Prabuddha Jivan 1975 Year 36 Ank 17 to 24

SR No.: 525960
Original Sutra Author: N/A
Author: Chimanlal Chakubhai Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1975
Total Pages: 86
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 8 MB

Page 15

(40)
ત, ૧૬-૧-૭૫
પ્રબુદ્ધ જીવન
૧૭
ક૫. કસવ ઉજવાશે. પ્રથમ
સ્થાપના કરી, ત્યારે
ભગવાન મહાવીર નિર્વાણું મહત્સવ
કે એક પત્ર * [છ વર્ષ પહેલાં ભારત જૈન મહામંડળે ભગવાન મહાવીરને ૨૫૦૦ નિર્વાણ મહોત્સવ કરવાનો નિર્ણય કર્યો. તે વખતે એટલી કલ્પના ન હતી કે દેશભરમાં અને વિદેશોમાં આટલા મોટા પાયા ઉપર આ ઉત્સવ ઉજવાશે. પ્રથમ, શ્રીકસ્તુરભાઈ લાલભાઈના પ્રમુખપદે મુંબઈમાં નિર્વાણ મહોત્સવ સમિતિની સ્થાપના કરી. ત્યાર બાદ સરકારને વિનંતિ કરી, રાષ્ટ્રીય સમિતિની રચના થઈ અને પછી દરેક રાજયમાં સમિતિએ થઈ. કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારને પૂરો સહયોગ રહ્યો છે. ગામે ગામના જૈન સંઘેએ ઉત્સાહપૂર્વક કામ ઉપાડી લીધું. દેશમાં, આસામ, નાગાલેન્ડ અને કાશ્મીરથી માંડી કન્યાકુમારી સુધી એને લકત્તાથી કરછ સુધી અપૂર્વ જગૃતિ સાથે ઉત્સવ થયા. ઘણું સાહિત્ય પ્રકટ થયું છે. ભગવાન મહાવીરના જીવન અને ઉપદેશ વિશે તેમ જ જૈન ધર્મ વિશે લોકભાગ્ય અને સંશોધનાત્મક સાહિત્ય અનેક સંસ્થાઓ અને વ્યકિતએએ, બધી ભાષાઓમાં, પ્રકટ કર્યું છે. તે સાથે બહુજનકલ્યાણના ઘણાં કામે થયાં છે, જેની સાથે ભગવાન મહાવીરનું નામ જોડાયું છે. આ બધાની માહિતી આપતે ‘જૈન જગત’ને વિશેષાંક ટુંક સમયમાં બહાર પડશે. આ કાર્ય હજી વર્ષભર ચાલવાનું છે.
તેના ઉદાહરણરૂપ એક પત્ર અહીં પ્રકટ થાય છે. પત્રના લેખિકા સુમતિબહેન શાહ સોલાપુરના અગ્રગણ્ય સામાજિક કાર્યકર છે. તેમની સેવાઓ 1 કદર કરી સરકારે તેમને પદ્મશ્રીની પદવી આપી છે. સેલાપુરમાં શ્રાવિકાશ્રામ અને મહિલા વિદ્યાપીઠના ૨ાધ્યમ છે, મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભાના સભ્ય હતાં. છ વર્ષની મહેનત સફળ થઈ તેની હું કૃતાર્થતા અનુભવું છું.
-ચીમનલાલ
સોલાપુર,
૩-૧-૧૯૭૫ શ્રી ચીમનલાલ ચકભાઈ, ભારત જૈન મહામંડળ, મુંબઈ..
આપનું સ્વાથ્ય સારું હશે. આપે મહાવીર નિર્વાણ મહોત્સવ- સમિતિની સ્થાપના કરી, તેથી સંપૂર્ણ ભારતમાં, પ્રાન્તિય, કેન્દ્રિય તથા જિલ્લા કક્ષાએ, બહુ વ્યવસ્થિત રૂપમાં કાર્ય થઈ રહ્યું છે. આપના આ પ્રયત્નથી લોકોમાં જાગૃતિ, નવચેતના તથા ઉત્સાહ પેદા થયો છે. બીજા મતના લોકોને પણ મહાવીરના અસ્તિત્વનું કાંઈક જ્ઞાન થયું છે. મોટા ભાગના લોકો મહાવીર અને બુદ્ધમાં ભેદ કરતા ને હતા. હવે જાણ થઈ કે ભગવાન મહાવીર અને બુદ્ધ બે ભિન્ન ભિન્ન વ્યકિત છે. બન્ને ધર્મ અલગ છે. લેટો એને (જૈન ધર્મને) હિન્દુ ધર્મની એક શાખા માનતા હતા. આ માન્યતા નષ્ટ થઈ ગઈ છે. આ કાર્ય માટે જૈનસમાજ આપને સદા ઋણી રહેશે.
દિલ્હીમાં સાધુ અને આચાર્યગણ એકત્રિત થયા તેનું સર્વશ્રેય આપને છે. આપના પ્રયત્નથી લોકોને જૈન સમાજના અસ્તિવનું જ્ઞાન થયું છે.
સોલાપુરમાં પણ કાર્ય સરસ રીતે ચાલી રહ્યાં છે. આ બધા કાર્યની જવાબદારી જિલ્લા અધિષ્કારી અને મારી ઉપર છે. તેથી હું અહીં ખૂબ કામમાં રહું છું. અહીં મરાઠી ભાષામાં ‘
પૂર્ણ ગ્રન્થ છપાય છે. આ કામ 3. ૨. એન. ઉપાધ્યના નિર્દેશનમાં થઈ રહ્યું છે. હું તેની સંપાદિકા છું. છાપવાનો શુભ આરંભ શ્રી વી. એસ. પાર્ગે (વિધાન સભાના અધ્યકા) ને હેતે થશે. મરાઠી ભાષાને આ અનોખા ગ્રન્થ થશે. સોલાપુર જિલ્લા સમિતિ તરફથી સાંસ્કૃતિક કેન્દ્ર, અારોગ્ય કેન્દ્ર એવી અનેક યોજનાઓ બની રહી છે. સોલાપુરમાં બધું કામ પૂબ ઉત્સાહથી અને વ્યવસ્થિત રીતે થઈ રહ્યું છે.
આપ સોલાપુર કયારે આવશે?- 1 [હિન્દી અનુવાદ].
સુમતિબાઈ શાહ
એક પ્રશ્નોત્તરી [ સાહિત્ય તથા જીવનનાં ઉપાસકોના ઉત્તરો : ખાસ મુલાકાત દ્વારા મેળવનાર : ચંપકલાલ મહેતા ] (૧) ‘પ્રબુદ્ધ જીવન’ના તંત્રી તરીકે આપનું લક્ષ્ય જણાવશે?
તંત્રીએ જતને વફાદાર રહી પિતાને ખરું લાગે તે કશા ભય વિના લખવું જોઈએ ને ભૂલ લાગે તે સ્વીકારવી જોઈએ. વિચારધન હોય તો ભાષા આપમેળે પ્રકટે છે. હકીકતમાં સાવચેતી રાખવી, અતિશયોકિત ત્યજી ભાષા પર સંયમ રાખવો એ તંત્રીનું સાચું લક્ષણ છે. એ રીતે તંત્રી તરીકે ગાંધીજી મારા આદર્શ છે. (૨) જૈન દર્શનની વ્યાપક વિશિષ્ટતા કઈ છે?
અહિંસા, અનેકાન્ત અને અપરિગ્રહ એ એની વિશેષતા, સર્વ પ્રકારનો સંયમ એને પાયે, તપ એનું સાધન, અને આંતરશુદ્ધિ તથા આત્મદર્શન એ એનું ધ્યેય છે. એ બુદ્ધિગમ્ય અને વાસ્તવવાદી છે. આત્મા પોતે પોતાના મિત્ર ને શત્રુ છે. સ્વપુરુષાર્થથી મુકિત મળે છે. કીટકથી મનુષ્ય સુધીના સર્વજીવને સમાન ગણી તે પ્રત્યે વૈમનસ્ય છોડી ત્રીભાવ રાખવાને સિદ્ધાંત તેમાં છે, ને એમાંથી
અહિંસા, અપરિગ્રહ ને સંયમ પ્રકટે છે. (૩) આપણા રાષ્ટ્રની આર્થિક પરિસ્થિતિ કઈ રીતે સુધરે?
હું અર્થશાસ્ત્રી તો નથી, પણ અર્થશાસ્ત્રીઓની મતિ મૂંઝાય ત્યાં સામાન્યજનની સાદી બુદ્ધિ કદાચ માર્ગ જોઈ શકે. કોઈ પણ ભાગે ધનપ્રાપ્તિની લાલસા એ અનિષ્ટનું મૂળ છે. જીવનની જરૂરિયાતાને અમર્યાદિત વધારવી ને ભેગાપભેગની તીવ્ર અભિલાષા એનું બીજું કારણ છે. વ્યવહારમાં સામાન્ય પ્રામાણિકતા અચૂક હોવી ઘટે. અર્થરચના વિકેન્દ્રિત રાખીને પરાવલંબન ત્યજવું. વસ્તીવધારે અને કામચોરી અટકાવવી. (૪) આપના સોલિસિટરના વ્યવસાયમાં કેવા ગુણ જોઈએ?
કદી ખોટી સલાહ ન આપવી કે કંઈ ખોટું કરવા ઉરોજન ન આપવું. ખંતથી કામ કરવું અને વ્યવસાયના કામ સિવાય અસીલ સાથે બીજું કોઈ કામ ન પાડવું. વકાલતમાં પ્રામાણિકતા ન સચવાય એ માન્યતા ખોટી છે. (૫) જીવન અંગેને આપને દષ્ટિકોણ કે છે?
જીવન એ અંદર-બહારને એક સતત સંઘર્ષ છે. એમાંથી જ સાચી શાંતિ મળે છે. દુનિયાને સુધારાની આકાંક્ષા રાખવાને બદલે જાતને સુધારવા મથવું. નિરાશ થયા વિના સન્માર્ગે પુરુષાર્થ જારી રાખવે, (૬) આપનું પ્રિય વાચન? જીવનઘડતરમાં કોઈને મુખ્ય ફાળે?
તત્વજ્ઞાનના વાંચન પ્રત્યે મારી રુચિ રહી છે. પ્લેટો, ટેસ્ટેય, ગાંધીજી, સ્વાઈક્સ વગેરેનું વાચન મને ગમે છે. મારા જીવનમાં અનેક વ્યકિતઓના વિચારોની અસર છે, પણ અંતિમ નિર્ણય મારે રહ્યો છે. (૭) જગતભરની ધર્મભાવનામાં થતી વિકૃતિ કેમ અટકાવાય?
વર્તમાનમાં વિજ્ઞાને આપેલાં સાધનોથી પરિગ્રહ લોલસા ને ભેગાભિલાષા વધી છે, પણ માણસને તેથી થતી હાનિનું ભાન પણ થતું જાય છે. પરિગ્રહપરિમાણ ને સંયમ ધર્મને પામે છે. આચારવિચારમાં પૂર્ણ સમાનતા શકય નથી.વિચાર, વાણી ને વર્તનની એકતા ઘણે પુરુષાર્થ માગે છે. અહંકાર અને દંભ ત્યજી સાચી નમ્રતા કેળવવાથી એમાં સહાય થાય છે.
ચીમનલાલ ચકુભાઈ [કુમાર’ માસિક માંથી સાભાર ]