Page Text
________________
તા. ૧-૨-૭૫
P
પ્રભુ જીવન
કૌમલોપના બીજા કોઈ સભ્યને ટેકો અપાય કે બધા ભ્રષ્ટાચારી ગણવા? રાજકીય પક્ષના ઉમેદવાર, જનસંઘનો હોય કે ડાબેરી સામ્યવાદી, પોતાના પક્ષની નીતિને વરેલા હશે. આ બધા પક્ષોની નીતિ, લોક આંદોલન અને જનતા મોરચાને માન્ય છે ? માત્ર જાણીતો ભ્રષ્ટાચારી ન હોય એટલું જ બસ છે? જનતા ઉમેદવારો બધાને એક ચોક્કસ નીતિ હશે ? જો એમ હોય – અને હજી સુધી એવું કાંઈ જાહેર થયું નથી, તેમ એવું કાંઈ હોવાનો સંભવ નથી— તો તે પણ એક રાજકીય પક્ષ જ બને છે. જનતા ઉમેદવારોની આવી ચોક્કસ નીતિ જો કોઈ હોય તો – બીજા રાજકીય પક્ષાના ઉમેદવારો સ્વીકારે તેવા નિયમ રહેશે ? તો એનો અર્થ એ થાય કે એવા રાજકીય પક્ષના ઉમેદવારે, પોતાના પક્ષ છોડી, જનતા મારચાના નવા પક્ષમાં જોડાવું જોઈએ. એવી કોઈ કલ્પના હોય તેમ જણાતું નથી. કારણ કે નિવેદનમાં કહ્યું છે કે જ્યાં પક્ષની કામગીરી સારી હશે ત્યાં તો તે પક્ષના પ્રતિનિધિને જનતા સહેજે આવકારશે. કયા પક્ષની કામગીરી સારી છે?
ગુજરાતમાં વિરોધી પક્ષ પરસ્પર સમજૂતી કરી ચૂંટણીવ્યૂહ રચે તે માટે પ્રયત્ન, ખાસ કરી જનસંઘે કર્યો, પણ નિષ્ફળ ગયા. સંસ્થા કૉંગ્રેસે કોઈ પણ રાજકીય પક્ષ સાથે સમજૂતી કરવાની ના પાડી. સંસ્થા કૉંગ્રેસના ઉમેદવારોને આ લાકઆંદોલનના જનતા મારચાના ટેકો રહેશે?
હવે જનતા ઉમેદવારની પસંદગીની યોજના તપાસીએ, તે વિષે આ પ્રમાણે કહ્યું છે :
આગામી ચૂંટણીના સંદર્ભમાં
લોક ઉમેદવારની પસદગીની સર્વસાધારણ ઈષ્ટ પદ્ધતિ : (ક) આગામી ચૂંટણી માટે મતદાર મડળાની સ્થાપના કરવાના હેતુથી જે -તે મતદાર વિભાગના કાર્યકર્તાઓએ પ્રજાનો સંપર્ક સાધવા. તેમાંના રચનાત્મક કાર્યકરો, શિક્ષકો - અધ્યાપકો અને વિદ્યાર્થીએ તથા અન્ય નાગરિકોમાંથી કાર્યકારી સમિતિની રચના કરવી.
(ખ) ચૂંટણીની જાહેરાત થયા પછી જુદા જુદા પક્ષો કે વ્યકિતગત નામા બાલાતાં થાય ત્યારે સ્થાનિક સમિતિએ, જેમને માટે પ્રજામાં ભ્રષ્ટાચારી હોવાની વ્યાપક લાગણી હોય તેમનાં નામ પાછાં ખેંચાવવા માટે, સ્થાનિક પ્રતિનિધિમંડળ દ્વારા નૈતિક અને સામાજિક દબાણ આણવું.
(ગ) આ સમિતિએ પોતાના મતદાર વિભાગમાં ચૂંટણી માટે સંમેલન બોલાવીને ઉમેદવાર માટેની અપેક્ષાઓ (આચાર સંહિતા) અને જનતાઢંઢેરાના ધારણે, લોકોની નજરમાં યોગ્ય ઠરેલા પ્રતિનિધિઓનાં નામ સૂચવવાં.
(ઘ) મતદાર વિભાગોની આ સમિતિના સભ્યોમાં બને તો જિલ્લા સમિતિની યા તાલુકા સમિતિની રચના કરવી. આ સિમતિએ પોતાના પ્રદેશની બેઠકો માટે, મતદાર વિભાગેાની સમિતિ તરફથી સૂચવાયેલાં નામેામાંથી આખરી નિર્ણય કરવા. (ધારણા માટેની વિગતો આ સાથે પ્રગટ કરી છે. જનતા ઢંઢેરો હવે પછી )
નોંધ :
ચૂંટણી અંગે એક વાત સ્પષ્ટ સમજી લઈએ કે આપણા સંગઠન તરફથી કોઈ ઉમેદવારોની નિમણૂક થવાની નથી. દરેક મતદાર વિભાગના લાકો અને કાર્યકરો તેમને યોગ્ય લાગે તેવા ઉમેદવારો સૂચવે: જાહેર કરેલાં ધારણા અને જનતા ઢંઢેરાને- સ્વીકારનારા ઉમેદવારો જિલ્લા અગર તાલુકા કક્ષાએ નક્કી થાય તે જ ઈષ્ટ છે. સંગઠનના સ્થાનિક કાર્યકરો તે કામમાં પોતાની બધી જ મદદ કરશે.”
આનું થોડું પૃથક્કરણ કરીએ. લોકસંગઠન તરફથી કોઈ ઉમેદવારની નિમણૂંક થવાની નથી. જિલ્લા અને તાલુકા કક્ષાએ નક્કી થશે. એમાં કલ્પના એ છે કે, ગ્રામસભાઓ અને મહોલ્લા સભાઓ રચાશે, આવી સભાઓ પ્રતિનિધિઓ ચૂંટશે. આવા પ્રતિનિધિઓનું
૧૮૫
એક મંડળ (ઈલેકટોરલ કોલેજ) થશે. જે ઉમેદવારની પસંદગી કરશે. આવી કોઈ વ્યવસ્થા થઈ છે? આ ભગીરથ કાર્ય છે.દરેક મતદાર વિભાગમાં—ગુજરાતમાં૧૮૨-આવી વ્યવસ્થા કરવાની રહે, આવું કાંઈ થાય તો આવકારદાયક છે. બીજા રાજકીય પક્ષો પણ જ્યાં પોતાના ઉમેદવારો ઊભા રાખવાના છે ત્યાં આવી વ્યવસ્થા વ્યવહારિક અથવા શકય છે? સંસ્થા કૉંગ્રેસ કે જનસંઘના ઉમેદવાર સામે જનતા ઉમેદવાર ઊભા રહેશે ? આ પક્ષોને જનતા મારચાને ટેકો લેવા છે! પરિણામ કદાચ એમ આવે કે કેટલેક સ્થળે કેટલીક વગદાર વ્યકિતઆ ભેગી થઈ, કોઈ ઉમેદવાર ખડો કરે અને જનતા ઉમેદવારને નામે લોકોને ભરમાવે. નામ બહુ લાભામણું છે. મતદાર વિભાગેtમાંથી ઊભા કરેલા જનતા ઉમેદવારોને લેક આંદોલનના આગેવાનોની સંમતિ લેવાની રહેશે? કોઈ વરિષ્ટ મંડળ છે? આવા કોઈ વરિષ્ટ મંડળની કોઈ ઉમેદવારને મહાર મળી જાય એટલે તે લાયક અને તેથી જનતાના ઉમેદવાર નક્કી થયા અને પ્રજાએ તે મતદાર વિભાગમાં બીજા બધા ઉમેદવારોનો વિરોધ કરવા રહ્યો. આ એક નવા રાજકીય પક્ષ નહિ તો બીજું શું? બીજા બધા ઉમેદવારોને ભ્રષ્ટાચારી અથવા નાલાયક ગણવા.
લેક ઉમેદવારની પસંદગીની પદ્ધતિમાં (કલમ - બ-) કહ્યું છે. કે ચૂંટણીની જાહેરાત થયા પછી જુદા જુદા પક્ષો કે વ્યકિતગત નામેા બાલાતા થાય ત્યારે સ્થાનિક સમિતિએ જેમને માટે પ્રજામાં ભ્રષ્ટાચારી હોવાની વ્યાપક લાગણી હોય (ભ્રષ્ટાચારી હાય કે નહિ, વ્યાપક લાગણી હાય) તેમનાં નામ પાછા ખેંચાવવા માટે સ્થાનિક પ્રતિનિધિમંડળ દ્વારા નૈતિક અને સામાજિક દબાણ લાવવું. આ નૈતિક અને સામાજિક દબાણ કેવું હશે તે વિધાન સભ્યોને રાજીનામાં પાવવા જે દબાણા થયા તેના અનુભવ ઉપરથી કલ્પી શકીએ. આને લેાકશાહી કહેવી
હવે લાયક ઉમેદવાર માટેનાં ધારણેા તપાસીએ, તે વિષે કહ્યું છે: લાયક ઉમેદવાર માટેનાં ધારણા
૧. એણે નિ:સ્વાર્થભાવે લાકકલ્યાણનાં કામ કર્યાં હાય અને કરે એવા હોય; તે પાતાનાં હિત કે પ્રતિષ્ઠા માટે નહીં પણ સેવા કરવા માટે જ ઉમેદવારી કરતા હશે.
૨. એ કોઈ પણ પ્રકારના ભ્રષ્ટાચાર કરતા નહીં હોય કે ભ્રષ્ટાચાર સાંખી લેતો નહીં હોય.
૩. એ શાતિ - જ્ઞાતિ અને વર્ગ-વર્ગ વચ્ચે વેરઝેર પેદા નહીં કરતા હાય. એ સગાંવહાલાં, નાતીલાં કે મળતિયાંઓનું ખેચતા નહીં હોય. અને મત મેળવવા માટે સીધી કે આડકતરી રીતે લાંચરુશ્વત આપતા નહીં હોય.
૪. એને ચૂંટણીપ્રચાર ગરીબ દેશને પરવડે એવા સાદા મને સંયમી હશે.
૫. એ લેાકઉમેદવાર તરીકે ચૂંટાયા પછી કોઈ પક્ષમાં જોડાશે
નહીં.
૬. ચૂંટાઈ આવ્યા પછી પોતાના સ્થાનનો ઉપયેગ પોતાના કે સાંના સ્વાર્થ માટે નહીં કરે અને પોતાની આવક-જાવક તથા મિલકતનો હિસાબ વર્ષે વર્ષે પ્રજા સમક્ષ મૂકતા રહેશે, એ વારંવાર પોતાના મતદાર મંડળ આગળ પાતાના કાર્યના અહેવાલ રજૂ
કરતા રહેશે.
૭. એ કોઈ પક્ષના સભ્ય હશે તે પણ લેાકો તરફની એની વફાદારીને પહેલી ગણશે, અને તે માટે જરૂર પડયે પાને અને ચૂંટાયેલ પદને સુદ્ધાં છોડશે.
૮. એનું બધુ વર્તન લોકશાહી, બિનસાંપ્રદાયિકતા તથા આર્થિક, સામાજિક ન્યાયને પોષનારું હશે.
ઘણુ' ઉત્તમ ધારણ છે. પસંદ કરાયેલ ઉમેદવારમાં આ બધા લક્ષણા છે એવું કોણ નક્કી કરશે? સ્થાનિક સમિતિ ?એ ભ્રષ્ટાચાર કરતા નહીં હોય એટલું જ નહીં ભ્રષ્ટાચાર સાંખશે પણ નહીં. અત્યારે દરેક ક્ષેત્રમાં વ્યાપક ભ્રષ્ટાચાર છે. ત્યાં આવા ઉમેદવાર સત્યાગ્રહ કરશે ? આવા ઉમેદવાર કોઈ પક્ષમાં જોડાશે નહિ. આવા ઉમેદવારોને કોઈ પા રચાશે કે બધા રેતીના કણ કણ જેવા રહેશે? શું કરશે? લેાકપ્રહરી જ થશે? તા રાજતંત્ર તેા બીજાએ રચ્યું હશે? પછી તે
i
| SR No. | 525960 |
| Book Title | Prabuddha Jivan 1975 Year 36 Ank 17 to 24 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chimanlal Chakubhai Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 86 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 8 MB |