Prabuddha Jivan 1975 Year 36 Ank 17 to 24

SR No.: 525960
Original Sutra Author: N/A
Author: Chimanlal Chakubhai Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1975
Total Pages: 86
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 8 MB

Page 25

તા. ૧-૨-૭૫
ઉપર થયા. દાણોારી, ફુગાવા, રોંઘવારી અનહદ વધી પડયા. વિદેશી સહાય સારા પ્રમાણમાં મળી પણ બધું હામાઈ ગયું. શેખ મુજીબુર પ્રત્યે હજી મેાટા ભાગના લેાકોને વિશ્વાસ છે. પણ તેમની કાર્યકુશળતા પુરવાર થતી બાકી છે. બંધારણમાં ફેરફાર કરી વ્યાપક સત્તા પ્રાપ્ત કરી છે. કદાચ વર્તમાન સંજોગામાં તે અનિવાર્ય હશે. કાયદો અને વ્યવસ્થા તૂટી પડયા હોય ત્યારે લેાકશાહી બહુ સહાયભૂત ન થાય. સખત હાથે કામ લેવું પડે. પણ ટૂંક સમયમાં તેનું સરકારક પરિણામ લાવી ન શકે તે પ્રજા ઉપર ભારે જુલમ અને અત્યાચાર જ થાય. અસામાજિક તત્ત્વોને ડામવાસાથે, આમ વર્ગની આર્થિક પરિસ્થિતિ છેડી પણ સુધરે નહિ તે સર્વસત્તા લીધી સાર્થક ન લેખાય. એશિયા અને આફ્રિકાના ઘણાં દેશમાં લે!કશાહીના દીવા બુઝાતા જાય છે. બંગલા દેશ પણ તેના ભાગ બન્યું. નિર્બળ પડેશી આપણે માટે જોખમ છે. ત્યાંના વાતાવરણને પડઘા આપણા દેશ ઉપર ખાસ કરી, બંગાળ, આસામ અને તેની આસપાસના પ્રદેશમાં પડયા વિના ન રહે, આપણા દેશમાં પણ આવું કાંઈક થવા અસંભવ નથી એવી અફવાઓ ફેલાય અથવા ઈરાદાપૂર્વક ફેલાવવામાં આવે તેથી ખૂબ સાવચેત રહેવાની જરૂર છે.
જબલપુરની પેટા ચૂંટણી
સામાન્ય રીતે, પેટા ચૂંટણીઓ જનમતના વ્યાપક પડઘા પાડતી નથી હાતી. સ્થાનિક સંજોગા ઉપર આધાર રાખે છે. પેટાચૂંટણીઓમાં લોકો કાંઈક ઉદાસીન હોય છે અને મતદાન ઓછું થાય છે. વળી, સત્તાધારી પક્ષ સામે કોને સદા અસંતોષ હાય છે, તે વ્યકત કરવાની એક તક મળે છે. એટલે પેટાચૂંટણીમાં શાસક પક્ષના ઉમેદવાર હારી જાય તેથી બહુ મોટો ખ્યાલ ન બંધાય, પણ જબલપુરની લેકિસભાની પેટાચૂંટણી જુદા પ્રકારની હતી અને તેનું પરિણામ વધારે વિચારણા માગી લે છે. જબલપુર કોંગ્રેસના આજે ય ગઢ ગાય. શેઠ ગેાવિન્દદાસે લગભગ ૫૦ વર્ષ આ મતદાર વિભાગને કોંગ્રેસ તરફી રાખ્યા હતા. આ વિભાગમાં લગભગ ૮ ધયસભાની બેઠકો છે. તેમાં પણ મેાટે ભાગે કોંગ્રેસના ઉમેદવારો વિલ્હી બનતા. શેઠ ગેાવિન્દદારના અવસાનથી ખાલી પડેલ આ બેઠક માટે તેમના પૌત્રને કોંગ્રેસ ઉમેદવાર તરીકે ઊભા કર્યા હતા. તેમની સામે એક પ્રમાણમાં અજાણ યુવક કાર્યકર્તા ઊભા હતા. બન્ને ૩૦થી સોાછી ઉંમરના છે. શેઠ ગાવિન્દદાસના પૌત્રને પિતામહની અને તેમના કુટુંમ્બની પ્રતિષ્ઠા તથા સાધનાને ટેકો હતા. કોંગ્રેસે માટા પ્રમાણમાં ખર્ચ કર્યોહતો.મુખ્યમંત્રી પી. સી. શેઠીએ પ્રતિષ્ઠાની બેઠક ગણી હતી. અને હેલીકોપ્ટરમાં ઘૂમીવળ્યા હતા. હરીફ ઉમેદવારને આવા કોઈ લાભ ન હતા, આ ઉમેદવારને વિરોધી પક્ષાના ટૂંકા હોય પણ તે બહુ સબળ ન ગણાય. ચૂંટણી ખર્ચ માટે તેણે જનતામાંથી ફાળા ઉઘરાવ્યા હતા. મેાટી બહુમતિથીકોઈની ધારણામાં ન હોય તેવા - આ ઉમેદવારના વિજ્ય થયું. કોંગ્રેસને મોટા કો લાગે તેવા બનાવ છે. દરેક વિભાગમાં— હરીફ ઉમેદવારને મેાટી બહુમત મળી.
આ ચૂંટણીથી કેટલાક મુદ્દાઓ વિચારવા જેવા છે. શાસક પક્ષ અને તેના ઉમેદવાર પાસે પૈસા અને સાધનાની ખામી ન હતી. હરીફ ઉમેદવાર જાણ્યા અને પ્રમાણમાં સાધનરહિત હતા. પૈસા અને સાથી જ ચૂંટણી જીતાય છે. તે માન્યતા અને તેવી ફરિયાદ ખાટા ઠરે છે.
પુત્ર અન
બીજું પ્રજાના વ્યાપક અસંતોષનું માપ મળે છે. એમ કહેવામાં આવું છે કે, આ અસંતોષ માત્ર શહેરી વિસ્તારામાં જ છે. ગ્રામ નતા શાસક પક્ષ સાથે છે. આ માન્યતા પણ ખોટી ઠરે છે.
વિશેષમાં મુખ્ય મંત્રી શેઠી અને અન્ય પ્રધાને મેાંટા રસાલા
all
148
તથા લારી સાથે ધધૂથી ફરે તે સહાયભૂત થવાને બદલે પ્રજામાં અણગમા પેદા કરે છે. ખા કરીને હેલિકોપ્ટરને ઉપયાગકાના ખર્ચે? પ્રજાના મિજ જુદો છે તે શાસક પક્ષ સમજી લેવું રહ્યું.
લેાકસભાની ચૂંટણી વહેલી કરવાના કોઈ વિચાર હોય તે પણ આ પરિણામ ફેરવિચારણા કરાવશે.
મૂર્ખાઈનું પ્રદર્શન
બિહારના મુખ્ય મંત્રી શ્રી અબ્દુલ ગફુરે દિલ્હીમાં જાહેર કર્યું કે, જ્યપ્રકાશ નારાયણ ફરી બિહારમાં દાન શરૂ કરશે તે સખત પગલાં લેવાશે અને તેમની ધરપકડ પણ થાય. શ્રી ગ ુ કહ્યું કે, ઘણે! સમય તેણે ચલાવી લીધું છે, દાલન હિંસક થતું જાય છે. એને લોકોના ટેકા નથી અને હવે ચલાવી રહિ લેવાય. લેાકા પ્રત્યે તેમણે પોતાની કજ દા કરવાની છે. કોઈ પગલા લેવા હોય તે પણ આવી જહેરાતની બડાશ શા માટે અને તે પણ દિલ્હીમાં ? તેમણે કહ્યું કે, આ તેમને પોતાને નિર્ણય છે. કેન્દ્ર સરકાર કે વરિષ્ઠ મંડળના આદેશ નથી.આવા પગલાં લેવાની પેાતે હિંમત કરી શકે છે, અને દઢતાથી સત્તારૂઢ છે એવું બતાવવા આમ કરવું પડયું? આંદોલનને લોકોના ટકા નથી તે સખત પગલાં શા માટે? આંદોલનમાં ઉત્તેજના છે અને તેથી હિંસક બનાવા બને છે તે ખરું પણ ત્યપ્રકાશે આંદેલનને હિંસક માર્ગે જતાં રોકવા પ્રયત્નો કર્યા છે તે પ હકીકત છે. જ્યપ્રકાશ જાણે છે કે, દેશલન હિંસક થાય તે। દમન કરવાનું કારણ મળે અને તેથી હિંસક બનાવો અને તેાફાને અટકાવવા તેમને પ્રયત્ન છે.
હકીકતમાં, દમનથી આંદોલનને તેજી મળે છે. મોટે ભાગે શાન્તિમય રહે ત્યાં સુધી તેને અવકાશ આપવા ડહાપણભર્યું છે. લોકોનો ટેકો છે કે નહિ તે વિવાદનો વિષય છે. મિટીંગામાં હાજરી લોકોના ટેકાની નિશાની હોય તે! ઘણા ટેકો છે. પણ કોઈ નક્કર પગલાં લેવાયા નથી. નાકરની લડત માટે હાકલ કરી પણ કાંઈ થયું નહિ. સમાન્તર ધારાસભા અને સરકાર રચવાનું જાહેર કર્યું કાંઈ થયું નથી.-પોલીસ અને સરકારી કર્મચારીઓને લાલચ અને ધમકી આપી નારી છાડવા કહ્યું. એકપણ પોલીસ કે સરકારી કર્મચારીએ રાજીનામું આપ્યું નથી. વિરોધ પક્ષો આંદોલનને ટેકો આપવાનું કહે છે તેના મોટા ભાગના સભ્યોએ પણ ધારાસભામાંથી રાજીનામાં આપ્યા નથી. જ્યપ્રકાશ આંદોલનને હવે કેવું સ્વરૂપ આપે છે તે જોવાનું. ઉત્તર પ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર, ગુજરાતનો પ્રવાસ કર્યો. બધે લોકોની મોટી સંખ્યા હાજરી રહી. કેટલેક ઠેકાણે સારી થેલી અર્પણ થઈ. પણ નક્કર સૂચના અને કાર્યક્રમને અભાવે કર્યાંય આંદાલન થાય એવી શક્યતા જણાતી નથી. જ્યપ્રકાશે હવે જાહેર કર્યું છે કે, પ્રવાસ નહિ કરે અને બિહાર ઉપર બધી શકિત લગાડશે. સરકારે કોઈ ઉતાવળું પગલું ભરવા કરતાં ધીરજથી જોવું. અંતે જ્યપ્રકાશ લોકોના અસંતોષને વાચા આપે છે. વિરોધ પક્ષોમાં તેમની કક્ષાના કોઈ આગેવાન નથી એટલે લોકો તેમના પ્રત્યે આશાથી જુએ છે. દમનકારી પગલાં લેવાને બદલે અસંતોષના કારણો દૂર કરવાના પ્રયત્ન થાય તે વધારે જરૂરનું છે. શાસક પક્ષની સામે કોઈ આંદોલન કે વિરોધ કરતાં તેની આંતરિક નિર્બળતાઓ વધારે ભયનું કારણ છે. ઈન્દિરા ગાંધી જમણેરી સામ્યવાદીઓ ઉપર વધારે આધાર રાખતા થતા જણાય છૅ. શાસક આ બાબત તીવ્ર મનભેદ છે. જમણેરી સામ્યવાદીઓ હવે ખુલ્લી રીતે કેન્દ્રમાં કેરળ જેવી મિશ્રા સરકારની હિમાયત કરે છે. આવી જ રીતે ચલાવવાનું હાય તા ગમે તેટલા દમનકારી પગલાં લે તો પણ લોકોના અસંતોષ અને
પક્ષમાં