Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ - panIra,
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 paDaghA gIta 2 aNu 3 pAtra paricaya 4 tAratamyanAM trAjavAM 5 dharatI 6 pahelA aka cha vacalA aMka 8 chellA aMka (1) udbhava.... (2) kalAkRti ane itihAsa (3) nAcAlekhana (4) rucibheda (5) sUDI vacce (6) nItinAzanA prakAre .... 6000 kramikA .... ... 6000 .... .... .... (7) jaththAnuM mUlyazAstra (8) sAsadanuM mAna (9) jIvita ane sAMskRti (10) samAja ane vyakti (11) sAdhana ane sAdhya (12) tadruganA mahaNa (13) tarka ane zraddhA (14) bhAvanAnA vijaya (15) sabaLa nimaLatA.... (16) padminInA nizcayanuM mAnasa.... .... ... .... .... .... ... .... .... .... .... 0138 .... .... .... .... 8.00 .... .... .... pRSTha 3 .... .... G .... 1000 .... .... .... ... .... .... .... ........ .... .... 84.0 .... 10 11 12 13 23 23 25 28 29 30 31 i' 7 11 35 41 1919 103
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ taannn k . paapaa - vaaEaiRITREAT -
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDaghA gIta vagaDAne vATa ke lajAmaNune lumakheH lIlu pAMdalamAM jAMbalI phele zuM ? " aDazo-mane-na-ke " adhIra ! - mAro sAdhu coLAya ! premarAga sparzathI aMga akaLAya ! phUlaDAM saMgAtha eka zevatIne gumaH nIlamanA jhuMDamAM pArasa phUle laH * paDachA keIne kuTila ! mAruM aMga abhaDAya ! bhegabhukhI AMkhathI pAMkhI kapAya ! ekala ure taNA abela zabda upaDayAH dariyAnA beTamAM paDaghA thaI paDayA divAdAMnuM thayuM zarIra ! - enA "Ava " saMbhaLAya ! bhekhaDanI bAtha e te ! pAsa nA javAya !
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 AbhalAnA murajamAM rUpavela vIjaLI: teja taNI kAcamAM pratApanI zikhA bhaLI: jAmananAM teja bhI cIra ! rUpa enAM dUrathI pIvAya ! aDIe teA aDanAruM khAkha thaI jAya padminI puSpamAM vasaMta eka jogI: anaMga samI AMkhamAM pavitratA khe dhUNIH aDaze nA ! rAma rAma tIra ! enA AziSa levAya ! siMhaNanAM dUdha sihuthI ja jIravAya !! - 20, 7, 32,
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ AradhanAmAM samaruM rUpa bAnuM ! ne bA smarine prabhu rUpa pAmuM !
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ . (1) arAvalI kAtara kadarAmAM, pratApanA ekala zabda AvaDe; citADanA rAjasihAsane aDeH raDI paDe netra vasuMdharAnAM ekAkI kA kAMcanajhaMdha zA ubhI, samudranA sau nirakhe taragAH sAmrAjyanA, phrAnsa taNAya bhagA, ukelatA; tAralI jatI DUbIH pRthvi taNAM rASTra sahu ukheDI, khaDI karUM, aMtarane ninAda; '. hAlAMDamAM I amela sAda, Ama tratA sau zamaNAM jatAM uDI; pratApe gajavI khINA, helenA enApAraTe; kaisare padasRSTinA, gItA hAlAnDamAM ra2; khUMcavI mahArAjyA, pAovyA sthaLa nija ne ! khUMcavI. mAtanA kheALA, padabhraSTa kriyA mane ! pRthvie sAMbhaLyAM zabdo, padabhraSTa pAdazAhanA ! kAramAM gAna ethIye, karavA aMtara dAhanA ! (ra) azAkanuM dha siMhAsane nahi; nahi mahArAjya samudraguptanuM; kaniSkanuMye na visAtamAM kaI padmAsane priya na jIna muktanuM
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAvIza te pUtaLIye maDhelA, na bhAvanA vikramanA sihAsane; manuSyanA mastakathI caNelA, jhaghIsane Asana keDa nA mane; maLyuM hatuM e sahuthI mahAna ! mAtA taNuM aMtaranuM vitAna ! (3). khaNa khaketara kALajAnA, A dehanuM maMdira teM caNuM dIdhuM; karI daI dAna badhI prabhAnAM, A keDiyuM eka prakAzanuM kIdhuM; catumukhe vizva sujAvatAM dIdhI badhI prabhA teM mujane dharI dIdhI! (4) A vizvanI bhavya virATa vADIe praveza tuM,-kAMcanakArathI kIdhe; pAvitryane, dharmataNe, prabhAne, saMdeza teM premapiyuSamAM dIdho; ajJAtane bhISaNa garbhamAMthI kheMcI laI Ataza dekhate kIdhe ! varSo vityAM Aja uDI gayAne, uce; mUkI ekala bALa, bAne; na visaruM netra kadi amInAM, apatya prIti pamaraMta hInAra
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMdhyA uSA nirakhatA diganta, acce caDuM huM smRtinA uDantaH ne bIjAmAM huM tuja rUpa bhALuM, mAtRtvanI tyAM kavitA nihALuM: nathI gaIbA nakI huM kahu chuM; rUpAntare savamahIM smaruM chuM AkAzamAM tArI anaMtatA cheH ne agnimAM taMja vizuddhatA che; nidrAmahIM vatsala bhAva bAnA ! ullAsabAnA smaruM soNalAmAM; dayA jhare mAtanI caMdrikAmAM vasuMdharAmAM balidAna bAnAM ArAdhanAmAM smaruM rUpa bAnuM ! ne bA smarIne prabhurUpa pAmuM ! 7, 3, 29 23, 7, 3ra.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAtra paricaya
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ I. sa. 1290 nA samaya vakhate citeDanA siMhAsana upara virAjamAna bAppA rAvaLanA vaMzaja te mahArANuM lakSmaNasiMheH mahArANanA bAra putromAMnA bIjA ane mahArANAne atyaMta priya kumAra te ajayasiMhaH mahArANAnA bAra putromAMnA eka kumAra te ayyatasiMhaH mevADanA maMtrIzvara te kedAranAtha mahArANAnI sagIrAvasthAmAM citoDane sAcavanAra, ane mahArANAnA rAjyArohaNa pachI paNa adhikAra baLe rAjyanI dhurA rahenAra mahArANAnA kAkA te rANuM bhImasiMhaH
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 rUparANI padminInA vIra bhrAttA ane citADanA krupALa te bAdalaH rUparANI padminInA kAkA ane citADanA senAnAyaka te gArADhavaH I. sa. 1290nA samaya vakhate dilhInA sihAsanArUDha cavanasamrATa te alAuddIna khIlajIH dilhIzvaranA sa Mdhivigrahaka ane krUTanItine khaLe zahenazAhatamAM meTA adhikAra dharAvanAra te saradAra kAjIH cAritryamAM A ramaNInA AdasamI ane rUpamAM rita samI rANA bhImasiMhanI mahArANI te padminI mugalAe jagatane nUrajhahAMnuM nUra khatAvyuM: rAjapUtAe padminInuM sauMdaya padma ApyuM: ane khIjA' thADAM:
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAratamyanA trAjavAM.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ yuddhavirAmanA zarUAtanA divasomAM ame amArA eka vidvAna murabbI sAthe Clive BellnuM uddabhava Civilisation vAMcatA hatA. Sense of Values upara eNe mUkelA bhArathI ame nItizAstranI mUlya AMkaNI upara UtarI paDyA, keTa
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * pavinI * * * lIka vakhata evI AkarI paristhiti UbhI thAya che ke jyAre be nItinAzamAMthI DaMkhate hadaye, chatAM svecchAe ekane svIkAra karavo anivArya heya che. eve vakhate zuM karavuM? rahasyanI tAratamyatAne kaye dharaNe vicAra karavo ? vidvAna murabbI UThavA ane meja pAsenI chAjalI uparathI prakhyAta bejiyama lekhaka merisa meTaralinkanuM MonnaVanna UpADayuM. pitAnI Teva pramANe zarUAtamAM emaNe e nATakane sAra saMbhaLAvyo. potAnA dezane ane hajAre dezabaMdhuone bacAvI levA Wanna pitAnA ziyaLanuM kevI rIte balidAna Ape che; e kathA rasapUrvaka ane rasamaya rIte varNavI. emaNe potAnI caLakatI AMkhe mArI upara TheravI, ane pUchayuM; "bolo tamAre zo mata. che? eka ramaNunuM ziyaLa vadhAre ke hajAro lokeAnA prANa ?" | mAruM Aryahadaya uchaLI UThayuM. eka kSaNane paNa vicAra karyA sivAya meM javAba phagAvya, "eka strInuM ziyaLa sto !" vidvAna murabbI hasyA, " huM dhAra ja hato! hindustAnanA lekene nItine eka prakArane roga thayA che." teo pharI hasyA. " ane mAtra naitika daSTie vicAra kare to ya huM tamane pUchuM chuM ke hajAro lake paraspara
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * tAratamyanA trAjavAM * * * vaira keLave, jANe cIbhaDAM vadheratAM hoya tema eka bIjAnAM mAthAM UtArI le, ane pariNAme strIo karatAM puruSonI saMkhyA ghaTI jAya ane varNasaMkaratA phelAya, vyavasthAbhaMga ane dravyahAni thAya, samAjanuM jIvana DahoLAI jAya, e badhe zuM ocho nItinAza che ?" ame ghaDIbhara dalIlahIna thaI gayA. A rIte vicAra karavA ame TevAyelA hatA. mane lAgyuM ke je vAkya meM javAbamAM phagAvyuM hatuM te mAro mata nahote, paNa mAnyatA hatI. enA mULamAM vicAraNa ke pRthakkaraNa hetAM paNa sAcuM khoTuM chatAM rUDhinuM dhummasa hatuM. mane lAgyuM ke mAnyatA khoTI hoya te pheMkI devI joIe, ane sAcI hoya te javAba zodhI kADhavA joIe. hA pIne rajA letAM meM Monna Vanna mAgI lIdhuM. nATaka hajAra pAnAnuM hoya te rAtapALI karIne paNa e te divase ja pUruM karavAno nizcaya karyo hate. paNa copaDInAM moTAM bIbAM ane jADA kAgaLo joIne haiyAne bhAra ocho thaye. rAtre copaDI pUrI karI. mana mAnyuM nahi ema lAgyuM. lekhakane pakSapAta kevaLa pAtro upara nahi paNa to upara paNa Utare e anivArya hoya che. Monna Vanna mAM je tatvanuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che,
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * paDhinI * * * * tenA virodhI tatva upara pakSapAta karIne mAre eka bIjuM nATaka lakhavuM ema nizcaya karyo. vicAra Avyo: "kaI sAmAjIka vastugUMthaNa. karI tatvane vijaya karuM ?" tarata ja kalAkRti javAba maLyoH "nA. e paddhatimAM kalpanAnAM ane pAtro te mAnasazAstrane vaphAdAra rahI itihAsa game te svarUpamAM rajU karavAnI lekhakane chUTa rahe che. e eka phAyado che khare, paNa e pAtro pAchaLa haMmezAM koI nizcita samAja, saMsthA, ke saMskRtine avAja hoya ja che evuM nathI hotuM. je amuka saMskRtine ke phisuphIne avAja chUTa karavo hoya te itihAsane AdhArabhUta rAkhI ItihAse prApta karelI ghaTanAne. Azraya levo joIe. ethI sthaLa, kALa, ane ghaTanAnuM baMdhana vahorI levuM paDe che e kharuM, paNa sAthe sAthe prajAhadayamAM itihAse aMkita kareluM tete gaurava paNa anAyAse ApaNuM vahAre AvIne UbhuM rahe che.' ane meM aitihAsika kathAvastunI dharatI levAnuM nakkI karyuM. jeTalI tvarAthI "eka ramaNInuM ziyaLa vadhAre ke hajAro lekenA prANa?' e praznanA javAbamAM "ziyaLa" zada kUdI Avyo hato, teTalI tvarAthI aMtarapaTa para "padminInuM pAtra khaDuM thayuM. emAM ItihAsanI mAnyatA. che, "padminIne vijaya che, ane Aya hadayane paDo che.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * tAratamyanA trAjavAM * * * paDhinInI ghaTanAnI sAlavArI viSe ane e ghaTanAmAM saMkaLAyelAM pAtronAM nAmo ane parasparanA saMbaMdhe tathA rAjya uparanA adhikAra viSe hamaNAM hamaNAM ItihAsana rA. ba. gaurIzaMkara ojhAe pitAnA "rAjapUtAnekA ItihAsa" nAmaka graMthamAM matabheda rajU karyo che, paraMtu e matabheda sAco hoya toye kathAnI daSTie mahatvanuM nathI. vaLI prajA hRdayamAM te Aja sudhI karnala jhADe meLavelI hakIkate ramaNa karyuM che. uparAMta A nATakamAM mAro hetu AryahRdayane tarkayukta chatAM AtmasRta dhvani ApavAne hevAthI meM TaeNDa rAjasthAnanI dharatI upara maMDANa karyuM che. A nATakamAM eka kAlpanika pAtra umeryuM nathI. mahArANuM lakSmaNasiMhanA maMtrIzvaranuM nAma maLyuM nathI. chatAM emane eka maMtrIzvara te avazya haze ema mAnIne, ane enuM nAma "kedAranAtha" ke "kuMbhakarNa' game te hoya chatAM pharaka paDato nathI ema lAgavAthI "kedAranAtha" nuM itihAsa agamya chatAM aitihAsika pAtra umeryuM che. bIjA keTalAMka nAmane paNa e ja nyAya lAgu paDe che ema kabUla karIne paNa kahuM chuM ke gujarAtanA keTalAka prakhara lekhakenI mAphaka kathAdhvanine zUTa karavA khAtara itihAsa vAtane kheMcatANIne abhirucine kadarUpI karavAne leza paNa prayatna AmAM karavAmAM AvyA nathI. vastuvikAsane
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * pazinI * * * * mATe ajugatI pAtrAvali UbhI karI devI e lekhakanI lekhaka tarIkenI paNa nirbaLatA che. nATakanuM Alekhana kAvya karatAM paNa kaThina che. kemake ene raMgabhUminI maryAdA che. paNa jema nATa pAlekhana svAtaMtrya maryAdAne mahimA samajI le te dIpI UThe che; temaja je nATakanI maryAdAonuM yathArthapaNe pAlana thAya te e lekhananA koI paNa prakAra karatAM vizeSa khIlI UThe che. ToLAMonA manabhAva nATayasAhityamAM hajI joIye teTalA AvyA nathI; kemake nAthAlekhanane e anukULa AvI zake ema nathI. dezanetAonI jema raMgabhUmine paNa zArIrika maryAdAo hoya che. e maryAdAone kAraNe ToLAMenuM ane tenA halana, calana ane bhAvanA-bharatIoTanuM gaurava raMgabhUmi upara lAvavuM saheluM nathI. moTe bhAge evo prayatna jugupsA prere che. chatAM e vastu raMgabhUmi upara ANavAnI AvazyakatA che; kemake jamAno lokataMtrano avato jAya che, ane sAhitya paNa raMgabhUmi tarapha DhaLatuM jAya che. AvI sthitimAM mAtra eka ja upAya che; ane te ToLAMonuM apratyakSa sUcana karavAne. saMskRta nATakakAraane temAMya mukhyatve bhAsa-je vastu raMgabhUmi upara lAvavI
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * tAratamyanA trAjavAM * * azakaya jaNAya te vastune udezIne pAtrone kAMte UMce joIne, athavA pAMkha [ wing ] mAM najara karIne ubodhatAM cItaratA. apratyakSa sUcanane A eka uttama prakAra che. paNa have te raMgabhUmi upara chAyAprakAza ane sthitinI kuzaLa racanAthI ghaNuM vadhAre kahI zakAya tema che, ane bIjA dezomAM tema thAya che paNa kharuM. Aja vicArasaraNIne laIne meM rajapUtanAM ToLAMone raMgabhUmi upara na lAvatAM nIcethI AvatA avAje ane mazAlanA chAyAprakAzanA halanacalanathI sUcita karyA che. - raMgabhUmi upara rakta khUna ke laDAI lAvavAM ke nahi e prazna upara Aryaabhiruci ane sacibheda raziyAnI saradArI nIce pazcimAtya kalA bhAvanA vacce avyakta kheMcatANa cAlI rahI che. manane vihavaLa karI mUke, cittamAM jugupsA pedA kare, mAnavIne hadaya kAraNane dubhave evI koI paNa vastune mAtra raMgabhUmi uparathI nahi, paNa kalAnA tamAma pradezomAMthI ardhaabhirucie dezavaTo Apyo che. bIjI bAjue raziyAnI sAMprata kaLAe rUdhira, javAlA ane kaTArIne kalAnA mukhya pratiko tarIke prasthApita karI paDakAra karyo che ke, "kalA mAtra koI ucca
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ * padminI * * * * ane kalyANakArI racanA, phisuphI ke vAdanA pracAranuM mukhya sAdhana che; ane mATe ene eTalI to ugra batAvadhI jAIye ke zrotA, daza ke anubhavakartAnI hadaya taMtrInA tAre mAtra jhaNajhaNAvI na mUke paNa AkhI hRdayataMtrIne halAvI mUke, khaLabhaLAvI mUke, vihavaLa karI mUke. mAnava hadaya zuM eTaluM mulAyama thavuM ghaTe ke jIvananI AkarI chatAM anivArya paristhitimAM satyadarzanathI akaLAI UThe ? A prazna hamaNAM te aNaukalyo rahevAne, kemake jagatanuM samAja zAstra Aje kaDhAyAmAM paDyuM che, ukaLI rahyuM che. sAMbhaLyuM che ke amerikAnI keTalIka kumArikAo amuka jAhera saMsthAone dAna apAvavA sUDI vacce mATe paisAdAra pAse jAya che ane pitAne eka cuMbana karavAnI rajA ApI saMsthAne Arthika sahAya apAve che. emAM doSa hoya te e vyaktigata rUpavatI kumArikAone nathI, paNa amerikAnA jAhera jIvananI phisuphI ghaDanAra vicArakane che. je jamAnAmAM satkarma [ Charityo nI paNa A kalpanA che, te jamAnAmAM huM eka strInuM ziyaLa vadhAre ke hajAre lakAnA prANa vadhAre; e prazna chaNavA besuM te sau mane hasI nahi kADhe? eka taraphathI jema upekSAnI vhIka che tema bIjI taraphathI javALAmukhI jevA asahya puNyaprakopanI bahIka che.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * tAratamyanA trAjavAM * * AryanItibhAvanA UMcA hAtha karI paDakArI UThaze, "basa karo! vitaMDAvAdane paNa maryAdA che. A ziyaLane trAjavAmAM mUkatA kadi zIkhyA ja nathI.' paNa je huM ema prazna ubho karuM ke eka strInuM ziyaLa vadhAre ke yuddhane aMge nItinAzanA prakAre nirAdhAra thaI paDelI hajAre lala nAonI lAja vadhAre, te ? kuLamaryAdAnI eMTamAM paDI gayelA rAjapUtane bhale e prazna Ubhe thayo na hoya, paNa e paristhitine vicAra kare anivArya che. vaLI hajAro lekenI prANahAni pariNAme nItinAzaka che, tema svarUpe paNa anItikAraka che. yuddhane janma, jIvana ane mRtyu traNe anItimAM che. samAjaracanA zithila thaI jAya, dhama bhraSTa thAya, nirdoSa vaNiko ane kheDUtone zeSavuM paDe ane vijetAnA gulAma thavuM paDe, e badhuM paNa zuM adhamya nathI? -anItikAraka nathI ? eka bIjA pratye tiraskAra athavA vaira-kemake vaira tiraskAranuM bhISaNa svarUpa che-keLavyA sivAya eka bIjAnA DokAM UtArI levAM e azakya vAta che. ane tiraskAra je. bIje samAjadrohI dUrguNa jaDavo muzkela che. kemake samAjanuM
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI maMDANa zraddhA ane premanA pAyA upara thayeluM che. A sthitimAM yuddhane game te bhAge aTakAvavuM e zuM ApaNe! dhama nathI thaI paDatA ? ane jyAre eka ziyaLabhaMga ane aneka ziyaLabhaMganA prazna UbhA thAya, tyAre ? [ mane jaththAnuM hIka tA che ja ke jagatane jaladI jaladI mUlyazAstra mekSa apAvI devAnI utAvaLamAM paDelA samAjasevAne AvA prazna UThAvavA e ja anItikAraka lAgaze ! ] padminInA ziyaLabhaMgathI hajAro strIonA ziyaLanI salAmatI kharIdI zakAtI heAya te kharIdavI? jaina dharma jyAre pagabhara thatA hatA te samayanA keTalAka vita'DAvAdIo [ banne pakSanA ] Ama dalIla karatA ema sAMbhaLyuM cheH rAjanA khArAka mATe nitya nitya nhAnA nhAnA vAne dhAta karavA tenA karatAM eka divasa eka hAthIne mArI nAkhI tenA mAMsa upara cAra mahinA calAvavuM te zuM khATuM ?" eTale ema te! lAge ja che ke eka padminInu ziyaLa ane hajArA strIenA ziyaLa vaccenI cUMTaNI e eka cIbhaDAM ane hajArA cIbhaDAM vaccenI cUMTaNI jeTalI sAdI ane shelI teA nathI ja. amArA eka ramujI [ jAte nahi; paNa ramuja karanArA ] zikSaka majAkamAM kahetA, ke jainadhama prasthApita thatA hatA ra
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAratamyanA trAjavAM tyAre ahiMsAnA keTalAka pracArakA hAthamAM khullI, talavAra laine pharatA ane sAme maLe ene kahetA, "tame kAMtA ahiMsA dharmane svIkAra kare, ane kAMtA A talavAranA dhAneA svIkAra karo." eka ziyaLa vecIne aneka ziyaLe: salAmata rAkhavAne prayatna karavA e kAMIka AnA jevuM nathI ? ? para Mtu sad ane asad katavya ane tyAjyane tAlavAnI tulA kaI ? nItizAstramAM kAI evA sadAsadanuM mAna nirapekSa-kevaLa Adaza [absolute idea] hAI zake ke jenA mAnathI mApI jIvananI nAnI meATI pratyeka AMTIghUMTIonA nikAla lAvI zakIe ? prakhyAta jana darzanazAstrI kAnTa kahe che, hA !' ane pachI peAtAnA nirapekSa ka g- prabhummita vidhivAkaya ' [Cutaforical Imperative] nI bhAvanA rajU kare che. paNa prabhusammita vidhivAkayanI bhAvanA svIkArIe ke pahelA ja prazna e UbheA thAya ke e bhAvanA, e nirapekSa kavya, e kevaLa pharaja kaI ? jagatamAM mAe che eTalI mati che. vaLI kAI vibhUtinuM vAkaya e devavAkaya ema nakkI karIe teya jUne prazna nA svarUpe UbhA ja che ke vibhUti keAne lekhavI ? zrIkRSNa, gautama, yuddha, isAmasiMha, athavA mahammada payagaMbara jevA dharmocAryone divyamedhA mAnavA, ke kauTilya, mikhiyAvelI athavA prinsa bismArkane e sthaLe sthApavA ? vaLI kAI eka 13
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * padhinI * * * prakAranI vibhUtio laIe toya teomAM kayAM ekamata che ? A AMTIghUMTImAMthI kATa bahu sahelAIthI nIkaLI jAya che, ane kahe che ke pratyeka vyaktinA aMtarane kartavyanAda anusaraNIya che.1 AtyaMtika nyAya [ je evuM kaMI hoya to ? 1 nI daSTie jotAM te A eka mAtra satya lAge che. [1] "Everything in nature works according to laws. Rational beings along have the faculty of acting according to the conception of laws that is, according to principles ; in otherwords, to have a will." T. K. Abbott, Kant's Theory of Ethics, | P. 29. sarakhA. [2] "An action done from a sense of duty derives its moral worth not from the purpose which is to be attained by it, but from the maxim by which it is determined, and therefore does not depend on the realisation of the object of the action, but merely upon the principle of volition by which the action has taken place, without regard to any object of desire." Albott, op. cit., P. 16. 14
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * tAratamyanA trAjavAM * * paNa to keTalAka muMjhave evA prazno UbhA thAya che. jIsIsa kAiTane krosa upara caDAvanAra pimpIasa pAileTe e karma kartavya buddhithI ja karyuM hatuM. te saMsAra jema krAIsTane pUje che tema pimpIasa pAileTane kema nathI pUjato? amerikAnA bhalAne khAtara ja presIDenTa abrAhama lIMkananuM khUna karanAra buthanuM nAma itihAsanI tavArIkhamAM eTaluM ja ujaLuM kema nathI lakhAyuM? IslAmanA pite samajelA Adeza anusAra svAmi zraddhAnaMdane hulAvI phAMsIne lAkaDe laTakanAra pelA jhanUnI musalamAnane zahIda tarIke svIkAratAM zI mUzkelI naDe che ? ane te to pachI A jagatanI vADInAM tamAma phUlo suMdhI cUMghIne phagAvI devA mATe ja che' ema pramANikapaNe mAnanAra ane AcaranAra allAuddInanA cAritryanI cikitsA cheDIne janasamAja pavinInA caritryanI agniparIkSA zA mATe karate haze ? prakamAM ja ene javAba AvI jAya che. paNa mAnavI "sahaja pravRtti [Instinct]' thI ja sAmAjIka prANI che. ema kahevAmAM paNa atizayoktideSa nathI ke jene ApaNe vyakti" evuM nAma ApIe chIe, te paNa samAjane paripAka hoya che. utkrAMtine itihAsa tapAsIe to dIvA jevuM spaSTa jaNAze ke manuSyanI "sahaja pravRtio paNa samAja sAthe badalAtI AvI che. eTale samAja vinAnA mANasanI kalpanA vicitra che. evI sthi 15
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * padminI * * * timAM mAtra AtmIya [ subjective] daSTibiMduvALI tulA kema kAma Ave ? samAja zabda sAthe ja parAtmIka [objective] tatva saMkaLAeluM che. te pachI mAnavadharmamAM koI paNa vastu kevaLanirapekSa saMbhavatI nathI. satya, ziyaLa, ahiMsA, asteya ane anukampA jevA lagabhaga trikAlAbAdhita gaNAI paDelAM to paNa nirapekSa nathI ema svIkAryA sivAya chUTake nathI. vijJAna jevA tulanAtmaka dRSTie sthaLa viSayamAM paNa jyAre sApekSavAda [Relativity ] ne svIkAra thavA lAgyo che; tyAre dharma, nIti ke samAjazAstra kevaLa Adarzane kaI rIte svIkArI zake ? satya satya che kemake anivArya che. je che te che !'- je nathI te nathI!' e satyanI hakArAtmaka ane nakArAtmaka evI be bAjuo che. trIjI bAju saMbhavatI nathI. jo e na svIkArIe te pramANazAstra pahelA ja Preklad [The principle of identity ] 21deg1914 che. asteya anukaraNIya che, kemake cere paNa mAMhomAMhe eka bIjAnI corI karatA nathI. core mAMhomAMhe corI kare to corIne dhaMdhe cAlI zake nahi; eTale carI pote ja pitAno parAjaya kare che. e rIte koIpaNu tatvane svayaMsiddha na mAnI letAM dareka tatvane pramANazAstrathI puravAra karavAnuM che. je vastu pratyeka vyakti kare-sarva kartavya thaI paDe-teya kazI bAdhA na Ave te ja kartavya, teja guNa ane
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . . tAratamyanA trAjavAM * * * eTaluM te kAnTa paNa svIkAre che. paNa te pachI rajapUtonI Teka ane padminInI zraddhA zAnI upara ?-e bannene bacAva zo ? jarA paNa pakSapAta vinA ema kahI zakAya ke mAnava samAjane medhAdeha te gautamabuddha sAthe ja jo . vicAratAM ema paNa lAge che ke buddha bhagavAnanI AryadaSTithI sAMprata vibhUtionI dRSTi paNa jarAya dUra jaI zakI nathI. banDa rasela jevA ApaNuM jamAnAnA baLavAkhora tatvaciMtakane vAMcatAM paNa ema thAya che ke teo bauddhadarzanazAstra upara bhASya lakhI rahyA che. sekreTIsane hajI to janma paNa hoto thayo e pahelAM baudhadharma eka bahu ja spaSTa chatAM pahelAM na sujeluM evuM eka sArAnarasAnI parIkSA karavAnuM cikitsA sUtra ApyuM. "ApaNane je game te sAruM, ApaNane je na game te naThAruM !" sAMprata mAnasazAstra enI paDakhe che. sArAnarasAne maulika, prAthamika AdhAra mAnasanA "gamavA-na gamavA" upara nirbhara che. pratyeka jJAna indriyanA raMge raMgAeluM che. A jagata pite che te nathI, [3] "So act as to treat humanity, whether in thine own person or in that of any other, in every case as an end withal, never as a means only." Abbott, op. cit., P 47.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI paNa ApaNe je joie chIe te che. bizapa bali te eTale sudhI AgaLa jAya che ke je ApaNA manamAM nathI tenuM astitva nathI. ApaNA mananI bahAra je je vastunu astitva che te te prabhunA manamAM che. te A vastu na svIkArIe te mAnasazAstranI avagaNanA thAya. [4] "--that ideas are whatever is perceived and these are the only realities, that these realities exist only so for as they are perceived-. The possibility of any permanent relations or signification in these ideas is provided by supposing that God is the permanent upholder of those ideas. * * History of Philosophy by Dr. Veberwy, Ges. S. Morris' Translation, P. 384. AgaLa sarAvA: "When we perceive a tree, the real tree existing without our mind is truly known and comperhended by [tlhat is, exists in tle infinite mind of God." Every unthinking thing is, from the very nature of its existence, perceived by some mind; if not by a finite created mind, yet certainly existing by the infinite mind of God, "in whom we live, move and have our being !" Stephen's Problems of Metaphysic, P. 118. pha
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAratamyanA trAjavAM A vicArasaraNImAM taNAtAM ApaNe aihika sukhavAda [Hedonism]mAM paga mUkIe chIe. vaLI eka bIjI dalIla paNa A vAdanA samanamAM che. dhAro ke sukhathI para evI keAI vastu kabhya tarIke svIkAravAmAM AvI. paNa e kavyanA adhikAra ze ? mANase zA mATe e kabya karatAM [ rukha na maLavAne kAraNe ] khuvAra thavuM joie ? kAI bhAvavAcaka zabdamAM aMdha zraddA mUkayA sivAya ene javAba maLavA azakaya che. karmInA upAdAna tarIke sukha ja hAtha lAge che. je vastu upAdAna che; tene Ada, dhyeya, prApya, karI sthApavAmAM zo vAMdhA che? vaLI vyaktigata sukha [ Egoistic Hedenism ]nI jagAe samaSTinA sukha [The greatest happiness of the greatest number ] mUkIne samAjane paNa surakSita banAvI zakIe chIe. eTale sa paNa ahIM mAnasazAstranI dRSTie eka sUkSma bhUla thAya che. jagatanA pApane dheAI nAkhavA bhagavAna izu krAsa para caDayA. emanI hatheLImAM, kapALamAM ane pAnImAM khIlA DokAyA; e samaye emane sukha yu hatuM ema kahevuM te zabdanA artha samajyA vinA melyA barAbara che. vaLI tee krAsa upara caDayA e kAMI sukha meLavavA [ game teTaluM alaukika ane sUkSma ! ] nahi ! paNa mATe 19
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * padanI * * * * emanA aMtaranI e jhaMkhanA hatI. e jhaMkhanAne pariNAme viSama sthitio paNa emane sukhada lAgI e judI vAta che. paNa mULe e sukhanI AkAMkSA nahotI. e rIte jotAM ema lAge che ke manuSyane sukhaduHkhanI pUrvakalpanAthI para evI eka "eSaNA' nAmanI vastu che. eTale aihika sukhavAdamAM paNa khoDa che. nIti nathI kaI kevaLa kartavya ke nathI keI sarva sAmAnya bhAvanA! tyAre zuM e kaI nimitta [ end ne dhyAnamAM rAkhIne ghaDAtI haze! je nimittavAda [Teleology]. sAce hoya te e nimitta karyuM javAba kadAca Ama ApI zakAya: vizva samAjanI pratyeka vyakti Adhibhautika ane AdhyAtmika vikAsa nidhine sAdhI zake evI paristhitiparasparapUraka evA aneka ekamene banelo eka vizva ekama." 5 [5] sarakhAvo -" vyakti ke samAja banenuM jIvana evAM to upara racAvuM joIe ke jethI ApaNuM dhAraNa, poSaNa, ane satvasaMzuddhi, ApaNuM jIvanakALa ane maraNakALa, saraLa, satiSaprada ane samAdhAnakAraka thAya. dhAraNa piSaNa eTale kevaLa prANa zarIramAM TakI ja rahe ema nahi, paNa dhAraNa eTale surakSita ane AtmarakSita jIvana, 2e
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * tAratanA trAjavAM * * * AmAMya ghaNuM aspaSTatAo che. vyaktinA Adhibhautika ane AdhyAtmika vikAsanI vyAkhyA zuM; vagere poSaNa eTale nirogI, kAryadakSa ane dIrdhAyu thaI zake evuM jIvana, ane satvasaMzuddhi eTale mANasAIbharyuM jIvana; je jIvanamAM ApaNI bhAvanAone ane buddhino vikAsa evI rIte thayo hoya ke ApaNuM jIvana ApaNA pitAmAMja samAeluM Atma paryApta [self-concentrated] na hoya, svasukhane ja zedhanAruM. na hoya, paNa kuTumbane, gAmane, dezane, mAnavasamAjane, ApaNA saMbaMdhamAM AvatAM prANIone, jenA saMbaMdhamAM jeTalA jeTalA AvIe teTale aMze tene, nyAyamAge, saMbaMdhonI sapramANatA ane paristhiti pramANe utpanna thatI mahattA jALavIne, upayogI, zAMtipUrNa, saMteSapUrNa, premapUrNa hoya; jemAM koI vyakti ke vagane anyAya na thatA hoya; vipattimAM AvI paDelAMne pagabhara thaI zake eTalI ane apaMga thaelAne ghaTatI madada maLI rahetI hoya ane ane ApaNI buddhi bane teTalI jIvananA tatvane samajanArI sAragrAhI; vastunA mULane temaja vyAptine grahaNa karanArI, ApaNeja nirmANa karelA pUrvagrahonAM baMdhanethI bane teTalI sukta, ane maraNanI IcchA karanArIye na hoya ane tethI DaranArIye na hoya ! kizoralAla mazarUvALAH jIvana dhana bhAga 1 le. prakaraNa, jIvana siddhAMtaH pA. 34-35 rI
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmino prazno UDe ema che. paNa enA javAkheA dhArIe chIe heAvAne kAraNe helA che. paNa e teTalA bhAvAtmaka na ahI' prastuta nathI. * paNa nItizAstra AdarzonuM zAstra [Science of Ideal] hAvA uparAMta vananI kaLA [Art of conduct] paNa che. nimitta nakkI karyAM pachI paNa enI vyavahArU bAju rahI jAya che. nirapekSa kavya jevI vastune ApaNe zarUAtathI ja asvIkAra karyo che. sApekSatA te siddha karavAnI hAya che. eTale nItizAstra eka rIte mUlyAnuM zAstra, rahasyanI tAratamyatAnuM zAstra [ Science of Voluations ] che. e mUlyAMkana paristhiti, pUrva-Rti hAsa, uddeza, pariNAma, Adi azAne dhyAnamAM lIdhA vinA thaI zake nahi. vaLI kaye vakhate kayA aMzane prAdhAnya ApavuM, kayA aMzane bAda karavA, ke gauNa pada ApavuM enuM paNa sarva sAmAnya kAI baMdhAraNa hoI zake nahi. vaLI jJAna mAtrane kAI paNa nirNaya nirNayakAranA suSupta [subconscious] valaNa upara AdhAra rAkhe che. eTale daLIdaLIne DhAMkaNImAM ugharAvavA barAbara lagabhaga thAya che. paNa nItizAstra viSaya ja evA che. padminIe A ja nimittane lakSamAM rAkhI, paristhiti, pUrvatihAsa, uddeza, pariNAma Adi aMzene tapAsI, mUlyAMkana karI peAtAne bhayAnaka-suMdara niNaeNya karyo hatA. 22
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAratamyanA trAjavAM sAmAjIka jIvanane uddeza jIvanasaMskRtinuM saMrakSaNa ane savardhana karavAnA che. saMskRtinuM jIvita ane saMvana ke saMrakSaNa hajArA lAke jIvatA saMskRti rahI zake, ke advitIya evI kalAkRti rakSita rahI zake tenAthI nathI thatuM, paNa tatvanuM gaurava vadhe ane game te bhAge tatvanuM jIvana amara rahe tenA vaDe thAya che. mahAna sika Mdarane viSe evuM kahevAya che ke eNe tharjha jItyuM, lUTayuM ane khALyuM, paNa . ziStramAM rahetA eka kavine aspRSTa rahevA dIdheA. kavie saMskRtinA dyotaka che ke nahi e prazna khAjue rAkhIe; tA paNa sika Mdare eka tatvanuM gaurava karyuM, ane jagatane peAtAnI leAhIkharaDI talavAra UMcI karI jAhera karyuM " mAre prajAnAza karavA che; paNa saMskRtinuM jIvana amara tape !" khIjo prazna e UThe che ke padminInA ziyaLanuM svAmI kANu ? samAja ke padminI pete? amerikana musAnI upalakiyA ane utAvaLiyA maneAvRtti vALA yurepIya lekhakAnA cazmAmAMthI jovA TevAyalA keTalAka hindI vicArakA paNu ema kahe che ke AryAvanuM samAjazAstra grIsa ke rAmanA samAjazAstra jeTaluM vikasita, vyavasthita ke samuhita pradhAna nathI. upara uparathI jotAM 23 samAja ane vyaktitva
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * pazinI * * * * * emanuM kahevuM sAcuM lAge che. paNa AryAvartanuM samAjazAstra ApaNe dhArIye chIe eTale chIcharuM nathI. jyAM pAzcimAtya samAjazAstro samuhanA hitamAM vyakitane homAI javAnuM pharamAve che tyAM AryonuM samAjazAstra vyaktinA hitamAM samAjane jarUra paDe te khAkha thaI javA upadeza kare che. jyAM pazcimanI nItivRtti vyaktine mokaLI mUkI vecchAcAra karavAnI paravAnagI Ape che, tyAM hinduo ugrapaNe samAjanuM zAsana prasthApita kare che. A spaSTa chatAM hajI sudhI aspaSTa rahela svabhAvabheda kALajI pUrvaka samajavA jevo che. svadharma ke svanItinI bAbatamAM vyaktine AryasamAjazAstra sarvoparI mAne che. dhamaDake nItinA koI paNa viSayamAM vyaktinI ADe AvavAne hindusamAjazAstra kadi prayatna karyo nathI. e vastu enA svabhAvamAM nathI. vidharmIone na vaTalAvatAM svadharmanA nidhAnamAM rahevA diIne svataMtra vikAsa karavA dIdhuM che. eja vastunI aMdara AryasamAjazAstrane e svabhAva phUTa thAya che. hindusamAjanA sabhyo samAjane zarIra vece che paNa AtmA vecatA nathI. ane ziyaLane zarIranA nahi paNa AtmAnA guNa tarIke hinduoe meLavyuM che. dharma ane nItinI bAbatamAM hindusamAjazAstra ATaluM sahiSNu hovA chatAM adharma ane anIti ke
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * tAratamyanA trAjavAM * * * prajAvI tatvo sAme hindumAnasa eTalI ja bhayAnaka rIte asahiSNu che. jagatamAM ekabIjAnAM jIvanamAM mAthuM na mAravuM evo upadeza karatuM liberalism phelAtuM jAya che. paraMtu e liberalism aMte saMskRtine nAza karanAra vastu che. ekabIjAnA jIvanamAM mAthuM mAravAnI hinduonI Teva joIne paradezIo ane pakSIonA lehImAMthI nahi te lakhANomAMthI ghaDAelA keTalAka hinduo paNa akaLAya che. " huM game te karuM. samAjane jyAM sudhI mAruM vartana sIdhI rIte harakata na karatuM hoya tyAM sudhI temane mArA jIvanamAM mAthuM mAravAnAM che adhikAra ? " AvI emanI manodazA hoya che. paNa sIdhI harakata eTale zuM ? kaI khUna kare to samAja vyavasthAmAM vAMdho Ave, ane paraNetarane bevaphA nIvaDe te kazI hAni na thAya ema ? A uparathI jaNAze ke anItinI bAbatamAM hindu lohI asahiSNu che. ane evI tejasvI asahiSNutA ja sAcI rakhevALa che. jyAM sudhI puruSonA hAthamAM keLavaNInI sattA rahI tyAM sudhI strIo potAne kema vizeSa sAdhana ane upayogI thAya e daSTibindu rAkhIne sAthe ja teoe teonI keLavaNI ghaDI. pariNAme strIonuM mAnasa ja puruSanI manoraMjanA thavAnuM thaI gayuM. pIThAvALAo ane majUronuM
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * padminI * . . lohI cUsatA mIlamAlako ane mAletujAronA paisA upara nabhatI samAjasevA saMsthAomAM saDe peThe ane e saMsthAonI keLavaNu lokamAnasane bhraSTa karavA lAgI. ema ja eka strInA ziyaLanI kiMmata ApIne kharIdelAM jIvana ane lAjamAda eTalAM te viSamaya nIvaDe ke zItaLAnI mAphaka prajA zarIrane rUMve rUMve phUTI nIkaLe. prAzcAtya nItizAstranA lagabhaga ugamamAM pahoMcIe te pleToe kareluM sazuNonuM vargIkaraNa tayugane mahadaguNa khAsa dhyAna kheMce che. eNe sadbhA vanAne cAra mahaSNuNo [Cardinal virtues ] nIce vaheMcI nAkhI che. paNa mahaddaguNane svabhAva pANI jevo che. prakAzanI sAthe jema pANIne raMga badalAya che, tema jamAne jamAne maddaguNa badalAyA kare che. grIka ane remana prajAno mahaguNa hiMmata athavA mardAnagI hatA. zarUAtanA krizcayanane mahadguNa dAna hato. madhyayugano mahaguNa paraduHkhabhaMjana parAkrama; 18 mI sadImAM upakAraudAya mahaddaguNa tarIke pratiSThita hato. leslI sTIphananA zabdomAM kahIe te AjanA yUropano mahaguNa taMtrabaddha nyAya gaNAya : e rIte , [6] "Each age has had its cardinal [or Papal]. virtue. Among the Greeks and Romans it was
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * tAratamyanA trAjavA * * * AryAvartanA yuganA mahaddaguNonI mALA rajU karI zakAya; ane rAjapUta yuganA mahadguNomAM Teka ane ziyaLa mUkI zakAya. to te padminA nirNaya tadyuga dharmane anukULa hoI ekamAtra zakyatA hatA. hajI jarA UMDA utarIe. padminInuM ziyaLa bhraSTa na courage, or manliness; among the early Christians it was charity ; in the middle ages, chivalry; in the eighteenth century benevolence ; to-day, perhaps, it is what Mr. Leslie Stephen calls organic justice. The Elements of Ethics, T. H. Muirhead, P. 208, 27
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . . . pazcimI . . . . thavA detAM rAjapUtoe pitAnI, kuLanI ane taka ane zraddhA rAjyanI Ahuti ApI. paNa pariNAma zuM AvyuM ? pote gayA, rAjya gayuM, patinI gaI, hajAre nirdoSa upara jUlmo gUjaryA; aneka abaLAenI lAja lUMTAI. zuM sAra nIkaLyo? saMskRtinuM zuM rakSaNa thayuM ? ziyaLa zuM sacavAyuM ? prajAmAnasa- gauravAnvita banyuM ke hADamArIone aMge zithila, nAmada ane vikRta banyuM ? pAzcAtya mAnasane je vastu mUrkhAI bharelI lAge che, te Aryahadayane dIvA jevI spaSTa che. manuSya buddhine maryAdA che, ane zraddhA vinA eke zAstra saMbhavatuM nathI. vijJAna jevA jaDazAstramAM paNa amuka banavAno saMbhava che ema mana sAthe nikI karyA pachI ja zedhaka zodha karavA prerAya che. te pachI dharma jevA bhAvAtmaka ane buddhinI maryAdA jyAM pUrI thAya che tyAMthI ja jenI zarUAta thAya che evA viSayamAM zraddhA rAkhyA vinA kema cAle ? tArkika lekae jovAnuM mAtra eTaluM ja ke e zraddhAno ItihAsa zuM siddha kare che ? sAcI zraddhAe manuSya jIvanane ane jagata dharmane vizuddhatara karyA che ke jaDa ? je paheluM sAruM lAge to zraddhAne hasI kADhavI e takane, are khUda pramANuzAstrane hasI kADhavA barAbara nathI ?
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * tAratamyanA trAjavAM * * saharAnA raNamAM koI eka mANasa satkarma kare ane tyAMne tyAM ja marI jAya. eno saMdezo lAvavA mANasa to zuM paNa pazu, pakSI, vanaspati ke prANI paNa na hoya, chatAM zraddhA mAne che ke, enI jagatanA jIvana upara, ane vyaktinA hRdaya upara asara thAya che. parama kalyANamAM e satkarmane paNa yatakiMcita phALo haze ema AryAzraddhA mAne che. ane "vAyaralesa" jevI zuddha pArthiva ze paNa evI sUmatala zraddhAne paripuSTha nathI karatI? bhAvanAne paNa mojAM che. himAlayanI gahana guphAmAM tapa karatA sAdhunI jagatanA jIvana upara asara che. jema pApIne mArI nAkhavAthI pApano nAza nathI thato, tema puNyazALAnA mRtyu sAthe puNyanuM bhAvanAne visarjana nathI thatuM. kalyANamayI bhAvanAthI vijaya kareluM karma aphaLa nathI jatuM e viSe Aryone avicaLa zraddhA che. enA baLa upara te rajapUtonuM balidAna racAyuM che. e ja zraddhAnA baLa upara rUpavatI rAjapUtANIonuM citAvalana maMDAyuM che. ane koNa kahI zake che ke bhayaMkara hADamArInA prasaMge vacce, jherI lAlasAonA prabaLatama phADAo vacce gulAmIne lIdhe dInahIna thaI gayelI manodazAmAM paNa Arya ramaNane ziyaLanI aspRSyatA pitAnA satitvanA siMcanathI
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * patinI * * * * amara thaI jaze e padminInI zraddhA sAcI nathI TharI ? 7 nATakamAM AvatAM pAtronA mukhamAM jaDabaDa dalIlo na mUkatAM vAre vAre "rAjapUto ziyaLane sabaLa trAjavAmAM mUkatAM zIkhyA nathI." evAM nibaLAtA evAM vAkayo mUkIne meM mAtra etihAsika aucitya jALavavAno prayatna nathI karyo, paraMtu rAjapUtonA hadayanI amApe zraddhAnuM darzana karAvavAne yatna karyo che. padminInA ziyaLane bhaMga ane hajAro rAjapUtonI prANa hAni e be vinaSTie vacce mahati vinaSTi kaI [ 7 ] samarthanamAM vAMcoH--"tamAM zArya nathI, temAM vIrya nathI, tarkamAM kAryapreraka sAhasa nathI, tarkamAM tyAga nathI. tarka niraMtara jAgrata rahe che, tethI tenI AMkho ta2 rahe che. Ata sAvadhAna hoya che, tethI te nirdaya hoya che. eka tarka manuSyane svahitavAdI banAvI adhogatinI khADamAM nAkhe che. tamAM vaizya dharmanAM trAjavAM hoya che. bhAvanAmAM viratti che. bhAvanAmAM divya che che. pitAnA bheLapaNathIja bhAvanA haMmezAM surakSita rahe che. bhAvanAnA atirekathI thanArUM nukazAna kSaNika ane tuccha hoya che. tenA atirekathI thatI hAni AtmAneja kSINa karI nAkhe che." kAlelakaranA lekhe bhA. 1 lo. taka ane bhAvanA" pR. 474.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ * tAratamya nA trAjavAM * * e viSe rAjapUtone vicAravApaNuM ja nahotuM. "kAjI, padminInuM ziyaLa bhAgatAM tamArI jIbha kema tUTI paDatI nathI?" e vAkyamAM AryaakaLAmaNa che. rAjapUtone e vicAra paNa asahya che. rAjapUtonI-hinduonI e nirbaLatA che, paNa e nirbaLatAmAM ja kharI sabaLatA samAyelI che. meM evA premaLa vidyAthIo joyA che ke jeonI bIjA guMDA vidyArthIe bhayAnaka mazkarI kare chatAM pote keLavavA mAge toya teonI tarapha krodha ke tiraskAra na keLavI zake. e azakti hovA chatAM mULamAM zakti che. rAjapUtanI e azaktimAM agatyathI mAMDIne Aja sudhInA hindu dharmanI, hindu nItizAstranI, Arya samAjazAstranI tapazcaryAnI tejasvItA chupAyelI che. padminInA nirNayamAM pitAnI jAtane bacAvI levAnI IcchA hatI, ke potAnI jAtanuM pavinInA nizcayanuM balidAna devAnI tatparatA hatI, mAnasa enI mAnasa zAstrIya anveSaNa karavI bahu rasaprada thaze. prANI mAtramAM saMrakSaNanI sahaja pravRtti hoya che. mANasanI e saMrakSaNanI sahaja * pravRtti vikAsa pAme ane mAtra zArIrika salAmatIo choDI, vadhAre sUkSma evI salAmatIo tarapha e vaLe, ethI vadhAre vikAsa thAya; tyAre sAmAjIka kalyANamAM pariNamI e lagabhaga adazya thAya.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI vyaktinA alidAna vinA samaSTine vikAsa saMbhavavA ahu mUzkela che. vyaktinA e alidAnanI zarUAta ni LatAe dUguNAnA sanyAsathI karavAnI hoya che. kemake krUguNA vyakti pradhAna hAI svacchaMda ja hoya che. ane svacchaMdane ane samAjane zatrutA che. Aya bhAvanAnA AvA utkaTa agnimAM pAkelI padminIne viSe samAjanI kalyANabhAvanAne niSkala ka rAkhavA mATe vyaktionuM [ jemAM peAtAne mekhare sthApavAnuM che. ] balidAna devAnI kavyabuddhi sivAya bIjuM zuM saMbhave ? e peAtAnA hADacAmane tuSTamAna karavAne niya kema karI zake ? kSatriyasamudAyanI asaMkhya vyaktiene samAjanI sazuddhi mATe mRtyunA mukhamAM homI devAnuM ane kAMI bahu rasaprada nahi thayu` hAya ! sarakhAvAH [< "Where there is progress, it is the result of a more and more complete sacrifice of the individual to the general interest. Each one is compelled first of all to renounce his vices, which are acts of independence." The life of the Bee, By Maurice Matterlinck, Page 208. 3ra
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAratamyanA trAjavAM vaLI asahAya dazAmAM thayelA ziyaLabhaMgamAM ane kakaLatA hradaye chatAM saMmatithI svIkArelA ziyaLabha'gamAM khUba taphAvata che. pahelAmAM mAtra nibhaLatA che; jyAre khIjAmAM nikha LatA te cheja, paNa enI asara paNa nimaLatA janmAvanArI che. mATeja padminI gauravathI kahI zake che ke; zahenazAha ! tArA karatAM e vinAza huM vizeSa ane viziSTa svarUpamAM joi zakuM chuM. pazu jevA yuvanA hindukhALAnA zarIra cUthaze, emanAM ziyaLa abhaDAvaze. paNa zuM karuM samrATa ? ane kapaTI vinaSTi hatI. emAMthI mati vinaSTimAMthI ugarI javuM rAjapUtAe ucita dhAryuM" AthI prajAnAza thaze, ane upara uparathI jonArane dhamanAza, ane nItinAza paNa. jaNAze. paNa ethIye mahAnAza ! meM tArI hIna bhAgaNIne! svIkAra karyuM hota teA thAta. A nAzamAMthI te koi kALe ugaravA vArA che. paNa ALanI saubhAgya devIe DaMkhate hRdaye chatAM samatithI svIkArelA ziyaLabha MganI zithilatA zItaLAnI mAphaka prajAne rUMve rUMve phUTI nIkaLata ! prajAnA tene vadha thAta ! ane pRthvInA pralayakALa sudhI e zithilatA nItine mAge sUkSma sahAra macAvata ! bhAga bhUkhyA napizAca, rAjaputAne kSatrANInA ziyaLathI kharIdAeluM jIvadAna, ane cAritryanA badalAmAM AvelA roTalA geAmAMsa kharAkhara hoya che !" 33
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ : : : : patinI * * * * ane bhagavati gItAe te pitAne varada hasta prasArI padminIne trikAlAbAdhita AzvAsana Ape che ke - nahi kalyANa kRtvAcit durgatim tAta! gacchati / 34
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharatI
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ samaya I. sa. 1290nI AsapAsane. A yavananA eka pachI eka thatA AkramaNothI uttara AryAvarta ujjaDa thatuM jAya che. aizvarya ane zaktivattA sAmrAjya tathA dedipyamAna ane samRddha zahere dhIme dhIme paDatAM jAya che. asta thatI saMdhyA same ghere viSAda AkhA - AryAvarta upara chavAI gayuM che. * bhUtakAlanI jAjvalyamAna saMskRtinA avazeSa samAM jIrNa nagare vacce, hindupada-pAdazAhIna jarjarita dhvajane mahAmahenate TekavI rAkhI, arAvalInI TekarIo vacce citoDagaDha unnata mastake ubhe che. verAna hADIo vacce AvelA e achata durgamAM Aja pahelAM thayelA humalAonA smRityAvazeSa samAM bhaMgANa paDyAM che.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ * parinI * * * * ciDa upara mahArANu lakSmaNasiMhanI ANa varte che. mahArANAnI sagIrAvasthAmAM. citeDane TakAvI rAkhanAra rANa bhImasiMhanA hAthamAM hajI paNa adhikArabaLe rAjyanI lagAma che. dakSiNamAM jIta meLavIne yavana samrATa alAudIna khIlajI giriphUTa upara chAvaNa nAkhI citeDane ghere ghAlI. paDyo che. tenA pahelA humalAnA ghA rUjhAyA nahotA evI sthitimAM A bIje halle khamavAnI citaDamAM tAkAta rahI nathI. chatAM rAjapUte jIvanI aNI upara AvI laDhe che. ane svAdhInatAnI lIlAbhUminuM saMrakSaNa kare che. divase divase alAudInane mRtyupaMje sakhata thatuM jAya che, ane citeDamAM bhUkhamare phelAya che. ghanaghera AkAzamAM vijaLIne camakAre thaI karI jAya; ane aMdhakAra vizeSa ghora bane tema ItihAsamAM paNa bane. * ane AthamatI jatI AryavibhUtine e ekacamakAre e A nATakano viSaya che. 38
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA aka
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ sthalakAla: rUparANa pradhinInA patibimbanuM darpaNamAM paNa darzana karavA devAmAM Ave te pitAne satiSa thAya, ane pote ghere uThAvI cAlate thAya evI yavana samrATa alAuddIna khIlajInI mAgaNune rANA bhImasiMhe svIkAra karyo che. saMdhi mujaba alAudIna pratibimbanuM darzana karI citaDagaDhamAMthI pAchA pharyo. che. rANA bhImasiMha mitrabhAve ene siMhapaurI sudhI vaLAvavA gayA che. rAjamahAlayanI caMdrazALAmAM mahArANA lakSmaNasiMha, rAjakumAra ayyatasiMha, rAjakumAra ajayasiMha, maMtrIzvara kedAranAtha ane durgapALa bAdala, keInI rAha jotA hoya tema dakSiNa taraphtA kAMgarA pakaDI dUra dUra najara karatA ubhA che. caMdrazALAnI nIce meTa sabhAcaka che, ane pachI tarataja citaDane paDachaMda kiMllo zarU thAya che. Aghe Aghe TekarIo vacce lagabhaga kSitijamAM alAudInanI chAvaNInI zibire dekhAya che. 41
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAchaLa uttara tarapha mahAlayane trIjo majala zarU thAya che. eka bAju para raNavAsa tarapha javAne lAMbe mArga che, ane bIjI bAju mahAlayanA moTA moTA pASANa staMbhonI hAramALA che. pazcima tarapha caMdrazALAmAMthI nIce utaravAnAM pagathiyAM che. caMdrazALAnI madhyamAM citAcoka che, ane ene kaTheDo jhINI kArIgarIthI AbhuSita che. vacce vacce trizaLa ane sAthiyAnI bhAta cItarelI che. thoDI vAre ayyatasiMha pazcima tarapha phare che, ane AchI thatI saMdhyAnA raMgane AMkhothI pI hadayamAM bhare che. pachI pAchaLa pharI asiMha pAse jAya che. - [ajayasiMhane khabhe hAtha mUkI ] ajaya ! je te khare! saMdhyA kevI khIlI che! [ badhA najara pheravI kAMgarAne TekavAI pazcimAkAzamAM najara Therave che.] ajaya [thoDI vAre ] Akho divasa puNyaprakapa varSovI zakita satI thavA jAya che. kedAranAtha cAlamAM viSAda che, chatAM aMgamAM AdyAnuM gaurava che.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI lakSmaNasa ha zakitane maratAM AvaDe che. kaDaka [badhA mahArANAnI AkAza tarapha tAkatI AMkhA tarapha jove che. mahArANA eka paLa mATe kedAranAthanI AMkhAmAM AMkhA parAve che. pachI sheja AchuM khedayukta hasI, jhaMkhavAtI saMdhyA sAme karI jovuM zarU kare che. rUparANI padminI raNuvAsanI pagathAra utarI gauravabharyAM Dagale uttara taraphanA eka bAjunA kAMgarAo tarapha jAya che; ane aravalInI TekarIomAM kaika zodhavA mathe che. TekarIe paNa e kRtAkArI namaNI najara pAmavA potAnI DAkA UMcInIcI karatI na hoya jANe ! vaccethI siddhI seMthI pADI mahIM siMdura pUryo che. prabhAvatA kapALa taLe AchI AchI bIjalA samI bhramara chaTA, ane teenI nIce premasaravarazI meATI AMkhe, pAtaLu . pApaTiyuM nAka, ane kamaLadaLa jevA khIDAyelA hoTaH citAnI rajapUtANIne chAje evA chatAM sAdA paheraveza, ane pagamAM meAjaDI. kAinI najara jatI nathI. kAMgarA upara kANI TekavI, hatheLImAM vadanakamaLa dharI, pAtaLI kaTinA bhaMga karI e. dUra dUra joI rahe che.] 43
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI Adala zikatane maravAnuM mana nathI. paNa samaje che ke jIvavAmAM sAra nathI. ajaya joyuM acyuta ! zaktinI prabhA vadhe che. lakSmaNasi'hu haMmeza mATe hAlavAI jatAM pahelAM ekavAra ene divya camakArA karI levA che. atyaMta ane e camakArA adhakArane vadhAre mlAna banAvavA mATe che. ajaya kemake e jANe che ke e camakArA kare ke na kare, aMdhakAra teA AvavAnA ja che. [ padminI AMkhA pherave che, ane bedarakArIthI vAtA sAMbhaLatI ubhI rahe che. ] mAdala kita e jANe che chatAM jIvana tarapha zA mATe pAchu phrI eka najara nAkhI letI haze ? 44
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * padminI * * lakSmaNasiMha paNa ApaNe A zuM gAMDapaNa mAMDayuM che ? [ mahArANA sukka hase che. patinI AgaLa AvI bAdala pAse ubhI rahe che. ] pazvinI e gAMDapaNa nathI, mahArANA ! bAdalavIra! hamaNAM be te pharIthI bolIza ? [ bAdalane chAtIe cAMpe che. padminIne joI badhA camake che, ane svastha thAya che. mahArANAnA moDhA upara AchI zyAmarekhA patharAya che. ] - lakSmaNasiMha mahAdevI ! hajI enA e ja vicAra Ave padminI huM zuM karuM, mahArANA ! A divasa - sumAM nAhI teya thAya che ke aMgane abhaDAvanAra je sUkSma paDachA addha gaye te bhuMsAte ja nathI. - lakSmaNasiMha [ kacavAtA ] paNa tame te ene je paNa nathI, ane tamArI upara e svecchanI eThI najara
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . . . patinI . . . . paNa paddha nathI. vAta te mAtra darpaNanA pratibiMbanI hatI, mahAdevI ! pazvinI zaktine vinAzanuM jJAna che, chatAMya pAchuM pharI jIvana tarapha zA mATe eka najara nAkhI letI haze, mahArANA ? [ sahu asvastha thAya che. ] lakSmaNasiMha [ thoDIvAre ] evuM zA mATe kahe che, mahAdevI ? [ pavinI kAMI javAba na detAM vadana pheravI le che. gauravabharyA DagalAM bharatI kAMgarA pAse AvI pahelAnI jema kAMgarA para keNuM TekavI, hathelImAM vadana kamaLa dharI, arAvilInI TekarIomAM kaMika zodhavA mathe che. dhIme dhIme badhA kAMgarA pAse jAya che ane dUra dekhAtA alAuddInanA paDAva tarapha najara nAkhe che. ] padminI [ uMghamAMthI jAgatI hoya tema ] hajI kema nahi AvyA hoya ? ajaya vakhata te bahu vItI gaye. rANA kahetA hatA ke sulatAnane siMhaparI sudhI pahoMcAya pite
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ - * * * pazinI : : tarataja pAchA pharaze eTale gaDhanA daravAjA baMdha na karavA. lakSamaNasiMha paNa veLA te vItI javA AvI. kazuM thayuM te ekadama acakAya che ] dugapALa, keTanA daravAjA baMdha karAve, ane daravAnane kahI rAkhe ke daravAjA upara eka sAthe sAta ane pachI eka ema TakarA thAya eTale bAju-bAra vinA vilaMbe khAlI de ! bAdala jevI AjJA mahArANu ! [ mahArANane praNAma karI pazcima taraphanAM pagathiyAM utarI jAya che ] " kedAranAtha | dara rastA upara dhULa uDe che. koI mArate ghaDe ghara tarapha Ave che. huM dhArate ja hato ke rANAjI rastA upara haze [ badhA Doka laMbAvI uttaramAM najara nAkhe che ] patinI e devane ghaDe na hoya! devane ghaDe deDe 47 * *
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ * padminI che tyAre te dharatI dhaNadhaNI uThe che. e azvinInI cAla nahi ! ajaya nA, e azvinInI cAla nahi ! kAi khIjuMja jAya che. padminI Aja savArathI mane hRdayamAM pArevuM peThuM che. mAnazukana thAya che. ajaya mane e mleccha upara vizvAsaja nathI. e kayAre zuM karI bese te kahevAya nahi ! ane khApu emaja........ [ ugra thaI koMika khelavA jAya che paNa jAtane vArI laI mahArANA tarapha joi rahe che. ] lakSmaNasiMha Aje te sau mArI upara tUTI paDayAM che. ajaya, mArA pyArA beTA, tArA meDhAmAM e zabdo bhaLatA nathI. AMgaNe mitradAve AvelA zatrune rAjapUtAne chAje evuM sanmAna ApavuM joiye. ane have tA . mleccha samrATa senA uThAvI cAlyeA janAra che. evI sthitimAM........... 48
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * patinI * * * * [ mahArANuM AgaLa belavA jAya che. tyAM pagathiyAM caDI dvArapALa Ave che. ane praNAma karI ubhuM rahe che. ] dvArapAla mahArAja ! rANAjI sAthe gayelo eka svAra mArate ghoDe pAchA AvyuM che. enA peTanAM AMtaraDAM tUTI gayAM che. Apane e satvara maLavA cAhe che. lakSmaNasiMha emane jaladI laI Ave ! . padminI oha, bhagavAna ! A zuM thavA beThuM che ? mArI jamaNI AMkha pharake che. [ pagathAra upara besI jAya che. ajayasiMha ane azrutasiMha pAse jAya che. ] ayuta gabharAo nahi, mahAdevI ! badhuM ThIka thaI raheze. * ajaya aneka prahAro jhIlyA chatAM kSatrionI nAomAM hajI lehI vahe che, aMbA !
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ karavA jAya ane TakavAI . karI * * * * pavinI * * sinika dvArapALane khabhe TekavAI caDI Ave che, ane praNAma karavA jAya che. peTamAM duHkha thatAM "oha!" karI pAcho sIdhe thAya che. ] , lakSmaNasiMha bahAdUra sipAhI ! tane A zuM thayuM ? zA khabara lAge che ? rANAjI kayAM che ? * senika je banAva banI gayo tene khabara ApavA chaTakIne huM mArate ghoDe ahi Ave, mArgamAM mArAM AMtaraDAM tUTI gayAM, mahArANuM ! lakSmaNasiMha A zuM banI gayuM ? sainika dilhIpatine siMhaparI sudhI pahoMcADI rANAjI vidAya levA bheTatA hatA tyAM AsapAsanI jhADImAMthI yavana sanike tUTI paDyA, ane rANAjIne tathA tamAma sainikane giraphatAra karI lIdhA ane huM ane mahArANA ! have huM vadhAre belI zakuM ema nathI. praNAma.... lakSmaNasiMha dvArapAla, ene nIcenA bAju khaMDamAM laI
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * pavinI * * * * jaI suvA de. vaidarAjane belAvI pUratA upacAra kare. " [ dvArapALa sainikane laIne jAya che. mahArANuM parinI tarapha eka najara karI, najara cUkavI AkAza sAme jovA lAge che. ] pazvinI yavanasamrATa ghere uThAvI jyAre cAlI jAya che, mahArANuM ? - lakSmaNasiMha mArI upara ATalAM kaThera kema thAya che, mahAdevI ? [ padminI najara pheravI citAcoka tarapha jevA lAge che. ] kedAranAtha mahArANA, have zeka karavAno samaya nathI. ApaNe zA pagalAM levA mAgIe chIe te satvara nakkI thaI javuM joIe. ajaya mane lAge che ke....... [[dvArapALa praveza kare che, ane praNAma karI ubho rahe che.] 51
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ . * pazcinI * * dvArapAThI mahArAja, dilhIzvaranA kAjI padhAryA che, ane Apane maLavA mAge che. lakSmaNasiMha emane ahi mekalo. [ dvArapALa jAya che. ] mahAdevI! dilahIzvaranA kALa Ave che, tame raNavAsamAM jaze ? [ mahArANA uttaranI rAha jotA ubhA rahe che. pAghanI kazo paNa uttara dIdhA sivAya raNavAsamAM cAlI jAya che.] dvArakSALa [ AvIne praNAma karI ] dilahIzvaranA kAjI padhAre che. [pagathiyAM caDI kAjI Ave che. emanI zveta dADhI pAchaLa khUdhI garadana saMtAI jAya che. be bhamara vaccenI karacalIomAM dharmajhanUna che. emaNe lAMbe jhabho paheryo che. dvArapALa praNAma karI pagathiyAM utarI paDe che. ] lakSamaNasiMha padhAre janAba ! Aje te divasamAM be vakhata Apane AvavuM thayuM ! ' para
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI kAjI garadana svecchAe nathI AvyeA, mahArANA ! A uThAvavAnI have himmata rahI nathI. samrATanA sa Mdeza laIne AvyeA che. ajayasiMha tyAre kahI nAkhA, janAma ! vilaMba mya zI vizeSatA ? [ mahArANA ajayasiMha tarapha jIve che. ] kAjI hA, huM kahI ja nAkhuM. dilhIzvara kahevarAve che ke rANA bhImasiMhane mukta karavAnA ane citADane ugAravAnA huve ekaja upAya che. gaurava gumAnanI mAliza vRtti cheDI vicAra karaza......... kedAranAtha amAre zuM karavuM te ame jANIe chIe. Apa ApanI pharaja adA karA eTale ghaNuM, janAba ! mAjI ATalA ugra kema ane che, maMtrIzvara ! vAta vAtamAM khAMDAM khakhaDAvavAthI rAjakAraNanA prazno ukalatA nathI, e tA tame jANatA ja haze! ! 53
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI lakSmaNasiMha aMdhAruM thatuM jAya che, janAba ! AvatI kAlanI taiyArI rUpe AjanI. rAta utsava karavA hajI rajapUtAne Adeza ApavA paNa bAkI che. kAjI tA sAMLaLA; AkaLA na thaI jatA. samrATa addalAmAM mahArANI padminI mAge che. adhA zuM ? kAjI vijaLInA AMcakA kema vAge che ? lakSmaNasa hu evI mAgaNI kahI sabhaLAvatAM tamArI jIbha tALave kema cAMTI nathI jatI, kAjI ? kedAra evuM mAgatAM tamAruM aMga kapI kema nathI. uThatuM, janAba ? ajaya rAjamahela mAthe devI caturbhu-jAnu aMgAra jharatuM trizuLa nathI joI zakAtuM, yavana ? 54
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ * : pazinI * * kAjI gauravanA ghenamAM uzakerAI bhAna bhUlavAne A samaya nathI evuM samaje, rANA! vicAra kare, hajAre strIpuruSone ane tamArA pyArA kAkAne savAla emAM saMDovAele che. | lakSamaNasiMha kahevAnuM hatuM te kahI lIdhuM, kAjI? ajaya je kahI lIdhuM hoya to have sIdhA, janAba ! ane tamArA sveccha-mAlekane kahe ke rAjapUtoe hAthamAM kaMkaNa nathI paheryA. kAjI. tamane ema kahevAno adhikAra nathI. hajAronA jAnamAla upara heDa bakavAne kaIne adhikAra nathI. kedAra ane amArA adhikAra-anadhikArane vicAra Apane karavAne nathI. * kAjI tame paNa maMtrIzvara ukaLI gayA ? svastha citte vicAra kare, ekabAju eka rUpavatI che ane 55
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * pavinI * * * bIjI bAju AkhuM kSatriyakuLa che. tame jANe te boja ke A mAgaNIne asvikAra thatAM dilhIsamrATane khepha phATI nIkaLaze, ane citeDa gaDhane bhasmibhUta karI mUkaze. aneka nirdoSa himmatavAna rAjapUtonAM lehI reDAze. ane asaMkhya kSatrANuo AkaMda karI mUkaze. pachI pazu jevA turke emanA pavitra dehane cUMthaze ! eka ziyaLa sAcavavA jatAM asaMkhya ziyaLone bhraSTAcAra thaze, . ene tamane vicAra sarakhe nathI AvatuM ? [ thoDI vAra sau thaMbhI jAya che.] kedAranAtha * rAjapUte ziyaLane trAjavAmAM mUkatAM zIkhyA nathI, janAba! ame jANIye chIye ke have amAre sUrya AthamavA lAgyA che. mahAdevanuM ziyaLa rakSavA jatAM aneka kSatrANIonAM ziyaLa jokhamamAM che, e paNa amArA khyAla bahAra nathI. paNa kSatrANuone potAnA ziyaLanuM rakSaNa karavuM zikhavADavuM paDe ema nathI. Apane ene yathA samaye anubhava thaze. ane evuM na bane ema mAnI le! toya zuM? anicchAe chatAM saMmatithI
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI rAjyalakSmIe svIkArelA bhraSTAcAra amArA kuLadhama nA vinAza kare, ane amArA naitika adhaHpAta thAya. jagatanI dRSTie amenAza pAmyA hazuM! itihAsakArA lakhaze ke eva'? rAjapUta kuLagauravamAM dhULabhegA thaI gayA, ane emanI anAtha amaLAe upara atyAcArAnA DuMgara ugyA. chatAMya jagatanI e hAMsI vacce amAruM cAritrya aspRSTha ane alaukika raheze. ane bhayaMkara vinipAta ane pralayakArI ApattiomAM paNa amArI prajAmAM e cAritryabaLa, tejasvitAnuM eka evu' suSupta bindu mUkI jaze ke koi divasa, jyAre amArA pharI aruNAdaya thaze, tyAre sahasra savitAnI jema e bhabhUkI uThaze ane jagatane AMjI deze. kAjI maMtrIzvara, rUDhIe ubhI karelI gAravanI IMdrajALamAM ane pUrvajoe raTI raTIne rUDha karelI zabdonI mehajALamAM tame paNa sAi paDazeA ema meM nhotuM dhAryuM. jagatanI zAMti talavArAnI paTTAbAjIothI nathI sthApavAnI, junA gauravane sabhArI saMbhArI ApaNe kayAM sudhI eka bIjAnAM gaLAM 57
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI kApyAM karazuM ? eka strIthI anekanA prANa ugarI jatA hAya tA e strI vadhAre ke prajA vadhAre ? yuddhathI nItinAza keTaleA thAya che. e mAre tamane samAvavApaNuM na hoya. lakSmaNasiha janAba, rAjapUtAnI e bhAvanA Apa nahi samajI zake. emA eka strInA savAla nathI. eka strInA ziyaLa pAchaLa jIvananuM sanAtana zAzvata tattva ubhu che. e gayuM pachI jIvyA teAya zuM ane jIvatAM daTAyA teAya zuM ? kAjI [ hase che ] hA....hA....hA....! bhUtanA eLAne bheTavAnAM tamArAM khAtheADiyAM joi mane hasavuM Ave che, rAjapUtA ! ajaya ApanA turkI samrATa niyapaNe siha jevA rAjapUtAnI vacce amArI rAjyalakSmInuM ekaleA dana karavA AvavAnI himmata kare, ane Apa paNa Ave samaye ekalA amArA killAmAM pravezI 58
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * pavinI * * * * zake e paNa amArA evA bADiyAone ja pratApa che e na bhUlatA. janAba ! kAjI hA..! hA...! hA...! rAjapUta! ItihAsanAM pAnAMomAM tamArI upara vicArakonAM hAsya aMkAze; tamArI rUpavatIonA nisAsA gAjaze. ane jIrNa vidIrNa citoDagaDhanA pattharAo anaMta-- kAla sudhI tamArI mUrkhAI upara dAMtiyAM karI raheze ! paNa mane navAI nathI thatI, meM evuM. dhAryuM ja hatuM ! - kedAranAtha mane paNa eja prazna thatuM hatuM ke Ape amArA jIvanamAM evI kaI nirbaLatA joI lIdhI, ke jene pariNAme amArA javAba viSe Apane AzaMkA gaI ane Apane ahi sudhI AvavAnI takalIpha levI paDI ? [ AchuM AchuM hasI ] rAjapUtonI akalamAM hajI thaDe vizvAsa rahI gayA hatA. hajI lAgatuM hatuM ke AkAzanA tArAonI jevA aspRSTa tarage.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI uparathI gheADI vArane mATe utarI jIvananI bhISaNa yathA tAnA vicAra karavA ekavAra teA huM rAjapUtAne lalacAvI zakIza. paNu....... .paNa have khAtrI thaI cUkI. kedAranAtha pArthivadhI ! amane paNa ApanI dayA Ave che. jene ApajIvananI bhISaNa yathAtA kaheA che. tene ame mRgajaLa, bhUtanA bhaDakA, ane mAyA kahIye chIye. ane jene Apa AkAzanAM vAdaLAMo jevA aspaSTa taraMgA kaheA che ane ame brahmAMDanAM trikAlAbAdhita sanAtana satyeA kahIye chIye. kAjI paNa... ........ ajaya have paNa aNune samaya nathI rahyo, janAma ! amArA nizcaya thaI cUkayA che, ane have ame nivRtti cAhIye chIe. Apa sidhAvA, ane ApanA tu patine amArA saMdezA kaheA ke AryAMva mAMthI hajI kSatrivane dezavaTA nathI maLyA. 60
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ * patinI . . . paraMtu AkhI prajAnA hitAhita upara tamane heDa bakavAne zo adhikAra ? A prazna tamAro nathI. A praznane nirNaya prajAe karavAne che. mahArANI padminI tamane prANathI pyArI haze, paraMtu aMte to e prajAnI milkata che. huM nirNaya thatAM pahelAM prajAne avAja sAMbhaLavA mAguM chuM. lamaNasiMha , pratyeka hindu strI ane puruSa prajAnI milakata che. enI zaktio, enI samRddhi ane enI sevA prajAne caraNe che. paraMtu nIti ane dharma upara keIne adhikAra nathI. vyaktinA aMtarnAda upara ene nizcaya avalaMbe che. ane chatAM, chatAM je Apane rAjapUtAnA hRdaya viSe zaMkA hoya te rAjapUtanuM pArakhuM karavuM hoya te .....maMtrIzvara, dAMta pITAve ke mahArANAne AMgaNe Aja savAranI jevA eka bIjA atithI AvyA che. tamArA hRdaya viSe hajI emane zaMkA rahI gaI che. tamAre chelle zabda teo sAMbhaLavA mAge che,
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * padminI * * * [ kAjI tarapha pharI] hindu samAjane zarIra vece che, paNa AtmAne mukta rAkhe che. ane ziyaLane sarIranA nahi paNa AtmAnA guNa tarIke rAjapUtoe keLavyuM che. hajI Apane khAtrI na thaI, janAba? kedAranAtha [ pagathiyA pAse jaI nIce najara karI] dvArapALa, dAMta pITAve. sabhAcokamAM saue ekaThA thavAnuM che. [pAchI pharI sau sAthe joDAya che.] lakSmaNasiMha [ ghUMTaNIe paDI, hAtha joDI, AMkho UMcI, svagata] bhagavAna ekaliMgajI ! mane kSamA kare. mArI bahu kasoTI thaI! mahAdevI upara koI kudaSTi kare te enI AMkhomAM Aga lAge evuM emanuM pavitryanuM kavaca hatuM. Aje citaDa ane kSAtrakuLane bacAvavAnA lobhe huM paDyo, ane turkapatine amArI kuLalakSmIne paDachAyo jovA dIdhe. kSamA karekSamA kare mArA aparAdho, mahAdeva ! [ nIcethI nagArAne avAja AvyA kare che. dhIme dhIme ekaThI thatI citeDanI prajAne kolAhala saMbhaLAya che. mahArANA ubhA thaI vicAra magna rahe che. pachI ]
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ * padminI * * I !',
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI cAlA tUta! rAjapUtAnuM pArakhuM karIye. [sA kAMgarA pAse jAya che, ane nIce najara karatA geAThavAya che. ] AppA rAvaLanA vaMzajo ! yavanasamrATe kRta mekalyA che ane kahALyuM che ke jo citA gaDhane enI vIra prajAne ane rANA bhImasiMhane ugAravA hAya tA mahAdevI padminIne mArI aMkazAyinI kare ! [ nIce "zuM ?", " kANu ?" ene nIce nAkheA !", " rAjapUtAnI rAjyalakSmIne ?", "bappA rAvaLanA vaMzajo zuM marI chUTayA ?" evA evA aneka uccArAnA ghoMghATa zarU thAya che. ] sAMbhaLyuM, janAba ? kAjI [mahArANAne] ubhA rahA, mane pUchavA do ! [vacamAM Ave che ane avAja mATe kare che. ] rAjapUtA ! uzkerAi javAnA A vakhata nathI. zAMtithI vicAra karI, ane pachI tamArA chellA zabda uccArA ! eka bAju eka strI che, bIjI 64
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI nirdoSa rAjapUta juvAnA che ! avAja:-'hinduo ziyaLane trAjavAmAM dhIrA paDeA. atyAre tamArAmAMthI moTA bhAga bhUkhathI pIDAya che, ardho te marI khUTyA che. AvatI kAle zeSa, rahelAnI dilhIzvara katala karaze, tamArI vidhura amaLAonAM pazu jevA turko zarIra graMthaze. vicAra karo ! asaMkhya bhAjI vicAra karI ! [ nIcethI eka mUkatAM zIkhyA nathI. " * [ nIcethI bIjo avAja:--" amArI rAjarANInA ziyaLathI kharIdelA roTalA amane geAmAMsa barAbara che. amArI kuLalakSmInA cAritryanA badalAmAM AveluM jIvadAna amane na khape. yavanadUta ! amArI vidhavAonI tAre yA khAvAnI nathI ! potAnuM ziyaLa kema rakSavuM e emane zIkhavADavuM paDe tema nathI. '" ] are o rAjapUta ! tamArI mUrkhAi upara itihAsanAM pAnAMe aTTahAsa karaze, jarA vicAra karA ! eka strInI khAtara ajaya kruga, anulA prANa, ane AkraMdatI rUpavatIone tame DAmavA beThA che, tamArA upara prabhunA zApa varasaze. pa
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI [ nIcethI trIjo avAja:- hA...hA...hA...! dUta ! amane tArI upara dhyA Ave che. amArI itihAsanAM pAnAMe aTTahAsya karaze ema ? paNa kAjI! svarganA kAi evA uttuMga zikhare ame beThA hazuM ke uDI uDIne AvatA e aTTahAsa adhavacathI ja zithilapakSa pakSIenI mAka jamIna upara paTakAI paDaze. amArI upara IzvaranA zApa utaraze teA ame e zApane paNa dheALIne pI jazuM, paNa enI asara amRta saMjIvanI jevI thaze, evI amane zraddA che. ' ] rAjapUta ! mane tamArI dayA Ave che. [ nIcethI aneka avAjoH-- paNa ame amArI yA khAnArane AkhAnA AkhA khAi jaiye chIye. " ] lakSmaNasiMha kema janAma! prajAnA chelle khAla sabhaLI lIdhA ? phAjI huM jAuM chuM, mahArANA ! ajaya hA, sidhAvA janAma ! ane tamArA annadAtAne kahejo ke hajI AryonA puNya paravAryA nathI. }}
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * padhinI * * - kedAranAtha ' ane mAre saMdeze paNa kaheje ke zahenazAha, AryakuLanI mahAdevane aDakanAranI AMgaLImAM Aga lAge che. askRta ane mahAdevIne kAmanAranI samarabhUmimAM hoLI khelavA rAjakumAra ayyatasiMha vATa jove che e paNa kaheje. - lakSmaNasiMha ane kaheje ke rAjapUtane sUrya sadAne mATe asta thAya e pahelAM teo eka evo camakAre karI levA mAge che ke jagatanA aMta sudhI ene prakAza AryonA hRdayamAM Adarzo karate rahe ! mahArAja! huM jAuM chuM, mane mApha karazo. [javA jAya che.] - pazvinI [ vijaLInI tvarAthI dhasI AvI ] ubhA raho yavanata ! 67
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ * pavinI * * * * [enuM moDhuM sakhata thaI gayuM che. AMkhamAM bhayAnaka ane Acho tiraskAra che. paheregIre AvIne kAMgarAmAM mazAlo choDI jAya che. enA lAlapILA prakAza pazvinInA caherA upara paDe che, ane khIlI uThe che. nIcenA ToLAmAM peTAvelI mazAlanAM prakAza kAMgarAmAMthI DokiyAM kare che, ane vAtAvaraNane bhayAnaka karI mUke che.] ubhA rahe. yavanadUta ! mAro saMdezo paNa letA jAva ! dilhIzvarane kaheje ke potAnA svAminAthane mukta karavA padminI poteja hAjara thaze. [ kAjInA moDhA upara hAsya chavAya che. bAkInA sau ugra, asvastha ane kaMpatA banI jAya che. 1. ajaya aMbA ! Apa ahiM kema AvyAM che? ahiM parAyA paNa hAjara che. kedAranAtha | mahAdevI! ahiM rAjyaprakaraNa ramAya che. ApanAM ahiM kAma nahi. lakSamaNasiMha tame kuLamaryAdAnuM ullaMghana karo cho; ane kSatriya kULane kapALe kadi na bhUMsAya tevI kALI TIlI karavA tatpara thayAM che, mahAdevI! 68.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI padminI e badhuM cauhANupatinI putrI kharAkhara jANe che, mahArANA ! 6 vana k [ nIcethI avAjo:-" kANu, mahAdevI ? ", samrATane tyAM javAnuM kabUla kare che?", e bhagavAn ! pRthvI upara vajrapAta kema nathI thatAM ?", " devI caturbhujAnuM puNya AthamI gayuM ? " ] tr cavana ! Apa sidhAvA. huM e sAne samajAvI laIza. [ kAMgarA pAse jAya che. ] citADanAM prajAjanA ! tamAre zuM joIye che ? [nIcethI eka avAja Ave cheH-- cItAnuM kSAtrakuLa potAnI kuLalakSmI pAse javAba mAge che. zuM mahArANA bhImasiMhanI dhama patnI eka tarakaDAnI kadamAzI karaze ?" ] hA, enA svAminAtha khAtara, enI vhAlI prajA khAtara, enI kakaLatI aneka kuLavadhUe khAtara! [ nIcethI bIjo avAja:- te| mahAdevI ! tamArI vacce ane yavanasamrATanI vacce rAjapUtAnA zarIrAne gaganacuMbI pahADa khaDA thaze. tamAre amArA peTanAM pagathiyAM karavAM paDaze, mahAdevI ! " ] T
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ = = * * * * paddhinI * * * * te huM te uparathI paNa jaIza. [kALa tarapha pharI] cavanata ! tame have sidhAve. zahenazAhane kahejo pavinI ATha divasa pachI pitAnuM vacana pALaze. kAjI praNAma, mahArANA! praNAma, mahAdevI! huM prasanna thaye chuM; ane dilhIzvara paNa prasanna thaze. ane pitAnuM vacana pALaze evI khAtrI ApuM chuM. [ kAjI jAya che. padminI gAMDAnI mAphaka aTTahAsa kare che. sau cakita thaI tenI sAme joI rahe che. nIcenI. prajA paNa avAka banI gaI che. pazvinI AnaMdamAM AvI. jaI Amatema phare che. thoDI vAre. ] . maMtrIzvara! kedAranAtha mahAdevI ! pazcinA senAnAyaka gorAdevane belAvaze ? mAre enuM satvara kAma che. * 70
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - * * padminI * * - kedAranAtha : jevI AjJA ! [mastaka namAvI jAya che. pazvinI kAMgarA pAse jAya che. nIcethI avAja Ave che. "kuLa vinAzInI!" "bhraSTA!" "kSatriya kuLamAM vezyA pAkI!"] - pazvinI ghadhaka pahelAMnI kuLalakSamI eka kSaNamAM kuLavinAzInI thaI gaI? rAjapUte! huM enI eja chuM. [nIcethI eka avAja -"hA, hA, hA ! tame nahi, tamAruM zarIra enuM e che. amane amArI mahAdevInA vizvavikhyAta zarIra sAthe kazI paDI hatI. amane te emanA ujavala cAritryanuM gaurava hatuM. mahArANI!"] vhAlA bAMdha, juo ! huM pAchI tamArI kuLalakSamI banI jAuM chuM. e nATaka hatuM? [thoDI vAre ] ahA ! tamArA moDhA upara ke saMtoSa, ke AnaMda phelAya che? tamane sukhI joIne mane paNa AnaMda thAya che. Aje mane unmAda thayo hoya ema lAge che.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ == = * * pavinI * [ patrinI unmAdamAM AmathI tema pharatI kAMgarAo badalAve che. nIcethI " bApA rAvaLanI jaya!" "jaya ekaliMgajI!" "mahAdevIne jaya!" evA pikAre uThe che. mazAlonA calita prakAzathI ToLAmAM halacala macI che. evuM lAge che. ] lakSamaNasiMha hRdayanI raMgabhumI upara nATaka karavAnuM na heya, kuLalakSamI ! pavinI jagate zivanuM tAMDava sahyuM, ane mahArANA zaktinuM hAsya nahi sahe? " [saunAM meDhAM AnaMdathI prakAzI uThe che. senAnAyaka garadeva sAthe maMtrigdhara kedAranAtha praveza kare che. gorAdeva mahArANAne praNAma karI, mahAdevI pAse jAya che. ane namana kare che. 1. gorAdeva mane kAMI yAda karyo, cohANa putrI? patinI hA, kAkA! jIvanabharamAM meM tamArI pAse kadi kazuM mAgyuM nathI. Aje eka e prasaMga
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI AnyA che ke mAre kheALA pAtharavA paDe che. kAkA, dIkarInI mAgaNI nahi svIkAre ? gArAdeva tame evuM kahIne mAruM apamAna kareA che, beTA ! padminI tA sAMbhaLeA. cavana samrATane kahAvI de ke AjathI eka aThavADiyA pachI pAtAnI sAtaso sakhIo sAthe padminI jahAMpanAhanI kakramamAzI karavA Avaze. ene mATe sAtaso pAlakhI taiyAra karAvA. dareka pAlakhImAM besavA eka eka vIra cAUA cUMTI kADho, ane eka pAlakhIne upADavA cAra cAra zasrasajjita sainikAne bhAInA veza paherAvI taiyAra karo. ane........[acakAya che] ane mArI pAlakhImAM tame bese. ta STramAM rANAjInI mulAkAta mAgeA. emane game tema karI koTa tarapha ravAnA karI dyo. ane te kATamAM sahisalAmata pahAMcI na jAya tyAM sudhI yavana senAne khALI rAkhA....kAkA........ [ sau AzcayathI stabdha banI sAMbhaLI rahyA che. ] 73
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ - * * pavinI : geradeva [vacamAM] ema ja thaze. [ kAMI paNa vilaMba karyA vinA cAlyA jAya che.. padminI vIra kAkAnI adazya thatI mUti tarapha jaI rahe. che. pachI kAMgara pAse jAya che, te lokone saMbodhe che.] pazinI rAjapUte! vijaya kare ! tamArA rANAne mukta karI lAve. tame eTaluM karI lA ! bAkI cohANa putrI padminIne, kSatrikuLanI mahAdevIne kuLanuM gaurava sAcavatAM, potAnuM ziyaLa aspaSTa rAkhatAM zikhavADavuM paDe tema nathI. jAva! mArA. AziSa che ! phatteha kare ! AjanI rAta utsava kare! [ badhA kAMgarA pAse jAya che, ane TeLA tarapha joI rahe che. nIcethI "jaya-ekaliMgajI!" "jya mahAdevIne jaya !" evA avAjo Ave che. lake harSamAM nAcatA kudatA vikharAya che. mazAlanA prakAza AchA thatA jAya che.. badhA e dUra jatA TeLAne joI rahe che. - thoDI vAre mahArANuM ane pazcinI phare che. emanI AMkho maLe che, mahArANuM Akhe DhALI de che.] 74
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ vacalo aMka
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthala kAlaH [ sAta divasa pachI alAuddInanI chAvaNanI lagabhaga chelI zibiramAM AthamatA bapora. giriphUTa upara dilhIzvara alAudInanI vizALa senA DerA tANane paDI che. zahenazAhane kinakhAbane taMbu AkhI chAvaNunI madhyamAM uMcI Deka karI ubhe che. AsapAsa senApationI suMdara zibire che. tyArabAda sainikanA DerAonI lAMbI hAramALAo zarU thAya che. chAvaNanA aMtabhAgamAM eka meTe taMbu che. zatrusenAnA saMdhivigrahakone ahiM rAkhavAmAM Ave che. taMbunuM uttara taraphanuM bAraNuM raMgIna sAdaDInI catathI DhAMkI devAmAM AvyuM che. dakSiNanA bAraNAnI bAjumAM uMce nhAnAM bahAnAM be khaMDA kANuM che. jemAMthI namatA paranA prakAzamAM hAra ubhelA be saMtrIonA bhAlA
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * pavinI * * camakatA dekhAya che. vacce vacce saMtrIo e kANAMomAMthI badhuM salAmata che ke kema e joI le che. taMbUnA madhyadaMDanI eka bAjue maTI gAdI pAtharI che. ane daMDane aDhelIne eka takiye mUkavAmAM Avyo che. upara suMdara bharata gUMthaNanI cadara bIchAvelI che. bhImasiMha eka hAtha takiyA upara TekavI, bIjo hAtha be paganA bhareDa vacce mUkI, vyAkuLa mukhane upalA hAthanI koNI upara TekavI, AMkha nIcI DhALI beThA che. gAdI upara paDakhe emanI talavAra paDI che. emanA paDachaMda zarIra ane gauravazALI mukha upara kSatri teja jhaLake che.] [meTuM ucakI] paheregIra ! paheregIra [pazcima taraphanI caka uMcakI, aMdara AvI, kurniza karI] hajUra! bhImasiMha mane ahiM zA mATe lAvavAmAM AvyA che? paheregIra huM kazuM nathI jANatA hajUra! kAjI sAhebanA hukamathI Apane ahiM khaseDavAmAM AvyA che. sAhebe pharamAvyuM che ke hajUrane je joIye te amAre devuM. kaze hukama, janAba? 78
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ - * * * * pazinI * * * * [bhImasiMha paheregIra tarapha eka tiraskAra bharI najara nAkhI. pAchA pahelAnI jema nIce joI besI rahe che. paheregIra asvastha thatuM, kazA hukamanI rAha joto ubhe rahe che. theDI vAre ]. kazo hukama janAba? bhImasiMha hA; mane ekale rahevA de ! [paheregIra kaniza bajAvI cAlyA jAya che.] kazuM nathI samajAtuM ! kAjImAM A zo ajama palTe? je mane AvI rIte rAkhave hatuM te eciMte chApa mArI giraphatAra zA mATe karyo haze ? pahelAM te meM ema mAneluM ke kaDaDabhUsa thatA citoDagaDhane chele bhISaNa dhaDAke sAMbhaLavA huM jIvate nahi rahuM ! ane aMtaramAM ne aMtaramAM bhagavAna ekaliMgajIne ahesAna mAnate ho ! paNa ahiM te.............. paheregIra [ AvIne namana karIne ] janAba ! | [ bhImasiMha javAbamAM uMce juve che.] saradAra kAjI padhAryA che. Apane maLavA cAhe che. 70
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * pavinI : bhImasiMha bhale Ave. [ paheregIra pazcima dvAra pAse jAya che ane caka uMcakI ubhA rahe che. kAjI praveza kare che. enI AMkhomAM enuM haMmezanuM mArmika hAsya taravare che. paheregIre, bahAra jAya che. ] kAjI kuzaLa che, rANA? bhImasiMha hA, janAba! kema padhAravuM thayuM ? . kAjI [hasate ] eka khuzakhabara ApavA Avyo chuM. [taMbUnA madhyadaMDane aDakIne rANA tarapha nIcI. najara karI ubho rahe che.] bhImasiMha zuLInI taiyArI thaI cUkI? kAjI hAhAhA[ hase che] rANAjI, AvA ugra zA mATe thAya che ? tamane mukta karavA Avyo chuM.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI bhImasiha mukta karavA ? mane te dagAthI pakaDyo zA mATe ? kAjI, huM tamArA kedI chuM, tamane mArI mazkarI uDAvavAnA adhikAra che. * - kAjI [hase che ] hA....hA....hA....! rANAjI ! tamane hajI mazkarI lAge che ? dilhIpatie jIvanabharamAM kAi kAphIra kedIne AvI rIte sAcabyA nathI, rANA bhImasiha kasAie hulAla karavAnA gheTAnI khAsa kALajI le che. paNa javA e vAta, kAjI ! kahA, mane ahiM zA mATe lAvavAmAM Avye che ? rAjI [AMkhA camakAvI] kahuM? kahuM rANA ? nA, nA, harSAvezamAM tame kadAca gAMDA thaI jAva ! bhImasaha rAjapUtAne TALaTappAmAM bahu rasa nathI hAtA, janAma! 81
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI kAjI nahi hAya tA keLavAze. rANA, vAta tA evI mIThI karavA AvyeA chuM, ke huM te zuM, pelA paheregIra hAta te tene paNa tame bheTI paData ! [ bhImasiMha kacavAya che. enuM aMga dhrUje che. bIjI AjI karI sukha DhALI de che. kAjI hase che. ] ema mArI sAthe risAmaNAM na leA, nAmadAra ! risAmaNAM te je AvanAra che tenI sAthe zelaze. [ bhImasiMha kare che, ane kAjI sAme najara tAke che. emanuM meDhu sakhata thayuM che. ] bhImasaha zuM kahevA mAgeA che, saradAra ? sheja, mANasa samajI zake evI bhASAmAM melaze ? kAjI [AMkhe camakAvI hase che. gAlanA gALA aradhI AMkha DhAMkI de che. ] hejI na samajyA, rANA ? ke nathI samajyA evA DALa karavAnA AnaMda 9cA che ? rANA ! Aje te tamArAM mahArANI padminI peAtAnA svAminAthane mukta karavA jAte ja ahiM Ave che. 82
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI bhIsiMha [ ekadama kUdI ubhA thai jAya doDI Ave che. ] padminI ? ahiM mATe ? che. meADhA upara lAhI Ave che? zA kAjI [ sheja dUra khasI ] ema AkaLA na thAva, bhImasiMhu ! etA tamane mukta karavA Ave che. ahA, zuM emanuM gaurava! citADagaDhanA tamAma rAjapUttA phiTakAra varSAvI kahetA hatA keH "tu patinI kadamabAzI karavA jatAM helAM, mahArANI ! tamAre hajArA rAjapUtAnAM peTanAM pagathiyAM karavAM paDaze. tyAre rAjamahAlayanAM kAMgarAM pakaDIne mahAdevI javAba detAM hatAM: " tA huM te uparathI paNa jaiza. jagatamAM mane sau karatAM saubhAgya vhAluM che. rAjapUtA ! ' ahA kevuM rUpa ! kevuM gaurava ! rANA, jagatamAM ekaja strI che ! ane rANA, jagatamAM ekaja baDabhAgIe che ! bhImasihu zuM kahyuM, kAjI? - jANe khAtrI na thatI hoya tema] padminI dilhIpatinI kamabezI karavA Ave che ema Apa melyA ? 83
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * pazinI * * * * - kAjI hA, rANA ! potAnA svAmine bacAvavA ! pitAnA derAne bacAvavA ! hajAre rAjapUta bALAonAM saubhAgyakakaNa sAbUta rAkhavA ! rANAjI, citeDagaDhamAM meMte mUrkhAonI ja vastI dIThI. e badhAnI vacce bagalAMonAM TeLAmAM bhUlathI bhaLI gayelI keI haMsaNI jevI ekaja padiranI nIrakSIrane viveka karI zakatI hatI. mahArANA ane khuda maMtrIzvara paNa Teka, ziyaLa ane marI khUTelAonA mithyA gauravamAM bhIMta bhUlyA hatA; mane AvyA evA pAchA javAnuM kahI sau utAvaLA. thatA hatA. tyAM te AkAza cIrIne jema apsarA. utare tema raNavAsamAMthI mahAdevI dhasI AvyAM, ane bolyAM, thaMbha, kAjI ! dilahIzvarane kaheje ke rANAjIne mukta karavA padhinI pite padhAre che. bhImasiMha [taMdrAmAMthI jAgatA hoya tema ] padminI ? dihIzvaranI kadamAzI karavA ? bhUlyA, bhUlyA tame kAjI! koI bIjI strInI vAta karatA hazo ? svapna AvyuM haze, saradAra !
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * padminI * * kAjI svanuM ? svapna te Apane AvavA lAgyuM che, rANA ! Aje kaheNa paNa AvI gayuM. sAta sakhIo sAthe Aje namate hAre pazvinI zahenazAhanI tahenAtamAM hAjara thaze. - bhImasiMha oha! eha! rajapUtanAM puNya paravArI gayAM che ! [ AMkhe aMdhArAM Ave che. thAMbhalo pakaDI svastha thAya che.] pazvinI, citoDa te paDavAnuM ja hatuM, paNa teM te rAjapUta kuLane paNa pADayuM ! bApA rAvaLanA kItikaLaza upara have bhraSTAcAranA kATa caDaze. e dhULa bhege thaze, ane dhULamAM maLI jaze. e kAjI ! tame A jIvaleNa ghA karyo che ! tame mane AvA khabara zA mATe ApyA? mArI jANa vinA ene dilhInA jAjvalyamAna janAnakhAnAmAM pUrI devI hatI ! ane mArA, mahArANAnA, AkhA kSatriyakuLanA hRdayanI pathArI pAtharI ene cavanasamrATa sAthe kriDA karavA devI hatI. paNa mane enAthI ajJAna rAkhe heta !te huM sukhethI
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ - * * * pazcinI * * * enuM suMdara, nehAsakta moTuM smarato smarate marI zakata ! raMgare rAjapUta ! vAha rANAjI! je strIe mAtra tamArA prANa bacAvavA, kevaLa tamArA prema khAtara, potAnA zarIranuM, pitAnA AtmAnuM balidAna ApavAnI tatparatA dAkhavI, tene mATe A zabdo? A badale ? mahArANA tame puruSa che;-padminInA mAleka che e tame bhUlI zakatA nathI. paNa have huM jAuM. dalIlo karI karIne thAkyo chuM, ane have te samaya paNa thavA AvyuM. zahenazAhanI begama banatAM pahelAM rANAnI sAthe padminIe TuMkI mulAkAta mAgI che; ane zahenazAhe maMjUra karavAnI udAratA batAvI che; jIvananA paramasukhanI ghaDI veDaphAI. na jAya enuM dhyAna rAkhajo, rANA ! salAma ! [ kAjI javA jAya che. rANA ekadama dhase che, ane kAjIne hAtha jorathI pakaDI rAkhe che. ] ubhA raho, kAjI! mAruM eka kAma karo. mAre e kulaTAnuM meTuM nathI jevuM; tame ene pAdharI upADI jaje.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * padminI * * [ kAjI rANA sAme joIne hase che. thoDIvAra sudhI rANA kAMI vicAramAM paDI gayA hoya tema nIce jaI rahe che. pachI ociMte kaMI AMcako Avyo hoya tema] nA, nA, e bhale Ave, bhale Ave. mane sUjhayuM emaja karuM ! [ kAjIne hAtha choDI daI gAdI pAse jAya che. talavAra upADe che. talavArane hAthamAM pheravatA pheravatA. bhAvapUrvaka tenI sAme nIcI najare joI rahe che. ] zakti ! bAppA rAvaLanuM rAjya sAcavavA AjasudhI tAruM sevana karyuM ! Aje bAppA rAvaLanI kItti sAcavavA tAre upayoga thaze. * [meDhA upara hAsya taravare che. hAtha dhrUjavA lAge che.] - devI praje che kAM ? strI hatyAnA pApane tane bhaya che? are e pApa mAre mAthe, huM e pApanuM viSa ghoLIne pI jaIza ane pachI sanAtana seDa tANune sUI jaIza ! kAjI [ pAse jAya che. meTuM kaDaka thAya che.] rANuM! zuM vicAra kare che? hiMdu patie ATalI hada sudhI jaI zake che ? 87
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI [ najara pheravIne ] paheregIra ! paheragIra [ aMdara AvI kurniza khajAvI ] huMma, saradAra ! kAjI rANAjInA hAthamAMthI talavAra lai le. [ paheregIra AgaLa vadhe che. ] rANAjI, tame amArA kedI che. tamArA hathiyAra sAMpI devAnA huM tamane hukama karuM chuM. [rANA tiraskArathI talvArane phreMkI de che. paheregIra te uThAvI le che. ane paheregIra ! taMbUmAM pAlakhI AvyA pachI kazA ghAMghATa thAya te tame kAinA hukamanI rAha joyA sivAya aMdara dhasI Avo, ane rANAjIne giraphatAra karI lejo. paheregIra jevA hukama janAba ! [karniza khajAvIne cAlatA cAya che. ] kAjI rANAjI, jIvananI chellI dhanyakSaNa veDafI na nAkhatA; ane sAnane ThekANe rAkhajo. 88
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * pazinI * * * * [ kAjI jAya che. rANA bephAmanI mAphaka Amatema AMTA mAre che. bahArathI kaI meTa kAphalo cAlyo Avato haiya, e avAja Ave che. thoDI vAre pAlakhInI ghaMTaDIone avAja spaSTa thAya che.] bhImasiMha A avAja zAne ? padminInuM saraghasa te AvI nathI pahecyuM ne ? [pUrva taraphanI caka pAse jAya ane che taDamAMthI bahAra juve che. tyAMja ubhA ubhA ] hA, eja pAlakhIonI lAMbI hAra arAvalInI khINamAM thaIne cAlI Ave che. AgaLa sunerI pAlakhI che. ane mane bAMdhelI ghaMTIo gAjI rahI che. ahA; kuLakItine kalaMka lagADavA teo keTalA utsAhabhera cAlyA Ave che. arAvalInI TekarIo AgaLa dhasI AvI tenI upara phasaDAI kema nahi paDatI hoya ? dharatImAM UMdha phADa paDI, emane ohiyAM karI jaI pAchI bIDAI kema nahi jatI hoya ? khalAsa ! khalAsa !! badhuM khalAsa ! ! ! bhImasiMha, rAjapUtenuM puNya paravArI beThuM. [ asvastha thaI AMTA mAravA lAge che. ] 8
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * ahinI * * * * padminInA rUpamAM huM aMdha banyuM hatuM, ane aMdaranI sarvabhakSI DAkaNane joI zakyo hota. [pAchA AkaLA thaI kadamo bhare che. ] aMge aMgamAM Aga lAgI che. [ eka pachI eka sthaLa nirdeSa karatA karatA ]. ahiMyAM e aDakI hatI ! ahiM eNe AliMganA ApyuM hatuM ! ahiM eNe gAla cAMye hatuM ! ahiM eNe pahelI rAte cuMbana dIdhuM hatuM ! are badhe, badhe ja bhaDakA baLe che ! je viSanuM jIvana paryanta pAna kIdhuM te Aje reme rame phUTI nIkaLe che. [ pAchA Amatema AMTA mAre che. ghaMTaDIone avAja spaSTa thatuM jAya che. ane aMte pAse AvIne aTake che. ] AvI pahoMcI ! e ane enI nAzanI ghI banne sAthe ja AvI pahoMcyAM! ATalI vipattiomAM jenI khAtara che, ane jenI khAtara jIvana kurabAna karavA taiyAra hatuM, tene Aje dhamanI khAtara, pitRonI pratiSThAnI khAtara, kuLanI
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI krItinI khAtara kurabAna karI dauM ! ane pachI ? pachI huM paNa enI sAthe, enI paDakhe, enI bAthamAM sUI jAuM, ane pharI dija AMkha na khAluM ! kAjIe pedA kareluM jagata indrajALa mAnI huM mArI pahelAMnI padminIne laine svage saca ruM. [ pAlakhIne upADIne AvatA bhAI enA pagAnA avAja taMbUnI najIka Ave che. jANe peAtAnA bharAMsA na hoya tema rANA thAMbhalAne be hAthamAM jhAlI nhAvarAnI jema ubhA rahe che. pUrva taraphanI caka UMcI thAya che, ane aMdara aDadhI pAlakhI Ave che. bhAI lAkA pAlakhIne nIce mUkI bahAra jai ubhA rahe che. pAlakhInA paDadA UMcakAya che. rANA Tagara Tagara tAkI rahe che. aMdarathI DA bahAra Ave che. ] 91
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI padminI, kuLavinAzinI; tane A zuM sUjhayuM ? [ rANA gAMDAnI mAphaka kUde che, ane ene pakaDI mhAra kheMce che. ] A padminI, te eka sapATe............ [ pAlakhImAMthI geArA bahAra nIkaLe che, enI paDachaMda kAyAne joI rANA camake che. ] gArAdeva [ hasatA ] rANAjI ! zuM nATaka kareA che ? cauhANaputrInuM ATalAM varSoM paDakhuM sevyuM 'tAya tame ene eLakhI nahi ? mane bahu duHkha thAya che, rANA ! paNa atyAre ene zAka karavAnA samaya nathI. Apa A pAlakhImAM besI jAva. e lAka bAreAkhAra upADI jaze. siMhapaurI pAse eka vAyuvegI azva sAthe pravINasihune ApanI rAha jotA ubhA rAkhyA che. Apa koTamAM sahisalAmata heAMcI jAva tyAre eka tApa phADajo, ane rAjamahAlaya upara dhajA pharakAvajo. tyAM sudhI ame yavanasenAne khALI rAkhazuM. eka eka pAlakhImAM eka eka zastrasajjita cAEA beThA che. ane cAra cAra rAjapUta vIrA bhAinA vezamAM pAlakhIone 92
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * pakinI * * * upAdha lAvyA che. eTale Apa amArI ciMtA karaze nahi. bhImasiMha A badhuM zA mATe, gorAdeva ? ekane prANa bacAvavA hajArenI Ahuti ? mAre nathI javuM senAnAyaka ! ane have huM pazinIne paNa zuM moDhuM batAvuM ? arere...meM enAmAM avizvAsa A jIvana paryata sAthe rahyAM chatAM meM ene oLakhI nahi . * gorAdeva [vacamAMja] basa kare rANA ! carcAne A samaya nathI. mahArANAne hukama che ane e pramANe tamAre vartavuM paDaze. [ DIvAra rAha juve che ] Apa aMdara besI jAya che ke mAre Apane pakaDIne besADavA. paDaze? [ pazcima taraphanI caka upara TakerA thAya che. thoDI vAre bahArathI paheregIrano avAja Ave che: "rANAjI, zahenazAha utAvaLa kare che. Apa AjJA Ape te jahAMpanAha aMdara padhAre."] - 93
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * padhinI * * gorAdeva [ pazcima taraphanI caka pAse jAya che ane avAja mRdu-mIThe kare che. ] khudAviMdane kahe ke mahArANI jahAMpanAhane araja gujAre che, ke ATalAM varSo khamyA tema pAMca paLa vadhAre khamI jAya.. [ bahArathI paheregIrane avAja: "jevI AzA."] rANAjI ! [ pAse jAya che ] zuM nizcaya karyo? be paLa vadhAre ane bALa AkhI dhULamAM maLI jaze. mahArANAne hukama uthApaze te mahArANAne roSa kadi nahi utare. bhImasiMha [ zaraNa thatAM ] huM jAuM chuM, vIra gorAdeva ! paNa ekavAra tamane bheTI lauM. [ rANuM deDIne gerAdevane bheTI paDe che. gorA emane chAtI sAthe cAMpe che. pachI mukta karI mIThuM hase che. ] gorAdeva rAjapUtANane kaheje ke mahAdevInA cuDalA karatAM tAro cuDale vadhArehete ! ane svargamAM te maLavAnAMja chIe ! [ pachI ekadama rANAne hAtha
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * pavinI * * pakaDI le che. bane pAlakhI pAse jAya che. rANA aMdara besI jAya che. gorA paDado DhALI de che. ] kiraNasiMha ! [ bhoinA vezamAM kiraNasIMha ane bIjo rAjapUta praveza karI, namana karI ubhA rahe che. ] kiraNasiMha hukama, senApati ! gAradeva - rANAjIne sahisalAmata upADI jAva. . [ bhoIloke pAlakhI upADI cAlyA jAya che. gorAdeva sattAvAhI najare pUrva taraphanA khullA praveza dvAramAMthI arAvalInI TekarIomAM adazya thatI pAlakhIne joI rahe che. dUra dUra citaDane killo dekhAya che. pUrva taraphanI caka upara TakorA thAya che. gorAdeva e bAjA phare che. bahArathI paheregIrano avAja Ave che : "rANAjI, zahenazAha kahevarAve che ke have je vilaMba thaze te caka teDIne aMdara AvavuM paDaze." javAbamAM gorAdeva aTTahAsya kare che. thaDIvAre eka kaDAkA sAthe caka tUTI paDe che. khullA dvAramAMthI dilhIpati allAuddIna, saradAra kAjI; ane sipAhAlAra malika kAphUra praveza kare che. ] 95
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI kAjI A zuM ? rANA kayAM ? padminI kayAM ? ane tame kayAMthI geArAdeva ? A zuM thaI gayuM ? gArAdeva [ khaDakhaDATa hase che ] janAmane hajI khakhara na paDI ? rANAjInA azvanI jIvA TekarIo vacce dhULa uDe che. ane padminI kSitijanI dhAra upara ubhelA ajayadurganA kAMgarA pakaDI jIe vhAlamanI vATa jotI dekhAya ! alAuddIna DhagA ! dagA ! ! gArAdeva hA....hA....hA....[ hase che ] jahAMpanAhanA meDhAmAM e zabdo kevA zAle che ? yavanasamrATa pAzavI AnaMdanI kalpanAnA udrekamAM tame bhUlI gayA ke ArcInI kuLadevIne jIvana karatAM ziyaLa vadhAre vhAluM hAya che. ane zizeAdiyAne mahAdevInA ziyaLa AsapAsa zarIranA gaDha caNatAM AvaDe che. narAdhama, tane eTaluM paNa na sUjhayu` ke satinA sparza paNa sabhakSI hAya che ? 96
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI alAuddIna kAjI, gArAdevane keda senAne sajja karI rANAnA pIcho pakaDe. karIza. sipAha~sAlAra, [ sipAhasAlAra namana karI pazcima dvAramAMthI jAya che. kAMjI gArA tarapha AgaLa vadhe che. gArA talavAra kheMcI ADe| zrI vaLe che. ] gArAdeva dUra raheA, kAjI ! jIva ne vhAlA hAya tA rANA koTamAM na pahoMcI jAya tyAM sudhI mane aDakazeA nahi. pachI huM mArI jAte mArAM zasro phagAvI daIza, paNa e pahelAM jo eka DagaluM paNa AgaLa vadhyA tA joi che A talavAra ! [ khUma pADe che] khAdalavIra ! sAvadhAna ! rAjapUtA, jaya ekaliMgajInA jaya ! "" .. [ bahAra rAjapUtA talavAreA khAlI kUdI paDe che. hara hara mahAdeva ! "jaya ekaliMgajI !"" "mahArANAnA jaya ! evA gaganabhedI avAjo thAya che. gheADIvAre 27 ar allA hai| akabara "nI bUmA sa MbhaLAya che. e senA vacce tumula yuddha jAme che. maratAonI cIseA ane vIrAnA vijayanAda Ave che. ] wj
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ * pavinI * * * * * * alAuddIna daze dago ! pakaDe ! pakaDe keI gerAne ! [ bahArathI bane paheregIre dhasI Ave che, ane gorA upara tUTI paDe che. gorAdeva ghavAya che, ane nIce paDe che. enAM peTanAM AMtaraDAM nIkaLI paDyAM che. potAnA sAphAne peTa upara bAMdhI e pharI ubho thAya che, ane pUrva tarapha pharI citaDa tarapha eka Atura najara nAkhe che. ] gorAdeva | mArA zarIranA TukaDe TukaDA karI nAkhaze teya jyAM sudhI rANA citeDamAM sahisalAmata nahi pahoMcI jAya tyAM sudhI e TukaDAo phUdI raheze ! 2. [ dUrathI eka tapane bhaDAke saMbhaLAya che. dUra . citeDanA durga upara patAkA uDatI dekhAya che. garAnI AMkhamAM AnaMdanAM AMsu ubharAya che. cakarI khAI e nIce DhaLI paDe che. alAuddIna ane kAjI enI pAse jAya che. gerA dhImethI pitAnA peTane pATe choDe che, ane phasaDAI paDe che. ] samrATa, have mane saMtoSa che. have huM sukhethI marIza. mArA rANAjI citoDamAM sahisalAmata pahoMcI gayA che. 88
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * pavinI * * * * alAuddIna dagAkhora ! [ eka lAta mAre che. ] huM Ane badalo laIza. citaDane bALI khAkha karI mUkIza. tArI rAjapUtANune huM dilhI ghasI jaIza. pachI ene AkhI sabhA vacce nAgI nacAvIza. dagAra ! [ enA heTha kape che. eka bIjI vAta lagAve che. ] gerAdeva [ khaDakhaDa hase che. ] hajI AMkha na ughala samrATa ? [ pUrvamAM AMgaLI cIMdhI ] citoDanA gaMDha upara pelI je citA saLage ! joI? ane temAM je AkhA gaganane prajALI devA mathatI pelI sauthI uMcI javAlA cInI jIbha jevI AkAzane cIre ! e javAlA mArI rAjapUtANInI che. huM jyAre tyAMthI nIkaLavA taiyAra thayo tyAre mane bakhtara sajAvatI e kahetI hatI; " raNazaiyAmAM sUtA sUtA citeDanA kAMgarA vacce baLatI citA tarapha najara karaje, nAtha ! ane emAM sauthI uMce caDatI javAlAne tArI rAjapUtANInI samajI leje ! pachI ene prabhAdera pakad dya uMce cAlyo Avaje ! " . . 99,
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * pavinI * * ' ' zahenazAha ! tane tyAM mArI rAjapUtANI nahi maLe ! tyAM enI rAkha pa4 haze ! tane bhALIne ene vaLa caDaze ! tArI AMkha phI nAkhaze; ane pachI te pRthvInA aMta sudhI prakAzane gotavA khAlI phAMphAM mArato, ThebAM khAte avani upara bhaTakyA karIza ane dizAo tane hasI raheze. [ garadeva AMkho mIMcI de che. enuM prANa paMkhIDuM uDI citaDanA gaDha upara saLagatI ane gagananA ghummaTane bhedatI jvAlA bhaNI jAya che. allAuddIna e mRta zarIrane "dagAkhora! dagAra !! dagAra! !!" ema belata traNa lAta mAre che.] 100
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ chellA aka
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ sthalakAlaH bAra divasa pachI citoDagaDhanA rAjamahAlayanI caMdrazALAmAM namatA bapora. roja roja eka eka rAjakumAra yuddhe caDe che ane paDe che. - - koTanI bahAra tumula yuddha cAle che. eka pachI eka gaDha upara halAo thAya che. ane rAjapUto "harahara ! mahAdeva" jaya ekaliMgajI!" "jaya devI caturbhujAne jya!' evA nAdo karI yavanone sAmane kare che. kSaNa be kSaNamAM te allA ho akabara !" nA gaganabhedI avAje gAjI uThe che, ane temAM rAjapUtonA nAde daTAI jAya che. pAchI thoDIvAra zAMta chavAya che, ane ghavAyelA sainikonI cIsa spaSTa thAya che. pAche hallo thAya che, pAchI zAMti chavAya che. aMkanA aMta sudhI A cakra cAlyA kare che. 103
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * padhinI . . . . . raNavAsa tarapha laI jatI paDasALanI pagathiye upara pazvinI be hAthamAM mAthuM dabAvI beThI che. raNavAsamAMthI eka dAsI Ave che. ane padminIne A dazAmAM joI meTuM gaMbhIra karI cAlI jAya che. keTa bhedIne navA hallAne avAja Ave che. "jya ekalIMgajI!" "devI caturbhujAnI jaya!" evA AchA avAje vacce "allA he akabara !"ne dizA vyApRta vijayanAda gAjI rahe che. talavAranI ramajhaTanA AchA vIMjhaNA Ave che. pazcinI uThe che, ane kAMgarA pAse jaIne uMcI ke keTa bahAra najara nAkhe che. thoDI vAre eka nisAso mUkI pitAnA hAtha, chAtI ane aMgapratyaMga upara eka khedayukta daSTi pherave che.] pazinI rUpa ! hA ! [ nisAso mUke che. ] citoDanA sarvabhakSI zApa samAM A rUpa ! thAya che ke zarIra uparathI ukheLI tane phagAvI dauM ! thAya che ke aMge tejAba chAMTI cAmahe upara cAThAM pADuM! [ asvastha AMTA mAre che ]. ane e vizvavikhyAta sauMdarya! tArI 104
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * palinI * * * upara tArA devane, tArA bhoktAne paNa vizvAsa hote. rakhe tuM keI bIjAnuM aMkazAyI thaI jA evo emane bhaya hato ! prabhu ! prabhu ! A zApa te mArI upara ze varasAvyuM? Aje jANe ema lAge che ke pRthvI upara pralaya pharI vaLyA che. ane anaMta AkAza ane aphATa pRthvI vacce huM ekalI, aTulI, kazAce ceya vinAnI baLatI citAnI mAphaka AthaDayA karu chuM ! ane sAgara mArI dazA joIne khaDakhaDATa hase che! ' [ pharI vAra Doka uMcI karI koTa bahAra najara nAkhe che. ] - rAjapUte mane kuLanI saubhAgyadevI kahI zaramAve che. meM koI trikALabhUkhI DAkaNanI mAphaka AkhA kuLane bharakhI lIdhuM che. gorAdeva jevA kAkA gumAvyA, mahArANAnA daza putronI AhUti lIdhI, hajAre kSAtrANIone kaMkaNa vihoNuM karI, citeDanA kALamIMDa pattharAone arAvalInI khINamAM gabaDAvI mUkyA, toya A rUpayajJa pUre 105
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * padhinI * * * * na thaye. jema jema Ahutio apAtI jAya che, tema tema caMdranI jIbha jevI jvAlAo vadhAre ne vadhAre vyAkuLa banatI jAya che. [sabhA khaMDamAMthI rANA bhImasiMha bahAra nIkaLe che, ane eka pASANa staMbha pakaDI ubhA rahe che. emanuM meTuM karamAI gayeluM che. emaNe kesariyA vAghA upara bakhtara saryuM che, ane keDa upara talavAra laTake che.] arAvalInI e asaMkhya TekarIo! tame dhasI Ave mArI upara khaDakAI khaDakAIne eka e DuMgara racI ghI, ke pralayanA pUra paNa ene khedI mane bahAra na kADhI zake ! bhagavati vasudhare moDhuM ughAdhi mane koI evA gatamAM... ...oha ! oha! AMkhe aMdhArAM Ave che, ane jANe AkhuM kALacaka pharatuM hoya... ...........[ phasaDAI paDe che.] devI ! padhinI ! tamane A zuM thayuM ? [ ekadama doDe che, ane pavinInuM mAthuM khoLAmAM laI pavana nAkhe che. ] mahArANI! tamane A zuM thayuM? bhagavAna ekaliMgajI ! A kasoTI zA mATe? [ padminI paDakhuM pherave che. te - 106
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ * : 6 pavinI * * * mahAdevI ! AMkha ughADaze? tamane have kema lAge che? [pAvanI paDakhuM pheravI AMkhe ughADe che. zarIramAM eka kamya anubhave che.] - pazvinI keNa rANA.rANAjI? tame ahiM kayAMthI? huM kayAM chuM ? bhImasiMha devI ! svastha thAva! tame rAjamahAlayanI caMdrazALAmAM rANAjInA khoLAmAM samAlata che ! padminI, keIne bhaya nathI ! pazvinI - cauhANu putrIne kadi keIne bhaya hote nathI, rANA ! paNa..[ beThI thAya che. hoTha dhrujI rahe che. } paNa tame ane huM ahiM kayAMthI, rANAjI ? [ kAMI vicAra kare che.] hA, svapna haze! [ ubhI thAya che, rANa paNa ubhA thAya che. ] rANA ! sarjananA prathama prakAzamAMthI nIkaLI be paMkhIDAM pAMkhamAM pAMkha meLavI anaMta AkAzamAM uDatAM hatAM. bahu uDayAM, bahu uDayAMaMte je pradezanAM samaNuM 107
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ : : : : pazinI : * * * * * sevyAM hatAM, te pradezanA suvarNaghummaTe koI parama prakAzamAM hasatA dekhAvA lAgyA ! ane paMkhIDAonA uramAM udraka caDyo. prANezvaranI peThe to kaI nathIne e jevA paMkhINIe pAchaLa joyuM! paMkhIne zaMkA gaI enI AMkhamAM eka oLo AvyA, ane kSaNa be kSaNamAM to alepa thaI gayo ! ane pAchAM uDavA lAgyAM, paNa paMkhINIne badhe utsAha, badhe raMga bhAMgIne bhUko thaI gayo hato. enI pAMkha DhIlI thaI gaI hatI. svapnamanA suvarNakaLazonuM tene have AkarSaNa tuM rahyuM. eNe bhinna bhAga lIdhe. paMkhI paMkhINI vArevAre AMkhe athaDAvatAM, ane dAjhayA heya ema AMcake khAI pAchuM uDavA lAgatAM, khAM paDavuM banene gamatuM nhotuM, paNa vidhinuM eja nirmANa hatuM, rANA ! [ dhIme dhIme e kAMgarAo pAse jAya che, ane arAvalInI TekarIo sAme joI rahe che. ] bhImasiMha have bahu thAya che, mahAdevI ! manuSyanI 108
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * pazinI : * sahanazaktineya maryAdA hoya che. mane mApha kare, mApha kare, mahArANI! have nathI sahAnuM! paddhinI hA..hA.rANa ! [ phikakuM hase che ] tamane mArA hRdayabhaMgane khyAla nathI, mahArAja ! mATe te AvuM bolI zake che! sahana te mArAthIye nathI thatuM. paNa sahana karyoja chUTake, rANuM ! ' bhImasiMha Aje daza daza divasathI tame mane eka mIThuM veNa paNa kahyuM nathI, rANI ! mane bhALe che ane jANe abhaDAI uThatAM he tema karamAI jAva che. moDhuM pheravIne rahevA lAge che. jagatanA tamAma aparAdhenuM aMte to nivAraNa hoya che, mahAdevI ! [AgaLa vadhe che.] parinI [TI khasatI] mane aDaze nahi, roNA ! [arAvalInI TekarIo sAme jotAM jotAM] huM zuM karuM, deva ! mArA hRdayanI huM mAlIka rahI nathI 109
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * pavinI * * - * * athavA te mane have hudaya rahyuM che ke nahi tenIja khabara paDatI nathI. jANe badhuM ja baLI gayuM ! svarganA keI zamaNAnI mAphaka badhuM ja alepa thaI gayuM ! mane bhUlI jAva, rANA! huMya tamane bhUlI jaIza -bhUlavAne prayatna karIza. keI akaLa yoga thayo ane ApaNe bhegAM thayAM. premanA AvezamAM ApaNe eka bIjAne parasparanAM pUraka mAnI lIdhAM. paNa kAMIka bhUla thaI, rANA !--ane Aje kaI evAja akaLa yogathI ApaNe viyoga laIe chIe, deva ! bhImasiMha devI ! A ApaNI chellI mulAkAta che. rAjapUtoe Aje kezariyAM karyAM che. mahArANAnA daza kumAre yuddhamAM khapI gayA, ane Aje tamAre vIra raNe caDyo che. na kare nArAyaNa ane ene kaMI thAya te Aje azrutakumAra sAthe mAre yudhdhe caDavuM e mahArANAne Adeza che. pachI,ane sadehe ApaNe bheTe thavAne nathI. tamArI kSamA yAcI levA Avyo chuM, mahAdevI ! 110
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI ekavAra kahA, ekavAra eTaluM kaheA, "aparAdhI rANA tane padminI kSamA kare che." ane pachI huM nirAMte yudhdhe caDIza, kSamAnA e chellA zabdonuM raTaNa karatAM karatAM haMmezane mATe seADa tANIza, pachI tamAre mAruM kALuM mADhuM phrI........ padminI [ vacamAMja, raDatAM ] bahu thayuM, bahu thayuM, rANA ! rANInI rANAne kSamA che! ane IzvaranA e hRdaya upara AzIrvAda utareA. ![ pAlavathI AMkhA DhAMkI de che. ] paNa....paNa....rANA ! have te bahu moDuM thayuM....bahu moDu bhImasa ha asa karA, khasa karA, mahAdevI ! [ enuM mADhu camakI uThe che. ] AgaLa nahi kheAlatAM, cauhANuputrI ! mAre vizeSa nathI sAMbhaLavuM. have mane kazAnI paravA nathI. have cavanAnA sainyamAM kALanI mAphaka phrI vaLIza. ane 'hara hara mahAdeva !' ne badale 'aparAdhI AtmA ! tane padminIe kSamA karI cheTa ! evuM raTatA rIcA para soDa tANIza, 111
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * patinI * * * dAsI [ sabhA khaMDamAM AvI, namana karI ] mahArANA padhAre che, devI ! [bane sabhAkhaMDa tarapha phare che. mahArANI lakSmaNasiMha ane maMtrIzvara kedAranAtha praveza kare che. bannee kesariyAM vAghA paheryA che. ane banne zastrAthI sajaja che. rANA a ghanI namana kare che. mahArANuM mAthuM namAvI pratyuttara vALe che. ] lakSmaNasiMha acutasiMhanI sAthe Apane caDavAnuM che, rANAjI! ane ajayane kelavADA pahoMcI javA sahisalAmata vidAya karyA pachI saunI pAchaLa citoDa ane citeDanA sauMdaryane saLagAvI daIne huM ane maMtrIzvara yudhe caDhazuM. taiyAra to thaI gayAne, rANuM? bhImasiMha, ' hA, mahArAja ! A kSaNe ja taiyAra chuM AvA hiNapatanA dAruNa samayamAM paNa je eka saMjIvanI mane sajIvana rAkhatI hatI te saLagI gaI che. have mane kazAnI paravA nathI. 112
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI [ padminI kAMgarAo tarapha pharI TekarIo tara jovA lAge che. sau mahAdevI tarapha eka kacavAtI najara nAkhI DaratA hAya tema pAchI khecI le che. kATa bahAra kAlAhala vadhe che, ane killA thatharI uThe che. gaganamAM ' allA hA akabara !' nI khUma paDe che. ] lakSmaNasiha * pharI hallA thayeA lAge che. AkhA kille jANe kampI uThe che ! svAtaMtryanI lIlAbhUminA AvA karuNa vinAza ! prabhu, prabhu ! kRpA kara ! have nathI sahatuM. [ pagathiyAM caDI eka dUta Ave che. ene zvAsa samAtA nathI. namana karI ubhA rahe che. ] dUta mahArAja ! zatruone siMhanI mAphka saMhAratA Adala deva paDacA. sainyamAM bhaMgANa paDe evA saMbhava che. daMDanAyaka saMdezA kahAve che ke rAjakumAra acyutasihe jaladI yudhdhe caDavuM joIye. [ padminInI AMkhamAMthI AMsu vahevA lAge che. kAMgarA pakaDI e meDhuM pheravI ubhI rahe che. dUta namana karI pathiyAM utarI jAya che. 113
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ - * * * * pazinI * * * * sabhAgrahamAMthI azrutasiMha Ave che. eNe kesariyAM vAghA sajyA che. kapALa upara kaMkuthI tripuMDa tANyuM che, mAthA upara rAjamukuTa dhAraNa karyo che.] ayyatasiMha pitAjI, mane rajA Apa. [namana kare che. lakSmaNasiMha beTA, jA phatteha kara ! AMkhamAM AMsu Ave che.] devI caturbhujAnA bhUkha hajI nathI bhAMgI. enuM khappara hajI adhUruM che. eka divasa svapnAmAM darzana daI emaNe Adeza karyoH "mahArANuM ! arAvalInI khINa tarazI thaI che. mAruM khappara khAlI thayuM che. bAra rAjabIjonAM mAthAM vadherIza tyAre mArI kSudhA zamaze. beTA, agiyArame tuM, ane tArI pAchaLa huM jAte ja bArame thaI cAlyo AvuM chuM. kSamA karaje beTA ! [ ayyatane bAthamAM bhIMsI de che. pitAnI AMkhanAM putranI pAMpaNe aDe che.] azrutasiMha [[ padminIne praNAma karI ] AzIrvAda Ape, mahAdevI ! AvI , vA zatAbAra 114
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ben
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI padminI vijaya karI kumAra ! rAma tamArI rakSA kare ! [ mAthe hAtha mUke che. ] bhImasa ha [ namana karI ] mahArANA, jAuM chuM. padminI, prabhune prAthanA karajo ke citADanA kATa paDe e pahelAM rAjapUtAnAM maDadAMone kATa caNAI jAya. padminI. [ AMkhanA AMsu khALatI ] rANA, thaMbhI jAva. eka vAra, eka vAra mane Ape ! karyuM. eka kSaNa aligana [ rANA mAthuM dhuNAve che.] rANA! ubhA rahA, huM tamane kakunA cAMlo bhImasa ha have te bahu moDuM thayuM, padminI ! rAjapUtA amArI rAha jotA haze! tame kaMkAvaTImAM kaMku ghALI svargane Are ubhAM rahejo. huM anutApanI AgamAM khaLI kAMcana manavA jAu chuM. je manuM 116
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * pavinI * * * te mane satkAra; mAre kapALe kaMkurekhA rAcajo, mane apanAvI leje ! ane chatAMya kAMcana na banuM te, rANI ! bhavabhavanA juhAra ! [ eka daSTi paNa pheMkayA sivAya rANajI kaTa kaTa pagathiyAM utarI jAya che. pAchaLa acutasiMha utare che. sau sajaLa nayane baMnene joI rahe che. pavinI kAMgarA pakaDI le che, ane AMsuthI eka kAMgarAne palALI de che. ] . lakSamaNasiMha devI caturbhujA ! kSamA kara ! kSamA kara, mAtA! mahArANA, huM jAuM chuM. rAjapUtANuone taiyAra karI hamaNAM ja pAchI pharuM chuM. Apa A citAcokamAM citA khaDako. rAjapUtANIonA prANezvarIe arAvalInI tRSA chUpAvI; have je TekarIone TADha vAtI haze, te citeDanI vIrAMganAo potAnA saundarya dehane saLagAvI teone hUMpha Apaze. [pazcinI raNavAsanI pagathI caDI jAya che.] kedAranAtha sAkSAta zaktine avatAra che! 117
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ * : padminI * * lakSmaNasiMha rAjapUtanA raNavAsamAM jyAM sudhI AvI devIo vase che, tyAM sudhI rAjapUtane mana raNavATa ramata vAta che ! ane tyAM sudhI pArthiva daSTie bhale rAjapUtone vinAza thAya, paNa bApA rAvaLanuM bIja amara raheze, ane vakhata Ave vIjaLInA camakArAnI mAphaka cAre dizAne prakAzathI bharI deze. [ sabhAkhaMDamAMthI ajyakumAra ceDA rajapUta sAthe, utarI Ave che. saue bakhtare paheryo che, ane aMga. upara pUratAM zAstra sajyAM che. ] - Ava beTA, bAppA rAvaLanuM bIja rAkhavAnuM kAma tAre zIre che. ajyasiMha * pitAjI, hajI paNa mana nathI mAnatuM. mAre nathI javuM. lakSamaNasiMha ajaya! A zuM? sAta divasathI tane samajAvyA karuM chuM, Aje te kabUla paNa karAvyuM; ane chellI ghaDiye pAchA haThe che, e kaThaNa hRdayanuM 118
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * pazinI * lakSaNa nathI. beTA, yuddhamAM marI khUTavuM ene, artha javAbadArImAMthI nivRtti levI. tAre zire te ethIya mahAna kArya avalaMbe che. ItihAsanA pAnAMo parathI bAppA rAvaLanuM nAma bhUMsAI jatuM aTakAvavuM, e kAma nAnuM sUnuM nathI. maravuM vIratA thayuM che, paNa dharmanuM pAlana karavA jIvavuM e enAthIe kaparuM che, [keTa bahArathI navA hallAne ghaMghATa Ave che.] ajayasiMha paNa.............. - lakSmaNasiMha paNabaNane have samaya nathI. ajyasiMha, mahArANAne Adeza che ke se sainiko laIne zatru sonAne cIrI tamAre sahisalAmata kelavADA pahoMcI javAnuM che. eTaluM dhyAnamAM rAkhe ke rastAmAM tamAre vIratA dAkhavavAnI nathI. atyAre tamAre dharma, prANa bacAvavAne che. cAlo, jaladI kare, bahArathI kAramA avAje Ave che. ane mAruM DAbuM aMga pharake che. mane lAge che ke mAre 119 .
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI hamaNAMja yuddhamAM jhaMpalAvavuM paDaze, ane e pahelAM citADane ujjaDa smazAnasama karatA javuM che. citADanA saune saLagatuM jotA javuM che. jethI samarAMgaNamAM sUtA sUtA rAjapUtANIonAM ziyaLanA phaDakA na rahe. * [ pagathiyAM caDI caDI rAjapUte citAceAkamAM caMdana ane sukhaDanAM lAkaDAM khaDakavA lAge che. ] ze vicAra karyAM, ajayasiMha ? mahArANAnA hukama uthApavAnI hiMmata che ? ajayasiMha pitAjI, huM jAuM chuM, mane AzIrvAda Apo. [ caraNa sparzI kare che. ] lakSmaNasa ha [ vAMsA thAbaDatA ] jA beTA, phatteha kara ! [ ajayasiMha maMtrIzvarane namana karI pagathiyAM utarI Aya che. tenI pAchaLa pAchaLa rAjapUtA utarI jAya che. citA peTAvavAmAM Ave che. gheADI vAra mahArANA ane matrIzvara eka khIjA sAme joI rahe che. agninI jvAlAonA prakAza emanA meDhAe upara paDe che. ] khallAsa! badhuMja khallAsa, matrizvara ! 120
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * padhinI * * * rAjapUtanI mAtRbhUmi have parapadathI dalita thaze. jyAM eka vakhata bAppA rAvaLanI hAka paDatI hatI tyAM have yavanonA vijaya-ghoSa gAjaze. maMtrizvara! kevA gauravane ke karUNa aMta? - kedAranAtha mahArAja ! zeka karo mithyA che. jagadaniyaMtAe je dhAryuM haze teja thavAnuM. ApaNe kameM te vicittavRttie jene ApaNe dharma mAnya che, tene mATe A jIvana jhajhavAnuM che ! mahArAja, raDatAM paNa je vastu aTakavAnI nathI, tene hasatAM 'kema vadhAvI na laIe ? | lakSamaNasiMha sAcuM kaho cho, maMtrIzvara! je vastu raDatAM aTakavAnI nathI, tene hasatAM kema vadhAvI na laIye? ane have maMtrIzvara ! mane kazI ciMtA rahI nathI. bAppA rAvaLanuM bIja rAkhavA ajaya kelavADA pahoMcI gayo haze ! eka divasa e bIjamAMthI AryakuLane mArtaDa udita thaze, ane enA prakAzamAM dharaNuM ujaLI thaI uThaze. cAle maMtrIzvara ! have citaDa-gaDhamAM je kaI bAkI rahyuM 12 1
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ = = * : pavinI * * * hoya temane laIne yudhdhe cIye. yavananA DhagalA karI, emanAM muDadAonI sejIyA pAtharI anaMta nidrAne AdhIna thaIe. dvArapALa ! . kArapALa [ pagathiyAM caDI AvI, namana karI ] Adeza, mahArAja ! lakSmaNasiMha jAva, dAMva paTe, citoDagaDhamAM je je puruSa jIvatA hoya tene nIcenA sabhAcokamAM hAjara thAvuM. dvArapALa jevI AjJA, mahArAja ! [ namana karI jAya che. koTa bahArathI moTA dhasArAne avAja Ave che. yavananA vijayanAda gAjI rahe che. rAja-mahAlaya dhrujI uThe che. ] kedAranAtha yavanee pharI AkramaNa karyuM lAge che. ApaNuM rAjapUta senA kyAM sudhI Takkara jhIlaze e kahI na zakAya, mahArAja! ApaNe raDayAkhaDayAe have raNe caDavuM joIye. 122
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * - pIjanA - pavinI * * * * * lakSamaNasiMha rAjapUtANuonA AvI pahoMcavAnI huM rAha, jouM chuM. game tema karI hajI yavana senAne khALI, rAkhavI paDaze, maMtrIzvara ! [ raNavAsanI pagathI utarI padminI Ave che. eNe vALa chUTA mUkI dIdhA che. chUTA sunerI keza gaThaNa sudhI laTake che. kapALamAM kesara arcana karyuM che. hatheLIe ane pAnIe aLate Alekhe che. sapheda vastra upara kesara, gulAla ane kaMkunAM chAMTaNAM che. enI pAchaLa eja svAMgamAM seMkaDe rAjapUtANIo Ave che. teo eka bIjA upara gulAla chAMTe che, ane "devI caturbhujAno jaya' pikAre che. nIce dAMDI pITAvI zarU thAya che. eka pachI eka ekaThA thatA jatA rAjapUtane uttarottara avAja Ave che.] - citeDanuM sauMdarya ane satitva aMte AvI pahoMcyuM ! padhAro mahAdevI ! praNAma ! praNAma. satio ! . [ namana kare che. ] patinI mahArANAne jaya thAo ! rAjapUtANIo bAppA rAvaLanA kuLadIpakane vijaya thAo ! 123
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * padminI * * * lakSmaNasiMha maMtrIzvara ! brahmAnI A manamohana kaLAne, jIvatA jAgatA A svataMtra AtmAone citAmAM hematAM kALajuM kare che. padminI ene vicAra tamAre karavAnuM nathI, mahArANA! Apa have sukhe raNamAM sidhA. rAjapUte bApadAdAnI bhUmi rakSi jANe che, te rAjapUtANIo kULanI kItine niSkalaMka sAcavI jANe che. ane rAjapUtone svargavAmAM paNa ekaluM che game, mahArANA ? prANapatio pahelAM ame svargane Are pahoMcI jaIzuM ane pArijAtanA puSponI vijayamALAo gUMthI teonI rAha jozuM ! lakSmaNasiMha devIe ! amane AzIrvAda Ape ke amArAM dhaDa jAya paNa dharma na jAya. mAthAM dhULamAM kharaDAya paNa kIrti niSkalaMka rahe. ane amArI rAkhamAMthI rAjapUtonI punaH pratiSThAne gaganacuMbI guMbaja khaDe thAya. [ pharI praNipAta kare che. ] 124
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * pavinI * pazvinI kalyANa, mahArANA ! kedAranAtha mahArAja, nIce citoDanA bAkI rahelA sarva rAjapUte ekaThA thaI gayA che, ane ApanI AjJAnI rAha juve che. lakSmaNasiMha cAle, maMtrIzvara. [ banne kAMgara pAse jAya che. eka pachI eka rAjapUtANIo mahAdevane praNapAta karI citAcokamAM jhaMpalAve che. paDatAM paDatAM "mahAdevIne jaya ! " "devI. caturbhujAno jaya ! " evA jayanAda kare che. bIjI bAju rAjapUtANIo teonI upara kesara kaMku uDADe che; ane jayakAra jhIlI le che. killA upara dhasAro thAya che, evA spaSTa avAje Ave che. yavanonA vijayaSa gaganamAM gAjI rahe che. mahAdevI dhIme Dagale mahArANA ane maMtrIzvara vacce jaI ubhAM rahe che. ] - kesarabhInAM rAjapUta ! Aje ApaNe kesariyAM karyA che. jIvyA maryAnA juvAra karI rAjapUtANIonI vidAya lIdhI che. citeDamAM have 15
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - - -- -- - * * * * pazvinI * * * * eke rAjapUta bAkI nathI rahyo. svAtaMtryanI lIlAbhUmine bhagavAna ekaliMgajIne seMpI, keTanAM dvAra khullAM karI ApaNe raNe caDavAnuM che. jeTalA marAya teTalA yavanene mArIne ApaNe mRtyune bheTavAnuM che. citaDamAM eka cakaluM paNa pharakavuM na joIe. ApaNAM muDadAMone kacarI kacarI yavanasamrATa citaDa lUMTavA Avaze, tyAre citeDano AlesAna durga ane smazAna samAM gharo enI sAme dAMtiyAM karaze. [ eka zvAse pagathiyAM caDI AvI namana karI hAM hAMphata ] mahArAja, rAjakumAra ajayasiMha nirvidane zatrusenAne vaTAvI gayA che, evA eMdhANa AvI gayA che. ane..... ane enI jIbha tUTe che ] ane mahArAja, raNamAM kesarI siMhanI mAphaka dhamasANa macAvIne rAjakumAra acutasiMha svarga saMcaryo che. rANAjI ApanI, ane rAjapUta senAnI rAha joI rahyA che. lamaNasiMha koInA mRtyunA samAcAra have mane kaMpAvI 126
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ mk/ 09 * k * >> p : - - n-
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI * zakatA nathI. jAva dUta, rANAne kahA ke mahArANA citADamAM khAkI rahelA tamAma rAjapUta sAthe AvI paheAMce che. citADamAM have mAtra pattharAe ja bAkI raheze. [dUta namana karI jAya che. ] rAjapUto ! vijaya karA ! bAppA rAvaLanuM bIja rAkhanAra sahisalAmata kelavADA paheAMcI gayA che. [ nIcethI 'rAjakumAra ajayasihanA jaya !' evo nAda gAjI uThe che. ] rAjapUta ! have samaya khAvAnA nathI. mahAdevI ! saune AzIrvAda ApeA. padminI citADanI satienA tamane AzIrvAda che. rAjapUta ! citADanI satie tamane saMdezA kahevaDAve che ke ame pAMpaNanA eka palakArA karyAM sivAya tamArI rAha jozuM. tame jaladI AvI pahoMcajo ! [' mahAdevInA jaya !' evA nIcethI mahAdheASa Ave che." 128
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ * : patinI * * lakSamaNasiMha vijaya karo, rAjapUto ! [ nIcethI nAda gAje che. "jaya mahArANane jaya!" kUcakadamanA paDaghA saMbhaLAya che. ] mahAdevI, jAuM chuM. citeDane kuLadharma tamane sapate jAuM chuM. pazvinI kuLadharmanI Apa phikara na karazo. mahArANA cauhANu putrIne kuLadharma zIkhavADavAnI jarUra nathI. Apa nizciMta thaI vijaya prasthAna kare. [ mahArANA javA jAya che. ] eka kSaNa ! eka vAta, mahArAja ! ( [ enA lAla lAla gAla upara vizeSa ratAza Ave che, ane citAnA prakAzamAM AkhuM moDhuM jhaLahaLI uThe che. pAlavanI kera saMkelatAM-ughADatAM ] laDatAM laDatAM je rANAjIne bheTe thAya te mArA rANAne eTaluM kaheje, ke "tArI padminIe praNipAta karIne tene mApha karyuM che. anutApanI AgamAM baLI jatAM pahelAM ja tene apanAvI lIdho che, ane jaladI 129
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - * * * * paDhinI * * * jaladI mArI citAjavAlAnI sIddha karI AvavA Agraha karyo che. have eka kSaNane vijega paNa mArAthI nahi sahAya ! abolaDA leze te pRthvInA aMta sudhImAM ekalI, aTulI akAzamAM kayA karaze, ane tAruM gAna gAI gAI avani relAvI deze." [ pAlavathI AMkho DhAMkI moDhuM pheravI le che. citoDanA siMhadvAra upara eka meTe kaDAko thAya che. cavonI ciciyArI saMbhaLAya che. ] lakSamaNasiMha A zuM? mahAdevI ! huM jAuM chuM, kAMIka thayuM lAge che. [ eka kSaNanI paNa vilaMba karyA sivAya mahArANA pagathiyAM utarI jAya che. maMtrIzvara pAchaLa jAya che. rAjapUtANIo eka pachI eka citAcokamAM jhaMpalAvye jAya che. AkhA vAtAvaraNamAM gulAla prasarI gayo che. citAnI javAlAo khUba uMce caDI gaI che. dhIre dhIre pavinI AMkho khele che. citoDanI cAre dizA tarapha zUnya najara pherave che. ] 130
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * padminI * * pavinI zizudiyAonI e samazAna bhUmi. tArI hajI tRSA chIpI nahi ? o mA ! e devI caturbhujA ! ATalo kepa zA mATe ? A kayA khalananuM mahAna prAyazcita karAvI rahI che? have nathI khamAtuM, nathI khamAtuM. [ nIce DhaLI paDe che. eka rAjapUtANI pAse jaI jAgrata kare che. ] rAjapUtANuM keTanuM siMhadvAra taTatuM jaNAya che. mahAdevI! have ApaNe vilaMba na karavo joIe. * [ patinI beThI thAya che. enI AMkha lAla thaI * gaI che. enA lAla meDhA upara citAne prakAza paDe che. bAkI rahelI thoDI rAjapUtANIo upara najara nAkhI ] " pazvinI * kuLadevIo ! ApaNA kaMthaDAoe jIvananuM sArthakya karyuM, ApaNe have maraNane paNa ujaLuM banAvIe. , [ eka bhayAnaka kaDAkA sAthe koTanuM siMhadvAra tUTI paDe che. bhUkhyA varUo jevA yavane ciciyArI pADatA. aMdara dhase che. saunA hAthamAM nAgI talavAre che.] 131
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI jaladI karo, jaladI karo, rAjapUtANIo ! * badhuM khalAsa thaI cUkayuM che. * [ khAkInI rAjapUtANIe TapoTapa jhaMpalAve che. citADa tarapha eka zUnya dRSTi nAkhatI padminI kSaNa vAra aMbhe che. rAjamahAlayamAM ane pagathI upara yavaneAnAM rita pagalAM saMbhaLAya che.] praNAma mAtA ! rAjapUtAnI lIlAbhUmi praNAma ! " [ * jaya aMbe' nI khUma pADI, padminI citAmAM jhaMpalAve che. mahAlayanI pagathI uparathI alAuddIna, khajarakhAM, kAjI vagere khullI talavAre dhasI Ave che. sabhAgRha ane raNuvAsa phedIvaLI yavanA caMdrazALAmAM AvI pahoMce che. ] alAuddIna [kAMkaLA kAMkaLA] padminI ! padminI !! A ze gajaba ! ehestanI haranI jevA A sauMdarya upara A zI krUratA ? padminI, nIkaLI Ava, nIkaLI Ava ! tane huM dilhI laI jaIza, mArI mahAbegama karI sthApiza. 132
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ - : : pazcinI * * pazvinI [citAnI javAlAo vacce enuM meTuM divya ti jevuM jhabakI rahe che. e aTTahAsya kare che. ] hA... hA... hA.. ? zahenazAha ? hajI moha na gaco? hajI AMkha na UghaDa? eka strInA ziyaLa khAtara hajAre rAjapUtoe pitAnAM jIvana nyochAvara karI nAMkhyAM, ane bAppA rAvaLanI bhUmine verAna vagaDo karI mUkI, ane padminI tArI adhama mAgaNIne svIkAra karaze ? rAjapUtANIo cavana janAnAnI bIbIo na hoya zahenazAha! alAuddIna paNa emAM zuM lAbha, pazvinI ? have huM citaDa lUMTIza; bALIne khAkha karI mUkIza. hAtha paDaze eTalA hiMduonI katala karIza, ane cAre kera kALo kera vartAvIza. eka, tArI khAtara AvaDo mATe vinAza ? padminI, vicAra kara ? pavinI [ avAja ugra banatuM jAya che. nADIo tUTatI jAya che. enuM kheMcANa enA moDhAnI rekhAo upara dekhAya che. ] 103
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ * . . . pazinI : . . ane rAMka, bheLI prajAnI abaLAo upara tArI senA aNachAjatA atyAcAra karaze zahenazAha! tArI karatAM e vinAza huM vizeSa ane viziSTa rUpamAM joI zakuM chuM. pazu jevA yavane hindu bALAonAM zarIra cUMthaze; emanAM ziyaLa abhaDAvaze. paNa zuM karuM, samrATa banne kapaTI vinaSTio hatI. emAMthI mahatI vinaSTimAMthI bacI javuM rAjapUtoe rogya dhAyuM. AthI prajAnAza thaze ane upara uparathI jonArane dharmanAza ne nItinAza paNa thate jaNaze. paNa ethIe mahAnAza te meM tArI hINa mAgaNIne svIkAra karyo hota te thAta.. A nAzamAMthI te kaI kALe paNa ugaravA vAre che, paNa AryakuLanI saubhAgya devIe DaMkhate hRdaye chatAM saMmatithI svIkArelA ziyaLa bhaMganI zithilatA prajAne saMve rUMve zItaLAnI mAphaka phUTI nIkaLata. prajAne tene vadha thAta, ane pRthvInA pralayakALa sudhI e zithilatA nItine nAme sUkSama saMhAra macAvata. gabhUkhyA e narapizAca! rAjapUtane kSatrANInA ziyaLathI kharIdAeluM chavadyAna, ane 134
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ padminI cAritryanA badalAmAM AvelA rATalA gAmAMsa kharAkhara hAya che ! alAuddIna rAjapUtA te mUkha hatA ! paNa tane ekane meM apavAda gaNI hatI; padminI ! padminI [ tiraskArathI hasatI ] mane te mAnajane ? ame marIe chIe, paNa A kuLanI tejasvitAne amara karatAM jaie chIye. kAie na kalakhyA hAya evA avanatinA gheAra kALamAM koIe na dIThA hoya evA cahuM dizAthI vatA vinaSTinA varasAda vacce paNa Arya ramaNInuM ziyaLa aspRSTa raheze; ane e amArA satitvanA-amArA sati thavAnA pratApa haze ? e narapazu ! ArcIe kadI ziyaLane trAjavAmAM mUkyuM nathI ane mUkaze paNa nahi. paNa e badhuM tane nahi samajAya, tarakaDA ! [ 'jaya AdyA' kahI padminI DhaLI paDe che. javAlAe enI AsapAsa karI vaLe che. citAnI TAca AkAzane ae che. yavane A badhuM khAdhAnI mAphaka joi rahe che. ] 135
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ eva padminI alAuddIna [ hAtha dhasatAM, paga pachADatAM ] e padminI ! A rAjapUta ! [ citAnA kaDAkA aTTahAsya kare che. citADa zaheramAMthI bhUkhyA varU samA yavana sainikonI ciciyArI Ave che. lUMTAtI, kacarAtI, rAMkaDI prajAnA A avAjo Ave che. ane vacce vanI AkAzamAM aMdhAruM vyApe che. sIDI samI vALA bhabhUkI rahe che. ] 136
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
_