhi che tethI vartamAnane vicAra kare che, kalpanA che tethI bhaviSyane vahe. ahiMsA mATe bhagavAne kahyuM. che: vicAra karI zake che. mahAvIranA dharmane pAyAne siddhAMta che ke (1) zAnI hovAne sAra e che ke koI jIvanI hiMsA na karavI. manuSya pote potAnA sukhadu:khane karyA che, tene bhakatA che, tene (2) nuM jene mAravA Icche che te bIjo koI nahi paNa tArA vika che. mANasa pote potAnA mitra che, pitAne zagu che. A jevuM ja cetanavALuM prANI che; tethI kharekhara te tuM te ja che. karmane siddhAMta che, puruSArthane siddhAMta che. (3) sarva prANIne potAnuM jIvana pyAruM che; sarvane sukha game che, sukhane jhaMkhate mANasa, sAcA sukhane tajI, jhAMjhavAnA jaLa koIne du:kha gamatuM nathI. vadha badhAne apriya che. sau jIvavA peThe, beTA sukha pAchaLa doDe che ane aMte du:khI thAya che. Icche che. tethI koI prANInI hiMsA na karavI. sAcA sukhanAM traNa mukhya lakSaNe che. sAra sukha pitAne sukha (4) duniyAmAM sarva prANIo pratye, pachI te zatru hoya ke Ape ane bIjAne paNa sukha Ape. bIjAne du:khI karI pote - mitra, samabhAvathI vartavuM enuM nAma ahiMsA che. meLavela sukha sAcuM sukha nathI. bIjA paNa ema ja kare te sau (5) sarva jIvo pratye saMyamapUrvakanuM vartana karavuM temAM nipuNadu:khI thAya. sAcuM sukha, sAcA AnaMda peThe jema vaheMcIe tema tejasvI ahiMsA che, sarva dharmasthAnamAM bhagavAne AvI ahiMsAne vadhe che. bIjuM, sAcuM sukha sadA sukha ja rahe, koI vakhata prathama sthAna ApyuM che. du:khamAM na pariNAme. je sukha thaDA samaya pachI du:khamAM pariName, bIje siddhAMta anekAnta, ahiMsAnuM bIjuM svarUpa pitAne mATe ke bIjA mATe, te sAcuM sukha nathI. te kANika che.sukhane che. anekAnta eTale vicAranI ahiMsA, huM kahuM chuM AbhAsa che. dArU pIvAthI kSaNika sukha lAge, aMte hAnikAraka te ja satya che evA matAgraha ke durAgrahamAM hiMsA che. bIjAnA che che. manuSya aMtaranuM lakSaNa aMtara
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 prAya mana kathanamAM paNa satyanA aMza hAya evI udAra daSTi eTale anekAnta. bhatika jagatamAM AInsTAIne sApekSavAda zeAdhyA. AdhyAtmika jagatamAM mahAvIre sApekSa daSTi batAvI. vinebAjIe kahyuM che anekAnta daSTi mahAvIranI jagatane viziSTa dena che. chAzamAMthI mAkhaNa kADhavA valANuM karavuM paDe che tema satya zodhavA vicAranuM valeNuM karavuM anekAnta che, anekAntamAM sahiSNutA che, sahaastitvanI bhAvanA che, samatA bhAva che,samanvaya daSTi che. anekAntanA ekabe dAkhalAAkhuM. bhagavAnane pUchyuM, nidrA sArI ke jAgRti ? bhagavAne javAba Apyo, pApI mAnavAnI nidrA sArI, dharmAtmAenI jAgRti sArI. vaLI koIe bhagavAnane pUchyuM, sabaLa ane sAvadhAna hovuM sAruM ke durbaLa ane ALasu DhALuM sAruM ? bhagavAne kahyuM, adharmI AtmAe durbaLa ane ALasu hovuM sAruM, ke jethI pApapravRtti ochI karaze. dharmazIla vyakitae sabaLa ane sAvadhAna hovuM sAruM, jethI dharmAcaraNamAM agrasthAne rahe. badhI vastune sApekSa bhAve vicAravI ane dareka sthitimAM rahela satyane aMza jovA tenuM nAma anekAntavastu nitya che, anitya paNa che. dravyathI nitya che, paryAye anitya che. trIjo siddhAMta aparigraha, parigraha pApanuM mULa che. parigraha eTale mAtra vastunI prApti ke saMgraha ja nahi. parigraha eTale vastumAM mUrchA athavA Asakita. samRddhi chatAM Asakita na heAya te parigraha che; daridratA hAya chanAM parigrahalAlasA hAya te parigrahI che. paNa tenA artha ema nathI ke parigraha vadhAravA ane mUrchA ke Asakita nathI evA dAveza karavA mATe bhAge kA bhramaNA hoya che. lAbha ke tRSNAne koI sImA nathI ane AtmavaMcanA ati sUkSmapaNe mANasa karI zake che. vartamAna jagatanI yAtanAenuM mukhya kAraNa sIma parigraha che, vyakitane ke dezane. pharajiyAta parigraha-visarjana eTale sAmyavAda. svaicchAe parigraha-- parimANa eTale mahAvIranA aparigraha athavA gAMdhInI TrasTIzipanI bhAvanA, duniyAe A mArge gayA vinA chUTako ja nathI. ahiMsAnI daSTie joIe te parigraha prApta karavA hiMsA karavI paDe che, prApta karela parigrahane saMgharI rAkhavA paNa hiMsA karavI paDe che. sIdhI rIte vyakitanI hiMsA na hoya te paNa sAmAjika athavA rAjakIya hiMsA hoya. hiMsAnA Azraya vinA parigraha TakatA nathI. manuSyanA zeASaNathI parigraha prApta thAya che. rAjyanA lazkara ke peAlIsathI tenuM rakSaNa thAya che, manuSya ema mAne che ke parigrahathI tene sukha maLe che. vAstavamAM parigraha ja tenA baMdhanuM kAraNa bane che, tene bAhya vastuone gulAma banAve che. mahAvIre parigraha viSe kahyuM che: (1) vastu pratye mamatva rAkhavuM e ja parigraha che. (2) pramatta mANasa dhanathI na A leAkamAM peAtAnI rakSA karI zake, na paraleAkamAM, (3) vizvamAM sarva prANIo mATe parigraha jevuM koI bandhana nathI, koI jALa nathI. (4) jema bhamarA puSpamAMthI rasa cUse che paNa puSpano nAza karatA nathI tema zroyArthI manuSya peAtAnI vyAvahArika pravRttimAM bIjAne ochAmAM oche. kleza Ape ke pIDA kare. mahAvIrane ceAthe siddhAMta saMyama, saMyama, mahAvIre prarUpela dharmanA pAyA che. vicAra, vANI ane vartana badhAmAM saMyama eTale viveka, sukhanA mArga che. bhogapabhAga aMte du:kha pariNAmI che. nadIne pravAha vahevA mATe tene kAMThA joIe tema jIvanapravAha vahevA saMyama joIe. bahArathI lAdelAM baMdhane nirupayeAgI ane hAnikAraka nIvaDe che. svecchAe svIkArelA saMyama svasthatA ane prasannatA Al. 9-2-94 pe che. Adamya vAsanAo jIvanane veDaphI nAkhe che. svapuruSArthathI tene kAbUmAM rAkhI peAtAnI jIvananaukAnuM sukAna peAtAnA hastaka rAkhavuM temAM manuSyanuM oya che. mahAvIre kahyuM che: 1. he puruSa, tuM pote peAtAnA nigraha kara; svayaM nigrahathI tuM badhAM du:khAmAMthI mukita pAmIza. 2. AtmA durda che mATe tenuM damana karavuM joIe. tenuM damana karavAvALA A leka ane paralokamAM sukhI thAya che. 3. durAcAramAM pravRtta AtmA jeTaluM peAtAnuM aniSTa kare che. teTaluM gaLuM kApavAvALA duzmana paNa nathI karatA. 4. vAsanAo, tRSNAo bhAre zalyarUpa che; jhera jevI che, bhayaMkara sarpa jevI che. je vAsanAone vaza pI kAmabhAgAne saMkhyA kare che te chevaTa durdazAne pAme che. 5. kAmabhAgA ANamAtra sukha ApanArA che ane dIrdhakALa du:kha ApanArA che. kAmabhAgAne meLavatAM ane bhAgavatAM du:kha vadhAremAM vadhAre che, sukha najIvuM che. kAmabhAge AtmAnI svataMtratAnA zatru che, arthAnI khANa che. mahAvIrano pAMcame siddhAMta tapa che. tapa saMyamanuM bIjuM svarUpa che; saMyamanuM sAdhana che. dehanI vadhAre paDatI ALapaMpALa AtmavikAsanI bAdhaka che. tapanA agni karma nirjarAnuM sAdhana che. bAhya tapa, mAtra dehakaSTa, karatAM AtyaMtara tapa upara mahAvIre bhAra mUkayA che. tapa aMtarazuddhi mATe che. jaina dharmanI daSTi cittazuddhipradhAna che. tethI prAyazcitta, vinaya, vaiyAvRttva, svAdhyAya, dhyAna vagere AtyaMtara tapa vadhAre phaLadAyI che. mahAvIre kahyuM che ke AvA cAritradharma, ahiMsA, saMyama ane tapanA, jIvanamAM utkRSTa maMgaLa che, jenuM mana sadA dharmamAM che, tene deve paNa namana kare che. (AkAzavANInA saujanyathI : 18-12-74) cImanalAla cakubhAI jainadharma paricaya pustakamAlA zrI bhArata jaina mahAmaMDaLa taraphathI bhagavAna zrI mahAvIranI 25mI nirvANa zatAbdInA upalakSyamAM jaina dharma paricaya pustakamAlAnI 12 pustikA pragaTa thaI che. je AkhA seTanuM mUlya rUA. 9, che. prastuta seTa pratyeka jaine pAtAnA aMgata pustakAlayamAM vasAvavA yogya che. pustikAo hiMdI bhASAmAM che ane anukrame nIcenA viSaya para che. bhagavAna mahAvIra, anekAnta darzana, jaina saMskRtinuM vyApaka rUpa, sAhitya ane siddhAMta, mahAna jainAcArya, cAvizatIrthaMkara, dhyAna ane kAryotsarga, mahAmaMtra navakAra, navatattva, mahAvIravANI, mahAvIra, mArksa ane gAMdhI, ane AhArazuddhi. A uparAMta bhagavAna mahAvIra upadeza AcAra mArganI dI rISabhadAsa rAMkA likhita gujarAtI AvRtti paNa pragaTa thaI che, jenuM mUlya rUpiyA 4, che. prastuta pustako saMghanA kAryAlayamAMthI maLI zakaze. cImanalAla je. zAha ke. pI. zAha maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha lavAjamA 1975 nAM 1975nuM varSa zarU thaI ga] hAI lavAjamanA rUA. 12. kAryAlaya upara. mekalI ApavA AthI saMghanA sabhyone vinaMti karavAmAM Ave che. varSanA prathama mAsamAM je sabhyonA lavAjamA na Ave temane "prabuddha jIvana" mekalavAnuM baMdha karavuM evA je niyama karavAmAM AvyA che tenI noMdha levA vinaMti che. cImanalAla je. zAha ke. pI. zAha maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-2-75 prabuddha jIvana 191 A sAMprata rAjakIya pravAhe - zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA Azraye tA. 18-1-75 zani- vAranA roja sAMjanA samaye saMghanA zrI paramAnaMda kApaDiyA sabhA- gRhamAM, zrI cImanalAla cakabhAI zAhanA pramukhapaNA nIce, pIDha samAjavAdI netA zrI esa. ema. joSInuM "sAMprata rAjakIya pravAhA" e viSaya upara eka jAhera pravacana yojavAmAM AvyuM hatuM. prathama zrI esa. ema. joSIne, saMghanA maMtrI zrI cImanalAla je. zAhe AvakAra Apyo hato. tyAra bAda pravacana zarU karyuM hatuM, tene sA2 nIce ApavAmAM Ave che. temaNe jaNAvyuM ke, gAMdhIjI haMmezAM racanAtmaka kArya karatAM hatA. temaNe videzI vastuno bahiSkAra jAhera karyo eTale paradezI vasatuonI hoLI karAvatA hatA. e garIbone vaheMcI na detA. jyAre Aje ApaNI sarakAra dANacerInAM mAlane japta karyA pachI sahakArI sTora dvArA tene vece che. A keTaluM vicitra gaNAya. vaLI gAMdhIjIe svadezI ane aspRzyatA nivAraNanI jhuMbezamAM pitAnI jAta ghasI nAMkhI. jyAre ApaNI sarakAra Aje kAyadAno khaDakalo kare che paraMtu tene amala khUba ja DhIlo thAya che. eka evo prasaMga paNa sAMbhaLyA che ke 1948 mAM karelAkAyadAno amala 1968 sudhI thayo nahote. ghaNA kahe che ke, "jyaprakAzajIno koI progrAma ja nathI." paNa jayaprakAzajI khATA vacana aApIne nAgarikone bharamAvavAmAM mAnatA nathI - e ema nathI kahetA ke, kepITAlIsTone huM dUra karIza, kemake e zakaya ja nathI. Ama IndirAjIe garIbI haTAvavAnI vAta ne pracAra karIne lokone AMjI dIdhA hatA, e vAta paNa zakaya nahotI ja. Aje moTe bhAge kAyadAonuM rAjya cAlI rahyuM che. phakata kAyadA pasAra karavAthI samAja sudharato nathI. jyAM sudhI lokamata keLavIne lokonI samaja pAkI karavAmAM nahi Ave tyAM sudhI koI sudhArAnA pariNAme dekhAze nahi, Aje dArUbaMdhIne kAyade hovA chatAM ke tene kevo ane keTalo amala kare che te ApaNI najara samakSane ja dAkhalo che. Aje AkhI hukamata bhraSTa che, ApaNe loko paNa bhraSTa chIe, samAja paNa bhraSTa thaI gayo che ane A rIte bhraSTAcAra phalI phUlI rahyo che. tyAre samAjanI e pharaja banI rahe che ke, zraSTAcArane teNe reka joIe. AmAM rAjya pAse sattA hovAthI tenI javAbadArI sauthI moTI che. Aje koI paNa pakSanA kAryakaranI evI vRtti jovA nahi maLe ke phakata te prajAnA utkarSa mATe ja kAma karavAne lagatI haiya, Aje naitikatA koInAmAM rahI nathI. agAu kAryakaranI bhUla thatI hatI ane jAheramAM AvatI to te kabUla karIne tene prazcAtApa karato hato. jyAre Aje bhUlane chAvaravAmAM Ave che ane evA kAma mATe paNa gaurava levAmAM Ave che. bhraSTAcAra viSe ApaNA rAjakAraNI loko kahe che ke e to bIjA dezomAM paNa cAle che. A kevI vAta che! sArI vastune dAkhalo laI zakAya, paraMtu A dAkhalo ApIne ApIne ApaNe zuM bhraSTAcArane haMju vadhAravA mAgIe chIe? Aje lAgavaga dharAvatI ane arasaparasane kAma karI Ape evI vyakitaone cUMTavAmAM Ave che. sAce mANasa to eka bAju rahI jAya che. gAMdhIjInA yugamAM malabArahIla tarapha koI ne jarA sarakhI navuM karavuM. AjanA majaranI daSTi paNa malabArahIla para ceTelI rahe che. AjanuM muMbaI e ApaNA dezanI nahi paraMtu paradezanI tasvIra hoya evuM lAge che. hamaNA relavenI haDatALa hatI tyAre samAdhAnanI vATAghATomATe jyorja pharanAnDIjhane jelamAM maLavA javAnI paravAnagI paNa na aApI. bihAramAM netAeAne jyAre pratibaMdha karavAmAM Ave che. A zuM lokazAhI che? IndirAjInI bahumatI nahotI tyAre hAtha majabUta karavAnI vAta karatA hatA ane lokoe temane bahumatI ApI to zuM karyuM? ane Ama chatAM have mIDaTarma IlekazananI vAta kema karavAmAM AvI rahI che! sI.pI.AI.vALA amane kahe che ke, tame lokazAhIne samApta karavAnA che. zrI jyaprakAza Aja sudhI koI cUMTaNImAM UbhA rahyA nathI, ane UbhA rahevAnA paNa nathI. e to rASTranA hita mATenI jhuMbeza calAvI rahyA che. kharI rIte teo sarakAranuM kAma karI rahyA che, IndirAjIe temano sahayoga levo joIe. A AMdolana kaMI jyaprakAzAjIe zarU karyuM nathI. janatAnA avAjane phakata te Teke cApIne mArgadarzana ApI rahyA che. A te deza mATe eka navo adhyAya zarU thayo che. zuM jyaprakAza lokataMtranA virodhI che? jayaprakAzanI miTiMga teDanAra koIne IndirAjIe Thapako ApatA sAMbhaLyA che? jyAre virodha pakSanI miTiMga teDavAnA prayatnano jyaprakAze pitAnI miTiMgamAM sakhata virodha karyo hato. ema kahevAmAM Ave che ke, jyaprakAzajIe AjhAdI pahelA hiMsAmAM bhAga lIdho hato. to temane mATe prazna che ke, "vasaMtarAva, pATIla, ane cavhANa koNa che? kamyunisTa koNa che?" koMgresa pramukha jevI vyakita paNa kevA nivedana kare che? rajanI paTele mahAtmA gAMdhIne zuM kayAreya netA mAnyA hatA? mATe lekoe komyunisTanI cAla samajavI joIe. IndirA gAMdhIne haThAvaze te dezanuM zuM thaze Ama loke pUche che. paraMtu amAre e koI IrAdo nathI. A prakriyA zarU thaI che. A prakriyAmAM jo temane haThavuM paDe te ema paNa bane. ApaNuM lokataMtra zuM AvA bhraSTAcArathI cAlaze? jayaprakAze eka maulika savAla Ubho karyo che, Aje teo dezanI meTI sevA karI rahyA che. paliTikala ane Ikonomika" sisTama Aje niSphaLa gaI che. eka pagaluM paNa sAcuM hoya te AkhI paristhitine badalI zakAya che. bApune e siddhAMta hato. svadezI vinA ApaNA dezane prazna ukalavAnuM nathI. AjanI Arthika nIti niLa gaI che mATe have nIcethI gAmaDAthI zarUAta karavI joIe. gAmaDAone svAvalaMbI banAvavA joIe - be varSa sudhI jo gAmaDAnuM anAja tyAM ja rahe to heravaNI pheravaNInA kharamAM keTalo phAyado thAya? - kAMti vyakitanA puruSArthathI nahi paNa samAjanA puruSArthathI thAya che. rAjakAraNIonI mAphaka prakAza lokone khoTAM vacana ApatAM nathI. virodhIone sApha karavA e zuM "pArlAmenTarI DemesI che.? bihAramAM bhayaMkara bhraSTAcAra cAlI rahyo che. tyAMnI dhArAsabhAnA 318 sabhyomAMthI 50 ja sArA che. navI racanAmAM 318 mAMthI 150 sArA maLaze te paNa amAruM AMdolana saphaLa thayuM gaNAze, bihArane vidyArthI to Aje mAIka para AvIne ema kahe che ke, jyaprakAzajImAM kharekhara amane gAMdhIjInA darzana thaI rahyA che. Aje rASTranI sAMprata paristhiti aMdhAdhUMdhIbharI che. sattAvIza varSanI AjhAdI bAda Arthika, rAjakIya, sAmAjika vyavasthA niSphaLa puravAra thaI che. naitika mUlyo ane bhAvanA bhUMsatA cAlyA che. tyAre " jayaprakAzajInuM AMdolana kSitija para navA adhyAyanA maMgalAcaraNa aMte saMghanA pramukha zrI cImanalAla cakubhAI zAhe zrI joSIne AbhAra mAnatAM kahyuM ke, temanA maMtavyamAM matabhedane avakAza rahe che kharo, paraMtu te vicAra mAgI le tevA che. saMkalana: zAMtilAla TI. zeTha
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 : prabuddha jIvana tA. 1-2-75 vidvAna ane jJAnI "vidvAna" ane "jJAnI" A baMne vacce arthanI daSTie tAttvika vAcaka che. e rIte vidvAna ane jJAnI baMne zabdonI abhidhA bheda khare? ziSya gurune pUchayuM. samAna che. baMnenA mULa arthe eka sarakhA che. paranuM vidvAna ane Doka vicAra karyA pachI gurue kahyuM: "je arthamAM kavi akSa jJAnI baMnenI jJAnabhimukhatA ane upAsanA paratve abhigamabheda thadAsa athavA akhAne jJAnI tarIke oLakhAvI zakAya te arthamAM saMbhavI zake che. ane abhigamabhede pariNAmabheda paNa pravartI - zake che. koI paNa nirakSara manuSya jIvanabhara nirakSara rahIne vidrattA sva. narasiMharAva, AcArya AnandazaMkara ke zrI viSNuprasAda ke meLavI zakato nathI. tema gurunuM paddhatisara mArgadarzana meLavyA zrI umAzaMkarane jJAnI tarIke na oLakhAvI zakAya. narasiMharAva vagara vidyA ane vidrattA prApta thaI zakatI nathI. koI paNa bhASAzAstranA samartha vidvAna kharA. AcArya AnandazaMkara ApaNA eka vidyAmAM asAdhAraNa siddhi meLavI cUkele manuSya samAsanmAnya philasUpha, ane kAvyazAstra, dharma tathA tattvajJAnanA jamAM vidvAna tarIke pratiSThA pAme che. ghaNI badhI vidyAomAM mahA vidrAna kharA. zrI viSNuprasAda vivecana zAstranA prakhara nipuNatA ane ane siddhi meLavanAra mahA vidvAna lekhAya ane vidrAna kahevAya ja. kavi umAzaMkarane sAhityanA asAdhAraNa vidvAna ane te sarvatra pUjAya. paraMtu vidrA e vidyAnI ekAMgI upAsajarUra kahI zakAya. parantu A cAre ya vidvAnane athavA mahA nAnuM pariNAma paNa saMbhavI zake che. manuSyane vistRNa karavAne, vidrAnane ja arthamAM akhAne jJAnI tarIke oLakhavAnuM ucita vidrAne guNavizeSa hovAnuM nizcitapaNe kahI zakAya nahIM. lekhIe te arthamAM, - cAreya jJAnavAna hovA chatAM, jJAnI tarIke vidrattAnA sahaja pariNAmalekhe tevI apekSA paNa rAkhI zakAya nahIM. oLakhAvavA te du:sAhasa athavA aviveka lekhAya. akho ane A tyAre zAnI jema jema jJAnanI kSitija eka pachI eka vaTAvato cAre ya vidrAne vacce 'vidvAna ane "jJAnI' A be zabdonA artha jAya che, ne jema jema e vadhAre ne vadhAre AtmajJa thato jAya che. saMdarbhe je tAttvika bheda che te lakSyAne anulakSe che. ukata tema tema ene nirAkAMkSa, nirabhilASa, nirmoha, ane vidguNa thavAne cAre ya vidvAnonA puruSArthanuM lakSya, potapotAnA viSayanA samagra avakAza vizeSa rahe che. vidrattA ahaMkAranI jananI banI zake. tattvane, tenA hArdane tenA prANane tema vaLI vidhya samastane sarva jJAna, jo sAcA guru pAsethI prApta thayuM hoya, ane aMtaramAM grAhI daSTie pAmavAnuM ane AtmasAta karavAnuM hatuM. pratibhAvAna UtaryuM hoya, te pratyayAtmaka ane zraddhAvidhAyaka nIvaDayuM hoya te hovAne kAraNe cAreyano puruSArtha ghaNI sArI rIte phaLyo. teo te te te meLavanAra jJAnI uttarottara vinamra thate jAya che. tenA viSayanI siddha niSNAta thayA. akhAnuM lakSya jIva, jagata, mAyA, ahama nuM vigalana thatAM, tene AtmabhAva sarvAtmabhAvamAM vistaratAM Izvara, brahmA A sarvane tenA tattvArthamAM samajI ane pANI piDa vistaratAM, daDha thatAM thatAM, te vizvAtmakayanI bhAvanAne siddha karI zake che. ane brahmAMDa vaccenA abhedane sAkSAtkAra karavAnuM arthAta, brahma jijJAsAthI brahmAne sAkSAtkAra karavAnuM hatuM. vedAMtI ane kavi ane rAnInI koTie pahoMcavA mathato manuSya "bIIga" mAMthI "bikamiMga" eTale ke havAmAMthI thavAnI arthAta anaMta rIte apUrNa jJAnamArge brahma sAkSAtkAra karavA mathyo te jotAM jJAna paNa akhA. mATe kevaLa eka sAdhana hatuM. sAdhya brahmajJAna prApti kharuM paranuM evA manuSyamAMthI pUrNa mAnavInI koTie pahoMcavAnI prakriyAmAMthI te dvArA brahmane sAkSAtkAra karI, brahmAnandanI labdhinuM hatuM. akhAnuM pasAra thatAM thatAM kaMIka nirbaLatAomAMthI mukata thatA jAya che ane kaMIka jJAnavRkSa tenI svAtmAnubhUtinI bhayamAM UgyuM, vikasyuM ane vistaryuM. kSudratAone atikramane atikramane mahattAnA bindu upara sthira te thakI tenA je akSayarasanI ane tajajanya AnandanI anubhUti thAya che. jJAna ene mATe vilAsa nathI. enA aMtaranI anivArya jarUriyAta che. pitAne thaI tene teNe kavitA svarUpe abhivyakita ApI. "nahi jJAnena saMdrazama , pavitra viha vidyate" e ene mATe zraddhAnuM sUtra banI rahe che. eTale ja jJAnI eTale ke jJAnavALuM, e vizeSaNa che. temAM mULa dhAtu kharo jJAnI uttarottara yogInI ane yogImAMthI mahAyogInI jJA" che. "jJA" eTale jANavuM. vidvAna e paNa vizeSaNa che. tene athavA paramayogInI avasthAe pahoMcI pUrNa manuSyanI koTie mULa dhAtu "vi" che. "vi" e dhAtu paNa jANavuM e arthane ja pahoMcI zake che. vidvAna kevaLa bahirmukha rahe, aMtarmukha thAya ja vAcaka athavA bedhaka che. jJAnI athavA jJAnina e zabdano artha ke nahIM ema bane athavA banI zake. jJAnI mATe aMtarmukha thavuM aniAnA saMskRta kozamAM A pramANe ApavAmAM Avyo che. InTelijanTa' vArya che. aMtarmukha thayA vinA jJAnInI AgaLa gati ke pragati vAIjha, "ena esTela jara' 'e pheravyuna Telara,' 'e seIja, zakaya nathI. kharo jJAnI aMtarmukha hoya ja. svAnubhUtinI bheyamAM UgatuM "vana pajhejhaDa oNpha TUM, ora spiriTyuala naoNleja." vidvAna e ne vistaratuM jJAnavRkSa Atmapratyaya khIlave nahIM to e jJAnavRkSa tatsama zabda visa nuM pahelI vibhakitanuM eka vacananuM rUpa che. vRthA che. AtmapratyayanA pAyA upara ja zraddhAnI ImAratanuM saMvidhAna ApTenA kozamAM A zabdano artha A pramANe ApavAmAM zakaya che koI paNa eka vidyAnI che aneka vidyAnI upAsanA Avyo che. "vAIjha, "laDa', 'laneMDa ra vAIjha maeNna', 'kaeNlara'. karyA pachI manuSya jJAnI banI zake che. te sAthe koI paNa vidyAnI vidrajajana eTale "e seIja" evo artha paNa ApavAmAM Avyo upAsanA na karI hoya tevo manuSya paNa jJAnI banI zake che. che. seIja eTale zraSi. ATenA kozamAM RSino artha maMtradA saMta kabIra enuM javalanta udAharaNa che. saMta kabIra sAmAnya evo ApavAmAM Avyo che. vaNakara hatA. temaNe zAstra graMthonuM adhyayana karyuM na hatuM. paraMtu temanI ApTenA kozamAM jJA" nA je artha ApavAmAM AvyA che te aMtadaSTi UghaDI gaI hatI ane jIvanadarzana prApta thatAM teo jJAnI dhyAnamAM levA jevA che. te artho A mujaba che: 'hu ne (Ina ola thaI zakayA hatA. jJAnanI bhUkha aMtaramAM pradIpta thatI hoya che. sensisa) Tu larna, Tu bikama ekaveInTeDa vitha, Tu bI avera opha, Tu jJAnapradIpa paNa aMtaramAM pragaTe che ane AtmAne ajavALe che. bI phemIliyara ora konvarajhanTa vitha, Tu phAInDa AuTa, esarTa, vidrattA e vidyAnuM saMcita jaLa che. jeTalI upAsanA karo teTalI te vadhe. InvesTigeITa, Tu komprIhenDa, anDarasTenDa Tu phIla, Tu ekasapIriyansa te uttarottara sUkSma, sUkSmatara ane sUkSmatama avasthAeAne pAmI zake. Tu TesTa, Tu ne dha Tra, kerekaTara opha, Tu rekagnAIjha, Tu rigArDa, ki to e ene pUrNa vidvAna athavA prapUrNa vidvAna kahevAnuM muzkela Tu kansIDara, Tu ekaTa, Tu enargeja Ina, Tu ekanoleja, Tu epUva, banI jAya. koI paNa game teTalo pratibhAzALI ane game teTalo Tu elAva, Tu rekaganAIjha ejha vansa ona, Tu TeIka pajhezana epha, zakitazALI manuSya paNa aneka vidyAonA mahAsAgare khUMdyA pachI Tu enAunsa, Tu Inphorma, Tu rikavesTa, Tu zArpana, Tu seTisaphAya, paNa ene mATe ghaNI vidyAonA pradeze avaziSTa rahetA ja hoya Tu ImeleITa, Tu kila, Tu DijhAyara, Tu no. che. sakala vidyAonI siddhi mATe eka manuSya janma paryApta nathI ja. vi, dhAtunA paNa A ja pramANe artho ApavAmAM AvyA che. parantu eka ja janmamAM manuSya pUrNa jJAnInI kakSAe pahoMcI sArtha gujarAtI joDaNI kozamAM "jJAnI" eTale "jJAnavALuM" ane zake che. akho, kabIra, narasiMha mahetA, tulasIdAsa, tukArAma, jJAnezvara, vidAna" eTale 'jJAnavAna' 'paMDita' tathA 'jJAAnI' e pramANe rAmakRSNa paramahaMsa ane anya aneka saMte jJAnI, mahAjJAnI athavA artho ApavAmAM AvyA che. vidyopAsanAne pariNAme paramajJAnInI koTie pahoMcyA hatA. temane vidvAna tarIke na oLakhe. prApta thatI vidrattA e paNa jJAnI athavA pAMDityanI ja vAcaka to e tethI temanI mahAne koI rIte ghaTatI nathI. che ane jJAne pAsanAnI pariNatI rUpa jJAna e paNa pAMDityanuM kRNavIra dIkSita mAlika : zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha. mudraka ane prakAzaka: zrI cImanalAla je. zAha. prakAzanorathaLa: 385, saradAra vI. pI. roDa, muMbaI-4. Te. naM. 350296. ' mudraNasthAna: dhI sTeTasa pIpala presa, koTa, muMbaI-1
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ gd. No. MH. "youth 54 Licence No. : Br pabu jIvana prazuddha jaina'nuM navasaMskaraN - 36 : aphe: 20 muMbai, 19 phebruArI 1975, ravivAra vArSika lavAjama rUA. 10, paradeza mATe ziliMga : 22 zrI suM+ jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra chUTaka nala 0-50 paisA taMtrI cImanalAla cakubhAI zAha varagIjha 'hindustAna TAImsanA taMtrI zrI varagIjhane, te patranA mAlika biralAe kAyadesaranI cha mahinAnI noTisa ApI chUTA karyA che, cha mahinAnI mudata phebruArInI 28mI tArIkhe pUrI thAya che. mi, varagIjhane nerTIsa maLyA pachI, temanI ane zI, ke.ke, biralAnI vacce lAMbA patravyavahAra thayA che. te patravyavahAra prakaTa che. ema sAMbhaLyuM che ke, mI. bIralAe te patravyavahAra prakaTa karavAnI mI. varagIjhane manAI karI che. mi. varagIjhane chUTA karavA mATe mi. biralAo koI kAraNe ApyA nathI. "hindustAna TAImsa" dezanuM eka agragaNya rASTrIya patra che. mi. varagIjha khyAtanAma ane anubhavI patrakAra che tethI A banAva bhAre carcAnA viSaya banyA che. patrakAro ane patrakAra maMDaLAe tathA rAjakIya pakSoe A prazna upADI lIdhe che. rAjasabhAmAM ane patrakAra maMDaLeA taraphathI eve cAkSepa thayA che ke sarakAranA dabANathI mI, biralAe A pagaluM bharyuM che. sarakAra vatI mAhitImaMtrI zrI, gujarAle ane khuda IndirA gAMdhIe A AkSepanA bhArapUrvaka InkAra karyo che. mI. biralAe paNa AvA koI dabANano InakAra karyo che. jANItA videzI vartamAnapatromAM paNa A praznanI carcA thaI che, mi. varagIjha temanA taMtrIlekhAmAM ane bIjI rIte sarakAranI ghaNI AkarI TIkA kare che. sarakAranuM koI dabANa hoya ke nahi, paNa ema kahevAmAM Ave che ke, biralAnuM vizALa audyogika sAmrAjya jotAM ane temanA Arthika hiteA jotAM sarakAra sAthe athaDAmaNamAM AvavuM temane peAsAya nahi tethI mI. varagIjhane chUTA karyA che. A praznane vartamAnapatranI svataMtratAno prazna banAvyA che. te sAthe taMtrInI svataMtratAno prazna UbhA karyAM che. vartamAnapatranAM mAlekA taMtrInI svataMtratAmAM dakhalagIrI karI na zake ane taMtrI svataMtra na hoya te vartamAnapatranI svataMtratA jokhamAya che evI dalIla thAya che. biralAnuM A pagaluM je sarakAranA dabANathI hAya tA sarakAra, vartamAna patranI svataMtratA para rAkramaNa kare che evuM bhArapUrvaka kahevAya che. lokazAhImAM vartamAnapatranI svataMtratA pAyAnI vastu che, tethI A prazna ati mahattvano thaIpaDayA che. sarakAra vatI javAba ApatA zrI: gujarAle kahyuM ke, sarakAra vartamAnapatrAnI svataMtratAmAM pUrNapaNe mAne che ane te svataMtratA upara koI baMdhana ke aMkuza lAvavA IcchatI nathI eTaluM ja nahipaNa temaNe kahyuM ke, sarakAra, taMtrInI svataMtratAmAM paNa mAne che. ane vartamAnapatranA mAlekA taMtrInI svataMtratAmAM koI dakhalagIrI na kare tevA prabaMdha karavA sarakAra IMtejAra che. temaNe vizeSamAM kahyuM ke, A pahelA biralAe pAMca taMtrIone chUTA karyAM che. temanA Arthika hitA jokhamAya ane tenuM pUruM samarthana na kare evA koI maMtrI @ kesa biralAnuM, posAtA nathI. gujarAle ADakatarI rIte biralA upara Aropa mUkayA che, temAM temanA hetu che. udyogapatio vartamAnapatranA mAleka hAvA na joIe ane vartamAnapatrAnI svataMtratA mATe udyogapati hAvuM ane vartamAnapatrAnI mAlekI-banne sAthe na rAkhavA (delink industry and newspapers) evI sarakAranI nIti che, ane te mATe sarakAra ghaTatAM pagalAM levA keTalAya vakhatathI jAherAta karatI rahI che. sarakArane vartamAnapatranI svataMtratAnI vadhAre paDI che ke udyogapationA hAthamAM vartamAnapatra rahevA na devA e vAtanI vadhAre paDI che. (ane te mATe keTalAka hetuo che) tenI carcAmAM ahIM na UtaruM, patrakAro, sarakAranI sApha dAnata hoya te vAta svIkAratA nathI ane sarakArI dabANathI biralAe A pagaluM lIMbu che ema kahe che. 1965 mAM sarakAre kAyadA karI presa kAunsilanI racanA karI che. suprIma korTanA eka nivRta yAyAdhiza tenA adhyakSA che. temAM patrakAro, vartamAnapatranA mAleka, taMtrIo, pArlAmenTanA sabhyo vigere maLI 27 sabhyA che. presa kAunsilanA mukhya hetu vartamAna pAnI svataMtratAnI rakSA karavI ane vartamAnapatranuM dhAraNa jALavavuM ane UMce lAvavuM tathA vartamAnapatrA mATe AcArasaMhitA racavI, evA uddezeA che. AvI bAbatamAM presa kAunsilane koI pharIyAda karavAmAM Ave te tenI tapAsa karI kAunsIla, doSIta vartamAnapatra athavA maMtrI ke patrakArane cetavaNI Ape, Thapako Ape, athavA tenuM vartana vakhADI kADhe. The council may warn, admonish, or censure the newspaper, the news agency, the editor or the journalist or disapprove the conduct of the editor or jounalist, as the case may be. mI. varagIjhane chUTA karyA te bAbata temaNe pote koI phariyAda karI nathI tema bIjA koI kAyadesaranAM pagalAM lIdhAMnathI, paNa keTalAka patrakAro ane patrakAra maMDaLA tathA hindustAna TAImsanA karmacArIo vatI presa kAunsilane phariyAdo karavAmAM AvI che. presa kAunsile tapAsa hAtha dharI che. mI. biralAnA javAba mAgyA. jvA bamAM mI. biralAe jaNAvyuM che ke AvI phariyAdonI tapAsa karavAnA presa kAunsilane adhikAra nathI. koI vartamAnapatra ke taMtrI ke bIjA koI patrakAra sAme, vartamAnapatranuM ucca dhAraNa jALavI rAkhyuM na hoya tevI phariyAda ja presa kAunsila sAMbhaLI zake. vartamAnaputranA mAleka ane taMtrI ke bIjA koI patrakAra vacce koI takarAra hAya te sAMbhaLavAnA presa kAunsilane adhikAra nathI. taMtrI ke putrakAra kAyadesara pagalA laI zake che. AvI takarArane vartamAnapatranI ravataMtratA ke patrakAratvanA ucca dhoraNa sAthe koI saMbaMdha nathI. koI taMtrI ke patrakAra ke anya karmacArIne rAkhavA ke chUTA karavA, saMcAlakono adhikAra che. teluM pagaluM gerakAyadesara hAya te taMtrI ke
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 prabuddha jIvana to. 16-2-7 patrakAra kAyadesara pagalAM laI zake che. presa kAunsila audyogika adAlata nathI. tema chatAM presa kAunsile tapAsa karavAno nirNaya karyo. tethI mI. biralAe dilhI hAIkorTamAM rITa pITIzana karI presa kounsilane tapAsa karatA aTakAvavA manAI hukama mAgyo che. hAIkoTe vacagALAno hukama eTale karyo che ke presa kAunsila tapAsa cAlu rAkhe paNa rITa pITIzanano nikAla na thAya tyAM sudhI koI nirNaya jAhera na kare ane tyAM sudhI mI. varagIjha taMtrI tarIke cAlu rahe. A kesamAM ghaNA mahattvanA muddAo samAyA che, tene rAjakIya svarUpa apAyuM che tethI vadhAre vivAdAspada banyo che. keTalAya taMtrIne vartamAnapatronA mAlikoe chUTA karyA che. temAM vartamAnapatranI svataMtratA athavA taMtrInI svataMtratAne muddo koIe uThAvyo nathI. kAyadAmAM eTalI ja jogavAI che ke taMtrIne chUTA karavA cha mahinAnI neTisa ApavI paDe. mI. varagIjhe zAsananI karI TIkA karI che tethI temane chUTA karavAmAM Ave che mATe vartamAnapatranI svataMtratA ane taMtrInI svataMtratA jokhamAya che e Aropa mUkAyo che. patrakAra tarIke mI. varagIjhanI lAyakAta vize matabheda nathI. mI. biralAe varagIjhane chUTA karavAnA koI kAraNo ApyA nathI, kAraNe ApavAnI koI pharaja nathI. temanA patravyavAramAM zuM che te jAyuM nathI. A patravyavahAra khAnagI rIte presa kAunsila ane hAI korTane apAyo che. A kesa vartamAnapatro, tenA saMcAlako ane taMtrIo, kadAca bIjA patrakAro mATe paNa, mahattvanA mudAo upasthita kare che. dilahI hAIkorTa ema TharAve che ke A bAbata presa kAunsilanA hakumatanI bahAra che te vAtane tyAMthI aMta Ave che. hAIkorTa pAse presa kAunsilanA adhikAra pUrato ja mude che. presa kAunsilane adhikAra che ema TharAve te presa kAunsilane nirNaya ghaNo agatyane thaI paDe. presa kAunsila varagIjhane maMtrI tarIke cAlu rAkhavA hukama karI zakatI nathI. vadhumAM vadhu biralAne cetavaNI Ape, Thapako Ape athavA tenA pagalAne vakhoDI kADhe. presa kAunsilane nirNaya biralAne baMdhanakartA nathI. presa kAunsila sovo sabhiprAya vyakata kare ke sarakAranA dabANathI biralAe A pagaluM bharyuM che te sarakAranI pratiSThAne dhakko pahoMce. biralAe pitAnA Arthika hitonA rakSaNa mATe athavA manasvIpaNe AvuM pagaluM lIdhuM che evo abhiprAya Ape te biralAnI pratiSThAne dhakko pahoMce. kadAca, varagIjhe pachI koI kAyadesaranA pagalAM levA hoya te Avo abhiprAya tene madadarUpa thAya. presa kAunsilane karelI phariyAdo varagIjhane taMtrI tarIke cAlu rakhAvAnA IrAdA karatAM sarakAra athavA biralAne ughADA pADavAne emAM irAdo vadhAre hoya tema lAge che. : ", ' A bAbata presa kAunsila samakSa hovAthI tenI vigatathI carcA nathI karato. paNa mukhya muddAonA saMpamAM nirdeza karuM chuM. . . . vartamAnapatranI svataMtratA ane taMtrInI svataMtratA be judI vastu che. taMtrInI badalI karavAthI vartamAnapatranI svataMtratA jokhamAtI nathI. sarakArI dakhalagIrI ke niyaMtraNa hoya te vartamAnapatranI revataMtratA jokhamAya che. taMtrInI svataMtratAne maryAdA che. patranA saMcAlakone patranI nIti nakkI karavAno adhikAra che. te nItinI maryAdAmAM rahI taMtrIe patranuM saMcAlana karavAnuM rahe che. taMtrInA rojerojanA kAmamAM dakhalagIrI na karAya, taMtrInuM sthAna ghaNuMagatyanuM che. eka samaya evo hato ke patranI pratiSThA, koNa taMtrI che tenA upara AdhAra rAkhatI. atyAre kayA patrane koNe taMtrI che te jANavAnI koI paravA karatuM nathI. keTalAka patranA mAlakone cakkasa nIti hotI nathI. vartamAnapatra dhaMdhAdArI rIte calAve ane vadhumAM vadhu napho meLavavo eTaluM ja dhyeya heya. rAjakIya pakSenA patrone cakkasa nIti hoya che. potAnA pakSanI nItinA pracAra arthe patro calAvatA hoya che. udyogapati potAnA hita jue te svAbhAvika che. keTalAka vartamAnapatro pablIka TrasTa hoya che ane rASTrahitanI daSTi ja tenI nIti hoya che. A zreSTha mArga che. temAM paNa spaSTa nIti che. patranI nIti upara saMcAlakane koI kAbu na hoya to Arthika jokhama kheDI patra calAvavuM zA mATe? athavA koI taMtrI, patranA mAlekanI nIti viruddha patra calAve te mAleka kema nibhAvI le? taMtrIne paNa potAnI moTI javAbadArI che. tenI vaphAdArI samagrapaNe prajA pratye hovI joIe. keI mAleka rASTrahita viraddha pracAra karavA Icche ane taMtrInA aMtarAtmAne te na ruce to teNe chuTA thavuM joIe. taMtrI lekazikSaka che. vartamAnapatro lekamata ghaDavAmAM bahu mahattvano bhAga bhajave che. kAyadAnI maryAdAmAM rahI, dareka nAgarikane potAnA matapracArane adhikAra che. vartamAnapatramAM be mukhya bAbata rahelI che. samAcAra ane abhiprAya. samAcAranI bAbatamAM pUrI taTasthatA ane pramANikatA hovI joIe. khoTA athavA vikRta samAcAra ApI na zakAya. abhiprAya judI bAbata che. vAcake abhiprAya svIkAravo ke nahi tenI marajInI vAta che. koI taMtrIne pharajiyAta patranA mAleka upara lAdI na zakAya. taMtrI ane mAleka vacce paraspara vizvAsa hovo joIe. mAlekanI svataMtratA te paNa vartamAnapatranI svataMtratAnuM aMga che. biralAe sarakAranA dabANathI ke potAnA hitanI daSTithI svecchAe A pagaluM lIdhuM hoya. sarakAranA dabANathI karyuM hoya te kheTuM che ane vartamAna patranI svataMtratAne bAdhaka che ema kahI zakAya. game te kAraNa hoya, paNa patranA mAlekanI nIti ke IcchA viruddha patranuM saMcAlana pharajiyAta karAvavuM temAM vartamAnapatranI svataMtratA nathI. AvA ghaNA mahatvanA muddAo kesamAM samAyela che. varagIjha-bIralA patravyavahAra prakaTa thAya te sAcI hakIkate bahAra Ave ane A vivAda upara vadhAre prakAza paDe. dilhI hAIkorTa ane presa kAunsilanA nirNaya pachI vizeSa vicAravAnuM prApta thaze. 14-2-7pa cImanalAla cakubhAI. vipazyanA sAdhanA zibira vipazyanA sAdhanA e citta zuddhikaraNanI sAdhanA che. bhAratamAM jade jude rathaLe zrI satyanArAyaNa goenkA A vipazyanA sAdhanA zibira yoje che. temaNe A sAdhana brahmadezamAM prApta karI hatI ane have sAdhanA zibiramAM teo eno abhyAsa karAve che. emanA sAnidhyamAM tA. 15-2-75 thI tA. 3-75 sudhI ema dasa - dasa divasanI be zibiro kacchamAM aMjAra tAlukAmAM nigAma gAme yojavAmAM AvI che. AmAMnI eka zibira tA. 15 mIe zarU thaI haze. jemane A vipazyanA sAdhanA zibiramAM joDAvAmAM rasa hoya emaNe karachana zibirenA pravezapatra tema ja anya mAhitI mATe De. jI. sAvalA, vANiyAvADa, bhUja -karacha (phona : 337, 478) e, saranAme saMparka sAdhavAnuM jaNAvavAmAM Ave che. kendranuM aMdAjapatra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA upakrame budhavAra tA. 5 mI mArcanA roja sAMjanA 6 vAgye saMghanA paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM, bhArata sarakAranA cAlu varSanA aMdAjapatra para komarsa risarca mUro" nA vaDA ane jANItA arthazAstrI DaeN. narottamabhAI zAhanuM eka jAhera pravacana rAkhavAmAM AvyuM che. A pravacana samayasara ja, sAMjanA 6 vAgye zarU thaze to A samaya pahelAM ApanI jagyA laI levA namra vinaMtI. . cImanalAla je. zAha ' ke. pI. zAha maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-2-75 II - prakIrNa noMdha 24 bhArata, pAkistAna ane amerikA ApaNA saMbaMdho sudharyA che. tAjetaramAM IndirA gAMdhI IrAkanI bhArata ane amerikAnA saMbaMdho varSothI anizcita ane mulAkAta laI AvyAM. IrAkane raziyAnI moTI sahAya che. IrAka keTaleka darajaje taMga rahyA che. neharunA samayamAM paNa A sthiti ane IrAna vacce sarahadI kyAre che. ApaNe bane sAthe sAruM hatI. amerikAe ApaNane bahu moTA pramANamAM Arthika sahAya rAkhavuM che. ApI che. banne lokazAhI deza che, chatAM amerikAnI sahAya Apa pAkistAna sAthe saMbaMdha sudhAravA "simalA karAra karyA vAnI rItamAM kAMIka evuM tattva rahyuM che je ApaNane khaTake che. have amerikA temAM kAMIka vidane UbhAM kare che. pAkistAnanI AMtasahAya ApavAmAM udAratA ane saralatA karatAM upakAra ane moTapanI rika sthiti vikaTa che. sarahada prAnta ane balUcistAnamAM lagabhaga lAgaNI vadhAre hoya che. ApaNA taraphathI vadhAre paDatI abhiA baLavo thaye che ane bhUtae sarvasattA hAtha karI, saramukhatyArI ranI apekSA rAkhatA hoya che ane tevuM na dekhAya tyAre sakhata dhAraNa karI che. pAkistAna pAse vadhAre paDatAM zastro hoya te ApaNe aNagamA batAve che. khAsa karI amerikAnI videzanItine ApaNe mATe ciMtAnuM kAraNa che. paNa tene artha eTale ja ke sAvacetI Teke ApIe evI apekSA rAkhe che, je ApaNe mATe hamezAM zakya rAkhavI paDaze ane lazkarI kharca vadhatuM raheze. vadhAre paDatI citAnuM nathI. raziyA sAthenA ApaNA saMbaMdhe vadhAre gADha rahyA che te paNa kAraNa nathI. taMga vAtAvaraNanuM eka kAraNa che. raziyAnI ane ApaNI videza briTananA kanjharveTiva pAnI netAgIrI nIti paraspara samajUtI ane sahakAranI rahI che. viyeTanAma ane briTananA kanjharveTiva pakSamAM abhuta ghaTanA banI che. Disembara madhyapUrvamAM amerikAnI nIti sAthe ApaNe sahamata thaI zakayA 1974nI cUMTaNImAM pa pakSa hArI gayo tyArathI tenA netA zrI hItha nathI, balake tene virodha ke TIkA karI che. amerikAe dakSiNa viyeTa- sAme bhAre asaMtoSI ane virodhanuM vAtAvaraNa thayuM. zrI hIthe nAmane madada karI, lazkara mokalyuM tene ApaNe virodha karyo hato. rAjInAmuM ApavuM joIe evI joradAra mAgaNI thaI. hIthe makkamaamerikA IjharAIlane Teko Ape che, ApaNe ArabAne Teko ApIe tAthI A mAgaNIne aravIkAra karyo ane jarUra paDaye netApada mATe laDI chIe. pelesTAIna mukitadaLane Teko Apyo. 1962mAM cInI levAno nirNaya jAhera karyo. kanjharveTiva pakSamAM netApada mATe tIvra AkramaNa samaye amerikAe tAtkAlika ane moTA pramANamAM sahAya AMtarika rasAkasI thAya evuM bane che. paNa pitAnA matabhedo bahAra karI, kAraNake tyAre amerikA ane cIna paraspara virodhI hatA. AvavA na de, AgevAne aMdara aMdara samajI le ane moTA have paristhiti badalAI che. amerikAe cIna sAthe saMbaMdhe sudhAryA bhAganA sabhyo AgevAnA nirNayane svIkArI le evuM banavuM che. ApaNA pratye cInanuM valaNa virodhI che. raziyA ane cIna vacce AvyuM che. kanjharveTiva pakSa amIra umarAvane ane dhanikone pakSa tIvra saMgharSa che. raziyA sAthe ApaNA saMbaMdho sArA che. durbhAgye, gaNAya. zistamAM khUba mAnavAvALA. ughADI laData kare nahi. zrI : amerikA lokazAhI deza hovA chatAM, duniyAmAM pratyAghAtI ane hItha madhyama varganA mANasa. pitAnI zakitathI netA banyA. hItha lekazAhIvirodhI baLone Teko ApatuM rahyuM che. dakSiNa koriyA, sAme Aropa hato ke te bahu ataDA che. pramANika ane zakitadakSiNa viyeTanAma, grIsa, tUrkI, porTugala, dakSiNa AphrikA, pAki- zALI chatAM pratibhA nathI ane pakSanI Imeja prajAmAM sabaLa stAna, dareka sthaLe lazkarI amala athavA lokazAhI virodhI daLe ne rIte uThAvI zakyA nahi. amerikAne Teke rahyo che. ApaNane dabAyelA rAkhavA pAkistAnane mukhya virodha e hato ke, 1966thI 1974nA ATha varSanA moTA pramANamAM zastrasahAya kare che. te sAthe ApaNane paNa anna ! gALAmAM cAra cUMTaNIo thaI temAM traNamAM kanjharveTiva pakSa hArI ane bIjI Arthika sahAya ApatA rahe che. paNa pAkistAnane gaye. je netA cUMTaNImAM pakSane jIta apAvI na zake te lAMbA ApaNI sAme kAyama dhare che. baMgalA dezanA yuddha vakhate spaSTapaNe, samaya Take nahi. cUMTaNImAM chevaTa to dezanuM sukAna konA hAthamAM pAkistAna taraphI valaNa apanAvyuM. te samaye raziyAnI pUrI sahAya sepivuM che te nakkI karavAnuM hoya che. zrI hItha ke zrI vilsana. na hota to ApaNI ghaNI kaphoDI sthiti thAta. pAkistAnane lazkarI e nakkI thAya eTale temanA pakSanA umedavArone jIta maLe, koI paNa sahAya apAya che tene bhArata sAme upayoga nahi thAya evI vakhate- paNAnA sAmAnya sabhyo potAnI jIta mATe netAnI pratibhA upara vakhata khAtarI ApI chatAM 1965 mAM ane 1970mAM jovo AdhAra rAkhe che. 1970mAM zrI vilsanane harAvI hIthe vijaya upayoga thayo ane amerikA aTakAvI na zakyuM. pAkistAnane zastro meLavyuM. paNa phebruArI 1974mAM majUra yuniyana-khAsa kolaApavA upara pratibaMdha mUka. have pratibaMdha uThAvI leze ane zastra- sAnA khANiyAonA sabaLa yuniyana -sAme saMgharSa notaryo ane sahAya, ApaNA virodha chatAM, pharIthI zarU karaze ema lagabhaga cUMTaNI karAvI hArI gayA. temAM majura pakSane spaSTa bahumati na nizcita lAge che, maLI chatAM laghumatI sarakAra racI. te lAMbA vakhata Take tema na hatuM. dareka dezanI videzanIti paristhiti pramANe palaTAtI rahe che. temAM DisembaramAM pharI cUMTaNI thaI temAM majUra pakSane spaSTa bahumatI kAyamI mitra ke zatra hotA nathI. potAnA dezanA mAnI lIdhelA hita maLI. hIthe netA tarIke rAjInAmuM na ApyuM eTale sAmAnya sabhyone pramANe nIti palaTAtI rahe che. koI moTo deza-bhArata je virodha vaLe, kanjharveTiva pakSane netAnI cUMTaNI mATe khAsa niyamo bIjA koI dezanI tAbedArI ke agratA svIkAre nahi. amerikA na hatA, te ghaDavA paDayA. bahu aTapaTA niyama karyA. jarUra paDaye ane bIjA moTA deze, raziyA, phrAnsa, briTana vagere pitAnA svArthe traNa vakhata beleTathI matadAna karavuM paDe evA niyame karyA. abajo oNlaranA zastro duniyAnA dezone pUrA pADe che. atyAre pAna pArlAmeMTanA sabhyone ja matadAnane adhikAra. atyAre madhyapUrvamAM zastro pUrAM pADavAnI harIphAI cAlI che. Ijipta pAnA 276 sabhyo che. prathama matadAnamAM koI umedavArane kula arebiyA, IrAna, IrAka vigere deze moTA pramANamAM zastro khaDakI rahyA sabhyonI spaSTa bahumatI - 139 mata maLe che te jIte, prathama matache. pAkistAnane paNa amerikA A ramatanuM eka pyAduM banAve dAnamAM hIthanI sAme misisa mArgAreTa thecara harIpha hatAM. kanjhatemAM Azcarya nathI. IrAna ane bIjA Araba rAjyo sAthenA rveTiva pakSanI netAgIrI mATe ke strI-sabhya UbhAM rahe te eka
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 prabuddha jIvana tA. 16-2-75 Azcarya hatuM. ghaNI tIvra rasAkasI thaI. "gArDIyana" ane "IkonomisTa' jevAM AgevAna patrAe hIrthanI joradAra himAyata karI. pArlAmenTanA sabhya sivAyanA pakSanA bIjA AgevAnoe hItha nI jabarI taraphadArI karI. 4thI phebruArIe matadAna hatuM. te divasanA 'mAncesTara gArDiyana'mAM pahele pAne moTA akSare mathALuM hatuM, Buoyant Heath looks set for a clear lead, u uh aNadhAryuM AvyuM. misisa thecarane 130 mata maLyA. hIthane 119, misisa thecarane spaSTa bahumatI maLI na hovAthI, bIjuM matadAna thayuM. temAM hItha khasI gayA ane zrI vhAITalo mukhya harIpha banyA. hAITalanuM nAma pahelethI belAtuM hatuM, paNa hItha pratyenI vaphAdArIne kAraNe pahelA matadAnamAM teo UbhA na rahyAM. hItha hArI jatAM temane mArga mokaLo thaye. mAnyatA evI hatI ke je hIthanA virodhI hatA te vhAITalane AvakAraze. pariNAma Azcaryajanaka AvyuM. misisa thecarane 146 mata maLyA. vhAITalane 39, trIjA matadAnanI jarUra na rahI. kanjharveTIva pakSanA sAmAnya sabhyone AgevAne sAme A baLave che. junA badhA pheMkI dIdhA. pakSanA netAnI AvI rahUMTaNImAM ghaNA bodhapATha rahyA che tethI meM vigatathI lakhyuM che. lokazAhImAM rAjakIya pakSono vahIvaTa paNa lekazAhI gheraNe thavuM joIe te jarUranuM che. To maintain Democracy political parties must also function democratically in their internal affairs. sAdhAraNa rIte sAmAnya sabhyone pitAne mata vyakata karavAnI taka maLatI nathI. eTaluM kharuM ke pakSane nirNaya badhA sabhyoe mAnya rAkhavuM joIe. paNa te nirNaya thatAM pahelAM mukata carcAvicAraNA pakSamAM thavI joIe, je moTe bhAge nathI thatI. ekahaththu sattA sAme je virodha che te A kAraNe che. kanjharveTiva pakSanA netAnI pasaMdagImAM sAmAnya sabhyae pitAne adhikAra asarakAraka rIte ajamAvyA, tevI ja rIte pakSanI nIti ghaDavAmAM paNa lokazAhI dhoraNe kAma thavuM joIe. moTe bhAge AgevAne sAmAnya sabhyone dabAvI de che. netA tarIke eka strIne pasaMda karI te na cIlo che. misisa ghecaranI hiMmatane paNa dhanyavAda che. A kAraNe kanjharveTiva pakSamAM kAyamI pakSApakSI raheze ke A nirNaya badhA sabhyo saharSa svIkAraze e jovAnuM rahe che. mIsIsa thecara kanjharveTIvamAM paNa jamaNerI gaNAya che. mIsIsa thecara paNa madhyama varganA che. temanA pitAzrI karIyANAnA vepArI che. kanjharveTIva pakSanI kAyApalaTa thAya che. ApaNe mATe A banAvamAM ghaNAM bodhapATha che. - videza zikSaNasahAya ApaNA vidyArthIone videzamAM ucca zikSaNa levA mATe sarakAra ane ghaNAM TrasTa ane vyakitao Arthika sahAya kare che. huM be saMsthAomAM chuM. tenA taraphathI vArSika 50thI 60 hajAra rUpiyAnI sahAya karIe chIe. moTA bhAganA vidyArthIo pitAne abhyAsa pUre thatAM maLela rakama bharapAI karI de che. have eka no prazna UMbha thayo che. AmAMnA ghaNA vidyArthIo videzamAM, khAsa karI amerikAmAM sthAyI vasavATa kare che. abhyAsa pUro karI bhAratamAM Ave tyAre potAnA phoTA sAthe jAherAta Ave ke TUMka samaya mATe AvyA che. keTalAka lakhe ke grIna kArDa dharAve che. matalaba ke lagna karavA Ave ane kanyAne laI pAchA jAya. keTalAka 5-7 varase kadAca bhArata Ave che. keTalAka kAyamI tyAM sthira thaI jAya che. temanI dalIla e hoya che ke temanA abhyAsanA pramANamAM temane lAyaka nokarI maLatI nathI. pagAra bahu ochA maLe che, jemAM temane kharca pUro na thAya, jyAre videzamAM bahu sArI Avaka thAya che. A dalIlamAM tathya che, paNa tene huM svIkArato nathI. ApaNA vidyArthIone ApaNe Arthika sahAya karIe chIe, e AzAe ke temanA zAnane lAbha temanA samAjane ane dezane maLaze. jo huM temane kAyama gumAvavAnA ja hoya to zA mATe sahAya karavI ? A prazna vyApaka paNa che. buddhizALI lo, vaijJAnike, DokTara, enijaniyaro deza choDI jAya che. temanA abhyAsa pAchaLa sarakAra ane samAja lAkho rUpiyAnuM. kharca kare che. te badhAne nirarthaka vyaya thAya te dezane nuksAna che. sarakArI kakSAe AnI vicAraNA thaI rahI che. vyApaka praznanI carcAmAM ahIM utarane nathI, paNa je TrasTa AvI sahAya kare che tenI samakSa A prazna AvyuM che. tenI maryAdita vicAraNA ahIM karuM chuM. mAre daDha mata che ke mAtra paisA kamAvA mATe vatana, sagorAMbaMdhIo ane samAjane choDI videza vasavATa kare te vAjabI nathI. ahIM hADamArIo che, paNa jIvavuM' teya ahIM ane maravuM toya ahIM. gharane Aga lAgI hoya ane kuTuMbIo temAM phasAyA hoya tyAre pitAnA bacAvano ja vicAra karavo e mATe svArtha che. A dezamAM karoDo mANaso je yAtanAo veThe che tenA bhAgIdAra thavuM ane rahevuM te ja pharaja che. AvA zikSitone yogya karI maLatAM vakhata lAge, potAnI lAyakAtane Avaka na hoya, evI lAkhe zikSitanI rithati che. ja hoya che ane je maLe te svIkArI svajanonI sAthe sukhadu:khanA bhAgI thavuM e ja sAce mArga che. - bIjI hakIkata vicAravA jevI che ane vizeSa mahattvanI che je bhAratIe A rIte videzamAM vase che te koI divasa te samAjanA aMga thavAnA nahi. sadA videzI raheze. potAnA saMskAra gumAvaze. temanI bIjI ke trIjI peDhI bhAratane oLakhaze paNa als. They will be denationalised and yet will remain foreigners in foreign land, jaina ke hiMdu haze te paNa chevaTe mAMsAhArI ane dArU pItAM thaze, pitAno dharma vIsaraze. paise maLaze tema kharaca thaze. ane sukhI thavAnA nahi. amArI saMsthAmAM evo savAla thayo hato ke je vidyArthIne sahAya karIe tenI lekhita bAMyadharI levI ke abhyAsa pUro karI deza pAchA Avaze. bAMyadharI na pALe to zuM ? amuka rakama rasthAne Ape evI paNa sUcanA thaI. paNa A vAta gaNa che. mukhya vAta videza-vasavATa karI zuM lAbha maLavAna te vicAravAnuM che. thoDA divasa pahelAM saMyukata jaina vidyArthIgRhamAM eka parisaMvAda gaThavAyA hatA. temAM sthAnika kaeNlejanA eka prophesara eka vakatA hatA. sAta varasa jarmanI rahyA hatA. emanuM vyAkhyAna A deza sAme tahomatanAmA jevuM hatuM, ane pote kAyama mATe deza choDI videza vasavAnA che ema kahyuM. hajAra bAraso rUpiyA je pagAra maLatuM haze. du:khI ke garIba na hatA, paNa je moTA khyAle emanA magajamAM bharAI gayA hatA tethI A dezamAM rahevA jevuM nathI ema mAnyuM. potAnA vidyArthIone paNa ema ja kahetA haze. presiDanTa keneDIe kahyuM hatuM, Do not ask what the country has done for you but ask what you have done for the country. cImanalAla cakubhAI 'prabuddha jIvana' vize zrI viSNuprasAda trivedIne abhiprAya "pRddha jIvana'nuM kArya bahu suMdara cAle che. kharekhara A vastu abhinaMdanIya che. tattvavidyA ane dharmacintananuM zuddha tarkanI bhUmikA rAkhatuM chatAM samadaSTinI bhAvanAvALuM AvuM koI sAmayika gujarAtamAM nathI. emAM taMtrInuM pAradarzaka ane guNasamRddha vyakitatva paNa AkarSaka rIte camake che. hRdayathI te huM saMgha'ne AjIvana sabhya chuM." Dio. ramaNalAla cI. zAha paranA aMgata patramAMthI]
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-2-75 prabuddha jIvana - - Izvara kevo haze? | zivabhadra rAjA rAjayanuM taMtra calAvavAmAM sAro rasa lete. ene vibhUtinuM varNana, 'te A nathI, te A nathI,' ema karyuM che. eTale thatuM ke mAre zire je javAbadArI AvI che te uttama rIte bajAvavI tamArA praznane zo uttara ApavuM e mane samajAtuM nathI. A praznane joIe. sAthesAthe te e paNa samajato ke uttama vahIvaTa karIne uttara dareka vyakitae potAnI meLe zodhavAnuM hoya che. koI sAthe saMtoSa mAnI leve te barAbara nathI. eTale pote rAjya niSThApUrvaka carcA karavAthI A praznanuM samAdhAna thAya ema mane lAgatuM nathI. karatA hatA chatAM ene UMDe UMDe kazI UNapa vartAyA karatI. eka A anubhavane ja viSaya che. vyakitae pote ja anubhava karavAne divasa jharukhAmAM beThAM beThAM gaMgA nadInA UchaLatA jaLapravAhane hoya che. koIe karelA varNana uparathI tamane IzvaranA rUpanI te jote hato tyAre ene vicAra Avyo ke vizvanI AvI ad- pratIti nahIM thAya. tamArA AMtarika baMdhAraNa pramANe ja tame e bhUta lIlAne sarjanAra ke haze? suSupta vicAra eka vakhata tenA virATa tattvane anubhava karI zakaze. manamAM jAgRta thayA pachI tenI becenI vadhI gaI. enI pAse prastuta saMnyAsI ATaluM kahI AgaLa bolavA jatA hatA te pahelAM ja praznane keI uttara naheAte, eTale eNe salAhakArane kahI rAkhyuM rAjAe kahyuM: A bAhyA jagatamAM Izvarane jovAnI ghaNA samayathI ke koI pratibhAzALI sAdhu, saMta, tapasvI, saMnyAsI nagaramAM Ave mathAmaNa karI rahyo chuM. anaMta avakAzamAM AdikALathI prakAzI te huM ene maLI zake tevI vyavasthA karaze. nagaramAM kayAreka kayAreka rahelA tArAga, AkAzane AMbatI parvatamALA, pRthvIne vIMTI pratibhAvaMta sAdhu - saMte AvatA tyAre rAjA temane maLI zake tevI vaLatA ane ghughavATA karatA sAgare, annapUrNAsamI nadI, vyavasthA thatI. rAjA AvI vyakitaone ucita AdarasatkAra karatA zItaLa chAMyo ApatAM vRkSo, jagatane sauMdaryathI maDhI detAM puSpa, ane eka ja prazna pUchato : Izvara ke haze, te kaheze? enA cittane ane pRthvIne dhabakatI rAkhatAM jIva-prANI mAtramAM IzvaranA svarUpane samAdhAna thAya tevo uttara ApanAra koI maLanuM nahIM. e pote ya jovAne meM prayatna karyo che. A samagra lIlA enuM sarjana che, ane samajato hato ke A praznano uttara muzkela che. chatAM koI vIralo aNue aNamAM e vyApaka che, evuM huM saMtapura pAsethI sAMbhaLo puruSa AvI caDaze tyAre uttara maLI jaze evI apekSAe te sAdhu- Avyo chuM, chatAM koNa jANe kema mArA cittane samAdhAna thatuM nathI. saMtone AdarasatkAra karyA karato. mane A badhuM satata kALanA mukhamAM jatuM lAge che. jenuM nAma che emAM eka divasa eka yuvAna ane tejasvI saMnyAsI rAjAnA tene nAza che, athavI e mULa svarUpe TakI rahevuM nathI, evuM lAge darabAramAM AvI pahoMcyA. rAjAe siMhAsana parathI UbhA thaI che, eTale najara sAme je dekhAya che temAM UMDI AsthAbhesatI nathI. temane bhAva mIne AvakAra Apyo. emanAM caraNonuM prakSA- bIjAne zuM thatuM haze te huM jANato nathI, paNa mArI AvI manedazA lana karyuM. saMnyAsI Asana para beThA; gheDI vAra baMne vacce vAtacIta che. AmAM mAre zuM karavuM? thaI, pachI eNe lAMbA kALathI pitAne mUMjhavatA prazna saMnyAsIne tamArI mUMjhavaNa samajI zakAya tevI che, saMnyAsIe kahyuM. pUchayo. tamArI mana:sthiti jANyA pachI mane lAge che ke tame IzvaranI saMnyAsIe kahyuM : mahArAja, tamAre prazna khUba muzkela ane bahAra zodha karavI rahevA do. e jema brahmAMDamAM vyApaka che, tema vicAra mAgI le tevuM che. eTale tame mane be divasa vicAravAne tamArA piMDanA aNue aNumAM vyApaka che. tamAruM eke eka rajakaNa samaya Ape. huM zaherathI pazcime AvelA tapovanamAM cAturmAsa e mahAna vibhUtine prasAda che. eTale tame piMDane oLakhe; emAM gALavAna chuM. be divasa pachI tame game tyAre Avaje. eTaluM kahI rita thatA pratyeka AMdolanane oLakhe. ApaNe pote ja UbhI saMnyAsIe tapavananI vATa pakaDI. be divasa pachI rAjA tapAvanamAM karelI ahaMkAranI dIvAla ramanA svarUpane samApaNane paricaya thavA pahoMcI gayuM ane saMnyAsIne maLyA. detI nathI. moTA bhAganA loko e ahaMkAranI dIvAlane toDavAmAM saMnyAsIe kahyuM: Izvara kevA che te jANavAnI ApanI laganInI jidagI vitAvI de che. teDanArane khyAla nathI rahetA ke pote jAgRta huM kadara karuM chuM, paNa mane hajI uttara maLatA nathI. ema karo, thoDA divasa pachI pharI Ave, avasthA daramyAna dIvAlanI jeTalI IMTe toDe che tenA karatAM vadhu tyAra pachI rAjA dazeka vAra saMnyAsI pAse jaI Avyo. dara caNatara abhAna avasthA daramyAna thaI jatuM hoya che. chatAM teDavakhate saMnyAsI kahetA, pharI Avo, mArI mathAmaNa cAlu che. ema pheDa cAlyA kare che. ApaNe 'huM ne kendramAM rAkhIne badhuM karIe karatAM karatAM cAturmAsa pUro thavA AvyA. besatA varSe saMnyAsI chIe, eTale AsakitanI gAMTha vizeSa gaMThAtI jAya che. tame te tapevanamAMthI nirgamana karavAnA hatA. rAjAne thayuM ke saMnyAsI jatA aMgrejI bhASAthI paricita che. aMgrejImAM "huM" ne "AI' kahe che, raheze pachI praznane khare uttara ApanAra keNa jANe kayAreya ane te lakhIe chIe tyAre tene UbhI lAkaDI je-1- AkAra. maLaze. eTale divALIne divase ja te tapAvanamAM pahoMcI gayo ane ApIe chIe. ApaNe "huM" Ave akkaDa raheze tyAM sudhI emAM saMnyAsIne kahyuM ke Apa jatAM pahelAM mane khUba ja muMjhavatI gUMca kazuM Ugaze nahIM. kaDaka jamInamAM zuM Uge, bhalA ! emAM kazuM kazu ugaza nahI. kaDaka che ukelatA jAva. upayogI thAya tevuM ugADavuM hoya te jamInane pahelAM pecI pAvI saMnyAsIe kahyuM: mahArAja, tamArI gUMca UkaLe emAM mane paNa paDe che, kheDavI paDe che. jamIna pahoLI paDe che tyAre ja te bIne AnaMda thAya. paNa mArI mUMjhavaNane ya pAra nathI. jema jema saMgharI zake che, ane pakavI zake che, ane bInI lIlAne viratAra paramAtmAnI vibhUtine huM vicAra karate jAuM chuM tema tema e vibhUti ApaNe joI zakIe chIe. tema ApaNe prathama pocA paDavuM paDaze. vizeSa ne vizeSa vyApaka banatI jAya che. enI bhavyatA dinapratidina tamane paramAtmAne jevAne talasATa che e zubha saMketa che. tamArA vadhu ne vadhu pragaTa thatI jAya che. A sthitimAM paratmAtmAM kharekhara kalyANa mATe paramAtmAne prArthanA karuM chuM. kevA che te zI rIte kahI zakuM? huM rahyo maryAdita zakitavALe, ane ATaluM bolI saMnyAsI zAMta thaI gayA. rAjA UMDA vicAramAM samagra brahmAMDanuM saMcAlana karanAra e parama vibhu che amaryAdita paDI gayo. tene thayuM : saMnyAsInI vAta sAcI che. Izvara kevA che, zakitavALA. vaLI e anaMta che, amApa che, atula che. tene mArI eve prazna ghaNA sAdhu - saMtone pUcha. koI pAsethI saMtoSakAraka nAnIzI buddhi zI rIte mApI zake? veda - upaniSadee paramAtmAnI uttara na maLe. saMnyAsI bahAra phAMphAM na mAravAnI vAta kahe che te
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 prabuddha jIvana tA. 16-2-7 sAcI che, bahAra kayAM kazuM sthira ane zAsvata che? badhu gatimAM che. kALano ghasAro badhAne lAge che. te A je nAzavaMta che, dhULa che, palaTAnuM rahe che, temanI sAthe mAthuM aphaLAvyA karavAne zo artha? garabaDa - goTALe aMdara ja che; sAphasUphI aMdara ja karavAnI che. e karI zakuM te sva - svarUpAnusaMdhAna thaI zake. anubhaveya ema kahe che ke bahAranA prapaMcamAM UMDA UtaravAthI aMdaranI dhAra buThThI banatI jAya che, AMtarika zakita kSINa thatI jAya che, saMvedanAone lUNe lAgato jAya che. eTale have to A saMnyAsI kahe che tema ja karyuM. teNe saMnyAsIne praNAma karyA, temano AbhAra mAnyo ane * tapovanamAMthI vidAya thayA. pachI paNa enA darabAramAM sAdhu - saMtanI avarajavara rahetI. te pahelAMnI jema ja saunI AgatAsvAgatA karato. emanI vAte dhyAnathI sAMbhaLatA. ne samajAya tyAM proya karate. paNa Izvara ke che, e prazna tyAra pachI teNe koIneya pUchayo nahIM. enA manamAM spaSTa thaI gayuM hatuM ke "sva" mAMthI 'sarva' nI sthiti hAMsala karavA bahArane koI sAthIdAra khapamAM Avato nathI. eka ane adritIya evA parama tatvanI prApti mATe mANase ekalAe ja pAMkho phaphaDAvI UDavAnuM hoya che. pachI mANasa zAnamArga, karmamArga, bhakitamArga, pegamArga, ema game te mArga laI prayANa kare. je mATe sau mathI rahyuM che te e vivAdane viya nathI, kAraNa ke aMtara kapAI gayA pachI sAdhana chUTI jAya che, kevaLa sAdhya rahe che. kAtilAla kAlANI upaniSada 7 [gata paryuSaNa vyAkhyAna mALAmAM ApelA vyAkhyAnane sAra]. koI divasa na hatI eTalI Aje upaniSada yuganI jarUriyAta che. jyAM joIe tyAM basa mAnavIne hAramAM Ubhele ja joIe chIe. emAMthI bacavA mATe, Aje upaniSada yuga Avavo joIe. vaidika sAhityanA traNa vibhAgo che ema jaina sAhityamAM ya traNa vibhAgo che. jo ke be baMne vacce kayAMya taphAvata jovA maLato nathI. upaniSadanI ja vAta karIe to kula 108 upaniSadamAMthI 11 jeTalAM mukhya upaniSade che. e upaniSadonI racanA eka sAthe thaI che. traNeka hajAra varSa pahelAM e zarU thaI paNa e pachI paNa e cAlu rahI ja hatI. upaniSadomAM bhArobhAra jJAna bhaluM che. emAM prakRti, puruSa, paramAtmAnI vAta vaNAI che - suMdara rIte, bhavya rIte, eka ja daSTAMta laIe. Adi zaMkarAcArye adhAM ja kalekacaraNamAM badhuM ja kahI dIdhuM - brahma satya che, jagata mithyA che. AmAM upaniSadane sAra AvI jAya che. upaniSada eTale zuM? ApaNe saMsArIA saMsAramAMnA badhA anarthone zAMta karanAruM koI tattva hoya che te upaniSadanuM jJAna che. jayAM sudhI aMta:mukha na thaIe tyAM sudhI badhuM nakAmuM che. aMtaranA deze je samajI zakato nathI ene mATe A zAna nakAmuM che. zarIramAM badhAM zatruo beThelA hoya e badhAMne nAza karavAne hoya che. rAmalIlA daramiyAna rAvaNanuM pUtaLuM bALIe chIe e rIte. A jo ke bAhyAcAra che. paraMtu zarIramAM rAvaNa jyAM sudhI nAza na pAme tyAM sudhI aMtaranA rAmane oLakhI zakAtA nathI. upaniSadamAM A rIte aMdaramAMnuM ajJAna ane aMdhAruM dUra karavA bhAre jAra jJAna ane prakAza bharyA che. AjanI bhautika Apatti mATe AzvAsana paNa upabiraMda paThana dvArA maLI zake che. paheluM upaniSada che - Iza upaniSada. "IzA vAsyama IdA sama .." Aje sarvatra je mArAmArI dekhAya che te dhana mATenI che. jagatamAM je kaMI jaDa - cetana che te badhuM IzvarathI bharapUra che. Izvarane oLakhavA te che paNa kema oLakho? pradhAna ke moTA mANasane maLavuM hoya, temanI mulAkAte ja hoya to ya mahenata karavI paDe che. pahelethI vyavasthA karavI paDe che. te pachI Izvara ethI ya kayAMya moTo che. ene meLavavA mATe te mahenata, vadhu prayAsa karavA ja joIe. mATe AkhA jagatane tuM oLakha, ene prayAsa kara kemake e brahnA che. vaitariya upaniSadanI vAta che.- mune thayuM ke mAre kaMIka meLavavuM joIe. kaMIka meLavavA mATe hRdayanI zuddhinI jarUra paDe che. pariNAme la gue abhyAsa Adaryo ane tene hRdayamAM UmaLako jAgyo. ene thayuM ke guru vagara zAna maLe ema nathI. pitAnA pitA varuNu pAse jaIne eNe kahyuM ke mane kaMIka upadeza Ape. brahma zuM che te kaho. varuNane vicAra AvyuM ke A bALaka brahmA mATe talasI rahyo che to tenI IcchA pUrI karavI joIe. ene evo mArga mokaLe karI ApavuM joIe ke jethI jAte puruSArtha karIne te brahmAne rAmajI, zake. pariNAme varaNe bhRgune cakAsI joyo. tenA vicArone AvakArI pitA - varuNe putra- bhUgune kahyuM ke tArI buddhi sarasa thaI che. nuM tapa karIne e meLava. "ta" ane "pa"nI vAta che. AkhA jIvanane caritArtha karanArA, uddhAra karanArA A baMne akSare che, - bhUgue tapa AdaryuM. tapanA aneka artha che paNa jyAM sudhI hRdayanI ekatA sAdhI na hoya, tyAM sudhI paramAtmAne pAmavAnI murAda adhurI rahe che. ethI bhRgue AtmazAnathI zuddhi karI, brahAmAMthI 'ha' dUra karo to bhrama Ave. bhrama dUra karIe te brahama maLe. A brahmane pAmavA tapa ane puruSArtha bhUgue AdaryA, aneka varSonA tapa bAda tenI buddhimAM tene pAda rbhAva thato lAge ke : sva e ja brahma che. mRgue varuNane A jaNAvyuM kahyuM ke : "annama brahma." paNa pitAne puruSArtha karI AgaLa vadhavA jaNAvyuM. vicArano prAdurbhAva thayo hato. A paNa eka moTI vAta che. sadAcAra ane sarvicAranuM samilana ane dharma maLe che. aMte ene lAgyuM ke AkhuM jagata jIve che. badhAmAM prANa che. badhAmAM prANa zakita na hoya te badhA cetana jIvI na zake. mATe prANa e ja brahA. varuNa pAse AvI putre kahyuM : "prANa: brahma:". varuNane AmAM UNapa dekhAI. adhurApaNuM lAgyuM ethI pharI vAra prayAsa karavA kahyuM. bhRgu pariNAme pharIvAra prayAsa karavA lAgyo. bahu ja kaThinatA sAthe ArAdhanA AraMbhI hatI. varSo pachI ene lAgyuM ke zarIramAM badhI Indriya che. ene saMbaMdha mana sAthe che. mananI sattA buddhi sAthe ane buddhinI sattA AtmA sAthe che. mATe mana e ja brahma. te AvuM vicArI, e varuNa pAse Avyo ane kahyuM : "mane; brahma:" - sopAna tarapha AgaLa vadhavAnuM jaNAvI, varuNe tene vadhu prayAsa karavA kahyuM. pharI ArAdhanA ane ta5 zarU thayA. gu deha, mana, prANamAM DUbI gayo hato. mAM para tejanI AbhA prakAzI hatI. varuNane ene saMtoSa hato ane tenA saphaLa thavAmAM varuNane zraddhA beThI. bhRgue vadhu eka prayAsa karyo. enI buddhimAM ene prakAza dekhAya. prakAza thaye ke A badhuM vijJAna che. mATe brahma e vijJAna, pitAne jaNAvyuM vijJAna e ja brahma che. varuNane kayAMka UNapa dekhAI. ethI vadhu eka prayAsa karavA kahIM. bhUgae pitAnA zabdone vadhu eka vAra mAthe caDAvyA ane
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-2-35 vadhu eka prAsa zarU karyuM. tapa-ArAdhanA AdaryA. gurunA zabdomAM vizvAsa te| hatA ja ane pachI hradayanI aMdara AnaMda pragaTayo. enuM AkhuM zarIra AnaMdamaya banI gayuM. ethI ene thayuM ke AnaMda e ja brahma che. pitA pAse jaI eNe vAta karI. varuNe kahyuM ke beTA tArI vAta taddana sAcI che AnaMda e brahma che. ApaNe je AnaMda bhAgavIe chIe te bhautika AnaMda che. jAre bhRgune maLe AnaMda Atmika che. ane AvA AnaMdI IzvaranA sAkSAtkAra thAya che. A upaniSadomAM ApaNAM saMsArane saMbaMdhIne mukavAmAM AvyuM che ke jethI ApaNane lAbha thAya. AtmAne jovA joIe ane pachI svAtmajJAna lAdhe che. AnuM zAna bajAramAM kayAMya maLatuM nathI, e mATe teA prayAsa, yatna karavA joIe. jatA vidyArthIone, AvatI kAlanA dezanA,samAjanA ghaDavaiyA hovAne nAte, bIjI vAta kahevI che te A che. eka vakhata prajApati pAse deva, manuSyo ane asUro sRSTi sAI e pahelAM gayA hatA. teo tyAM abhyAsa karatA hatA. AtmasAdhanA pahelA cittazuddhi khUba Avazyaka che. nahIM te abhyAsa thaI zakatA nathI. traNeye prajApatine upadeza ApavA vinavyA. prajApatine kahe ke have me jaI rahyA chIe kaMIka bhAthuM Apo. pahelAM deve AtmA, prajApati kahe: huM tamane eka akSara kahuM chuM - 'da' e khuza thayA ane cAlyA gayA. prajApatie emane pAchA bAlAvyA ane pUchyuM ke zuM samajyA che.? AthI devAe kahyuM da. dAmpata indriyonuM damana" karo evuM ame samajyA chIe. pachI manuSya Apyo. prajApatie emane ya e ja 'da'nA saMdeza pharI Apyo. mANasa mATe puSkaLa saMpatti hAya tethI tene upayoga karavA . emAM rtha rahyo che: 'da'tta ApIe te vadhe che mATe dAna karavAne AmAM Adeza hatA. chevaTe asUra AvyA, emane ya prajApatie e ja upadeza 'da'nA kahyo. tAmasI vRtinA asUrone prajApatie kahyu 'da' ane e samajyA ' yavam' ke tame dayA karo. jagatamAM dayA e paramezvarane oLakhavAnuM eka uttama sAna che. -narmadAzaMkara zAstro AMtarazuddhi zrI muMbai jaina yuvaka saMghanA AkAyaeN tA. 2-2-75 ravivAranA rAja savAranA bhAgamAM bhAratIya vidyAbhavanamAM munizrI padmasAgarajI mahArAjanuM 'AMtarazudri' e viSaya upara jAhera vyAkhyAna rAkhavAmAM AvyuM hatuM. zarUAtamAM saMghanA pramukha zrI cImanalAla cakubhAI zAhe muniIne sIMgha vartI AvakAra Apyo hateA. tyAra bAda DaoN. ramaNalAla zAhe munizrInA paricaya ApatAM kahyuM hatuM ke, "pa. pU. padmasAgarajI gaNivarya gRhasthapaNAmAM baMgALamAM amigaMjanA vatanI hatA. temaNe yoganiSTha AcArya svargastha buddhisAgarasUrinA praziSya pa. pU. kailAsasAgarasUri pAse sANaMdamAM 18 varSanI vaye dIkSAM lIdhI hatI. zrI buddhisAgarasUri vijApura (mahesANA) nA pATIdAra hatA. zrI kailAsasAgarasUri paMjAbanA che ane zrI padmasAgara gaNivarya baMgALanA che. Ama jaina sAdhuparaMparAmAM eka ja saMpradAyanA sAdhuomAM paNa zAti, koma, pradeza vagerenA kevA samanvaya thAya che te joI zakAya che. pa. pU. padmasAgarajI mahArAje 21 varSanA dIkSAparyAyamAM gujarAta, rAjasthAna ane mahArASTramAM jude jude cAturmANa karyA che ane have teonI bhAvanA beMgalora - madrAsa tarapha vihAra karavAnI che. teo prakhara vakatA che ane temanI vyAkhyAnazailI rasika ane cATadAra che." 199 prabhu jIvana che - aMta:karaNanI pavitratA ane zuddhi. AMtara jagatane eka vakhata zuddha karavAmAM Ave to gata anukULa banI jAya. bhagavAna mahAvIre jagatanA pratikULa saMjogeAnA premapUrvaka svIkAra karyo. temaNe kayAreya koI vastunA pratikAra nathI karyo. kAraNa, pratima kArathI ja saMdharSa thAya che. pratikULa saMjogAne svIkAra eTale ja karmanI nirjarA. tyAra bAda munizrIe pravacana zarU karatAM jaNAvyuM ke, bhagavAna mahAvIranA pravacanAnI e vizeSatA rI che ke, "je me' prApta karyuM che te jagatanA badhA ja prANIo prApta kare." AtmAthI paramAtmA sudhIno paricaya vaLI bhagavAna mahAvIre karAvyA, koI ema pUche ke jagatanA zreSTha dharma kayA? to enA jvAba Aje saMgharSa ane mAnasika kleza khUba ja vadhI gayA che. mATe svarga pavitra banIe te ja pavitratA prApta thAya. ApaNI azAnatAne lIdhe sAdhanane ApaNe sAdhya mAnI beThA chIe, Ane kAraNe anaMta bhUtakALa cAlyo gayo chatAM kAMIja prApti thaI nathI. jyAM sudhI "aha"nI bhUmikA para sAdhanA thAya tyAM sudhI zuddhi thavAnI nathI. jAgRtimAM ja jIvananI pUrNatA che, jyAM pramAda Avyo tyAM jIvananuM mRtyuM samajavuM. pramAdathI jIvanamAM azuddhio Ave ane pramAdanA tyAgathI jAgRti Ave. Cii samasyA zarU thAya tyAMthI samAdhAna prApta karavuM joIe, prayatna aMdarathI zarU thAya te ja saphaLatA maLe. eka mAjInI sAya eraDAmAM paDI gaI ane te bahAra rastA uparanI baunA prakAzamAM zodhavA lAgyAM. mAjIne eka yuvake pUcha ke, "mAjI zuM zeAdhA che?" mAjIe kahyuM ke, "oraDAmAM seAya paDI gaI che te huM zeAdhu chuM." yuvake kahyuM ke, "oraDAmAM paDI gayelI sAya bahAra kevI rIte maLe?" - AvI ja rIte ApaNe bahAranAM prakAzamAM badhuM zodhIe chIe. paraMtu mananI zAMti, cittanI zuddhi aMdarathI ja prApta karavI joIe. - tenA mATe bahAranA prayatna kevI rIte saphaLa thAya? ApaNI hanI bhUmikAI sAdhanAno anaMtakALa nakAmA gayA, 'aha" nI bhUmikAmAM ja Aja sudhI sAdhanA cAlu. AjanI e phezana che ke, anautithI utpanna karavuM ane dharmane nAme kharcavuM, prAmANikatAthI upArjana karavuM ane namratAthI kharcavuM e ja yAgya che. svayaMnI zuddhinAM sAdhanA bhagavAne batAvyAM che, ApaNe svayaMno zuddhinA nirNaya karI levA joIe! AjanA jagatamAM jema badhe ja bheLaseLa cAlI rahI che tema sAdhanAmAM paNa bheLaseLa che. ApaNA AjanA sAdhaka aDadhA sAdhaka ane aDadhA saMsArI hoya che. ApaNe bhagavAnanI prArthanA karatI vakhate AkhA jagatanI yAcanA karIe chIe. paraMtu yAcanA tA meza mATe bAdhaka che. samarpaNa bhAvane badale yAcanA karIne ApaNe ApaNI daridranA - pAmaratA batAvIe chIe. ApaNe zAntinAthanI prArthanA karatAM zAMti mAgIe chIe ane vyApAradhaMdhAmAM dagA karIe chIe. aneka bhakatA pUche che; "mahArAja, pUjA, sAmAyika, navakAramaMtrano jApa karavA chatAM AnaMda nathI AvatA, mana bhaTake che, tryagra bane che." temane huM kahuM chuM ke, tame koI kayAreya evI phariyAda kema nathI karatAM ke, "dukAne calaNI noTa gaNuM chuM tyAre mana bhaTake che," tyAM tamArI ekAgratA che mATe enI phariyAda nathI. te e ja rIte AtmAnA rAga pratye ekAgratA Ave teA skhalanA na thAya. AjanI sAdhanA parivartana mAge che, tene vicArathI zarU karI AcAramAM utAravAnI jarUra che. ahIM ApaNe 'aha" ne tADavA joIe, kAraNake te jIvananI badhI sAdhanAone niSphaLa banAve che. satyanA svIkAra karavA ene samyagdarzana kahyuM che. satyane jIvanamAM samajavuM tene samyag jJAna ane tenI jIvanamAM pratiSThA karavI te samyaga cAritrya,
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 16-2-75 kAkA dareke "ahaM" ne badale 'nAha" ne prAdhAnya ApavuM joIe. vartavA lAgyA. zarIranA menejIMga DAyarekaTara AtmArAmabhAI muMjhAyA. 'nAha" eTale huM kAMI ja nathI. paraMtu teo daDha banI gayA ane jo zAMti, saMgaThana ane ApaNane jIvana maLyuM che. "arpaNa" mATe, jyAre ApaNe premathI rahetA sau nahi thAya to vIza kalAkamAM pote prAptinA prayatnamAM ja macyA rahIe chIe, je prayatno kadi purAM ghara khAlI karI nAMkhaze evI cetavaNI ApI. saue vicAryuM thatAM nathI. ApaNe kAyama cittazuddhinI vAta karIe chIe paNa ke, jo AtmArAmabhAI ghara khAlI karaze to ApaNe badhA ja ApaNo vyavahAra hareka kSetre judo thato hoya che. Ajano mAnavI lAkaDAmAM jaIzuM, ApaNe nAza thaze. mATe saue saMpIne rAMgadanathI DabalarelamAM jIvana jIvI rahyo che. are, ApaNA kathanamAM paNa rahevAnuM svIkAryuM. tenuM pariNAma e AvyuM ke, pagamAM kAMTe vAge sAcI vastune svIkAra nathI jovA maLato. che to hAtha sIdhe paga para jAya che - te ema nathI kahetA ke huM | mATe "nAha' nI bhUmikAmAM praveza kare, cirAmAM 'nAha" utAro, UM chuM, nIca kema namuM? ene nathI orDara karavo paDato. A rIte huM kaMI ja nathI, mArI pAse kAMI nathI, Ama vicAratA thAva. sevAmAM nAnA moTAne bheda na hovo joIe. saMgaThananuM kevuM baLa che * vikAronI paraMparAne dUra karavA mATe A bhUmikAmAM javuM joIe. te A dAkhalA parathI joI zakAya che. zuddhi mATenuM A moTuM sAdhana che. ApaNe belIe chIe Tana baMdha - paraMtu jIvanamAM, AcAramAM saMgraha haMmezAM sarvanAza notare che, temAM kadi zAMti nathI maLatI. tenA kaNamAnanA paNa darzana thatAM nathI. khAlI vAta karavAthI zuddhi eka samazAnanA maDadAe tyAMthI pasAra thatA jJAnI purUSane pUchyuM, nathI maLatI, e mATe jIvanadvArA kriyA karavI joIe. vicAra pramANe mane ahIM koNa choDI gayuM? jJAnI purUSe kahyuM ke, te jemanA mATe AcaraNa karavAmAM Ave to mokSa maLatAM vAra na lAge, AnA mATe jIvanaparyata saM ha karyo hato e tArA ja svajano tane ahIM choDI aMtaranI jijJAsA joIe - zrotAomAM zrAvaNanI ekAgratA joIe. gayA che, anya koI nahi. ame vihAramAM hatA. vacce be rastA AvyA - sAthe hatA e rAMgraha kare to, sadguNa, sadvicAra, sa cArAne karo . bhAIe kahyuM, bemAMthI A eka rasto jarA agharo che paraMtu TUMko saMsAra ane svayaM - bannenI prApti kevI rIte thaI zake? cittazuddhinI sAdhanA kevI rIte pUrNa thaI zake? che. khUba cAlyA paraMtu rasto khUTe nahiM. traNacAra vakhata pelA ApaNe dhyAnano abhyAsa paNa sthira citto nathI karatA. jema dUdha bhAIne pUchavuM paDayuM ke, have sthaLa para kayAre pahoMcAze. tyAre chelle pAka, camacA dvArA aneka vyakitaone pIrasavAmAM Ave che, temane teNe kaMTALIne kahyuM ke, mahArAja, pUchapUcha karavAthI sthaLe nahi tene svAda maLe che, paraMtu camacAne e svAda nathI maLatuM. mATe pahoMcAya - cAlavAthI ja pahoMcaze. mApaNa evuM che, pUchavAthI sAdhake svayaMnI bhUmikAmAM AvavuM joIe. tyAM nathI pahoMcAtuM. aMtaranI jijJAsApUrvakanA AcaraNadvArA cAlaDUbavA mATe kAMI zIkhavuM nathI paDatuM, paraMtu taravA mATe zIkhavuM vAthI, AgaLa vadhavAthI ja tyAM pahoMcI zakAya. paDe che. saMsAra taravA mATe che. taravA mATe nadImAM kudavAnuM sAhasa ApaNe jANavA mATe ghaNuM badhuM pUchatA hoIe chIe - paNa karavuM joIe to taratA AvaDe, mATe sAdhanA mATe paNa sAhasanI kAMI karatA nathI hotA. lAyabrerImAM aneka viSayanA pustakano jema jarUra che. saMgraha karyo hoya che, tema ApaNe saMgraha ghaNo karyo che, paraMtu jIvana eka saMgIta che. jo temAM zuddhi Ave to te sauMdaryane AcAramAM ane amalamAM bahu ochuM dekhAya che. khajAno banI jAya. vicAra - AcAra - uccAra - traNe tAra eka Aje mANasa thoDuM zIkhe che. bhaNe che ane tene DIgrI lAgI banI jAya te jIvana zuddha banI jAya. saMgItamaya banI jAya ane jAya che. te kahe che ke huM enjiniyara chuM, huM grejyueTa chuM. bhagae saMgIta jIvanane gati ApanAruM bane. ApaNA jIvanane vyApAra vAna mahAvIre kayAreya ema nathI kahyuM ke huM kevaLI chuM. teo eTalI Aje udhArI para cAlI rahyo che. UMcAIe gayA hovA chatAM ApaNI mAphaka ahaM nuM pradarzana nathI paramAtmAnAM hajAro vAra darzana karavA chatAM parivartana nathI karatA kemake temane mana svadarzananuM ja mahatva vadhAre che. AvatuM. aMDakozIye eka ja vakhata darzana karyA. tenuM jIvanaparivartana eka saMta snAna karavA gayA. AcaraNanA teo AgrahI hatA. banI gayuM. tenI sAthenA eka yuvAnane gammata karavAnuM mana thayuM. pelA saMta - sAmAyika vicAranI eka bhUmikA che, dhyAnanI bhUmikA che. nAhIne bahAra nIkaLe te yuvAna tenA para brUke - ane pelA saMta . pratikramaNa eka prAyazcita che. AtmAmAM praveza karavAnA zuddhi mATenAM pAchA nAvA nadImAM paDe - Ama pacAsa vakhata banyuM. paraMtu saMte A sAdhana che. na krodha karyo ke na teno niyama choDayo. pelA yuvAna thAka, zaramadA sAdhanAnuM prathama rAMga sahanazIlatA che. paraMtu ApaNe pratikAra sahana nathI karI zakatA, vicArathI AkramaNa zarU karIe chIe. banyo. tenA vicAramAM parivartana AvyuM. tene lAgyuM ke, meM A AvI sAdhanA vikAra ane azuddhi utpanna kare che. moTo anartha karyo. te muninA pagamAM paDaye, kSamA mAMgI. saMte tene vItarAga-pUrNa banavuM hoya teNe sahana karavuM ja joIe. chAtIe lagAvyo. tene premapUrvaka kahyuM ke, te te mArA para moTo sahana karI ane svayaM zuddha banI jAva. ApaNe Aje upakAra karyo. sAmAnya rIte A nadInA pavitra jaLamAM huM eka vAtavAtamAM saMgharSane notarIe chIe. vakhata ja nAkhuM chuM. tArA kAraNe huM pa0 vakhata nAha. 2 | rIte jo "aha" thI maitrI nahi maLe. Ajano moTAmAM moTo e roga kodhane pacAvavAmAM Ave te te jIvananuM Tonika banI jAya. che ke sau potAne mATI vyakita mAne che.bhUla chupAvavA mATe bhUlonI mANasanI kiMmata tenI vANI parathI AMkI zakAya, kAraNa. je paraMparA UbhI kare che. dekhAvamAM satyanuM sAInabarDa hoya che, paraMtu tapelAmAM hoya te ja camacAmAM Ave - je hRdayamAM hoya te ja aMdara haLAhaLa bharyuM hoya che. AmAM cittanI zuddhatA nathI rahetI. bahAra Ave. sahana kare to jIvana jyoti bane, saMgharSa kare to jIvana javALA jAgRta mANasa nirjIva vastuo parathI paNa dAkhalAo laIne bane. kapAyanI-phodhanI AgamAM ApaNe aMdara lI rahyA chIe. pitAnA jIvanane samRddha banAvI zake che. jemake, agarabattI pote jIvananI azuddhinA kAraNenI tapAsa karavI joIe. jAgRti potAnI jAtane bALIne anyane sugaMdha Ape che. bhAvanagaranAM jIvanane jyoti banAve. bhagavAna mahAvIranA jIvanadarzanamAMthI mAM mahArAjAnI vAta che. eka vakhata emanA bagIcAmAM chokarAo badhI vAto maLe che. ATalA mATe ja mahApuruSonA jIvananuM anukaraNa AMbA upara paththaro mAratA hatA. bagIcAmAM rAjA laTAra mAratAM hatAM, karavAmAM Ave che. tene patthara vAgI gayo. saMtrIoe chokarAone pakaDyA. tene sajA eka vakhata evuM banyuM ke, kAna, nAka, jIbha, hAtha, paga badhAne karavA mATe rAjA samakSa lAvyA. chokarAe khUba ja gabharAI gayA. ahaMkAra Avyo. saune potapotAnuM mahatva lAgyuM. sau saunI rIte rAjAe tene pUchyuM, "tame AMbAnA jhADane paththara mAratA tyAre
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-2-75 prabuddha jIvana 201 tamane zuM maLatuM hatuM. chokarAoe kahyuM ke, kerI. rAjAe kahyuM ke, eka nirjIva jhADane patthara mAravAthI kerI maLe to rAjAe paNa kAMIka to ApavuM joIe. ema kahIne teone sajA karavAne badale darekane pAMca pAMca rUpiyAnI bakSIsa ApI. A rIte apakAra upara upakAra karavAmAM Ave ane jAgRtipUrvaka jIvanaghaDatara karavAmAM Ave - te evI zuddhi bAda jIvana eka yunivarsiTI banI jAya. eka madArI billIne nRtya karAvato hato. te eka paga para UbhI rahIne nAce, mAthe dIva mUkIne eka page nAce, tenI ekAgratAnI rAjAe prazaMsA karI. paraMtu kArabhArI eka uMdara laI Avyo ane tenI sAme mUko, tarata ja bIlDIe jhaDapa mArI. A rIte mANasanA mULa saMskAra jaladI nathI jatA.dararoja eka kalAka paryuSaNamAM 120 divasathI vyAkhyAna ApuM chuM. mumukSavarga bhakitabhAvathI te sAMbhaLe che. khATuM na karavuM, apramANika na banavuM vigere upadeza teo meLave che ane e vAtamAM saMmata paNa thAya che. paraMtu dukAne gayA ane lobhane eka ja vicAra 120 divasanI sAdhanAne nakAmI banAvI de che. pacIsa mALanA UMcA makAnamAM nIcenA mazInanA eka ja kalAkanA cAlavAthI tyAM upara TAMkImAM pANI bharAI jAya che. tenuM kAraNa vaccenA pAIpamAM lIkeja nathI. paraMtu ApaNA cittanI TAMkInI pAIpamAM aneka lIkejo che eTale dararoja kalAka vyAkhyAna sAMbhaLavA chatAM temAM eka TIpuM paNa pahoMcatuM nathI ane TAMkI bharAtI nathI. kAraNa ke ApaNAmAM ekAgratA nathI. dhyAnanI ekAgratAmAM eka paNa chIMtu na hovuM joIe. mATe ApaNe bha. mahAvIranA Adarzane ApaNA jIvanamAM utAravAno nirNaya karIe. gharSaNa - saMgharSamAMthI mukata banIe. brAmANika, nItimAna banavAnI pratijJA laIe. paramAtmA pAse pahoMcavA mATenA A rastAo che. tyAganI paraMparAne amArI sAdhu saMsthAe 2500 varSathI jIvaMta rAkhI che. jIvana paNa eka nATaka che. rAma - rAvaNanuM nATaka sTeja para bhajavAya che tema jIvanamAM paNa bhajavAtuM jovA maLe che. saMsArathI alipta rahevAne prayatna karavo joIe. vicArone tyAga AcArane paNa tyAgamaya banAvI deze, ane jIvana paripUrNa banI jaze. bAkI mANasanI IcchA - tRSNA kayAreya pUrI thavAnI nathI, mANase satata bhaviSyano vicAra karIne du:khI thatA hoya che. eka mANasa phUTapAtha para sUto hato. tyAMthI varaghoDo pasAra thayo. tene thayuM ke mane paNa leTarI lAge ane paisA maLe te huM mAre Avo varaghoDo kADhe. tene nIMdara ramAvI gaI. tenI IcchA hatI eTale tene UMghamAM svapna AvyuM. tene leTarI. InAma lAgyuM. baMgalo kharIdyo. suMdara strI sAthe lagna nakkI karyuM, varaghoDo nIkaLyo, mAMDave pahoMcyA, pherA pharyo, hastameLApa mATe hAtha laMbAvyo * barAbara te ja samaye tyAMthI polIsa dAdA pasAra thatA hatA. teNe tene je ThaMDA mAryA jhabakIne jAgI gayo. tene thayuM ke, polIsa dAdA be miniTa moDA AvyA hota to svapnamAM paNa zAdI to karI leta. te to sUtAM sUtAM svapnamAM A badhuM karate hate. paraMtu ApaNe to jAgRta avasthAmAM hovA chatAM ApaNI A ja dazA che. jIvana vicArathI cAle che, paraMtu vicAra upara ApaNe kAbu nathI. mANase jIvana jIvatAM satata jAgRta rahevuM joIe. aMtaradaSTi keLavavI joIe. - to ja teno vikAsa thaI zakaze. 5. mahArAjazrInAM pravacana pachI saMghanA maMtrI zrI ke. pI. zAhe munizrIne vaMdanapUrvaka AbhAravidhi karI hatI ane AjanA temanA vayAkhyAnamAMthI prabhAvita banIne saMghanI kAryavAhaka samitinA sabhya zrI amarabhAI jarIvAlAe paNa pitAno AnaMda ane khuzI vyakata karyA hatAM. saMkalana: zAMtilAla TI. zeTha * eka varSanuM mana [ tA. 25-12-74ne dine pU. vinobAjIe eka varSanuM mauna lIdhuM te divase atyaMta mananIya aMtima pravacana karyuM te ahIM ApyuM che. temAM gItA, bAIbala, kurAna tathA mahAvIra viSe kahyuM che te uparAMta te mauna zA mATe le che te samajAvyuM che. mahAvIraviSe je kahyuM che te pahelAM "prabuddha jIvanamAM prakaTa thayuM che. paNa saLaMga vyAkhyAna eka sAthe vAMcavA maLe te hetuthI ahIM pUruM, ApyuM che. - cImanalAla] Aja gItA jayaMtIne divasa che. sAthe sAthe krisamasa paNa che. ane Idula juhA paNa, to triveNI saMgama thayo che. ghaNA AnaMdanI vAta che ke gItApracAra mATe ATalA badhA loko ahIM ekaThA thayA che ane rAmakRSNa bajAje badhAne AmaMtraNa ApyuM. rAmakRSNanA moTAbhAI kamalanayanane gItApara-je marAThImAM lakhavAmAM AvI che gItAI, enA para bhAre bhakita hatI. emanA pitA jamanAlAlajI bAbAnI sAthe dhuliyA jelamAM hatA, jyAM gItA pravacana 18 adhyAya upara 18 gItA pravacana apAya. e ja jelamAMthI gItAInuM prakAzana thayuM. gItAInI keTalI kiMmata rAkhavI e savAla AvyuM tyAre meM manAlAlajIne pUchayuM ke bIDInuM eka baMDala keTalAmAM maLatuM haze? te bolyA, mane khabara nathI. meM kahyuM. vepArI hovA chatAM paNa Apane khabara nathI ? temaNe kahyuM, e vepAramAM huM kadI paDayo nathI. pachI tapAsa karavAmAM AvI to jANavA maLyuM ke eka baMDala eka AnAmAM maLe che. te gItAInI je prathama AvRtti pragaTa thaI enI kiMmata eka Ane rAkhavAmAM 2. paisAnI kiMmata have ghaTI rahI che. hAlamAM gItAInI kiMmata ATha AnA che. jamanAlAlajI vepArI, emane dIkaro paNa vepArI. enA magajamAM AvI gayuM ke gItAne pracAra thAya to e koI AzcaryanI vAta nathI. vedamAM varNana karyuM che, devatAomAM koNa brAhmaNa che, koNa kSatriya che, koNa vaizya che vagere. emAM kahyuM che, brAhmaNa agni che. ene artha zuM ? agni eka jagyAe besaze, potAnI jagyA choDaze nahi. je enI nikaTa jaze ene garamI maLaze. dUra raheze ene garamI maLaze nahi. te brAhmaNa pitAnuM ciMtana-manana potAnI jagyAe karatuM raheze. pachI Idra vagere devatA kSatriya che. vaizya koNa che ? kahyuM: marutagaNa. marutagaNa eTale duniyAbharamAM phelAnAro vAyu. A je vepArI beThA che mArI sAme, emanA para jvAbadArI che, duniyAbharamAM phelAvAnI kAraNa ke tene marutagaNa che. bAbA brAhmaNa che. emaNe pote je kAma karavAnuM hatuM pitAnI jagyAe, e karI dIdhuM. ene tarapha phelAvavAnuM kAma A matagaNae karavuM joIe. te emaNe e upADI lIdhuM che hAlamAM ghaNA loko potAne pUrNa samaya ApIne tanmayatApUrvaka gItAI pracAranuM kAma karI rahyA che. to emane bhagavAne AzIrvAda ApI rAkhyA che. bhagavAne kahyuM che ke A je mAro saMdeza che, bhakatAmAM jaIne je ene phelAvaze enAthI vadhAre mane kaI priya nahi hoya. Ane IslAmamAM rasUla kahe che. rasUla eTale ke saMdeze pahoMcADanAra. gItAne saMdeza pahoMcADanArA je rasUla banaze, teo bhagavAnane atyaMta priya thaze, e bhagavAnane AzIrvAda emane maLI gayo che. eTale bAbAnA AzIrvAdane savAla ja nathI rahetA. bhagavAnane ja maLI gayo che. mane vizvAsa che ke A saMdeza sarvatra phelAze. " gItA duniyAbharamAM pahoMcaze, bAIbalanA pracAra mATe mizanarIoe ghaNo ja parizrama karyo ane bAIbala duniyAbharamAM phelAI gayuM. gItA paNa duniyAbharamAM
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 buddha jIvana tA. 16-2-75 phelAyelI che-pracAra jarA paNa karyA vinA. je je lokoe gItA vAMcI pachI bhale e jarmana tattvajJAnI hoya, raziyana hoya, bhale cInI tattvajJAnI hoya, jApAnI hoya, emaNe ene ApameLe pracAra karyo. te gItA duniyAmAM pahoMcI gaI che, pracAra karyA vinA. pitAnA baLathI pahoMcI che. have, gItAnA baLanI sAthe bhakata potAnuM baLa paNa lagAvI rahyA che. to mane AzA che ke e cIja duniyAbharamAM lAze. paraMtu tukArAma mahArAje je eka cetavaNI ApI rAkhI che, e yAda rAkhavI joIe. tukArAme kahyuM ke hoTala nathI kholavI. hoTalavALo zuM kare che? hoTalamAM je bane che e badhAne khavaDAve che, paraMtu pote nathI khAte, pote ghare jaIne khAya che. tyAM je bane che e khAto nathI. "Ayle kele ApaNa khAya, tukA baMdI nyAye pAya'. tukArAma enI caraNavaMdanA kare che, je pitAnuM banAveluM pote khAya che. gItArUpI amRta tame pote khAo, pachI bIjAne Ape. hoTalavALA jevuM nakaro- pote na vAMcatA, pitAnA hadayamAM enuM ciMtana na karatA lokone vaheMcavA jaIe, evuM ne karo. ATaluM yAda rAkhaze te A sArI cIja duniyAmAM phelAze. gItAI mAulI mAjhI', je marAThImAM pragaTa thaI che e mahArASTranI bahAra paNa jyAM jyAM nAgarI lipi tavaMcAya che tyAM tyAM jaI zake che ane loko ene premapUrvaka vAMcI zake che, pachI bhale hiMdIvALA hoya ke baMgAlIvALA hoya. have juo, mahArASTramAM rAmAyaNa vize uttamamAM uttama graMtha lakhAyAM che. eka che rAmavijaya. amArA gharamAM, je gharamAM bAbAne janma thaye, e gharamAM cAturmAsamAM rAmAyaNa vaMcAtuM hatuM. e rAmavijya hatuM. e sivAya ekanAthe eka uttama rAmAyaNa lakhyuM che, jenuM nAma che bhAvArtha rAmAyaNa. samartha rAmadAsa svAmIe paNa rAmAyaNane keTaloka bhAga lakhe che ane mahArASTramAM moropaMta nAmanA eka mahAkavi thaI gayAM emaNe 108 vakhata rAmAyaNa lakhyuM che, judAM judAM chaMdo ane bhinna bhinna vRomAM-rAmAyaNanI ochapa nathI. mahArASTramAM chatAM paNa tulasIdAsanuM rAmAyaNa vaMcAya che. evI rIte, gItAnA paNa bhinna bhinna tarajumAM aneka thayA che ane thaze, te paNa leke gItAI premapUrvaka vAMcaze, ema bAbA mAne che. enI pitAnI eka svataMtra ruci che. ATale mAro khyAla che gItA vize e paryApta che. keTalAMka prazna paNa pUchavAmAM AvyA che gItA vize, e badhA huM joI gayA che. emAM eka paNa prazna evA nathI, jene javAba gItA pravacanamAM nathI. gItA pravacanane badhI bhASAomAM tarajume thaye che. A pustaka je lAke vAraMvAra vAMce te badhAM praznonA javAba emAM maLaze. gItA pravacananI khUbI e che ke sAmAnya gAmaDIo paNa samajI zake che; eTalI saraLa bhathi mAM e kahevAmAM AvyA che. gItA pravacana jelamAM kahevAmAM AvyA. e jelanA jelarane bAbA para bhakitabhAva hate. te teo paNa mahAvA AvatA hatA, ane kedIone paNa mekalatA hatA. gAMdhI- jInA AMdolanavALA rAjakIya kedI ane cera kedI sAthe besIne sAMbhaLatA hatA. te teo samajI zake eTalI saraLa bhASAmAM e vyAkhyAna che. huM AzA rAkhuM chuM ke e pustaka Apa vAMcaze. pachI paNa enA vize kaMI prakane rahe, to pustaka para eTalA bhAgane aMkita karI prazna bAbAne mokalI Ape. IsAnA traNa upadeze Ajano divasa bhagavAna kAIsTane divasa che. to TUMkamAM khristI dharma - sAra ApanI samakSa rajU karIza. khriratadharma- sAra nAmanuM mAruM eka pustaka che. enI nakala pApane mokalavAmAM aAvI hatI. tyAre pApe AzIrvAda melAvyA ke je sadabhAvanAthI A sAra kADhavAmAM Avyo che e joIne pepane AnaMda thaye che. khritadharma - sAra meM theDAmAM - traNa vAkayamAM meLavyo che. huM agrejImAM uccAra karIza, alabatta aMgrejImAM belyA nathI, jisasa krAIsTa, e te yahUdI bhASAmAM bolyA che. paraMtu meM e aMgrejImAM vAMcyuM che, je bhAga kaMThastha karyo che e aMgrejImAM karyo che. ane khUzInI vAta che ke, ene je aMgrejI tarajumo che e traNase - cAra lee sAthe maLIne karyo che ane sArA pramANamAM sArI mAnavAmAM Ave che. eka vAkaya che, britanuM 'lava dhAya nebara ejha dhAya selapha "paDozIne prema kare jevo peAtA para karo cho.' 'pADezIne prema karo" eTaluM ja kahyuM hota te e sAdhAraNa vyakita paNa samaje che. huM mArA pADozIne prema karIza te e mArA para prema rAkhaze, e to svArthanI mAmUlI vAta banI jAya che. paraMtu 'je pitA para prema rAkhe che evo prema kare.' bAbAnuM jIvana pAramArthika lokasevAmaya mAnavAmAM Ave che. paraMtu bAbA khAvAmAM keTalo samaya Ape che, sUvAmAM keTalo samaya Ape che, zarIra mATe keTalAM kAma kare che, e vicAre che tyAre dhyAnamAM Ave che ke, 24 kalAkamAMthI 14-15 kalAka te dehakAryamAM jAya che. ane keTalA premathI kare che! goThaNa du:khe che ema lAgyuM ke, hAtha tarata ja tyAM jaze. premathI enA para pharaze. jeTalA premathI Apa ApanI sevA kare che eTalA premathI pADezIne prema kare, ene artha 'Atmavat sarva bhUteSu.' krAIsTano bIjo upadeza che, lava dhAya enImI-pitAnA duzmamane prema karo. keTalAka loko kahe che A te bahu muzkela AzA che, vyavahArika dekhAtI nathI, kevaMLa AdhyAtmika che. paraMtu enAthI vadhu vyAvahArika Aza hoI na zake. sAme Aga lAgI che. enA para pANI nAkho, e thavihArika AzA che. enI sAthe ApaNe Aga prakaTa karIe te be Aga thaI jaze. eTale duzmana jo de kare che to premathI eno sAmano karavo-atyaMta vyAvahArika vAta che. jyAM sudhI A dhyAnamAM nahi Ave ke A vyAvahArika vAta che, tyAM sudhI lAgaze ke ApaNe te sAmAnya manuSya chIe, A vAta te mahApuruSa ja karI zake che. paraMtu je alpapuruSa che enA mATe paNa e ja che ke Aga ThAravI hoya to pANI joIe. A ja vedamAM paNa kahyuM, che ke komA zastra kare yasya-jenA hAthamAM mArUpI zastra che, ene durjana zuM karI zakaze? talavAra laIne jazuM to e humalo karI zake che. paraMtu durjana sAme kSamAM zastra laIne jazuM to e zuM karaze? A ja vAta sisa krAIsTa samajAvI che. koIe emane pUchaJ, sAme vALe Apane mAre - pITe, takalIpha Ape te keTalI vAra sahana karo? 'sevana TAImsa?" teo bolyA, 'AI DonTa se sevana TAImsa, baTa sevanTI TAImsa sevana', sAta vakhata nahi.sattara gAthA sAta vakhata. zuM thaze ene guNAkAra? 490. 490 vakhata phAmAM kare, ane chatAM paNa jo e humale karato ja raheze to 490 ne 70 thI guNe. A jai emaNe kahyuM, e kSamA zastra kare yasya che. e ja zaMkarAcArye potAnI rIte batAvyuM che. emaNe kahyuM, sAmevALe mArI vAta samaze nahi, te huM pharIthI tene rAma ravIza. chatAM paNa nahi samaje te pharI bIjI vakhata samajAvIza. trIjI vakhata samajAvIza. jeTalI vakhata samajAvavuM paDe eTalI vakhata samajAvIza. dareka vakhate jadI - judI rIte samajAvIza. te mAruM hathiyAra che, samajAvavuM. eja mAruM hathiyAra che. zAstra zAraparka, na kokama . zAstra hoya che e karAvavAvALuM hotuM nathI, jaNAvavAvALuM, samajAvanAruM hoya che, jema sAInaborDa che. sAIna borDa AgaLa "pula tUTela che eTaluM ja batAvaze. te paNa paravA na karatAM AgaLa jatA ho to jAva, paDI jaze. Apane hAtha pakaDIne e Apane bacAvaze nahi. ahIM surakSita che, ahIM bhaya che, eTaluM ja kaheze. pachI to ApanI marajI! zAstra kevaLa zApana kare che, kAraka nathI hotA. A thayuM bhAmAzastra. trIjo saMdeza che jisasa krAIsTane- "yu lava vana anadhara ejha AI lai yu "tame badhA ApasamAM prema kare, jema meM tamArA para
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-2-75 prabuddha jIvana karyA.' 'ApasamAM prema karA' muzkela lAge che. bIjane prema karavA muzkela nathI. paraMtu ApasamAM prema karavA muzkela che kAraNa ke eja caherA, e janAka, eja dhyeAlavAnI rIta, eja manuSya rAja rAja pachI kahyuM, 'je meM tamArA mATe karyuM, jema meM tamArA mATe svArthatyAga karyo, balidAna karyuM, evA prema tame ekabIjA para karo.bali na devuM paDe te paNa ApA, paraMtu prema sivAya kaMI na belA. ane Akhare jyAre emane zULI para caDhAvavAmAM AvyA tyAre, paNa emaNe zuM kahyuM? Akhare teo paNa manuSya ja hatA, teA prathama jarA muzkela lAgyuM haze eTale prathama kahyuM: leTa dhAya vila bI Dana, neTa mAIna' ane pachI kahyuM, jemaNe mane zULI para caDAvyA che emane he bhagavAna, kSAmA kara, kAraNa ke dhe Ara Ignera Ta'-teo jANatA nathI teo zuM karI rahyA che. A, jema huM samajyA hatA krAIsTanA upadezane, tema ja ApanI samA rajU karI dIdhA. IslAma eTale bhagavat -zaraNa have thADuM IslAma vize kahIza. IslAma zabdanA be artha che. eka artha che zAMti. ghaNAM loko mAne che ke, musalamAna eTale mAravA - kApavAvALA. e je mAravA - kApavAvALA hatA teo bAdazAha vagere hatA, emane peAtAnuM rAjya meLavavuM hatuM. seAraThIseAmanAtha jaIne senuM lUMTavuM hatuM. teo nAmamAtranA musalamAna hatA. IslAmanA eka artha che, zAMti ane bIjo che bhagavata -zaraNa. e je kaI karaze e peAtAnA mATe sAruM ja che, mAnIne bhagavAnanA zaraNamAM haMmezA raheluM. gItAmAM e ja kahyuM che: sarvadharmAna parityajya mAmeka zaraNaM vraja. badhuM chADI dA, je aneka dharmo jAtajAtanA che ane cheDI do, mArA ekalAnuM zaraNa leA. eTale AsAmamAM eka zaraNIyA paMtha che - eTale eka ja zaraNa. buddhe traNa zaraNa batAvyA - buddha zaraNaM gacchAmi, saMdhaM zaraNaM gacchAmi, dharmamAM zaraNaM gacchAmi - traNa - traNa zaraNa, muzkela mAmalA che. paraMtu, eno artha e che ke jyAM sudhI buddha che tyAM sudhI saMghanI jarUrata nathI. buddhanA gayA pachI zuM karazuM? 'sAMThAM zaraNam . have, saMgha paNa tUTI rahyo hoya, saMgharSa thaI rahyo hAya- saMghamAM '' lAgI gayeA hAya teA zuM karavuM? dhamma zaraNam je dharma ApaNI aMdara che, enuM zaraNa leA. te A je traNa zaraNa batAvyAM e traNa jgyAe vahecavA mATe na hatA, eka ja zaraNa hatuM e. paraMtu gItAmAM spaSTatApUrvaka kahyuM che - "sarva dharmAna parityajaya mAmeka zaraNaM vraja. ene artha zuM thayuM? traNe dharma eka ja vAta samajAve che, judI judI rIte samajAve che, eTaluM ja. ane, payagaMbare potAnA anuyAyIAne kahyuM, Apane ApanI mASAmAM bhagavAnanA saMdeza pahoMcADavA mATe mane mokalyA che. ApanI bhASAmAM eTale arabI bhASAmAM. kAraNa ke bIjI bhASAmAM kahenArA koI Ave te Apa samajaze ke, are ApaNe arabI leAka, ane A saMdeza ApavA AvyA 'jamiyuM' - arabI nathI ! ane pachI kahyuM - ame pratyeka bhASAmAM je - te bhASAmAM saMdeza denArAM rasUla mokalyA che. e vAkaya meM vAMcyuM te vicAravA lAgyA, marAThI bhASA mATe saMdeza ApanAro koNa rasUla haze? te| zAnadeva mahArAjatI yAda AvI. zAnadeva mahArAje marAThImAM je bhASya karyuM che gItA para, enI barAbarI karI zake evI cIja Aja sudhImAM jovAmAM nathI AvI. ane emaNe TIkAgraMtha ke bhASyagraMtha nAma nathI ApyuM. saMtAne kahyuM che - tamArA parAkramathI mAruM . A dharmakIrtana siddha thaI gayuM. kiMbahunA tumaye kele, he' dharmakIrtana siddhI gele eTale potAnA pustakane emaNe dharmakIrtana nAma ApyuM. enA artha, teo mAnatA hatA ke mAre dharma saMbhaLAvavA che. evI rIte vicAravAmAM Ave ke, hiMdI bhASA mATe kyA dharmagraMtha che, te koI paNa sahaja bhAve kaheze ke tulasIdAsajInI rAmAyaNa. 21 203 AvI rIte pratyeka bhASAmAM bhagavAne A bhASA bolavAvALA skUla melI dIdhA. A ghaNAM ja uttama udagAra kurAnanA chekurAnanA e kalema (dAvA) nathI ke e ja eka samasta duniyA mATe che. paraMtu allAh - allAhanA dUta beAlI rahyA che ke, he muhammada keTalAka rasUlAnA nAma meM tane batAvyAM che ane keTalAka nathI batAvyA, evA aneka rasUla mekalyA che jenA nAma huM nathI jANata ane pachI vAkaya che- lAnurika bena aNu dizmira 2suliha'-ame rasUlAmAM, koImAM paNa koI paNa bheda nathI karatA. eka rasUla ane bIjA rasUlamAM pharaka nathI karatA. te A IslAma che. sarvottama samAdhAna je mukhya vastu sAMbhaLavA mATe Apa AvyA dazA ane rAha jotA haze! enA vize bAlutAM pahelAM eka bIjI vAta kahevI che. mArA jIvanamAM mane aneka samAdhAna maLyAM che. emAM AkharI, aMtima samAdhAna je kadAca sarvottama samAdhAna che, A varSe prApta thayuM che. meM ghaNI vakhata jainone vinaMti karI hatI, ke jema vaidika dharmanA sAra gItAmAM 700 zlokomAM maLI gayo che. bauddhone dhammapadamAM maLI gayA che, jenA kAraNe aDhI hajAra varSa pachI paNa buddhanA dharma lokone mAluma thAya che evI rIte jainonA thavA joI. A jaino mATe muzkela vAta hatI. eTalA mATe ke emanA aneka paMtha che. ane graMya paNa aneka che. jevI rIte bAIbala che ke kurAna che- game teTalA mATeA eka ja graMtha che, evA jaineAnA nathI. jainemAM zvetAmbara - digambara be che, e sivAya terApaMthI ane sthAnakavAsI, A cAra mukhya paMtha meM batAvyA. paraMtu bIjA paNa paMtha che. ane graMtha to vIsa - paccIsa che. huM vAravAra emane kahetA rahyo ke. Apa badhA loko munijana sAthe maLIne carcA karo. ane nAnA eka uttama sarvottama dharmasAra raju kare. Akhare varNIjI nAmanA eka bevakUpha nIkaLyo. ane bAbAnI vAta enA manamAM ThasI gaI. teo abhyAsI che. ghaNA parizrAma UThAvIne jaina paribhASAne eka koza paNa emaNe lakhyA che. te emaNe jainadharmasAra nAmanuM eka pustaka prasiddha karyuM. enI hajAra nakalo kADhavAmAM AvI ane jaina samAjanA tathA jaina samAjanI bahAranA paNa vidrAnAne mekalavAmAM AvI. vidrAnenA sUcane pramANe keTalIka gAthAo kADhI nAkhavAmAM AvI. keTalIka umeravAmAM AvI. e badhuM karIne, enuM paNa prakAzana karyuM - 'jiSNudharmAM' nAmathI. pachI enA para carcA karavA mATe bAbAnA AgrahathI eka pariSada bharavAmAM AvI, jemAM muni, AcArya, ane bIjA vidrAno, zrAvaka maLIne lagabhaga traNaseA leko ekaThA thayA. vAra vAra carcAo thaI. pachI sonuM nAma paNa badalyuM. rUpa paNa badalyuM. Akhare sarvAnumatithI 'kAmaNa - sUkatam' jene ardhamAgadhImAM 'samaNasUA' kahe che, banyuM. emAM 756 gAthAo che. 7 AMkaDA jainene bahu priya che ane 7 ane 108, baMnene guNAkAra karA te 756 thAya che. sarva saMmatithI ATalI gAyAo lIdhI ane nakkI karyuM ke, caitra zu4 13 ne dine vardhamAna jyaMtI Avaze, je A varSe 24 eprile Ave che, e divase A graMtha atyaMta zuddha rIte pragaTa karavAmAM Avaze. jyaMtInA divase jaina dharma- sAra, jenuM nAma 'samaNasUtta' che sArAya bhAratane maLaze. ane bhaviSya mATe jayAM sudhI jaina dharma mAjuda che tyAM sudhI jaina loko ane bIjA dharmanA loko paNa jyAM sudhI emanA dharma vaidika, bauddha vagere meAjuda che tyAM sudhI jainadharmasAra vAMcatA raheze. eka ghaNu meTuM kArya thayuM che, hajAra - paMdarase varSathI thayuM na hatuM. enuM nimittA mAtra bAbA banyA. paraMtu bAbAne pUrNa vizvAsa che ke A bhagavAna mahAvIranI kRpA che.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 khuba jIgna mahAvIranI AzA pramANe huM kabula karuM chuM ke mArA para gItAnI bhAre asara che. e gItAne bAda karatAM mahAvIrathI vadhAre koInI mArA citta para asara nathI. enuM kAraNa e che ke mahAvIre je AzA ApI che, e bAbAne pUrNa mAnya che. AzA e che ke satyagrAhI banA. Aja jayAM tyAM je UThaye| te satyAgrahI heAya che. ane bAbAne paNa vyakitagata satyAgrahI tarIke gAMdhIjIe rajU karyA hatA. paraMtu bAbA jANatA hatA, e koNa che, 'satyAgrahI' nahi, 'satyagrAhI' che. pratyeka mAnavI pAse satyanA aMza hAya che. eTalA mATe mAnava - janma sArthaka thAya che te badhA dharmamAM, badhA paMtheAmAM, badhA mAnaveAmAM satyanA je aMza che. ene grahaNa karavA joIe. ApaNe satyagrAhI banavuM joIe. A je upadeza che mahAvIranA, bAbA para gItA pachI, enI asara che. gItA pachI kahyuM meM, paraMtu jyAre huM jouM chuM tyAre mane baMnemAM pharaka ja nathI dekhAtA. tA. 16-2-35 zA mATe lagADavA ? bhagavad - kRpA samajIne eka baMdara bAbA banI gayAM. have bIjA, meADhAMvALA vAMdarA banI rahyA che. trIjA AMkhavALA nathI banI rahyA, enA badale hAtha kApI rahyA che. vAMdarAne pUchavAmAM Ave ke tArI AMkha kADhI levAmAM nuksAna che ke hAtha kApavAmAM, to e kaheze hAtha kApavAmAM. hAthanA dvArA lekhana nahi thAya, ene artha hAtha baMdha, AMkha hajI kAyama rAkhI che. zA mATe? eTalA mATe ke je sAthI - snehI paMdara divasamAM eka vAra niyamita rIte mane patra lakhe che, ane keTalAka aniyamita peAtAnI AvazyakatA pramANe lakhe che, e patranA javAba to huM ApatA nathI, paraMtu patra vAMcI jAuM chuM ane enA upara thoDo vicAra karuM chuM. te emAM je sUkSma vicAra rajU karyAM hAya che, jIvananI gAMThA kholyA vagaranI heAya che; enA para abhidhyAna zakitanI asara thAya che, ane e cIja pahoMcI jAya che. have jyAre belavAnuM paNa baMdha thaze te jenI pAse risiviMga seTa (grAhaka yaMtra) che enI pAse paNa e pahoMcI jaze.e AkramaNakArI haze, dhakko mArIne pahoMcI jaze, jeNe lakhyuM enI pAse. eka pagaluM basa thAya have varSabhara mATe je mauna vicAryuM che, enA vize, A je mauna che emAM na bAlavAnuM te che ja, paraMtu na lakhavAnuM paNa che. na bAlavuM, eTaluM ja hota, lakhavAnuM hota to sArI evI savalata raheta. manuSya lakhe che teA 'prisAIjha' thAya che, ThIka lakhe che. eTale bAbA lakhavAnuM cAlu rAkhata te lokone sAruM lAgata. paraM'tu e paNa baMdha che. 'hari rAma' sivAya bAbA bIjuM kAMI lakhaze nahi. Ama zA mATe karyuM? 7 jUna 1916 nA divase bAbA gAMdhIjInI pAse pahoMcyA. e divasane bAbA kadI bhUlatA nathI. 7 jUna 1966nA roja 50 varSa pUrAM thaI gayA. gAMdhIjInA je kAMI vicAra hatA, jevA bAbA samajyA hatA, e para amala karavAnI koziza bAbAe karI ane 50 varSa pUrAM thaI gayA e divase jAhera karyuM ke bAbA sUkSmamAM praveza karaze - sUkSmamAM abhidhyAna karaze. paraMtu e divaseAmAM bAbA bihAramAM pharatA hatA. bihAra 'bigrInsa viya bI' ane 'bI sTenDasa phAra bAgasa' bAbA paNa 'bigInsa vitha bI' e paNa 'bAgasa' che. eTale meM teA jAhera karyuM ke, sUkSmamAM praveza karyo, para tu keTalAya skUla kAryo karavA paDayAM. e badhAM karyA, pravAhapatita karma samajIne, pravAha - patiAM karma kurvana nApnati kilbiyam . pravAha-patita je karma hAya che, e karavAvALAne doSa nathI lAgatA. tA doSa nahi lAgyA hAya bAbAne. pachI bAbA AvyA brahmavidyA maMdiramAM. traNa - cAra varSathI kSetra-saMnyAsa laIne ahIM rahe che. ahIM paNa keTalIka sthULa vastuomAM paDavuM paDayuM. sthULa carcA karavI paDI. e paNa pravAha patita samajIne karI. ATha - sADA ATha varSa vItI gayAM. tyAre bAbAe vicAryuM, ThIka che A ke doSa na lAgyA hAya, paraMtu sUkSma abhidhyAnanI je zakita che, e tyAM sudhI pragaTa nahi thAya jyAM sudhI adhika sUkSmamAM praveza nahi thAya. to pachI vicAryuM ke, have AgaLa bAlanuM baMdha karavuM ja paDaze. lakhavuM baMdha karavuM paDaze. paraMtu eka dasa varSanI cheAkarIe eka suMdara prazna pUchyA che- teNe lakhyuM che ke bAbA bAlaze nahi. paraMtu vAMcaze te zuM emanA cittamAM khaLabhaLATa nahi thAya? eTalA suMdara vicAra che bAbAne bacAvavA mATe! vAMcatA raheze, te ahIM, cittamAM vikAra pedA thaze, eTalA vAste vAMcavAnuM zA mATe baMdha karavuM nahi? paraMtu je patra vagere hAya che emAM je vAhiyAta majakUra hAya che, e bAbA vAMcatA nathI, bAbAnA sAthI aMDara lAIna karI de che eTaluM ja vAMce che. kAle koI jo poliTikasa lakhIne putra mekalaze te mArA sAthI enA para DaralAIna nahi kare te vAMcavAnI jarUrata nahi rahe. A jo e chekarIe lakhyuM che ene marma bAbA samajI gayA che. ane enI ucita yojanA paNa karI rAkhI che. to A cIja ATha - nava varSathI cAlI Ave che. have koI pUchaze ke, eka ja varSanuM mauna zA mATe? AgaLa kema nahi? te enA javAba e che ke AvA kaThina AdhyAtmika kAryamAM anubhavanA AdhAre AgaLa vadhavAnuM heAya che. mane eka pagaluM basa thAya. eka nAnuM-zuM pagaluM che. A keTaluM nAnuM? mAtra eka varSa. eTalA mATe AgaLanuM vicAryuM nathI. AgaLa paNa cAlu rahI zake che. anubhavanA AdhAre je nakkI thaze, te thaze. anubhava mATe eka varSanI maryAdA rAkhI che. chellI vAta ghaNI ja khuzInI vAta che ke, Apa loko badhA vicAra - pracAranuM kAma karavAvALA che. jelamAM paNa jaIne gItA saMbhaLAvavAvALA che. e sAruM che. kAraNa ke jelamAM je kedI jAya che, e eka vakhata pApa - karma karI cUkayA che, paraMtu ene pazcAtApa paNa thAya che, / tyAM paNa gItAnA saMdeza pahoMcI jAya, IslAmano, bAIbalana saMdeza pahoMcI jAya te ghaNA lAbha thaze. eTalA mATe bAbA AzA rAkhe che ke, varSabharamAM bAbA mauna rAkhatA ApaNA kula samAjanI unnati thaze. bApukuTI (sevAgrAma) mAM traNa vAMdarA rAkhyAM che, ekanA kAna baMdha che. ekanI AMkho baMdha che, ekanuM mADhuM baMdha che, emAMthI be vAMdarA tA bAbA thaI rahyA che. eMTale ke bAlavuM baMdha karaze . ane kAna tA bhagavAne baMdha karyA ja che. bAbA baherA thayA tyAre be - traNa karNamaNI emane mokalavAmAM AvyA. bAbAe karNamaNI lagADI joyuM tA kAma saMbhaLAtuM hatuM. tyAre dasa-bAra divasa lagADI joyA ane pachI cheADI dIdhAM. bhagavad - kRpAthI kAna gayA teA maNI mAlika zrI muMbai jaina yuvaka saMgha. mudraka ane prakAzaka: zrI cImanalAla je. zAha. prakAzana sthaLa: 385, saradAra vI. pI. roDa, muMI-4 Te. naM. 350296 zudraNasthAna: dhI sTeTasa pIpala presa, koTa-muMbaI-1 chellI eka vAta! huM mAnI lauM chuM atyAre te A mAruM chelluM vyAkhyAna che. Aja sudhI aneka vyAkhyAna thayA, aneka carcAo thaI, vyakitagata vAtacIta thaI, emAM virodhI vicAranA khaMDana mATe keTalIye vAra vANI dvArA prahAra paNa karyAM haze, sAthIene, snehIone vAtacItamAM vinodamAM paNa prahAra karyAM haze. e mATe Aja badhAnI hRdayapUrvaka kSamA mAguM chuM. saune praNAma jaya jagata acArya vinAbA bhAve
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. MA. by South 64 Licence No.: 37 praNa9 jenanuM navasaMrakaraNa varSa 39 : aMka: 21 5 muMbaI, 1 mArca 1975, zanivAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra vArSika lavAjama rU. 10, paradeza mATe ziliMga : 22, chUTaka nakala -50 paisA taMtrI cImanalAla cakubhAI zAha bhagavAna mahAvIra nivAraNa mahatsava ane sarakAra 5 bhagavAna mahAvIranA 2500mAM nirvANa mahotsavanI rASTrIya menTamAM vigatathI carcA karI che. pazcimamAM ane ApaNA dezamAM stare, kendra sarakAre ane rAjaya sarakAree ujavaNI mATe, varSabharanA tenA judA judA artha thAya che kAraNa ke, bannenI aitihAsika kAryakramanuM Ayojana karyuM ane tenA kharca mATe kendra sarakAre 50 paraMparA judI che. ane judA saMdarbhamAM rAjyane dharma nirapekSalAkhanuM anudAna karyuM temaja dareka rAjya sarakAre paNa 10 thI 15 gaNavAmAM AvyuM che. pazcimamAM popanuM jora bahu hatuM ane rAjya lAkhanuM anudAna karyuM te sAme keTalAka jaine ane jainetarane nAme vahIvaTamAM tenI dakhalagIrI bahu thatI. te saMjogomAM rAjyane dharma kendra sarakAra sAme, dilhI hAIkorTamAM cAra rITa arajIo thaI hatI. sAthe kAMI saMbaMdha nathI ane rAjya ane dharma vacce dIvAla UbhI te badhI arajIo thoDA divasa pahelA dilhI hAIkorTe kADhI nAkhI che. karavAmAM AvI ane rAjyane dharmanirapekSa ga A wall of tenA cukAdAmAM Apela kAraNa jANavA jevA che. seperation between the church and the state. PALLURE jaina ane jainetaro banne taraphathI mukhya dalIla e hatI tyAM ema nathI. The evolution of concept of secularism ke bhArata sarakAra binasAMpradAyika rAjaya che. ane tethI koI in modern India has a very different background. 1148 eka dharmanA AgevAna puruSa mATe utsava athavA kharca karI zake nahi. sahiSNutA ane udAratA sadIothI bhAratIya saMskRtinuM lakSaNa rahyuM tema karavuM baMdhAraNa viruddha che. dilhI hAIkorTanA jajamenTanuM che. dharma-nirapekSa-sekayulara-zabda baMdhAraNamAM vaparAye ja nathI, kAraNa ke, paheluM vAkaya A mukhya muddAthI ja zarU thAya che. Is India a pazcimamAM A zabdanI bhAvanA ane ItihAsa judA che je ApaNI secular state? If so, in what sense? baMdhA bhAvanA na hatI. A dezamAM bhinna dharmo che, laghumati komo che. raNanI kalama 25, 26 ane 27no sAco artha karavAno te badhA pratye samabhAva ane AdaranI daSTi keLavavA rASTrIya ekahato. hindu ne nAme je rITa arajI thaI hatI temAM vizeSa phariyAda tAne sudaDha karavA ApaNe rAjyane dharmanirapekSa gayuM. eno artha karavAmAM AvI hatI ke AmahotsavathI jaina dharmane pracAra thAya che. ema nathI ke rAjyane dharma sAthe koI saMbaMdha nathI athavA tethI anya dharmo pratye bhedabhAvanuM vartana ane anyAya thAya rAjya dharyA vimukha che. ene artha sarva dharma pratye samabhAva ane che. hAIkorTe kahyuM che ke jenetara AvI dalIla kare te samajI samAna vartana che. rDo. rAdhAkRSNane spaSTa kahyuM hatuM, I want to zakAya tevuM che paNa jene taraphathI virodha thayo tenuM hAIkorTane state authoritatively that secularism does not mean Azcarya thayuM che. bhagavAna mahAvIrano mahimA gavAya che temAM jaine kema irreligion It means we respect all faiths and religions, vAMdho le? tene javAba Apyo che ke, jaina arajadAro junavANI our state does not identify itself with any particular mAnasanA lAge che. A jainenuM ema kahevuM che ke mahAvIranuM kAryakSetra religion. mAtra dhArmika hatuM. temane mahAmAnava athavA samAja sudhAraka kahI A arthamAM ApaNA baMdhAraNamAM darekane potAnA dharmanuM ane zakAya nahi. tema kahevAmAM mahAvIranuM apamAna thAya che. nirvANa dhArmika mAnyatAnuM AcaraNa ane pracAra karavAnI svataMtratA utsava dhArmika vidhi che. A kalyANaka ane ArAdhanA zAstravidhi ane rakSA ApI che. rAjya koI eka dharmane agratA na Ape pramANe AcAryonA mArgadarzanamAM ja thaI zake. jaina zAstronuM adhyayana paNa dharmane anAdAra na kare eTaluM ja nahi paNa badhA dharmo ane ane pracAra jainAcAryoja karI zake. sarakAranA kAryakramamAM dharma puruSane samAnabhAve Adara kare. janadharma ane sAhityanA saMzodhana ane prakAzana mATe eka saMrathA sthApavAne prabaMdha che. National Institute for Jainological bhAratIya saMskRti bhAratanA vividha dharmoni saMgama che. tenI vividhatAmAM ekatA che. Unity in Diversity study and Research. jene arajadAranA kahevA pramANe jena A vividhatA zAstrone kharA artha jainAcAryo ja samajAvI zake. anya vidvAne, ane ekatA ane bhAratIya saMskRtine samRddha banAve che. jana ke jainetara tene anartha karI bese. Imparting the knowledge bhAratIya saMskRtinA ghaDatara ane vikAsamAM bhagavAna mahAvIranuM of Jain scriptures to those who are not fit to receive yogadAna mahattvanuM che. Bhagwan Mahavir's contribution it is also prohibited by Jain Religion. to Indian culture and to Indian philosophical thought vanasthalI, bAla kendro, grAma pustakAlayo vagere sAthe bhaga- can not be disputed. bhagavAna mahAvIrano saMdeze ane vAna mahAvIranuM nAma joDAya te sAme paNa temane ugra virodha hato. upadeza 2500 varSa pUrve hato teTale ja, kadAca tethI vadhAre Aje A badhA muddAonI hAIkorTe potAnA jajamenTamAM vizad chaNAvaTa upayukata che. The message of a great person like karI che. Bhagwan Mahavir is as relevant to-day as it was in dharma nirapekSA - sekayulara - rAjya eTale zuM te praznanI jaja- his time. Mahavir was one of the great figures of Indian
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 khuba jIvana History. temanuM jIvanakArya athavA upadeza mAtra dhArmika hatuM tema kahevAmAM dharmanA ghaNA saMkucIta artha thAya che. dharma samasta jIvanano AdhAra che. ane tenA sAmAjika pariNAme dUragAmI che. Religion was propounded for people to live in society. A arthamAM bhagavAna mahAvIre samAja jIvanamAM kAnti He taught people certain doctrines and expected them to conduct themselves according to those doctrines. It had therefore a positive influence on the conduct of people in society. It had an impact on society. ahiMsA, aparigraha, anekAntanA siddhAMte jIvanavyApI che. The doctrine of Ahimsa emphasised by Mahavir has a great relevance to the present times both in domestic and international fields...Every one ought to feel proud that the propounder of such an important principle was born and lived in this country 2500 years ago. mahAvIrane upadeza mAtra jainA mATe ja nathI. mahAvIranuM nAma levAne nAnA IjArA nathI. This objection assumes that Mahavir and his name is a monopoly of the Jains. It forgets that Mahavir was a son of India and is a part of the History of India as such and not merely the history of Jains or Jainism. If the whole country admires him, none of the Jain pititioners can have a right that the Government of India should not admire him. bhagavAnane zuM bhavya aMjali arpI che! chatAM evAM jaine haze ke je vAMdhA leze? There is no religious right in the members of the Jain community to prevent publicity being given to the life and teachings of Mahavir; on the other hand, they should he thankful for it. bhArata sarakAranI varSothI e nIti rahI che ke A dezanA mahA puruSono Adara karavA. temanA upadezanI deza ane duniyAne jANa karavI ane vartamAna jIvananI samasyAonA saMdarbhamAM e upadeza ane siddhAMtonI upayogitA taraph lA dAravuM. bhAratano sAMskRtika ane AdhyAtmika vArase ane tenAM jIvanamUlyo pratye yuvApeDhInuM dhyAna kheMcavuM ane tene sajIvana karavA. To create and arouse in the younger generation of our Country an awareness of our heritage and to reinterpret the cultural and spiritual values India stands for. A uddezanA upalakSamAM bhArata sarakAre ghaNA mahApuruSonI zatAbdI athavA yanti ujavI che. bhagavAna buddha, guru nAnaka, mahAtmA gAMdhI, ravindranAtha TAgAra, araviMda dhASa vagere mahApuruSonI jayanti ujavI temanA smAraka karyA che. Ama karavAmAM koI dharmanI dhArmika vidhine bAdha. AvatA nathI. dareka dharmanA anuyAyIo pAtAnI vidhi pramANe kare, zIkha, jaina je heAya te. bhArata sarakAra koI dhArmika vidhi karatI nathI. dhArmika vidhi ane sAMskRtika kAryakramamAM phera - batAvatA jajamenTamAM kahyuM che, pati-patnI mATe lagnanI vidhi dhArmika che. paNa bIjAo lagnanA utsava kare te dhArmika nathI. putra, pitAnuM zrAddha kare te dhArmika vidhi che, paNa e putrano pitA mahApuruSa hoya ne bIjA zrAddhAMjali Ape temAM dhArmika vidhine bAdha AvatA nathI. jamenTamAM aMte kahyuM che: A secular way of remembering Bhagwan Mahavir is devised by the Government to suit all the people irrespective of the religions to which they may belong. It is the essence of a common cultural activity that every one should be able to participate in it. It is not meant to be an imitation of a religious practice. It does not therefore misrepresent the Jain religion or the religious practice. jainonI dhArmika lAgaNI dubhavavAne koI prazna upasthita thatA nathI. samasta deza ane duniyA bhagavAna mahAvIrane bhAvabharI aMjali arpe ane temanA upadezane yAda kare te mukhya udeza che. (aMgrejI vAkayA badhA jajamenTamAMthI lIdhelA che.) cImanalAla cakubhAi 25-2-75 tA. 1-3-upa jaine prakIrNa noMdha mahArASTramAM navuM pradhAnamaMDaLa mahArASTramAM rAtArAta mukhya maMtrI ane pradhAnamaMDaLanA pheraphAra thaI gayA. eTalI jhaDapathI A badhuM banyuM ke leAkone bhAre Azcarya thayuM ane te viSe kAMIka tarkavitarko thAya che. Ama to 1972mAM vidhAnasabhAnI cUMTaNI thaI tyArathI nAIkane sthAne navA mukhya maMtrInI nimaNUMka mATenI hilacAla hatI. nAIka vidarbhanA hoI, prAdezika dAve, marAThAvADAnA zaMkararAva cavhANa ane pazcima mahArASTra taraphthI vasaMtadAdA pATila A pada mATe AkAMkSI hatA. nAIka 23 varSa pradhAna tarIke ane temAM 12 varSa mukhyamaMtrI tarIke rahyA e ghaNA lAMbA kALa gaNAya. eTale pheraphAra thAya te svAbhAvika ane jarUrI gaNAya. paNa je rIte te banyuM ane tene mATe je kAraNe ApavAmAM Ave che te vicAravA jevAM che. nAIke koI paNa virodha vinA IndirA gAMdhInI AzA svIkArI lIdhI. Ama joIe te, gapha ura ke pI. sI. zeThI ke baMsIlAla peThe, nAIka IndirA gAMdhInA nImAyela mukhya maMtrI na hatA-neharunA samayathI hatA. yazavaMtarAva cavhANanI pasaMdagI ane temanA TaMkAthI ATalA samaya rahyA. upara uparathI joIe te| Ave moTo pheraphAra, saraLatAthI ane mAnabhera thayo. traNa varSathI AvA parivartana mATe humalAo thatA rahyA ane nAIke kunehathI TALyA. temanI sAme keTalAka AkSepA, khAsa karI bekabe rekalemezananA plATAnA vecANa saMbaMdhe thayA hatA. vinAvirAdha pheraphAra svIkArI laI, AvA AkSepeA DhAMkI dIdhA eTaluM ja nahi paNa prazaMsA pAmIne gayA. mahArASTranI AgevAnI yazavaMtarAva cavhANanI gaNAya, paNa A nirNaya temanI jANa vinA thayA hatA ema lAge che. pachI temaNe paNa eve dekhAva karyo ke temanI saMmati che ane peAtAnA pravAsa rada karI, navA netAnI cUMTaNI vakhate hAjara rahyA. nAIka bahu pratibhAzALI vyakita athavA pragatizIla na gaNAya, paNa vyavahArakuzaLa ane badhAnI sAthe sAruM rAkhavAnI AvaData. kharI rIte teo moTA kheDUtanA pratinidhi jevA-vidarbhanA hAI marAThApaNa bahu nahi. tethI muMbaI zaheranI bahumukhI pratibhA ane sarva - dezIyatA ekaMdare jALavyA. zivasenA sAthe ya sAruM rAkhe chatAM madhyamamArgI hAI, koI vAtamAM aMtima cheDena jAya. have zuM thaze te jovAnuM, A parivartananA saMdarbhamAM keTalAka AMtarapravAhA vicAravA jevA che. rAjkIya kSetre IndirA gAMdhInA prabhAva ane varcasa daDha che ema lAge. koI paNa rAjyamAM mukhya maMtrIne kADhavA, mUkavA
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-3-35 vigere karI zake che. yazavaMtarAva cavhANanI lAgavaga mahArASTramAM paNa kAMIka ochI thaI athavA karI evuM jaNAya. muMbaI pradeza samitinA pramukha rajanI paTela agrasthAne AvyA, teo IndirA gAMdhInA pratinidhi lekhAya. sAmyavAdI hatA. esa ke. pATila muMbaI zaheranA AgevAna hatA. rajanI paTela mahArASTranA AgevAna thayA hAya tema lAge. eka samaya evA hatA ke bI. pI. sI. sI. rada karavI ane ema. pI. sI. sI, muMbaI sahita mahArASTranuM sukAna saMbhALe evI vAta hatI. have judI dizAnA pravAha jaNAya che. jayaprakAzanA AMdolana viSe koMgresamAM tIvra matabheda che. uddAmavAdI pakSA tene pUrA sAmanA karavA Icche che. bIjo varga jayaprakAza sAthe vATAghATa Icche che. rajanI paTela pahelA pakSamAM lekhAya. ema kahevAya chekenAIka, jayaprakAzanA eTalA virodhI na hatA. mahArASTranA A parivartanathI . jayaprakAzanA AMdolana pratye IndirA gAMdhInA valaNanI dizA samajAya che. tene pUrA sAmanA karI levA IcchatA hAya tema lAge che. prabuddha jIvana mahArASTramAM cUMTaNIne be varSane samaya che. te daramyAna rAjyanI nIti ane kAryapaddhatimAM sArA pramANamAM pheraphAra thaze tema lAge che. 6ThThI mArce saMsada upara meracA ane gherAva gujarAtanA pravAsa daramyAna jyaprakAza nArAyaNe jAhera karyuM hatuM ke have pachI teo badhA samaya bihAra AMdolanane ja Apaze. bihAramAM ja raheze ane pravAsa nahi kare. gheADA divasa pachI, dilhI, virodha pakSonI beThaka mATe gayA ane tyAM bIjA rAjgyA uttarapradeza, hariyANA, madhya pradeza, vagere-mAM AMdolana zarU karavAnA nirNaya karyo. uttara pradezanA mukhya maMtrI zrI bahuguNAne noTisa ApI che ke thADA samayamAM uttara pradezanA prazna mATe saMdharSasamiti sAthe vATAghATa zarU nahi kare te| tyAM AMdolana zarU karaze. 6ThThI mArce pArlAmeMTa upara bahu mATe merA laI javAno nirNaya karyo che. A bAbata pahelA temaNe jAhera karI hatI paNa ema lAgatuM hatuM ke gujarAtanA pravAsa pachI, teo A kAryamAM sakriya bhAga nahi le. paNa temanI AgevAnI vinA virodha pakSo AvA koI kAryakrama saphaLatAthI pAra utArI zake tema nathI. A mAracAmAM lAkha mANasA joDAya temATe 23mI phebru.ArIthI 3jI mArca sudhI 9 divasanA pravAsa jyaprakAze yojyA che. dilhI AsapAsanA badhA pradezo, uttara pradeza, hariyANA, paMjAba, rAsthAna, madhya pradeza, sarva sthaLe teo pharI vaLaze. divasamAM 3-4 jAhera sabhAone sthaLe sthaLe saMbAdhaze ane meracAmAM joDAvA lokone samajAvaze. ema jAhera karyuM che ke dasa lAkha mANase meracAmAM joDAze.ATalI moTI saMkhyAmAM mANase joDAya tyAre temAM zAntino bhaMga thavAnA bhaya ane jokhama rahyAM che. sarakAre kAyadA ane vyavasthA jALavavA pUrI taiyArI karavI paDe. durbhAgye koI anicchanIya banAvA bane te sarakAre polIsa ane sazastra daLonA upayoga karyo athavA baLajabarI vAparI evA ArApa thAya. A meracAnA uddeza zuM? sarakArane eka Avedanapatra rajU thaze. temAM keTalIka mAgaNIo thaze. hAlamAM varSothI tAkIdanI paristhiti-ImarjansI cAluche te rada karavI evI eka mAgaNI thaze ema jAhera thayuM che. tAkIdanI paristhiti hAya tyAre keTalAka mULabhUta adhikAro sarakAra sthagita karI zake che ane misA tathA bIjA aTakAyatI kAyadAonA upayoga karI zake che. jyaprakAze vakhate vakhata bhArapUrvaka jAhera karyuM che ke virodha pakSonI AgevAnI peAte levA IcchatA nathI. koI rAjkIya pakSamAM pote nathI ane temanA janatA pakSa che ema kahe che. kharI rIte badhA virodha pakSone game tema bhegA karI, tenI AgevAnI teo laI rahyA che. bihAranA dAlanamAM have vadhAre zuM karavuM te spaSTa jaNAtuM nathI. te AMdelanane cAlu rAkhavA athavA baLa ApavA 207 anya rAjyomAM jaIne kendra sAme AMdolana zarU karavAM evA vyUha lAge che. virodha pakSomAM janasaMghathI mAMDI mAkarsavAdI sAmyavAdI sudhInA daLe che. A badhA pakSo jyaprakAzanA lAbha uThAve che ke jyaprakAza temanA lAbha le che tenI carcA nirarthaka che. jyaprakAzanuM eka spaSTa dhyeya che. samULI krAnti--ToTala revAlyuzana-karavI. samULI krAnti eTale zuM te aspaSTa che ane aspaSTa rahe temAM ja tenuM AkarSaNa che. jyaprakAza sAme eka phariyAda karavAmAM AvI che ke temane koI nizcita kAryakrama nathI. tema kare te badhA virodhapakSone sAthe rAkhI na zake. mahArASTranA pravAsa daramyAna jAhera karyuM hatuM ke temaNe have cokkasa sAmAjika-Arthika kAryakrama taiyAra karyo che ane TUMka samayamAM jAhera karaze. hajI sudhI kAMI jAhera thayA nathI. jayaprakAzanA jAhera nivedanamAM ekavAkyatA, ke susaMgatatA heAtA nathI, paNa temanuM naitika dhAraNa eTaluM UMcuM manAya che ke AvI asaMgatatAo DhaMkAI jAya. AMdolana jagAvavAmAM ane phelAvavAmAM temanI pratima kuzaLatA che. nAdurasta tabiyata chatAM athAga parizrAma uThAvI zake che. rAMsada samakSa meArA ane gherAva nave vyUha che. AzA rAkhIe ke zAnti jaLavAze. kAzmIranuM samAdhAna 22 varSanA vanavAsa pachI zekha abadullA kAzmIramAM sattA upara Ave che. 22 varSa lAMbA gALA che. dezamAM ghaNAM parivartana thaI gayAM. zekha abadullAe paNa ghaNuM anubhavyuM. 22 varSa pachI pharI temane sattA upara lAvavA paDayA ane dekhItI rIte kAzmIranA lokoe AvakAryA e hakIkata temanI leAkapriyatA ke anivAryatA batAve che. be varSanI vATAghATa pachI A samAdhAna thayuM che. banne pakSe khUba bAMdhachADa karI che. zekha abadullAe bhArata sAthenA kAzmIranA joDANane AkharI tarIke svIkAryuM che. prajamata--plebIsAITalevAnI vAta paDatI mUkI che. IndirA gAMdhIe jAhera karyuM che ke A samAdhAnathI baMdhAraNIya paristhitimAM koI mahattvanA phera paDato nathI. baMdhAraNamAM keTaleka darajje kalama 370mAM kAzmIrane viziSTa sthAna ApyuM che te kAyama rahe che. 1953mAM zekha abadullAne dUra karyA tyAra pachI jammu - kAzmIrane lAgu paDatA je kAyadAo kendra sarakAre karyA che tenI punarvicAraNA karavAne kAzmIra dhArAsabhAne adhikAra che ane tenI bhalAmaNe kendra sarakAra sahAnubhUtithI joze ema jAhera thayuM che. kAzmIrane viziSTa darajajo ApyA tenA pratyAghAtA bIjA rAjyAmAM paDavAnA bahu bhaya nathI. tAmIlanADunA karuNAnidhie teno ullekha karyo che paNa zarUAtathI ja baMdhAraNamAM amuka darajje kAzmIrane viziSTa sthAna ApyuM ja che te rahe che, tethI vizeSa kAMI nathI thayuM. e paNa eka Azcaryajanaka ghaTanA che ke kAzmIra dhArAsabhAmAM koMgresanI bahumati che. zekha abadullA hAla koMgresanA sabhya nathI, chatAM koMgresa dhArAsabhA po sarvAnumate temane netA nImyA. zekha abadullAe binapakSIya pradhAnamaMDaLa cAra ja sabhyonuM rahyuM. A samAdhAnane ekaMdare janasaMgha sivAya dezamAM ane badhA pakSonA AvakAra maLyA che. jayaprakAza nArAyaNanA paNa AzIrvAda maLyA che. uMmara sAthe zekha abadullAmAM paNa pIDha ane dhIragaMbhIra valaNa vadhyuM haze. banne pakSo vAstavikatAne svIkAra thayA che. pAkistAna sAthenA saMbaMdho pharI vaNasatA che tyAre A samAdhAna AvakArapAtra che. amerikAe pAkistAnane A ja TAMNe zasro ApavAnA nirNaya karyo te akasmAta nathI. pAkistAnane sarbuddhi sujhe te kAzmIranuM kAyamI samAdhAna muzkela nathI. amerikAnI caDhavaNI haze te ApaNe sAvacetI rAkhavI paDaze. zekha abadullA upara vizvAsa mUkayA che te yAgya karyuM che. ema AzA rAkhIe. 26-2-75 cImanalAla cakubhAI
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 prabuddha jIvana AtmasAkSAtkAra ane sevA vinobAjInA mauna viSe 'prabuddhajIvana'nA tA. 16-1-75nA aMkamAM merUM lakhyuM che. temAM zrI. geAkuLabhAI bhaTTa, rAjasthAnamAM dArUbaMdhI aMge vinaeNAbAjIne maLavA gayA ane te prasaMge vinebAjIe temane je salAha ApI tenA ullekha karyoche. 'bhUmiputra'mAM chapAyela pavanAra DAyarI uparathI me tene ullekha karyo hato. e salAha gAkuLabhAI bhaTUM svIkArI che tema meM kahyuM nathI, paNa mauna levAmAM vinebAjInuM daSTibindu samajAvavAnA uddeza hatA. vinobAjIe gAkuLabhAIne mAnava janma nA uddeza samajAvatAM kahyuM hatuM ke AtmasAkSAtkAra karavAnA samaya bAkI che te A janmamAM karavA joIe. ApaNA uddeza AtmasAkSAtkAra che. ahIMnI samasyA ukelavAnA nathI. A uddeza sAdhavA hoya te raNachADa thavuM joIe eTale ke raNa cheADI devuM. A viSe lakhatAM meM kahyuM hatuM ke A daSTibiMdu gahana prazna upasthita kare che. saMsAranI samasyAnA ukela ane AtmasAkSAtkAra banne sAthe zakya che ke ekane pAmavA bIjAne cheADavuM paDe, A praznanA ati saMkSepamAM me nirdeza karyo hatA. te saMbaMdhe zrI geAkaLabhAI bhaTTa mane patra lakhyA che, je A pramANe che: "priyabhAIzrI cImanabhAI, vacamAM "prabudhdha jIvanamAM" Ape dArUbaMdhI aMge raNacheADanI mArI vAtane ullekha bhU.pu. nI pavanAranI adhUrI DAyarI noMdha uparathI karyA hatA. "bhUmiputra" nA mArA ahIMnA sAthIo tethI khIjAyA hatA ne mArA khulAse mAMgyA.rAjasthAnamAM te meM savistara badhI vAta samajAvI hatI ane tyAMnA sAptAhika "grAmarAja"mAM te khulAso chapAyo hato paNa "bhUmiputra" nA ahIMnA tathA gujarAtanA mitrA, sAthIo sArU meM "bhUmiputra "mAM lakhI mokalyuM hatuM. tA. 6-2-75nA aMkamAM te lakhANa prakaTa thayuM che. te tarapha tamAruM paNa dhyAna gayuM haze. AtmasAkSAtkAra zuddhabhAve sevA karatAM na thAya ema huM paNa mAnatA nathI eTale be traNa varSa pahelAM pU. vinobAjIe mane pavanAranA brahmavidyAmaMdiramAM besI javA sUcavyuM tyAre me` spaSTa karyuM hatuM ke e rIte besavAno hamaNAM samaya Avyo nathI ne tenI AvazyakatAye nathI. svadharmanuM pAlana karatAM karatAM ja AtmasAkSAtkAra thatA rahe che e huM nAnapaNathI samajyA ne mArA upara gItAnA ane gItAne jIvanamAM AcaranAranA je saMskAra paDayA che te pramANe sevAnI daSTi khALatA rahuM chuM. vaLI dArUbaMdhIne huM rAja ramata mAnatA nathI. e mAnavIya prazna che." bhUmiputramAM temane je khulAsA chapAyo che te A pramANeche: "rAjasthAnamAM pUrNa dArUbaMdhInuM AMdolana aneka tabakkA vaTAvI cUkyuM che. aMte 1976mAM sAmAnya cUMTaNIo pahelAM pUrNa dArUbaMdhI dAkhala na thAya to pote satyAgrahamAM peAtAnuM baLa pUraze evI pUjya vinobAnI spaSTAkita, Ama chatAM enI upekSA karanArI rAjasthAna sarakAranI maMda gati vagerethI rAjasthAnanA sAthIomAM rApa phelAyA hatA. huM tIvra manomaMthana anubhavatA hatA tethI huM sevAgrAma naI tAlIma saMmelanamAM 1973nA navembaranA aMtima saptAhamAM vardhA gayA tyAre pU. vinAbAjInI pAse mArA manomaMthananI TUMkI noMdha rajU karI. meM emAM vinaMti karI ke have Ape netRttva laIne sIdhuM mArgadarzana satyAgraha saMcAlananuM karavuM joIe. e uparathI emanI mArA para kRpA varasI ane emaNe kahyuM : "rAjasthAnanI dArUbaMdhInI ciMtA cheADI de; e kAma mAruM che, mArI javAbadArI, tuM e raNa choDI Atma sAkSAtkAramAM lAga... huM zrIman jIe (zrImana nArAyaNane) e kAmamAM joDuM chuM. tuM mukata ane zrImanajI yukata ; zrI pUrNacaMdra jaina, zrI prabhAkara, Do. jIvarAja mahetA zrImanajIne madada karaze." vinobAjInA uparanA udagArA bhAvanuM'tuM ne vaidya kahyuM jevA sAMbhaLI jarAya saMkocAyA ke thaMbhyA vinA vizvAsa ne zrAddhApUrvaka dArUbaMdhInI je phAIla huM sAthe laI gayA hatA te tANa viAbAjIne samarpI dIdhI; temaNe te zrImanajIne soMpI dIdhI. zrI. zrImana nArAyaNa dilhImAM DisembaramAM pradhAnamaMtrIjI, kedriya vittamaMtrI, zrI. rAjbahAdurajI, rAjasthAnanA mukhya maMtrIne maLyA. pU. vinobAjIe mauna dhAraNa karatAM pahelAM pradhAnamaMtrIne vigatavAra eka jarUrI patra rAjasthAnanI pUrNa dArUbaMdhI viSe lakhyuM kahevAya che. javAbamAM IMdirAjIo tA. 10-1-75ne dine vinobAjIne mulAkAtamAM lakhI ApyuM kahevAya che ke e praznanA gaMbhIratApUrvaka vicAra cAlI rahyA che. hA. 1-3-75 sArvajanika jIvanamAMthI mArA raMNa cheADI jvAnA prazna UbhA thatA ja nathI. e mArAsAthIoe samajI levuM joIe. rAja sthAnanA dArUbaMdhInA kAmamAM mArA taraphathI huM kazuMye karIza nahi; vinebAjInA pratinidhi zrI zrImana nArAyaNajI kaheze te karIza. zImanajI tA. 2-2-75ne dine jyapura Avaze, bhAvi kAryakramanI nAtA kaheze. dArUe te| dezane dATa vALI rahyo che e paNa AjanI jvalaMta pIDAkArI samasyAomAMnI ekache. enA ukela paNa lAvavA ja joIze.' sAmAjika sevAnA kAryamAM pacyA rahevAthI AtmA sAkSAtkAra thAya ke nahi te gahana praznanI carcA koI vakhata vigate karIza. te saMbaMdhe mAruM spaSTa daSTibindu che. paNa mArA anubhava bahu maryAdita che eTale nizcita lakhavAnI hiMmata thatI nathI AtmasAkSAtkAra eTale zuM ?sevAthI zuM pariNAma Ave che, peAtAnA mATe ane bIjA mATe, sevA kevA prakAranI, kayA hetuthI, kaI bhAvanAthI, A badhuM UMDuM aMtara nirIkSaNa mAge che. sevAnA mAha viSe meM eka vakhata lakhyuM hatuM. huM kramika vikAsamAM mAnuM chuM. jIvananI eka paLa evI Ave ke mANasa kahe, meM thAya eTaluM karyuM, have AsaMsAra ane tene pedA karanAra Izvara badhuM saMbhALI le. mAre te sAthe kAMI saMbaMdha nathI. ApaLa virala vyakitaone Ave che, koI dhanya kSaNe Ave che. temAM nirbaLatA paNa hoya, palAyana vRtti paNa hoya athavA sarvazreSTha AdhyAtmika bhUmikA hAya.. kramika vikAsamAM sAmAjika sevAne sthAna che. tethI svArtha oche thAya che, mAnavatA vikase che. rAgadveSa ghaTe che. paNa sAcI sevA bhAvanA, paramArtha parAyaNatA hoya teA. je ati vikaTa che. sevAdharmoprmghno yogitAmapya gamyaH vyakitanI prakRti upara paNa keTaleka AdhAra rAkhe che. rAmakRSNa paramahaMsa, ramaNa maharSi ke zrImad rAjacaMdra sevAnA kAryamAM paDe evI apekSAna rAkhI zakAya. gAMdhI jevA karmayogI mATe enTa mArga kadAca hoya. sevAnuM hotra paNa asara kare che. vivekAnaMde saMnyAsa sAthe sevA joDI tyAre daDha niyama karyo ke rAjakAraNamAM na ja paDavuM. tenA gaMdavADane sevAnuM nAma na apAya. seAkreTIse peAtAnA aMtima bacAvamAM pAte rAjakAraNamAM kema na paDayA ane te sAruM ja karyuM, ve sarasa rIte samajAvyuM che. A vivAdano viSaya nathI. anubhavanI vAta che . --cImanalAla cakubhAI RtaMbharA vizva vidyApITha RtaMbharA vizva vidyApIThanA 12mA abhyAsakrama varga 6ThThI mArca guruvArathI bapore 3thI sAMjanA 4 vAgyA sudhI zrImatI dAminI bahena jarIvAlAne ghera, (rekhA bilDiMga, naM. 2, pahele mALe, phaleTa naM. 5, 46 rija roDa, vAlakezvara muMbaI -6 (Te. 368479) zarU thanAra che. je bahenone AdhyAtmika carcAmAM rasa hoya temane A varganA lAbha levA vinaMti che. A varga dara guruvAre be mahinA sudhI cAlaze. . 25-2-75
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 13-75 prabuddha jIvana 209 na bhagavAna mahAvIrano karmavAda ki aDhI hajAra varSa pUrve zramaNa bhagavAna mahAvIre jude jude ItyAdi dareka bAbatamAM pArAvAra asamAnatA ane ene lIdhe janmatAM samaye je upadeza Apyo te jInenAM "AgamagraMtha'mAM sacavAyelo bhautika ke mAnasika sukhadu:kha jagatamAM jovA maLe che. duniyAmAM che. jenA paivIza tIthakamAM prathama tIrthakara te bhagavAna zreSa- koIpaNa be mANasanA caherA, avAja, kRti, 2mAMgaLAnI chApa bhadeva ana chehalA tIrthaMkara te bhagavAna mahAvIra, tIrthaMkaroe Apele ke hAthanI rekhAo eka sarakhAM hotAM nathI. jaina dharma kahe che ke upadaMza emanA gaNadharo dvAdazAMgImAM gUMthI le che. enA uparavI A badhuM karmane kAraNe bane che. pUvayAe gaNita yuga, drayAnuyoga, caraNaka raNAnuga, ane A badhI to sAmAnya ghaTanAo che, paraMtu keTalIka vAra evI kathAnujoga ema cAra vibhAga pADI zAstronI racanA karI che, jemAM paNa ghaTanA bane che ke je nAstika mANase paNa vicAra karatA jotiSa, khALa, paDadravya, navatatva, karmavAda, paMcamahAvrata, karI de che. vimAnane bhayaMkara akasmAta thAya che, savAse musApharo sAdhu ane gRhasthanI bhUmikAne ucita AcAravicAra, syAdvAda, mRtyu pAme che ane eka musAkara koIka camatkArika rIte bacI jAya che. sAmAnya janasamudAyane upadeza ApavA mATe kathAo-ItyAdi Apa koIka mANasa zerI karIne nAse che ane loko bIjA ja koI mANasane vAmAM Avyo che. cora samajI mArI nAkhe che. AkhI jiMdagI jeNe pavitratAmAM jaina dharma saMsArane anAdi ane anaMta mAne che. AtmA gALI che evA saMta mahAtmAnuM koI khUna kare che. eka zAMta eka nahi paNa anaMta che ema paNa te mAne che. AtmA anAdi mANasa bIjAne jhera ApI mArI nAkhe che ane pakaDAyA vagara che ane saMsAranAM baMdhanamAMthI saMpUrNa karmakSaya karI sarvathA mukata AnaMdathI jIvana vitAve che. baMbAvALe yuvAna AgamAM jhaMpalAvI thaI zake che. mukita arthAta mekSa pAmyA pachI AtmAne saMsAramAM eMsI varSanI koI DozIne bacAve che, paraMtu pote AgamAM dAjhI pharI paribhramaNa karavAnuM rahetuM nathI. jyAM sudhI AtmA mukita pAmato javAthI mRtyu pAme che. koIka strIne mareluM bALaka avatare che. koIka nathI tyAM sudhI zoryAzI lAkha prakAranI yonimAM e rakhaDyA kare che. bALaka janmathI ja kaMI kheDavAnuM hoya che. jaina dharma pUrvajanma ane punarjanmamAM mAne che, ane janma-janmAMtaranI AvI badhI ghaTanAo ApaNe joIe ke sAMbhaLIe chIe gati jIvAtmAnAM potAnAM karmanAM phaLa anusAra prApta thAya che. tyAre jAta jAtanA prazna ApaNA cittamAM UbhA thAya che. keTalIka Ama jaina dharma karmanA siddhAMta upara bhAra mUke che. ghaTanAone vartamAna jIvananA koI kAryanA pariNAma rUpe samajAvI bhagavAna mahAvIre je upadeza Apyo te cauda 'pUrva'mAM zakAya che, paraMtu keTalIka ghaTanAo to pUrvajanmanA siddhAMta vinA sacavAyelo hate. 'pUrva' zabda pAribhASika che. sAdI bhASAmAM kahevuM samajAvI zakAya ema nathI. jo ema na svIkArIe to IzvaranI hoya te bhagavAnanI upadeza-vANInA judA judA vibhAga te judAM duniyAmAM kayAMya nyAya nathI ema mAnavAnI pharaja paDe. judI pUrva. ema kahevAya che ke bhagavAna mahAvIranA nirvANa pachI jana dharmanI mAnyatA pramANe A vizvamAM vividha prakAranA navasethI hajAra varSa sudhI 'pUrva vidyA hatI. tyAra pachI e krame pudgala - paramANuronI satata heraphera cAlyA ja kare che. emAM kArpaNa kame lupta thaI gaI. e cauda pUrvamAM AThamuM pUrva 'karmapravAda" vargaNAnAM pudgala - paramANuo jIvAtmAone rAgadveSanI cIkAza nAma hatuM. temAM mukhyatve karmanA viSayanI vicAraNA hatI. A mujaba ceTe che ane chUTI jAya che. je pratikSaNa jAgatAM ke UMghatAM, uparAMta 'agrAyaNIya' nAmanA bIjA pUrvamAM paNa karma vize keTalIka mana, vacana ane kAyAnA yuga ane adhyavasAyathI je je zubhavicAraNA karavAmAM AvI hatI. A cauda pUrvanuM sAhitya kramaza: azubha karmo kare che te pramANe kAzmaNa vargaNAnAM gala-paramAlupta thaI gayuM. paraMtu temAMthI udhUta karelA graMthe haju maLe che. zuone potAnA AtmA prati AkarSe che, ane e ka udayamAM emAM karmagraMtha, karyaprakRti, zataka, paMcasaMgraha, saptatikA, mahAkarma AvI bhagavAya che tyAre AtmAne coTelAM te yugala-paraprakRtiprAbhUta-ItyAdi graMthomAM bhagavAna mahAvIre karmavAda vize je mANuo kharI paDe che. AtmA jyAre eka deha che. 'bAjo upadeza Apela te sacavAyuM che. IsvIsananI sAtamIthI paMdaramI deha dhAraNa kare che tyAre bAkInAM pudagala - paramANuone e sAthe zatAbdI sudhImAM prAkRtamAM ane sAMskRtamAM karmavAda vize prakaraNa laI jAya che. aAma navAM karmo baMdhAvAM ane jUnAM karmone phAya graMthanI racanA thaI, tenA uparathI devendrasUri nAmanA AcAryo thavAnI prakriyA pratikSaNa janmajanmAMtara cAlyA ja kare che, ane pAMca karmagraMthanI adhikRta racanA taiyAra #ii. e pAMca graMtho jyAre saMpUrNa karyAya thAya che tyAre AtmA mukita pAme che. mukita te 'karmavipAka ', "karmatava', baMdhasvAmitva', "paDazIti' ane pAmyA pachI siddhAMtamAM siddhazilA upara birAjamAna thAya che. 'zataka'. A graMthamAM kanAM svarUpa, prakAra, kAMdha, sattA, udaya, tyAra pachI te AtmAne pharI deha dhAraNa karavAnuM ke janmajanmAMtaranA nimittA ItyAdi vize vigate samajaNa ApavAmAM AvI che. cakramAM paribhramaNa karavAnuM rahetuM nathI. saMsAramAM vividha ane vicitra prakAranI ghaTanAe pratikSaNa karma ATha prakAranAM che. emAMnA cAra karmo azubha ane bhAre banyA kare che. A badhI ghaTanAmAM keTalIya evI ghaTanAo bane che. te dhAtI-karma" tarIke oLakhAya che. jJAnavaraNIya, darzanAvaraNIya che je sAmAnya mANasane paNa vicAra karate karI mUke che. ekane mehanIya ane aMtarAya e cAra ghAtI karma tarIke oLakhAya che. janma rAjamahelamAM thAya che ane ekane janma garIbanI jhUMpaDImAM kAraNa ke e karmo AtmAno vizeSapaNe vAta kare che. vedanIya, AyuSya, thAya che. ekane bhAtabhAtanAM bhejane maLe che ane chatAM nAma ane gotra e cAra aghAtI karma che, kAraNake te zubha khAvAnI rucI nathI ane ekane bhUkha che chatAM eMTha khAvAnuM ane azubha baMne prakAranAM che. A ATha karmonI mULa prakRti tarIke paNa maLatuM nathI. eka mANanane vagara mahenate puSkaLa lakSamI maLe che ane ekane rAtadivasa kALI majUrI karavA chatAM kuTuMbanA gujarAna oLakhAya che ane enA peTAvibhAge te karmonI uttara prakRti jeTaluM paNa maLatuM nathI. eka mANasa bIjA aneka mANase para tarIke oLakhAya che. A ATha kamAM mohanIya karma thI vadhu hukama calAve che ane eka mANasane bIjA aneka mANasAnAM baLavAna ane bhayaMkara manAya che. apamAna sahana karavo paDe che. ekane vagara prayatna puSkaLa jaina zAstromAM batAvyuM che te pramANe mithyAtva, avirati, kIti sAMpaDe che ane ekane kIrti mATe phAMphAM mAravA kaSAya ane yoga-e cAra kAraNathI karma baMdhAya che. prakRtibaMdha, chatAM cApakIti maLe che. kayAreka mUrkha mANasone mAnapatro maLe che sthitibaMdha, rasabaMdha, ane pradezabaMdha e karmabaMdhanA cAra prakAre ane kayAreka vidrAne haDadhUta thAya che. ekane pAMce Indriya che. emAM nikAcita ane anikAcita evA paNa be prakAre che. paripUrNa sAMpaDe che ane ekane pAMkha, nAka, kAna vagerenI kaMIka nikAcita kI bhagavyA vinA chUTako nathI.anikAcita karmane saMyama, , kheDa hoya che. Ama, dhana, satA, kIti, bhautika zArIrika sukhasagavaDa tapa ane zubha bhAva vaDe lAya karI zakAya che, athavA ene maMda
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21e ha 1-395 pADI zakAya che. dravya, kSetra kALa, bhAva ane bhava e pAMca nimittathI che tyAre, pazcimamAM zarU thayelI A vicAraNA ApaNA lakSa bahAra karma udayamAM Ave che ane bhAgavAya che. bIjamAMthI ghAsa, choDa na rahevI joIe- mahArASTra ane uttara pradeze to khAsa karIne A ke vRkSA thatAM judI judI vanaspatine jema judA jude samaya lAge che tema judAM judAM karmone udayamAM AvatAM jude judo samaya lAge praznanI badhI bAjunA UMDAIthI abhyAsa karavo joIe. che. A badhI pAribhASika bAbatonI samajaNa jaina zAstromAM vigate . have ApaNe kRtrima mIThAzavALAM dravyo viSe thayelAM chellAmAM ApavAmAM AvI che. chellAM saMzodhana upara thoDe daSTipAta karIzuM te anupayukata nahi gaNAya, karma zubha ane azubha prakAranAM hoya che. zubha karmathI puchyuM okasapharDanI raeNDakalIpha InpharmarInA sara ricArDa DaoNlanA vaDapaNa heThaLa pArjana thAya che ane azubha karmathI pApa baMdhAya che. puNyanA udaye aihika sukha maLe che ane pApanA udaye du:kha anubhavAya che. puNya nImAyelI eka tapAsa samitie DAyAbiTIsanA hajAro dardIonI ke pApanAM udaye pharI pAchA karma baMdhAya che je zubha ke azubha hAya jhINavaTabharI tapAsa pachI jAhera karyuM che ke varaso sudhI sekerIna vAparyA che. A rIte puNyAnubaMdhI puNya, puNyAnubaMdhI pApa, pApAnubaMdhI pachI paNa e mAnavIomAM kensara kare che evA koI purAvA maLyA puNya ane pApAnubaMdhI pApa ema cAra prakAre karmabaMdhanI prakriyA nathI. alabatta A duniyAmAM jema kazuM pUrNa nathI (upaniSado bhale cAlyA kare che. azubha karmo kayAreka hasatAM hasatAM baMdhAI jAya che, paNa raDatAM raDatAM bhegavavAM paDe che. eTalA mATe kavi udayaratna game te kahe) eTale A upara. paNa pUrNa nathI ema kahenArA kaheze kahyuM che ke 'baMdha samaya citta cetIe, udaye zo saMtApa.' paraMtu, mA tAsa mAnavI mATe zakaya hoya eTalI jhINavaTabharI hatI jema eka bIjamAMthI eka karatAM vadhAre dANA thAya che tema roma to kahevuM ja paDaze. uMdara vagerene sekerIna sAIkalAmeTanA mizrAbAMdheluM zubha ke azubha karma vipAke ghaNuM badhuM bhegavavAnuM Ave che. NathI thayelA kensara jevA rogonI zodha pachI je vivAda jAgye hato jIva ane ajIvanA bheda jAnathI jemane samyak daSTi prApta thaI te vivAda A zodhathI have ThaMDo paDaze ane sekerIna vAparanArAone hoya evA AtmAo pUrve bAMdhelAM azubha kamena, ahiMsA, saMyama tapa ane samatA sAthe, bhAgavI teno nAza kare che athavA tene maMda haiye TADhaka vadhaze e cokkasa che. pADI zake che athavA tene zubhamAM pheravI paNa zake che. eTalA mATe duniyAnA vaijJAnika prakAzanamAM jenI pratiSThA che rovAM briTananA bhagavAna mahAvIre ahiMsA, saMyama, tapa ane zubha bhAva upara nyu sAyanTisTa' nAmanA sAmAyike te briTanamAM dara aThavADiye khUba bhAra mUkayo che. je vaDe ja AtmA karmabaMdhamAM ochA sapaDAya che, ane saMpUrNa karmakSaya karIne mokSapadane pAmI zake che. vaparAtI 1800 Tana khAMDamAM kApa mUkIne enI jagyAe kRtrima AtmA kamenA vijetA banI potAnI marajI mujaba potAnI svI :nara (ApaNe A ja .bdano upayoga karIzuM.)vAparavAnI himAbhAvinuM nirmANa karI zake che. eTalA mATe ja bhagavAna mahAvIre yata karI che, ..raNake jigArI bajAramAMthI ene ochI khAMDa maLavAnI prabodhela karmavAda te prArabdhavAda nathI pajJa puruSArthavAda che ane vakI che. "yu sAyanTisTa" te kahe che ke briTanamAM ane yuropamAM satata jAgRta AtmA prabaLa puruSArtha vaDe mekSamArga tarapha gayI paNa ghaNAkharA mANasanuM vajane joIe te karatAM vadhAre che. khAMDanA gati karI zake che. upayogamAM kA5 ane khAMDane sthAne sekerIno upayoga emane mATe -De. ramaNalAla cI. zAha AzIrvAda samAna nIvaDaze. "AkAzavANI" nA saujanyathI briTanamAM reDiMga khAte khAdyapadArtho aMgenAM saMzodhana mATenI have khAMDa khAvAnI jarUra nathI karatA eka rASTrIya prayogazALA che. A prayogazALAnA agraNI De. kharca kahe che ke keTalAMka svITanara evAM che je kudaratI vanaspatiomAMthI zeraDInA sAMThA para kApa mUkatAM emAMthI rasa nIkaLyuM nahi eTale bane che ane tethI enA viSe to zaMkA lAvavA jevI che ja nahi. kalApinI "vRddha mAtA"nI AMkhamAMthI AMsu sarI paDayAM ane "rasa- DAyAbiTIsathI pIDAtA mANase te pha kaTojha nAmanI eka prakAranI hIna dharA thaI che dayAhIna thayo nRpa" evAM vacana emanA memAthI zarkarA le to cAle--mAtra prazna e zarkarAnI kiMmatane che. sarI paDayAM. Aje duniyAnI paristhiti eTalI UlaTasUlaTI thaI A uparAMta ekanA jhADamAMthI banAvI zakAya evAM kaverIrITela gaI che ke pRthvInA paTa para koI zeraDI ugADe ja nahi, evI zeraDInA varganAM keTalAka svITaneche.A uparAMta hAIpepTAIDa varganAM espArasAMThA para kApa mUkavAne prazna ja Ubho thAya nahi ane ethI ja, TamI jevAM khAMDathI 250 gaNA vadhAre mIThAM svITanara paNa che jeno kalApinI "vRddha mAtA" jevI koI mAtA hoya to ene raDavAne svAda khAMDa jevo ja che. amerikAmAM te A espAradamInuM vepArI paNa vakhata Ave ja nahi evuM banavAne pUrepUro saMbhava Ubhe thayo che. dhAraNe vecANa thavA mAMDayuM che. A uparAMta pazcimamAM be bhinna bhinna prakAranAM bAra thAya che. -(aM. berI) ane emAMthI "themeTIna" ane vAta ema che ke duniyAne have vadhune vadhu anAjanI jarUra "mAnelIna" nAmanAM je be rasAyaNa chUTAM pADavAmAM AvyAM che te paDavA mAMDI che eTale pazcimanA je keTalAka dezo bITarUTa ane zera khAMDa karatAM 3 hajAra gaNA vadhAre mIThAM che. vaLI A be dravyonI DInA vAvetara pAchaLa jamIna rokatA teo have e jamIna anAjanA vAvetaramAM rokavAnuM vicArI rajA che ane meM mIThuM karavA mATe je zarIramAM koI rasAyaNika prakriyA thatI nathI eTale svITanara tarIke je eno upayoga thAya te khAMDane bare bacAva thaI zake ane pariNAme khAMDa joIe tenI khaTa kRtrima mIThAza vALI sekerIna jevI cIjo khAMDa mATe vaparAtI jamInamAM anAja ugADI zakAya. alabatta, vaDe pUravAnuM vicArI rahyA che. Aja sudhI te sAIkalAmeTasa ane zarIrane amuka pramANamAM khAMDanI jarUra hoya ja che, paraMtu ApaNe e sekerIna jevAM kRtrima mIThAzavALA padArtho lAMbe gALe kensara kare che jarUriyAta karatAM ghaNAM vadhAre pramANamAM khAMDa khAIe chIe ane evuM manAtuM hatuM eTale te sAIkalAmeTasa ane keTaleka sthaLe te ethI ja rogonA bhAga banIe chIe. have eka samaye jyAM khAMDane sekerInanA vaparAza upara paNa sattAvAra pratibaMdha mUkavAmAM Avyo hatA, paNa hajI be cAra mahinA para ja thayelAM chellAmAM chellAM saMze vadhumAM vadhu upayoga thAya che te pazcimamAM, khAMDanA upayoga aMge dhana uparathI e puravAra thayuM che ke sekerIna kensara karatuM ja nathI, navI vicAraNA zarU thaI che. A vicAraNA, khAMDanI nikAsa karavA eTale have khAMDane badale sekerInano upayoga karIne khAMDa mATe vaparAtI mATenI ApaNI mahattvAkAMkSAnA upalakAmAM paNa lAMbA gALAnA pratyAghAto paDaze eTale A vicAraNA paratve ApaNA khAdyajamIna anAja mATe vAparavAnI vicAraNA thaI rahI che. alabatta, 'Ajakoe paNa AjathI vicAraNA karavAnI jarUra che. A vicAraNA hajI prAthamika dazAmAM che. chatAM, ApaNe tyAM Aje - jyAre jyAM tyAM zeraDInAM vAvetara tathA khAMDanA kArakhAnAM thaI rahyAM manubhAI mahetA,
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-3-75 prabuddha jIvana sabhara ane arthapUrNa jIvana madhAM ja varase| mahattvanAM hoya che; paNa ApaNe mana A varSanuM vizeSa mahattva che. kAraNa ke gata A varSane mahAvIranA pacIsAmA nirvANuM varSa tarIke UjavI rahyuM che. rASTrIya ujavaNInA bhAgarUpa anekavidha kAryakramo hAtha dharAyA che. pacIse| varSa sudhI mahAvIre gRtane ApelA saMdezA jIvatA rahyo e ja e saMdezanI mULabhUta zakita che. A gALAmAM vizvamAM aneka parivartano AvyAM che. jotajotamAM jagata ane jIvana badalAnuM jAya che. jagatamAM gati vadhI che. eka rIte kahIe to ApaNu jagata nAnA nagara jevuM banyuM che. deze! nAnAM phaLiyAM jevA banyA che. mANasa bhautika rIte najIka Avyo che. mANasanuM jIvana paNa pahelAMnA jevuM sAduM rahyuM nathI. vijJAnanI madadathI mANaseA kudarata upara vijya prApta karyA che. kalpanAmAM na Ave evI sagavaDothI samAja chalakAvA lAgyA che. enI sAthe mANasa vadhAre ne vadhAre sagavaDo jhaMkhatA thayA che. A navA saMdarbhamAM mahAvIre ApelA vicAro ApaNI AjanI duniyAne keTalA upayAgI ne jIvanasAdhaka banI zake ema che e vicAra saue sAthe maLIne karavAnA A avasara che. satya ke vicAra game teTalA UMcA hAya, bhavya hAya chatAM rAjabarAja jIvAtA jIvanane te keTale sparzI zake che e ja enI vizeSatA che. mahAvIre prarUpelAM sanAtana satyone AjanA saMdarbhamAM cakAsI kevI rIte samAgata thaI zake tenuM cintana karavuM jarUrI che. je duniyAmAM ApaNe jIvI rahyA chIe tenuM moM sagavaDa tarapha che. jema jema A bhUkha vadhe tema tema mANasa e mATenA sAdhano potAnI AsapAsa vadhAratA jAya. AthI pacIsa varasa pahelAM je vastuo koI raDayAkhaDayA kuTuMbomAM ja jovA maLatI te have ghareghara pahoMcI gaI che. sagavaDonI A bhUkhane pariNAme mANasanuM jIvana pahelAM karatAM anekagaNI vastuothI gherAvA lAgyuM che. jaina dharma 'parigraha mUrchA che' eTale sudhI kahI dIdhuM che. ApaNuM AjanuM jIvana parigraheA pAchaLa doDatA jIvana jevuM che. rAjbarojanA vahevAramAM paNa je mANasa jeTalA vadhAre parigrahI teTalA ja vadhAre pratiSThita ema manAvA lAgyuM che. te ApaNane prazna thaze: uparanA vicArane ApaNA vikasatA jIvanamAM sthAna che? ApaNI yuvAna athavA navI peDhI A vicAra tarapha kevI rIte jue che? samAja hamezAM badalAtA rahyo che. enI jIvavAnI rIta paNa badalAtI ja rahI che. page cAlavAnA jamAnA have rahyo nathI. zaherAmAM vIjaLInA paMkhA ne vIjaLInA dIvA sivAya cAlavAnuM nathI... eTale eka bAjuthI 'parigraha mUrchA che'e vicAramAM mAnanAra potAnA jIvanamAM te parigraha vadhArye ja ya che, A jIvananA vigedhAbhAsa che. chellAM doDhasA varSamAM mANase yaMtranI sahAyathI jAtajAtanI sagavaDothI jagatane chalakAvI dIdhuM che. prazna e che ke A doDamAM parigrahI jIvanane sthAna che; ane hAya tA keTaluM? sauthI pahelI vAta to e che ke mAnavajAta je rIte vaibhavI jIvana tarapha doDI rahI che te saMteSAI zakaze kharI? sagavaDa vadhAravA mATe sAdhanA joIe. e sAdhanA kayAMthI Ave che?enI maryAdA che, ke e kadI khUTe ema ja nathI? doDhasA varasanI A doDe ApaNane saune vicAratA karI mUkayA che. zarUAtamAM ema manAtuM ke kudaratamAM anaMta saMpatti paDelI che. jANe e kadI khUTavAnI ja nathI. maMtrAnI madadathI ene lUMTAya eTalI lUMTA. jIvanane sagavaDabharyuM banAvavA, dharatInA peTALA khAghAM, karoDo varSathI pRthvInA peTALamAM je saMgharAyeluM hatuM te upara kheMcI kADhavA mAnava kAme lAgyo. have abhyAsIone khAtarI thaI che ke pRthvInA 211 mATe : aparigraha peTALamAM saMgharAyelAM dravyo ke saMcita zakitane anAmata jaththA (krUDa--kolasA) khUTI jatAM vAra lAgavAnI nathI. A ja gatie duniyA raste zakitane vAparavA lAge te 30-35 varSamAM A dravyA khUTI jvAnAM che. ane tene kAraNe ja jenAthI A jhAkajhamALa che e vastuonI kiMmata vadhatI ja jAya che. jevuM pRthvInA peTALanuM tevuM ja pRthvI paranI saMpattinuM. zuM kheDANalAyaka jamIna anaMta che? pIvA mATenuM zuddha pANI anaMta che? je cAkakhI havAthI ApaNe jIvIe chIe te anaMta che? ApaNane javAba maLe che: kheDI zakAya evI meATA bhAganI mInA kheDAI cUkI che. eziyAmAM duniyAnI 57 TakA jeTalI vasati che. tyAM jmIna ja rahI nathI. UlaTuM jaMgalA kApI kApIne mANase peAtAnA mATe ja prazno UbhA karyA che. khetI heThaLa je jamIne! che tenA vadhArepaDatA ne pUrI samaja vagaranA upayogathI te bagaDavA lAgI che. enI utpAdana kSamatA ghaTI rahI che. enI pUti rAsAyaNika khAtarothI karIe chIe te lAMbe gALe te vadhAre mUMjhavatA prazno UbhA kare che. e ja kSArA, pANImAM ogaLI pIvAnA pANIne praduSita kare che. TUMkamAM jemAMthI ApaNane anAja, kApaDa, dUdha vagere 'maLe che; te dharatIjIvatI jamIna-paNa maryAdita che. evuM ja pIvA mATe cAkakhA pANInuM. jema jema vasita vadhe che tema tema vadhAre ne vadhAre anAja, phaLa, zAkabhAjI vagerenI jarUra paDe che. A mATe vadhAre pANInI jarUra paDe che. jema jema ughogA vadhe che tema kArakhAnAM vadhe che. e mATe paNa meATA pramANamAM pANInI jarUriyAta paDe ja che. saMgharI zakAya eTaluM badhuM ja pANI saMgharIe te paNa pANInI kheMca paDavAnI ja. ApaNAM gIca zaherAnA jIvananA ja vicAra karo. e zaheronI saphAI mATe ja keTaluM pANI vahAvavuM paDe che? A mATe bhUtaLamAM saMgharAeluM pANI (saba-sAIla-veTara) ghaNI jhaDapathI ApaNe khecI rahyA chIe. A pANI UMDethI AvatuM hoI temAM kSAro hoya ja che. AnI lAMbe gALe mIna para asara paDavAnI. TUMkamAM, zuM amaryAda che? havAmAM rahelA prANavAyu ApaNA phephasAM, baLatI bhaThThIo ane maMtrAmAM jeTalI jhaDathI varAya che tenA pramANamAM te zuddha thaI pAche! pharatA nathI. Ane pariNAme havAmAM aMgAravAyunuM pramANa vadhatuM ja jAya che. havAmAMno prANavAyu maryAdita che; gharatImAMnu jaLa maryAdita che; dharatI ane dharatImAM saMgharAyelAM dravya paNa maryAdita che: jobadhuM ja maryAdita hoya to mAnava amaryAda jIvana gujArI zake kharo? bhAvi peDhInA vicAra karyA vagara e saMpattine lUMTIne ceDAM varase mATe kadAca ApaNe amaryAda jIvana jIvI zakIe, paNa mAnavajAta tarIke vicArIe te! e paNa zakya nathI. A badhuM rUDuM rUpALuM lAge che, kAraNake mAnavajAtanA ghaNA oche varga vizvanI aDhaLaka manAtI saMpattine potAne mATe vAparI rahyo che. amerikA samRddha deza che. enI jAheAjlAlIthI AkhuM vizva aMjAyuM che. a dezamAM duniyAnI vasatinA mAtra cha TakA ja vasati che, chatAM, duniyAmAM Aje jeTaluM peTrola kADhavAmAM Ave che teno trIjo bhAga eklA amerikAne enuM AjanuM jIvana TakAvavA vAparI nAkhavuM paDe che. amerikA viSe ApaNe vAMcyuM hatuM ke e kALAsAnAnA deza che. chatAM, amerikAne potAnI jarUriyAtanuM 40 TakA peTrola paradezathI maMgAvavuM paDe che. enI rojanI jarUriyAta eka karoDa sAI lAkha berala krUDa che. dararoja 62 lAkha berala kruDa tA amerikAne AyAta karavI paDe che. A mAtra krUDa oIla pUratuM ja
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 prabuddha jIvana maryAdita nathI. eka bAju aneka dezamAM prajA bhUkhe mare che; jyAre samRddha dezomAM sArAmAM sAruM anAja khavaDAvI, dUdha ne mAMsa mATe Dhora ucheravAM paDe che. amerikA Aje je jIvananI sagavaDe bhAgave che eTalI ja badhI duniyA bhAgavavA mAge te eTalI saMpatti che? ApaNane javAba maLe che, e nathI; eTaluM ja nahIM Aje jevI duniyA che evuM jIvana paNa lAMbo samaya TakI zake ema nathI, A badhAmAM vasaMta to vadhe ja che. ApaNI pRthvInI AjanI vasaMta 3 abaja ne 86 karoDanI che. Aje je dare duniyAmAM vasatinA vadhArA thayA che e dare AvatAM trIseka varasamAM ApaNA vizvanI varSAMta sADA sAta abajathI ATha bajanI thaze. A bamaNI vasita mATe rastA,makAna, haravApharavAnAM sthaLA, relave, zALAnA mATe makAnA - badhuM ja bamaNuM joIze. jamIna echI thaze. A paristhiti ja ApaNe samajapUrvaka kema jIvavuM te vicAravAne prere che. emAM jeTalI DhIla karIe eTaluM AjanI yuvAna ne gAvatI kAlanI peDhIne bhAge che. munizrI saMtabAlajI jaina sAdhu che. temanA pahelA paricaya eka UMDANanA gAmaDAmAM thayo. eka nAnI tAMbAnI tharoTamAM teo kapaDAM dhotAM dhAtAM vAta karatA hatA. mAre mATe A navuM hatuM. enuM e ja pANI pharI pharIne vAparatA hatA. chatAM me' joyuM ke kapaDAM svaccha karavAnI kaLA temanA hAthamAM hatI. 'A pradezamAM pANInI taMgI che mATe ja Apa ATalI karakasara kare che ?' meM pUchyuM. 'kapaDAM dhotAM dhAtAM temaNe kahyuM: 'dhAvA mATe jeTaluM pANI jarUrI che eTaluM te vAparuM ja chuM, bagADatA nathI.'pANI sajIva che;' 'bahu TUMkI vAta thaI. ochA pANIthI kapaDAM dhAvAmAM ahiMsA to hatI ja paNa sAthe sAthe aparigraha paNa hatA. temanAM svaccha ane vyavasthita kapaDAM saune AkarSe evAM hatAM. parigraha eTale pANI na vAparavuM ema nahIM paNa jarUra pUratuM; ane khUba cIvaTathI vAparavuM. gAMdhIjInA jIvananA Ave prasaMga jANIte che. temaNe jIvanabhara satya ne ahiMsAnI ArAdhanA karI. koI paNa vastune bedarakArIpUrvaka ke jarUra karatAM vadhu paDatA vaparAza hiMsA che. temane AzrAma sAbaramatIne kinAre hatA. te vakhate sAbaramatInA pANInI sera bAre mahinA cAlatI hatI. AjanA jevI nadI gaTarasamI banI gaI ne'tI; chatAM bApU te| dAtaNa karyA pachI nakkI karelA pramANanuM ja pANI vAparatA, eka paNa TIpuM bagaDe nahi evI kALajIthI dAMta ne mADhuM barAbara svaccha karatA. Aje te ApaNe naLa khullA mUkI braza karIe chIe ane phuvArA cheDI zarIra para pANI DhoLIe chIe. zarIranI svacchatA mATe AmAMnuM keTaluM pANI ApaNe vAparIe chIe evA prazna ja ApaNA manamAM upaDatA nathI. kAraNake ApaNe e viSe vicAratA nathI. pANI game teTaluM hAya to paNa ene vadhAre paDatuM vAparI veDapha vAnA ApaNane zA adhikAra ? A vicAra aparigrahanA che. parigraha eTale cAre bAjuthI vastuothI gherAI javuM te. aneka vastuothI ApaNAM gharane jIvana gherAI gayAM che. saheja vicArIzuM te! keTalIye nakAmI, bhAgye ja upayogamAM AvatI vastuo ApaNI AsapAsa che. gharamAM eka paNa rame tevuM nAnuM bALaka na heAya te paNa kabATamAM gAThavAyelAM ramakaDAM; jAtajAtanA kAcanAM vAsaNAnAM seTa; ghareNAM ne moMghA kapaDAM; vIsa pacIsa joDa kapaDAM; sAnA, hIrAnA seTa. A badhuM ja zuM jarUrI che ? kapaDAM zarIranA raNa ne eba DhAMkavA mATe che. jo eTaluM ja hAya tA keTalAM ochAM ne sAdAM kapaDAMthI cAlI zake; saubhAgyanA pratIkarUpa thADI sAdI baMgaDIothI cAle; paNa ! A bhapakAthI ApaNe bIjAne AjavA mAgIe chIe, eka tA. 1-3-75 khATI pratiSThAnuM bhUta ApaNane saune gherI vaLyuM che. eTale ApaNuM jIvana vadhu ne vadhu vastuothI gherAtuM jAya che. samAja badalAtA rahe che. sAmAjika sthitine kAraNe mAnavanI jarUriyAtAmAM phera paDe che. jaMgalamAM vasatA mAnavanI jarUriyAte karatAM zaheranA mALAomAM vasatA mAnavanI jarUriyAte judI hAya e svAbhAvika che. UMcA mALAomAM rahevAnA oraDA ja evA hAya ke jyAM vIjaLInA dIvA ne paMkhAnI jarUra paDe. ema chatAM ApaNe je kAMI vAparIe chIe, vasAvIe chIe, jenA vagara cAle ema nathI evuM mAnIe chIe te badhuM ja jarUranuM nathI. hAya te paNa jagatanI saMpatti maryAdita che; eTaluM ja nahi mAnavanA bephAma vaparAzathI e bhaMDArA jhaDapathI khUTI rahyA che samapUrvaka ApaNe ApaNI uparachallI sagavaDo ne meAjazekhanI cIjone jatI nahi karIe te te jaldIthI khUTaze ne eTalI moMdhI banaze ke ApaNane vAparavI paravaDe nahi. parANe koI paNa vastu chADavI paDe te temAM majhA nathI. jIvananI sAcI majhA to samajapUrvaka vastunA upayAgamAM che. A prazna vastuo vAparavA ke na vAparavAnA nathI. jo ke mAnava jIvana eka evI paristhiti tarapha dhasI rahyuM che ke jyAre vastuonI tANa sAthe tenuM jIvana samanvaya nahi sAdhe te te vadhAre hatAzAthI gherAI jaze. vAstavamAM ochI vastuothI calAvavuM eka jIvanadarzana che, jIvananI kaLA che. emAM vastu te ochI vaparAya che paNa je kAMI vAparIe chIe tenI sAthe ApaNA jIvananI pUrI ekatA che. jIvanane UMDA saMtApa che. bIjAne dekhADavA mATe ke bIjAthI pote koI vizeSa che, athavA maLelA ahamane peASavA paherelAM kapaDAM ke ghareNAMthI jIvanamAM tRptinA anubhava thatA nathI. vastunA vaparAza ne AMtaratRpti viSe saMzAdhana thayuM nathI, kAraNake ApaNuM saMzodhana paNa upabhAganA mArgane ja poSaka rahyuM hAya. e banavAjoga che. jIvanane saMpUrNa rIte mANavuM heya te vastu sAthenI ekarUpatA jarUrI che. aneka saMskRtinA dAkhalA TAMkIne jagatanA mahAna ItihAsakAra TAyanbI emanA ItihAsanA pustakamAM kahe che: bhautika paristhiti upara ke mAnavIya paristhiti upara vadhu ne vadhu kAbU meLavavAmAM saMskRtine sAcA vikAsa nathI sadhAtA paraMtu, bhautika vastu parathI rasa sameTIne vadhu ucca bhUmikA para javAthI sadhAya che. | ApaNe zuM nirmANa karavuM che? vastuono bephAma, hetuvihIna, vaparAzavALuM jIvana ke saMskRti? je mANasanA jIvanane vadhu sabhara kare; mANasanA jIvanane UMDI agAdha tRptithI bharI de. doDhasA varSanA audyogikaraNanA TUMkA gALAmAM ja mAnavajAte evI sthitie pahoMcI che ke je mArge have vadhu dADhI zakAya ema nathI; AnuM vijJAna ja e dADa sAme lAla battI dhare che. te je paristhiti ApaNI sAme che tene dipUrvaka svIkAra karI ochAmAM ochI jarUrI vastue vAparI vanane vadhAre sabhara ne sArtha karavAne mArga vicArapUrvaka zA mATe na apanAvIe? navalabhAI zAha saMdhanA Avana sabhyo viSe 500 sabhyonA lakSyAMkane pahoMcavA mATenI amArI jhuMbeza satata cAle che, atyAre jeTalA AjIvana sabhyo chetemane darekana, teo phakata eka eka AjIvana sabhya meLavI Ape evI vinaMtI karatA eka paripatra, pravezapatra sAthe mokalavAmAM Avela che. te potAnA vartuLamAMthI eka AjIvana sabhyane lagatuM pravezapatra sau bharIne sarvara mAkalI Ape evI samra vinaMtI che. Aja sudhImAM 430 AjIvana sabhyo noMdhAyA che. have phakata 70 nAmeA meLavavAnA bAkI rahe che. maMtrIe, muMbaI jaina yuvaka saMgha.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-3-75 'prabuddha jIvana 213 zrI jayaprakAzanuM AMdolana ka zrI. zrImana nArAyaNa samadaSTi vicAraka che. gAMdhI smArakanidhinA pramukha che. sarvodaya vicAradhArAnA samarthaka che. zrI prakAzanA AMdolananI tarapheNamAM ane tenI virUddha moTo vivAda cAle che. zrImana nArAyaNa tenAM sArAM, narasAM banne pAsAM samatolapaNe rajU kare che. temane A lekha atyaMta mananIya che. - cImanalAla zrI jayaprakAza nArAyaNanI doravaNI heThaLa chellA dasa mahinAthI jAya to pAcho bolAvI levAno adhikAra hovuM joIe evA je. pI. cAlI rahelA bihAra AMdolane bhAratamAM tema ja videzomAM ni:zaMka nA maMtavya sAthe maLatA thaI zakAya tema che. ' cthApaka dhyAna kheMcyuM che. svAtaMtraya pUrve ane e pachInA gALAmAM A mATe vartamAna baMdhAraNamAM sudhAro karavAnI jarUra raheze, temanI ni:svArtha sevA ane tyAgane kAraNe dezamAM jayaprakAza pratye jo ke bhArata jevA meTA dezamAM moTI saMkhyAnA matadAronI IcchA bhAre AdaranI lAgaNI pravarte che. ethI e taddana svAbhAvika che ke jANavAnuM saheluM nahi hoya paNa AkhI vidhAnasabhAnA visarjananI bihAramAM tema ja bhAratanAM anya rAjyomAM temanI sabhAmAM mAgaNI karavI e bahu vAjabI mAgaNI lAgatI nathI. AvI mAgaNIvizALa medanI ekatra thatI rahe che. temanA AMdolananAM one svIkAra dezamAM vibhAjaka tattvone uttejana Ape ane zAMti keTalAMka pAsAM sAthe koI saMmata na thAya evuM bane, tathA sthiratAne bhayamAM mUke. A saMbaMdhamAM gujarAtano anubhava paNa e vize te 24mAtra zaka nathI ke temaNe daramiyAnagIrI sukhada nathI ane bihAramAM ethI juduM pariNAma AvavA vize karI na hota to bihAramAM vyApaka pramANamAM hiMsA ane 2katapota koI nizcita nathI. thayAM hota. bihAranA AMdolana daramiyAna hiMsAnA chUTAchavAyA bIjuM, mAkarsavAdIo ane janasaMgha sahita taddana DAberIthI kissA banyA che e kharuM, to paNa eTaluM to svIkAravuM ja rahyuM mAMDI ta jamaNerI gaNAtA evA vividha rAjakIya pakSo ke je. pI. e temanuM AMdolana mULabhUta rIte zAMtipUrvaka calAvyuM sAthe saMkaLAyelA hoIne je. pI.nA AMdolanane eka viziSTa rAjakIya che. navembaranA AraMbhamAM paTaNAmAM emanA para thayelA pAzavI raMga sAMpaDayo che. e tana dekhItuM che ke A pakSoe temanA potAnA lAThImAra chatAM, subdha banelA vidyArthIo ane kAryakarone teo saMkacita une AgaLa dhapAvavA mATe ja AMdolanane potAno pitAnA niyaMtraNamAM rAkhI zakayA che. eTale, hiMsA mATe uzkeraNI Teko Apyo che. lokone Teko jItI levA mATe teo je. pI.nA karavAne je. pI. para Aropa mUkavo e ghaNuM anudAra gaNAze. nAmane vaTAvavA prayAsa karI rahyA che. judI judI chAyA ane raMgo dharAvatA A rAjakIya pakSo zAsaka pakSa sAmenA eka saMyukata cUMTaNI vadhumAM, bhraSTAcAra, phugAvo ane berojagArInAM aniSTo sAme janatAmAM rASTrIya sabhAnatA pragaTAvavAmAM jayaprakAza nArAyaNa saphaLa thayA jaMgamAM paraspara sahakAra sAdhI zakaze ke kema te ghaNuM zaMkAspada che. che. cUMTaNI vipaka te ja raurANika sudhArA saMbaMdhamAM teo pharI Ama karavAmAM teo saphaLa thAya to paNa bahumatI beThaka jItI pharIne bhArapUrvaka rajUAta karI rahyA che te vize paNa bemata hAI javAnA prasaMge ane eka vikalpI sarakAra racavAmAM teo jhaghaDavAnA zake nahi. je. pI. sattAnA vadhI rahelA kendrIkaraNa sAme pitAne ja che. A saMbaMdhamAM uttarapradeza, bihAra ane madhya pradezamAMno avAja uThAvI rahyA che ane grAma sapATIe Arthika ane rAjakIya agAuno anubhava prabhAvaka rahyo nathI. AthI, je. pI. nuM AMdolana jeo kaI rAjakIya pakSa sAthe saMkaLAyelA na hoya ane je umara sattAnA vikendrIkaraNanI IcchanIyatA para bhAra mUkI rahyA svataMtra bhAratanA yukata nAgariko che tevA loko pUratuM ja maryAdita che. temanI preraka netAgIrI heThaLa, pakSIya rAjakAraNa sAthe sIdhI rIte rahe to te ghaNuM bahetara haze. A ' mbara mUka bahumatI'ne ja tenA nahiM saMkaLAyelA Amasamoe bhaya ane khaMcakATa vinA potAnAM adhikAra tema ja pharajo saMbaMdhamAM vAcALa ane sabhAna banAvavAnI vicAro ane lAgaNIone vAcA ApavAmAM asAdhAraNa hiMmata " " jarUra che. " Ama chatAM eka lokazAhImAM eka majabUta ane vyavahAra batAvI che. AthI, je. pI.nA AMdolanane binalokazAhI ke phAsI virodhapakSA hoya e ati Avazyaka che. kamanasIbe bhAratamAM virodhavAdI tarIke navAjavAnuM kheTuM gaNAze. aniSTane zistabaddha ane po ghaNA badhA che. zAsaka pakSA ApelA vacananuM pAlana karavAmAM zAMtimaya rIte pratikAra karavA mATe sAmAnya janatAne nidrAmAMthI azakitamAna rahe che tyAre paNa tene saMgaThita thaI zakatA nathI. DhaMDhoLIne jagADavA teo pUrI niSThAthI prayAsa karI rahyA che. AthI, je. pI. jo eka navA, zakitazALI ane prAgatika rAjakIya pakSAnI khullI rIte racanA kare che te bhAratanA jAhera jIvana mATe kayAreka kayAreka ema sUcavAyuM che ke svAdhIna ane lokazAhI eka spaSTa lAbha haze. vartamAna pakSonA eka zaMbhumeLA je e bhAratamAM satyAgrahane sthAna hovuM na ghaTe. mArA mate, anyAyane dUra na hovo joIe; mukhyatve yuvAna strI-puruSane banelo ane gAMdhIkaravAnA bIjA sarva prayAse jyAre lakSya siddhikaravAmAM niSphaLa jAya jInA AdarzonI bhUmikA para dezano kArobAra calAvavA taiyAra hoya tyAre lokazAhI zAsanamAM paNa satyAgra karavAne lokone pUre adhi te eka leka - pakSa deza mATe eka moTI askayAmatarUpa haze. kAra che. alabatta, satyAgrahane sastA ane zudra hetuo arthe je. pI. bhale A navA pakSamAM koI hoddo na dharAve, tema temaNe 'durAgraha'nI keTIe UtaravA na daI zakAya. eka lokazAhI taMtra jAte cUMTaNI laDavAnI ya jarUra nathI. paNa temaNe tenA sthApaka banavuM joIe ane tene potAnuM saMpUrNa mArgadarzana, rojabarojanA kArya vyavasthAmAM, bI ja sarva upAye ajamAvI jovAyA hoya ane bina- mATe paNa ApavuM joIe. vartamAna saMjogomAM rAjakAraNane azuddha asarakAraka jaNAyA hoya tyAre ja mAtra satyAgrahane Azraya levA sAdhane ane gaMdI paddhatithI mukata karavAnuM ati Avazyaka che. joIe. huM mAnuM chuM ke A kArya pAra pADavA mATe je, pI. suyogya vyakita che. jo teo tema karavA mATenI jarUrI IcchA dharAvatA hoya to. * have, je. pI.nA AMdolananI mane pasaMda nathI evAM keTalAMka je. pI.nA bihAra AMdolananA saMbaMdhamAM temanI gherAvanI pAsAMne huM ullekha karIza. paheI, bihAranI vartamAna sarakArane rUkhasada paddhati mane gamatI nathI. A paddhati sau prathama mAkarsavAdIoe ApavAthI ane vidhAnasabhAnA visarjanathI UMcA bhAva, bhraSTAcAra pazcima baMgALamAM apanAvI hatI ane tenAM pariNAme khataranAka ane berojagArInI samasyAo kAyamI dhoraNe kaI rIte ukelI zakAze hatAM. e nizcitapaNe dabANa lAvanArI che ane dhikkAra tathA saMgharSanuM te huM samajI zakato nathI. matadAramaMDaLane vidhAnasabhA yA saMsadamAMnA vAtAvaraNa sarje che. huM nathI mAnato ke gAMdhIjInI satyAgrahanI yojanAmAM e baMdhabesatI hoya. pradhAne, saMsadasabhya ane dhArAsabhyone , tenA pratinidhine te jo tenI pharaja adA karavAmAM taddana niSphaLa ' yA vidhAnasabhA ane rAMsadane ghero ghAlavAthI cokkasapaNe kaDavAzanuM
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 prabuddha jIvana tA. 1-3-75 vAtAvaraNa ane hiMsA paNa sarjAya che. vakhate vakhatabaMdha" jAtAM lokono rAbetA mujabano jIvanavyavahAra khoravAI jAya che. vadhumAM rajisTrezana opha nyujhapeparsa (sela) rUlsa je. pI.nuM AMdolana guNavattA para kendrita thavAne badale saMkhyAnA 1956 nA anvaye rAjakAraNa tarapha ghasaDAI rahevuM jaNAya che. gAMdhIjI haMmezAM, videzI phorma naM. 4 zAsana sAmenA temanA jaMgamAM paNa, guNavattA para bhAra mUkatA, 'prabuddha jIvana' saMbaMdhamAM nIcenI vigate pragaTa karavAmAM Ave che. saMkhyA para nahi. mane khAtarI che ke e ja yUhabAjI atyAre paNa 1. prasiddhisthaLa : pIvALA menzana, 385, saradAra vI. pI. vadhu samRddha vaLatara Apaze. reDa, muMbaI - 4. chelle, je. pI.nA AMdolananA paDakArano rAjakIya tema ja vaicArika bhUmikA para sAmano karavAne zAsaka pakSane pUro adhikAra che di 2. prasiddhikrama : dareka mahinAnI pahelI ane seLamI tArIkha paNa polIsa ane lazkaranA sazastra baLa vaDe teno sAmano karavAnuM 3. mudrakanuM nAma : zrI cImanalAla je. zAha binalokazAhI ja nahi, asaMskRta paNa gaNAze. vaparAzI cIjonA kayA dezanA : bhAratIya bhAvavadhArAne rokavAnAM, vartamAna cUMTaNIviSayaka tathA zaikSaNika paddhati ThekANuM : TopIvALA menzana, 385, saradAra vI. pI. omAM dUragAmI sudhArA dAkhala karavA mATenAM ane bhraSTAcArane reDa, muMbaI- 4, makkama ane kaDaka hAthe aMta lAvavA mATe nakkara pagalAM laIne paDakArane kharekhara sAmano karavo joIe. 4. prakAzanuM nAma : zrI cImanalAla je. zAha e sAcuM che ke sarakAre chellA thoDA mahinAo daramiyAna, kayA dezanA khAsa karIne dANacerI, saMgharAkhorI, kALAM bajAra ane kacerI ThekANuM : TopIvALA menzana, 385, saradAra vI. pI. sAme keTalAMka cokkasa pagalAM lIdhAM che, paNa A pagalAM paryApta che ema kahI zakAya tema nathI. vinAvilaMbe saMkhyAbaMdha kaThina nirNaya reDa, muMbaI-4. levA paDaze. bihAra vidhAnasabhAnA visarjananI vAta sivAya zAsaka 5. taMtrInuM nAma : zrI cImanalAla cakubhAI zAha pakSa jayaprakAza nArAyaNanAM lagabhaga badhAM sUcanene svIkAra karI kayA deza nA : bhAratIya zake tema che, ane e rIte dezamAM racanAtmaka sahakAranuM vAtAvaraNa ThekANuM : TopIvALA menzana, 385, saradAra vI. pI. sarjI zake tema che. reDa, muMbaI-4. zrImannArAyaNa 6. mAlikanuM nAma : zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha _ --- saMgha samAcAra - ane saranAmuM : pIvALA menzana, 385, saradAra vI. pI. vasaMta vyAkhyAnamALA roDa, muMbaI-4. huM cImanalAla cakubhAI zAha, AthI jAhera karuM chuM ke | dara varSanI mAphaka A varSe paNa eprila masinI 7, 8, upara ApelI vigato mArI jANa ane mAnyatA mujaba 9, 10 ema cAra divasa mATe tAtA eDiToriyamanA erakanDizanDa barobara che. hailamAM vasaMta vyAkhyAnamALA yojavAmAM AvanAra che. vakatAo tA. 1-3-75 cImanalAla cakubhAi zAha- taMtrI nakkI thaze eTale rItasaranI jAherAta karavAmAM Avaze. ApaNo sAhitya vArase saMpuTa-3 uparokata seTe AvI gayA che. jemaNe agAuthI paisA bharIne sa gha Ayojita pravacano nAma noMdhAvyA hoya teone tene lagatI pAvatI batAvIne, saMghanA kAryAlayamAMthI - potAnA seTe meLavI levA vinaMtI che. zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA upakrame nIcenAM traNa saMghanA sabhyane namra vijJapti pravacananuM Ayojana karavAmAM Avela che. samaya : tA. 5-3-75 budhavAra, sAMjanA 6-00 "je sabhyonAM lavAjama varSanA pahelA cha mAsanI aMdara vasUla na Ave temane "prabuddha jIvana" mokalavAnuM baMdha karavuM. "kendra sarakAranuM aMdAjapatra" e viSaya upara, "komarsa, je sabhyonAM lavAjame varSa pUruM thavA sudhImAM na Ave temane risarca bUro"nA vaDA ane jANItA arthazAstrI Do. narottama zahuM pravacana Apaze. . lavAjama nahi AvavAnA kAraNe varSAnta sabhya tarIke kamI karavA." uparanA banne TharAve tarapha sabhyonuM AthI dhyAna doravAnI rajA samaya : tA. 8-3-75 zanivAra, sAMjanA 6-00 laIe chIe. te cAlu 1975nA varSanuM jemanuM lavAjama na bharAyuM "sAhityamAM satya ane sauMdaryanI khAja" e hoya temane lavAjamanA rUA. 12 satvara saMghanA kAryAlayamAM pahoMcatA viSaya upara che. yazavaMta trivedI pravacana Apaze. karavA vinaMtI karIe chIe. samaya : tA. 1-3-75 semavAra, sAMjanA 6-15 jainadharma paricaya pustakamAlA ApaNI kAla, Aja ane AvatI kAla e viSaya para Ane lagatA hiMdI bhASAmAM lakhAyelA 13 pustakonA seTanI tAmilanADunA rAjayapAla mAnanIya zrI. ke. ke. zAha, kiMmata 10-50 che ane zrI riSabhadAsajI rAMkA likhita "bhagavAna vArtAlApa opaze. mahAvIra" gujarAtI AvRttinI kiMmata rU. 4-00 che. traNe pravacana saMghanA, zrI. paramAnaMda kApaDiyA uparanA pustakonA vecANanI vyavasthA saMghanA kAryAlayamAM rAkha- sabhAgRhamAM javAmAM AvyAM che. vAmAM Avela che. A viSayamAM rasa dharAvatA saune samayasara upasthita thavA hArdika nimaMtraNa che. cImanalAla je. zAha ke. pI. zAha cImanalAla je. zAha, * ke. pI. zAha maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha maMtrIo mAlike zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha. mudraka ane prakAzaka: zrI cImanalAla je. zAha. prakAzana sthaLa: 385, saradAra vI. pI. reDa, muMbaI-4 Te. naM. 350296 mudraNathAna: dhI sTeTasa pIpala presa, koTa-muMbaI-1
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. MEL by south 54 Licence No.: 37 prajaddha bhavana zrI muMbai jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra chUka nakala 750 paisA 'prabuddha jaina'nu navasa karaza varSa 36; aMka: 22 muMbai, 16 mArca 1975, ravivAra vArSika lavAjama rUA. 10, paradeza mATe zili'ga : 22 taMtrI cImanalAla cakubhAI zAha aMdhAraNamAM mULabhUta adhikArI [ApaNA baMdhAraNane amalamAM AvyuM 25 varSa thayAM tenI rajata jayaMtInI varSabharanI ujavaNI rASTrapatinA pravacanathI zarUAta thaI che. tenA upalakSamAM AkAzavANI upara vArtAlApe yojAyA che. keTalAka samaya pahelAM baMdhAraNa viSe eka parisaMvAda AkAzavANI upara thayo hato jemAM muMbaI hAIkorTanA jasTIsa gAMdhI, komarsanA taMtrI zrI vADIlAla DagalI, InDIana maracanTa cembaranA maMtrIzrI ghIvAlA ane meM bhAga lIdho hato. mULabhUta adhikAro viSe A vArtAlApa e ja zreNImAM che - cImanalAla ] ApaNA dezanuM baMdhAraNa lekhita che. tethI rAjataMtramAM, pArlAmeMTa, dhArAsabhAo, nyAyAlaye tathA vahIvaTI taMtra badhAMe baMdhAraNa mujaba vartavAnuM rahe che. e arthamAM baMdhAraNa sarvoparI che. pAlameMTa athavA dhArAsabhA koI kAyado kare athavA vahIvaTI taMtra koI hukama kare te baMdhAraNa mujaba na hoya te korTa tene binabaMdhAraNIya jAhera karI rada karI zake che. IMglAMDamAM lekhita baMdhAraNa nathI. tethI pArlAmenTa sarvoparI che. tyAMnI pArlAmenTe karela koI kAyado korTa binabaMdhAraNIya TharAvI na zake athavA rada karI na zake. ApaNe tyAM baMdhAraNa sarvoparI chatAM bIjI rIte joIe te pArlAme Ta sarvoparI che kAraNa ke baMdhAraNamAM pheraphAra karavAnI pArlAmeTane sattA che. A sattAne koI maryAdA che ke nahi te viSe matabheda che. paNa mULabhUta adhikAromAM pArlAme Ta pheraphAra karI zake che evuM have suprIma korTe bahumatIthI TharAvyuM che. sht ApaNA baMdhAraNamAM rAjataMtra kema racavuM ane tene vahIvaTa kevI rIte karavA eTale ja prabaMdha nathI. paNa samAjanuM navanirmANa kevA prakAranuM karavA ApaNu' dhyeya che ane navI sAmAjika ane Arthika vyavasthAnA ApaNA Adarza zuM che tenuM citra paNa ApyuM che. A daSTie baMdhAraNa mAtra dhArAzAstrIe ke korTamATe ja nathI. ApaNA bhAvi rASTra jIvanane AkAra baMdhAraNa mujaba ghaDavAnA che tethI dareka prajAjane, baMdhAraNanA A bhAga jANavA joIe. te dRSTie dezanuM baMdhAraNa eka pavitra dastAveja che. A Adarza baMdhAraNanA AmukhamAM saMkSepamAM paNa spaSTa rIte ApyA che. dezanA lokoe baMdhAraNasabhA mAraphata " A baMdhAraNa zA mATe ghaDayuM che te AmukhamAM jaNAvyuM che. temAM kahyuM che: ame bhAratanA prajAjano, bhAratanuM sArvabhauma, leAkazAhI gaNataMtra racavA ane bhAratanA pratyeka nAgarikane, sAmAjika, Arthika ane rAjakIya nyAya maLe, vicAra, vANI, mAnyatA, dharma ane prajAnI svataMtratA rahe, darajjA ane takanI saune samAnatA rahe ane saumAM bhrAtRbhAvanI lAgaNI vadhe jethI vyakitanuM gaurava ane rASTranI ekatA siddha thAya, te mATe A baMdhAraNa maMjUra karyuM che ane samarpita karIe chIe. lekazAhI, 'svataMtratA, samAnatA, nyAya ane bhAtRbhAva tathA vyakitanuM gaurava ane rASTranI ekatAnA dhyeyo siddha karavA rAjye zuM karavuM joIe tenA vigatathI prabaMdha baMdhAraNanA be vibhAgAmAM karyo che, eka vibhAgamAM mULabhUta adhikAra ApyA che ane bIjA vibhAgamAM rAjyanI nItinAM mArgadarzaka siddhAMto ApyA che. AvA mArgadarzaka siddhAMte| baMdhAraNamAM mUkavA te navA prayAga che. mAtra AyarlenDanA baMdhAraNamAM tema che. ema kahI zakAya ke mULabhUta adhikAro niSedhAtmaka che ane mArgadarzaka siddhAMta vidheyaka che. ekamAM rAjye zuM na karavuM ane bIjAmAM rAjye zuM karavuM tene prabaMdha che. mULabhUta adhikAronA amala korTa mAraphata karI zakAya che jyAre mArgadarzaka siddhAMtenA amala korTa mAraphata nathI thaI zakatA. AnuM kAraNa ema nathI ke mULabhUta adhikAro, mArgadarzaka siddhAMta karatAM vadhAre mahattvanAM che. mULabhUta adhikAra viruddha rAjya koI kAyadA ke vartana kare tAkArTa tevA kAyadA ke hukamane binabaMdhAraNIya jAhera karI athavA rAjya sAme manAI hukama pharamAvI mULabhUta adhikAranuM rakSaNa karI zake che. korTanA AvA nirNayano amala thaI zake tema che, paNa rAjye je karavAnuM che, dAkhalA tarIke dareka prajAjanane rAjI ApavI tevuM mArgadarzaka siddhAMtomAM jaNAvyuM che, paNa korTa, evA hukama kare ane rAjya tene amala na kare athavA amala karavAnuM zakaya na hoya te korTanA hukamane koI rthanathI. tethI mArgadarzaka siddhAMtonA amala karAvavA korTanA adhikAramAM nathI. paNa rAjya mATe tene amala karavA pharaja che. mArgadarzaka siddhAMtamAM, vizALa arthamAM kahIe tA, samAjavAdI samAja racanAnA Adarza che. baMdhAraNanI kalama 37mAM kahyuM che ke siddhAMtAne korTa mAraphata amala thaI zake nahi chatAM te dezanA vahIvaTanA pAyAmAM rahelA che ane kAyadA ghaDatI veLA e siddhAMtA malamAM mUkavAnI rAjyanI pharaja che. rAjya, eTale ke prajAnA cUMTAyela pratinidhio, A pharaja adA na kare te cUMTaNI veLA prajA evA pratinidhione dUra karI bIjAne mUke. prajAnA hAthamAM hathiyAra che. mULabhUta adhikAro viSe lekAmAM eka bhrama che athavA phelAvavAmAM AvyA che. ema kahevAya che ke baMdhAraNamAM jaNAvela mULabhUta adhikArA mAnavInAM kudaratI, "janmasiddha adhikAro che tethI. pavitra che ane sadA, akhaMDa ane abAdhita rahevA joIe. hakIkatamAM mULabhUta adhikAro paNa eka prakAranI samAja racanA jALavavA mATe che. sAmAnya rIte ema kahevAya ke mULabhUta adhikAra yathAvat sthiti jALavavAmAM sahAyabhUta che, mArgadarzaka siddhAMte, sAmAjika parivartana mATe che-- yathAvata sthiti jALavI rAkhavAmAM jemanuM hita che teo mULabhUta adhikArone mahattva Ape che. sAmAjika parivartananuM jenuM dhyeya che teo mArgadarzaka siddhAMtone vadhAre mahattvanAM gaNe che. mULabhUta zabda evA che ke jemAM eka prakAranI bhAvanA
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 prabuddha jIvana zIlatA che--lAko jANatA nathI ke mArgadarzaka siddhAMte mATe paNa A ja zabda - fundamental - baMdhAraNamAM vAparyo che. leAkomAM evI havA phelAvI che ke mULabhUta adhikAromAM koI nyUnatA thAya te jANe meTro anartha thayA. jyAre mArgadarzaka siddhAMtAnI vagaNanA thAya te pratye durlakSA sevAya che. keTalIka vakhata evuM banyuM che ke mArgadarzaka siddhAMtanA amala mATe rAjya eTale ke pArlAme Ta athavA dhArAsabhA koI kAyado kare ane tethI koI mULabhUta adhikArane bAdha AvatA hoya te| evA kAyadAne korTe bina-baMdhAraNIya jAhera karyo che. alabatta, mULabhUta adhikAronuM rakSaNa karavuM te korTanI pharaja che. paNa mArgadarzaka siddhAMtAnA amala karavA e rAjyanI eTalI ja pharaja che. be vacce virodha thAya tyAre, mULabhUta adhikAramAM pheraphAra karavo pArlAmeMTanI pharaja thaI paDe che. kAyadAno artha karavAmAM banatA sudhI be vacce virodha TALavA, paNa 1965mAM geAlakanAthanA kesamAM, potAnA agAunA spaSTa cukAdAo avagaNI, suprIma korTe bahu pAtaLI bahumatIthI evuM TharAvyuM ke mULabhUta adhikAromAM koI pheraphAra karavAnA pArlAmenTane adhikAra nathI. A cukAdAthI kaTokaTI UbhI thaI. chevaTa pArlAmenTe 24me baMdhAraNIya pheraphAra karI mULabhUta adhikArAmAM pheraphAra karavAnI pArlAmeTane sattA che evuM spaSTa karyuM. suprIma koTe te maMjUra rAkhyuM. 25mA baMdhAraNIya sudhArAmAM pArlAmeTa be DagalAM AgaLa gaI. mArgadarzaka siddhAMtAmAM eka siddhAMta evA che ke rAjye peAtAnI nIti evI rIte ghaDavI ke jethI dezanI bhautika saMpattinI mAlekI ane kAbU evI rIte vaheMcAyelA rahe ke jemAM samarata prajAnuM kalyANa thAya tema ja dezanI Arthika vyavasthAnuM saMcAlana evI rIte thavuM joIe jethI dhana ane utpAdananA sAdhano sAmAnya janatAne hAnikAraka thAya tevI rIte kendrita na thAya-saMpa nuM kendrIkaraNa aTakAvavuM eTale samAjavAda- A pheraphAramAM spaSTapaNe eve prabaMdha che ke A dhyeyanI siddhi arthe koI mULabhUta adhikAra rada karavA paDe athavA nyUna karave paDe te tema karI zakAze. pArlAmeMTe pahelI vakhata mArgadarzaka siddhAMtane mULabhUta adhikAro upara sarvapiritA ArpI che. A baMdhAraNIya pheraphAra bahu vivAda jagAvyo che.suprIma korTe pAtaLI bahumatIthI te maMjUra rAkhyA che. atyAra sudhI mULabhUta adhikAromAM je baMdhAraNIya pheraphAro karyA che te mukhyatve milakatanA hakane lagatA che. keTalAka loko ema mAne che ke milakatane mULabhUta adhikAra lekhAya ja nahi. e koI kudaratI janmasiddha haka nathI. sAmAjika vyavasthAnuM pariNAma che. bIjA keTalAka ema mAne cheke milakatanA adhikAra na hoya te bIjA mULabhUta adhikAro mATe bhAge arthahIna bane che. ahIM milakatano artha samajavAnI jarUra che. jIvananI jarUriyAto pUratI milakata hAya te viSe vivAda nathI - vadhAre paDatI saMpatti hAya, milakata ane AvakanI anyAyI asamAnatA heAya tenI vAta che. saMpatti gheADI vyakitaonA hAthamAM jamA thAya ane khAsa karI utpAdananAM sAdhana jevAM ke jamIna, kArakhAnAM vagere, tevA hakane abAdhita mULabhUta adhikAra lekhI na zakAya. mULabhUta adhikArone pavitratAnuM rUpa arpI, badhA rada karavAmAM Avaze ane leAkazAhInA nAza thaI saramukhatyArI Avaze evA pracAra mukhyatve sthApita hiteA taraphathI thAya che, jeo mULabhUta adhikArone nAme sAmAjika ane Arthika parivartana athavA krAMti rokvA icche che. milakata sivAyanA bIjA mULabhUta adhikAronA svarUpanuM have pachI saMkSepamAM nirdeza karIza tyAre jaNAze ke tevA hakone bAdha Ave tevuM kAMI hajI sudhI thayuM nathI. pArlAme Tane mULabhUta adhikAro rada karavAnI athavA nyUna karavAnIabAdhita sattA che tethI tema karaze athavA thaze ema mAnI levuM bhUlabhareluM che. sattA hoya tyAM durupayoganA saMbhava che. teno upAya lokonA hAthamAM che. have saMkSepamAM baMdhAraNamAM jaNAvela mULabhUta hako tapAsIe, A adhikAro paNa sarvathA abAdhita hotA ja nathI. sAmAjika ane parasparanA hita mATe darekane maryAdA hoya che. baMdhAraNanI kalama 14 thI 18mAM samAnatAnA adhikAra che. dareka nAgarikane kAyadAnuM samAna rakSaNa maLe, dharma, jJAti, jAti vagere kAraNe sarakArI nokarImAM, jAhera sthaLe!mAM bhedabhAva na thAya, aspRzyatA nAbUda karI che, tevuM AcaraNa gunA che. kalame 19 thI 22mAM svataMtratAnA hako che. vANIsvAtaMtrya, dezamAM mukata vihAra ane vasavATa, vyApAra dhaMdhA karavAno haka, saMsthAo racavI, sabhAo bharavI vagere adhikAro, gunA mATe sajA athavA aTakAyata manasvIpaNe ane binakAyadesara na thAya vagere. kalama 23 ane 24mAM zeSaNa sAme rakSaNa apAyuM che. gulAmI, veTha, nAnI uMmaranA bALako pAse majUrI karAvavI vagerenI manAI che. kalame 25, 26 ane 27mAM dhArmika svataMtratAnA adhikAro che. dareka dharma pratye rAjyanA samAnabhAva ane darekane peAtAnA dharma ane dhArmika mAnyatAonA AcaraNanA hakka che. kalama 29 ane 30mAM sAMskRtika ane zikSaNaviSayaka adhikAra che ane laghumatIonuM rakSaNa che. kalama 31mAM milakatane lagatA adhikAra che. kalama 32 thI 35mAM mULabhUta adhikAronA rakSaNa mATe korTamAM javAnA haka che. AvA vividha prakAranA mULabhUta adhikAro che temAM milakatane lagatA adhikAramAM ja vakhatovakhata pheraphAra thayA che. bIjA badhA adhikAro mukhyatve abAdhita rahyA che ane lokazAhI taMtra che tyAM sudhI tene AMca Ave evA bhaya nathI. lokazAhI taMtra dezamAM tUTI paDaze tyAre baMdhAraNa ane temAM rahela mULabhUta adhikAro bacAvI zakAze nahi. lokazAhI taMtra TakAvavuM ane tene majabUta karavuM teno AdhAra leAkakita ane leAkazikSaNa upara che, te sAthe Arthika asamAnatAe bane teTalI vinAvilaMbe dUra karavI jarUranuM che. aMte prajA pAte peAtAnuM bhAvi ghaDe che. 2-3-75 (AkAzavANInA sArjanyathI) tA. 16-375 prakINu noMdha zrI mehanadhAriyAnuM rAjInAmuM cImanalAla cakubhAI zrI meAhanadhAriyAne kendrIya pradhAnamaMDaLamAMthI rAjInAmuM ApavuM paDayuM ane tyAra pachI temaNe leAkasabhAmAM nivedana karyuM temAMthI keTalAka pAyAnA muddAo upasthita thayA che. vaDA pradhAna athavA mukhya maMtrIne koI paNa pradhAnane chUTA karavAno adhikAra che e sarvasvIkRta siddhAMta che. zrI meAhana dhAriyAne rAjInAmuM ApavAnI vaDA pradhAne pharaja pADI e hakIkatane jeo geravAjabI gaNe che teo paNa A siddhAMta svIkAre che, paNa A jvAba Teknikala kahevAya, tenAthI saMtApa na thAya. zrI meAhana dhAriyA kendrIya maMtrI hatA tethI ja temanI sAme AvuM pagaluM lIdhuM ane temanA jevA vicAra dharAvatA zAsaka pakSAnA bIjA AgevAna sabhyA sAme koI pagalAM nahi levAya? zrI mehana dhAriyAnI sAme A pagaluM lIdhuM temAM pradhAnamaMDaLanI saMyukata javAbadArIne ja prazna hato ke pakSamAM vANIsvAtaMtryanA prazna paNa che? have pachI zAsaka pakSa bIjA koI pagalAM le che ke nahi te jovAnuM rahe che. zrI meAhana dhAriyA, candrazekhara, kRSNakAnta vagerene pakSamAMthI chUTA karAze? zraznI meAhana dhAriyAo pakSamAM vANIsvAtaMtryanA prazna upasthita karyA che. zrI meAhana dhAriyAne pakSanI nIti sAme koI virodha nathI, IndirA gAMdhInI AgevAnI sAme paNa temane virodha nathI ema hera karyuM che. IndirA gAMdhIe ane zAsaka pakSe jyaprakAza sAthe vATAghATa karavI joIe evA temanA Agraha che. A vATAghATa karavAnA
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ - tA. 16-3-75. prabuddha jIvana 217. - - - - agrihamAM pahAnI nIti viruddha pote kAMI nathI karyuM eTaluM ja nahi paNa 3 nAmA jevuM hatuM. tema karavAno temane pUro adhikAra che. prazna jayaprakAza nArAyaNe upasthita karela muddAo pakSanI nItinuM ja eTalo ja che ke pakSAmAM rahIne tema karI zakAya? zrI mohana dhAriyA aMga che ema zrI mehana dhAriyAne dAve che. temanA kahevA pramANe jevA vicAro dharAvatA sabhya zAsaka pakSamAM moTI saMkhyAmAM haze pakSane ane tenI nItine sabaLa banAvavA vATAghATa mATenI temanI to pakSa TakI na ja zake. tethI ja jyaprakAza nArAyaNe, zrI. jagamAgaNI che. te sAthe bIjA muddo temaNe u5rita karyo che ke jamaNerI jIvanarAma ane zrI cavhANane "pakSane bacAvavA" AhavAna karyuM. sAmyavAdI pakSa sAthe zAsaka pakSa vadhAre gADha saMbaMdha karatA jAya te pAne bacAvavA ke pakSamAM bhaMgANa pADavA ? zI kyaprakAza nArAyane hakIkata pakSanI nIti mATe ane pakSa mATe hAnikAraka che. temanA zAsaka pakSane teDavAne pUro adhikAra che. temanAM delana te eka dhyeya kahevA mujaba jyaprakAza sAthe vATAghATa karavAnI himAyata karavAnI che. zrI jyaprakAza nArAyaNa zuM karavA Icche che te spaSTapaNe teo pAnA sabhyone svataMtratA hovI joIe. TUMkAmAM pakSamAM mata jANe che ane kunehathI te mArge jaI rahyA che. zrI. jayaprakAza mAne svAtaMtrya hovuM joIe, tema na hoya te lokazAhIne khatare che. che ke IndirA gAMdhI bhraSTAcAranA gaMgotrI che, bhraSTAcArIone chAvare pakSamAM matasvAtaMtrya hovuM te lekazAhInuM lakSaNa che. A che. zrI mohana dhAriyA ema mAne che? te IndirA gAMdhInI AgematasvAtaMtryane adhikAra abAdhita che ke tene kAMI maryAdA che te vAnI temaNe phagAvI devI joIe. mukhya muddo che. pakSanI nIti ghaDavAmAM tema ja jarUra lAge to temAM ghaNA muddAo samAyela che. badhAnI vigatathI carcA karavAno pheraphAra karAvavA bhinna vicAronI abhivyakita AvakAradAyaka atyAre avakAza nathI. IndirA gAMdhI sattAsthAne rahe temAM dezanuM che. zrI mohana dhAriyAnI evI phariyAda nathI ke pakSanI nIti bhUla hita nathI, evI ghaNA lokonI mAnyatA che. ahIM maryAdita bharelI che athavA temAM pheraphAranI jarUra che. temanI phariyAda e che ke praznanI carcA karI che ke zrI. jyaprakAza nArAya nuM pakSe potAnI nItine amala nathI karyo athavA Apela vAcana valaNa jotAM zAsaka pakSa ke IndirA gAMdhI mATe temanI sAthe vATApALyA nathI. temanA kahevA pramANe prakAza nArAyaNa je mAgaNIo ghATo koI avakAza che? A avakAza UbhuM karavA zrI. kare che te pakSanI nItinA amala mATe ane pakSe Apela vacananA jyaprakALu nArAyaNa koI bAMdhachoDa karavA taiyAra che? pete vATApAlana mATe che. tethI pakSe jayaprakAza sAthe vATAghATa karavI joIe. ghATa karavA sadA taiyAra che tema kahevAthI vATAghATa saphaLa thatI nathI, zrI jyaprakAza nArAyaNe AvI vATAghATa mATe koI avakAza tenI bhUmikA joIe. hito maLavAthI kaDavAza. che. A saMgharSamAM rAkhe che? temaNe bhArapUrvaka jAhera karyuM che ke bihAra vidhAnasabhAnuM dezanuM hita nathI, e spaSTa che. deza moTI kaTokaTImAMthI pasAra thaI visarjana na thAya tyAM sudhI koI vATAghATa karavA mATe te taiyAra rahyo che teve samaye vadhAre yAtanAo bhogavavAnuM prajAnA zIre nathI. zrI mohana dhAriyAe kahyuM che ke, bihAra dhArA AvI paDe te meTuM durbhAgya haze. banne pakSe binazaratI vATAdhATa sabhAnA visarjananI mAgaNI geravAjabI che. to zrI mohana thavI joIe. cImanalAla cakubhAI dhAriyAe A mAgaNI choDI devA zrI jyaprakAzane pahelA samajAvavuM joIe. prakAza tema karavA taiyAra na hoya (c) vasanta vyAkhyAnamALA . to vATAghATanI vAta choDI devI joIe. jyaprakAze ghaNI vakhata kahyuM che ke bihAra vidhAnasabhAnA visarjanathI kaI moTo pheraphAra thaI javAne nathI. tethI bhraSTAcAra, moMghavArI beroja dara varSanI mAphaka A varSe paNa eprila mAsanI gArI ghaTavAnAM nathI. gujarAtamAM banyuM tema rASTrapati zAsana Avaze, tA. 7, 8, 9 ane 10-ema cAra divasa mATe tAtA pharI cUMTaNI thaze ane hatAM tyAM ja rahIzuM. to pachI jyaprakAza zA ekTioriyamamAM varAMta vyAkhyAnamALA yojavAmAM AvI che. mATe A mAgaNIne ATalo Agraha rAkhe che? aAvI mAgaNI vyAkhyAnamALAne viSaya Prices & Planning che. ane uttara pradeza, madhya pradeza ane anya rAjyamAM ane chevaTe loka- samaya dararoja sAMje 6-15 vAgyA che. cAre vyAkhyAne sabhA mATe paNa thAya evI rIte AMdolanane vyApaka svarUpa apAtuM aMgrejImAM rAkhavAmAM AvyA che. vakatAo nIce pramANe che. " jAya che. TUMkAmAM, A AMdolana zAsaka pakSa sAme paDakAra che. temAM badhA virodha pakSo bhaLyA che. pakSanA astitva sAme ja jene paDa tArIkha divasa vakatA kAra che temanI sAthe vATAghATane avakAza che? A paDakAra 7-4-75 somavAra De. DI. Ara. rAMgaNekara karavAne zrI jyaprakAza nArAyaNane ane badhA virodha pakSone pUrNa taMtrI, ikonomika TAImsa adhikAra che. prajAne sAtha hoya te A paDakAra saphaLa thaze. zAsaka 8-4-75 maMgaLavAra Do. TI. Ara. brahmAnaMda pakSa sattAsthAne rahevA lAyaka na hoya te prajA tene pheMkI deze. DirekaTara, DipArTamenTa opha paNa jayAre pakSanA astitva sAme ja paDakAra hoya tyAre pakSanA inemikasa yunivarsiTI sabhya te paDakAra jhIlI levA taiyAra thAya ke, pakSAmAM gUMcavADe Ubhe epha becche' thAya ane pakSa nirbaLa thAya e pracAra kare? AmAM pakSanI nItino prazna nathI. pakSAmAM vANIsvAtaMtryane prazna nathI. zAsaka pakSa 9-4-75 budhavAra have pachI nakkI thaze sattAsthAne rahevA lAyaka che ke nahi athavA zrI jayaprakAzane paDa- | 10-4-75 guruvAra De. bI. esa. minahAsa kAra vAjabI che ke nahi te praznanI carcA zrI mehana dhAriyAnA ajana paMcanA bhUtapUrva rAjInAmAnI vicAraNAmAM prastuta nathI. zrI jayaprakAza sAthe sabhya je sahamata hoya ke zAsaka pakSa sattAsthAne rahevA lAyaka nathI. teNe Apela vacana pALyAM nathI, jayaprakAzane paDakAra vAjabI cImanalAla je. zAha che, teo pathAmAM rahI jayaprakAzanA AMdolanane Teko Ape ke jya ke. pI. zAha prakAzanA AMdolanamAM joDAya te vadhAre vyAjabI lekhAya? zI mehana maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha dhAriyAe lokasabhAmAM karela nivedana zAsaka pakSa sAme tahomata
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 prabhu jIvana sAMsada samakSa khatapatra [1] zrI jayaprakAza nArAyaNe chaThThI mArcanA roja saMsadane peza kare mAgaNIonuM khatapatra nIce mujaba che: me, bhAratanAM prajAjanA bihAranI janatAnA AMdolana sAthe ekatA pradarzita karavA atre ekatra thayAM chIe. e AMdolana dezabharamAM leAkonI AkAMkSAonA pratIka rUpa lekhAvA lAgyuM che. jAhera jIvana ane suzAsananA pAyAnA siddhAMtAne ThAkara uDAvavAmAM AvatA hAya tyAre virodha karavAnI prajAnI pharaja banI jAya che. nyAya meLavavA ane leAkazAhInuM jatana karavA Aje ame kUca karI che. samAjamAM AmUla krAMtinI Aje ame pratIjJA laIe chIe. je gAMdhIvAdanA mALakhAmAM sAmAjika ane Arthika samAnatA, nibheLa leAkazAhI ane naitika mUlyonI eka navI samAjavyavasthAnuM nirmANa karaze. A manavAMchita lakSyanI siddhinI dizAmAM AgaLa dhapavA ame nIcenI tAkIdanI mAgaNIo para dhyAna kendrita karIe chIe : bihAra ane gujarAtamAM navI cUMTaNIo bihAranI vidhAnasabhAe rAjyanI prajAnA vizvAsa gUmAvI dIdhA che. vidhAnasabhAne leka parkADara lAge che. vADa ane beyoneTA pAchaLa te peAtAnI jAtane pUrI rAkhe che. lokonA hRdayanA dhabakAra anubhavatI e lAMbA samayathI aTakI paDI che. geravahIvaTa ane sarakAramAMnA vyApaka bhraSTAcArane aTakAvavAne badale, e du:khanI vAta che ke bihAra vidhAnarAbhA temAM eka pAkAra banI che . gujarAtamAM eka prajAkIya AMdolanane pagale sumAre eka varSa pUrve rAjya sarakAra UthalI paDI hatI ane vidhAnasabhAnuM visarjana karAyuM hatuM. pannu navI cUMTaDIo mATene Adeza hajI tyAM apAvAnA bAkI che. AthI, amArI prathama mAgaNI e che ke bihA2nI sarakArane rukhasada ApavAmAM Ave ane tenI vidhAnasabhAnuM virsajana karavAmAM Ave tathA bihAra tema ja gujarAtamAM vahelI tArIkhe navI cUMTaGIo mATe Adeza ApavAmAM Ave. janatAnA mahattvanA sAmAjika ane Arthika adhikAra tAkIde hAMsala karavAnA che ane A hetu arthe nIcenAM pagalAM levAvAM jarUrI che : 1. jIvananI pAyAnI jarUriyAto nabaLA vargane, khAsa karIne vasatinA sauthI nirdhana 60 TakAne temane pAsAya tevA bhAvoe maLatI rahe tevI jogavAI. 2. Avazyaka cIjonA bhADAnA saMbaMdha tenA kharca sAthe hAvA joIe ane khetIvADInI cIjonA tathA nAdyogika cIjAnA bhAvA vacce eka vAnbI samatulA hovI joIe. bhAvAmAM sthiratA AvavI joIe ane bhAva vadhAro rASTrIya AvakanA vadhArAnA darane atikamaveza na joIe. 3. kAmadArone jarUriyAta para AdhArita laghutama vetanA ane gAvakonI bAMyadharI apAvI joIe. 4. AvakanI asamAnatAo ochAmAM ochI karavI joIe jethI e asamAnatA vALI maryAdAomAM, jema ke 1:10 nA pramANamAM, lAvI zakAya. 5. mItanI nyAyI vaheMcaNInI khAtarI Ape, kheDe tenI jamInanA siAMta para AdhArita gaNAtanI pAkI vyavasthA kare, jamInaviha5ene ghara bAMdhavA mATe mAlikInI jamIna maLI rahetA khetamajUrAne jene sArA evA hissA anAjanA rUpamAM apAya te rItanI vAjabI rAjInI cokasAI rahe te prakAranA sarakAraka jamInasudhArA karavA. 6. A hetu mATe pUrI rojagArInI khAtarI tathA anukULa maMtravidyAne apanAvIne kRSi tema ja grAmaarthataMtranA vikAsane sarvocca agratva ApavuM. evI ja rIte udyogIkara nA kAryakramA mAnavabaLane vizALa pAyA para kAme lagADe tevI Tainiko ane yoja nAo para maMDita hovA joIe. tA. 16-37pa * 7. sarakAra jemAM pahela kare tevuM rASTrIya karakasaranuM eka zAsana sarjavuM. AmAM meAjazekhanI cIjonI AyAta para tathA ghara AMgaNe temanI banAvaTa para pratibaMdha mUkavAnA raheze. lokazAhI adhikAro ane nAgarika hako baMdhAraNanI bhAvanAne bhaMga karIne sarakAra rASTrIya kaTokaTInI sthitine cAlu rAkhI rahI che. kAyadAnA zAsananuM sthAna mULabhUta rIte 'misA', DI. AI. Ara.nA upayAge tathA ArDinansa rAje lIdhuM che. eka vizALa vargane leAkazAhI adhikAranA InakAra karavAmAM AvI rahyo che. lokonI kAyadesaranI ane zAMta laDatAne kendrIya tathA rAjyanI polIsanA upayoga karIne dAbI devAmAM AvI rahI che. leAkazAhInA hArdanI puna: sthApanA, tenA saMrakSaNa ane vistaraNa arthe amArI mAgaNI che ke - 1. tAkIdanI paristhitine tema ja'misA', DI. AI.Ara. ane nAgarika svAtaMtryone ruMdhanA anya kAyadAone tatkALa pAchA kheMcI leA. 2. zALAo, kaoNlejo ane yunivarsiTIonA zikSako tathA bIjA sTAphane rAjakIya ane TreDa yuniyananA pUrA adhikAro bo!. 3. jAhera kSetranI vepArI tathA audyogika saMsthAonA kAmadAre| ane karmacArIone rAjakIya ane TreDa yuniyananA pUrA adhikArA bakSA. mukata ane nyAyI cUMTaNIo e Avazyaka che ke saMsada ane vidhAnagRhAne prajAnI AkAMkSAo pratye vadhu pratibhAva dAkhavatAM banAvavAmAM Ave. cUMTaNIo para sarakArI taMtravyavasthA, nANAMnA baLa tathA baLanA upayoga dvArA asara paDavA devI joIe nahi. AthI, amAro anurodha che ke1. cUMTaNI sudhArA aMgenI saMyukata saMsadIya samiti ke jenA para zAsaka pakSanA sabhyA paNa hatA tenI sarvAnumata bhalAmaNAnA vinA vilaMbe amala karavA. 2. cUMTaNIo aMge jAherAta thAya te pachI matadArone lalacAvavA mATe sarakArane mahattvanAM nItiviSayaka nivedana karavAM na devAM joIe, yojanAo maMjUra karavA na devI joIe, zilAropaNe karavA na devAM joIe tema ja anya pagalAM jAhera karavAM na devAM jaoNIe. 3. cUMTaNIpaMca ghaNA sabhyAnA eka maMDaLanA rUpanuM hovuM joIe, jemAM variSTha adAlata ane vaDI adAlatanA nyAyamUrtio jevI, jemanI pramANikatA zaMkAthI para che tevI vyakitaone sthAna apAvuM joIe, temanI varaNI variSTha adAlatanA mukhya nyAyamUrti vaDA pradhAna ane virodha pakSanA netA (athavA sarva jUthAne svIkArya evA virodha pakSanA eka pratinidhi)nA banelA eka maMDaLa dvArA thavI joIe. 4. rAjakIya pakSo mATe cUMTaNIkharcanA hisAbeA ApavAnuM jarUrI banAvavuM joIe. vyakitagata umedavAro pAchaLa, pAnA sAmAnya kAryakrama sahita pakSo dvArA je kharca karAmAM Ave tenA umedavAroe peAtAnA riTanemiAM samAveza karavA joIe. 5. reDiyA - Telivijhana, sarakArI vAhanA, vimAna ane anya sarakArI taMtranA zAsaka pakSa drArA pakSIya hetu mATe upayoga karavA para pratibaMdha pharamAvavA joIe - sivAya ke virodha pakSo sAthe samAnatA (periTi) ne dhAraNe temanA upayoga karavAmAM Ave. 6. matadAnanA divasanA eka saptAha pahelAMthI tathA matadAnane divase dArUbaMdhIne amala karavA joIe. 7. matadAnane divase khAnagI moTara gADIo sahita sarva vAhanone rastA para pharavAM devAM na joIe.Avazyaka sevAomAM rokAyelAM vAhanone AA pratibaMdhathI mukata rAkhavAM. 8. matagaNatarI bUtha - vAra karavI joIe. dareka matadAnamathakanA matapatrane hisAba matadAna pUruM thayA pachI tarata jAhera karavA joIe ane dareka bUtha mATe traNa ke cArane badale mAtra eka ja mata
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-3 prabhu peTI rAkhavI joIe. jarUriyAta UbhI thatAM kAma lAge te mATe eka vajI vyavasthA taiyAra rAkhavI joIe. 9. dareka matadAna mathake pahelA tathA chellA matapatrAnA naMbara sahita, matadAna thayelA ke bIjI rIte vaparAyelA matapatrAne hisAba te mathake spardhA karI rahelA tathA umedavAronA cUMTaNI - ejanTone pUrA pADavA joIe. matAdhikAra mATenI vaya ghaTADIne 18 varSanI karavI. peAtAnA cUMTAyelA pratinidhine pAchAbAlAvI levAnA matadAronA adhikAranI baMdhAraNamAM jogavAI karavI joIe. rAjakIya sattAnuM vikendrIkaraNa sattAnuM vadhI raheluM kendrIkaraNa ane pAyAnA stare sarakAradnArA leAkazAhIne thaI rahelA dhvaMsa jotAM, sattAnA vikendrIkaraNa ane grAmapaMcAyata, jillA bArDa, rAjyo ane kendra vacce tenI asarakAraka phALavaNI dvArA nirbheLa svarAja mATenI baMdhAraNIya bAMyadharI pUrI pADavI jarUrI che. zaikSANika sudhArAo 1.A khatapatramAM pratiSThita thayelA Adarza para maMDita eka samAjanA nirmANa mATe zikSaNa eka sAdhana banI rahevuM joIe, ane te pazcimIkaraNane badale AdhunikaraNa tarapha dorI javuM joIe. 2. rASTranI jarUriyAtone anusarIne zikSaNanAM guNavattA ane satvane UMcAM laI jvA asarakAraka pagalAM levAvA joIe. atyAranI paddhatimAM dareka stare sudhAraNA karavI joIe. 3. rAjagArInI bAMyadharI Ape tevI Arthika AyojananI eka paddhatinI sAtheAsAtha mAdhyamika tabakake dhaMdhAdArI zikSaNanI vyava sthA, zaikSaNika kArakirdI sivAya anyatra yunivarsiTInI DigrInI AvazyakatA na hovI joIe. 4. pAMca varSanA gALAmAM sArvatrika prAthamika zikSaNa ane sArvatrika prauDha zikSaNanI sthitine siddha karavAnI bAbatane sarvocca agratA ApavI. 5. zikSaNanI saMsthAomAM sarakAranI Dakhala para aMkuza. A saMsthAonA vahIvaTa sAmAnya rIte leAkazAhI Dhabe vidyArthIonI bhAgIdArI sAthe zikSakonA sTAphane suparata karavA joIe. rAjakIya bhraSTAcAranI nAbUdI bhraSTAcAra ApaNA rAjakIya jIvananA sattvane korI rahyo che. vikAsane e varodhI rahyo che. vahIvaTI taMtrane nabaLuM pADI rahyo che ane sarva kAyadA tathA niyamAne hAsyAspada banAvI rahyo che. lokonI zrAddhAne e nAbUda karI rahyo che ane temanI dareka kahevatarUpa lekhAtI dhIrajane aMta lAvI rahyo che. jAhera jIvanane A jIvaleNa rogathI vadhu zuddhabanAvavA mATe amArI mAgaNI che ke - 1. vaDA pradhAna ane mukhya pradhAna sahita ucca hAdA paranI vyakitae sAthenA AkSepeAmAM tapAsa karavAnI sattA sAthe ucca sattAdhArI adAlatI TrAIbyunaleAnI nimaNUMka. je kesAmAM bhraSTAcAranA AkSeponA TekAmAM purAvAo rajU thayA hoya temAM saMDAvAyelI vyakitao sAme kAnUnI kAravAIezarU karavAnuM pharajiyAta hevuM joIe. badhA kissAomAM, tapAsanA ahevAleA prasiddha karavA joIe. 2. bhraSTAcAranA AkSepa! saMbaMdhanI saMtanama samitinI bhalAmaNeAnA amala karavA. tapAsa mATe prathamadarzI kesa che ke kema evI AzaMkAvALA kesamAM variSTha adAlata yA vaDI adAlatanA nyAyamUrtie athavA eka adAlatI TrAIbyunale e bAbata vahIvaTI taMtrathI svataMtra rIte nakkI karavI joIe. jIvana (1) 19 3. eka eve kAyadA ghaDavA joIe, je dvArA jAhera hAdA dharAvanAra badhAe hodRAdhAraNa karyA pachI tarata ja potAnI askayAmato jAhera karavI joIe ane te bAda cokkasa samayagALe teo evI jAherAta karatA rahe. [2] jyaprakAza nArAyaNa pArlAmenTa upara merazeA laI gayA te eka ananya mArazeA hatA. bIjA mAracAe koIeka varga taraphathI viziSTa mAgaNIo mATe hoya che. majUrA, zikSakA vagere peAtAnI mAgaNIo mATe mArA kADhe. prakAze . A mAracAne leAkameraceA kahyo. temaNe rajU karela khatapatra bhAratanA prajAjanA vatI rajU karyuM. samAjamAM AmUla krAMnti mATe, gAMdhIvAdanA mALakhAmAM sAmAjika ane Arthika samAnatA, nirbheLa leAkazAhI ane naitika mUlyonI eka navI samAjavyavasthA nirmANa karavA mATe. bhavya Adarza che. keMgrese ane bIjA rAjakIya pakSoe hajAro vAra A kahyuM che. baMdhAraNamAM tene prabaMdha che. khatapatranI zarUAta ema thAya che ke, bihAranI janatAnA AMdolana sAthe ekatA pradarzita karavA ame, bhAratanA prajAjano ekatra thayA chIe. khatapatranI pahelI mAgaNI bihAra vidhAnasabhAnuM visarjana karI, bihAra ane gujarAtamAM pharI cUMTaNIe karavA mATe che. khatapatramAM je bhavya Adarza mUkayA che ane tenI siddhi arthe je bIjI mAgaNIo karI che tenI sAthe bihAranuM AMdolana ane tenI dhArAsabhAnuM visarjana joDI dIdhAM che. Adarza ane tenI siddhi mATe karela mAgaNIo AkarSaka ane AvakAradAyaka che, temAM matabhedane bahu avakAza nathI. bihAranuM AMdolana ane tenI dhArAsabhAnuM visarjana bAbata matabhedane avakAza che. tIvra matabheda che. meracAne ane khatapatranA mukhya uddeza bhavya Adarza ane tenI siddhi che ke bihAranA dAlana ane tenI dhArAsabhAnuM visarjana che? bihAranA AMdolanane vega ApavA ane tenI dhArAsabhAnuM visarjana karavAnI pharaja pADavAnI mukhya mAgaNIne bhavya Adarza ane bIjI AkarSaka mAgaNIonA epa te nathI caDhAvyA? AdurrAnI siddhi mATe je mAgaNIo mUkI che temAM prajAnA badhA dalita varganI AkAMkSAonu pratibiMba che; janatAnA mahattavanA sAmAjika ane Arthika adhikAro, leAkazAhI adhikArI ane nAgarika hako, mukata ane nyAyI cUMTaNIe, rAjkIya sattAnuM vikendrIkaraNa, rAjakIya bhraSTAcAranI nAbUdI vagere. A badhuM karaze koNa? kevI rIte? jIvananI pAyAnI jarUriyAte nabaLA vargAne pAsAya tevA bhAvee maLavI joIe, Avazyaka cIjonA bhAvanAmAM sthiratA AvavI joIe, kAmadArone laghutama vetana maLavuM joIe. jamInanI nyAyI vaheMcaNI thavI joIe jamInavihANAone ghara bAMdhavA mATe mAlikInI jamIna maLavI joIe, khetamajUrone vAjabI rAjI maLavI joIe, zikSakone rAjakIya ane TreITa yuniyananA pUrA adhikArI hAvA joIe, AvakanI samAnatAo| dUra karI tenuM pramANa 1:10thI vadhAre hovuM na joIe vagere. A mAgaNIomAM kAMI navuM nathI, baMdhAraNamAM che. zAsaka pakSe AvA vacana ApyAM che. zAsaka pakSe ApelA vacano pALyA nathI, te tevA vacanA siddha kare ane janatAnI AkAMkSAe mUrtimaMta kare evA pA hovA joIe ne? zrImannArAyaNe yogya kahyuM che ke mAracA, gherAva, vidhAnasabhA visarjana vagere AMdolanathI mukhya mAgaNIo siddha thavAnI nathI. jyaprakAza paNa te svIkAre che. zrImannArAyaNe kahyuM che ke jyaprakAze navA rAjakIya pakSa racI tenI AgevAnI levI joIe, teo pote cUMTaNImAM UbhAna rahe, sattA na Icche te yogya che, paNa pAnanuM netRtva laI mArgadarzananI javAbadArI levI ja joIe. cdotaleg
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 jyaprakAza A karavA taiyAra nathI. tyAM pAvihIna leAkazAhInI vAta karaze. koI rAjakIya pakSa sAthe pote joDAvA IcchatA nathI ema kahe che. gAMdhIjIe cUMTaNI laDavAnuM, rAjakArabhAra calAvavAnuM, neharu, saradAra, vagerene soMpyuM. paNa koMgresane sadA temanuM mArgadarzana maLyuM, temanuM netRtva rahyuM. tevuM rAjAjInuM, koMgresa sAme laDavA svataMtra pakSa racyA ane netRtva laI satata mArgadarzana ApyuM. pAvihIna leAkazAhInI vAta avAstavika che evuM temanA AMdolanane Teko ApavAvALA paNa ghaNA kahe che. tyAre jyaprakAza jvAba Ape che ke pAvihIna kAkazAhInI vAta atyAre temaNe cheADI dIdhI che, chatAM koI navA rAjkIya pakSA racave nathI. virodhI rAjakIya pakSonI AgevAnI levAnI nA pADI chatAM AgevAnI lIdhI che. AvA zaMbhumeLAthI kAma zuM thAya? zAsaka pakSane cUMTaNImAM harAvyA, pachI zuM? eka DagaluM basa thAya, evA javAba ApIbesI na rahevAya. gAMdhIjInI bhASA vAparavI eTaluM ja basa nathI. gAMdhIjI bhaviSyanA badhe! vicAra karI taiyArI karatA. AvI javAbadArI levAnI jyaprakAzanI IcchA nathI ke zakita nathI ke pachI vicAravamaLamAM guMcavAyA che te samajAtuM nathI. bihAra vidhAnasabhAnA visarjananI vAta eka bAju rAkhIe to temaNe jaNAvela bIjI badhI bAbate upara vicAravinimayane pUro avakAza che. vartamAna paristhitimAM, azrAddhA ane AzaMkAonA vAtAvaraNamAMthI bahAra nIkaLavuM bahu agharuM che. zAsaka pakSA jyaprakAzanA AMdolananA mAtra virAdha karI saMtoSa leze te Takaze nahi. prajAnA vizvAsa gumAvI beThA che. pAtAnuM ghara sApha karI je vacanA ApyA che tenA pAlana mATe prAmANika prayatna paNa nahi thAya te| hatAzAthI prajA bIjA cheDe jAya te Azcarya nahi. cUMTaNI mukata ane nyAyI thAya te mATe cUMTaNI niyamAmAM pheraphAra karavA, bhraSTAcAra sAme pagalAM levAM, te mATe zAsaka pakSe rAha jovAnI jarUra nathI: mAgaNIo vadhArepaDatI athavA geravAjkI hoya to paNa jarUranuM ane vAkhkhI paNa na thAya te hrAmya che. zAsaka pakSamAM jUnA saniSTha kAryakarA che temane vartamAna paristhitithI bhAre asaMtoSa che.rAjakIya jIvanamAM rahevuM hoya teA bIjA koI pakSe javAnA avakAza nathI, eTale potAnA pakSa cheADI zakatA nathI, jyaprakAze koI vikalpa Apyo nathI, bhraSTAcAra rAjkIya kSetre ja che ema nathI. saMgharSanA lAbha janasaMgha athavA sAmyavAdI pakSane na maLe evuM IcchatA koMgresIjanA mATe mUMjhavaNa che. 11-3-75 cImanalAla cakubhAi kanjharveTIjhama (sa'rakSaNa vRtti) keTalAka zabdone anuvAda bahu muzkela che. dIrghakALanA upayogathI AvA zabdomAM je bhAva ane artha sUcita thAya che tenA paryAya zabda te bhAva ane arthavAhI hotA nathI. kanjhave TImane rtha ema thAya che ke hAya tene TakAvI rAkhavAnI vRti, pheraphAra ke parivartananA virodha, rUDhicustatA vagere. kharI rIte kanjharveTIjhama jIvana pratyenA eka abhigama che, jIvanadaSTi che. tevI ja rIte, samAjavAda, sAmyavAda, sarvodaya vagerenuM. A darekamAM aneka chAyA ke mAtrA (shades) hAya che. koI rUDhicusta hAvA chatAM chUTachATa svIkAre, (lIbarala - kanjhave TIva), keTalAka kaTTara rUDhicusta haya, keTalAka bannenuM mizraNa hoya athavA dekhAya. chatAM pAyAnA abhigama (Basic approach) sthira hoya. IMglAMDamAM kanjharveTIva ane majUra pakSA che. eka rUDhicusta lekhAya, bIjo pragatizIla, kharI rIte bannemAM parasparanuM the!DuM ghaNuM mizrANa hoya che. tA. 16 375 kanjharveTIva pAnA navA netA, misisa mArgAreTa thecara pakkA kanjharveTIva lekhAya che. mi. hautha kAMIka lIbarala gaNAtA. majura pakSamAM keTalAka AgevAne-bena, hIlI, mAIkala phTa - DAberI gaNAya che. vilsana, jenkInsa, vigere madhyamArgI che, chatAM kanjha veTIvanA virodhI. misisa thecara AgevAna thayA pachI temanA pravacanemAM kanjhave TIjhamane pote 'kevI rIte samaje che te kahetA rahyA che. evA eka pravacanamAM kanjhave TIjhamanuM hArda temaNe batAvyuM che. temaNe je kahyuM teno anuvAda ahIM ApuM chuM.mULanA bhAva ane artha anu" vAdamAM pUrI rIte AvI zakatA nathI, paNa tenA mukhya muddAo pachI vadhAre spaSTa karIza, jethI kanjharveTIva ane majura pakSamAM pAyAnA zuM phera che te samajAze. temaNe kahyuM che: "rAjyanI atikramaNa karatI sattAmAM,AraMbha karavAnI vRttine rUMdhavAmAM ane kharcALapaNe binajarUrI javAbadArIo hAtha dharavAmAM uddhAra rahelA nathI. ApaNe A dhasArAne khALavAnI jamAtra nahi tene ulaTAvavAnI nema rAkhIe. ApaNane rAjyanI AchI daramiyAnagIrInI, nAkarazAhInA vadhu ochA hastakSepAnI jarUra che. vadhArenI nahi. mutsaddIgIrInI sAcI nema sattAnI yogya samatulAnI che, ane tenA artha sauthI vadhu tA rAjyanI sattA ane vyakitanAM svAtaMtrya tathA AkAMkSAo vacceyogya samatulAne thAya che. rAjakAraNIonuM kAma darekane khuza karavAnuM nathI, paNa darekane nyAya ApavAno prayAsa karavaeNA e temanuM kAma che. AmAM zakitazALI, sakSama, sAhasika ane udyamIne tema ja nabaLA ane durbhAgIene nyAya ApavAnuM saMDovAyeluM che. nyAyathI vizeSa kazuM nahi.; paNa ni:zaMka kaI ochu paNa nahi.' saMpattinuM sarjana karavAnuM che tema ja tenA sahiyArA upabhAga karavAnA che. rAjya dvArA, jAhera korporezano dvArA ke jAhera kalyANanI sevAo dvArA enuM sarjana thatuM nathI. uMghoga, vepAra ane khetaramAM kAma karatAM puruSA ane srIonAM daSTi, vicAro, parizrAma ane bacata dvArA enuM sarjana thAya che.. mi. hIlI, mi. bena ane mi. phrUTa A jo na joI zakatA hoya to teo bhayajanaka ane mUrkha aMdhazrAddhALue che. teo kharekhara te joI zakatA hoya ane chatAM samAjanI samatulA khAravI nAkhavA ane sAhasanAM jharaNAMne nAza karavA kRtanizcayI hAya te teo kinnAkhAra tema ja bhayajanaka che." (gArDiyanamAMthI) AmAM rahelA mukhya muddAo have jaoNIe: (1) atikramaNa karatI rAjya sattA (Encroaching State power) ane tene kAraNe AraMbha karavAnI vRti (Initiative) rudhAya, tenA virodha. (2) kharcALa paNe binajarUrI (lAka kalyANanI) jvAbadArIo (Expensively unnecessary Responsibilites) rAjya mAthe le tenA virodha, ' (3) rAjyanI sattA ochAmAM ochI rAkhI, vyakitasvAtaMtrya ane tenI AkAMkSAone pUro avakAza Apa. (4) darekane rAjI karavAnI jarUra nathI. paNa darekane nyAya Apave. eTale ke zaktizALI, udyamI, sAhasika tema ja nabaLA ane durbhAgIe bannene nyAya ApavA. ekanA bhAge bIjAne nahi. (5) saMpatti) pedA karIe te vaheMcAya, saMpatti rAjya pedA nathI karatuM; udyoga, vepAra, kRSikAmamAM paDela vyakitanAM parizrama, temanI daSTi (Vision) ane batanuM pariNAma che. evI bacata rAjya laI le ane samAjanA kalyANamAM vApare emAM nyAya nathI,
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ : (6) sAhasanA jharaNAM sUkavI nAkhe. jAhera kSetrane vistAre, pariNAme samAjanI samatulA kheravI nAkhe evA loko mUrkha ane 21481 GL (Dangerous and foolish bigots) 8. svataMtratA, nyAya, sAhasavRttine urojana, A badhAne nAme rAjyanI ochAmAM ochI dakhalagIrI, ane pariNAme yathAvatta sthitinuM rakSaNa, A valaNanAM lakSaNa che. ' majUra pAnI nItinA mukhya lakSaNo zuM che? sAmAjika ane Arthika samAnatA lAvavA, jAhera phonane vistAravuM, khAnagI kSetra upara rAjyanA aMkuza mUkavA, bhAre karaverA nAkhavA, sAmAjika kalyANanI javAbadArI bane teTalI vadhAre rAjya potAne zIre levI, samAjanA nabaLA vageni, sabaLa vargonA zoSaNa sAme rakSaNa ApavuM, vagere. ' pariNAma evuM Ave che ke kAyadAo vadhe, karazAhI vadhe, vyakitasvAtaMtrya eAchuM thAya, kAyadAonA baMdhanamAMthI chuTavA lAMcaruzvata vadhe, karArI vadhe, kAmacorI thAya. kanjharveTIva pAnI nItinA pariNAme milakata ane AvakanI asamAnatA vadhe, garIba tavagaranuM aMtara vadhe, nabaLA vargonuM zoSaNa vadhe, sAmAjika ane Arthika asamAnatA vadhe, saMgharSa vadhe. banne pakSe svataMtratA, nyAya, samAnatA, sAmAjika samatulA vagere zabdone chUTathI upayoga thAya, paNa dareka tene artha judo kare, potAnA svArtha pramANe. nirbheLa kanjharveTIjhama have rahyuM nathI, samaya palaTAyo che, chatAM pAyAne abhigama e ja che. tethI misisa thecare kahyuM che ke, rAjyane A dhasAre mAtra khALo nathI paNa tene ulaTAva che. ApaNe tyAM paNa mizrA arthataMtra svIkAryuM che. misisa thecare kahayuM che te badhuM zI. pAlakhIvALA sarasa bhASAmAM kaheze. bena ke hIlI kahe che te keMgresa kaheze (karaze ke nahi te judI vAta che) bhUpeza guptA ke DAMge be DagalAM AgaLa jaze. keTalAka madhyamamArgIo haze. gAMdhIjI ane sAcA sarvodaya mArga bannethI bhinna che. A badhI vAtanA pAyAmAM zuM che? milakata ane parigraha, milakata ane AvakanI bhayaMkara asamAnatAo, garIba tavaMgaranI vadhatI jatI UMDI khAI, nirbaLa vargonuM anekavidha zeSaNa, pariNAme vadhato ja pralobha ane saMgharSa. A sAmAjika svaccha ane samatulA mATe milakata ane AvakanI asamAnatA bane teTalI ochI hovI joIe. paNa mANasanA lobhane ane parigrahalAlasAne sImA nathI. tethI tenA upara aMkuza have joIe. kanjharveTIva hoya te milakatane mAnavIne mULabhUta adhikAra mAne che tethI vyakita svAtaMtryane nAme AvA aMkuza AchAmAM ochA hoya tema Icche che. samAjavAda ke sAmyavAda AvA aMkuza rAjya mAraphata kAyadAthI vadhumAM vadhu mUke che. sarvodayane mArga che ke aMkuza hevA joIe, paNa svecchAe, gAMdhIjIe mArga batAvyA che ke mANase jIvananI jarUriyAta ochI karavI. jarUriyAta purata ja pariha rAkha, vadhAre hoya te pitAnI jAtane tenA TrasTI gaNI, samAjakalyANa arthe vAparavA. A mArga dharma ane nItine che. aparigraha dharma che. parigrahaparimANa sAmAjika nIti che. mANasa svecchAe A karato nathI. tethI samAjavAda ane sAmavAha rAjya mAraphata kAyadAthI kare che. pariNAme vyakitasvAtaMtrayane bhAge Arthika asamAnatAo mahadaMze ochI thAya che. sarvodaya vyakita ane samAjanI samatulA sAcave che, paNa AvuM pariNAma lAvavA, lokone potAnI pharajo ane dharmanuM bhAna karAvavuM joIe. tethI gAMdhIjIe kahyuM hatuM ke, keMgresanuM rAjakIya visarjana karI, te lokasevaka saMgha rahe, vinobAjIe sarvasevA saMgha mAraphata A mArga lIdhA. jyaprakAze bhUdAna, grAmadAna ane TrasTIzipanA siddhAMtanA amala mATe pracAra ane prayatna karyo. have rAjakIya AMdolanane mArge che. saMsada samakSa khatapatra rajU karyuM che temAM laghuttama vetana, AvakanI maryAdA, (1-10 nuM pramANa), jamInavitaraNa, saune rojI maLe vagere samAjavAdI mAgaNIo che. kAyadAthI karavuM che ke bane tyAM sudhI loko svecchAe kare ema karavuM che? rAjayanI ochAmAM ochI dakhalagIrI hovI joIe, ema jyaprakAza kahe che. rAjasattA karatA - lokazakita upara vadhAre AdhAra rAkhavo che. dayeya eka che, mArga judo che. jyaprakAze kahyuM che. gAMdhI ane lenina bannene temanA upara prabhAva che. misisa thecare sAmAjika samatulA ane nyAyanuM kahyuM che temane mana nyAya eTale sabaLa, nirbaLa, bannene samAna rakSaNa. pariNAme sabaLa vadhAre sabaLa thAya, nirbaLa vadhAre nirbaLa thAya. (Unequals cannot be treated equally, That only increases inequality). sAce nyAya karavo hoya to sabaLa sAme nirbaLane rakSaNa ApavuM joIe. sabaLane dabAvavA joIe, nirbaLane sahAya karavI joIe. misisa thecara kahe che, saMpattiA pedA karavA sAhasa, AraMbhavRtti ane preraNA (enterprise, initiative and incentive) ne uttejana ApavuM joIe. tene mATe samAje keTalI kIMmata cUkavavAnI? . kharI rIte, ApaNe badhA mUDIvAdI (Property-minded) chIe. nathI tene meLavavI che; che tene vadhAravI che ane rAkhavI che. A vRttine bacAva karavA ghaNAM kAraNe zodhI kADhIe chIe. sAcI krAnti tyAre thAya, jyAre A abhigama badalAya te mATe lokone sAcuM kahevuM paDe. temanA doSa batAvavA paDe. ApaNe sau A roganA bhega banelA chIe. bIjAnA doSa joIne ApaNA deSa DhAMkI, kheTe AtmasaMteSa laIe chIe. 13-1-75 cImanalAla cakubhAI prazna nATakanA paDadA para cItarelA jhADane eka divasa cAlavAnuM mana thayuM, mULiyAMe cAlavAne cALe karyo, ane paDadA para baLabaLanuM raNa thayuM. ' ! lAkaDAnI raMgabhUmi saLagI UThI, ahIM sAMbhaLIne mANasanI vAto, vANInI pachavADe kevI mIMDhAI ! - - maLe mANasa ne nahIM mulAkAte. sogaThAMnI cAla jayAre paMkhIo cAle, tyAre AkhA AkAzanuM patana thayuM! khurazImAM beThelA pUtaLAMo. cAvIthI, jorajora tALIo pADe, [, ghoMghATe TahIne eka DUbI gayo, ahIM pittaLiyA ajavALAM ADe, - pRthvInA paDadA para kAdavanuM citarAmaNa: - brAhamAthI kema A sahana thayuM? ' ' : ' , , , , , , sureza dalAla |
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ che paNa jIvana. tA: 16-3-75 aMdAjapatra ane sAmAnya mAnavI * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA upakrame kendra sarakAranA aMdAja- vadhatuM nathI, jIvanadhoraNa sudharatuM nathI ane prajA paranI bhIMsa patra para jAyelA pravacanamAM belatAM "komarsa' sAmayikanA risarca : vadhatI jAya che. ApaNI sarakAra nANAM UgharAvavAmAM te evI byunA vaDA ane jANItA arthazAstrI Do. narottama zAhe jaNAvyuM kAbela thaI gaI che ke jeTalA nANuM vadhArAnA karaverAdrArA hatuM ke sarakAra dvArA apAtA vacana ane tenA amalanA virodhAbhAsanI pAMcamI paMcavarSIya pejanA daramyAna meLavavAnuM lakSya hatuM, teTalA pratIti meLavavA mATe koI paNa varSanuM aMdAjapatra joI javuM ja nANAM yojanAnA prathama varSamAM nakhAyelA vadhArAnA karaverAdvArA ja jarUrI che. dezanI 90 TakA jeTalI garIba prajAnA utkarSanA dhyeyane meLavI lIdhA! Ama chatAM binaArthika paribaLone kAraNe nANAMnI varelI lokazAhI samAjavAdI sarakAranA AyojanamAM A varga kaTokaTI eTalI ja ugra rahI ane meTAM ekamenI racanA karavA mATe mATe eka rUpiyAnI paNa jogavAI thatI nathI, eTaluM ja nahIM, A sarakAra pAse nANAM rahyAM nathI. vIjaLI, khAtara, polAda, elyuprajAne nAme je kALAM kAma thAya che, je bhraSTAcAra thAya che tene miniyama jevAM mahatvanAM aneka ekamonANInI achatanA kAraNe ja koI hisAba nathI.. UbhA thatAM zaMbhI gayA che. kendra sarakAranAM 1975 -'76 nA aMdAjapatramAM paNa A ja '. A kSaNe, De. zAhe ugra banIne kahyuM hatuM ke have sarakAra hakIkatanuM punarAvartana thayuM che, aMdAjapatranA karaverAnI darakhAsto tenI kAryakSamatA ne vadhAre te vadhu ne vadhu nANAM bhegA karavAthI ane Avaka tathA jAvakanA AMkaDAonI jALamAM paDayA vinA aMdAja zuM vaLe? sarakAradvArA jAhera kSetre thatAM vadhu ne vadhu mUDIrokANa patrane tArkika abhyAsa karatAM jaNAze ke je aMdAjapatranA prava- mATe janatA sarakArane paDakAra pheMke. A mUDIrokANa deza canamAM nANAMpradhAna zrI. sI. subramaNyame garIba prajAnuM 'laghutama mATe ghAtaka che. vaparAzanuM dhAraNa UMce lAvavAnI gulabAMgAmArI che, te aMdAjapatramAM phagA ane aMdAjapatrane gADha saMbaMdha pratipAdita karatAM garIbenA utkarSa mATe eka paise paNa phALavavAmAM Avyo nathI; Do. zAhe kahyuM ke huM govAnuM mULa aMdAjapatra che. aMdAjatema ja aMdAjapatra pUrve bahAra paDAtAM Arthika sarvemAM, aMdAja 5tradrArA sarakAra potAnAM bephAma kharcane pahoMcI vaLavA tathA anya 'patranI samajatI ApatAM memorenDamamAM ke sarakAranAM koI paNa kSetronI phALavaNI mATe nANAMne puravaTho vadhArI mUke che ane rASTrIya dastAvejamAM "laghutama vaparAzanA dhoraNane artha ApavAmAM nathI Avakane dara teTalA ja pramANamAM vadhate nathI tyAre phagAva sarjAya Avya, ke nathI tenI vyAkhyA bAMdhavAmAM AvI ! sarakAranAM chaLa che. sarakAranI phugAvA preraka nItine kAraNe khAnagI kSetranA udyoAthI zreSTha purAvo bIjo kayo hoI zake? gone paNa sahana karavuM paDe che. A udyogone joItA kAcA mAlanA * dezamAM moTI saMkhyAnA bekAranI samasyA hala karavAnA prathama ane sevAnA dare tathA vetana dara vadhI jatAM amuka ekamane mAla pagalAMrUpe mahArASTra sarakAre khAsa rIngArI yojanA dAkhala | mATe agAu karatAM vadhu nANAMnI jarUra paDe che, pariNAme te karavAnI kendra sarakArane darakhAsta karI hatI. A yojanA benko pAse vadhu dhirANanI mAgaNI kare che ane A dhirANa nANAheThaLa lAkhe bekArone be TaMka khAvA pUratI rojI maLI rahe- puravaThAmAM vadhAre karatAM huM gAvAnuM viSacakra cAlu rahe che. Aje vAnI zakayatA hatI, paraMtu kendra sarakAre tathA Ayojana paMce A ApaNo nANIpuravaThe vArSika 12 thI 16 TakAnA dare vadhe che, yojanAne nakArI kADhI ane koI prakAranI nANAkIya madada karavAne jyAre rASTrIya Avaka mAMDa traNeka TakAnA dare vadhe che tethI ja gAve InkAra karI dIdhA hatA. cAlu rahe che. aMdAjapatra bahAra paDe ke tarata ja DaeNA. zAha tenAM tamAma jo ke chellAM pAMceka mAsa daramyAna jaththAbaMdha cIjavastuonA pAsAMne talasparzI abhyAsa karI sarakAranAM vacananI pokaLatA bhAvamAM noMdhAyelA pAMceka TakAnA ghaTADA mATe sarakAranI siddhine khullI karI de che. A varSanA aMdAjapatramAM khetIvADI ane UrjA biradAvavI joIe. gata methI oNgaSTa mAsa daramyAna nANAMne purakSetranA vikAsane agratA ApavAnI nANApradhAne jAherAta karI; vaTho rUA. 11,300 karoDa para sthira rahyo che, tethI bhAve thoDA - Do. zAhe AMkaDAo dvArA siddha karyuM ke gaye varSe A kSetre kula UtaryA che. AjanI ghaDIe bhAva ghaTe nahIM, paNa sthira rahe te paNa kharcanA 20 TakA phALavaNInI sAme A varSe 18 thI 19 TakA eka siddhi gaNAze. jeTalI phALavaNI thaI che. arthAta, phALavaNInuM pramANa ghaTayuM che. arthazAstranA niyama anusAra joIe, te karaDe rUpiyAnA bhAvavadhAre aMkuzamAM rAkhavA mATe che. zAhe be sUcana karyA karaverA dvArA ekaThAM karAtAM vizALa nANAkIya sAdhana dvArA bacata hatAM; je mujaba sarakAre janatAne khullI bAMyadharI ApavI ane mUDIrokANanuM pramANa vadhavuM joIe ane te vadhatAM utpA- joIe ke cAlu varSamAM ane AgAmI varSomAM nANAMne puravaThA dana vadhe tethI jIvanadhoraNa UMcuM Ave; paraMtu ApaNA dezanA 5 TakAthI vadhaze nahIM. bIju sUcana hatuM ke sarakAranI AMtarika arthataMtramAM rAjakAraNa, bhraSTAcAra, sagAvAda jevAM aneka paribaLe vyavasthA taLiyAjhATaka sudharavI joIe. ghUsI gayAM che, jene pariNAme garIba janatAne bhAge to Arthika AgAmI sAmAnya cUMTaNInA saMdarbhamAM De. zAhe nirdeza karyo AbAdInAM viSama phaLe ja cAkhavAnAM rahe che. ' hatuM ke vaDA pradhAna cUMTaNI jItavA mATe bhAvene koI paNa bhoge che. zAhe kahayuM ke chellAM dasa varSanAM AMkaDAne pAMca- pAMca kAbUmAM rAkhavA prayAsa karaze. benka dhirANa echuiM karIne, tAjetaramAM varSanA samayagALAmAM vaheMcI daI tulanA karIe to jaNAze ke prathama te jaththAbaMdha bhAvane ghaTADI zakayA che, te prayoga teo cAlu pAMca varSanA gALA karatAM bIjA pAMca varSanA gALAmAM prajA pAsethI rAkhIne, benka dhirANa vadhu echuM karIne paNa bhAre ghaTADavA mahA70 TakA vadhu nANAM sarakAre meLavyA che, chatAM bacata ane mUDI- prayAsa karaze. rekANane dara vadhyo nathI, balka ghaTayo che. AnuM kAraNa zuM? vadhu aMdAjapatranI AMTIghUMTIe ane tenI asara sAmAnya nANAM meLavAtAM ja bhraSTAcAra, jAhera sAhasenuM binakAryakSAma saMcAlana, mAnavIne saraLa bhASAmAM samajAvavI ghaNI vAra kaThIna banI jAya che; phugAvo vagere paribaLA nANAnI kothaLIne vaLagI paDe che ane moTAM parata che. narottama zAhe A kaThIna kArya AsAnIthI, AMkaDAnI bhAganAM nANAM A paribaLa dvArA zoSAI jatAM bacata ane mUDI- jaMjALamAM paDayA vinA, sacoTa rIte karyuM. rokANa mATe bahu ochA nANAM phUla rahe che. pariNAme utpAdana rAMklana: zirISa mahetA
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-3-75 prabuddha jIvana - ekarAranAmAnA aMze paNa jIvanane gaMbhIrapaNe lete koI paNa saMvedanazIla mAnavI prajA saMskRtinI prAcInatA ane tenA mahimAne svIkAre che" evA zabdo mATe thoDeka duSaprApya hoya che, rAdhAkRSNane mANasanA jIvana viSe vAta dvArA paristhitine yathArtha parimANamAM jevI rAdhAkRSNana vadhAre pasaMda karatAM kahyuM hatuM. sAthe sAthe temaNe ema paNa kahyuM hatuM ke "jo saccAIthI kare che. eTale ja e vAcALa nathI banatA, gahana bane che. lakhAya te koI paNa mANasanA potAnA jIvananI kathAmAM bIjAne rasa - e dharmano janma kyAM thAya che e satyane pAmI zakyA che: paDayA vinA rahe nahIM.' paNa A saccAI kaI? mANasa nedhapethI ke teo kahe che: "ekAtamAM vasatA AtmA dharmanI janmabhUmi che. AtmakathA lakhe tyAre bIjAo potAnA vaiyakitaka jIvananI A vAta sinaI parvata para ekalavAyA mojhIsa, bodhi vRkSa nIce dhyAnamAM vAMcavAnA che e vize sabhAna hoya che. eTale emAM saccAIne upasAvavAnuM khevAyelA buddha, prArthanAnI nizcalatAmAM jorDana pAsenA Isu, raNamAM ghaNuM vikaTa hoya che. paNa mANasanA jIvanane ghaDanArA prANavAna vicAronI ekalA bhaTakatA pela, makkAnA ekalavAyA parvata para mehammada tathA kathA to enAM lakhANomAM ghATa pAmyA vinA rahe ja nahi. ane alvenA vajana TekarALa pradezamAM prArthanA karatA phrAMsisa opha eTale ja mANasa jyAre sahaja rIte keka lakhe tyAre e potAne savizeSa Asisine bhagavAnanI vAstavikatAnI khAtarI ane baLa maLyAM pragaTa karatA hoya che. ane A ja vAta rAdhAkRSNanane pitAnAM lakhANe hatAM. dharmamAM kai paNa mahAna, navuM ke sarjanAtmaka pragaTe che. enAM viSe lAgI che; eTale to temaNe lakhyuM che: "mArAM lakhANo mArA ekarAra- mULa prArthanAnI zAMtimAM ke dhyAnamAM ekAMtamAM joI zakAze." nAmAMnAM aMzothI vizeSa kAMI nathI.' rAdhAkRSaNananI philasUphInI janmabhUmi paNa A ekalatA ja che. hamaNAM rAdhAkRSNanane koI paNa philasUpha ke ciMtaka je pAmavA dakSiNanA lAkSANika dharmAnurAgI mAtApitAnA bIjA putra rAdhAkRSNana utsuka rahe evuM TempalaTana pAritoSika apAyuM. rAdhAkRSNanane jyAre maTi pustakAthI vadhIne koI sAthI na hatI. lokonI hAjarImAM teo A pAritoSika apAyuM tyAre e pAritoSikane navuM gaurava prApta thayuM. guMgaLAmaNa anubhavatA. Ama chatAM, pharaja AvI paDe tyAre teo A nimitte emanA ekarAranAmAM jevAM lakhANo tarapha vadhu eka vAra ' vAcALa' ke 'maLatAvaDA banI zakatA, chatAM aMdarathI te teo javAyuM. varSo sudhI kaMIka evo khyAla rahyo hato ke rAdhAkRSNananI . sadAnA ekalavAyA ja hatA ane che. eTale ja bhItarathI khaLabhaLatA philasUphI nIrasa hovI joIe. Ame ciMtanAtmaka sAhityane mULathI UrmitaraMge emane zudhdha karatA hoya, ane saMkalpa verAI jatA hoya, pAmyA hovAno dAvo karI zake evuM to che ja nahIM; nijo, zepanahera, chatAM bahArathI teo 'ThaMDA' ane 'daDha saMkalpavALA" gaNAtA. dharmarasela jevA sarjanAtmaka philasUphone manabharIne vAMcavA game ane kenTa ke niSTha kuTuMbamAM uchera ane e ja dharmanI mAnyatAone mULathI mila jevA pAse aTakI javAya. buddhamAM rasa paDe paNa buddhanI mUtine ukheDavA mathatA khristI pAdarIo dvArA calAvAtI zALA-mahAzALAagnimAM homI tApaNuM karanArA jhena saMtonuM AkarSaNa vadhAre rahe. koIka mane abhyAsa rAdhAkRSNananI zraddhAne acako ApanArAM aMtima hatAM : kolejamAM tattvajJAnane viSaya rAkhyuM hovA chatAM bhAratIya evI kSaNe manamAM evuM ThasI gayuM ke rAdhAkRSNana nIrasa che, eTale ghaNe vakhata sudhI emane vAMcyA ja nahIM. thoDAM varase pahelAM bhAratIya vidyA tattvajJAna jhAjhuM bhaNavA maLatuM nahIM, tethI ja temaNe vaijJAnika rIte, bhAratIya tattvajJAnane pAmavA ane pragaTa karavA jhaMkhanA karI; ane bhavanamAM temaNe eka TUMku-mAtra pacIsa, trIsa miniTanuM pravacana ApyuM. pravacanamAM zrImad bhagavadgItAnA pratyeka adhyAyanA aMte e jhaMkhanAne 1908mAM temaNe ema.e.nI padavI mATenI pAtratA AvatA Iti zrImadbhagavadagItA sUpaniSatru brahmavighAyAM yogazAstra siddha karavAno eka bhAga rUpe lakhelA mahAnibaMdha 'ethikasa opha vedAMtathI cheka 'rilijyana Ina cejiMga varlDa' jevAM prakAzana sudhI zrI kRSNArjuna saMvAde e zabdo vize temaNe vAta karI, brahmavidyA, yogazAstra ane kRSNArjuna saMvAda e traNa zabdo A pravacana pragaTa karatA rahyA che. dharma ane mAnavI e bane emanA ciMtananA viSayo rahyA che. pachI mAtra zabdo na rahA, anubhava banI rahyA. ApaNI bhItara rahele arjana ApaNI ja bhItaramAM rahelA kRSNane je prazna teo paNa mAkanI mAphaka lisUphIne jIvananA arthaghaTana karanAra satata pUchato rahe che e sAMbhaLavAnA kAna A pravacana dvArA maLyA. tarIke nahi, paNa sarjanAtmaka kArya karanAra ke jIvanamAM palaTe jo ke kRSNane uttara- je satata apAtA rahe che e sAMbhaLavA zakita ANanAra tasvarUpe pichANe che. eTale ja teo eka taraphathI "razanala" mAna kare evI zruti te pAmavAnI rahe ja. che, chatAM bIjA pakSe jANe che ke vijJAna eka jhATake duniyAnI rAdhAkRSNa nIrasa nathI, enI pratIti temane vAMcato gayo ema garIbIne dezavaTo ApI zakAya. eTalAM AgaLa vadhyuM hovA chatAM thatI gaI. kayAMka temanI kRtio kavitAnI jema mANI, te kayAMka pUnAM duniyAmAM hajI garIbI rahI che. 'samAjavAda' ane 'phAsIvAda' e be pRSTho pasAra thaI javA dIdhA. paNa A badhAmAM bhAratanA mArkasa oresiyasa zabdA saprita rojakAraNamAM khUba carcAtA hAIne temane A nirIkSaNa samA lisUpha rAjapuruSa rAdhAkRSNanane pragaTa thatA, ane kayAreka to ApaNI Aje te vadhAre sAruM che ke raziyA ke ITAlIne dAkhalo letA, bhItara rahelA koIka tattva sAthe saMvAda karatA anubhavyA. e ravIndranAtha saMpattine samAna rIte vaheMcavAno dAvo karatA, chatAM sAmasAmAM TAgoranI vAta karatA hoya ke bhagavAna mahAvIranI, upaniSadonA mRtanI aMtime besatAM A baMne vAdo kharekhara te saMdharSamAM ane vyakitavAta karatA hoya ke mahAtmA gAMdhInA satyanI, e kayAreka to mugdha ane svAtaMtrayanA damanamAM pariName che. vijJAna ane arthakAraNathI prerAyelo naMga rAkhe evA sAtatya sAthe AkAratA hoya che. satyanI vedI para, samAja kArAgAra banI gayo che. e kahe che: "arthapuruSa e samagra (svataMtratAnI nahI) bhAratavarSane paNa homI devAnI taiyArI dAkhavatA puruSa nathI; jo mANasa AdhyAtmika rIte nirakSara hoya to zArIrika gAMdhIjInA zabdo temaNe vividha dharmonA mULa tattvanI vAta karatAM karatAM sajajatA ke bauddhika tINatA vadhAre jokhamI che! TAMkayA, tyAre thoDuM stabdha thaI javAyuM. AdhyAtmika nirakSaratA- spiriTyuala Ila liTarasI-zabda ja pratItinuM baLa rAdhAkRSaNananI philasUphIne dhAraNa karatuM paribaLa teo akSarane pAmyA che tenI pratIti karAve che. A akSarane teo che. bizapa vesTakeTanA zabdo ("duniyAnA ItihAsane AkAra ApatA pAmyA che, eTale te dharma temanI nisbatane viSaya rahyo che. be mahAna vicAraka rASTro che, bhArata ane grIsa, grIsa yuropane dore paNa A dharma mAnava-nirapekSA hoya che te temane khapato nathI, che- bhArata hamezAM eziyAne doranAra banaze.") sAMbhaLavA game, eTale ja e dharmanI vAta kare che, saMpradAyanI nahi. "mANasano AtmA chatAM "bhAratano AvI netAgIrIne kaI dA nathI: e cInanI jene pavitra mAne evA koI paNa viSaya mATe ekAda paNa bejavAba
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 prabhuthA dArIbharyA zabda na bolAya" tenI cAMpa rAkhanAra A philasUpha eka taraphathI sRSTine bhagavAnanA kAvya tarIke jotAM vedane yAda kare che, to bIjA pakSe "duniyAnuM sarjanAtmaka ciMtana azraddhALuoe ja karyuM che" evA lADaeN ekTananA vidhAnane bhUlatA nathI. teo vedadharmanA tattvajJAnane svIkAre che, teA mahAvIra ane buddha dharmanAM zuddha svarUpo pragaTAvyAM tenI paNa vAta kare che ane sAthe sAthe 'jyAM sarvocca mUlyonuM avamUlyana thAya che' evA nitzenA 'nihilIjhama' e (Nihilism) nA mahimA paNa jANe che. AthI ja devaLamAM jaI "bhagavAnane pAtAnI hastI puravAra karavI hoya to mArA para hAtha ugAme'evo paDakAra pheMkatA bebiTanA sarjaka sAme "na mAnuSAt zrotaram hi kiMcit'nuM mahAbhAratavAkya paNa mUke che. e suphInI vAta kare che, te kabIra, caMDIdAsa, nAnaka ke dAdunI vANIne paNa eTalA ja Adara kare che. e 'dharmapUjA vidhAna'mAMnI zUnya dharmanI prArthanA eka sthaLe TAMke che: "jene AraMbha nathI ke nathI aMta, AkRti nathI ke nathI rUpa, janma nathI ke nathI mRtyu, je sarvavyApI che ane hetumAM asIma che, je niSkalaMka ane amara che, jene mAtra yogathI ja pAmI zakAya chete zUnyamUrti mArI tAraNahAra bano.' ane zUnya e vAstavamAM to dharmanI AdhArazilA che e vAta teo samajave che. A budhdhanA strIne dharma - vyavasthAmAM sthAna ApavAnA vicArAne e mAtra eka prasaMga ApI upasAve che. jIvananA chellA varSamAM buddha vArAMganA AmrapAlI sAthe bhAjana lIdhuM hatuM, chatAM strIone dharma-vyavasthAmAM praveza ApatAM temaNe bhAre khacakATa anubhavelA. AnaMde jyAre pUchyuM: 'bhagavAna, srIe bAbata ApaNA AcAra ze! hovA joIe?" tyAre bu >= kahyuM : AnaMda, emane jovI ja nahIM.' 'paNa teo ApaNI sAthe vAta kare te?" 'teA jAgatA rahevuM'. paNa AnaMdanuM zrI dAkSiNya buddha pAsethI strIone dharma vyavasthAmAM praveza apAvIne ja jaMpyuM. tyAre buddhe kahyuM : 'AnaMda, jo strIone dharmamAM pravezavAnI chUTa na ApI hota te zuddha dharma vadhu TakayohA... have e mAMDa pAMcaseA varasa Takaze.' buddha sAcA TharyA. pAMcasA varasamAM e dharma bhAratamAMthI lupta thaI gayo. AnaMda paNa sAceA TharyA. Aje paNa e jIvatA vizvadharmamAMnA eka che. rAdhAkRSNane sahajAnaMda svAmIne vAMcyA hota te| kadAca teo buddhanA A nirIkSaNane sahajAnaMdanA abhiprAya sAthe sarakhAvyA vinA na rahyA hota. temaNe dharmanI sAthe mANasano paNa vicAra karyA che. ane mANasanI vAta Ave tyAre tenI sAthe anivAryapaNe vaNAI gayelI vedanAnI vAta AvyA vinA rahe nahIM; e kahe che 'vedanA e sajA nathI, bhAIcArAnuM varadAna che.' tamAma sarjakatAnA mULamAM vedanA rahI che. vedanA sahana na karI zake e eTalI hade naitika rIte nirbaLa che. du:kha mAgA bhale nahIM, paNa teno sAmano karI zako, e AtmabaLanI nizAnI che. vivAdanAM UMDANAmAMthI ja tejanA paricaya thAya che.' ane pachI sajanAtmaka balidAnane jIvananuM rahasya lekhAvI teo krosanA khristI vicAranI vAta kare che. vedanA ane mRtyu dvArA aniSTa paranA vijya buddhanA mahelamAM ke jhera pItA sekreTisanI jelamAM ja nahIM, mANasane sukhI karavA mATe sahAtI pratyeka vedanAnI kSaNamAM paNa thatA hAya che e vAta rAdhAkRSNana ApaNane samajAve che. paNa je A vedanAnA mULa sudhI jaI zaketenA mATe ja e varadAna che, e vAta A philasUpha jANe che; eTale to temaNe buddhanA eka daSTAMta dvArA e satyane upasAvyuM che. mAluMkayaputra nAmanA ziSya buddhane kahyuM : 'kAM mArA saMzayAnA uttara Ape| athavA kaho ke huM jANatA nathI. te AkaSAya vasro utArI saMsAra bhegA thaI jAuM'. 01 tA. 16-3-71 buddha hasIne tene kahe che: 'koIne jherI tIra vAgyuM hAya ane vaida te kheMcavA jAya tyAre e pUche: "tame e tIra kheMcA e pahelAM mane javAba ApA - e koNe mAryuM, zrIe ke puruSe e brAhmaNa hatA, vaizya hatA ke zudra hato ? e kayA kuTuMbanA hatA? e UMcA hatA ke bAMThako hatA? e tIra kayA prakAranuM che? tame A badhA javAba ApavA rokAe te zuM thAya? jhera tenuM kAma kare ane tame mRtyu pAme, vedanAnuM rahasya, vedanAnuM satya jaNyA vinA ja e mRtyu pAme!" rAdhAkRSNananA AzAvAda raselanI najIka pahoMce che. pharaka eTalA ja che ke rAdhAkRSNana e mAtra bhItaranI bhUmikA para jIvyA che, jyAre rasela bhItaranI bhUmikA para je jIvyA ene bAhya AcAranI bhUmikA para jIvavAno prayoga karI zakayA. eTale ja rasela kahe che: "mukata ane sukhI mAnavInI duniyAno mArga che e karatAM vadhAre TUMko meM dhArI lIdhA haze, paNa AvI duniyA zakaya che ane ene najIka lAvavA mATe jIvavA jevuM che, evuM vicAravAmAM huM khoTo nathI. jyAre rAdhAkRSNana mAtra nivedana karIne aTakI jAya che. 'navI duniyAnA, eka nAnI duniyAno ItihAsa AraMbhAya che. e kadamAM vizALa, raMgamAM vividha ane guNamAM samRddha thavAnA kola Ape che.' rAdhAkRSNana A navI duniyAne jue che, tenI nADa pArakhe che, paNa raselanI mAphaka A navI duniyA sarjavAmAM saMDetvAtA nathI. eTale ja e vicAranI bhUmikA paranA RSi che. AcAranI bhUmikA paranA nahIM. A chatAM rAdhAkRSNananI daSTie dharmane pAmavA jevA che. zruti, praNAlikA ane vyavahAra, zIlavAna manuSyonA AcAra ane AtmAnA cAra pAyA para temaNe je dharma joyo che e mAtra hiMdu, bauddha, jaina, khristI ke IslAma dharma nathI. emAM vizvadharmanI buniyAda rahI che. rAdhAkRSNananI daSTie mANasane paNa jovA jevA che. e vizvamAnavInI vAta kare che. e sAmAnya mAnavInI vAta paNa kare che; e gAMdhIne samajavA yatna kare che. gAMdhInI hayAtI ane mRtyu pAchaLanA marmane ughADI batAve che; neharu nItizAstranA siddhAMta rAjakAraNamAM lAgu pADavA gayA ema kahIne teo aTakI jAya che. kadAca bahu najIkanA ane rASTrapati tarIke temane jenI sAthe judI bhUmikA para nikaTa AvavAnuM thayuM hatuM evA mAnavI vize buddha ke mahAvIra, kRSNa ke Isu vize je tATasthya ane AtmIyatAthI karI zakAya e rIte vAta karavI temane phAvI nathI. AthI gAMdhI ke neharunI vAta karatAM theADIka vAcALatA temanAmAM Ave che, paNa TAgoranI vAta kare che tyAre AvuM banatuM nathI. temana ciMtanakALanA AraMbhamAM, cheka 1918mAM temaNe TAgAra para pustaqa lakhyuM hatuM. TAgArane jyAre oNkasapharDe DaoNkaTara opha leTarsanI mAnada upAdhi ApI ane 1940mAM ekasapharDanuM khAsa padavIdAna zAMtiniketananI bhUmi para yojAyuM tyAre kasapharDanA pratinidhi tarIke sadgata sara merisa gayera tathA DaeN. rAdhAkRSNanane pasaMda karAyA hatA. rAdhAkRSNane prA. muraheDanI sAthe 'kenTempararI InDiyana philA sAphI'nuM saMpAdana karyuM: tyAre TAgeArane temAM lekha lakhavA nimaMtraNa ApyuM. A pustakanI nakala TAgArane pahoMcI tyAre TAgAre lakhyuM: "tamArA tattvaciMtakonA ToLAmAM kavie ghUsaNakherI karI che. rAdhAkRSNanane, emanI ahIM TAMkelI ane na TAMkelI ghaNI kRtione, AcArya thavA mATe dareka vidvAne lakhavI paDatI prasthAnatrayI - upaniSada, gItA ane brahmasUtreAnI mImAMsA-ne ke temanAM rAjakIya bhASaNAne vAMcIe tyAre thAya ke 'kavionA TeALAmAM eka philasUphe paNa ghUsaNakhArI karI che.' ekarAranAmAnA aMzA samuM rAdhAkRSNananuM sarjana koI koI sthaLe narI kavitA banI zakyuM che. harIndra dave ,
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- -- - tA. 16-37 prabuddha jIvana 25 sAhityamAM satya ane saMdaryanI kheja jANItA kavi ane che. yazavaMta trivedInuM eka vyAkhyAna "sAhityamAM satya ane sauMdaryanI beja" e viSaya upara zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA Azraye, zrI cImanalAla cakabhAI zAhanA pramukhapaNe saMghanA paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM tA. 8-3-95nA roja sAMjanA samaye rAkhavAmAM AvyuM hatuM. prathama-saMghanA maMtrI zrI cImanalAla je. zAhe temane AvakAra Apyo hato ane vyAkhyAnanA aMte bIjA maMtrI zrI ke. pI. zAhe temane AbhAra mAnyo hate. zrI yazavaMtabhAInA pravacanane sarabhAga nIce pragaTa karIe chIe: satya eTale zuM? zaMkarAcAryajIthI ke agAu mahAvIra svAmI pADe che; paNa bekeTa kahe che; nA re nA, kholI nAkhe dvAra :prabhunAM ke bhagavAna buddhathI mAMDIne mAnavajAte hamezAM A prazna vicAryo che. dvAra baMdha karAya ja nahine ! ne pitAnI hatyA vahorI le che. paNa satya e jIvanathI koI jadI banatI ghaTanA che? jema kalAkRtimAM bekeTa mArUsanA niyama karatAM satyanA sAkSAtkArane eka apratIma Tekanikala e kaI judI banatI ghaTanA nathI tene aMtaraMga rUpa Ape che. che, tenI eka saLaMgatA - akhaMDatA che tema satya e koI ghaTaka sokreTisa paNa jhera pItAM pItAM zuM kahe che? are tame bAkoruM pADIne alaga tAravI zakAya te happening - prasaMga : pADI mane choDAvavA AvyA? zuM meM jIvana AvuM satyanuM AcaryuM ghaTanA nathI. jema nadI viSe zAna hovuM eTale nadImAM hovuM tema jIva- hatuM? huM bhAgI jAuM to ethensanA loko zuM mAne ? paNa hA...jI. nanI samagratAmAM satya anubhavarUpe pragaTa thAya che. darzakanI hamaNAM epelenuM RNa mArI para rahI gayuM che te cUkavavAnuM che. mane tenI pragaTa thayelI navalakathA 'sekreTisa'- mAM vAtacItamAM, banatA prasaM- ciMtA che. tuM eka maradhe tene dharIza? ne pAmara bicAro kITo sAce geDamAM, UthalapAthalamAM - eka saLaMga laya varatAya che - satyane. ja vadhe che. sekreTisanI vyaMjanAne bhAgye ja tenA ziSyo ke pachInA perIkalIsa.satya eka che, espezyAnuM satya parIkalIsanA satyane jamAnAo samajyA che! jANe ekropolIsanA maMdiranI thAMbhalIothI zaNagArIne mUke che. kAmunA "dha AuTasAIDara mAM paNa judI ja jAtanI dharmaepaloDorasanuM satya, mIDiyAnuM satya, kalInanuM satya ane krizyasanuM nirapekSA anAsakita che. mero, jene gIleTIna mArIne vadha karavAne satya - judA judA AkAra laIne pragaTa thAya che ane sekre che, te yuvAna puruSa carcAnA kansezanane rAyapUrvaka InkAra kare che, paNa TisanuM satya ? e mANasanuM - eka ekalA mANasanuM bhale khAnagI UDatAM paMkhIne bakholamAM besanuM joI jIvana pratyenI mamatA anubhave satya haiya, paNa ene samaSTinA satyane AdhAra banAvI zakAya che. che. mRtyu viSe paNa nirmama rahe che. jIvana ane mRtyu vacce jANe jamAnAnI saMvedanAmAMthI e satya pragaTe che. grIsanA suvarNayuga eka navA ja satyane te anubhave che ane eTale ja e AkhA karatAM mAnava jAtine mArgadarzaka te A bRhada sAthenA anusaMdhAnanI paribrahamane pitAnA nAnakaDA hRdayamAM nivaseluM jue che. have che. jherane pyAlo pIvA taiyAra thayela sekreTIsa 'meM Ama nahotuM mArA vadha veLAe bhalene hajAro strI puruSo AvatAM - nirmama karyuM, basa !' ema kahIne samAdhAna nahi kare. eNe anazvara satya satyane khUba baLavAna sAkSAtkAra kAmu ahIM karAve che. ane azvara sauMdaryane sAkSAtkAra karyo che. 'zAkuMtala'ne prazna che. kAcA prema, (darzake 'dIpa nirvANa' mANasa anubhavanI yAtrAe sajagatAthI nIkaLe che tyAre e mAM kheMcatANano abhAva evI vyAkhyA ApI che.) Ugare zene? A pUrvatAne sAkSAtkAra karyA sivAya rahetuM nathI. eliyaTanA kavi kAlidAse smRtibhraMzane durvAsA dvArA zApa apAvyo che. kharekhara padyanAyaka 'marDara Ina dha ketheDrala'mAM bekeTa aMtaramAM pratIta thatA te A sauMdaryane AbhAsa hato. hajI cAle... hajI vadhu saghana satyane cheDIne rAjayasattA pAse namavAnI nA pADe che. cAra prema che... cAla hajI..ne rAjA duSyata himAdrInI zubhratAmAM - eka mArAo sAmenI dalIlamAM - saMvAdamAM prakAzabhASAne anubhava anazvara saundaryamAM zakuMtalAne pAme che - je zakuMtalAne have tyAga thAya che. vasaMtaRtu maNiI nathI ema nahi, yauvanamAM madirAnI na thAya, have enuM rUpa maTI na jAya. sekreTise paNa espeziyAnA khAlIo bharI nathI ema paNa nahi, paNa e Rtue gaI te gaI! eka evA anazvara sauMdaryane jhIlyuM hatuM - jyAM strI bALakane have zuM? eka vAra gayele samaya pharI ene e kayAre ya hoya che?'eza vensaDe' mAM ke 'phera kavATeTasamAM' eliyaTa catuSparimANI janma ApatI nathI paNa anaMta samaya sudhI sauMdarya vilasA kare samayanI dIvAla oLaMgavA ja mathe che. have e Rtue gaI. che evA dhruva para - have to Arkabizapa tarIke dharmana- satyane- eka zAzvati sauMda mAnavIe A satya--sauMdaryanI khoja karI che. kavinuM satya Ine je anubhava thAya che tene madirAnI pyAlImAM DhoLI devAya? takatita hoya che. mApaNI ke gaNitamAM tene anubhava na thAya. e bI ja mArAne sattAnI lolupatAmAM paDavA mATe ane trIjAne vyartha badhI gaNatarIethI UpharA cAlyA pachI anubhavAya che. elana Adarzone krosa upADavA nA pADe che. IzvaranA anaMta rAjya karatAM jinsabarga jevo jipsI kavi jyAre mAtAnA mRtyu vakhate kahe che ke A hensanA mugaTanI zI visAta che? hA 'kasy dishes ane My mother Naomi ! Naomi of old Bible! She is dinners te maLI zake paNa pelAM amRta pIdhuM che. have A mudra floating in this whole universe. bhejana ane satI sattAne zuM karavI che? paNa cothe mAre tyAre kavinuM satya tamAma samayane oLaMgIne cheka bAIbala sudhInI (tempter) te kamAla khaMdhe che ! bekeTamAM potAnA ja saLagatAne eka navuM satya - parimANa Ape che. kavi. satya Ama paDelA mahAvAkAMkSAnAM rUpa sAthe te ghA kare che. AkhI duniyA judu paDe che. chelle mArI kavitAnI paMkita TAMkuM chuM: ArkabizapanA pagamAM paDe ema che! vAhavAhanA aMgUThA nIce tamane koIne bUTa vAgI jAya che dabAvI dene duniyAne! paNa bekeTa baLapUrvaka ene paNa haDaselI de te Aja UlaTAnuM kAma mAgavAnuM mana thAya che. che. have aMdaranI pratIti bIjI che. kenTarabarInI strIonI (have tamane samajAya che ke baraphanuM satya pANI che.) chAtImAM je dharmalAgaNI che te bekeTa anubhave che. pUrNa dharmAnubhava sivAya prakAzanI bhASA pragaTe janahi. cAra Knights ave ne Aje tamane ekAeka anubhava thAya che ke che. devaLanA dvAra khakhaDAve che - e hathiyAra laI bekeTane mArI samudra sivAya samudrane bIje kaze ya artha nathI !" nAkhavA AvyA che. eTale bIjA pAdarIo to ughADavAnI nA ja - yazavaMta trivedI daniyA je ja tArI e baLAhanA dhamAM
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 prabuddha jIvana tAmilanADunA rAjyapAla zrI ke. ke. zAha, vakatavya kare che, temanI (DAkhI bAju) saghanA pramukha, zrI cImanalAla cakubhAI zAha, upapramukha, zrI ratilAla cImanalAla koThArI, maMtrI, zrI cImanalAla je. zAha (jamaNI khAju) maMtrI, zrI ke. pI. zAha beThelA jaNAya che. Aja ane AvatI ApaNI kAla kAla tAmilanADunA rAjyapAla zrI. ke. ke. zAhanuM eka jAhera pravacana "ApI kAla - Aja ane AvatI kAla" e viSaya upara zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA upakrame zrI cImanalAla cakuMbhAI zAhanA pramukhapaNA nIce zrI paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM tA. 10-3-75 nA roja yojavAmAM AvyuM hatuM. saMghanA pramukha zrI cImanalAla cakubhAI zAhe AvakAra Apyo hatA ane saMghanA upapramukha zrI ratilAla cImanalAla koThArIe zrI. ke. ke. zAha sAthenA peAtAnA smaraNA rajU karyAM hatAM ane bIjA maMtrI zrI. ke. pI. zAhe AbhAradarzana karyuM hatuM. zrI ke. ke. zAhe prathama sva. paramAnaMdabhAIne yAda karyA hatA. ane koI badalAnI apekSA rAkhyA vinA nisvArthabhAve jAhera sevA karavAnI temanI je vRtti hatI tene prazaMsI hatI ane saMghe temanuM smAraka karyuM te mATe saMghane dhanyavAda ApyA hatA . bhAratane AjhAdI maLI tyArathI Aja sudhInA banAvone laga alaga pAsAmAM raju karyA hatA. ane pUjya gAMdhIjInI eka vAta tarapha temaNe saunuM lakSya doryuM hatuM. gAMdhIjI kAyama kahetA ke, bAlyA karatAM, bAlyA zabdo mahattvanAM hoya che. eTale bAlavA karatAM mANasanI vartuNuMkanuM vadhAre mahattva hoya che. bhArata AjhAda thayA bAda gAMdhIjIe vikendrIkaraNanI zIkha ApI hatI, ApaNe kendrIkaragu tarapha vaLyA ane tenA phaLA Aje ApaNe bhAgavI rahyA chIe. zaheronI vasati vadhI, tene mATenA sAdhane, pANI, gaTara, lAITa, rastAo, hospiTaleA vi.nA kAraNe kharcAo ane jarUriyAta khUba vadhI, e ja kharcAo gAmaDAMmAM karavAmAM AvyA hota te! keTalA vikAsa thAta? tA. 16-3-75 amArA vakhatamAM amane ahiMsAnI kIMmata samajAI nahAtI te have barAbara samajAya che. tyAre gAMdhIjIe ema kahela ke 25 varSa bAda matadAro jAgRta thaI jaze, te temanI vAta Aje jANe sAcI paDatI hoya ema dekhAya che! temaNe kahyuM ke, ApaNA lekonI gulAmI manodazA haze tyAM sudhI sudhArAne koI avakAza nathI. le!konI svataMtra manodazA Aje kayAMya dekhAtI nathI. gAMdhIjIe saradArane mazkarImAM pUchela ke AjhAdI maLyA bAda tame| zuM karaze? saradArazrIe javAba ApeluM ke, "sAdhu thaIza." artha e hatA ke, mananA sAdhu thavAya nahi tyAM sudhI svataMtratAne pacAvI zakAya nahi. gAMdhIjI, saradAra, abula kalAma AjhAda ane evA keTalAya vicakSaNa ane zakitazALI puruSo ApaNA AgevAnA hatA ke jemAMthI koI paNa eka vyakita AkhA bhAratanA vahIvaTa calAvI zake - AvA bhavya vArasA ApaNane maLyo hovA chatAM, Aje ApaNe kevA saMjogAmAM mukAyA chIe! jaNe hatAzAe ApaNane gherI lIdhA che. ApaNI sarahadane aDIne be komyunIsTa dezo che. e be eka thaI gayA hota te ApI kevI dazA thAta? baMgalA deza na thayo hAta tA zuM zAta? te mArkasIsTA ApaNane khAI jAta. AjanI duniyAnI paristhitine kAraNe dareka rASTranI mAphaka ApaNA paNa lazkarI kharca bhAre vadhI rahyo che. traNa laDAIe laDavAnI pharaja paDI temAM paNa karoDo rUpiyA kharca karavA paDayA. Ama dezane bahu sahana karavuM paDayuM che. temaNe kahyuM ke, AjanI duniyAmAM kevA abhUtapUrva pheraphAro thaI rahyA che? amerikA ane raziyA Aje mitrA banI rahyA che, eTale bhAratanI AvatI kAla mane ujaLI lAge che. AkhA vizvamAM Aje IkonomInI laDAI cAlI rahI che. mAsa proDakazana - mAsa seIla ane nIcA bhAvanuM vecANa - evuM karI zake te deza ja AjanI duniyAmAM jIvaze. temaNe kahyuM ke, satya ane ahiMsA sAme Aje asatya ane hiMsAnuM yuddha cAlI rahyuM che. paraMtu chevaTe ya te satya ane ahiMsAnA ja thavAnA che. dezanI tarakakI mATe ApaNe A vAta lAkone pukhtamatAdhikAra ApavA aMge javAharalAlajI ane lakSamAM rAkhavAnI che. A rIte rAjyapAlazrInuM pravacana rasaprada gAMdhIjI vacce carcA cAlelI tyAre e bhIti satAvatI hatI ke rahyuM hatuM . saMkalana : zAntilAla TI. zeTha bInaanubhavI matadAra tenA matanA yogya upayoga karI zakaze kharA? mAlika zrI muMbai jaina yuvaka saMgha. mudraka ane prakAzaka: zrI cImanalAla je. zAha. prakAzana sthaLa: 385, saradAra vI. pI. roDa, muMbaI- ja Te. naM. 350296 zudraNasthAna: dhI sTeTasa pIpala presa, koTa-muMbaI-1
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Reg. No. MH; by >outh 54 Licence No. : 37 prabuddha jaita'nu navasaMskaraNa varSa 36 : aMka: 23 prajuddha bhavana abu muMbai, 1 eprila 1975, maoNMgaLavAra vArSika lavAjama rUA. 10, paradeza mATe ziliMga : 22 taMtrI cImanalAla cakubhAI zAhe cUMTaNI paddhati ane niyamamAM sudhArA "svaccha ane mukata cUMTaNI> lAkazAhInA pAyA che. cUMTaNInuM pariNAma leAkonI IcchAnuM pratibimba hovuM joIe. atyAre lokone cUMTaNImAMthI vizvAsa UDI gayA che. bhraSTAcAra ane gerarItiothI cUMTaNIne gaMdavADa khadabade che. cUMTaNI paddhati ane niyameAmAM ghaNA pheraphAronI jarUra che. saMpUrNa zuddha cUMTaNI Adarza ja rahevAnA, paNa tene ghaNe darajaje zuddha banAvI zakAya tevuM che ane te vinA vilaMbe karavuM joIe. sAMsade eka samiti nImI hatI jeNe keTalIka bhalAmaNA karI che, paNa teno amala thayA nathI. dareka samAnya cUMTaNI pachI, cUMTaNI paMca peAtAnA ahevAlamAM bhalAmaNa kare che, te pratye paNa durlA thayuM che. jayaprakAze jasTisa tarakuMDenA pramukhapade eka samiti nImI hatI jenA ahevAla eka mahinA pahelAM prakaTa thayA che. temAM ghaNI upayogI sUcanAo karI che. sarakAre paNa jAhera karyuM che meM sarakAra A bAbata sarvapakSIya pariSada bolAvavA Icche che, paNa hajI sudhI kAMI pagalAM lIdhAM nathI. eka varSa pachI sAmAnya cUMTaNI Ave te pahelAM jarUrI pheraphAra nahi thAya to lokonA asaMtoSa vadhaze ane zAsaka pakSa sattA upara yenakena prakAreNa coMTI rahevA Icche che te mAnyatA dRDha thaze. A viSaya bahu vizALa che, matadAra yAdI taiyAra karavI tyAMthI mAMDI, cUMTaNI arajIonA nikAla karavA sudhInA dareka pagalAmAM nAnA moTA pheraphArInI jarUra che. ahIM mukhya muddAonA saMkSepamAM ullekha karIza. lokoe gaMbhIrapaNe A bAbata vicAravI joIe ane tenI mukata carcA thavI joIe. ApaNe tyAM cUMTaNI paddhatinA prabaMdha baMdhAraNamAM thayA che ane cUMTaNI niyamo, riprejhanTezana opha pIpalsa ekaTamAM ApyA che. ApaNe briTiza paddhati svIkArI che jemAM vaDA pradhAna ane maMtrImaMDaLa leAkasabhAne javAbadAra che. amerikana presiDanTa paddhati, 'samajaNapUrvaka ApaNe svIkArI nathI. baMdhAraNa sabhAmAM A viSaye laMbANa carcA thaI hatI. amerikAmAM nikasananA anubhava pachI, presiDanTa paddhatinI himAyata koI karatuM hAya tAya have nahi kare. zrI muMbai jaina yuvaka saMghanuM pAkSika:mukhapatra chUTaka nala 50 paisA ApaNe pukhta vaya ma tAdhikAra svIkAryo che. A viSe paNa baMdhAraNasabhAmAM vistArathI carcA thaI hatI ane IrAdApUrvaka A jokhama lIdhuM che. keTalAya loko hajI evA che je mAne che ke A meATI bhUla thaI che. thoDA divasa pahelAM eka mitre A bAbata mane lAMbI noMdha mAkalI che, jemAM bhArapUrvaka maryAdita matAdhikAranI himAyata karI che. zikSaNa ane milakatanA dhoraNe matAdhikAramaryAdita karavAnIsUcanA che, jethI "javAbadAra" vyakitao matAdhikAra bhAgave ane jhUMpaDapaTTIvALAke pha TapAtha para sUI rahenArA binajavAbadArIthI mataHdhikAra bhAgavI dezanA taMtrane khADe na nAkhe, zikSita athavA milakata dharAvatA leAko vadhAre javAbadArIpUrvaka lokahitamAM potAnA matAdhikArano amala karaze e bhrama che. 25 varSanA anubhave - batAvyuM che ke AmajanatAmAM mUkela vizvAsa asthAne na hatA. paNa A have carcAnA viSaya nathI. matAdhikAra maryAdita karavA have zakya nathI. baMdhAraNamAM Ave pAyAnA pheraphAra karavAnI koI rAjakIya pakSa hiMmata karI zake tema nathI. ApaNe tyAM dhArAsabhA ane lAkasabhA mATe pratyakSa athavA sIDAyarekaTa - matadAna che. AnuM matadAna pramANamAM vadhAre kharacALa rahe che. lejisleTiva kAunsila ane rAjasabhA mATe parIkSa~~InaDAyarekaTamatadAna che. keTalAka loko mAne che ke pratyakSA matadAna mAtra nIcenA stare rAkhavuM ane tyAra pachI uttarottara parIkSA matadAnarAkhavuM grAma paMcAyato, tAlukA ane jillA paMcAyatA, myunisipAliTI vageremAM sIdhuM matadAna haiAya ane dhArAsabhA, lAkasabhA mATe parokSa matadAna hoya to kharca ghaTe. rASTrapatinI cUMTaNI mATe pakSa matadAna che. amerikana presiDanTanI cUMTaNI sIdhA matadAnathI thAya che. banne paddhatinA lAbha-geralAbha che. matadAra maMDaLa jeTaluM nAnuM teTale darajaje lAMcaruzavata, dabANa vagerene avakAza vadhAre, It is easier to manipulate small constituencies. sAviyeTa paddhati mATe bhAge parokSa matadAnanI che. ApaNA jevA meTA deza mATe keTaleka darajaje pakSa matadAna AvakAra dAyaka thaI paDe ema huM mAnuM chuM. dhArAsabhA sudhI pratyakSA matadAna rahe ane leAkasabhA parokSa matadAnathI thAya te khoTuM nathI. atyAre lekasabhAnI eka beThaka mATe lAkho rUpiyAnuM kharca thAya che, umedavArane ane rAjyane, leAkasabhAnuM matadAra maMDaLa mAtra dhArAsabhA pUratuM maryAdita na rAkhatAM, paMcAyato, myunisipAliTIo vagerene paNa temAM avakAza apatya, A muddo vicAravA jevA che. ApaNA baMdhAraNa mujaba eka vyakitane eka mata che, je koI paNa umedavArane ApI zake ane te mata te umedavAra mATe ja gaNAya. one single non-transferable vote. pariNAme, koI rAjakIya pA ochA mate vadhu beThako meLave che. prajAmatanI eTale darajaje vikRti thAya che. matadAna ane beThakonuM pramANa sarakhuM rahetuM nathI. voteseat ratio is distorted. virodha pakSo vAraMvAra sakAraNa phariyAda kare che ke koMgrasane koI cUMTaNImAM 50 TakA mata maLyA nathI chatAM vadhAre beThako laI jAya che. koI keI rAjyamAM bIjA pakSo viSe paNa AvuM banyuM che. IglAMDamAM paNa Ama thAya che. A aniSTanA upAya tarIke sapramANa matadAna - Proportional RepresentationnI bhalAmaNa thAya che. sapramANa matadAnanA paNa ghaNA prakAro che. judA judAdezAmAM tenA prayoga thayA che. tevI paddhatinA lAbha- geralAbha jANItA che. A paddhatinA mukhya geralAbha matanuM vibhAjana thaI jAya ane koI pakSA ne spaSTa bahumatI na maLe athavA ghaNA pakSo thaI jAya ane rAjyataMtra asthira thAya. khAsa karI ApaNA jevA meTA dezamAM jayAM kema, jAti, dharma, zAti vagere vibhAjaka baLA che, tyAM asthiratAnA vadhAre bhaya che, chatAM, kAMIka pheraphAra karavAnI jarUra to che na ke jethI prajAmatanI gaMbhIra vikRti na thAya ane lAka pratinidhitva banatAM sudhI sapramANa rahe. tArakuMDe samitie A bAbata UMDI vicAraNA karI paNa koI spaSTa nirNaya karI zakayA nathI. chevaTe ema bhalAmaNa
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 prabuddha jIvana tA. 1-4-75 - prakIrNa nedha - karI che ke A bahu mahattvanI bAbata hovAthI sarvapakSIya pariSadarAjakIya kSetra sivAya paNa, sAmAnya kAraNe vAtavAtamAM mArAmArI, bolAvI ra viSe vicAraNA karI banatA sudhI sarvasaMmata nirNaya khUnanA banAvo vadhatA jAya che, gunAnuM pramANa vadhatuM jAya che. mATe prayatna karo. atyAre ema lAge che ke hiMsaka valaNa hajI vadhatuM jaze. tene cUMTaNI niSpakSa ane svataMtra rIte thAya te mATe baMdhAraNamAM cUMTaNI paMcane prabaMdha che ane samasta cUMTaNItaMtra cUMTaNI paMcane rokavAnA koI asarakAraka upAya levAya tevAM hi dekhAtAM nathI. AdhIna che. cUMTaNI paMca kArobArI athavA zAsaka pakSanI asara te vadhe evAM kAraNe-sAmAjika, Arthika, rAjakIya-uttarottara umerAtAM nIce na Ave te mATe rASTrapatinI sIdhI dekharekha nIce tene mUkavAmAM jAya che. mAtra polIsa - lazkara vadhAravAthI A aniSTane pahoMcI AvyuM che. nyAyataMtra peThe gUMTaNI paMca taTastha rahe te Avazyaka che. zakAya tema nathI. suprIma korTanA jajo mATe aMgarakSako rAkhavA atyAre cUMTaNI paMca eka je vyakitanuM baneluM che. A vyakitanI nimaNuka rASTrapati kare che, paNa hakIkatamAM kebineTanI bhalAmaNathI keTaluM behUduM che? asaMtoSanAM kAraNo alpAMze paNa dUra na thAya te A A nimaNUka thAya che. keTalAka samayathI virodha pakSa taraphathI e viSacakramAMthI chUTAya tema nathI. AkSepa thAya che ke, cUMTaNI paMca zAsaka pakSane anukaLa rIte vate che. - IMglAnDamAM paNa kAMI aAvI sthiti banatI jAya che. cUMTaNI paMcane vizALa sattA che. tenI pramANikatA ane niSpahAtA jANItA AgevAna aneka povela phugAve ane moMghavArIne mukhya ni:saMdeha hovI joIe. tArakuMDe samitinI bhalAmaNa che ke cUMTaNI kAraNa mAnyAM che. tAjetaramAM temaNe kahyuM che: paMca eka ja vyakitanuM nahi paNa traNa vyakitanuM hovuM joIe. uparAMta The first thought to-day of any person or tenI niyukita vaDA pradhAna ke kebineTanI bhalAmathI nahi paNa rASTrapati, class of persons who fancy themselves placed at vaDApradhAna ane suprIma korTanA vaDA nyAyAdhIzanI samitinI bhalAmaNathI a disadvantage is to resort to criminal actions or thavI joIe. vizeSamAM tArakuMDe samitie prAdezika cUMTaNI paMco mATe commit wilful breach of rules or contracts by paNa bhalAmaNa karI che. mAre eTaluM kahevuM joIe ke A 25 which they are bound. pachI vidyArthIo, majUra, kheDUto, varSanA gALAmAM pAMca sAmAnya cuMTaNIo thaI te bhagIratha kArya vigerenA dAkhalA ApI ane kahe che : cUMTaNI paMce ekaMdare kuzaLatAthI ane bhedabhAva vinA pAra pADayuM che. The whole accumulated weight of indignation chatAM tArakaMDe samitinI bhalAmaNa vicAraNIya che. cUMTaNI paMca is directed against law and Government as such kArobArInI asarathI sarvathA alipta hoya tenI khAtarI thAya te and the evidence that demands backed by foree, prabaMdha AvakAradAyaka che. prove irresistable inflaming first one group and (kramaza:) then another to emulate the rest. 27-375 cImanalAla cakubhAI InDo-cAinA InDo - AInA - uttara, dakSiNa vibheTanAma, kemboDiyA ane lA -nI prajAnI yAtanAo dila kaMpAvanArI che. bIjA vizvayuddha hiMsAnuM vadhatuM vAtAvaraNa pachI phrenca hakUmatamAMthI mukita meLavI tyArathI AMtaravigraha ane samatIpuramAM zrI lalitanArAyaNa mizrAnuM khUna thayuM pachI bIjA be banAvo banyA che, je ciMtAjanaka che. vaDA pradhAna mahAsattAonI harIphAInuM bhoga banyuM che. 1949mAM cIna sAmyavAdI alAhAbAda hAIkerTamAM jubAnI ApavA gayAM tyAM, rivolvara sAthe banyuM tyArathI dakSiNapUrva eziyAmAM sAmyavAdane vadhate rokavA eka patrakAra pakaDAze. suprIma korTanA cIpha jasTisanI meTaramAM amerikAe InDo-cAInAne pitAnuM hathiyAra banAvyuM. A 25 be beo nAkhavAmAM AvyA. A bane banAve Akasmika che, aMgata varSanA gALAmAM abajo Dolara raMDayA, lAkho mANasane bhAga lIdho, kAraNathI che, ke koI yojanAnA agarUpe che? alAhAbAdamAM je patrakAra --goviMda mizrapakaDA teNe kahyuM, svarakSA mATe pote rivolvara amerikAe pitAnA hajAro mANasone bhega Apyo, chatAM, sariyAma rAkhe che; vaDA pradhAna upara hamale karavAno koI IrAdo na hato. niSphaLatA maLI. chevaTa 1973mAM, lAMbI vATAghATe karI, piriza aupha jasTisa para humalo karanAra hajI pakaDAyo nathI; paNa humalo egrImenTa karyuM, jene pariNAme amerikana lazkara dakSiNa viyeTajinApUrvaka thayo hato te spaSTa che. eka mahinA pahelAM cIpha nAmamAMthI pAchuM kheMcyuM. paNa A egrImenTane amala na thayuM ane jasTisane dhamakIne kAgaLa maLyuM hatuM, jenI temaNe tyAre avagaNanA karI hatI. cIpha jasTisa uparanA humalAmAM rAjakIya hetu dakSiNa viyeTanAmamAM yuddha cAlu rahyuM. amerikAe Arthika ane hovAno saMbhava jaNAto nathI. koI cukAdo pakSakAranI viruddha gayo lazkarI sahAya meTA pramANamAM bhaluM rAkhI to paNa presiDanTa thIyu hoya tenuM kAraNa hovAne saMbhava che. ema paNa kahevAya che ke dezanI sAme virodha vadhato rahyo ane sAmyavAdI daLe AgaLa vadhyAM ane AgevAna vyakitaonAM khUna karavAnI yojanA athavA kAvatare che. dakSiNa viyeTanAmano ghaNe bhAga kabaje karyo. te pramANe kemboDiyAmAM virodha pakSa taraphathI kahevAya che ke damanakArI pagalA levA zAsaka pakSa taraphathI AvA banAve goThavAya che. vaDA pradhAna kahe che ke koI 1970mAM prinsa siMhAnuka sAme amerikAe baLavo karAvyuM ane videzI sattAne hAtha che, jyaprakAzanA adilanane paNa kAraNabhUta lona nolane sattA para mUkayA. Arthika ane lazkarI sahAya moTA gaNavAmAM Ave che. dezamAM zaMkAnAM jALAM bAjhayAM che temAM game tevA pramANamAM ApavA chatAM, lena nela TakI zake tema nathI, lAosamAM AkSepa thaI zake che. sAcI hakIkato bahAra Ave tyAre kharI, jo paNa atiravigraha satata cAlu rahyo che. amerikAe cIna sAthe maitrI-- koI divasa bahAra Ave te! rAjakIya hetu athavA pejanApUrvakanA saMbaMdha bAMdhyA to paNa InDo-cAInAmAM sAmasAmAM rahyA ane kAvatarAnA koI purAvA athavA kAraNo A banAvamAM atyAre jaNAtAM InDo-AInAnI prajAnI bhayaMkara barabAdI karI. presiDanTa pharDa ane nathI. paNa eka hakIkata spaSTa che, hatAzAmAMthI eka varga-yuvAnahisA tarapha vaLato jAya che. AvI hiMsA hetuhIna hovA chatAM, kisijare kemboDiyAmAM ane dakSiNa viyeTanAmamAM presiDanTa thIuM bIjo koI mArga na sujhatAM, A mArga apanAvAya che. prakA ane lena nalane TakAvavA vizeSa sahAya ApavI evI darakhAsa zanA adilane mAnasika uttejanA karI che, paNa AvA banAvenuM karI, paNa seneTe maMjUra rAkhI nahi. amerikana prajA paNa thAkI preraka baLa nathI. ghora nirAzA ane viphaLa pratyAghAta che. maraNiyA vRtti gaI che ane InDo-InAmAM vadhAre saMDevAvA taiyAra nathI. phorDajevuM lAge. paNa AvA banAvo lokamAnasanI gaMbhIra cetavaNI che. aMgrejo - kisijaranI dalIla che ke vadhAre sahAya nahi apAya te amerikAnI sAme trAsavAdI humalAo thatA tevuM kAMIka vAtAvaraNa che. gAMdhIjIe pratiSThA jaze ane mitrone droha dIdhA hevAze. seneTanA meTA tenI nirarthakatA batAvI, virodhane sAce asarakAraka mArga batAvyuM. bhAganA sabhyonI dalIla che ke thIyu ane lena nAla koI saMjogomAM TakI zake tema nathI ane A prajAnI yAtanAo lAMbAvavAthI koI atyAre prajamAnasa vadhAre hiMsAnA mArge lAge che. uttara AyarlenDamAM lAbha nathI. Ayariza ripablikana ArmInA mANase, madhyapUrvamAM pelesTAIna amerikAe anya dezamAM pratyAghAtI baLAne ja TakAvyAM che. gerIlA, maraNiyA thaI bhayaMkara trAsa gujAre che. ApaNe tyAM paNa, amerikAnI samRddhi, saMpatti ane lazkarI tAkAta duniyAnA deza
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-4-75 mATe zAparUpa banI che. amerikAe bIjAnA bhAge potAnA lAbha zodhyA che, paNa saphaLatA maLI nathI. dareka prajAne potAnuM bhAvi nakkI karavAnA adhikAra che. videzI sattAoe potAnA svArtha khAtara bIjI prajAonuM balidAna levuM mahApAtaka che. ApA deze amerikAnI A nItinA sadA vidha karyA che, jene lIdhe ame rikA sAthenA ApaNA saMbaMdho taMga rahyA che. InDo-cAInAnI prajA amerikA ane te sAthe cIna ane raziyAnI nAgacUDamAMthI vahelI mukita meLave ane peAtAnuM bhAvi, bahAranI koI dakhalagIrI vinA, pote nakkI karI zake e ja temanA hitamAM che.' prabuddha jIvana sarva sevA saMghanuM mauna vinebAjInA maune sarva sevA saMghane paNa mauna levaDAvyuM. A mauna eka varSanuM raheze ke kAyamanuM te jovAnuM rahe che. sarva sevA saMghanA sabhyo vaccenA matabhedonuM nirAkaraNa na ja thayuM. vinobAjIe vratabhaMga karI jyaprakAza sAthe vAta karI, paNa banne peAtAnA vicAromAM makkama rahyA ema lAge che. banne pakSanA sabhyoe saMdhamAMthI rAjInAmAM ApyAM. kArobjharI visarjita thaI ane sarva sevA saMghanuM badhuM kArya sthagita thayuM. khUba AkarI ane kaDavAzabharI TIkAo thaI, paraspara AkSepo thayA, je sarva sevA saMghamAM koI divasa na bane. saiddhAntika matabhedo hatA. thIgaDAM mAravAnA koI artha na hatA. sarva sevA saMghanA meTA bhAganA AgevAna sabhyA zrI jayaprakAza sAthe che. vinobAjI ane temanI sAthe rahela theDA sabhyo upara Aropa thayA ke teo IndirA gAMdhIne bacAva kare che. A vivAdamAM banne pakSe bhArapUrvaka dalIlA I zake tema che, paNa vivAdathI kAMI sAra nathI. deza meTI kaTAkaTImAMthI pasAra thaI rahyo che tyAre AvA ugra matabhedothI Azcarya thavuMna joIe. vinAbAjInuM valaNa ke jayaprakAzanuM, dezanA hitamAM che tenI have pachI rAnubhave parIkSA thaze. sarvodayanA AgevAna kAryakartAo yaprakAza sAthe che, te sevAbhAvI saniSTha vyakitao che. jaya prakAzanA AMdolanane temanA sAtha meTuM baLa che. sarva sevA saMghanAM nirbhayA sarvAnumate thavA joIe. ane saMgha cUMTaNImAM sakriya rIte bhAga na le te muddAo matabhedanA pratIka che. matabheda UMDA ane pAyAnA che. jayaprakAzanA AMdAne koMgresamAM paNa kaTokaTI sarjI che. A kaTokaTI hajI gherI banavAnI che. leMkonAM mana bhAvinI anizcitatAthI UMcAM che. jekalIna - keneDI - onesIsa pramukha keneDInA avasAna pachI temanAM patnI jekalIne punarlagna karyuM tyAre moTuM Azcarya thayuM hatuM. Jackie, how could you ? evA savAla thayA hatA. jekI pharI vidhavA thaI. eNe punarlagna kema karyuM? bhogavavAmAM zuM bAkI rahyuM hatuM? traNa bALakonI mAtA hatI. AnesIsa tenA karatAM uMmaramAM ThIka maeNTA hatA. te paNa be bALakonA pitA hatA. jekIne keneDI kuTumbamAM vaibhava ke saMpattinA taTA na hatA. pratiSThAnA zikhare hatI. pramukha keneDInI vidhavA tarIke ati sanmAnanIya vyakita hatI ane raheta. chatAM zA mATe AvuM karyuM? enesIsa mATe te| jekI meT InAma hatI. pramukha keneDInI patnIne potAnI banAvI. jekIe zuM meLavyuM? enesIsa abajopati hatA. vadhAre bhAgavilAsa meLavavA ? atRpta kAmavAsanA saMtoSavA kadAca ema paNa hAya ke pramukha keneDInI vidhavA tarIke prasiddhi maLe ane prajA samakSa sadA jAgRta rahevuM paDe te sahana karavAnI zakita na hatI ? saMbhava che ke sAmAnya nArI hatI ane A pratiSThA ane gauravane pAtra rahevAnI lAyakAta ke zakita na hatI. tethI potAnI jAtane DubADI dIdhI. vyakitae je sthAna Akasmika rIte paNa prApta karyuM hoya tene pAtra thavA prayatna karA paDe che. eTale puruSArtha na hoya to, TUMkuM karma TUMkuM rahevAne sarajeluM - A dharatImAM. 26-3-'75 zrImanalAla cakubhAI ............ videza zikSaNa sahAya [ o ] 229 yunivarsiTI opha mahisura mahinnura : tA. 12 mArca, 1975 priya zrImAna cImanalAlajI, 'prabuddha jIvana 'nA tA. 15 phebru ArI, 1975nA aMkamAM Ape 'videza zikSaNa sahAya' vize lakhelI vicArapUrNa ane vicArapreraka noMdha mATe dhanyavAda. chellAM keTalAMka varSa thayAM huMpaNa e rIte ja vicArI rahyo chu ane Ape huM karI zakyA hota enA karatAM vadhAre sArI rIte mArA vicAra vyakata karyA che ethI maneM khUba AnaMda thayo. sagavaDabharyuM jIvana maLe enuM mANasane AkarSaNa rahe ja, paNa ApaNe ApaNAM mA-bApa, ApaNI AsapAsano samAja, ApaNA sAMskRtika vArase ane rASTranA keTala, RNI chIe e paNa ApaNe bhUlI zakIe nahi AbhAra ane zubhecchAo sAthe - DaoN. e. ena. upAdhye [ 2 ] 'prabuddha jIvana 'mAM zrI cImanabhAI cakubhAI zAhe ' videza zikSaNa sahAya, vize lakhatAM evA prazna karyo che ke ApaNA dezanI Arthika sahAya laine paradeza jatA ApaNA vidyArthIo, paradezamAM ja sthira thAya che ane svadezane temanA jJAnalAbha maLatA nathI, te ye temane gumAvAna ja hoya te sahAya zA mATe? --prazna ghaNA ja mahattvane che, te ni:zaMka vAta che. teNe karela dareka muddAnI chaNAvaTa vizada che. Aje ghaNI saMsthAe vidyArthIne pradeza mokalavA Arthika sahAya kare che ja. bhaNyA bAda vidyArthI pote svIkArela Arthika sahAyanuM vaLatara Arthika rIte turaMta vALI de che. A te parasparanI samajaNathI jANe ke Arthika levaDadevaDa thaI. A sahAya jo zubha hetusara thaI hoya te! AmAM karyo zubha hetu pAra paDayA? sAmAnyata : koI gaMsthA vidyArthIne sahAya kare te tenA hetu sAmAjika kalyANa heya ane hovA joIe. paraMtu A hetu siddha thatA nathI. kAraNa vidyArthI svadezanA paise prApta karela jJAnano lAbha. paradezane Ape che. Arthika sahAya ApatI saMsthAe samA A vicAraNIya prazna che ja, te rIte samAja sAme paNa A prazna che. mArI daSTie saMsthAoe nIcenI zarateA mAnya rahe teja sahAya ApavI joIe; (1) vidyArthIe svadezamAM ja sthira thavuM pharajiyAta karavuM joIe. (2) vidyArthI dezamAM sthira thAya pachI sahAyanI rakama dhIme dhIme bharapAI kare. (3) vademAM sthira thavA mATe AvAM vidyArthIne sahAya karavI. (4) koI paNa saMjogAmAM paradezathI melela vaLatara nahIM ja svIkArAya, te mATe prathamathI spaSTatA rAkhavI. zrI cImanabhAIe pAtAnA lekhamAM pradezamAM sthira thanAranI, svadezamAM na rahevAnI dalIlAne je sarasa citAra ApyA che te kharekhara yogya che. te leAkA mAtra vadhu AvakanA mehe ja mehAI tA dekhAya che, je eka bhrAMti sama lAge che. bhAratIya saMskAra pAmela vyakita tyAMnA vAtAvaraNa sAthe saMpUrNata: etapreta thaI na zake, eTale ghaNIvAra ato bhraSTa tato bhraSTa jevI paristhiti sajAya che. me" ghaNA bhAratIyane AvI lAcAra manodazAyukata trizaMku avasthAmAM joyA che. jevI rIte saMsthAo Arthika sahAya Ape che tevI rIte sarakAra paNa Ape che. tyAM paNa A tanA naeNzanala vesTa' najare paDe che. A mATe dareke jAgRta banavuM jarUrI che. t zrI cImanabhAIne bIjo prazna che, "videza vasavATathI zo lAbha ?' potAnA paise gayela mATe Aprazna aMgata kahI zakAya, paraMtu sahAya meLavIne janAra mATe A sAmAjika prazna bane che. lAbha-alAbhanI vicAraNA, tyAMnA jhAkajhamALamAM jhAMkhI pIne bhUMsAI jatI hAya che tema mane lAge che. A mATe saMsthAo tathA sarakAre kaDaka banyA vagara cAlaze nahi. dezanA paise dezamAM ja rahe te mATenA prayatno paNa karavA joIe. Aje to samAjanAM nANAMnA Ave vyaya e dezadroha kahevAya ja te te ni:zaMka vAta che. rajanabena jAnI, heDa misTresa, zeTha jI. TI, garlsa hAIskUla, rAjakoTa
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 buddha jIvana tA. 1-4-75 - zastra- rogathI pIDA mAM rASTro - mAtra savA lAkhanI vasati dharAvatA abudhAbIne rojanI 40 meca-Tu vimAne ane raziyAnAM enTIerakrAphaTa mijhAIlanI gharAkI lAkha sTaliMga paunDanI telanI Avaka che. temAMthI traNa mahinA pahelAM Araba dezomAM Ijipta, sIriyA, kuvaita ane abu dhAbImAM khUba abudhAbI rojanA 20 lAkha panDa zastrasAmagrI kharIdavAmAM kharcatuM jAmI che. Ijipte te briTana pAsethI hAMka- sTrAIkara nAmanAM havAI hatuM. abu dhAbInA videzapradhAna zekha siddIne briTiza patrakAra humalo karanArAM vimAnanI AkhI phekaTarI kharIdavAnuM nakkI karyuM che ! zrI mAIkala binyone pUchayuM, "tamArA pADozamAM koI zatru nathI ke amerikana hathiyAre Araba ane IjharAyala banne pAse jAya, tamArA upara koI videzI daLa humalo kare tevI zakayatA nathI chatAM tevI ja rIte bhArata ane pAkistAna banne pAse amerikAnAM hathitame Tenko, ArmarDa kAra (raNagADI), rekeTa keriyara ane saMrakSaNa yAro Ave. grIsa ane turkI laDe to banne amerikana hathiyAra vaDe mATenAM rADAra patra vagere zuM kAma kharIdo che?" tenA javAbamAM ja laDe. hathiyAra ApatI vakhate amerikA sarasa bahAnuM kADhe: zekha siddIe kahyuM, "AkhA vizvane A zaa-ga lAgu paDe che, to "baLanI samatulA jALavavA ame zastro ApIe chIe." ame kema bAkAta rahI zakIe ?" rAjakIya daSTie samatulA jaLavAya che ke nahi te bhagavAne A zastra-raMgane kAraNe vizvamAM zastronuM utpAdana karanArA jANe, paNa zastronA vecANa dvArA amerikana, phrenca ane briTiza kaMpa"dhAtaka paeNkaro"ne meja thaI gaI che. amerikA, briTana, phrAMsa nIo je napho kare che ane hUMDiyAmaNa kheMcI lAve che, tene kAraNe ane raziyAne garIba dezone lAgu paDelA zasa-rogamAMthI jabarI amerikAnuM levaDadevaDanuM pINuM (belensa opha pemenTa) te jarUra samakamANI thaI rahI che. tola thAya che. amerikA A ghAtaka zastronA vepAramAM mokhare che. 1948nI levaDadevaDanuM pAsuM samatela thavA uparAMta briTana je khaMdhivALA . sAlathI atyAra sudhI amerikAe 86 abaja DolaranAM zastro vecyAM che. deza tene pitAne lazkarI kha uvekhavA mATe zastronuM utpAdana karIne amerikAnI moTI dasa kaMpanIo atyaMta A ika o vece che. vece che. svIDana kahe che ke te potAnI taTasthatA jALavI rAkhavA mATe gaI sAla voziMgTanamAM zastronI nikAsanuM niyaMtraNa karatI kacerImAM zastronuM utpAdana kare che. phrAMsa ane ITAlI lazkarI kharcane pahoMcI zastro nikAsa karavA mATe paravAnA mAgatI 14,000 khAnagI vaLavA mATe zastro vece che! arajIo AvI hatI. 136 dezomAM, A arajIo maMjUra moTA bhAganA pazcimanA dezanAM zastro khAnagI kSetre bane che thavAthI 8.3 abaja Dolara, eTale ke rU. 6,225 karoDanA (bhAratanuM ane vecAya che, chatAM A tamAma dezanI sarakAro zastronA sedA aDadhuM bajeTa) zastra nikAsa thayAM hatAM ! eTale ke vizvamAM saphaLa thAya te mATe khAsa takedArI rAkhe che. amerikanuM lazkarI taMtra je zastro vecAyAM tenA 46 TakA amerikAe ja taiyAM hatAM. (penTAgona) ane tyAMnuM kema DipArTamenTa kaMI garIba dezane 2-me kayA dezane hathiyAra vecavAM tene mATe bahu viveka rakhAtA rikAnI khAnagI peDhI pAsethI hathiyAro kharIdavAmAM nANAMnI takalIpha nathI. jorja barnArDa zoe eka pustakamAM zonA vepArIne dekhAtI hoya te lenanI sagavaDa karI Ape che. Tekanikala salAhakAro metanA sedAgara tarIke khapAvyA che. A metanA sodAgara mUDIvAdI joItA hoya te penTAgona pUrA pADe che. dA. ta. IrAne 600 karoDa ke sAmyavAdI dezane ekasarakhI rIte stro pUrAM pADe che. Dolarane kharce amerikana peDhIo pAsethI epha -14 phAITara vimAne proTesTanTa hoya ke ketholika hoya, muslima hoya ke hindu hoya, kharIdyAM temAM IrAnane 2000 jeTalA Tekaniksa salAhakAronI jarUra 9gUMTAra hoya ke dharmanI laDAI laDatA hoya, paNa koI paNa dezano paDaze. temAMthI 800 salAhakAra penTAgona taraphathI pUrI paDAza! Ama nenA zastronA pUrA bhAva Ape te tene metanA sodAgaro aghatanamAM zastronI sAthe sAthe rAjakIya ane lazkarI vaLagaNa te gaLe vaLaadyatana zastra pUrAM pADe che. gADavAmAM ja Ave che. moTarakAranAM navAM moDela kADhIne dhanapationI moTaranI zastronA AMtararASTrIya vepAramAM raziyAne kama bIjo Ave che. amevividhatAnI bhUkhane bhaDakAvyA karAya che tema aghatana zastra pedA rikAe chellAM 25 varSamAM 86 abaja DolaranA zastro duniyAnI karIne garIba dezonA lazkarI saraMjAmane aghatana banAvavAnI DokamAM bharAvyAM che, te raziyAe 39 abaja DolaranAM zastro tenA prakriyAne zastronA sedAgaree anaMtakALa cAle tevI banAvI mUkI che. kemere deze ane eziyane mitrone ApyAM che. suparasenika vimA1952mAM vizvanAM tamAma rASTronI aNa sivAyanAM zastronI kharIdI nanA vecANamAM te raziyAe amerikAne 1 pAI dIdhuM che. ame. vArSika 30 karoDa DolaranI hatI te vadhIne have 18 abaja rikAnAM 325 suparasenika vimAnanA vecANa sAme raziyAe 40% DolaranI thaI che. 1973nA varasamAM vizvanAM rANee mAtra vimAne ApyAM hatAM. raziyana zastronI nikAsa sarakAra hastaka ja zastro upara ja rUA. 1,92,000 karoDa kharyA hatA. thoDAM varSo thAya che. meskonuM "cIpha enjiniyariMga DAyarekaToreTa" zo-nuM vecANa, pahelAM te briTana ane amerikA janAM zastro paNa vecatAM hatAM. sedA ane zipamenTanuM kAma saMbhALe che. raziyA bIjA dezo karatAM phrAMsa te hajI5 janAM zastrone navAM banAvIne temAM naphAkherI saraLa zaratethI udhArIe zastro vece che. vaLI bhAvamAM paNa phAyado kare che, paNa garIba deya have navAM zastrone Agraha rAkhatA karI Ape che. dA. ta. pa2 nAmanA leTina amerikana dezane migathayA che. 21 prakAranAM vimAne amerikAnAM samakA epha- 5 vimAne karatAM Ijipta ane sIriyAmAM raziyAnA miga-23 vimAne AvyAM trIjA bhAganA bhAve raziyAe ApyAM hatAM. raziyAnI eka TrikathI che te jotAM amerikAne lAge che ke te vepAramAM theDuM pAchaLa ghaNA deze mUMjhAya che. ghaNI vakhata rAjakIya dabANa lAvavA pachIthI paDayuM che. varase karAranA dezane pUrAM na pADayAM hoya tevAM vimAnane sperapArTa te ApanuM nathI agara te ghaNI ja meghA bhAve zastro Ama raziyA tarasthI Arabone maLe che. vece che! bIjI bAju, amerikA dUrathI niyaMtrita karI zakAya tevAM Tenka- phrAMsa ane briTanane krama raziyA pachI Ave che. sarasAI vidhI zastro IjharAyala, dakSiNa viyeTanAma, lebenena ane jorDanane meLavavA phrAMsa ane briTana vacce spardhA cAle che. banne deze zastronA pUrAM pADe che. krAsana janmAIreja vimAne amerikAnAM epha - phoTA sahitanA keTega prakAzita kare che. zao kharIdanArA dezanA
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ P tA. 1-4-75 zuddha jIvana lazkarI vaDAone potAnA dezamAM bolAvI UMcu sanmAna karIne temaja banI zake to temane bhraSTa karIne zo vece che. TrAnse gata varSe 3 abaja DolaranA zasro vecyA hatA. tyAre briTana mAtra 1 abaja DolaranA vepAra karI zakayuM hatuM. bIjA nAnA nAnA deze paNa zonA vepAramAM ghUsyA che. iTAlI, pazcima jarmanI, svIDana, keneDA ane IjharAyala paNa zastro vece che. lAla cIna teA tenA pADozI sAthIdAro-uttara viyeTanAma, uttara koriyA ane pAkistAnane zastro vece che. ahiMsAmAM mAnanuM bhArata paNa TAnjhAniyA ane bIjA ezidhana dezane nAnA nAnA hathiyAro nikAsa karavA mAMDayuM che. TUMka samayamAM potAnI sabamarIna bhArata banAvaze, garIba dezo jyAre anAnI AyAta mATe mAMDa mAMDa hUMDiyAmaNa bacAvI zake che tevI sthitimAM evA deze paNa dara varSe rUA. 5600 karoDanAM zastro AyAta kare che! garIba dezamAM zastronI nikAsa vadhI che, kAraNa ke koI paNa deza svataMtra thAya ke zAsana badalAya eTale sA prathama / deza potAnA lazkarI taMtrane Adhunika banAvavAnI bAbatane prAthamikatA Ape che. bIjA vizvayuddha pachI 75 jeTalA navA deze svataMtrarUpe astitvamAM AvyA che. te uparathI zastronI navI kharIdardInI kalpanA karI zakAya che. lazkarI baLavo thAya tyAre paNa zastronI doTa vadhe che. Ane kAraNe raziyA ane amerikA tenI videzanIti saphaLa karavAnA hathiyArarUpe temanAM zastrone upayoga kare che. e lokone paNa doSa daI zakAya nahiM, kAraNa ke zastrone roga cepI che ane e rAga jeTalA vadhe tema pazcimanA zatrudhAraka rUpI DokaTarone kamANI thavAnI ja che. kAMti bhaTTa vedavidyAnA prakAMDa paMDita OMA. divekara hamaNAM ja gaI tA. 18 mI mArce, pUnAmAM maraNa pAmelA DaoN. hari rAmacandra divekarane ALakhA che? banatA sudhI nahi ja oLakhatA he, kAraNa ke vedavidyAnA A mahApaMDita, samAjasudhAraNAnA kAryamAM DaoN. karvenA saMgIna sAthe karanAra ane duniyAdArIthI saMpUrNa alipta evA A nispRhI brAhmaNane prasiddhinI kAMI paDI ja nahotI ane ethI e jhAjhA prakAzamAM AvyA ja nahAtA, alabatta, aMdhArAmAM dardIne saLage to eno prakAza phelAyA vinA na rahe tema DaoN, divekara cokkasa vagergAmAM te jANItA hatA ja parantu je prasiddhinA teo adhikArI hatA te te temane maLI ja nahetI. DaoN. divekara eka vakhata svAtaMtryavIra sAvarakaranA anuyAyI hatA, e pachI temaNe vinobAnI sAthe bhUdAna caLavaLanuM kAma pUrNa karyuM hatuM ane DAkuonA manaparivartananA jayaprakAzajInA kAryamAM paNa sakriya bhAga lIdhA hatA. zikSaNanA kSetramAM te A prakA vedaNDitanI kAmagIrI adbhuta hatI. temane pracyavidyAnA bhISmAcArya ja gaNavAmAM AvatA, AvA mahAvidrAnanA avasAnanI noMdha mahArASTranI bahAra jhAjhI levAI nathI e khedanI vAta che. je zALAmAM mahAdeva gAvinda rAnArDa ane keropaMta cho jevA mahArathIo bhaNI gayA hatA te zALA DaoN. divekaranA dAdA calAvatA ane e ja zALAmAM bhaNIne teo 1906mAM bI. e. pAsa thayA. e pachI tarata ja teo gvAliyaramAM prAdhyApaka thayA. gvAliyaramAMnA temanA vAstavya daramiyAna teo sAvarakaranA saMparkamAM AvyA ane boMba banAvavAnI tathA hathiyAro nAsika khAte mekalavAnI yojanAmAM teo saMDovAyA. A yojanA pakaDAI gaI ane gvAli yara khaTalA tarIke jANItA thayelA khaTalAmAM temane be varasanI sakhata kedanI sajA thaI. temane kSiprA nadI para AvelA bhairavagaDhanA bheMkAra killAmAM kedI tarIke rAkhavAmAM AvyA ane AkhA divasa cakkI pIsavAnuM kAma temane soMpavAmAM AvyuM. paraMtu e cakkI pIsatAM 231 pIsatAM temaNe kedIonuM maMDaLa racyuM, sAkSaratAno pracAra karyo ane paththaranI dIvAla pAchaLa rahyAM rahyAM paNa temaNe briTiza saltanatane zreSTha dIdhI. kedamAMthI chUTayA pachI, leAkamAnyanA sAthIdAra preA. pATaNakaranI madadathI temane banArasanI senTrala hindu keleMjamAM nokarI maLI ane 1913 mAM teo AcArya narendradeva, geApInAtha kavirAja vagerenI sAthe ja ema. e. pAsa thayA. ucca guNAMkane kAraNe temane risarca skolarazipa maLI ane e pachI teo alAhAbAdanI myura senTrala kaoNlejamAM gayA, jyAM teo DA~. gaMgAnAtha jhAnA sahakAryakArI banyA. paNa vidhinI gati kAMI nyArI ja hoya che. temanI eka bALavidhavA bahenanuM muMDana thatuM joIne temane pArAvAra yAtanA thaI hatI. e pachI jyAre aNNAsAheba kavee hiMgaNe khAte mahilAkAma zarU karIne strIzikSaNanuM kArya zarU karyuM tyAre temaNe potAnI bahenane e AzrAmamAM mUkI ane pote paNa DA. karvenA kAryamAM ja jIvanabhara lAgI javAnA nirNaya karyo. A nirNaya evA aphara hatA ke e vakhatanI yu. pI. nI sarakAre temane vilAyata meAkalavA mATe oNphara karI hatI tene paNa temaNe asvIkAra karyA hatA. yu. pI. sarakAre temane bIjI meATI meTInekarIonI oNphara karI hatI teno paNa temaNe svIkAra karyo hato ane hiMgaNe khAtenI zikSaNa saMsthAmAM teo mAtra mAsika rUA. 60 nA pagArathI 1916 thI 1931 sudhI rahyA hatA. e daramiyAnamAM karve yunivarsiTI nIkaLI ane DA. divekare enA rajisTrAra tarIke ATha varSa kAma karyuM. gRhItAgamA ane pradezAgamA e padavInAM nAmeA paNa temaNe ja sUcavelAM. DaoN. divekarane sAhityAcAryanI padavI paNa maLI hatI. kAzI vidyApIThanA agiyAra varSanA kaThina abhyAsakrama pasAra karanArane ja A padavI maLe che. lAlabahAdura zAstrIne 'zAstrI'nI je pI maLI hatI tenA karatAM A padavI UMcI che. A padavI meLavanArane vedanA UMDA abhyAsa karavA paDe che ane veda mADhe karavA paDe che. AvA vedapaMDitane jyAre saMskRtanA pracAra mATenuM koI sAdhana prApta thAya tyAre AnaMda thAya e svAbhAvika che. ethI ja temaNe pUnAnuM bhAMDArakara risarca InsTiTayUTa thApavAmAM Do. bhAMDArakara, DaoN. velavalakara, DaoN. kurtAkATI, DaoN. guNaeN ane DaoN. rAnaDene sakriya sahakAra ApyA hatA. pUnAmAM pahelI prAcyavidyA vizva pariSada bharavA mATe teo potAne kharce 1928-31mAM vilAyata gayA hatA. vilAyatathI AvyA pachI teo gvAliyara - ujjainamAM sthira thayA hatA ane 1944mAM nivRttatta thayA tyAM sudhI tyAM ja kArya karyuM hatuM. gvAliyaramAM temaNe eTaluM suMdara zikSaNakArya karyuM hatuM ke prAraMbhanA madhyabhArata rAjyanI sthApanA pachI temane zikSaNapradhAna banavAnI zrI takhatamala jaine vinaMti karI hatI. DA. divekare A vinati eka ja zarate mAnya karI hatI - huM baMgalAmAM rahIza nahi, oNphisanA kAma sivAya meTara vAparIza nahi ane 100 rUA. thI vadhAre pagAra laIza nahi.! (AlIzAna leTemAM paNa rahevAnI nArAjI dAkhavanAra ane baMgalAno ja Agraha rAkhanAra atyAranA pradhAnone A vAtanI khabara haze kharI?) DaoN. divekarane badhA dAdA kahetA. dAdAe 60 varSa sudhI zikSaNakArya karyuM ane e kALa daramiyAna temanA hAtha heThaLa bhaNI gayelAemAM DA. mAdhava geApALa dezamukha, prabhAkara mAcave, DaoN. muMDI, Do. zeAbhA kAnuMgA, DaoN. lakSmaNa zukala, DaoN. amaranAtha jhA, DoAzacaMdra caTTopAdhyAya, DaoN. zivamaMgala sumana, DA. bApurAva sakasenA ane DaoN. vIrendra zarmA vagerene samAveza thAya che. A badhA dezanI vividha yunivarsiTIomAM kulaguru padathI mAMDIne ucca prAdhyApakapade kAma karI rahyA che. madhya pradezanA mukhya pradhAna zrI zeThI paNa
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana 232 tA. 1-4-75 vaLI varasane aMte potAnI jarUriyAta karatAM je kAMI vadhArAnAM nANAM bace tenuM teo dAna karI detA, evA e aparigrahI hatA. AvA asAmAnya mAnavInuM sarakAradarabAramAM kazuM sanmAna thayuM nathI e eka moTA AzcaryanI vAta che. alabatta, temaNe AvA mAnanI kadI paravA karI ja nahatI e paNa eTaluM ja sAcuM che. dAdAnA ziSya ane temanI vinati uparathI ja dAdA DAkueAnI sAthe jelamAM eka aThavADiyuM rahyA hatA ane eka navo prayoga yazavI karI batAvyo hato. zikSaNakAryanI sAthe sAthe teo bhUdAna caLavaLamAM paNa joDAyA hatA ane vinobAjInI sAthe sekaDo mAIlanI padayAtrA paNa temaNe karI hatI. hajI hamaNAM sudhI gItAI' para pravacana karavA teo gAmegAma pharatA hatA. dAdAe lekhana-vAcana-manana pArAvAra karyuM che. maLaske sADA traNa vAge teo UThatA te rAtre nava vAgyA sudhI kAryarata rahetA. temaNe saMskRta, marAThI, hindI ane aMgrejI e cAra bhASAmAM lakhelAM nAnA-moTAM pustakonI saMkhyA se uparanI thAya che. AmAMnAM ghaNAkharAM lakhANa saMzodhanAtmaka che. pAMca-cha pustako te judI judI yunivarsiTIomAM temaNe karelAM pravacanonAM che. uparokata cAra bhASAo upara to emanuM prabhutva hatuM. paraMtu urdU, phArasI, pAlI, hilsa ane phrenca bhASAonuM paNa temane suMdara zAna hatuM. temaNe lakhelAM pustakamAM nIcenAM ullekhanIya che: (1) ApaNe mahAbhArata pUrva rAjakIya ane sAMskRtika ItihAsa, (2) kveda sUkata vikArA, (3) vedavidyA, (4) karmayoga, (5) vedakAlIna saMskRtinuM darzana ane (6) hamArI AMkhe. thoDA samaya pahelAM karukSetramAM prAgyabhASA pariSadanuM 26muM adhivezana bharAyuM hatuM temAM dAdAne AgrahapUrvaka laI javAmAM AvyA hatA ane tyAM temaNe upasaMhAranuM pravacana saMskRtamAM karyuM hatuM. maratI vakhate teo atharvavedanA kauzikasUtra aMge saMzodhana karI rahyA hatA. kauzikasUtra paranA dArilanA bhAganI ekamAtra prata jarmanInA yubijana khAtenA pustakAlayamAM che evI emane khabara paDatAM emaNe enI phoTokopI meTA kharce karAvI magAvI hatI ane enA upara teo chellAM keTalAka varSathI saMzodhana karI rahyA hatA. e saMzodhananA nicoDarUpe eka pustaka te prasiddha thayuM che paNa e to eka bhAga ja che. bAkInuM kAma pUnAnuM vaidika saMzodhana maMDaLa pUruM karaze evI AzA rAkhIe, sAmaveda ane saMgIta e emanA priya vipa. A banne aMge temaNe khUba abhyAsa karyo. e abhyAsanI puravaNIrUpe temaNe pAzcAtya saMgItane abhyAsa karyo ane temAMthI emane jaNAvyuM ke haMgeriyana saMgItanI svarasaMgati ane sAmAnanI svarasaMgati vacce khUba ja meLa che. AnA uparathI vedanuM mULa sthAna ArkaTika-dhruva pradeza che evA lokamAnya TiLakanA maMtavyane Teko maLe che ema teo mAnatA. A viSaya para paNa eka pustaka lakhavAno temane vicAra hatA, paNa temanA mananI manamAM rahI gaI. dAdAe AyuSyabharamAM koInI pAse kadI koI prakAranI yAcanA karI hatI. gvAliyaranaza emane AvatA jotA te sihAsana uparathI UThIne emane praNipAta karatA. dAdA kahe te pUrva dizA mAnanArA gvAliyaranaae pAse dAdAe aneka zikSaNa saMsthA ne lAkho rUpiyA apAvyA che. paNa Ane ahaMkAra temaNe kadI sevyo nahoto. "A mAru" evI lAgaNI paNa emaNe kadI sevI nahotI. temaNe vidyAdAna chUTe hAthe karyuM hatuM. paraMtu e mATe temaNe kazA badalAnI apekSA rAkhI nahotI. teo jANe gItAe varNavelA niSkAma karmayogInI jIvatI jAgatI mUrti hatA. be vakhatanuM sAduM bhojana, be khAdInAM dhotiyAM ane be khAdInI kaphanI, ane eka uparaNuM - e sivAya AkhA varSamAM temane bIjuM kazuM joItuM nahi. paNa sarakAra dvArA thayelI temanI upekSA chatAM emanA saMparkamAM AvanArAoe te emane potAnA premathI hameza navAjyA che. dAdA pUnAthI muMbaI AvyA hoya ane pAchA javAnA hoya te borIbaMdara parane mukhya TI. TI. ane hamAla paNa emane AdarapUrvaka jaIne sukharUpa besADI Ave. emanA strIzikSANanA kArya daramiyAna je aneka kanyAo emanA hAtha heThaLathI bhaNI gaI hatI e badhI dAdAne pitAne ghera bolAve, potAnAM bALabaccAMne emane caraNe dhare ane premathI divasa sudhI emanI AgatAsvAgatA kare. dAdAne AnAthI vadhAre bIjuM kazuM joItuM nahotuM. chellAM beeka varSathI dAdA udAsa rahetA hatA. emano ekano eka dIkaro maraNa pAmyA tyAre emanuM mana jarA aravastha thaI gayuM hatuM, paNa vedanA e paMDite tarata ja manane kAbUmAM laI lIdhuM hatuM. chatAM temanA manamAM vicAra te AvyA ja karatA hatA ke dIrdhAyuSya e zApa che ke varadAna? A zIrSaka heThaLa temaNe eka lekha lakhIne manane zAMta karyuM hatuM, paranuM kadAca A vicAkhAe ja emanI jIvanaderI thoDI TUMkAvI hoya to e jarUra banavAjoga che. - manubhAI mahetA -(" mahArASTra TAImsa'mAM prasiddha thayelA zrI. vI. vI. gokhalenA eka lekhane AdhAre ). tame A....? tame mArA dezanI A zI dazA karI che? tame mArI dharatInA evA zA kaTakA karyA ke uttarane eka mANasa dakSiNanA mANasane joI ghUrake che ane eka baMgALI bAbu bihArI majadUrane joI khaMdhuM hasI le che? tame mArA bhAMDune zarAba ane leTarInuM evuM kevuM aphINa cakhADayuM ke asurI nidrAnA kIcaDane svarga mAnI e loko AnaMdathI ALoTI rahyAM che? phATuM phATuM thatAM zaheromAM mahAkAya ophise UbhI karI tame eka eka mANasane vaheMti banAvI dIdhA. ane gAmanA kAcI uMmaranA eka chokarIne paNa smagliga'ne jadU zIkhavI dIdhe! tamane khyAla paNa kayAMthI heya - eka pramANika mANasane tame gharane khUNe roja rAte baMdha bAraNe rote karyo che! kaho: tame mArI mAnI A zI dazA karI che? -vipina parIkha
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-4-5 prabuddha jIvana a " anekAntavAda saMn bhagavAna mahAvIra jainenA chellA tIrthakara che. emane janma tauzAlInagarI pAse kaMDagrAmamAM thayo hato. temanAM mAtApitA te rAjA siddhArtha ane rANI trizalAdevI hatAM. trIsa varSanI ummare bhagavAna mahAvIre gRhasthAzramane tyAga karI, sAdhu thaI ekalA vicarI bAra varSanI ghora tapazcaryA karI. jene aMte temane kevaLajJAna thayuM. e tapazcaryAnA phaLarUpe bhagavAna mahAvIre je jJAna prApta karyuM ane jene temaNe upadeza Apyo temAM eka mahattvane upadeza te anekAntavAdane che. jaina dharmane sanAtana siddhAMta che ahiMsA. bhagavAna mahAvIre AcAra ane vicAra mATe ahiMsA, aparigraha ane anekAtavAdane upadeza Apyo. anekAntavAda vinA ahiMsA ane aparigrahanuM pAlana zakaya nathI. ahiMsA ane anekAnta bane AdhyAtmika jIvananA prANa che. ahiMsA mAnavAcArane ujajavaLa banAve che tyAre anekAnta daSTine ane vicArane zuddha ane vizALa banAve che. anekAnta jaina dharmane eka viziSTi siddhAMta che. koI paNa vastunA aneka guNadharmo hoya che. vastunA pratyeka aMtane, guNane, dharmane pUrepUrI jAgRti sAthe prAmANikapaNe cakAsavA ane darekamAMthI sama paNe satya tAravavuM. Ama anekAna e satya pAmavA mATenI dhArmika ane vaijJAnika vicArapaddhati che. paMDita rAkhalAlajI anekAntavAdane badhI bAjuthI khullAM evAM mAnasIzu tarIke oLakhAve che. TUMkAmAM koI paNa viSayane ke vastune ke vicArane vadhAremAM vadhAre daSTikoNathI, vadhAremAM vadhAre vigatethI ane vadhAremAM vadhAre UMDANathI tapAsavo, temAM dekhAtAM paraspara virodhI evAM tone samanvaya karIne temAMthI satya tAravavuM enuM nAma anekAntavAda. jJAnanA, vicAranA, AcaraNanA koI paNa viSayane mAtra adhUrI bAjuthI na jotAM, zakaya teTalI badhI bAjuthI ane badhI sthitiethI vicAraNA karavI eTale anekAntavAda. udAharaNa tarIke AMbAnuM eka vRkSa che. eka vyakitae AMbAne choDarUpe joye, bIjAe tene vRkSarUpe joye, trIjAe Abe mora joyA, cothAe AMbA para kAcI kerI joI, pAMcamAM tene pAnakharanumAM kharI gayelAM pAMdaDAM sAthe jo, chaThThAe tene jamInamAMthI UkhaDI paDela che. Ama judI judI vyakitae judA judA samaye, judI judI paristhitimAM abe joye. AMbAnA mAtra koI eka svarUpane jovuM te ekAMtadaSTi ane tenA samagra svarUpa vize vicAravuM te anekAntadaSTi. samagra svarUpe jotAM AMbAnA sAcA svarUpane khyAla Ave che. Ama, satya eka che, tenAanaMta svarUpa che. e aMnata svarUpanuM judI judI apekSAe darzana karavuM te anekAntavAda. anekAntavAdasyAdavAdanA nAme paNa oLa. khAya che. anekAntavAda siddhAMta che, syAdavAda e siddhAMtane amalamAM mUkavAnI rIta, paddhati ke zailI che. daSTAMtanI bhASAmAM mUkIe to anekAntavAda te killo che ane syAdavAda te killAmAM javAne nakazo che. syAdavAdane vadhAre spaSTapaNe samajavA mATe zAstramAM aMdhahasti nyAyanuM daSTAMta ApavAmAM AvyuM che. sAta AMdhaLA mANasoe potAnI hatheLI vaDe sparza karIne hAthIne oLakhavAno prayatna karyo. mAtra kAnane aDanArane te sUpaDA jevo lAgyo. pagane sparzanArane te thAMbhalA jevo lAge. sUMDhane sparzanArane te doraDA jevo lAgyo. Ama darekane hAthI judA judA svarUpane lAgyuM. DAhyA mahAvate darekane temanA hAthavatI AkhA hAthInA svarUpanuM darzana karAvyuM. hAthInA mAtra eka avayavanuM darzana te khaMDadarzana hatuM. hAthInA samagra svarUpanuM darzana te akhaMDa darzana thayuM. ahIM mahAvate te akhaMDa darzana karAvanAra anekAntavAdanA sthAne che. zrI amRtacaMdrAcArya mahArAje puruSArthasiddhiupAya" mAM bahu suMdara daSTAMta drArA anekAntavAdanuM mahattva ane paddhati samajAvyAM che. ravaiyAtaNuM netaruM eka cheDe khecata - bIje DhIluM choDatAM, mAkhaNa gepI lahaMta tyama eka aMtathI vastunuM tatva ja AkarSata bIje zithila karatAM A syAdavAda nIti jyavaMta. saMpUrNa satyarUpI mAkhaNa meLavavA mATe syAdavAda athavA anekAntavAda vinA bIjo koI upAya nathI. jaina dArzanikoe syAdavAdanA siddhAMtanI khUba zAstrIya rIte carcA karI che. syAdavAdamAM je syAta zabda che tene artha che 'kacita'. eTale ke keTaluMka jANavA maLyuM che. haju ghaNuM jANavAnuM bAkI che. koI paNa eka sthitine aMtima ke chevaTanI na mAnatA tenI bIjI saMbhavitatAne ravIkAra karavo te syAdavAda. syAdavAda eTale nizcaya sudhI pahoMcADanArI svastha, tarkasaMmata rUnika praNAlI. gAMdhIjI, vinobAjI tathA zrI rAdhAkRSNana jevA vicArakoe anekAntavAdane samAdhAnane ane zAMtiprAptine uttama mArga kahyo che. teoe syAdavAda zailIne vicAraNA mATenI uttamottama zailI tarIke biradAvI che. taravArthasUtra prathama adhyAyamAM vAcaka umAsvAtie kahyuM che te pramANe pramANa na ravirAma : eTale ke pramANa ane naya vaDe jJAna thAya che. pramANa eTale vastunuM pUrNadarzana karAvanArI ane naya eTale pUrNa satyane eka aMza rajU karatI dadi che. zAstrakAro A nayavAdane nizcaya ane vyavahAra evA be vibhAgamAM vaheMce che. nizcayanaya eTale sUkSama anubhava para ghaDAyelI mAnyatA ane vyavahAranaya eTale dhULa anubhave para ghaDAyelI mAnyatA. bhagavAna mahAvIre syAdavAdane cAritryavikAsanA sAdhana tarIke joyuM ane nizcayanaya para vadhAre bhAra mUkyo. koI paNa kAma cAlu hoya ane pUruM thayuM na hoya te te cAlu ja che tema kahevuM te vyavahAru daSTi. bIjI bAju je kAma cAlu hoya, pUruM thayuM na hoya te paNa te thayuM che teTalA pUratuM pUruM thayeluM gaNavuM te thaI nizcayadaSTi bhagavAna mahAvIre nizcayadaSTi para bhAra mUkayo. kAraNa nirAzAvAdI, sAdhAraNa buddhizakitavALI vyakita adhUrA rahelA kAmane nirAzAnI daSTie jue che, tyAre AzAvAdI vyakita jeTaluM thayuM che temAM kramika vikAsa jue che, puruSArthI banI UMDI samaja sAthe, khaMta sAthe kAma cAlu rAkhe che ane phaLa meLave che. uttama aMzavALuM thoDuM AcaraNa paNa mAnavane moTI yAtanAmAMthI ugArI le che. bhagavAna mahAvIranI A vicAraNAmAM mAnavakalyANa mATenI mahatvanI mAnasazAstrIya daSTine paricaya ApaNane thAya che. vyakita puruSArthI banI UMDI samaja sAthe, khaMta sAthe kAma kare te uttama aMzavALuM thoDuM AcaraNa paNa mAnavane mahAna tApamAMthI ugArI le che. A vicAraNAmAM bhagavAna mahAvIranI mAnavakalyANa mATenI mAnasazAstrIya daSTine paricaya thAya che. zAstrakAromAM vastunuM pUrNa svarUpa jANavA mATe sAta bhaMgi eTale prakAra batAvyA che tene saptabhaMgi kahevAya che. A sAta bhaMgi te (1) sAta asti (2) myAta nAsti (3) sAta astinAsti (4) syAd avakatavya (5) sAta ati avakatavya (6) syAta nAsti avakatavya (7) yAta astinAsti avakatavya. jyAre bhinna bhinna vicArakonI daSTimAM bheda dekhAya tyAre sAcI vastune tenA gyA sthAnamAM gAdavI nyAya karavA ane virodhane parihAra karavA ane hoya dakie jAtivALI Ti para bhAra mata gaNavuM te thaI
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 prabuddha jIvana tA. 1-4-7pa mane dhyAna : eka upacAra paddhati che mAnasa pRthakkaraNa zAstrI DaoN. epha. esa. palsanA eka pustaka 'Ige, haMgara enDa egrezana' mAMnI eka saune rasa paDe tevI vAta jaNAvavAnuM mana thAya che. emanA kahevA pramANe mananA roganuM mukhya kAraNa du:khane samajavAne badale enAthI nAsI chUTavAnuM valaNa - palAyanavRtti che. e palAyanavRttinA mAraNa tarIke emaNe dhyAnane (Attention no artha mAM) prayoga eka upacAra paddhati tarIke vastu vize yathArtha pUrNa jJAna meLavavuM e kArya saptabhaMginuM che.' bhagavAna mahAvIranA samayamAM aneka vAdo pravartatA . hatA. dareka vAdanA samarthaka, pitAne vAda satya ane bIjAnA vAdane mithyA mAnatA. bhagavAna mahAvIre darekamAMthI satya tAravI samanvaya karyo ane saMgharSane TALe. eka vakhata caMpAnagarInA rAjA zatAnikanI bahena yaMtIe keTalAka prazna pUchayA, tenA bhagavAna mahAvIre syAdavAda zailIe javAba ApyA. temAMne eka savAla joIe. jayaMtIe prazna pUchayo ke bhagavAna ! UMghatA jIva sArA ke jAgatA? bhagavAne kahyuM, 'banne.' kAraNa, adhArmika manuSyanuM sUI rahevuM sAruM, kAraNake te jAgIne adharma Acare che, tyAre dhArmika manuSyanuM jAgavuM sAruM, kAraNake te jAgIne bIjAne jagADe che, eTale ke mehamAMthI jagADe che. anekAntavAdanI AdhArazilA che satya. anekAntadrArA satyadarzana mATe bhagavAne cAra zarata mUkI che: (1) rAga ane dveSa tajI madhyasthabhAva dhAraNa karavuM. (2) jyAM sudhI madhyasthabhAvane pUrNa vikAsa na thAya tyAM sudhI e dhyeyane ja lakSamAM rAkhI kevaLa satyanI ja jijJAsA rAkhavI. (3) potAnA pakSanI jema viruddha pakSanAM maMtavyanI AdarapUrvaka vicAraNA karavI ane viruddha pakSanI jema potAnA pakSanI paNa AkarI samAlocanA karavI. (4) potAnA tema ja bIjAnA anubhavomAMthI je je aMze sAcI lAge tene vivekabuddhithI ane udAratAthI samanvaya karavo ane jyAM bhUla dekhAya tyAM mithyAbhimAnane tyAga karI bhUlane sudhAravI. mAnavajIvananI sArthakatA satyanI zodhamAM che. satyazodhana mATe anekAntavAda atyaMta jarUrI che. anekAnta eTale vaicArika ahiMsA ane vaicArika aparigraha. vinobAjI kahe che, "mama satya' mAruM ja sAcuM, tene artha yuddha thAya che. mAruM ja sAcuM, te tho vicArane parigraha. jema dhanasaMpattine vadhAre paDato parigraha sAmAjika ane naitika guno che, te ja rIte potAnI mAnyatAne parANe bIjA pAse svIkAra karAvo te thaye vaicArika parigraha. ane A parigraha paNa naitika gune che. vagara vicAryuM koInA vicArane jaTho ke pAyAvinAne kahe te vaicArika hiMsA che. A hiMsAmAMthI vAdavivAda janme che ne verajhera - dhRNAnuM kAraNa bane che. Ama, ekabIjA paratve, ekabIjAne nahi samajavAne kAraNe, samatvabuddhinA abhAvathI ane dilanA saMkacitapaNAne lIdhe hiMsA pragaTe che. vaicArika parigraha ane vaicArika hiMsA nivAravAne je upAya bhagavAna mahAvIre zeThe te anekAntavAda. koInA paNa maMtavyane asatya na kahetAM temAMthI satya tAravI tene Adara kara te thaI vaicArika ahiMsA ane AMtaranirIkSaNa karI svastha ane nirmaLa citta pAmeluM satya bIjA pAse rajU karavuM te thayA vaicArika aparigraha, Ama, anekAntavAdathI rAgadveSa ghaTe che, samabhAva janme che, mitratA vikase che, mAnasika kaleza echA thAya che. anekAntavAda e nathI saMzayavAda ke nathI anizcayavAda. te vividha visaMvAdomAMthI pragaTate saMvAda che. zarUAtamAM e "dhyAna' kone kahevAya te spaSTa kare che : dhyAna eTale baLajabarI nahIM. bIjA badhA vicAro ane Avegone dabAvI devAmAM ane eka ja vicArake kAryamAM parANe ekAgrato sAdhavAmAM ApaNI badhI zakita vAparavI paDe emAM zakitane mAtra durapayoga ja che. pharaja ke mAnI lIdhelA Adarza pAchaLa karelA zakitanA AvA vyayanuM pariNAma cIDiyApaNuM, zAnataMtunI nabaLAI ke chevaTe narvasa " brekaDAuna mAM Ave che. dhyAna eTale koI paNa prakAranuM mAnasika vaLagaNa - anakarjayasa ebasezana' paNa nahIM. pahelA prakAramAM mANasa pote ja potAnA mana para baLajabarI kare che. bIjA prakAramAM bIjuM koI, bahAranI duniyAnI koI vyakita ke paristhiti ene amuka rIte vartavAnI pharaja pADatI hoya evI, pote ja ajANapaNe UbhI karelI mAnyatAne anusarIne jIve che. A banne prakAranI ekAgratAmAM mANasa, sAmenI vastu ke paristhitine samajavAmAM lIna thavAne badale potAnAmAM ja lIna thaI jAya che. bIjI rIte kahIe to AvI ekAgratA e "dhyAna' nahIM bedhyAna' che. dhyAnane artha "phessInezana' - vazIkaraNa- zabdamAM yogya rIte vyakata thAya che. emAM sAme rahelI vastusthiti svAbhAvika rIte ja mukhya sthAna laI le che. bAkInI duniyA kheravAI jAya che. sthaLa ane samaya sthira banI jAya che. e paLe manamAM koI paNa prakArane visaMvAda ke virodha nathI uThate. AvuM dhyAna bALakamAM ane pitAne khUba rasa hoya evA kAmamAM lAgelA meTAMomAM jovA maLe che. potAnuM samagra vyakitatva samULuM eka ja hetumAM lIna thaI gayuM hoya evI paLomAM e khUba ja vikase e svAbhAvika che, dhyAnanA prayogane samajAvavA emaNe Apele eka dAkhala ApaNe joIe. emanI pAse meTrikamAM bhaNatA eka vidyArthI AvyuM. ronuM citta abhyAsamAM caraMtuM nahotuM. jAta jAtanA divAsvapna AvIne enI ekAgratAmAM bhaMga pADatA. DaoNkaTare ene divAsvapna ane abhyAsa bannene chUTAM pADI devAnI salAha ApI : divAsvapna zarU thAya ke tarata ja dasa miniTa sudhI emane AvavA devA, pachI abhyAsa zarU karI. zarUAtamAM vidyArthIne A salAha anusaravAmAM paNa muzkelI paDI. e mAnasika yuddhathI e te TevAI gayA hatA ke je e sapanAM jovAmAM lIna thato ke tarata ja pAThanA vA yAda AvIne enA sapanAmAM khalela pADatA ! DokaTare ene divAsvapna jotAM abhyAsa yAda Ave to abhyAsa zarU karavAnI, ane pharI divAsvapna AvavAM zarU thAya te abhyAsa paDatuM mUkIne sapanAmAM pUrepUrA lIna thavAnI salAha ApI. A rIte banne prakAranA vicArone kazA ya virodha vinA AvavA devAthI, e chuTA paDI gayA ane vidyArthI kazI ye baLajabarI vinA rasapUrvaka abhyAsa karato thaI gayo. DaoNkTara kahe che ke dhyAnane upacAra paddhati tarIke sauthI agatyane upayoga khAvAnI kriyAmAM thAya che. 'khama anekAntavAda e jaina dharmanuM ane bhagavAna mahAvIranuM jagatane viziSTa arpaNa che. paraspara virodhI vicAradhArAne emAM sthAna hovAthI Adhunika lekazAhInA mULa emAM joI zakAya che. jIvanamAM dareka kSetramAM pramANikatAthI ene utAravAmAM Ave te nirarthaka visaMvAda ane kleza cAlyAM jAya che. saMvAda ane zAMti sthapAya che. kuTuMba ane samAja uparAMta rASTro rASTro vacce zAMtimaya sahaastitva, sahakAra sthApavAmAM, eTale ke vizvazAMti sthApavAmAM paNa anekAntavAda ghaNA mATe phALo ApI zake te ni:saMzaya che. (AkAzavANInA saujanyathI) che. tArAbahena 2. zAha
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddha anana tA. 1-4-75 e samajAve che: tame khAI rahyA che! e hakIkata tarapha saMpUrNa lakSya ApeA. eka vakhata khAvAmAM lakSya ApavAnuM zarU karaze! ke tarata ja tame ajAyabIbharI zeAdha karavA mAMDazeA. zarUzarUmAM te saMpUrNa dhyAna ApavuM ja khUba muzkelIbharyuM lAgaze. tamAruM mana karyAnuM kAM bhaTakatuM haze. baLajabarI na karo. zAMtithI jue ke tame bhaTakavA gayA hatA. pharI dhyAnathI khAva. dhIme dhIme dhyAnanI kSaNe vadhatI jaze. e vakhate bIjI vAta yAda rAkho: tame je rIte khAva che. e rItanA mAtra abhyAsa karavAmAM saMtoSa mAnA, khoTuM jaNAya to ene sudhAraze| nahIM. dA. ta. tame barAbara cAvIne khAtA nathI e jANyuM eTale tarata ja emAM pheraphAra na karaze. evA utAvaLA parivartanathI enI pAchaLanuM mAnasa tamane pUrepUruM samajAze nahIM ane sudhArA kSaNajIvI nIvaDaze. tamArA cittane bhaTakatuM jue. pUruM cAvyA vinA ane utAvaLe koLiyo gaLI jatA juo. tamArA lAbha ane adhIrAI jue. dhIre dhIre khorAka kevA lAge che te juo; e sakhata che ke narama, garama che ke ThaMDA, kaDavA, gaLyA ke khATA, (bhAve che ke nathI bhAvatA evI AkAraNI karyA vinA) enA anubhava varNavA - tamArI jAta AgaLa ja, dhyAna keLavAtuM jAya tema tema koLiyAnA eka kaNa paNa pUrepUrA cavAyA vinA gaLe na UtarI jAya eTaluM zIkhI le--eTalI hada sudhI ke ajANatAM gaLe UtarI gayelA kaNa gaLAmAMthI pAchA ! ATaluM thAya eTale tame khAvAmAM niSNAta thaI gayA. khAvAnI kriyAnuM pUrepUruM jJAna thatAM tamArA khArAkamAM pheraphAra thaze. sAcI ruci keLavAze ane game tevA khArAka gaLe utArI jatA aTakazeA, AthI je parivartana Avaze te mAtra zArIrika nahIM hoya : tamAro mAnasika khArAka - vAcana, vicAra ane mAnyatAo- paNa cAvIne, enI yogyatAnI pUrepUrI khAtarI karIne ja gaLe utAratA thA. jagatane jANavuM hoya ane pacAvavuM hoya to tamArA dAMtano pUrepUro upayoga karo: tamArA AgaLanA dAMtanA banne cheDA maLe tyAM sudhI vastune kApatA raheA. jarAka dAMta besADI meAMmAM koLiyA laI javAnI Tevane haDaselI do. tamArA dAMtanA be cheDA vacce aMtara rAkhazo to tamArI bahAranI duniyA ane tamArI aMdaranI duniyA vacce paNa aMtara raheze - paricaya nahIM thAya, saMbaMdha nahIM baMdhAya. dareka vastu para barAbara dAMta besADI juo. tamArAmAM rahelI krUratAne yAgya mArge vaLavA do. bhalAmAM bhalA mANasamAM paNa krUratA dabAIne paDI hoya che. A eka ja yAgya mArge e bahAra nahIM Ave te| e mANasa ene bIjAne nItimAna karavAnA ane dayAthI mArI nAkhavAnA kAmamAM vAparaze. dhyAnapUrvaka pUrepUrA dAMta besADo. padArtha pIMgaLI jAya tyAM sudhI cAvo. tamArI krUratAne sAcI dizA maLatAM tamArA kAlpanika bhaya ghaNA ochA thaI jaze. je loko dhIriyA ane leAbhiyA che ane bheLaseLiyA vicArA dharave che emaNe eka kALiyA khAIne bIjo koLiyA moMmAM mUkatAM pahelAM kSANika aMtara rAkhatAM zIkhavuM joIe. eTaluM karatAM e anubhavaze ke potAnA rojiMdA nAnAM-moTAM kAma sahajatAthI karavAnI zakita enAmAM che, potAnuM peTa ja nahIM paNa citta paNa bheLaseLiyA vicArA ane mAnyatAone pheMkI daIne vyavasthita thanuM jAya che. bIjI vAta. ApaNI daSTi jevI khArAka tarapha hAya cheevI ja jagata tarapha hoya che. ApaNane lAge cheke amuka khorAka karyAM te khUba svAdiSTa hoya che ke khUba kaDavA hoya che athavA te sAva svAdarahita hAya che. bahAranI duniyAnA anubhavane paNa ApaNe e ceAkaThAmAM besADIe chIe : ApaNane amuka anubhava, vyakita ke paristhiti kayAM te sArI, kharAba ke arthahIna lAge che. AvI daSTivALA lokomAM vivecanAtmaka zakita tA vikase che, paNa UMDANane bhAga. 235 e badhA khArAka nathI khAtA, ruci khAya che. emaNe sUga hoya tevA khArAkathI bacavAne badale evA khArAka levA joIe bhale ethI UbakA Ave ke UlaTI thAya. e sUganA anubhavathI emanI jabha vadhu sateja thaze ane khArAka pratyenI besvAda vRtti dUra thaI jaze - sAthesAthe jIvana pratyenI paNa. jevI tamArI jIbha che evI tamArI jiMdagI che. sUga nubhavI zakatI jIbha, svAda pArakhavAnI zakita gumAvI dIdhelI jIbha karatAM lAkha darajje sArI che. jIvanane mUMge meDhe virodha karyA vinA sahI letA mANasa karatAM bIjA mANasa ke paristhitithI akaLAI UThatA mANasa vadhu jIvaMta che. zarIra ane mana sarakhA niyame anusare che. zarIranI TevAmAM kareluM parivartana mananI TevAmAM paNa parivartana lAvaze. tamArI bhUkhane mArI nAkhe evI khoTI TevothI mukata thAva te tamAruM mana paNa mukata thaI jaze. tamArI sAcI bhUkha pUrepUrI jAgavA de" zarIranI ane mananI paNa. ethI tame saMvedanazIla banazo ane tamAruM jIvana arthapUrNa. 8-4-75 vasaMta vyAkhyAnamALA che * dara varSanI mAphaka A varSe paNa eprila mAsanI tA, 7, 8, 9 ane 10-ema cAra divasa mATe tAtA oDiToriyamamAM vasaMta vyAkhyAnamALA yojavAmAM AvI che. cAre vyAkhyAna aMgrejImAM rAkhavAmAM AvyAM che. vakatAo nIce pramANe che. tArIkha 7-4-75 pratApa karavata 9-4-75 divasa vakatA seAmavAra DaoN. TI. Ara. brahmAnaMda DirekaTara, DipArTamenTa opha ikonomikasa, yunivarsiTI epha bombe magaLavAra preA. e. ena. ejhA prophesara epha ikonomikasa, seMTa jheviyarsa koleja budhavAra OM. pI. khI. meDhArA 10-4-75 joInTa menejiMga DirekaTara, AI. sI. AI. sI. AI. DaoN. khI. esa. minahAsa Ayojana paMcanA bhUtapUrva sabhya "komarsa"nA taMtrI zrI vADIlAla DagalI vyAkhyAnamALAnuM pramukhasthAna saMbhALaze. guruvAra vyAkhyAnamALAnA viSaya : Prices & Planning samaya : sAMjanA 6-15 cImanalAla je. zAha ke. pI. zAha matrIo, muMbai jaina yuvaka saMgha
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0 236 prabuddha jIvana tA. 1-4-75 naitika mUlyAnA punarutthAna dvArA bhagavAna mahAvIrane sAcI aMjali bhagavAna mahAvIrane 2500mA nirvANa-mahAtsava je rIte Aje dezabharamAM UjavAI rahyo che te khUba gauravanI vAta che; paraMtu A ujavaNInuM kharuM sArthakaya bahAra Ayojita thatA vividha kAryakramAmAM che te karatAM vizeSa, pagale pagale jIvAtA ApaNA jIvanamAM che. jAgRtinuM AvuM satya sau koImAM na rAMbhavI zake, paraMtu manu" tarIke sArA sadguNI banavAnI vAta eTalI agharI nathI, mahAna banavAnuM saune mATe nirmANa thayeluM hotuM nathI. ema jo hata te je anubhavA ane bAhya baLethI prerita thaI eka sAmAnya mANasamAMthI je virala koTie mahApuruSa| pahoMcyA che e anubhavAmAMthI ApaNe paNa pasAra thatA ja hoIe chIe, paraMtu ethI ApaNI jIvanadizA dharamULathI badalAtI nathI. roga ane mRtyunI duniyAmAM rahevA chatAM eka DaeNAkaTara sAmAnya jIvanastarathI AgaLa AvI zakatA nathI. smazAnabhUminI bAjumAM ja vasatA loko rAtadivasa jIvananI A nazvara lIlA nihALatAM hAvA chatAM emanA jIvanane DhAMco enA e ja rahe che. roga, mRtyu ane ghaDapaNanI yAtanAne ApaNe paNa jANIe - joIe chIe, paraMtu anekavAranuM ApaNu A darzana mahAbhiniSkramaNanI mahAna paLa - AMtaraparivartananI koI prakriyAmAM palaTAI zakatuM nathI. jene mATe mahAna bhAvi sarjAyuM hAya che tene 'tejIne eka Takoro' ema ekAda nimitta paNa koI veLA basa thaI paDe che. pazuonA peAkAra sAMbhaLI nemanAtha paraNyA vinA pAchA cAlI gayA! kaliMganA ghera hatyAkAMDe sarjelA vinAze samrATa azokane zasro cheADAvI dharmAtmA banAvyA, patnInI ekamAtra tIkhI Takora "asthi carma mama dehaMme, tame jaisI prIti, taisI haiAta zrI rAmame ......." thI jAgRta banI jaI tulasIdAse (eka mata suradAsa hevAne che.) saMsAra tarak pITha pheravI paramapadanI prApti karI, gAMdhIjI sAthe 'harizcandra' nATaka jonArA te aneka haze; paraMtu harizcandranI satyaniSThAthI prabhAvita gaLagaLA banI jaI jIvananI samULI krAnti tarapha paraMbha karanAra kevaLa gAMdhIjI ja nIkaLyA; naitika bhUlAne pazcAttApa ApaNane paNa ghaNIvAra thAya che; paraMtu gAMdhIjIne mATe e pastAvA 'vipula jharaNu'banI jaI je pravAhamAM palaTAyA teNe jagatane eka mahApuruSanI bheTa ApI mAnavajIvanane navA ja vaLAMka Apyo. AdhyAtmika bhAvinuM nirmANa daDha naitika pAyA para ja thatuM hAI nItimattA vyakitanA jIvanavikAsa mATe ghaNI agatyanI ane anivArya vastu banI rahe che. ane vyakita para samaSTinI sukhazAnti ne AbAdI hamezAM AdhArita hAya che, e jotAM rAttvazIla, AcAravicAranI ucatAthI samRddha, nItiniyameTanuM pAlana karanAra mAnavasamUhanA vistaraNa para ja samAjajIvananA sAcA uThAva AvI zake che. naitika mUlyonA svIkAra para ja mANasanI buddhie sAdhelI pragati dIpI nIkaLe che tathA bhautika saMskRti sArthaka ane sukha ApanArI banI rahe che. bhautika jIvana nazvara hAvA chatAM ApaNe tene nakArI zakatA nathI; jarA jeTalI paNa upekSA karI zakatA nathI. kAraNa ke bhautika yA skUla jIvananI uccatA, samaja, jANakArI, anubhava, valeAkana, ciMtana, jJAnavijJAna ane aneka vyavahAgamAMthI ja ApaNane vadhu zubha ane suMdara jIvananI cAvI maLI Ave che. bhautika jIvanamAMthI pasAra thaIne ja ApaNe tenAthI ati para evA vizALa zreSThatama jIvana tarapha - cetanAnI eka ekathI caDiyAtI, vadhu ne vadhu pUrNa evI bhUmikA prati - gati karI zakatA hAI ApaNuM A jIvana ghaNuM kimatI mAdhyama banI rahe che. ATalA badhA jena para AdhAra che e jIvata jo pApa, chaLakapaTa, daMbha, durAcAra, asatya, nyAya ane tarehatarehanA bhraSTAcArathI dUSita gaMdu banI gayeluM hoya te vyakitagata ucca vikAsa mATe jarA jeTaleA paNa avakAza rahete| nathI, tema ja sAmUhika jIvananI paNa koI AbAdI ke sukhazAnti TakI zakatAM nathI. A rIte nItiniyamonuM pAlana ApaNA bAhya ane cAMtarika - razULa ane sUkSma - vikAsa mATe atyaMta jarUrI banI rahe che. nItiniyamonA pAlana para ja ApaNA jIvanavyavahAro vyavasthita rahI zake che, arasaparasanA saMbaMdhA TakI zake che, saunI sukhasalAmatI ane vizvAsanuM vAtAvaraNa jaLavAI rahe che, eTaluM ja nahi manuSyetara sRSTi - pazu, paMkhI ane prANIe - sau jIvA A dharatI para sukhazAntithI vicarI zake che. kudarata ane mAnavajIvana vaccenuM saMtulana te ja zakaya bane che. ATalA badhA jarUrI tattvane Aje je rIte Dagale ne pagale bhayaMkara hrAsa thaI rahyo che teNe jIvanane kaTokaTImAM mUkI pArAvAra jaTilatA sarje che. ApaNA ghAra naitika adha:patanane kAraNe je samasyA ApaNI sAme UbhI thaI che tenA ukela karavA jatAM bAra bAMdha tyAM tera tUTe evI dazA Aje ApaNe bhegavI rahyA chIe. prAmANikatA ane satyaniSThAnA abhAva e AnuM dIvA jevuM spaSTa kAraNa che. koI paNa praznanA ukelamAM sattAmULa, dhanabaLa, buddhibaLa, vidyAbaLa, zarIrabaLa ke bIjA gaze te mAge ApaNe akhatyAra karIe, paraMtu A badhAnI pAchaLa naitika La na heAya, cAritrya-nuM pIThabaLa na hoya te tenuM koI ja sthAyI ane saphaLa pariNAma AvI zakatuM nathI. naitika mUlyono abhAva e hareka kSetranA ane hareka staranA mANasa - nAnAMne meTAM sau mATe jANe sAva sAmAnya vastu banI gaI che. akabara-birabalanI eka vArtA ahIM khUba yAda karavA jevI che. ekavAra akabarane prajAnA mAnasanI cakAsaNI karavAnuM mana thayuM. birabale mArga batAvyo: 'nagaramAM DhAMDhero piTAvI jAhera karo ke gharadITha eka leTo dUdha gAmanA kUvAmAM saue rAtanA samaye AvIne reDI javuM.' bAdazAhanA Adeza sAMbhaLI eka prajAjanane vicAra Avyo ke nagarA ATalA badhA loko kUvAmAM dUdha nAkhaze temAM jo pAte eka leATA pANA dhabakAvI deze to kayAM koIne khabara paDavAnI hatI ke kayuM evuM bagaDI javAnuM hatu? khUbInI vAta e banI ke AvA melA vicAra badhAnA manamAM Avyo ne badhAe ja kUvAmAM loTo pANI padharAvyuM! savAra thatAM bAdazAha ane birabala pariNAma jovA gayA. Akho kUvA dUdhane badale naryA pANIthI chalakAI gayA hatA! ApaNI vartamAna manodazAne samajavA A kathA paryApta thaI paDe tema che. vyakitagata anItinA jaMgI saravALAthI sAmUhika jIvanane keTalI hada sudhI kSati poMce che enI kalpanA karavA jeTalI paNa jANe Aje mANasamAM zakita nathI rahI, khedanI vAta pAchI e che ke AvI manodazA sAthe ApaNe mahApuruSAnA jIvanaprasaMgAnI moTI moTI yojanAo drArA ujavaNI karIe chIe ! bhagavAna mahAvIranA 2500mA nirvANa prasaMge parisaMvAda, pradarzana, reDiyo-TI. vI. paranA khAsa kAryakramo, lokakalyANanI vividha pravRttio, dhvaja, cAMdInA sikkA, pravacana vagere dvArA temane aMjali ApavAnuM je mUlya che e karatAM anekagaNuM mUlya ApaNe nItimAna banavA tarapha kadama uThAvIe emAM che. nahitara pachI ApaNA paga kAdavamAM kharaDAyelA rAkhIne svacchatAnI suphiyANI vAtA karavA jevI A ujavaNI dayAjanaka rIte upahAsane pAtra zAradAbena bAbubhAI zAha banI raheze. mAlika zrI muMbai jaina yuvaka saMgha, mudraka ane prakAzaka: zrI cImanalAla je. zAha. prakAzana sthaLa: 385, saradAra vI. pI. roDa, zuM.I- 4 mudraNasthAna: dhI sTeTsa pIpala presa, koTa-muMbaI-1 Te. naM. 350296
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. V by sock Licence No.: 37 54 'praya jainaba navasaMskaraNa varSa 36,: aMka: 24 - bika jIvane > cUMTaNu paddhati ane niyamomAM sudhArA muMbaI, 19 eprila 1975, budhavAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra vArSika lavAjama rUA. 10, paradeza mATe ziliMga : 22 chUTaka nakala 0-50 paisA " taMtrI cImanalAla cakubhAI zAha sUra (2) - cUMTaNIphaMDa ane kharca vadhAre samartha che. ceSmI sodAbAjI che. 'cUMTaNInAM ghaNAM aniSTonuM mULa cUMTaNI phaMDa ane cUMTaNIkharca lagabhaga badhA saMmata che ke kaMpanIo uparanI A manAI che. kAyadAthI cUMTaNIkharcanI maryAdA bAMdhI che, paNa suvidita rada thavI joIe. AzcaryakAraka che ke tArakuMDe samitie hakIkata che ke dareka umedavAra bAMdhela maryAdA karatAM anekagaNu AvI bhalAmaNane virodha karyo che. tema karavAmAM vicitra vadhAre kharca kare che. hakIkatamAM dareka umedavAranI dhArAsabhya ke loka dalIla vAparI che. A samitie kahyuM che ke kaMpanInA zeraholDara sabhAnA sabhya tarIkenI kArakirdI jUThANAMthI zarU thAya che. kheTA hisAbo bhinna rAjakIya mata dharAvatA hoya che, tethI kaMpanIe koI eka rAjakIya pakSane phALe Apa na joIe. mAM dalIlamAM bahu vajUda rajU karI pote maryAdA mujaba kharca karyuM che tevuM batAve che. cUMTaNI anahada kharcALa thaI che. lAMcaruzavata vadhI gaI che. lokasabhAnI beThaka nathI. tArakuDe samitinI keTalIya bhalAmaNa zAsaka pakSane lakSamAM mATe pAMcathI mAMDI vIsa lAkha sudhInuM kharca thAya che. dhArAsabhAnI rAkhI karavAmAM AvI che. tethI zAsaka pakSane jyAM vizeSa lAbha beThaka mATe eka lAkhathI mAMDI - pAMca lAkha sudhInuM kharca thAya che. thata hoya tevI vAjabI bhalAmaNane paNa tArakuMDe samitie AmAM eka moTI chaTakabArI che. koI rAjakIya pakSa ke saMsthA, umeda virodha karyo che. cUMTaNI phaMDane vicAra koI eka pAne lakSamAM vAra mATe kharca kare to te kharUM umedavAranA kharcamAM gaNAtuM nathI. rAkhI nahi, paNa samagrapaNe jAhera hitamAM kara joIe. Aje rAjakIya pakSe karaDe rUpiyAnAM phaDe ekaThAM kare che. AvAM phaMDa koMgresa sattA upara che, kAle bIjo koI paNa hoya. have sarakAra paNa meLavavA vyApaka bhraSTAcAra thAya che. kuMDa ApanArane prajAnA vicAra karatI thaI che ke kaMpanIeAnA phALA upara mUkela pratibaMdhathI bhege sIdhI ke ADakatarA vizALa anekagaNA lAbha ApavAmAM bhraSTAcAra ane kALAM nANane upayoga vadhyo che. Ave che. bajAro athavA udyoge pAsethI sAmUhika phaDe levAmAM cUMTaNI kharcanI vartamAna maryAdA che te vadhArI vAstavika banAvavI. Ave che. tenA vepArIo ane udyogavALAone prajAnA bIjI agatyanI bAbata e che ke, rAjakIya pakSe potAnA bhAge bhAvavadhArA athavA bIjA lAbhe apAya che. kaMpanIone hisAbe bahAra pADatA nathI hotA. te mATe kAyadAthI prabaMdha rAjakIya pakSone phALo ApavAnI manAI thaI tyArathI kALAM karavo joIe. dareka rAjakIya pakSe Ilekazana paMca niskRta eDiTara pAse potAnA hisAbo eDiTa karAvI prakaTa karavA nANAMne upayoga vadhIpaDayo che. je rAjakIya pakSa sattA upara hoya joIe. vizeSamAM eka hajArathI vadhAre rakamanA badhA phALA cekathI tene vadhAre lAbha maLe te svAbhAvika che, kAraNake te lAbha ApavA ja levA joIe. vaLI rAjakIya pakSo taraphathI, pako niyukata karelI adhikRta vyakitA ja phaMDa ugharAve ane bIjA koI nahi. have to lahuM! atyAre keTalIya rAjakIya vyakitao pakSanA 2cUMTaNIphaMDane nAme moTI rakamo meLave che. temAM keTalI pakSane pahoMce che te bhagavAna - [pRthvI] jANe. pakSa athavA to tenA netA badanAma thAya che te vadhArAmAM. vidAyataNI vedanA ava na tINa pahelAsamI, . rAjakIya pakSA je kAMI kharca kare, te pakSanA umedavAra upara phALe jatAM samaya kALanA sakaLa ghA dise rUjhatA; paDatuM gaNI levuM joIe. suprIma korTe evo cukAdo Apyo hato tame nahi samIpamAM - samajI levuM haiyuMya A, (je hAla turata kAyadAthI rada karyo che.) ke koI umedavArane mATe ja nahi nirakhavA kudI tama prasanna ro maLe. rAjakIya pakSo kharca karyuM hoya te kharca tenA kharcamAM gaNavuM. AmAM paNa nahIM nirakhavA maLe - kyAM kahuM ? chaTakabArI rahe che. rAjakIya pakSanuM badhuM baM badhA umedavAro upara have te kahuM phALapaDatuM gaNI levuM joIe. prasanna ura, je zarIra mahi, baddha ne sImita eka sUcanA evI karavAmAM AvI che ke, cUMTaNIkha athavA hatuM, ava prasAryuM sUkSma thaI bhavya nI:sImamAM! tene acuka hisso rAjaye bhagava. ApaNA jevA meTA dezamAM kharSa susuma? nA, ava sugaMdhamAM vyApaka! jyAM ATalAM badhAM rAjya che tyAM badhe rahUMTaNIkharca rAjya vilAI gaI jyota? nA, kiraNa-tejamAM ghotaka! bhegave te zakaya nathI, paNa keTalAka kha rAjaya bhegavI zake. dAkhalA -gItA parIkha | tarIke lagabhaga dareka umedavAra cUMTaNIkArDa mekalatA hoya che, jemAM ' (sva. paramAnaMdabhAInI cethI puNyatithi nimitte darekane moTuM kharca thAya che. AvA kArTe rAjya taraphathI mekalAya, temanAM putrI gItAbena parIkhe mekaleluM kAvya ) . jemAM te te vibhAganA badhA umedavAre, temanA cihane ane matadAnanuM sthaLa tathA umedavArane matayAdImAM naMbara ApavAmAM Ave te
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 prabuddha jIvana umedavArane meTuM kharca bacI jAya. bIju paNa keTaluMka kharca rAjya upADI zake. tevI ja rIte vAhanonA upayoga, matadArone lAvavA laI javA, jamADavA vagere kharcAo upara pratibaMdha athavA maryAdA mukAvI joIe. dareka umedavAra cUMTAya eTale turata teNe peAtAnI ane peAtAnI patnI athavA pati ane saMtAneAnI milakata ane Avaka segaMda upara jAhera karavI joIe ane dara be varSe dhArAsabhya rahe tyAM rasudhI jAherAta karavI joIe. nANAMnA bephAma upayoga rAjakIya bhraSTAcAranA janaka che. te sakhata rIte aMkuzita karavA ja joIe. nANAMnA durupayoga sadaMtara baMdha na thaI zake te paNa ochAmAM ochA thAya tevAM pagalAM tAtkAlika levAmAM nahi Ave te mAtra guMDArAja raheze. sarakArI sAdhano ane nokarono upayoga sattA upara heAya te pA cUMTaNImAM sarakArI sAdhanA ane neka rAnA upayoga kare che. AvA upayoga keTaleka darajaje svAbhAvika che, paNa tenA durupayoga aTakAvavA joIe. DiyA, Telivijhana sarakAra hastaka che. dareka rAjakIya pakSane tenA prajAkIya sthAnanA pramANamAM upayoga maLavA joIe. tevI ja rIte ardhasarakArI saMsthAo, myunisipAliTI, paMcAyata, sahakArI maMDaLIo, zikSakone cUMTaNImAM saMDovavA na joIe. cUMTaNInI jaherAta thAya tyAra pachI, sarakAre rakhevALa sarakAra peThe vartavuM joIe. koI navI. yojanAo, cUMTaNI-lAlaca tarIke, jahera thavI na joIe. uttara pradezanI cUMTaNI vakhate keTalAMya zilAropaNa thayAM, dezamAM achata hatI tevI cIjo, anAja, tela, simenTa vagere meTA pramANamAM uttara pradeza pahoMcADayAM. AvI gerarItie aTakavI joIe. duSkALamAM paNa rAjakIya hetu parAvI kAma thAya che ane rAjakIya pakSe acAnaka jAgI UThI sevA karavA nIkaLI paDe che. pakSAMtara: chellAM pAMca varSamAM padmAMtaranuM meTuM aniSTa anubhavyuM. dareka pakSa A bAbatamAM deSita che. pariNAme dhArAsabhyomAM lAMcaruzvata peThI. koI eka pakSa taraphathI cUMTAyelI vyakita pakSAMtara karavA Icche te teNe rAjInAmuM ApI pharI cUMTaNImAM UbhA rahevuM joIe. pradhAna thavA athavA bIjA hoddAo meLavavA pakSAMtara asahya lekhAvuM joIe. bIjA paNa ghaNA sudhArAe sahelAIthI karI zakAya tevA che, jene pariNAme cUMTaNInAM keTalAMka aniSTo aTakAvI zakAya. koInuM umedavArI patraka gerakAyadesara maMjUra athavA nAmaMjUra thayuM hAya tA tenA nirNaya tAtkAlika cUMTaNI zarU thAya te pahelAM ja thaI javA joIe. atyAre cUMTaNI pachI be-traNa varSe thAya che tema nahi. tevI ja rIte cUMTaNI arajIono nikAla cha mahinAmAM thaI javA joIe. vaDA pradhAna sAmenI cUMTaNI-arajI hajI cAle che, kadAca temanI mudata pUrI thAya tyAM sudhI cukAdo na Ave, tene mATe khAsa korTo karI turata sunAvaNI karavI ane apIlanI maryAdA bAMdhavI. matagaNatarI matadAna pachI turata ja thavI joIe, jethI matapeTIAmAM gAlamAlano avakAza na rahe. bane tyAM sudhI matadAna eka divase thavuM joIe. rAjakIya pakSoe cUMTaNI daramyAna AcArasaMhitA racavI joIe, jenuM pAlana niSThApUrvaka karavuM, jethI cUMTaNI daramyAna halakI AkSepabAjI rokI zakAya. AmAMnA ghaNA sudhArAe tAtkAlika thaI zake tevA che ane te karavA joIe. tenI vicAraNA cAlI rahI che. AzA rAkhIe ke badhA rAjakIya pakSo, pUrvagraho ke matagraho cheADI, svaccha ane nyAyI cUMTaNI mATe utsuka thaI jarUrI sudhArA vinAvilaMbe svIkAraze. bIjI be bAbatono saMkSepamAM ullekha karI lauM. cUMTaNI pachI umedavArane pAchA kherAvAnA adhikAra viSe ane janatA umedavAra viSe. pAchA bAlAvavAnA adhikAra AkarSaka lAge che, paNa vyavahAru nathI. je dezoe tene prayoga karyo che temanA anubhava lAbhadAyI nathI nIvaDayA. koI matavibhAgane peAtAnA umedavArathI asaMtoSa che te nakkI kevI rIte karavuM? pharI cUMTaNI ja karavI paDe. 10 ke 20 TakA matadArone e adhikAra ApIe to kheATA caLavaLiyA phAve ane umedavArane anyAya thAya. umedavAranI pasaMdagI ane cUMTaNImAM kALajI rAkhavI te ja mArga che. janatA umedavAra viSe A pahelAM meM vigatathI lakhyuM che, taraMgI khyAla che. pracAra mATe AvI vAta vahetI mukAya, teno amala zakaya nathI. jo noMdhapAtra hakIkata che ke jayaprakAze nImela tArakuMDe samitie A bemAMthI koI bAbatane ullekha karyo nathI, bhalAmaNa karI nathI . tA. 164-75 aMtamAM, cUMTaNInI saphaLatAnA AdhAra leAzikSaNa ane leAkajAgRti upara nirbhara che. leAkazAhIne nAme jeo AMdolana ke upavAsa kare che teo leAkazikSaNa ane leAkajAgRti mATe tene aradhe! samaya paNa Ape to vadhAre lAbhadAyaka thAya. niyA game tevA karIe paNa leAkajAgRti na hoya teA saphaLa na thAya. dareka matadAra vibhAgamAM matadAra maMDaLa hAya, je matayAdIthI mAMDI cUMTaNI sudhI takedArI rAkhe ane tyAra pachI umedavAra upara cekI kare te! A lokazAhI sArthaka thAya. e yAda rAkhavuM jeIe ke ApaNe jene leAkazAhI kahIe chIe te sIdhI lAkazAhI - DAyarekaTa DemeAkresI -- nathI. eTale ke loko pAte maLI nirNaya karatA nathI. potAnA pratinidhie cUMTI, temanI mAraphta nirNaya thAya che. It is a representative democracy. pratinidhitva yogya thAya tene mATe lAyaka umedavAro zodhavA ane tevA umedavAra ja cUMTAya tevI cUMTaNI patita hovI; A banne mATe leAkazikSaNa ane leAkAgRti ja chevaTa asarakAraka thAya. AvI paristhiti utpanna karavA ghaNI taMdurasta praNAlikAo ane anubhava jarUranAM che. dhArA sabhyo ane cUMTaNImAMthI lokone vizvAsa UThI gayA che. pharIthI evA vizvAsa pedA karavA hoya te mAtra dAlanathI te nahi thAya. gADha prajasaMparka sAdhI jAhera jIvana zuddha kareA. badhAe sAthe maLI bhagIratha puruSArtha karavA paDaze. tA. 10-4-'75 prakINa noMdha amerikAnA osarato prabhAva cImanalAla cakubhAI dakSiNa viyeTanAma ane kabaDiyAmAM merikAnI nItiniSphaLa gaI tenI asara duniyAnA bIjA dezamAM paDavAnI. A ja TANe mAMga-keI-zekanuM avasAna thayuM, eTale TAIvAnanuM bhAvi anizcita banyuM che. TAIvAna uparanA cInanA dAvA have majabUta bane che. thAIlenDamAM amerikana lazkara che. te haTAvI levA thAIlenDamAM mAga thaI rahI che. sAmyavAdI baLe dakSiNa - pUrva eziyAmAM varcasa meLave che. InDoneziyA ane malayeziyAmAM sArA pramANamAM cInI vastI che ane sAmyavAdI pakSo che. A badhA deze| cIna ke raziyAnA tAbedAra raheze ema nathI. darekane rASTrIyaarimatA che. paNa A dezonI sAmAjika, Arthika racanA DAberI, sAmyavAda taraphI raheze, bIjA vizvayuddha pachI amerikAne duniyAnI AgevAnI maLI. yuropa, jApAna, ane bIjA dezo bhAMgI paDayA hatA tene amerikAnI sahAya anivArya thaI paDI. raziyA ane pUrva yuropanA sAmyavAdI deze ane pazcima yuropa vacce ThaMDu yuddha zarU thayuM temAM amerikAe pazcima yuropanA deza ane jApAnane DhaLaka sahAya karI. pazcima yuropanA rakSaNa mATe amerikana lazkara yuropamAM che. nATo karArathI
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-4-75 prabuddha jIvane 239 pazcima yuropanA koI paNa deza upara AkramaNa thAya te amerikA tenI madade javA baMdhAyela che. A badhe nakazo have palaTAI gayo che. yuropanA deze ane jApAna samRddha thayA che. amerikAnA varasamAMthI chUTavA dagale zarUAta karI. dakSiNa viyeTanAmano anubhava batAve che ke amerikAnI game teTalI zakita hoya to paNa, rakSaNa karavA asamartha che. amerikAnI zakitamAMthI vizvAsa uThI gayo. amerikAne mULa hetu mUDIvAdI artharacanA duniyAmAM TakAvI rAkhavAne rahyo che. tema karavAmAM lokazAhInA rakSAnI baha paravA karI nathI. porTugala, spena, grIsa, TarkI, koriyA, InDocAInA, AphrikA, dakSiNa amerikAnA deze, AvA ghaNAM pradezamAM jamaNerI saramukhatyArI ane pratyAghAtI baLone amerikAe Teko Apyo che. thA "rikA TakA ApyA che. amerikAne virodha saramukhatyArI pratye nahi paNa sAmyavAdI artharacanA pratye rahyo che. bIjI rIte kahIe to potAnA Arthika hitonA rakSaNa pratye rahyo che. madhya pUrvamAM IjharAIlane sabaLa Teko Apyo, paNa telanI kaTekaTa AvatA, Araba rAjya sAthe samAdhAna anivArya banyuM. tetha IjharAIla upara dabANa vadhAryuM. IrAIlane kayAre laTakatuM mUkaze te kahevAya nahi. - yuropamAM judI ja paristhiti UbhI thaI che. 50 varSa pachI gilamAM saramukhatyArI gaI. lagabhaga sAmyavAdI daLa sattA upara AvyuM che. spenamAM evuM ja banavA saMbhava che. pazcima yuropane raziyAne bhaya nathI. tethI vizeSa, dareka dezamAM rahelA sAmyavAdI pakSanA AkramaNano bhaya che. phrAnsa, ITalI, keTaleka darajaje Tina, vagere dezomAM sAmyavAdI pakSa athavA DAberI baLenuM jora vadhatuM jAya che. ITalI jevA dezamAM sAmyavAdI pakSa cUMTaNI mAraphata sattA para Ave te saMbhava che. ane eka vakhata sattA para AvyA pachI tene haTAva ati muzkela banaze. Communists can come to power once by electoral process and then make it impossible to remove them porTugalamAM cUMTaNInI vAta karI ane kadAca cUMTaNI karaze paNa te sAmyavAdI dezamAM thAya che tevI haze. ' dakSiNa viyeTanAmamAM je banyuM ane madhya pUrvamAM je banI rahyuM che tema ja nika sananA vahIvaTathI thayela naitika adha:patane pachI amerikA AtmavizvAsa gumAvI beThuM che. duniyAnA dezoe amerikAmAM vizvAsa gumAvyA che. it would appear America is slowly fading away from its world leadership anu leftist forces are on the marcn all over the world. America is having an agonising reappraisal of its foreign policy. kalakattAmAM jayaprakAza para humalo kalakattAmAM jyaprakAzanI meTarane zAsaka pakSanI yuvaka koMgresa ane chAtra pariSade gherI lIdhI, temanI moTarane ane temanI sAthe hatA te lokasabhAnA sadasya samara guhAne IjA thaI. A banAvane vidha pakSoe vAjabI rIte sakhata vakhoDI kADhayo che. jyaprakAze ane paDakAra mAnI jhIlI lIdho che. ane thoDA vakhata pachI kalakattA jaI vidyArthIonI miTIMgane saMbodhavAno nirNaya karyo che. lokasabhAmAM virodha pakSa taraphathI sarakAra upara ThapakAnI darakhAsta rajU thaI jenA upara ATha kalAka ati ugra carcA thaI. A carcAmAM koI maryAdA na rahI. AkSepe ane pratiAkSeponI jhaDI varasAvI. banne pakSe phAsIvAdI hovAne Arepa karyo. saMsthA keMgresanA AgevAna esa.ane, mithe kahyuM ke, jyaprakAzanuM khUna karavAnuM pUrvayojita kAvataruM hatuM. tenI pAchaLa IndirA gAMdhIne hAtha hato. sarakAra IrAdApUrvaka AvA banAvo yojIne virodhane dAbI devA Icche che; IndirA gAMdhIe A carcAmAM bhAga na lIdhe. sarakAra taraphathI gRhamaMtrI brahmAnaMda reDIe javAba Apyo. A banAva mATe temaNe kAMI dIlagIrI jAhera na karI. brahmAnaMda reDIe kahyuM ke, AvA banAve rAjakIya jIvanamAM bane ja che. jyaprakAza nArAyaNa satata uzkeraNI kare, lazkara ke pilIsamAM vidroha phelAvavAno prayatna kare, rASTranA netAne utArI pADe te virodha thAya tethI Azcarya pAmavuM na joIe. zAsaka pakSa ane janmaPrI sAmyavAdI pakSanA sabhyoe roSapUrvaka prakAzanA AMdolanane AvA banAvo mATe kAraNabhUta gaNAtuM. Ama joIe to A banAva bahu gaMbhIra nathI. koI paNa AgevAna rAjakIya vyakitanA jIvanamAM Avo anubhava thAya che, paNa lokasabhAmAM thayela carcAnA saMdarbhamAM AvA banAvanuM mahattava che. te samajavA jayaprakAzanA AMdolananuM svarUpa UMDI rIte tapAsavuM jarUranuM che. e AMdolananuM dhyeya ane tenI rItarasama jotAM AvA banAvo vadhaze ema lAge che. koNa sAcuM ane koNa khoTuM tenI / carcAmAM nathI Utarate. vAstavika paristhiti joIe te saMgharSa vadhaze e spaSTa che. AMdolananuM dhyeya samULI krAnti kahevAya che. tAtkAlika dhyeya zAsaka pakAne sattA parathI dUra karavAnuM che. tema karavAno prakAzane ane prajAne pUro adhikAra che. prazna e che ke kevI rIte? jyaprakAza moracA, gherAva, baMdha, jaMgI sabhA, saraghasa ne vidhAna sabhA visarjana, zikSako, vidyArthImmo, sarakArI nokare, lazkara ane polIsa ane Ama janatAnI urojanA karI sarakArI kArya aMbhita karI devuM ane AvA badhA kAryakramone dezavyApI banAvI, AMdolanane vega Apo-e mArga apanAvyo che. AMdolana, zAtimaya hovAne dAvo thAya che. AvuM AMdolana zAntimaya rahe te zakaya nathI. gAMdhIjInA ahiMsaka pratikAra sAthe AMdolanane sarakhAvavAmAM Ave che. be varace koI sarakhAmaNI thaI zake tema nathI. gAMdhIjInI ahisA jyaprakAzane svIkArya nathI, A vAta emaNe pote spaSTa kahI che. vicAramAM hiMsA bharI hoya, vANImAM khUba uzkeraNI hoya to vana zAntimaya rahe te rAva che. sarakAra, zAsaka pakSa ane tene Teke ApatA jamaNerI sAmyavAdI pakA pUre sAmane karaze. emaNe samajI levuM joIe. AMdolanane Teko ApatA pakSo, janasaMgha, ke DAberI sAmyavAdI ane bIjA pako paNa, ahiMsA ke zAntimaya mArgamAM mAnavAvALA nathI. jyaprakAza A badhuM pUrepUra jANe che. vartamAna paristhiti asahya che. prazna e che ke tene kema palaTAvavI. . lokazAhI paddhatie karavuM hoya te cUMTaNI mAraphata ja thaI zake. leka zAhInA rakSaNanI vAta karavAvALAne paNa temAM kAThA nathI. sarakAra phAsisTa thatI jAya che ema gaNIe to paNa, maracA, gherAva, baMdha, upavAsa, uzkeraNIe, vidhAnasabhA visarjana, A badhI lokazAhI paddhati nathI. phAsijhamanuM hArda e che ke, baLajabarIthI sAmA pakSane dabAvI de ane pitAnuM dhAryuM karavuM athavA karAvavuM. banne pakSe eka athavA bIjA prakAranI baLajabarI vApare che. sarakAre lokazAhI paddhati choDI dIdhI che mATe tenI sAme lokazAhI paddhatithI laData zakaya nathI ema mAnIe to lokazAhInuM rakSaNa nathI thatuM. pratikAra AnavArya che. e ahiMsaka rIte karavo hoya te gAMdhInI ahiMsA svIkArIe to ja saphaLa thAya. e ahiMsaka pratikAra zakaya nathI ema mAnI vinebAe pratikAra chADayo ane jyaprakAze ahiMsA choDI, athavA koI divasa ravIkArI nahatI. Confrontation and clashes are inevitable in the methods he has adapted even though he may wish the agitation to remain peaceful. The battle lines are being sharply drawn on both sides all over the country Is it our destiny or is there a bridge left?
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 prabuddha jIvana merArajIbhAinA upavAsa ... maiArArajIbhAInA anazananA aMta AvatA rAhatane anubhava thaze. sarakAre 7mI jUna AsapAsa gujarAtamAM cUMTaNIo yojavAnA nirNaya jAhera karyo che. A nirNayane udAratA kahevI, zaraNAgati kahevI ke vyavahAru DahApaNa gaNavuM e darekanA abhiprAyane viSaya che. vahelI cUMTaNI karavAmAM zAsaka pakSane geralAbha thAya tenAM karatAM merArajIbhAIne kAMI kajArajA thAya temAM vadhAre jokhama che evI gaNatarI haze . IndirA gAMdhIe kahyuM che ke, cUMTaNI caiAmAsA pachI karavAnA nirNayamAM koI siddhAMtanA prazna na hatA athavA rAjakIya hetu na hatA. duSkALanI paristhiti lAmAM laI gujarAtanI prajAnA hitamAM nirNaya lIdhA hatA. paNa eka bujharga netA ane AgevAna svAtaMtrya sainikanA jAna bacAva vadhAre jarUranuM hAI A nirNaya badalyA che. vizeSamAM kahyuM che ke sarakAra upara AvA dabANa vakhate - vakhata lAvavAmAM Ave te ayogya che. merArajIbhAInI AtmakathAnI yAda ApI IndirA gAMdhIe kahyuM che ke, gaeNrArajIbhAI peAte AvA dabANanA virodhI rahyA che ane vaza na thAya. tAkIdanI pari sthitinA aMta lAvavAnI nA pADI che ane merArajIbhAIe te svIkAryuM che. cUMTaNI cAra mahinA vahelI thAya ke meADI temAM koI gRhana naitika prazna samAyela na hatA, jethI anazana karavA paDe. phebruArI mahinAmAM cUMTaNI karavI joItI hatI ane thaI zakata. temana. karavAmAM zAsaka pakSanA lAbhAlAbhanA vicAra kadAca kAraNabhUta hoya. cUMTaNI vahelI karAvavAnI sarakArane pharaja pADavAmAM zAsaka pakSane harAvavAnI A zraSTha taka che, e vicAra hovA rAMbhava che. cUMTaNI vahelI meADI thAya temAM koI rAjakIya pakSane lAbhahAnine saMbhava che. prajAkIya sarakAra hoya te duSkALamAM prajAne vadhAre rAhata maLe e zakaya che. have cUMTaNI thaze ane prajAkIya sarakAra sattA upara Avaze tyAM sudhImAM duSkALanI bhIMsane samaya ghaNA kharo puro thayA haze. sarakAre phebruArImAM cUMTaNI na karI tyAre prajAne kharI rAhata ApavA prajAkIya dheAraNe duSkALa rAhatanuM kAma meTA pAyA upara upADI levuM joItuM hatuM ane temAM merArajIbhAIe AgevAnI lIdhI hAta, tA prajAnI meATI sevA thAta. cUMTaNI vahelI thaI tethI rAjakIya pakSA AnaMda anubhavaze evuM nathI. prajAne bahu lAbha thaI jaze ke lokazAhIno vijaya thayo evuM paNa nathI. saMbhava che ke badhA rAjakIya pakSanI mUMjhavaNa have zarU thAya che. cUMTaNInA pariNAme prajAne sthira ane svaccha rAjataMtra na maLe to prajAnI mUMjhavaNa zarU thaze. nanirmANa ane saMgharSa samitie AMdolanane vega ApavA zarU karyo hato. A nirNayathI indirA gAMdhIe gujarAtamAM AMdolana mATe kAraNa rahevA dIdhuM nathI. have lAyaka ane pramANika janatA umedavAro keTalA meLave che te jovAnuM rahe che. virodhI rAjakIya pakSAmAM ekatA thavAnA saMbhava dekhAto nathI. saMsthA koMgrese koI sAthe joDANa karavAno InakAra karyo che. cImanabhAI paTela potAnA jUthanA alaga morace cAlu rAkhaze. zAsaka pakSa paNa gujarAtamAM saMgaThita nathI. cUMTaNI vahelI karavA mArArajIbhAI sarakArane pharaja pADI zakyA. jayaprakAze Ane naitika baLAnA ane lokazAhIno vijaya lekhAvyo che. A vijayane kharekhara sArthaka karavA hoya to ghaNuM karavAnuM rahe che. cUMTaNInA pariNAmanI AnuratApUrvaka rAha joIe. mRtadeha visarjananA oSTha mArga thoDA divasa pahelA InDIana ekasapresamAM eka noMdha hatI. goregAMvamAM koI garIba krizciyananuM avasAna thayuM. tyAMnA krizciyana tA. 16-4-75 kabrastAnamAM laI gayA paNa tyAM jagyA na hatI. chevaTa sAyana laI jaI kayAMka daphna karyuM. A banAva uparathI te lekhake prazna upasthita karyo che ke mRtadeha visarjanano koSTha mArga zuM? mATA zaheromAM jyAM jIvatA mANasane rahevA jagyA maLatI nathI tyAM mRta dehAe kIMmatI jagyA zA mATe rokavI? praznanuM A eka pAsuM che, paNa mRtadeha visarjanano prazna mukhyatve dhArmika mAnyatA ane lAgaNInA che. krizciyanA ema mAne che ke kayAmatane divase badhA mRtAtmA sajIvana thAya che ane temanA nyAya thAya che. eTale mRtadehane jALavI rAkhavA joIe. mRtadehane daphana kare to paNa mATImAM maLI jAya che e jANItuM hAvA chatAM A rivAja rahe che. Iziyana mRtadehane jALavI rAkhavAnI kaLA vadhAre sArI rIte jANatA. sekaDo varSa pachI AvA mRtadehA - khAsa karI rAjAonA maLyA tyAre sArI sthitimAM hatA. mRtadeha sAthe khUba jara--jhaverAta paNa hatuM. ema kahevAya che ke rAjavI vaMzamAM vyakita janme tyArathI tenI kabara baMdhAvavI zarU thAya. tenI pachavADe lAkho rUpiyAno kharca thAya. khristI ke islAma dharmamAM punarjanma, karma bandhana ane janmamaraNanA pherAmAMthI mukita, evI mAnyatA nathI. hinduo mRta dehane agnisaMskAra kare che. temAM A mAnyatA mukhya kAraNa che. AtmA dehane UDI jAya pachI tenI sAthe tene koI saMbaMdha raheto nathI, rAkhavA nahi. dehanuM koI evuM smRticihana paNa na rAkhavuM ke jemAM tenI vAsanA rahI jAya. sagA saMbaMdhIo sAthe paNa sarva saMbaMdha viccheda karavo. tyAM paNa kAMI vAsanA rahevA na devI. karmasaMyoge parasparanuM milana thayuM. temAM baMdhAI na rahevuM. saMbaMdhIoe paNa deha cheDI jatA AtmAne koI prakAre bAMdhavA nahi. eTale tenuM smRticihna rAkhavuM nahi. paMcamahAbhUtanA deha paMcamahAbhUtamAM maLI jAya ane tenuM saMpUrNa visajaina thAya emAM ja AtmAnuM oya che. enI je gati thavI lakhI hoya temAM koI avarodha ubhA na karavo. sAmAjika, Arthika, svachatA vagere daSTie paNa mRtadehanA agnisaMskAra tenA visarjanano zreSTha mArga che. mArI thoDI aMgata vAta karu to asthAne nahi gaNAya. huM dADha varSanA hatA tyAre mArI mAtA gujarI gaI. ema kahevAya che ke mArAmAM enA jIva rahI gayA eTale mArI bIjI mAtAnAM dehamAM teno jIva AvatA. mArI bIjI mAtA atyaMta dhArmika vRttinI che. AvuM ene gamatuM nahi paNa te nirUpAya hatI. pachI gokhalA karI mArI mAtAne 'gRha ' ApyuM, paNa vakhatovakhata mArI bIjI mAtA zarIramAM AvatA. chellA keTalAka varSothI have baMdha thayuM che. huM samajaNA thayo tyArathI mArI bIjI mAtAnA zarIramAM mArI bA Ave to huM tene kahetA ke mArAmAM jIva na rAkhavA ane peAtAnA AtmAnuM kalyANa karavuM. AvuM kahuM tyAre tene khoTuM lAgatuM ane khUba raDe (eTale ke mArI bIjI mAtA raDe.) huM daDhapaNe mAnatA ke mArI mAtAne AvI vAsanAmAMthI mukata karavI joIe. A sAthe keTalIka camatkArika vAto paNa saMkaLAyelI che, je huM mAnatA nathI paNa jene khulAsA mane maLatA nathI. azarirI AtmA koIka svarUpe vase chephre che. ApaNI sAthe saMbaMdha rAkhe che evuM anumAna karavuM paDe evA anubhava mane thayA che. mArI patnInuM avasAna thayuM tyAre paraMparAgata rIte agnisaMskAra karavAno meM Agraha rAkhyo hato. rAmanArAyaNa pAThakanI eka kAvya paMkitanI mArA mana upara asara che. "maLyA tuja samIpa agni, tuja samIpa chUTA thayA.' cImanalAla cakubhAI 14-4-75
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-4-75. prabuddha jIvana * bhagavAna mahAvIranuM prathama pravacana - itA. 23mI eprile mahAvIra jayantI che. A varSe tenuM vizeSa mahattva che. te prasaMge, bhagavAna mahAvIrane kevalazAna thayA pachI, prathama pravacana karyuM te ahIM AvyuM che. temAM bhagavAne dharmanA siddhAMte batAvyA che. AcArya tulasIe lakhela "bhagavAna mahAvIra', pustakamAMthI anuvAda karyo che. -cImanalAla cakubhAI]. bhagavAne kaivalya prApta karyA pachI prathama pravacana karyuM. emAM 0 lebha karo nahi. bhagavAne AtmasAkSAtkAranA caturaMga mArganuM pratipAdana karyuM. 0 bhaya rAkhe nahi. 1. samyaga darzana - yathArtha para AsthA kendrita karavI. 0 hAsya ane kutUhala kare nahi. 2. samyaga jJAna - yathArthane jANavuM. asatyanA badhA prasaMgAthI bace. sata (je che tenuM)nuM dhyAna 3 samyaga caritra - saMyama karo. karo. satanuM dhyAna ja satya che. 4. samyaga tapa - saMcita karmamaLanuM zodhana karavuM. 3. bhagavAne corI nahi karavA vize pravacana karyuM : bhagavAne A jagatamAM be mULatattva che - AtmA (jIva) ane anAtmA kahyuM: "IcchAne saMyama kare. IrachAne saMyama nahi karavAvALA bIjAnA (ajIva).AtmAnI zarIrabaddha dazAnuM nAma jIva ane enI zarIra- adhikAra ane adhikRta vastuonuM haraNa kare che. je vyakita mukata duzA nAma paramAtmA che. AtmAmAMthI paramAtmA banavAnuM bIjAnA adhikAra ane adhikRta vastuonuM haraNa kare che enA sAdhana dharma che. rAgadveSa vadhe che. jeno rAgadveSa vadhe che eno meha vadhe che. jene munidharma: meha vadhe che, enAM du:kha vadhe che. du:khamAMthI mukita meLavavA mAgatA samatA dharma che, viSamatA adharma che. AMtarika kSamatAnI daSTie ho to IcchAne rAMyamamAM rAkho.' badhA jIva samAna che - koI nAnuM nathI ke koI moTuM nathI. IrachA * saMyama zAzvata dharma che. enA pAlana mATevikAsanI daSTie jIva cha prakAranA hoya che. 0 vastune anAvazyaka upayoga kare nahi. 0 pRthvI kAyika - khanija padArthonA jIva 0 AvazyakatA ane anAvazyakatAne viveka kare. IcchAnA * 0 akhAyika - pANInA jIva prasaMgathI baco. IrachAne saMyama e ja acaurya che. . 0 tejaskAyika - agninA jIva 4. bhagavAne brahmacarya vize pravacana karyuM. bhagavAne kahyuM: 0 vAyukAyika - havAnA jIva abrahmaNyanI Asakitane jItI lIdhA pachI zeSa Asakitao 0 vanaspatikAyika - hariyALInA jIva pAra karavAnuM saraLa che. mahAsAgarane tarI lIdhA pachI nadIomAM 0 trasakAyika - gatizIla jIva taravAnuM muzkela nathI hotuM.' 1. bhagavAne ahiMsA mATe pravacana karyuM. bhagavAne kahyuM : brahmacarya zAzvata dharma che. enA pAlana mATe0 koI jIvanI hatyA karI nahi. 0 vANIne saMyama karo. che keIne satAvo nahi. 0 daSTino saMyama karo. 0 koInA para hakUmata kare nahi. 0 smRtine saMyama karo. 0 koIne parataMtra banAva nahi - dAsa banAve nahi. A 0i. khAghano saMyama karo. samatA dharma che, A ahiMsA dharma che, A zAzvata dharma che. Atmadarzanane abhyAsa karo. cetanAnA UMDANamAM ramamANa samatA dharmanA pAlana mATe karavuM e ja brahmacarya che. 0 koIthI Daro nahi, koIne DarAve nahi. 5. bhagavAne aparigraha mATe pravacana karyuM. bhagavAne kahyuM: 0 koIne hIna gaNA nahi ane tamane pitAne paNa hIna "parigrahamAM Asakata manuSya verane vadhAre che. eTalA mATe padArthamAM samaje nahi. Asakita mUcha rAkhe nahi.' 0 koInI dhUNI karo nahi, anAsakita (amUchI) zAzvata dharma che. enA pAlana mATe- 0 ISTa vastu maLe te harSa ane na maLe te zeka kare nahi, 0 zabdamAM Asakata bane nahi. 0 sukhamAM khuza ane du:khamAM dIna bane nahi. 0 rUpamAM Asakata bane nahi, 0 jIvanamAM Asakata ane metamAM bhayabhIta bane nahi. 0 gaMdhamAM Asakata bane nahi, 0 prazaMsAthI phulAe nahi ane nidAthI murajhAe nahi. 0 rasamAM Asakata bano nahi. - 0 saMmAna maLe te garva ane apamAna thAya to turachatA anu 0 sparzamAM Asakata bano nahi bhave nahi. jIvananA badhA keMdromAM samatA rAkhe, taTastha raho, Asakita ane enAM nimittAmAMthI bacIe e ja aparigraha samatAmAM rahevAmAM ja ahiMsA che. che. ahiMsAnI siddhi samiti ane guptithI thAya che. 2. bhagavAne satya mATe pravacana karyuM. bhagavAne kahyuM: satya 1. IryA - samiti - sAvadhAnIpUrvaka cAlavuM. bhagavAna che. e ja lekamAM sAratattva che. enI kheja karo. jIvanamAM 2. bhASA-samiti - sAvadhAnIpUrvaka belivuM.. koI paNa vyavahAramAM asatyane prayoga kare nahi. 3. eSaNA-samiti - sAvadhAnIpUrvaka AhAra le ane AhAra satya zAzvata dharma che. enA pAlana mATe . karo. 0 kAyAthI ju raho * jUThA saMketa karo nahi. 4. AdAna - nikSepa samiti - sAvadhAnIpUrvaka upakaraNone prayoga karo. 0 manathI ja raho - je manamAM hoya te ja bhAva vyakata karo. 5. utsarga - samiti - dahika azuddhionuM sAvadhAnIpUrvaka je manamAM na hoya evo bhAva darzAve nahi. visarjana karavuM . 0 vANIthI Rju raho - asatya vacana bele nahi, 6. mananI gupti - mananI pravRttine nirodha. 0 saMvAdI rahe - kathanI ane karaNInI samAnatA rAkhe. 7. vacananI gupti - mauna. 0 krodha kare nahi. 8. kAyAnI gupti - zarIranI pravRttine nirodha.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 buddha jIvana tA. 16-4-75 gRhastha dharma : bhagavAne munidharmanI sthApanA bAda gRhasvadharmanI vyAkhyA karI. bhagavAne kahyuM: 'gRhastha parivAra, samAja, rAjya Adi javAbadArImAMthI mukata thaI zakato nathI. Ama chatAM ye e A aNuvratonuM pAlana kare 1. moTI hiMsAno tyAga. 2. meTA asatyano tyAga. 3. meTI corIno tyAga. 4. svadAra - saMtoSa. 5. IrachAnuM parimANa - parigRhanI somA. gRhastha aNuvratanI puSTi mATe A zikSA- vratone abhyAsa karo 1. dizAomAM javAnI maryAdA karIne enI bahAra jaIne hiMsAno tyAga. 2. sImA uparAMta vastuonA upabhegane tyAga. 3. anAvazyaka vastuonA upabhAgane tyAga. 4. samatAne abhyAsa. 5. dainika pravRttinI sImAM, 6, AtmapAsanA. 7. upavAsapUrvaka AtmapAsanA. 'mithyAtva, Asakita ane bheganA aMdhakArathI pIDAtA manuSya bhagavAnanI vANImAM samyakatva, anAsakita ane saMyamane prakAza jue che. hajAro hajAre mANaso bhagavAnanI vANIne zirodhArya karavA mATe udhata thaI gayA. antarmukhI daSTikoNa kriyAkAMDanA prabhutvane lIdhe mUlyAMkanane daSTikoNa bahirmukhI thaI gayo hato. bhagavAne ene badalavA mATe aMtarmukhI daSTikoNa Apyo. janamAnasamAM evuM mUlya sthApita thaI cUkayuM hatuM ke zira maMDAvela zamaNa, omakAranA jApa karato brAhmaNa, araNyavAsa karate muni, ane kazacIvara dhAraNa karanAra tapasvI hoya che. bhagavAne zramaNa, brAhmaNa, muni ane tapasvInA astitvano asvIkAra karyo nahi, paNa enA mAnadaDone svIkAra karyo nahi. bhagavAne kahyuM, 'mAthuM mUMDAvavA mAtrathI koI zramaNa nathI thato. omakArano jApa karavA mAtrathI brAhmaNa thavAnuM nathI. arAgyavAsa karavA mAtrathI koI muni nathI thatuM ane kuzacIvara dhAraNa karavAthI koI tapasvI nathI thatuM. Ane mAnadaMDa to samatA, brahmacarya, jJAna ane tapa che. samatAnI sAdhanA karavAvALA zramaNa, brahmacaryanI sAdhanA karavAvALa brAhmaNa, jJAnanI ArAdhanA karate muni ane tapanI ArAdhanA karanAra tapasvI hoya che. mAnavIya ekatA : bhagavAne jativAdane tAttvika nathI mAnyo. emaNe kahyuM: "manu dhyakarma (AcAravyavahAra) thI brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zudra bane che. varNavyavasthA manuSya kRta che. A IzvarIya vyavasthA nathI. AtmA e ja paramAtmA : mANasa pote ja potAnA bhAgyAno vidhAtA che. sukha - du:khane kartA paNa e svarya ja che. e IzvarI sattAthI saMcAlita nathI. AtmA ja paramAtmA che. enAthI bhinna koI Izvara nathI. e sAdhanA dvArA karmamukata thaIne Izvara bane che. bhagavAne potAnI anubhavavANIthI vyakita vyakitamAM sUtelA paramAtmAne jagADayo. puruSArtha : akarmaNyatA ane ALasanA rogano bhoga banelI janatAne bhagavAne puruSArthanI preraNA ApI. bhagavAne kahyuM: "puruSa! tuM parAkrama kara. je manuSya potAnI zakitaone upayoga nathI karato e pitAnI daivI saMpattinA upabhogathI vaMcita rahe che. | 'jayAM sudhI vRddhAvasthA na Ave tyAM sudhI roganuM AkramaNa na thAya, Indriya kSaNa na thAya. tyAM sudhI saMyamanI sAdhanAmAM parAkrama karo.' bhagavAne bhAgyavAdane asvIkAra nathI karyo, paNa 'puruSArthathI vimukha janatAne bhAgyavAdanI pakaDamAMthI mukata karI. bhagavAnanI vANamAM samanvayanI dhArA pravAhita thaI. emAM ekalA bhAgyanuM sthAna nathI, ekalA puruSArtha sthAna nathI. bhAgya ane puruSArtha baMnene saMyoga e ja e dhArAno pravAha che. A pravAhe bhAratIya janatAne camatkAra, akarmaNyatA ane pramAdamAMthI mukata karIne enAmAM yathArthatA, pauraSa ane jAgRtinuM rasasiMcana karyuM. enAthI bhAratIya AtmA pulakita thaI gayo. | vasaMta vyAkhyAnamALA: bhAve ane Ajana zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA upakrame prativarSanI jema A varSe paNa tA.7mI eprilathI tA. 10 mI eprila sudhI tAtA eDiToriyamamAM vasaMta vyAkhyAnamALAnuM Ayojana karavAmAM AvyuM hatuM. chellA cha varSathI cAlatI A vasaMta vyAkhyAnamALA uttarottara lokapriya banI che ane A vyAkhyAnamALAmAM zretAo paNa abhyAsa daSTithI Ave che. cAre ya divasa haila zretAothI bharele rahe e pratIti karAve che ke zAtA have arthazAstra jevA gaMbhIra viSayane paNa samajavA utsuka che. A varSe dezanI Arthika paristhitine daSTimAM rAkhIne vyAkhyAnamALAne viSaya rAkhavAmAM Avyo hate; "bhA ane Ayejana " ane A viSaya upara pravacana karavA dezanA khyAtanAma arthazAstrIone nimaMtravAmAM AvyA hatA. DaoN. minhAsa dilhIthI AvyA hatA. jyAre bAkInA traNa vakatAo DaeN. brahmAnaMda, pe, ejhA ane De. merA sthAnika hatA. cAreya vakatAoe tapatAnI judI ane AgavI daSTithI prastuta viSaya upara potAnA vicAro vyakata karyA hatA. A varSe vasaMta vyAkhyAnamALAnuM pramukhasthAna "kemarsanA taMtrI zrI vADIlAla DagalIe zobhAvyuM hatuM. dareka vakatavyane aMte teonuM suMdara samApana rahetuM hatuM. saMghanA pramukha zrI cImanabhAIe zrI vADIlAlabhAIne AvakAra ApyuM hatuM ane vyAkhyAnamALAne aMte emane tema ja zretAone AbhAra mAnyo hato. zrI zirISa mahetAe taiyAra karI Apela vasaMta vyAkhyAnaka mALAnA cAreya vyAkhyAnenI TUMkI noMdho nIce pragaTa karavAmAM Ave che. maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha, [1] 3. pI. Ara. brahmAnaMda nANI puravaThAmAM gayA varSe je paMdara TakAne vadhAre thayA hatA ' e ghaTIne A varSe nava TakAne thayo e sarakAranI mahattvanI siddhi gaNAvI zakAya tema che. phugAvAnAM valaNane aMkuzamAM levA mATe sarakAre lIdhelA pagalAMnI arthataMtra para cokkasa asara paDI che. mArca 1974-75mAM nANAM puravaThAne vikAsadara 9 TakA hato, je tenA AgalA varSa daramyAna 15 TakA rahyo hato. AgalAM varSomAM sarerAza 30 TakAnA phugAvAnI vRddhinA kaparA kALamAM prajAne najIkanA bhAvimAM bhAvaghaTADo jovA maLaze, evI sukhada ka95nA koI arthazAstrIe karI nahotI. bhAvanI A aNadhArI valaNa nI mane paNa kalpanA nahatI e vAtane mAre svIkAra karavo joIe. nANAM puravaThAne vadhAre 9 TakA para maryAdita rAkhavAthI bhAvo ATalA pramANamAM UtaryA, paraMtu je arthazAstrIoe sUcavyA mujaba 5 TakA para te lavAyo hota to bhAva vadhu nIcA jAta. Ama chatAM, vizvavyApI phugAvAnI dalIla paDatI mUkIne sarakAre nANAMnuM saMkocana karavAnA arthazAstrIonA sUcanane sIdhe nahIM to ADakataro amala karyo e AnaMdanI vAta che. bhAvaghaTADAthI audyogika utpAdanane mAThI asara pahoMcavAno bhaya vajUda vagarane che. vyAjanA dara vadhu UMcA laI javA joIe eTaluM ja nahIM, arthataMtranI sthiratA mATe saMkucita nANAM vikAsanI nItine AyojananuM mukhya aMga banAvIne jAhera tema ja khAnagI kotra dvArA benkadhirANa ochuM levAya ane nANAMkIya zirastanuM pAlana thAya, enI paNa AvazyakatA che.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-4-75 bhAvaghaTADA mATe traNa kAraNe javAbadAra che: (1) vetana ane meghavArI bhaththAnA vadhAro, DiviDanDa va. khAsa bhUMDALamAM jamA karIne rU!, 300 karoDa jeTalAM nANAM sthagita karavAnuM sarakAranuM pagaluM. A rUA. 300 karoDa calaNamAM pharatA rahyA hAta tA lagabhaga 80 TakA rakama anAja pAchaLa kharcAI hAta. pariNAme annanA bhAvA,je kula bhAvasapATInuM mukhya aMga che, UMcA rahyA hAta. (2) ghauMnA vepAra khAnagI kSetrane puna : soMpavAnuM sarakAranuM pagaluM. khAnagI kSetra peAtAnAM TAMcAM sAdhanA dvArA vyavahAra calAve che, jyAre jAhera kSetre vepAra calAvavA benkadhirANane vadhu pramANamAM AzarA lIdhA hAta. zuddha jIvana (3) videzI hUMDiyAmaNanI anAmatamAM rUA. 250 karADanuM gAbaDu, meM A bAbata prati vaDA pradhAnanuM dhyAna doryuM hatuM ke ApaNA calaNane videzI calaNamAM pheravavAnI keTalAka lokonI thoDA pramANamAM anicchanIya pravRtti cAlI rahI che. A uparAMta anAja ane telanI AyAtamAM vadhu hUMDiyAmaNa kharcAyuM hatuM. uparokata traNe kAraNeAmAM vetana ane meghavArI bhaththA tema ja dhirANa niyaMtraNA dvArA nANAM sthagita karavAnAM pagalAM bhAva utAravAmAMmahattvanA bhAga bhajavyo hato. jo rUA. 300 karoDa sthagita karavAthI 'ATalA pramANamAM bhAva ghaTADI zakAya, teA semI bAmbalA yeAjanAnA amala karIne sarakAra 'rAtorAta' meATA pramANamAM bhAve ghaTADIne camatkAra karI zake tema che. lAMbA gALe dhImI gatie bhAvA ghaTADavA zakitazALI pradhAnamaMDaLanI jarUrata che, jyAre jhaDapathI bhAge ghaTADavAnA paNa vikalpa che. sthagita karelA nAAnA leAna tarIke upayoga karavAnI nANAMpradhAnanI hilacAla barAbara nathI. te prajAnA vizvAsanA droha samAna pagaluM thaze. A mATe prajAe saMgaThita thaIne ene virodha karavA joIe. bhAratanA arthataMtramAM anAjanA puravaThA bhAvasapATI nakkI karavAmAM mahattvano bhAga bhajave che. sAmAnya niyama anusAra puravaThA vadhu hAya tyAre bhAvA ghaTavA joIe ane puravaThA oche! hAya tyAre bhAga vadhavA joIe. paraMtu ApaNa' arthAtaMtra A AnayamAnI vagaNanA karI rahyuM che. 1950thI 1973nA 23 varSanA AMkaDA tapAsatAM joyuM ke sArA pAkanA varSamAM paNa anAjanA bhAvo tA vadhyA hatA. AnuM ageAcara kAraNa zodhavA meM prayAsa karyA ane emAMthI jaNAyuM ke, raeNzananI 1,70,000 dukAne dezanA mAtra pa karADa mAnavIone jAhera vaSaeN caNI dvArA anAja pUruM pADaeN che; arthAta bAkInA 55 karoDa mAnavIone mukata bajAranA bhAve anAja meLavavuM paDe che. AthI jAhera vaheMcaNI vadhu vyApaka ane kAryakSama banAvavAthI paNa anAjanA bhAvA ghaTADI zakAze. nANAM puravaTho maryAdita karavA mATe nANAM sthagita karavAno pagalAMne te veLAnA AyojanapradhAna DI. pI. dhare mahArASTra cembara oNoNpha kAmarsanI beThakamAM virodha karyo hatA, paNa pradhAna kyAM arthazAstrIo hoya che ? t [2] che. e. ena. AjhA A vyAkhyAnamALAno viSaya bhAveA ane Ayojanane badale 'bhAvA athavA Ayojana' hAvA joIe; kemake sarakAranI nIti evI rahI che jemAM bhAve! ane AyojananuM saMkalana kadI sadhAyuM nathI ane banne pAsAM alaga rIte vartI rahyAM che. bhAratamAM atyAra sudhInuM Ayojana sAmAjika ane Arthika urdU ze| siddha karavAmAM niSphaLa gayuM che. cAra virSiya yojanAo dezanI AmajanatAnuM jIvanadhoraNa UMcuM lAvavAmAM niSphaLa gaI che ane 243 rASTrIya Avakano vRddhidara varSe mAMDa 3 thI 3.5 TakAno ja rahyo che. sarakArI AMkaDA bhale 40 TakA prajA garIbInI rekhA heThaLa jIvatI hovAnuM kahetA hoya, paraMtu vAstavamAM 50 TakA ke tethIya vadhu mAnavIo garIbInI rekhA heThaLa jIvI rahyAM che. pratyeka yojanA bAda prajAnI yAtanA vadhatI rahI che e jotAM havenAM varSomAM A pramANa hajI vadhaze. mUDIvAdI arthataMtramAM mukata bajAra dvArA bhAvonI yaMtraNA kArya kare che, jyAre samAjavAdI arthataMtramAM bhAvayaMtraNAno viklpa Ayojana che; kAraNa ke Ayojana dvArA nirdhArita lakSyo siddha karIne bhAvAne cAkkasa dizAmAM vartavAnI pharaja pADavAmAM Ave che. koI paNa sarakAra samAjavAdI arthataMtra apanAve tyAre samAjavAda ane Ayojana bannenuM yogya saMkalana thavuM joIe; AthI UlaTuM, ApaNA dezamAM samAjavAda ane Ayojana karyAMya judAM paDI gayAM che. ApaNe Ayojana apanAvyuM tyArathI jAhera kSetra ane khAnagI kSetranI vyAkhyA ane kAmagIrImAM vAraMvAra pheraphAra thatA AvyA che ane hajI sudhI tenI cokkasa vyAkhyA ke kAmagIrI baMdhAI nathI; pariNAme A kSetro dvArA siddha karAnArce AyojananAM lakSyA paNa badalAtAM rahyAM che. 1 arthazAstranA siddhatiA anusAra Ayojana dvArA bhAvasapATI nakkI thavI joIe; paraMtu ahIM e pramANe nathI banatuM. bajAramAM pravartatA bhAvAnu Ayojana para varcasa che, tenuM udAharaNa pAMzmI yojanA che. bhAvasapATImAM aNadhAryA pheraphAra thavAne kAraNe pAMcamI yojanAnA kada ane lakSyomAM vAraMvAra pheraphAra karavA paDayA che. A eka anicchanIya valaNa che. AyojananAM lakSyo siddha karavA mATe ane e dvArA bhAvasapATIne kAbUmAM rAkhavA mATe ApaNe puruSArtha karavA ja paDaze. bhAvanI vartaNUka AyojananI avagaNanA karavAnuM cAlu rAkhaze to Ayojana mAtra kAgaLa para rahI jaze. hamaNAM ApaNuM arthataMtra kugAvA ane maMdInA tribheTe (sTegaphlezana) AvI UbhuM che. A kSaNe paristhiti hala karavAno ekamAtra mArga AyojananI lakSyAMko siddha karavAno che. jo tema nahIM karAya to chellAM be-traNa varSathI vyApelA vArSika 25 TakAnA phugAvA AgAmI cAra -pAMca varSa sudhI e ja dare cAlu raheze ane Ayojana chinabhinna thaI jaze. phugAvAe tAjetaramAM bahu ugra rUpa dhAraNa karyuM che. bIjI ane * trIjI paMcavarSIya yojanAone bhAvavadhArAnI khAsa mAThI asara thaI nahotI, paraMtu cothI yojanAmAM phugAvAnA ugra svarUpane kAraNe lakSyAMko pUrAM karI zakAyAM nathI ane pAMcamI yojanAnuM bhAvi paNa DAmADoLa thaI gayuM che. sarakArI arthazAstrIo Ayojana ghaDatI veLA amuka cokkasa samayanA sthira bhAvAne AdhAre lakSyo nakkI kare che ane yojanAnA amalamAM bhAvA aNadhArI rIte vartavA mAMDe tyAre temanAM lakSyA visarAI jAya che ke adhUrAM rahI jAya che; AthI yojanA ghaDatI veLA ja bhAvAmAM amuka hada sudhI thanArA pheraphAronA aMdAjane AdhAre AgaLa vadhavuM joIe. bhAvavadhAro sarjavAmAM khAdhavALI nANAnIti paNa mukhya bhAga bhajave che. ApaNe amaryAda khAdhavALI nANAnIti apanAvI, jethI phugAvA sA ane Ayojana, bhAvavadhArA AgaLa pAMgaLuM banI gayuM. cothI yojanAmAM 5 TakA sAdhano khAdhavALI nANAnIti dvArA UbhA karavAnuM Ayojakoe vAryuM hatuM, paraMtu vAstavamAM tethI cAragaNA vadhu arthAt 18 thI 20 TakAnI khAdha dvArA nANAkIya
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 prabuddha jIvana tA. 16-4-71 sAdhane UbhAM karAyAM. A nItine kAraNe phugAvo vadhu prabaLa bane. Ama, nANAnIti rAjakoSIya nItithI vadhu agra banI gaI. tAjetaramAM ladAyelA dhirANa aMkuze to rAjakoSIya nItine thanArI mAThI asara nivAravA mATe ja dAkhala karAyA che. bhAva sapATI sthira rAkhavAmAM annanA sthira bhAve mahattvane bhAga bhajave che. 1957-58 thI 1963-64 sudhI amerikAthI . pIela-480 heThaLa AvatA anAje bhAve sthira rAkhyA hatA; tyAra bAda to hariyALI krAMti AvI gaI ane vikrama pAkanAM varSo paNa AvyAM, paraMtu anAjanA bhAvonuM valaNa UrdhvagAmI rahyuM che, kAraNa ke annaprAptinI paddhati satiSaprada ane kAryakSama nathI. nabaLA pAkanA varSamAM sarakAra dvArA annaprApti ochI rahe che, kAraNa ke khullA bajAramAM anAjanA bhAva vadhu hoya che. sArA pAkanA varSamAM khullA bajAramAM anAjanA bhAva nIcA hovAthI prApti vadhu thAya che. Ama dezanI meTA bhAganI prajAne annaprApti dvArA jAhera vaheMcaNIne pUrepUro lAbha maLato ja nathI. AthI eTaluM kahI zakAya ke ApaNA Ayojakone bhAvasapATI sthira athavA nIcI rAkhavAmAM kaze rasa nathI. phugAve DAmavA mATe sarakAre tAjetaramAM lIdhelAM pagalAM paNa AnuM udAharaNa che: A pagalAM dvArA UMcI AvakajUthanA lokone kazI asara thaI nathI; sahana karavAnuM AvyuM che zramika vargajUthane bhAge ! sarakAra A prakAre AyojananI prakriyA cAlu rAkhaze to bhAva kadI kAbUmAM Avaze nahIM ane lokonI yAtanA vadhatI raheze. je AjanA lokAbhimukha na hoya ane prajAne tene AvakAra hoya nahIM, te pejanA kadI saphaLa thAya nahIM. vasati: askayAmata ke javAbadArI? bhAratamAM vasativadhArA aMge varSothI prajAnuM 'breInavoziga, thaI AvyuM che. evI mAnyatA sAmAnyata: pravarte che ke vasativadhArAthI Arthika vikAsa sthagita thaI jaze. vasatine eka javAbadArI tarIke mAnavAmAM Ave che; paraMtu e zA mATe bhUlI javAya che ke parizrama e utpAdananuM eka aMga che. tethI mAnavabaLa e javAbadArI nahIM paNa dezanI askayAmata che. parizrama karavA mATe jeTalA vadhu hAtha teTaluM vadhu utpAdana, ane eTale jhaDapI Arthika vikAsa. kathAnA bhAvo nakkI . gera upaga paNa thayo che. bhAva aMkuzane kAraNe kALAM bajArane protsAhana maLyuM che. prAthamika jarUriyAtanI cIjavastuo jevI ke khaMDa, simenTa, khAMDa vagerenA bhAga para aMkuza ladAya, tyAM sudhI te samajayAM, paraMtu moTarakAra jevI majazekhanI cIjavastuonA bhAve para sarakAre niyaMtraNa dAkhala karavAmAM kayA tarkathI vicAryuM haze? sarakArane bhAva aMkuza traNa kAraNasara lAdavA paDe che. (1) mAlanA mAMga ane puravaThAnI asamatulA khUba vadhI jAya tyAre aMkuzo dAkhala karIne kRtrima rIte bhAva nIcA UMcA rAkhavA paDe che. (2) saiddhAMtika paribaLe : mAlane puravaTho vadhI jAya tyAre aMkuza uThAvI levAya ane puravaTho ocho thAya tyAre bhAva aMkuze puna : dAkhala karAya. (3) vahIvaTI sugamatA: ghaNIvAra sarakArane kAcA mAlanA bhA para aMkuza lAdavA karatAM taiyAra mAla para aMkuza lAdavAnuM vahIvarI daSTie sugama paDe che. tethI sarakAra vadhu takalIpha levAne badale taiyAra mAla para aMka,ze mUkI de che. dA.ta. sarakAre vanaspatinA bhAge para niyaMtraNa mUkayA, paraMtu tenA kAcA mAla jevAM ke zIMgatela ane anya telo bhAva niyaMtraNathI mukata hatA. Ama telanA vadhu bhAvane kAraNe vanarapatinuM utpAdana ghaTayuM ane tenI achata sarjAI, bhAve vadhyA, tethI bhAva nakkI karavAne AdhAre bhAva nIti ghaDavAnuM pagaluM vyAjabI nathI, bhAva aMkuzo uparAMta Teripha kamizana dvArA paNa bhAge nakkI karAtA hatA. paraMtu, kamizanathI bhAge nakkI karavAnI laMbANa prakriyAthI vacagALAnA samayamAM bhALe puna : vadhatAM utpAdakane maMjUra thayelA bhAva vadhArAthI sadAya asaMtoSa ja rahe. Teripha kamizanane sthAne vacagALAnA bhAva nakkI karavAno mArga apanAvAyo. paraMtu, AmAM paNa utpAdananA vividha pAsAM dhyAnamAM levAtAM na hoI utpAdaka tema ja grAhakane saMtoSa thato nahIM. sarakAre tAjetaramAM Teripha kamizananA vikalpa tarIke byuro opha kosTa enDa prAIsIsanI rathApanA karI che, A byuroe bhAva nIti nakkI karavAnA mArgamAM mahattvanuM pradAna ApyuM che. teNe bhAva nahIM paraMtu naphA para aMkuza mUkavAnuM sUcavyuM che. koI cokkasa samayamAM bhAvo amuka pramANamAM vadha, paraMtu naphAnuM pramANa vadhavuM joIe nahIM. A vAstavika abhigama sarakAra tema ja utpAdakane pasaMda paDayo che. bhAva aMkuzanA pariNAme AvakanI vaheMcaNI tathA utpAdana paddhati nakkI thAya che. bhAva aMka za drArA garIba sAthe tavaMgarone paNa niyaMtrIta bhAve cIjavastuo maLatAM sAmAjika visaMgati sarjAya che. e ja rIte, bhAva aMkuzo dvArA cIjavastuonAM bhAva vadhatAM garIbene vadhu dAma cUkavavA paDe che. tethI, utpAdana paddhati aMge e nakkI karavuM paDaze ke te utpAdaka lakSI hovI joIe ke grAhakalakSI? grAhakalakSI rAkhIne bhAvo ati nIcA rakhAya to vadhu utpAdana mATe utpAdakane protsAhana rahe nahIM ane mAlanI achata sarjAya tema ja rAjyanI Avaka ghaTe. nIti utpAdakalakSI rAkhI UMcA bhAva rakhAya to grAhakone vadhu bhAva cUkavavA paDe. AthI sAmAnya bhAva nIti nakkI karavAnuM Avazyaka che; je bhAva nIti nahIM ghaDAya to bhAva aMkuzenI jALavaNI muzkela banaze. sarakArane paNa tAjetaramAM bhAva aMkuzenI nirarthakatA samajAvA lAgI che ane teNe vanaspati, kAgaLa, khAMDa va. parathI bhAva niyaMtraNo uThAvI lIdhA che. A ghaDIe drimukhI bhAva paddhati Adarza vyavarathA che. AnA dvArA eka mAla cokkasa pramANamAM niyaMtrIta bhAve paNa maLI zake ane vadhu pramANamAM mukata bajAranA UMcA bhAve maLI zake. levAtA. paraMtu, AmAM De. phirojha bI. merA mUDIvAdI arthataMtramAM mukata bAra dvArA bhAvanuM niyaMtraNa thAya che; paraMtu samAjavAdI arthavyavasthAmAM grAhakane mukata bajAranI yaMtrajJAno geralAbha na sahevA paDe ane yogya bhAve mAlane puravaTho maLI rahe evI bhAvanIti ghaDavA mATe rAjayane hastakSepa jarUrI bane che. rAjayanA hastakSepanuM eka sAdhana che: bhAva aMza. ApaNe 1951mAM Ayojana apanAvyuM tyArathI atyAra sudhIne bhAva aMkuzano ItihAsa jozuM to jaNAze ke bhAva aMkuza dvArA sarakArI adhikArIonuM jIvanadhoraNa sudharyuM che. eTaluM ja nahi, cIjavastuonI kRtrima taMgI sarjAI che, pariNAme tenA bhAge vadhyA che, ane ghaNI vAra to koI cIjavastuonAM nIcA jatA bajAra bhAva aMkuzo dAkhala karAyA bAda UMcA gayA che ane khATe samaye aMkuza dAkhala karavAno lAbha utpAdakane maLe che jayAre grAhakane kRtrima rIte UMcA bhAva cUkavavA paDe che. 1951thI 1973 sudhInA Ayojana daramiyAna simenTa, khaMDa, kAgaLa, vanaspati, meTara TAyara jevI cIjavastuo para bhAva aMkuza ladAyA che, amuka cIjavastuo parathI uThAvI levAyAM che ane puna: dAkhala karAyA che. A samaya daramyAna bhAva aMkuzanA zastrano
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-4-75 chabuka karAvanA 245 A paddhati dvArA niyaMtrIta bhAve mAnavI tenI prAthamika jarUriyAta saMtoSI zake che. Ama, bhAva nItimAM hastakSepa karavAnuM sarakAra mATe ati vyAjabI che. paraMtu emAM bhAva aMkuza dvArA sAmAjika tarkazAstra ane vahIvaTI sugamatAnAM banne pAsAMnuM susaMkalana thavuM joIe. AyojananAM lakSyo siddha karavA mATe A ja vyAjabI nIti che. kAraNa ke AyojananAM arthakAma ane sArAM phaLo sAmAnya prajane cAkhavA maLe che. [4] Do. bI. esa. milhAsa . samAjavAdI arthavyavasthA heThaLa bajAranI yaMtraNA sarva prakAranI cIjavastuone samAveza nathI karI zakatI, e ja rIte bajAranI yaMtraNA vinA mAlanI vaheMcaNI karavAnuM zakaya nathI. samAjavAdI arthavyavasthA sthApavAnuM sAdhana saMyukata arthataMtra che; tethI prajAne mukata bajAra ane jAhera vaheMcaNInI banne yaMtraNA dvArA cIjavastuonI vaheMcaNI karI zakAya. jAhera vaheMcaNI dvArA dezanA sImita sAdhanonI samAna ane nyAyI vaheMcaNI karavA mATe kAyadA ghaDavAnuM jarUrI bane che; paraMtu ApaNe sahu jANIe chIe tema kAyadAmAM eTalAM chidro rakhAya che ke sAmAnya mAnavIne lAbha ApavAne kAyadAne hetu' mAryo jAya che ane sthApita hitone temanA lAbha maLavAnuM cAlu ja rahe che. Aje ApaNe sahu vepArI banI beThAM chIe : ApaNe mAla, sattA, lAgavaga sarva kAMI vecIe chIe. Ayojana ane arthataMtramAM niSphaLatA maLavA mATe thoDAM ucca varganAM kulIna mAnavIe, samRddha kheDUto ane takavAdI tathA dhaMdhaLA siddhAMta dharAvatAM madhyama varganAM mAnavIonuM baneluM zAsanataMtra mukhyatve javAbadAra che. A sarakAra tenA saMkucita hitamAMthI kadIya upara AvI nathI, pariNAme khetIvADI, nikAsa vRddhi, AyAta aMkuzo jevA vividha kSetre ApaNane niSphaLatA maLI che. ApaNA AyojananA sarva phaLa upalA daza TakA vargane maLe che ane sAmAnya mAnavI sadatara visarAI jAya che. AyojanamAM udyogene agratA ApavAmAM ayogya pramANabhAna rAkhavAne tathA rASTrIya sAdhananI vaheMcaNImAM gerarItio thavAne kAraNe sarakAranI niSThA viSe prajAmAM me avizvAsa sarjAyo che, tema ja arthataMtramAM sthigitatA AvavAnI sAthe tenA AnuSaMgika paribaLA, jevAM ke bacata ane vikAsane zUnya vRddhi dara ane bemaryAda bhraSTAcAra kAryAnvita thaI gayA che. Aje deze Arthika kSetre pagabhara thavuM hoya to eka mAtra mArga vadhumAM vadhu nikAsa karavAno che, A mATe nikAsa protsAhana apAvA jarUrI che, paNa Thaga ane piDhArAonI banelI A sarakAramAM nikAsa protsAhane pratyeka nikAsakAranA vyakitagata dhaMraNe apAya che. eka mAlanAM judAM judAM prakAro para vividha dare sabasIDI apAya che tathA AyAta paravAnAM, nikAsa utpAdana mATe AyAtI kAcA mAla jevA rASTrIya sAdhananI vaheMcaNI mATe vividha dhoraNe apanAvAya che; Ane kAraNe mAtra bhraSTAcAra janme che ane khurazImAM beThelA adhikArIone amaryAda dhana tathA sattA ekatra karavAnI taka maLe che. Thaga ane piDhArAonA A rAjamAM vyakitagata dhoraNe sAdhananI vaheMcaNI thatI hoya ane paisA tathA rAjakIya vagane prAdhAnya apAtuM hoya tevA saMjogomAM samAjavAda AvavAnI AzA rAkhI zakAya nahIM. A saMjogomAM yogya prakAranAM AyAta avejIkaraNa tathA nika sa protsAhanavALI ane ochAmAM ocho bhraSTAcAra saje tevI saraLa nIti ghaDavAnI AvazyakatA che. A mATe huM nikAsa jakAtamAM vadhu Drobeka ApavA tathA nikAsa sabasIDInuM dhoraNa samAna rAkhavAnuM sUcavuM chuM. AyAta tarapha vaLatAM, ApaNA AyAta aMkuze kaDAkUTa vidhivALAM, samayane vyaya karanArAM tathA adhikArI ane khAnagI vepArIo mATe anadhikRta dhana kamAvI ApanArAM che. Aje eka vepArI >> pAsethI udyogano AyAta paravAne kALAMbajAramAM kharIdIne udyoga mATe vAparI zake che, pariNAme dezane hUMDiyAmaNanI khoTa jAya che. ApaNI rijharva benka paNa hUMDiyAmaNanuM saMcAlana karavA kAbela nathI, ane tenA saMcAlanamAM ghaNA bhraSTAcAra cAle che tethI huM jAhera kSetramAM videzI hUMDiyAmaNanI ja alaga benka sthApavAnuM sUcavuM chuM jemAM saMrakSANa, videzI devA, vyAjanI cUkavaNI ane anAja tathA khAtara jevI tAkIdanI AyAtanA agratAnA traNa kSetro mATe hUMDiyAmaNanI jogavAI karyA bAda bAkInuM hUMDiyAmaNa jene joIe tene bajArabhAve vecavAmAM Ave. hUMDiyAmaNanA sattAvAra ane bajAra bhAva vacceno gALo benkane napho hoya. A rIte pratibaMdhIta AyAtane bAda karatAM AyAta paravAnAnI koI jarUra rahe nahIM. - ApaNe kevuM Ayojana apanAvavuM che, UMcA bhAve ke yogya bhAva sapATIvALuM? te nakkI karI levuM paDaze; kAraNa ke sarakAra evI Arthika nItio ghaDe che jenA vaDe kALuM nANuM vadhu sarjAya che. bhAva aMkuza IjArAzAhI ane achatanI paristhiti ja sarje che. phugAve sarjavA mATe anAjanA bhAvamAM vadhAro mukhya kAraNabhUta che; ApaNI annanItimAM AtmanirbharatA ke sthiratAno abhAva che. ApaNA AyojanamAM khetIvADInI avagaNanA thatI AvI che, tene badale kheDUtane nyAya maLe ane vaparAzakArane sthira bhAve anAja maLe tevI kheDUta AdhArita nIti ghaDAvI joIe ane kRSine paNa anya kSetranI samakakSa gaNavI joIe. anAjanA bhAve to ghaNI vAra kRtrima rIte UMcA rAkhavAmAM - Ave che. tenuM udAharaNa jhona prathA che. eka akhaMDa dezane vividha jhonamAM vahecIne anAjanA purAMta tathA khAdhavALAM vistAromAM zA mATe vaheMcI nAkhavAmAM Ave che ? kheDutonI yAtanAmAM vadhAro, . bhraSTAcArane protsAhana ane polIsarAja para AdhArita nItinuM bIjuM udAharaNa che, ghauMne vepAra laI levAne sarakArane nirNaya. kharAba varSa mAM ghauMne vepAra levAno nirNaya laIne sarakArane badanAmI - maLI hatI. kheDUtone poSAI na zake tevA prAptibhAva rAkhanAra sarakArane saphaLatA kevI rIte maLe? A nirNaya letI veLA sarakAra vahIvaTI ke rAjakIya rIte paNa taiyAra nahatI. anna utpAdananA mArgamAM AvatA khAtara, siMcAInuM pANI jevAM avarodha nivAravA tathA prApti vyApaka banAvavA 'phUDa ma'nI jevI calaNI noTo calaNamAM mUkavAnuM meM agAu sUcavyuM hatuM. A noTonI yojanA amalamAM mukAtAM anAjane puravaTho ane vaheMcaNI paddhati vadhu saraLa ane kAryakSama bane. A neTanI maryAdita saMgraha kiMmata hoya ane te mAtra 1 varSa sudhI cAlI zake; A noTo anya calaNamAM mukata rIte pheravI zakAya. A noTonI yojanA amalamAM mukAya te anAjanA vadhu sArA bhAva upaje tathA tenA puravaThA ane vaheMcaNInA mArgamAM avarodho nAbUda kare. aMtamAM, agratA kSetrane yogya sthAna Ape evuM Ayojana ane lAMca rUzavatanI badI ke bhraSTAcArane uttejana na Ape tathA arthataMtramAM kAryakSamatAnuM siMcana kare evI nIti ghaDavAne huM anurodha karuM chuM. saMkalana : zirISa mahetA
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 249 prabuddha jIvana arebiyana nAITsa jevu sAudI Araba rAjakAraNa havAmAna pazcima eziyAnuM vAyuzAsrIya havAmAna ApaNA havAmAnane paNa asara kare che, tema tenuM Arthika ane rAjakIya ApaNA jIvana upara paNa asara kare che. khanija telanA cAragaNA vadhI gayelA bhAvAnA AMcakAe ApaNane lathaDiyAM khAtAM karI dIdhAM. AthI pazcima eziyAmAM je bane che tenAthI ApaNe paricita rahevuM joIe. pramukha nAsaranA akALa avasAna pachI rAjA phjhalanI hatyA paNa eka evo banAva che ke je pazcima eziyAnA rAjakAraNa para gherI asara karaze ane tenA pratyAghAta ApaNA para ane duniyA para paNa paDe. eka tadna sUko verAna raNapradeza, eka taddana pachAta ane saMkhyAmAM nAnI prajA tenA khanija telanI samRddhinA kAraNe ane IslAmanI janmabhUmi hovAnA kAraNe jagata para kevo prabhAva pADe che! eka jamAnAmAM mAMgeliyAnA raNapradezamAMthI mAMgelAnAM dhADAM dhaDAkAnI jema badhe phelAI jatAM hatAM ane dakSiNamAM viyeTanAma sudhI tathA pazcimamAM madhya yuropa sudhI phelAIne dharatI tathA prajAAne dhamaroLI nAkhatAM hatAM. eka jamAnAmAM arabastAnanA raNapradezamAMthI navajAta IslAmanA jussAthI prerAyelA ArabA agni eziyAmAM InDoneziyA sudhI, madhya eziyAmAM cInanA sikiyAMga prAMta sudhI, AphrikAmAM meorokko sudhI ane pazcima eziyAmAM pATuMgAla tathA spenamAMthI phrAnsanA daravAjA sudhI peAtAnI ANa phelAvatA hatA. evA camatkAra vIsamI sadInA Ara MbhamAM paNa banyo, jyAre vahAbI saMpradAyanA rAjA Ibna sAuda potAnA DajhanabaMdha zAhajAdAe sAthe ane hajAro beduIna ArabA sAthe ghoDesavAra thaIne raNamAMthI badhI dizAmAM dhaDAkAnI jema phelAI gayo ane makkA tathA madInA jevAM IslAmanAM paramapavitra yAtrAdhAme kbaje karIne sAudI arabastAnanuM rAjya sthApyuM. 1936mAM rAjA sAudane IslAmanI rakhevALI jevuM ke tethI paNa vadhu zakitazALI eka navuM zasra maLyuM. e hatuM rAjayamAM navuM zodhAyeluM khanija tela. bhAratanA pANA kada jevaDuM, eTale ke 8,30,000 corasamAIla jevaDuM kada dharAvatA sAudI arabastAnamAM vasati muMbaInI vasatithI bahu vadhAre nathI. eka aMdAja pramANe 1969mAM 72 lAkhanI vasati hatI. atyAranA bIjA aMdAja pramANe 77 lAkha che, jemAM 20 lAkha to paradezIo che. tela udyoga ane tene AnuSaMgika kAmA mATe amerikA, yuropa ane muslima dezomAMthI tajjJA ane kArabhArIone vadhu ne vadhu saMkhyAmAM bAlAvavA paDe che, tenuM eka pariNAma e Ave che ke rAjya ane samAjanI vyavasthA zariyata (IslAmI rUDhi) pramANe ja custa rIte thaI zakatI nathI, chatAM zariyata e ja kAyado che. phaijhalanA pitA rAjA Ibna sAudane 36 zAhajAdA hatA! A badhAmAM phaijhala vicakSaNa hatA ane bApanA lADakA hatA. Ibna sAude kahyuM hatuM ke mane phaijhala jevA traNa ja dIkarA hota to basa hatA. yuddhamAM ane rAjanItimAM Azcaryajanaka kauzala dharAvatA phaijhalane Ibna sAude peAtAnA videzapradhAna banAvyA hatA. potAne raNanI bAlI ane raNanA jIvana karatAM vizeSa bahu jJAna na hatuM, ane temanI bacelI eka AMkha raNanA sImADAnI bahAranI duniyA joI zakatI na hatI. temanA avasAna pachI gAdI to vaDA zAhajAdA sAudane maLI, paNa ghoDApUranI jema vadhI rahelI temanI Avaka chatAM rAjA sAude uDAupaNAthI rAjyanI tijorI khAlI karI nAkhI tyAre sAudI zAhajAdAoe tene padabhraSTa karIne sAudanA oramAna bhAI phaijhalane gAdIe besADayA. phaijhle gaye varSe telamAMthI 30 abaja DAlara jeTalI kamANI karI hatI. telanI kamANI sAudI araba tA. 16-4-75 stAnanI dareka vyakitane lakhapati banAvI zake. be varSamAM A kamANI hajI eTalI badhI vadhI jaze ke sAudI arabastAnamAM ArabA kaMi paNa kAma na kare te paNa cAle! sAudI rAjakuTuMbamAM traNa hajArathI vadhu zAhajAdA ane be hajArathI vadhu strIo che. rAjakuTuMbanA dareka puruSanI patnI ane dareka strInA pati rAjakuLanA vizeSAdhikAro bhAgave che. sAudI rAjakuLe sAudane 1964mAM padabhraSTa karIne phaijhalanI pasaMdagI karI ane phaijhalanI hatyA pachI 24 kalAkamAM rAjA tarIke tenA bhAI khAlidanI pasaMdagI karI, temAM kyAMya saMgharSaNa na thayuM te batAve che ke sAuda rAjakuLamAM saMpa ane saMgaThana che. phaijhala 1964 mAM gAdIe AvyA te pachI temaNe eramAna bhAI khAlidane yuvarAja tarIke jAhera karyA hatA, paraMtu khAlida potAnI prakRti ane tabiyatanA kAraNe phaijhalanuM sthAna pUrI zake tevA na hovA chatAM temane gAdIe besADavAmAM AvyA ane sva. rAjA Ibna sAudanA 31 hayAta zAhajAdAomAM sauthI caDe evA zAhajAdA phAdane navA yuvarAja tathA nAyaba vaDA pradhAna tarIke jAhera karavAmAM AvyA. phAda potAnA sAvakA bhAI khAlidane gAdIe besatAM aTakAvI zakayA hota. kAraNa ke phAdanA sagA bhAIe saMrakSaNa khAtuM, pATanagara riyAdhanuM gavarnarapada, makkA-madInAnuM gavarnarapada, vagere mahattvanA hoddA dharAve che. tema chatAM zAhajAdA phAlde kuTumbakalaha ane saMgharSaNa TALyAM. navA rAjA khAlidanI keLavaNI masjidanI zALAmAM ja maryAdita rahI che. teo amerikAe ApelAM adyatana laDAyaka vimAnA vize bhAgye ja thADuM jANe che. paNa bAjabAjI (bAja, zakarA ane garuDa vaDe zikAra karavAnI vidyA) vize niSNAta che! temanI pAse AvAM tAlIma pAmelAM zikArI pakSIonA jevA saMgraha che tevA koInI pAse nahi hoya. temane kAhavA (kophI) ke zarabata karatAM UMTaDInuM dUdha vadhu bhAve che ane te pIvAmAM bIjA ArabAne harAvI de che! temane vAtAnukUla rAjamahela karatAM zekI nAkhatA raNamAM cAmaDAnA taMbUmAM rahevuM vadhu pasaMda che. teo bAja vaDe baTAvaDAM ane ghorADa pakSI ane sasalAnA zikArathI AgaLa vadhIne AphrikAmAM hAthIno ane bhAratamAM vAghanA zikAra karavAnA zokhIna che. (bhArata sarakAra vAghane ane dhArADapakSI ( Bustard) ne rakSaNa ApavAnA dAvA karatI hovA chatAM telasamRddha Araba rAjAone A durlabha pazupakSIonA zikAra karavA de che !) rAjA khAlide pAte mArelA hAthInA daMtUzaLa ane vAghanAM maDhelAM mAthAM vaDe peAtAnA mahela zaNagAryo che. jyAM jaMgalI prANIo durlabha che evA sAudI arabastAnamAM khAlide eka prANIsaMgraha paNa vasAvyo che. paraMtu 12 saMtAnonA pitA khAlide hRdaya para zastrakriyA karAvyA pachI have te zAkha ke zAsanamAM sakriya rIte AgaLa paDato bhAga bhajavI zakaze nahi. AthI rAjA ane vaDA pradhAna teo hovA chatAM kharekharI sattA te yuvarAja ane pahelA nAyaba vaDA pradhAna phAda ja bhAgavaze. phaijhala pyuriTana jevA vahAbI hatA. AthI teo AnaMdapramoda ane vaibhavavilAsathI vimukha rahetA hatA. temane bhAgye ja koIe hasatA joyA hatA. khristI pyuriTana saMpradAya paNa AvA ja AnaMdivamukha che.) paNa phAda pazcimI DhabanuM vaibhavI ane AnaMdI jIvana pasaMda kare che ane hamezAM hasatA hoya che. teo jANakArI, mutsaddIgIrI, vahIvaTa vageremAM evA pravINa che ane evA hasamukhA tathA maLatAvaDA che ke pazcimanA mutsaddI rAjapuruSothI mAMDIne raNanA bhaTakatA beduIna Araba sudhI badhAmAM bhaLI jAya che. phAlde paNa zikSaNa to masjidanI zALAmAM ane kurAnanI maryAdAmAM
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaTalAka ema arabAjI zAdI ta. 16-4-75 prabuddha jIvana ja lIdhuM che. (vahAbI rAjA Ibda sAude pitAnA traNa Dajhana bhagavAna mahAvIrano nirvANa mahotsava dIkarAomAMthI koIne pazcimanA vAtAvaraNamAM AvavA nahotA dIdhA). tema chatAM phahada pazcimI keLavaNImAM ane vicAramAM mAne che ane eTale sarva dharmone mahotsava pitAnAM saMtAnone amerikAmAM bhaNAve che. zariyata pramANe koI muslima dArU pI ne zake, dhUmrapAna na karI zake, jugAra na ramI Aje deza ane duniyAnA paNa amuka amuka bhAgomAM bha. zake, cArI ke vyabhicAra na karI zake ane zariyata viruddha AcaraNa mahAvIrane 2500me nirvANa mahotsava UjavAI rahyo che tyAre karanArane sajA paNa zariyata pramANe thAya. tema chatAM zariyatanI garama e aMge emane bhakitapUrNa zraddhAMjali arpavA sAthe judA judA sUkI havAmAM have thoDI pazcimI ThaMDI lahero paNa phAdanA rAjyamAM abhyAsI citakone hAthe emanA jIvananAM bahuvidha pAsAone vyakata Avaze ema lAge che, paNa te theDI ane maMda haze. phAhude jyAre ramAna karatA maulika vicAro pragaTa thaI rahRAA che. paNa Aja sudhI je kaMI je pavitra mAsa yuropamAM gALe tyAre sAudI arabastAnamAM sAhitya jovAmAM AvyuM che emAM emanI sarvadharma vyApakatA vahAbIonAM ane khAsa karIne ulemAonAM bhavAM caDI gayAM hatAM. aMge haju joIe tevA spaSTa vicAre jovAmAM AvyA nathI. sAudI rAjAe sarvasattAdhIza hovA chatAM temane potAnI chApanI bhagavAna ahiMsAmUti hatA, parama tyAgI hatA, dIrdha tapasvI 'lokazAhI' ane pitAnI chApane 'samAjavAda' che. phaijhala pAse koI hatA, paNa emAM ja emanuM mahattva nathI. anyatra paNa evA tyAgIadane mANasa paNa InsApha mAgavA pahoMcI zako, pachI tenI tapasvIo ghaNA thayA che. paNa je kAraNe emanI vizvaprasiddhi che phariyAda game tevI zullaka hoya. phaijhala kahetA hatA ke mArA daravAjA sI mATe tathA jagata para emane parama upakAra che e to emanI lokottara khullA che. jo mArI pAse koI mANasa Ave nahi te te tenI bhUla udAratA ane sarva dharmone ekasUtre sAMdhanArI nyAya - karaNAbharI che. mAro doSa nathI. phAda kahe che ke sAmAjika kalyANa mATe ame daSTine kAraNe che. badhuM karIe chIe ane temAM prajAnI jarUriyAta saMtoSAya che. te jyAre e sAdhanAnA photramAM pravezyA tyAre dezamAM seMkaDo paMthe ' amArI lokazAhI che. ame kArakhAnuM bAMdhIne tenA karmacArIo tathA cAlatA hatA, paNa e badhA pitAne sAcA ane bIjAne beTA kahI kAmadArone 50 TakA jeTalA zero bheTa ApI daIe chIe, jethI jhaghaDayA karatA hatA. A joI bhagavAne vicAra karyo ke satyanI zodha temane ema lAge ke teo te kArakhAnAmAM bhAgIdAra che. A amAro e ja dharmomAnuM dhyeya che, to pachI emAM vivAda-kalahane samAjavAda che. sthAna ja kayAMthI hoI zake? mATe AmAM kyAMka vicAradeSa rahI phAdanA keTalAka oramAna bhAIo phAdanA virodhI che. 20 jato lAge che. A kAraNe bhagavAna satyanI zodhamAM khUba UMDA lAkha jeTalA videzIo sAudI arabastAnamAM bahAranI havA lAvyA UtaryA, to je tattva emane prApta thayuM e joIne e paNa ghaDIbhara hovA chatAM sAudI arabastAnanuM havAmAna hajI sadIo pahelAMnuM che, Azcaryamugdha banI gayA hatA. kAraNa ke UlaTasUlaTI mAnyatA dharAvatI jyAM kurAna ane ulemAM sarvoparI che. AthI phAda kaI krAntikArI badhI ja vicAradhArA evI rIte ekatva sAdhatI hatI tema ja e te zuM, AMkhe caDe evA sudhArA paNa nahi kare; chatAM karaze ane ekatvamAM paNa eTalI badhI vividhatA bharI hatI ke jethI karavA paDaze, paNa te koInI AMkhamAM na khaTake evI rIte. e badhI ja vicAradhArAe potAnI rIte sAcI TharatI hatI tema ja . phUla ati rUDhicusta vahAbI hatA, te temanI hatyA karanAra bIjI rIte e khetI paNa karatI hatI. paNa enuM adbhuta rahasya pUrNabhatrIjo kaMI kamAlapAzA je sudhAraka nathI. zAhajAdA musAI paNe pragaTa karavuM azakya hatuM. kAraNa ke e mana-vANInI pakaDamAM AvI zA mATe kAkAnI hatyA karI e eka rahasya che. raziyA te kahe che ke phaijhalanI nIti IjharAyalavirodhI hatI ane IjharAyala sAthenA zakatuM ja nahIM. mAtra anubhavane ja viSaya bane tema hatuM. Ama chatAM samAdhAnanI ADe AvatI hatI tethI amerikAnA jAsUsI khAtAnA jagatakalyANa arthe e vicAradhArAne zakya bhASAmAM utArI emaNe kAvatarAthI temanI hatyA thaI! A dalIla dekhItI rIte gaLe Utare janatA samakSa mUkI. e vicAradhArA eTale anekAMtavAdane siddhAMta. evI nathI. payagambarane janmadivasa hovAthI rajA hovA chatAM phaijhala e siddhAMte bhAratIya tattvaciMtanamAM moTo phALo Apyo che. ene kAma karatA hatA. kuvaitanA telapradhAna kAjhimI temane maLavA sthAvAda - sApekSavAdanI sahAyathI samajAvavAmAM Ave che. A kAraNe AvyA. temane musAIda AvakAra Apyo. savAranA dasa vAgyA hatA. anekAMtavAdane syAdvAda - sApekSavAda paNa kahevAmAM Ave che. teo baMne sAthe bhaNyA hatA. aMdara sAudI telapradhAna zekha ahamada anekAMtavAda kahe che ke satya anaMta che, enI maryAdA bAMdhI jhAkI yamanI rAjA phaijhala sAthe kuvaitanA telapradhAnanI mulAkAta vize zakAtI ja nathI. vizva phANakSaNa parivartanazIla hovAne kAraNe satya carcA karatA hatA. pachI teo bahAra AvIne kuvaitanA telapradhAna paNa nitya navA navA svarUpe pragaTa thatuM ja rahe che, jene sAmayika kAjhimIne aMdara laI gayA. temanI sAthe zAhajAdo musAIda paNa satya kahevAmAM Ave che. hareka dharmane AvA koI ne koI sAmayika gayo. rAjAe bhatrIjAne AvakAryo, tyAM te bhatrIjAe jhabbAmAMthI sane AdhAra hoI koI dharme khoTA nathI. paNa pote ja sAcA rivolvara kADhIne be goLI vaDe rAjAnuM mAthuM vIMdhI nAkhyuM. trIjI che ne bIjA jUThA che e e kadAgraha pakaDe che tyAre e satyanA goLI lAgI nahi. tyAM to sone maDhelA sthAnamAMthI aMgarakSakonI mUlagAmI aMzane pakaDI zakatA nathI ne tethI e mithyA kare che. talavAro camakI ane hatyArAne pakaDI levAmAM AvyuM. rAjAne bhagavAna kahe che ke DhAlane bIjI bAju che tema ekAMgI vicAra e hospiTalamAM khaseDavAmAM AvyA tyAM sudhImAM temanuM prANapaMkhIDuM adhUre vicAra che ne tethI e vicAra, vicAra ja nathI banato. UDI gayuM hatuM. makAnane eka bAjuthI jevAthI enuM pUrNa darzana thatuM nathI. vastune aneka sAudI arabastAnanA navA zAsanathI pazcima eziyAnA rAjakAraNa para, telanA arthakAraNa para, ane pratyakSa ke parokSa rIte ApaNA pAsAM hAI bhinnabhinna apekSAe bIjA pAsAe paNa jevAM joIeupara paNa zI asara thAya che te jovAnuM che. rAjA phaijhala pAkistAnanA ane te ja vastunuM darzana thaI zake. A daSTie koI paNa dharma TekedAra hatA; ApaNA pratye udAsa hatA, chatAM ApaNe temanI sAthe kheATe nathI; emAM paNa satyane aMza rahe ja che. sArA saMbaMdha keLavyA hatA. ApaNA rASTrapati navA rAjAne ane navA bIjAnA vicArone samajI emane paNa nyAya ApavAnI pradhAnane maLyA hatA. ema lAge che ke teo bhArata sAthe vadhu maitrI " udAra daSTine kAraNe sApekSavAdanI zodha karI bhagavAne A rIte ane vadhu sahakAra rAkhaze. sarva dharmonuM pratinidhitva rajU karyuM che. bhagavAna kahe che ke badhA ja vijayagupta maurya dhame eka ja parama satyanAM bhinna bhinna svarUpe che. AthI maLe kAnikArI
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' tA. 16-4-7 prabuddha jIvana 248 vyApakatA maTavAnI nathI. Ama chatAM jyAM sudhI ApaNe emanA tyAMthI satyane grahaNa karatAM zIkhe. arthAta satya-grAhI bane. satya anekavAdane carcAno viSaya pUrato maryAdita banAvI ane vyavahAra grAhI banavAno Avo spaSTa vicAra bhAgye ja bIje maLaze. bhaga rUpa nahIM ApI zakIe tyAM sudhI bhagavAna vizvati The light vAnanI je viziSThatA che te A kAraNe che. of world nahIM banI zake. koI saMpradAya vizeSamAM ja satyanI pUrNatA nathI. paNa sarva AjanuM jagata hiMsAthI trAsyuM che, bhogathI kaMTALyuM che, vAdana saMpradAyamAM satya patharAyeluM hoI bhinnabhinna rUpe enuM darzana thAya jhaghaDAothI mUMjhAyuM che tyAre ene bhagavAnanA ahiMsA, aparigraha che ane eTale ja bhagavAne maLe tyAMthI satya meLavavAnI arthAta anekAMta tathA lokazAhI jevAM te ja Aje bacAvI zake tema che satvagrAhI banavAnI vAta karI che. A kAraNe bhagavAna koI khAsa saMpradAyanAnathI paNa dharmo mAtranA bhagavAna bane che ane tethI emane paNa e mATe ApaNe udAra banavuM paDaze. satvagrAhI banI sarva dhara nirvANa mahotsava e sarva dharmoni mahotsava banI jAya che. samabhAva keLavavuM paDaze. ApaNa mAnyatAne kadAgraha choDI bIjAna " . bhagavAna koI saMpradAya ke vADa banAvavA nahotA AvyA, paNa paNa samajavAnI daSTi keLavavI paDaze, ane te ja ApaNe bhagavAnane satvagrAhI banavAnI vicAradaSTi jene viveka yA samyagadaSTi kahevAmAM lekavyApaka daSTA tarIke-guru tarIke rajU karI zakaze. Ave che e zIkhavavA AvyA hatA. ne tethI ja emaNe kahyuM che ke ethI A nirvANa mahotsavane jyAM sudhI ApaNe saMpradAya sarva dharmo ekamAtra parama satyanA ja bhinnabhinna rUpe che. zrImad vizeSa mahotsava mAnazuM tyAM sudhI e mahatsava mAtra rAjacaMdra paNa A ja vAta karI che ke "eka tatvanA mULamAM vyAkhyA thoDA divasano jalase ja banaze. paNa je ene dharmamAtrane jane sarva" A ja vastune vizeSa spaSTa karavA kahevAmAM aAvyuM che ke mahotsava mAnI bhagavAna mahAvIranI vicArasaraNI sAthe anyatra 'khaTa darzana jina aMga bhaNi je jinezvaramAM arthAta jainadharmamAM sacavAyelA satyone paNa pracAra karaze te ja utsava saphaLa banaze chae darzana samAI jAya che. bIjA zabdomAM vaLI ''sarva na saMgharuM: ane bhagavAna mahAvIra paNa tyAre ja lekahaiyAmAM AdarabharyuM sthAna tti mainadharma:" ema kahevAyuM che. jo ke jaina dharmane artha ahIM saMpradAya pAmaze bhagavAnane emanAM udAttA tattvone kAraNe The light of vizeSa jaina dharma nathI paNa pUrNa parama satyadharma che. paNa pachInA world-vizvavibhUti banAvavAne A ja uttamottama mArga che. AcAryoe e tattva jinezvara bhASita hoI 'sarvadarzana saMgraha: zAha ratilAla maphAbhAI Iti satyadharma'ne badale "sarva darzana saMgraha: Iti jainadharma:' ema kahayuM che. bAkI te rAMpradAya vizeSa jaina dharmapaNa anya dharmonI jema saMgha samAcAra vyApaka jaina dhama ne arthAta parama satyano eka daSTikoNa ja che. pitAnI AjabAju ekaThA thayelA sAdhakone emanI ruci-kakSA sva. paramAnaMdabhAinI cothI puNyatithi joI bhagavAne eka mArga akI Apyo hato. tevA sAdhakoe pachI pedA thayelA mamatvabhAvane kAraNe ene saMpradAyanuM rUpa ApI bhagavAnane guruvAra, tA. 17-4-'35 nAM roja sva. paramAnaMdabhAInI cethI puNyatithi nimitte saMghanAM kApaDiyA sabhAgRhamAM zrImatI paNa emAM baddha karI dIdhA che eTaluM ja nahIM, emanA para potAno ramAbahena vakIlanAM bhajanano kAryakrama rAkhavAmAM Avyo che. Aga adhikAra jamAvI emanI vyApakatAne khatama karI nAkhI che ne e rIte e vizvavibhUtine mAtraDA vaNikonA ja deva banAvI saMdhanA AjIvana sabhyo dIdhA che. paNa ethI emanI vyApakatI maTatI nathI, kAraNa ke 'narasa the sidadhA:" zabdo dvArA bhagavAne pUrNa spaSTatA karI che ke nivaNa saMghanA AjIvana sabhyone AMka 450 upara pahoMcyo che mekSane mArga jainalige ja nathI paNa harakoI lige prApta thaI zake haja 50 sabhya karavAnA bAkI rahe che. pAMcase AjIvana sabhyo lakSyAMka pUruM thatAM - AjIvana sabhyone saMsthA sAthe paricaya kara che. bhale pachI vyakita game te varNa-jAti- paMtha ke pakSa yA rASTranI vavA eka milana samAraMbha goThavavAnuM vicAryuM che, te mitro A hoya. game te deva-gurune mAnanArI hoya tema ja game te kriyAkAMDane zubhecchake amArA A lakSyAMkane pUruM karavAmAM amane sahakAra Ape. pALanArI hoya. emanI zarata to mAtra eTalo ja che ke pAsa muvita cImanalAla je. zAha vivara re sAdhake kapAya arthAta aMtaraMga kAma-krodhAdi varipuothI mukata banI pUrNa jIvanazuddhi prApta karI hovI joIe. Ama ke. pI. zAha bhagavAne to mAtra jIvanazuddhine ja satya prAptinuM-nirvANa maMtrIo muMbaI jaina yuvaka prAptinuM kAraNa mAnya hoI jyAM jyAM jIvanazuddhi che tyAM tyAM janadharma ja che. bIjI rIte joIe to sarva dharma jainadharmamAM arthAta parama satyamAM samAI jAya che. prabuddha jIvana vize A daSTikoNane kAraNe bhagavAna koI saMpradAyavizeSanuM prati | mArA uparanAM patramAM amadAvAdathI prophesara rameza bhaTTa lakhe che nidhitva rajU nathI karatA paNa dharmo mAtra pratinidhitva rajU kare che. prabuddha jIvana' - A kolAhala ane pracArI havAmAM AthI emane nirvANa mahotsava UjavavAno adhikAra mAtra amuka vyavasthita, satyAnvezI, ane mArgadarzaka avAja banIne rahe . vargane nathI rahete paNa jIvanazuddhine prAdhAnya ApanArA mAnava- prajAjIvananI vaicArika taMdurastImAM "prabuddha jIvana' nuM mUlyAM mAtrane paNa e adhikAra prApta thAya che. jo ke sAMpradAyika kIcaDamAM ghaNuM ja UcuM rahevAnuM che. phasAyelA bhagavAnanI A udAtta daSTine nahIM samajI zake, paNa jyAM mu. cImanabhAI cakubhAIne mArAM hAdika dhanyavAda. sudhI bhagavAne ApelAM amara satya vidyamAna che tyAM sudhI emanI cImanalAla je. zAha mAlika zrI muMbaI jena yuvaka saMgha. mudraka ane prakAzaka: zrI cImanalAla je. zAha. prakAzana sthaLa: 385, saradAra vI. pI. reDa, muMbaI- 4 Te. naM. 350296 mudraNasthAna: dhI sTeTasa pIpala presa, keTa-muMbaI-1