Prabuddha Jivan 1975 Year 36 Ank 17 to 24

SR No.: 525960
Original Sutra Author: N/A
Author: Chimanlal Chakubhai Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1975
Total Pages: 86
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 8 MB

Page 40

૨૦૨
બુદ્ધ જીવન
તા. ૧૬-૨-૭૫
ફેલાયેલી છે-પ્રચાર જરા પણ કર્યા વિના. જે જે લોકોએ ગીતા વાંચી પછી ભલે એ જર્મન તત્ત્વજ્ઞાની હોય, રશિયન હોય, ભલે ચીની તત્ત્વજ્ઞાની હોય, જાપાની હોય, એમણે એને આપમેળે પ્રચાર કર્યો. તે ગીતા દુનિયામાં પહોંચી ગઈ છે, પ્રચાર કર્યા વિના. પિતાના બળથી પહોંચી છે. હવે, ગીતાના બળની સાથે ભકત પોતાનું બળ પણ લગાવી રહ્યા છે. તો મને આશા છે કે એ ચીજ દુનિયાભરમાં લાશે.
પરંતુ તુકારામ મહારાજે જે એક ચેતવણી આપી રાખી છે, એ યાદ રાખવી જોઈએ. તુકારામે કહ્યું કે હોટલ નથી ખોલવી. હોટલવાળો શું કરે છે? હોટલમાં જે બને છે એ બધાને ખવડાવે છે, પરંતુ પોતે નથી ખાતે, પોતે ઘરે જઈને ખાય છે. ત્યાં જે બને છે એ ખાતો નથી. “આyલે કેલે આપણ ખાય, તુકા બંદી ન્યાયે પાય’. તુકારામ એની ચરણવંદના કરે છે, જે પિતાનું બનાવેલું પોતે ખાય છે. ગીતારૂપી અમૃત તમે પોતે ખાઓ, પછી બીજાને આપે. હોટલવાળા જેવું નકરો- પોતે ન વાંચતા, પિતાના હદયમાં એનું ચિંતન ન કરતા લોકોને વહેંચવા જઈએ, એવું ને કરો. આટલું યાદ રાખશે તે આ સારી ચીજ દુનિયામાં ફેલાશે.
ગીતાઈ માઉલી માઝી', જે મરાઠીમાં પ્રગટ થઈ છે એ મહારાષ્ટ્રની બહાર પણ જ્યાં જ્યાં નાગરી લિપિ તવંચાય છે ત્યાં ત્યાં જઈ શકે છે અને લોકો એને પ્રેમપૂર્વક વાંચી શકે છે, પછી ભલે હિંદીવાળા હોય કે બંગાલીવાળા હોય. હવે જુઓ, મહારાષ્ટ્રમાં રામાયણ વિશે ઉત્તમમાં ઉત્તમ ગ્રંથ લખાયાં છે. એક છે રામવિજય. અમારા ઘરમાં, જે ઘરમાં બાબાને જન્મ થયે, એ ઘરમાં ચાતુર્માસમાં રામાયણ વંચાતું હતું. એ રામવિજ્ય હતું. એ સિવાય એકનાથે એક ઉત્તમ રામાયણ લખ્યું છે, જેનું નામ છે ભાવાર્થ રામાયણ. સમર્થ રામદાસ સ્વામીએ પણ રામાયણને કેટલોક ભાગ લખે છે અને મહારાષ્ટ્રમાં મોરોપંત નામના એક મહાકવિ થઈ ગયાં એમણે ૧૦૮ વખત રામાયણ લખ્યું છે, જુદાં જુદાં છંદો અને ભિન્ન ભિન્ન વૃોમાં–રામાયણની ઓછપ નથી. મહારાષ્ટ્રમાં છતાં પણ તુલસીદાસનું રામાયણ વંચાય છે. એવી રીતે, ગીતાના પણ ભિન્ન ભિન્ન તરજુમાં અનેક થયા છે અને થશે, તે પણ લેકે ગીતાઈ પ્રેમપૂર્વક વાંચશે, એમ બાબા માને છે. એની પિતાની એક સ્વતંત્ર રુચિ છે. આટલે મારો ખ્યાલ છે ગીતા વિશે એ પર્યાપ્ત છે.
કેટલાંક પ્રશ્ન પણ પૂછવામાં આવ્યા છે ગીતા વિશે, એ બધા હું જોઈ ગયા છે. એમાં એક પણ પ્રશ્ન એવા નથી, જેને જવાબ ગીતા પ્રવચનમાં નથી. ગીતા પ્રવચનને બધી ભાષાઓમાં તરજુમે થયે છે. આ પુસ્તક જે લાકે વારંવાર વાંચે તે બધાં પ્રશ્નોના જવાબ એમાં મળશે. ગીતા પ્રવચનની ખૂબી એ છે કે સામાન્ય ગામડીઓ પણ સમજી શકે છે; એટલી સરળ ભથિ માં એ કહેવામાં આવ્યા છે. ગીતા પ્રવચન જેલમાં કહેવામાં આવ્યા. એ જેલના જેલરને બાબા પર ભકિતભાવ હતે. તે તેઓ પણ
મહાવા આવતા હતા, અને કેદીઓને પણ મેકલતા હતા. ગાંધી- જીના આંદોલનવાળા રાજકીય કેદી અને ચેર કેદી સાથે બેસીને સાંભળતા હતા. તે તેઓ સમજી શકે એટલી સરળ ભાષામાં એ વ્યાખ્યાન છે. હું આશા રાખું છું કે એ પુસ્તક આપ વાંચશે. પછી પણ એના વિશે કંઈ પ્રકને રહે, તો પુસ્તક પર એટલા ભાગને અંકિત કરી પ્રશ્ન બાબાને મોકલી આપે.
ઈસાના ત્રણ ઉપદેશે આજનો દિવસ ભગવાન કાઈસ્ટને દિવસ છે. તો ટૂંકમાં ખ્રિસ્તી ધર્મ - સાર આપની સમક્ષ રજૂ કરીશ. ખ્રિરતધર્મ- સાર નામનું મારું એક પુસ્તક છે. એની નકલ પાપને મોકલવામાં અાવી હતી. ત્યારે પાપે આશીર્વાદ મેલાવ્યા કે જે સદભાવનાથી આ સાર કાઢવામાં આવ્યો છે એ જોઈને પેપને આનંદ થયે છે.
ખ્રિતધર્મ - સાર મેં થેડામાં - ત્રણ વાકયમાં મેળવ્યો છે. હું અગ્રેજીમાં ઉચ્ચાર કરીશ, અલબત્ત અંગ્રેજીમાં બેલ્યા નથી, જિસસ ક્રાઈસ્ટ, એ તે યહૂદી ભાષામાં બોલ્યા છે. પરંતુ મેં એ અંગ્રેજીમાં વાંચ્યું છે, જે ભાગ કંઠસ્થ કર્યો છે એ અંગ્રેજીમાં કર્યો છે. અને ખૂશીની વાત છે કે, એને જે અંગ્રેજી તરજુમો છે એ ત્રણસે - ચાર લેએ સાથે મળીને કર્યો છે અને સારા પ્રમાણમાં સારી માનવામાં આવે છે. એક વાકય છે, બ્રિતનું ‘લવ ધાય નેબર એઝ ધાય સેલફ “પડોશીને પ્રેમ કરે જેવો પેાતા પર કરો છો.’ ‘પાડેશીને પ્રેમ કરો” એટલું જ કહ્યું હોત તે એ સાધારણ વ્યકિત પણ સમજે છે. હું મારા પાડોશીને પ્રેમ કરીશ તે એ મારા પર પ્રેમ રાખશે, એ તો સ્વાર્થની મામૂલી વાત બની જાય છે. પરંતુ ‘જે પિતા પર પ્રેમ રાખે છે એવો પ્રેમ કરે.' બાબાનું જીવન પારમાર્થિક લોકસેવામય માનવામાં આવે છે. પરંતુ બાબા ખાવામાં કેટલો સમય આપે છે, સૂવામાં કેટલો સમય આપે છે, શરીર માટે કેટલાં કામ કરે છે, એ વિચારે છે ત્યારે ધ્યાનમાં આવે છે કે, ૨૪ કલાકમાંથી ૧૪-૧૫ કલાક તે દેહકાર્યમાં જાય છે. અને કેટલા પ્રેમથી કરે છે! ગોઠણ દુ:ખે છે એમ લાગ્યું કે, હાથ તરત જ ત્યાં જશે. પ્રેમથી એના પર ફરશે. જેટલા પ્રેમથી આપ આપની સેવા કરે છે એટલા પ્રેમથી પાડેશીને પ્રેમ કરે, એને અર્થ ‘આત્મવત્ સર્વ ભૂતેષુ.’
ક્રાઈસ્ટનો બીજો ઉપદેશ છે, લવ ધાય એનીમી–પિતાના દુશ્મમને પ્રેમ કરો. કેટલાક લોકો કહે છે આ તે બહુ મુશ્કેલ આશા છે, વ્યવહારિક દેખાતી નથી, કેવંળ આધ્યાત્મિક છે. પરંતુ એનાથી વધુ વ્યાવહારિક આશ હોઈ ન શકે. સામે આગ લાગી છે. એના પર પાણી નાખો, એ થવિહારિક આશા છે. એની સાથે આપણે આગ પ્રકટ કરીએ તે બે આગ થઈ જશે. એટલે દુશ્મન જો દે કરે છે તો પ્રેમથી એનો સામનો કરવો-અત્યંત વ્યાવહારિક વાત છે.
જ્યાં સુધી આ ધ્યાનમાં નહિ આવે કે આ વ્યાવહારિક વાત છે, ત્યાં સુધી લાગશે કે આપણે તે સામાન્ય મનુષ્ય છીએ, આ વાત તે મહાપુરુષ જ કરી શકે છે. પરંતુ જે અલ્પપુરુષ છે એના માટે પણ એ જ છે કે આગ ઠારવી હોય તો પાણી જોઈએ. આ જ વેદમાં પણ કહ્યું, છે કે કોમા શસ્ત્ર કરે યસ્ય–જેના હાથમાં મારૂપી શસ્ત્ર છે, એને દુર્જન શું કરી શકશે? તલવાર લઈને જશું તો એ હુમલો કરી શકે છે. પરંતુ દુર્જન સામે ક્ષમાં શસ્ત્ર લઈને જશું તો એ શું કરશે?
આ જ વાત સિસ ક્રાઈસ્ટ સમજાવી છે. કોઈએ એમને પૂછJ, સામે વાળે આપને મારે - પીટે, તકલીફ આપે તે કેટલી વાર સહન કરો? ‘સેવન ટાઈમ્સ?” તેઓ બોલ્યા, ‘આઈ ડોન્ટ સે સેવન ટાઈમ્સ, બટ સેવન્ટી ટાઈમ્સ સેવન’, સાત વખત નહિ.સત્તર ગાથા સાત વખત. શું થશે એને ગુણાકાર? ૪૯૦. ૪૯૦ વખત ફામાં કરે, અને છતાં પણ જો એ હુમલે કરતો જ રહેશે તો ૪૯૦ ને ૭૦ થી ગુણે. આ જૈ એમણે કહ્યું, એ ક્ષમા શસ્ત્ર કરે યસ્ય છે. એ જ શંકરાચાર્યે પોતાની રીતે બતાવ્યું છે. એમણે કહ્યું, સામેવાળે મારી વાત સમશે નહિ, તે હું ફરીથી તેને રામ રવીશ. છતાં પણ નહિ સમજે તે ફરી બીજી વખત સમજાવીશ. ત્રીજી વખત સમજાવીશ. જેટલી વખત સમજાવવું પડે એટલી વખત સમજાવીશ. દરેક વખતે જદી - જુદી રીતે સમજાવીશ. તે મારું હથિયાર છે, સમજાવવું. એજ મારું હથિયાર છે. શાસ્ત્ર શારપર્ક, ન કોકમ . શાસ્ત્ર હોય છે એ કરાવવાવાળું હોતું નથી, જણાવવાવાળું, સમજાવનારું હોય છે, જેમ સાઈનબોર્ડ છે. સાઈન બોર્ડ આગળ “પુલ તૂટેલ છે એટલું જ બતાવશે. તે પણ પરવા ન કરતાં આગળ જતા હો તો જાવ, પડી જશે. આપને હાથ પકડીને એ આપને બચાવશે નહિ. અહીં સુરક્ષિત છે, અહીં ભય છે, એટલું જ કહેશે. પછી તો આપની મરજી! શાસ્ત્ર કેવળ શાપન કરે છે, કારક નથી હોતા. આ થયું ભામાશસ્ત્ર.
ત્રીજો સંદેશ છે જિસસ ક્રાઈસ્ટને- “યુ લવ વન અનધર એઝ આઈ લઇ યુ “તમે બધા આપસમાં પ્રેમ કરે, જેમ મેં તમારા પર