Prabuddha Jivan 1975 Year 36 Ank 17 to 24

SR No.: 525960
Original Sutra Author: N/A
Author: Chimanlal Chakubhai Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1975
Total Pages: 86
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 8 MB

Page 11

)
Regd. No. MH. Why south 54 Licence No. : 37
- પ્રબુદ્ધ જીવન
' “પ્રબુદ્ધ જૈનનું નવસંસ્કરણ વર્ષ ક૬ : અંક: ૧૮
મુંબઈ, ૧૬ જાન્યુઆરી ૧૯૭૫ ગુરુવાર વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૧૦, પરદેશ માટે શિલિંમ : ૨૨
'. શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનું પાક્ષિક મુખપત્ર
છૂટક નકલ ૦-૫૦ પૈસા
- તંત્રી ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ
છે
- વિનોબાનું મન ૨૫ ડિસેમ્બર, ગીતા જયંતીને દિન – તે દિન ઈદ અને બાજીએ કહ્યું છે કે જિંદગીભર તેમણે જોડવાનું કામ કર્યું. હવે ઈશુને જન્મ દિન પણ હતો – વિનોબાજીએ એક વર્ષનું મૌન તેડવાનું કામ થઈ રહ્યું છે. તેમણે કહ્યું છે કે બિહારમાં ભીમઆદર્યું. લખીને પણ પોતાના વિચારે નહિ જણાવે. જેમ બાપુ મૌનને જરાસંઘ યુદ્ધ થવાનું છે. મહાભારતકાળમાં બિહારમાં જે આ યુદ્ધ દિન કરતાં, એવું પૂર્ણ મૌન લીધું. શ્રીમદ્ રાજચંદ્રનાં શબ્દોમાં કહીએ થયું હતું. આ ચૂંટણીમાં એક બાજુ કોંગ્રેસ અને સામ્યવાદીઓ તે, સર્વ સંબંધનું બંધન તીક્ષણ છેદીને, બાહ્યાાર નિર્ગસ્થ થયા. અને બીજી બાજુ બીજા બધા પા જે. પી. ની પાછળ એકઠા થશે. વિનોબાજીએ આવું મૌન કેમ લીધું એ સહજ પ્રશ્ન થાય. “દેખ લે ઈસકા તમાશા ચંદ રોઝ.” પ્રથમ વિચાર એમ આવે છે કે તેમને માટે એ સ્વાભાવિક કમ આ બધું જ બની રહ્યું છે તેની વ્યથા તેમને મનમાં ખેંચી છે. ભૂદાન-ગ્રામદાન માટે વર્ષો સુધી દેશના ચારે ખૂણા ઘૂમી વળ્યાં ગઈ હશે ? નિકટતમ સાથીઓ સાંભળવા તૈયાર નથી. આ મન પછી ક્ષેત્રસંન્યાસ લીધે. પછી સૂક્ષ્મમાં અને સૂક્ષ્મતરમાં પ્રવેશ કર્યો. એ સાથીઓના દિલને હચમચાવશે? કાંઈક અંતરખેજ કરવાની હવે સૂક્ષ્મતમ પ્રવેશ કર્યો. અન્તરમુખ દષ્ટિ જેમ વધતી જાય તેમ પ્રેરણા કરશે? કે બાબાની સાઠે બુદ્ધિ નાઠી એવું માની પોતાના માર્ગે બાહ્ય ઉપાધિઓ અને તેનું બંધન છૂટી જાય. ૮૦ વર્ષની ઉંમર છે. આગેકૂચ કરશે ? વિનોબાજીને આગ્રહ રહ્યો છે કે સર્વ સેવા યોજનાન્તતન જ્ઞાન્ – વેગમાં દેહને ત્યાગ થાય. જૈનેમાં સંઘની ભૂમિકા આધ્યાત્મિક રહેવી જોઈએ. તેમણે એક વખત કહયું અનશન કે સંલેખના વ્રત છે. જીવનની અંતિમ કોટી છે. દેહની બધી હતું કે ૨૫૦૦ વર્ષ પછી ભગવાન મહાવીરને યાદ કરીએ છીએ, મમતા છૂટી જાય, બધી સકિત વિલીન થાય. કારમવારવન તુte: કારણકે તેમની ભૂમિકા આધ્યાત્મિક છે. સર્વસેવા સંઘને હજાર વર્ષ વિનોબા શાનયોગી છે, ભકત છે, સંન્યાસી છે. કર્મયોગ આવી પછી પણ કો યાદ કરે એવું તેનું કાર્ય હોવું જોઈએ. જયપ્રકાશના પડયે પણ તેને કદાચ ઉપાધિ માની હશે.
આંદોલનમાં કોઈ આધ્યામિક ભૂમિકા તે નથી; પણ ધીમે ધીમે આમનનું બીજું કારણ હોવાને પણ સંભવ છે, જેને નિર્દેશ નૈતિક ભૂમિકા પણ ઓછી થતી જાય છે, અને એક રાજકારણી ભૂમિપુત્ર'માં, શ્રી ચુનીભાઈ વૈદ્યો કર્યો છે. તેઓ લખે છે: આંદોલન રહે છે, જેમાં રાગ દ્વેષ, કલેશે, સંઘર્ષો વધતા રહે.કહેવા. “દેશભરમાં આ તે કામમાં લાગેલા સર્વોદય કાર્યકરોમાંથી વાળા એમ કહે કે રાજકારણી આંદોલન તો એવું જ હોય. કેટલાક, “તારે લીધે,” “તારે પાપે” એમ દોષારોપણ કરશે. પરંતુ - વિનોબાજીનું મન બીજા ગહન પ્રશ્ન જગાવે છે. ' મોટા ભાગનાને આ મૌન પાયામાંથી હચમચાવી જશે, હૃદય અને
ભૂમિપુત્ર'ની પવનાર ડાયરીમાં લખ્યું છે, કે ગોકળભાઈ ભટ્ટ, ચિત્તની વ્યથા ઊપડશે અને હોઠે પર તાળું બનીને બેસશે. સહેવાશે, શ્રીમનારાયણ વિગેરે રાજસ્થાનની શરાબબંધી અંગે વિનોબાજીને પણ સહજ નહિ હોય, રહેવાશે, પણ સ્વસ્થ નહિ હોય, એ પૂછશે નહિ
મળવા આવ્યા, ગોકુળભાઈને વિનેબાજીએ કહ્યું :પણ છિન્ન સંશય નહિ હોય.
- “મારે તમને એક મહત્ત્વની વાત કરવાની છે. નર દેહને ઉદ્દેશ “આજે સર્વોદય કાર્યકરો પરસ્પર દોષારોપણ કરવાને બદલે
શે? અહીંની સમસ્યા ઉકેલવી તે કે આત્મસાક્ષાત્કાર પ્રાપ્ત કરવો પ્રાર્થનામાં ઝૂકે. ઊંડે ઊંડે અંતરમાં ખેળે એવો આ પ્રસંગ છે.”
તે? અહીંની સમસ્યાઓ તે નિરંતર ચાલતી જ રહેવાની અને આ આટલું કહી, “છેલ્લો કટોરો ઝેરને તું પી જજો બાપુ”,
જન્મમાં માત્મસાક્ષાત્કાર ન થયો તે પુનર્જન્મ મનુષ્યને જ મળશે મેઘાણીની એ પંકિત તેમણે યાદ કરી છે.
તેને ભરોસો નથી. અહીં સર્વોદય કાર્યકરોમાં જયપ્રકાશના આંદોલન વિષે જે તીવ્ર મતભેદ જાગ્યું છે તેનો ઉલ્લેખ છે.
આટલું કહી કાગળ મંગાવ્યો. તેમાં એક વર્તુળ દેવું. વર્તુ| બાપુને પણ કાંઈક એવું બનેલું. જીવનના અંતિમ સમયમાં
ળની વચ્ચે એક ચાંપ દોરી. નાના ભાગને બતાવીને કહે, ‘ગયા નિકટતમ સાથીઓ સાથે મતભેદો થયા, તેમની ઈરછા વિરુદ્ધ દેશના
જન્મમાં આટલું પુણ્ય કર્યું હશે તેથી આ નરદેહ મળે.' પછી ભાગલા થયા, હિંસાને દાવાનળ ફાટી નીકળ્યા અને પિતાનું કર્યું
મોટો ભાગ બતાવીને કહે, “પણ એટલું પાપ ભેગવવાનું બાકી કારણું બધું જાણે ધૂળ મળતું હોય તેવી પરિસ્થિતિ પેદા થઈ. છેલ્લા
છે તેથી પુનર્જન્મ પશુને મળી શકે છે. શંકરાચાર્યે કહ્યું છે, મહિનાએ ભારે વ્યથાના ગયા.
નર પેનિગમUTIR HTat Rવારિ રેહાનામ:, માટે આત્મસાક્ષા. સર્વ સેવા સંઘ વિશે અને સર્વોદય આંદોલન વિશે પણ કાંઈક
ત્કાર કરવાનો સમય બાકી છે તે આ જન્મમાં કરવો જોઈએ. આપણે એવું જ બની રહ્યું છે. સર્વ સેવા સંધ વિનાબાજીનું સર્જન છે. તેનું ઉદ્દેશ અહીંની સમસ્યા ઉકેલવાને નથી, આપણે ઉદ્દેશ તો આત્મવિસર્જન થઈ રહ્યું છે એમ લાગે. જે માર્ગે આટલા વર્ષે કામ કર્યું સાક્ષાત્કાર છે. આ ઉદ્દેશ સાધો હોય તે રણછઠ થવું જોઈએ. તેનાથી તદ્દન ભિન્ન માર્ગે આંદોલનને સાથીઓ લઈ જાય છે એમ શ્રીમન્નજી કહી દો કે મેં રણ છોડી દીધું. હવે શરાબબંધી અંગે લાગે. તેમની સલાહ મોટા ભાગના સાથીઓને માન્ય નથી. વિને- તેમને જે કરવું હોય તે કરે. આપણે મુકત થઈ ગયા. હવે ધ્યાન