________________
-
તા. ૧૬-૩-૭૫. પ્રબુદ્ધ જીવન
૨૧૭. - - - - અગ્રિહમાં પહાની નીતિ વિરુદ્ધ પોતે કાંઈ નથી કર્યું એટલું જ નહિ પણ 3 નામા જેવું હતું. તેમ કરવાનો તેમને પૂરો અધિકાર છે. પ્રશ્ન જયપ્રકાશ નારાયણે ઉપસ્થિત કરેલ મુદ્દાઓ પક્ષની નીતિનું જ એટલો જ છે કે પક્ષામાં રહીને તેમ કરી શકાય? શ્રી મોહન ધારિયા અંગ છે એમ શ્રી મેહન ધારિયાને દાવે છે. તેમના કહેવા પ્રમાણે જેવા વિચારો ધરાવતા સભ્ય શાસક પક્ષમાં મોટી સંખ્યામાં હશે પક્ષને અને તેની નીતિને સબળ બનાવવા વાટાઘાટ માટેની તેમની તો પક્ષ ટકી ન જ શકે. તેથી જ જ્યપ્રકાશ નારાયણે, શ્રી. જગમાગણી છે. તે સાથે બીજા મુદ્દો તેમણે ઉ૫રિત કર્યો છે કે જમણેરી જીવનરામ અને શ્રી ચવ્હાણને “પક્ષને બચાવવા” આહવાન કર્યું. સામ્યવાદી પક્ષ સાથે શાસક પક્ષ વધારે ગાઢ સંબંધ કરતા જાય તે પાને બચાવવા કે પક્ષમાં ભંગાણ પાડવા ? શી ક્યપ્રકાશ નારાયને હકીકત પક્ષની નીતિ માટે અને પક્ષ માટે હાનિકારક છે. તેમના શાસક પક્ષને તેડવાને પૂરો અધિકાર છે. તેમનાં દેલન તે એક ધ્યેય કહેવા મુજબ જ્યપ્રકાશ સાથે વાટાઘાટ કરવાની હિમાયત કરવાની
છે. શ્રી જ્યપ્રકાશ નારાયણ શું કરવા ઈચ્છે છે તે સ્પષ્ટપણે તેઓ પાના સભ્યોને સ્વતંત્રતા હોવી જોઈએ. ટૂંકામાં પક્ષમાં મત
જાણે છે અને કુનેહથી તે માર્ગે જઈ રહ્યા છે. શ્રી. જયપ્રકાશ માને સ્વાતંત્ર્ય હોવું જોઈએ, તેમ ન હોય તે લોકશાહીને ખતરે છે.
છે કે ઈન્દિરા ગાંધી ભ્રષ્ટાચારના ગંગોત્રી છે, ભ્રષ્ટાચારીઓને છાવરે પક્ષમાં મતસ્વાતંત્ર્ય હોવું તે લેકશાહીનું લક્ષણ છે. આ
છે. શ્રી મોહન ધારિયા એમ માને છે? તે ઈન્દિરા ગાંધીની આગેમતસ્વાતંત્ર્યને અધિકાર અબાધિત છે કે તેને કાંઈ મર્યાદા છે તે
વાની તેમણે ફગાવી દેવી જોઈએ. મુખ્ય મુદ્દો છે. પક્ષની નીતિ ઘડવામાં તેમ જ જરૂર લાગે તો તેમાં ઘણા મુદ્દાઓ સમાયેલ છે. બધાની વિગતથી ચર્ચા કરવાનો ફેરફાર કરાવવા ભિન્ન વિચારોની અભિવ્યકિત આવકારદાયક અત્યારે અવકાશ નથી. ઈન્દિરા ગાંધી સત્તાસ્થાને રહે તેમાં દેશનું છે. શ્રી મોહન ધારિયાની એવી ફરિયાદ નથી કે પક્ષની નીતિ ભૂલ
હિત નથી, એવી ઘણા લોકોની માન્યતા છે. અહીં મર્યાદિત ભરેલી છે અથવા તેમાં ફેરફારની જરૂર છે. તેમની ફરિયાદ એ છે કે
પ્રશ્નની ચર્ચા કરી છે કે શ્રી. જ્યપ્રકાશ નારાય નું પક્ષે પોતાની નીતિને અમલ નથી કર્યો અથવા આપેલ વાચન વલણ જોતાં શાસક પક્ષ કે ઈન્દિરા ગાંધી માટે તેમની સાથે વાટાપાળ્યા નથી. તેમના કહેવા પ્રમાણે પ્રકાશ નારાયણ જે માગણીઓ
ઘાટો કોઈ અવકાશ છે? આ અવકાશ ઊભું કરવા શ્રી. કરે છે તે પક્ષની નીતિના અમલ માટે અને પક્ષે આપેલ વચનના
જ્યપ્રકાળુ નારાયણ કોઈ બાંધછોડ કરવા તૈયાર છે? પેતે વાટાપાલન માટે છે. તેથી પક્ષે જયપ્રકાશ સાથે વાટાઘાટ કરવી જોઈએ. ઘાટ કરવા સદા તૈયાર છે તેમ કહેવાથી વાટાઘાટ સફળ થતી નથી, શ્રી જ્યપ્રકાશ નારાયણે આવી વાટાઘાટ માટે કોઈ અવકાશ
તેની ભૂમિકા જોઈએ. હિતો મળવાથી કડવાશ. છે. આ સંઘર્ષમાં રાખે છે? તેમણે ભારપૂર્વક જાહેર કર્યું છે કે બિહાર વિધાનસભાનું દેશનું હિત નથી, એ સ્પષ્ટ છે. દેશ મોટી કટોકટીમાંથી પસાર થઈ વિસર્જન ન થાય ત્યાં સુધી કોઈ વાટાઘાટ કરવા માટે તે તૈયાર
રહ્યો છે તેવે સમયે વધારે યાતનાઓ ભોગવવાનું પ્રજાના શીરે નથી. શ્રી મોહન ધારિયાએ કહ્યું છે કે, બિહાર ધારા
આવી પડે તે મેટું દુર્ભાગ્ય હશે. બન્ને પક્ષે બિનશરતી વાટાધાટ સભાના વિસર્જનની માગણી ગેરવાજબી છે. તો શ્રી મોહન થવી જોઈએ.
ચીમનલાલ ચકુભાઈ ધારિયાએ આ માગણી છોડી દેવા શ્રી જ્યપ્રકાશને પહેલા સમજાવવું જોઈએ. પ્રકાશ તેમ કરવા તૈયાર ન હોય
© વસન્ત વ્યાખ્યાનમાળા . તો વાટાઘાટની વાત છોડી દેવી જોઈએ. જ્યપ્રકાશે ઘણી વખત કહ્યું છે કે બિહાર વિધાનસભાના વિસર્જનથી કઈ મોટો ફેરફાર થઈ જવાને નથી. તેથી ભ્રષ્ટાચાર, મોંઘવારી બેરોજ
દર વર્ષની માફક આ વર્ષે પણ એપ્રિલ માસની ગારી ઘટવાનાં નથી. ગુજરાતમાં બન્યું તેમ રાષ્ટ્રપતિ શાસન આવશે,
તા. ૭, ૮, ૯ અને ૧૦-એમ ચાર દિવસ માટે તાતા ફરી ચૂંટણી થશે અને હતાં ત્યાં જ રહીશું. તો પછી જ્યપ્રકાશ શા
એક્ટિોરિયમમાં વરાંત વ્યાખ્યાનમાળા યોજવામાં આવી છે. માટે આ માગણીને આટલો આગ્રહ રાખે છે? અાવી માગણી
વ્યાખ્યાનમાળાને વિષય Prices & Planning છે. અને ઉત્તર પ્રદેશ, મધ્ય પ્રદેશ અને અન્ય રાજ્યમાં અને છેવટે લોક- સમય દરરોજ સાંજે ૬-૧૫ વાગ્યા છે. ચારે વ્યાખ્યાને સભા માટે પણ થાય એવી રીતે આંદોલનને વ્યાપક સ્વરૂપ અપાતું
અંગ્રેજીમાં રાખવામાં આવ્યા છે. વકતાઓ નીચે પ્રમાણે છે. " જાય છે. ટૂંકામાં, આ આંદોલન શાસક પક્ષ સામે પડકાર છે. તેમાં બધા વિરોધ પક્ષો ભળ્યા છે. પક્ષના અસ્તિત્વ સામે જ જેને પડ
તારીખ દિવસ
વકતા કાર છે તેમની સાથે વાટાઘાટને અવકાશ છે? આ પડકાર
૭–૪-૭૫ સોમવાર ડે. ડી. આર. રાંગણેકર કરવાને શ્રી જ્યપ્રકાશ નારાયણને અને બધા વિરોધ પક્ષોને પૂર્ણ
તંત્રી, ઇકોનોમિક ટાઈમ્સ અધિકાર છે. પ્રજાને સાથ હોય તે આ પડકાર સફળ થશે. શાસક
૮-૪-૭૫ મંગળવાર ડો. ટી. આર. બ્રહ્માનંદ પક્ષ સત્તાસ્થાને રહેવા લાયક ન હોય તે પ્રજા તેને ફેંકી દેશે.
ડિરેકટર, ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ પણ જયારે પક્ષના અસ્તિત્વ સામે જ પડકાર હોય ત્યારે પક્ષના
ઇનેમિકસ યુનિવર્સિટી સભ્ય તે પડકાર ઝીલી લેવા તૈયાર થાય કે, પક્ષામાં ગૂંચવાડે ઊભે
એફ બેચ્છે' થાય અને પક્ષ નિર્બળ થાય એ પ્રચાર કરે? આમાં પક્ષની નીતિનો પ્રશ્ન નથી. પક્ષામાં વાણીસ્વાતંત્ર્યને પ્રશ્ન નથી. શાસક પક્ષ
૯-૪-૭૫ બુધવાર હવે પછી નક્કી થશે સત્તાસ્થાને રહેવા લાયક છે કે નહિ અથવા શ્રી જયપ્રકાશને પડ- | ૧૦-૪-૭૫ ગુરુવાર ડે. બી. એસ. મિનહાસ કાર વાજબી છે કે નહિ તે પ્રશ્નની ચર્ચા શ્રી મેહન ધારિયાના
અજન પંચના ભૂતપૂર્વ રાજીનામાની વિચારણામાં પ્રસ્તુત નથી. શ્રી જયપ્રકાશ સાથે
સભ્ય જે સહમત હોય કે શાસક પક્ષ સત્તાસ્થાને રહેવા લાયક નથી. તેણે આપેલ વચન પાળ્યાં નથી, જયપ્રકાશને પડકાર વાજબી
ચીમનલાલ જે. શાહ છે, તેઓ પથામાં રહી જયપ્રકાશના આંદોલનને ટેકો આપે કે જ્ય
કે. પી. શાહ પ્રકાશના આંદોલનમાં જોડાય તે વધારે વ્યાજબી લેખાય? શી મેહન
મંત્રીઓ, મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ ધારિયાએ લોકસભામાં કરેલ નિવેદન શાસક પક્ષ સામે તહોમત