Book Title: Jivan Sandhya
Author(s): Mahipatrai Jadavji Shah
Publisher: Nagindas Jadhavji Shah
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005723/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ina. e khyA | . 462 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanasaMdhyA. (sAmAjika navalakathA ) lekhaka: mahIpatarAya jAdavajI zAha, prakAzaka : nagInadAsa jAdavajI zAha, vi. saM. 17 : va. saM. 2467 I. sa. 1940 kiMmata : amUlya. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamavRtti nA 60 * sukaka : zAha gulAbacaMda lallubhAI, zrI mahAdaya prI. presa-bhAvanagara. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. zeTha narasIdAsa jagajIvanadAsa zrI mahAdaya prI. presa--bhAvanagara. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svastha dAdAjIne ali. harigIta chaMda. 1 narisahu nAma dharAvIne narisahu sama kAmA karyAM, nijazakita sama bhakitavaDe dInajanataNAM du:kha haryAM; jIvana hatu... nizadina ahA ! upakAra karavAmAM balI, svargastha dAdAjI ! tame Aje svIkAro ajali. gurudeva para bhakti anukaraNIya tama joI hatI, vAtsalyakerI bhAvanA ama para sadA vikasI hatI; che dhanya parijana vargane mUkI gayA pAchaLa vali, svastha dAdAjI ! tame Aje svIkArA ajali. 3 sittera para e (ra) varSa jIvI dIrghajIvI tame thayA, kalyANakerI bhAvanAnAM pUra jIvanamAM za: savatsarIA ta arpe badhA Aje maLI, svastha dAdAjI ! tame Aje svIkAro aMjali. sa 1997 mAgazara zuda 8 zanivAra, prathama saMvatsara dina li svastha dADhAjInA caraNaka karo. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. zeTha narasIdAsa jagajIvanadAsa zAhanuM saMkSipta jIvanavRtAnta. A sAmAjika prazna carcata pratye je puNyapuruSane arpaNa karavAmAM AvyA che temanA jIvananI rUparekhA janatA samakSa rajU karavI e Avazyaka bInA che. janatA jene rAmarAjya evuM bIjuM upanAma Ape che te bhAvanagara zaheranA pratiSThita jena vasAzrImALI kuTuMbamAM zrI narasIdAsane janma vi. saM. 1924nI sAlamAM thayo hato. zrI narasIdAsane lagabhaga ATha varSanI vayanA mUkIne temanA pitAzrI zeTha jagajIvanadAsa svargavAsI thaiyA hatA, jyAre temanA moTAbhAI zrI jIvarAjabhAIne zire temanA uchera temaja keLavavAnuM kArya AvI pAyuM hatuM je temaNe pitAtulya banAvyuM hatuM. - zAntamUrti munivarya zrI vRddhicaMdrajI jevA saddagurunA yoge bAlyakALamAMthI zrI narasIdAsamAM dhArmika saMskAra paDyA hatA, je temanA jIvananA aMtaparyata jevA ne tevA svarUpamAM najare paDatA hatA. . saM. 1938nI sAlamAM zrImatI pArvatIbAI sAthe lagnagraMthIthI joDAyA hatA ane temanAthI saMtatimAM be putro* ane be putrIo thayAM hatAM. bhAvanagaramAM cAlatI peDhIne vahIvaTa temaNe pitAnI bharajuvAnImAM ja hAtha dharyo hato ane kuzaLatAthI AgaLa dhapAvI sArI nAmanya saMpAdana karI hatI. pa-TI. jAdavajIbhAI ane zrI. paramANaMdadAsa putrIo-bImatI punIbahena ane caMpAbahena Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI. narasIdAsanI vRddhAvasthAmAM peDhIne salo kArabhAra temanA putra zrI. jAdavajIbhAI tema ja zrI. paramANudAsabhAIe saMbhALI laI pitAzrIne nivRttajIvana gALavAmAM vadhu anukULatA karI ApI hatI. pitAnA nivRttajIvanamAM sAmAyika, pratikramaNa, devapUjana vagere dharmakRtyo yathAzakti cAlu ja rAkhatA hatA. evAmAM gAnuyoge saM. 1988nI sAlamAM zrI sametazikharajI jevAM dUranAM tIrthanI yAtrAono lAbha paNuM pitAnA jIvanamAM laI zakyA hatA. ' - zrI. narasIdAsa muMbaI khAte saM. 1949 mAM pahelI ja vAra AvyA hatA ema nahi, paraMtu saM. 1993 mAM paNa AvyA hatA. punaH bhAvanagara gayA; parantu tabiyata nAdurasta rahevA lAgI, tethI muMbaInA sArA vaidya ane DokaTarane lAbha maLe evA hetuthI saM. 1996 nA mAgazara suda 5 ne roja temane temanA moTA putra zrI. jAdavajIbhAI pitAnI sAthe muMbaI lAvyA. vidhinuM nirmANa kAMI juduM ja haze tethI saM. 1996 nA mAgazara zuda 8 nI rAtre jI. AI. pI. nA mATuMgAmAM bhejanivAsamAM teo samAdhipUrvaka svargastha thayA. paramAtmA saddagatanA AtmAne amara zAnti arpe ! e ja bhAvanA. " | heartily wish good blessing to his soul. Such is my pray to God." M. J. Shah. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ { AbhAra mArI pAse hate eka deha ane tene sajavAnA AbhUSaNo. ane te AbhUSaNe yogya rIte sajavAmAM meM banate prayAsa karyo ane temAM mane sahAya karI zrIyuta kIzoracaMda navalacaMda zAha sudhArA karavAmAM, zrIyuta mAvajIbhAI dAmajIbhAI zAhe kAvya kAramAM, zrIyuta zAntilAla bhAI jhaverIe mukhapRSTha mATe suMdara suzobhita kalAmaya phoTogrApha ApavA mATe ane huM teonI sahAya mATe mAnuM chuM temane AbhAra! mahIpata zAha Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. viSaya 1 uSA .. 2 UranAM smaraNa 3 davAkhAnAmAM ... ja duHkhada mauna - 5 hRdaya . 6 navavadhU ... 7 dAridra8 kenI khAtara... 9 mAtAnI zayA... . 10 mRtyunA kAMThe 11 aMdhakAra pAchaLa. 12 AchAM ajavALAM 13 vyartha AzA .... 14 samAjanAM baMdhana 15 saDatI bhItaramAM.. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvana saMdhyA lekhaka : mahIpatarAya jAdavajI zAhu. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "USA vizvanuM virATa kalevara uSA ane saMsthAnAM sonerI vastrothI avRta na banyuM hota to? saMsAravADInI vizALa kuM jemAM uSA ane saMdhyAnAM lalita nRtya na thatAM hatA te jagatanA maMDapa taLe e rasamaya kALe na reLatAM hota to? A virATa vizva AjanA pazu jevA rAjAonA rasahIna hRdaya jevuM verAna ane bhayaMkara hota. paMkhIoe sAyagAna pUrNa karyuM. saMdhyAne zaramALa deha adazya thaye. uSAe mAtRvaMdana karIne saMdhyApradIpa pragaTAvyA. ramatA kAvya jevI uSA Aje kaMi nisteja hatI. tenA mana vacce rahelI eka adazya vyathA mastaka unnata karIne Aje jAgRta thaI che. e vyathAnA kampAvanArA tAro tenA hadayamAM prabaLavege utpAta macAvI rahyA che. Aja tenuM mana ekAMta Icche che. saMdhyApradIpa pragaTAvIne uSA potAnA khaMDamAM cAlI gaI ane bArI pAsenA eka sophA para deha DhALIne paDI. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : jIvanasA uSAne ekAMtamAM vicAra karavAnA samaya joie che ! saMsAranAM kArya kalarava vacce uSAe peAtAnA jIvanane AjasudhI DUbADI dIdhu hatu. DUbavAmAM nahAtA thAka joyA, nahAtI vedanA anubhavI. te te UmibharyA haiye bharapUra hatI, parantu Aje tenA AnaMda ghavAyA che. na sahI zakAya evuM darda tenA hRdayane caNu -vicaNuM karI rahyuM che. tethI ja ekAMta joie che. niravatAmAM vicAramALAe guMthIne te peAtAnA mananA bhAra haLavA karavA lalacANI che. paNa vizvamAM ekAMta che ja kayAM ? uSA vedanAnAM karuNu kAvyeA vacce athaDANI. ,, " bhAbhI...? " mIThA zabdothI bhAbhIne haMmezA bhIMjavatA diyara sureza uSAnA khaMDamAM dAkhala thayeA. uSAe ciMtAnA bhArathI DhaLelAM nayaneAvaDe sureza sAme najara karI. sureze e tarapha lakSya na karatAM kahyuM: " bhAbhI, sinemA jovA AvA che ne ? TikiTa maLI gai che. " 66 Aja teA hu nahI AvuM. 99 uSAe mRdu svare kahyuM: " zuM ? sinemA jovA nathI AvavuM ? sAcuM kaheA che ? philma bahu sArI che. " sureza vismayabharI najare uSA sAme joi rahyo. bhAbhIne Aje sinemA pratye aruci thai che evu sAMbhaLavA chatAM suraiza vizvAsa karI zamyA nahI, kAraNa ke ha MmezanI skutimaya uSA Ama ekAeka kaheze evuM teNe dhAryuM ja naheAtuM. sinemAnuM nAma sAMbhaLatAM ja uSA nAcI UThatI. philma sArI che ke kharAba e prazna paNa naheAtA UThatA. uSAe glAna Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uSA : ~~~~~ hAsya veratAM kahyuM: " surezabhAI ! Aje mAruM zarIra svastha nathI, nahi to ......" e ja paLe sureza sacita thaI gaye, ane kahyuM: "zuM zarIra svastha nathI ? to bAne kema na kahyuM? huM kahuM chuM ..." uSA aphuTa svare prativAda karavA gaI paraMtu e pahelAM ja sureza khaMDa bahAra nIkaLI gaye. uSAe sarezanA gamana-paMthe pratye daSTi karIne karuNa ni:zvAsa nAkhe ane nayane mIMcI dIdhAM. sureza puruSa che mATe ja bAnuM parivartana ATalA divase paNa joI zakyA nathI. surezane khabara nahotI ke gaI kAlanI bA ane AjanI bA eka nathI. Aje uSAnuM zarIra asvastha che evuM sAMbhaLIne bA deDI nahIM Ave. vyAkuLa svare ema nahi pUche ke uSA tane zuM thayuM che ?" kevA vipula snehathI uSAne satkAra A AMgaNe thaye hato ? sAsu ane zvasuranA premALabhAva joIne te AtmavismRta banI gaI hatI. janmathI ja uSA pitRhIna hatI. teNe jIvanamAM vAtsalya jhIlyuM nahotuM. * pitAne bharakhI janArI abhAgaNI" kahIne ja kuTuMbIjane tene saMbodhatA. sagI mAtAe kadI mIThI najara nahotI karI. ' uSAnA nayana pallava AMsuthI ubharAyAM. zithila hAthavaDe nayana luMchIne udAsa netre teNe bArI dvArA udAra prakRtinA caraNe sAmuM joyuM. A gRhamAM uSAe paga mUkyo tyAre A lekenI sthiti - AjanA jevI sArI nahotI. uSAne satkAra aparUpa saMdaryanA Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 jIvanasaMdhyA pratApe ja thayuM hatuM. gRhasaMsAranAM pratyeka kAryo uSAne karavAM paDatAM, chatAM ya e divase keTalA sukhamaya hatA.........? smaraNamAM jhulatI uSAnA hadayamAM animanI e smRtio Aje dUra dUra vikharAyelA keI svapana samI bhAsavA lAgI. pahelAM gRhakAma karatI tyAre tenI sAsu kamaLAnA hadayamAM vyathA thatI. bane tyAMsudhI kamaLA vahune kazuM kAma karavA detI nahI. uSAnA zvasura metIlAla to ema ja kahetA ke "senAnI pratimAne AMgaNe lAvIne ame evuM kaSTa ApIe chIe ke prabhu paNa amane mApha nahi kare." A zabdo sAMbhaLIne uSA zarama ane saMkecathI aprasanna banI jatI. pote te garIba gharanI kanyA hatI. kAmakAja karIne to ATalAM varSo vitAvyAM hatAM ...e badhuM A loko jANatA hatA, chatAM Ama zA mATe zaramAvI rahyAM haze ? tyAra pachI...? dardabharyo eka niHzvAsa nAkhIne uSAe pitAnA mUlyavAna upAdAnethI zaNagArelA suMdara oraDAmAM cAre ya tarapha eka najara karI. e oraDAmAM hasI rahelAM pratyeka upAdAne pAchaLa uSAe potAnA svAmI aruNanI chAyA nihALI. e AvI tyAre bhavya makAna hatuM ja nahi. A samRddhi paNa nahotI. paNa Aje to aruNa pratiSThAnA zikhara para unnata mastake khaDe che. karmaniSTha svAmInA bAhubaLathI dareka prakArane abhAva dUra dUra ghasaDAI gayo che. paNa uSAnA manane ahIM ja dhakko lAge. zuM AbhAva dUra thaye che ? kaze abhiga nathI rahyo ? nA...nA...AbhAva dUra Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma uSA H nathI thayA. peAtAnA banne hAtha vacce mastaka dekhAvI uSA dhrUsake dhrUsake raDavA lAgI. AbhAva dUra nathI thayA. abhiyAga UbheA ja che. bahAranA AbhAva dUra thatAMnI sAthe ja teNe aMtaranI saMpatti gumAvI dIdhI che. e AbhAva kANu dUra karaze ? keANa avaleAkaze ? sAsu, sasarAnA asima prema, parijanavanI prIti Aje uSAe gumAvI dIdhela che. ane svAmI... ? uSA camakI UThI. e ja teA darda che. tyAM paNa kalAntinAM darzana che. svAmInA premane paNa te sArthaka na karI zakI. e nirAzAthI svAmInuM hRdaya paNa bhagna anI gayuM che. parantu uSAnA cirAyelA hRdaya tarapha najara karIne kAinA prANamAM sahAnubhUti kAM nathI janmatI ? je abhAgI nArI jIvanamAM mAtRtvanuM gaurava nathI pAmI zakI te nArInA aMtaranI du:saha vedanA sAthe vizvanI kAi paNa vyathAnI tulanA nahi thai zake. hA... parantu aruNane enA vicAra ja kacAM Ave che ? e paNa uSAne aparAdha ? uSA pramaLa vege nirava raDavA lAgI. kalakattAnI rAtri, cAre ya dizAnuM vAtAvaraNa jANe uSAnA aMtaranI vipula vyathAnA sparzathI plAna khanI gayuM! kAipaNu dizA uSAnA prANane sAMtvana ApavA jANe taicAra nathI ! aneka kSaNe raDIne uSA zAnta thai. ATalA vicAra pachI tene kaMika ThIka lAgyu. The. Cal...!." sAsunA sAdathI camakIne uSA sAphA parathI UbhI thaI gaI. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ! jIvanasA uSA sAme kaDavI najare jotAM thai gai che. mahArAje keTalI kamaLAe kahyuM: " yAranI raseAi brUme mArI ? " khIjuM kazuM sAMbhaLatAM pahelAM uSAe bahAra javA paga upADyo. " sAMbhaLa... " kamaLAe kahyuM. kevA mamatAhIna avAja ! rUkSasvara ! ,, uSAe camakIne sAsu sAme joine nayanA nIcAM DhALyAM. kamaLAe evA ja avAje kahyuM: " Aje sureza upara aruNanA kAgaLa AvyeA che. sureza ghera nahAtA eTale emaNe pheDyo che. ' sAsue jarA visAmeA lIdhe.. uSA cikata netra sAsu sAme najara karIne kaMpI UThI. kevI vipula virakti kamaLAnA vadana para pragaTI UThI che ! Azcarya bharyA svare kamaLAe kahyuM : e jANe! che ? " " emAM zuM lakhyuM che A vaLI: kevA prazna ? aruNanA patra AvyAnI khakhara atyAre ja paDe ane temAM zuM lakhyuM e kevI rIte kahI zakAya ? uSA namelA vadane UbhI rahI. ciradina mastaka nIcuM rAkhelI uSAmAM Aje nayane UMcA karavAnuM paNa sAhasa nathI rahyuM. AvA praznonA prativAda tA thAya ja kema ? kamaLAnA kaMThamAM A vakhate spaSTabhAve vyaMga vyakta thaye. " tane DaeNAkTara pAse lai javAnuM lakhe che. ' kahyuM: uSA nirava bhAve nIcA mastake UbhI rahI. kamaLA vadhu vakhata na UbhI rahI. krodha ane kSeAlathI tenu hRdaya saLagI rahyuM hatuM. je nArI vaMdhyatvanuM durbhAgya laIne vizvamAM janme tene DaeNAkaTarA zuM karI zake ? kamaLA kazuM samajavA taiyAra naheAtI. tenI cAda Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uSA peDhImAM keAi vahu evI naheAtI ke jene DaeNAkaTara pAse javuM paDayuM hAya. paNu: aruNu jevA pratiSThAsaMpanna putranA Adezane ThIkara mAravI e kamaLA mATe ceAgya nahAtu. aruNa jo kamAu putra na heAta teA A praznanA evA ja ni ya Avye hAta ke eka tarapha vahu-dikarA ane mA-khApa bIjI tarapha. saMsAra sAthe nabhI zakata nahi. bicArA meAtIlAla kAi paNa yuktithI ema na samajAvI zakayA ke DaeNAkaTarane khatAvavAmAM kaze| dveSa nathI, paNa kadAca bhaviSyamAM mAtA thavAnu bhAgya prApta karI zakAya. kamaLAe teA krodhamAM ema ja kahyuM ke: " tamane zuM khakhara paDe? sAta sAta varSo thayA che chatAM je vahu emane ema rahI che ene zuM bhaviSyamAM mALake thaze ? " meAtIlAla zAMta prakRtinA hatA. kAi paNa viSaya para vAdAnuvAda karavA e temanA svabhAva ja naheAtA. te te cUpa ja thaI gayA. parantu kamaLAnA tIvratAbharelA uparanA zabdoe paDadA pAchaLa AMsu sAratA uSAnA hRdaya para kArI ghA mAryA. uSA sthira na rahI zakI. darda bharyA azruone rokatAM teNe manathI kahyuM: 66 mA ! je svarUpa kALanA paDadA pAchaLa anAgata che tenI mAyAmAM mArA pratye ATalAM niSThura zA mATe aneA che ?" paNa uSAe samajavAmAM gaMbhIra bhUla karI. kevaLa uSAnA sAndraya khAtara A AMgaNe tenA satkAra karavAmAM naheAte Avye. e satkAra pAchaLa teA anAgatanI AzA bharI hatI. jyAMsudhI pratIkSAnA samaya hatA tyAM sudhI teA saMsAramAM uSA pratye mAyA, mamatA ane prItinA gItAmAM niSThura sUrA nahAtAM janmyAM; Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a jIvanasaMkhyA inimum paraMtu Aje samaya nathI, AzA nathI ane tethI ja viNAnA dareka tAra DhIlA paDI gayAM che. e tAre meLAmAM nathI. sUradhAmanAM saMgIta AkarSaNa vagaranAM banyAM che. uSAne kyAM khabara hatI ke sAsunI mAyA uSAnA rUpa para nahI paNa AvatI kAlanI AzA para hatI. ane AzAnA dera DhIlA paDyA pachI uSAnuM devAMganA jevuM rUpa mAdhurya zA kAmanuM? Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UranAM smaraNa kamaLA manamAM ne manamAM game teTalI baLatarA kare parantu uSAne davAkhAne mokalatAM rekI zakI nahi. kamaLAe te nirNaya ja karI lIdhuM hatuM ke have uSAne bALa-baccAM thavAnAM nathI, chatAM ya jyAre aruNe lakhyuM tyAre teo DokaTarI tapAsanI ADe na AvyAM, bhale eka vAra jaI Ave ane manane vahema TALe. kamaLA mATe bIjuM darda te e hatuM ke uSA pratyene aruNane atUTa anurAga, e anurAga joIne ja kamaLA pitAnA hadayanI eka gupta AzA Aja sudhI aruNa samakSa rajU karI zakI nahotI. kamaLAnA hadayanI gupta AzA e hatI ke pADozanA eka sAdhAraNa makAnamAM eka garIba vepArI parivAra rahetuM hatuM. e parivAranI sthiti evI hatI ke Aja lAve ane kAla khAya. e vepArInI eka kanyA hatI. tenuM nAma nirmaLA hatuM. uSA jevI surUpa nahatI Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : jIvanasaMdhyA ~~ ~ ~~~~ ~~~~~~~~ ~~ chatAM ya namaNI hatI. kamaLAnA hRdayamAM ema hatuM ke aruNanA pharI lagna nirmaLA sAthe karavAM, paNa aruNane uSA pratyene anurAga joIne kamaLA pitAnA putra samakSa A prastAva IcchA chatAM rajU karI zakI nahi. chellA doDha mAsathI aruNane dilhI javuM paDyuM. aruNa eka nAmAMkita Isyuransa kaMpanInA mukhya menejara hato. dara mahine bAraso rUpiyAno pagAra ane te uparAMta bIjuM ghaNuM maLatuM. A kaMpanInI dilhInI zAkhAmAM eka moTe goTALe thaI gayelo e kAma vyavasthita karavA mATe aruNa chellA doDha mAsathI dilhI gayo hato ane hajI tyAM keTalo samaya thaze e nakakI na hatuM. kamaLAe A prasaMge e vicAra karyo ke aruNa sAthe nirmaLAne saMbaMdha nakkI karIne pachI aruNane samAcAra ApavA. paNa e ja samaye aruNane patra Ave te kamaLAne ochA krodhanuM kAraNa nahotuM. uSAne laIne sureza davAkhAne gayelo. kamaLAne A kazuM gamatuM nahotuM. uSA parane tene prema Aje saMkucita banI gayo hato. sureza davAkhAnethI pAcho Avyo tyAre paNa kamaLAnA caherA para evI ja krodhabharI rekhAo hatI. uSA pitAnA khaMDamAM cAlI gaI. sureze mAtAne kahyuM: " bA, DokaTare kahyuM che ke bhAbhIne davAkhAnAmAM cikitsA karAvavI paDaze ane lagabhaga cha mAsa tyAM rahevuM paDaze. " kamaLAe kahyuM: "zA mATe? vahune evuM zuM darada che?" Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UranAM smaraNa ? uSA pratye surezanI lAgaNI apAra hatI. uSA paNa surezane nAno bhAI gaNIne sAcavatI. mAtAno prazna sAMbhaLIne sureza lajita banyo. " e mane zI khabara paDe ? " kahIne te cAlyA gaye. kamaLA tarata uSA pAse gaI ne pUchayuM: "tane evuM zuM darada che ke cha mAsa sudhI davAkhAnAmAM rahevuM paDaze? ane Aja sudhI te kahyuM zA mATe nahI? " uSAnI jIbha para mukti athe eka tIvra vANI deDI AvI, parantu ciradinathI sahI rahelI uSA e vANIne gaLI gaI. pitAnA manobhAvanuM damana karIne uSAe sahaja svare kahyuM: "ema ja. mane kaMI darada nathI ba.., chatAM ya DaoNkaTara kahe che...." uSA vAkya pUruM kare e pahelAM ja kamaLAe kahyuM: "tane kaMI darada che nahi, ane DokaTara kahe che ke roga che, mATe ja darada che ema ne?" , " uSAnA nayanamAM nira ubharAyuM. niSpharatA hajI paNa sahI zakAya paraMtu A pramANenI ajJAnatA kevI rIte sahI zakAya? zuM kamaLAne kazI khabara nathI ? e to badhuM jANe che chatAM Ama zA mATe? uSAne nirava joIne kamaLAe potAne buddhivaibhava vyakta karavA leSabharyuM hAsya veratAM kahyuM: "ThIka tyAre, jaI Ave davAkhAnAmAM, kone khabara zuM thavA beThuM che?" kahIne te ekadama motIlAlanA oraDA tarapha cAlI gaI, paraMtu tenA mukhamAMthI verAyeluM viSa uSAnA suMdara dehane zyAma karatuM gayuM. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanasaMdhyA uSAe pitAnA khaMDamAM zobhI rahelI zrI kRSNanI mahAvizALa citra-pratimA sAme eka karuNa najara karI ane e pratimAnA caraNomAM DhaLI paDatAM karuNa svare prArthanA karI: "prabhu! eka vAra enA sAme najara kara.. enI AzA pUrI kara. tArA sivAya atyAre mAruM koNa che? mArA khAtara nahi paNa mArA svAmInI khAtara.. prabhu prabhu." aruNanA aparisIma premanuM smaraNa thatAM AnaMdanA Aveza: thI uSAnA baMne nayano azruthI chalakAyAM. aruNa jevo premALa, suMdara svAmI keTalI strIonA bhAgyamAM haze ? kSaNa pahelAM kamaLAe verelA viSane prakopa azru, prema ane svAmInA smaraNabhAvathI uSAnA nayana mArgethI sarI paDyo. harahaMmeza bhAre rahetuM hRdaya Aje kaMIka haLavuM banyuM. ArAma khurazI para beThaka laIne teNe aruNanA patrane javAba lakhavo zarU karyo. patra lakhatAM lakhatAM uSAnuM haiyuM vicAra-jhale nAcavA mAMDayuM. aruNanI AdarabharI nehakathA, svAmInI mIThI pajavaNI vagere citra eka pachI eka uSAnA manamAM ubharAvA lAgyAM. uSAnuM patralekhana dUra thayuM. svAmInA smaraNamAM eTalI vibhera banI gaI ke teNe kalama ne kAgaLa eka bAju mUkI daIne aruNanA suMdara phaTA sAme sthira daSTi karI. manabhAve, sthira nayane ane pulakti hRdaye svAmInA citranuM avalokana uSAne mIThuM lAgyuM. vartamAna vicchedane AyuSyakALa kaMI bahu moTe nathI thayokevaLa deDha mAsa ja pasAra thayA che, paraMtu atyAre uSAnA. aMtaramAM thayuM ke vizvanA saghaLA varaseyuga yugAntara jANe vItI gayAM che. aruNa ATalA divasathI zuM karato haze ? deDha mAsa Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uranAM smaraNa ? thaye chatAM ya aiphisanA goTALAno aMta nahi Avyo hoya? AhU! atyAre je aruNu pAse hoya te .......? uSA jarA caMcaLabhAve khurazI para sthira thaI gaI. aruNane dilhI javAne prasaMga ane e samayanI vidAyavANuM enA heye ubharANI. dilhI javAnA divase aruNe uSAne hAtha pakaDIne kahyuM hatuM ke : " varasethI tane pIDI rahyo chuM.... paNa A vakhata thoDA samaya tane rajA ApuM chuM. " A zabdo sAMbhaLI uSA raDI paDI hatI ane aruNunA vadana paranuM capaLa hAsya e samaye sUkAI gayuM hatuM. teNe uSAnA nayane luchatAM lUchatAM kahyuM ke : "uSA, A zuM kare che? Ama to te kadI paNa nathI karyuM." aruNa kharekhara abhibhUta thaI gayeluM. teNe jIvanamAM pahelI ja vAra uSAnuM rudana joyuM-AMsu avalakyAM. teNe palabharanA mana pachI uSAnA mastaka para hAtha mUkIne kaheluM ke: "vadhAre divase mATe to huM jato nathI uSA, bahu bahu te cAra che mahinA lAgaze, chatAM ya huM jema banaze tema huM vahele AvIza." A sAMbhaLI uSA vadhu raDI paDI hatI. aruNe nehabharyA svare kahyuM ke : "uSA, zuM mArA aMtaramAM kazuM darda nahi thatuM hoya? puruSane paNa aMta:karaNa jevI eka vastu hoya che ane tArA aruNune to che ja. " A sAMbhaLIne uSAnA gaLA sudhI eka satya AvI caDayuM hatuM...."aruNa huM zAmATe raDuM chuM e tame hajI paNa nathI samajI zakatA ! tamArA gayA pachI huM ahIMnI AvahelanA kevI rIte sahI zakIza?" parantu A zabda teNe svAmI samakSa na Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanA dhyA kahyAM, tethI ja teA samagra vizvanI vipula vedanA uSAnA ane nayanAdvArA azrurUpe ubharANI hatI. svAmInI gerahAjarImAM tiraskAranI mAtrA vadhaze e AzakAthI ja uSAnuM hRdaya vizeSa raDI rahyuM hatuM. uSA pratye mAtAnA viparIta maneAbhAva aruNuthI ajJAta hatA; nahi te avazya uSAnA AMsu pAchaLa raheleA itihAsa aNu UkelI zakata ane paraNyA pachI aruNu traNa varSa mATe vikhUTA paDyo hatA tyAre teA uSAnA navapallavita deha para kAmaLa bhAvAnA vikAsa thatA hatA, e rUpa mAdhurya khIlI rahyuM hatuM, ane hRdaya e samaye AzAtura hatAM, chatAM ya. e dI viccheda samaye uMdhA jarAye naheAtI raDI. hasate haiye svAmIne vidAya ApI hatI ane kahyuM hatuM ke: " puruSa tA kArya kSetramAM ja zeLe. ane e pachI teA akhaMDa milanamAM cAra cAra vaSeA vitI gayAM. prathama caiAvananI raMgIna mAdakatA ba Mnee khUba jhIlI hatI, chatAM uSA sAmAnya be cAra mAsanA vicchedanI vyathAe zA mATe raDe che? je uSA traNa traNa varSanA viccheda sahI zakI, e uSA cAra mAsanA vicchedathI kema ka`pI rahI che ? 27 14 paNa aruNu uSAnA uranI vyathA kayAM joi zakayA hatA ? adha !! aruNu apalaka netre tenA sundara che. tenAM nayanAnA nIra hasavAnI ceSTA karatA kaheluM ke: rahyAM che ? " sAmu joi rahyo hatA. uSA tA paNa keTalA suMdara che ? uSAe " tame Ama eka najare zuM joi 66 aruNe aspheTa svare kaheluM: tArA AMsu !" Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UranAM smaNa ? -- ~~~~~~ ~~~~ ~ ~~~ A sAMbhaLIne uSAnA nayane vaLI pAchA jaLamaya banyAM. chatAM ya te bolI hatI: "tamArA vagara rahevAthI zuM darda na thAya?" "ATalA varSo vityA pachI paNa...?" eTale ? mane to e varSanI kazI khabara ja nathI rahI. ane tamArI sAthe rahevAno mane keTalA divaso maLyA che ? prathama vanamAM svAmInuM AkarSaNa hoya, tyArapachI saghaLI mamatA saMtAna para varase. mane to e kahyuM che ja nahi. mAruM samasta AkarSaNa kevaLa tamArA ja pharatuM che tamane ja jhaMkhI rahyuM che." uSAnA hAsya pAchaLa paNa rudana chupAyuM hatuM. UbhuM kareluM rudana kayAM sudhI Take ? A sAMbhaLI aruNa ekAeka capaLa banI gayo hato. teNe uSAnuM mastaka potAnI chAtI para dabAvatA kaheluM: "divAnI ! zuM huM pAcho nathI AvavAne ? " uSAnA nayana-khUNethI daDadaDa AMsu TapakavA lAgyA. e AMsu , vaDe aruNanI chAtI bhInI banI. DIvAranI niravatA pachI aruNe kahyuM: "uSA, tuM eka kAma karIza ? " zuM ?" huM dilhI jaIne sureza para eka patra lakhIza. temAM tArI DokaTarI tapAsa karavAnuM jaNAvIza. bAne A vAta rubarumAM kahetA zarama Ave che. " ethI zuM thavAnuM ? " uSAe udAsa svare prazna karyo hato. ane vyagrabhAve aruNe kaheluM: "bhalene kaMI na thAya, paNa Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasaMdhyA mananI zaMkA te dUra thAya ane kadAca paramAtmAnI kRpA varase te .... ? " kSINa AzAnA prakAzathI aruNanuM vadana camakI UThayuM. te vadhAre kazuM bolI zako nahoto. AvA aneka smaraNenA sAgara vacce uSA ramavA lAgI. e ramatamAM te kevA prakAranAM motI vINI letI e kahI zakAtuM nathI, paraMtu smaraNayAtrA surezanA avAjathI aTakI paDI. surezane kolejamAM javAno samaya thayela hatuM. A samaye uSA haMmezA tenI pAse rahIne tenAM saghaLAM kAme vyavasthita karI ApatI. Aje uSAnI gerahAjarInA kAraNe ja sureza guMcavAye. "bhAbhI! mArA baTanane seTa kyAM gayA? basa paNa nathI jaDatuM. " uSA hAsyabharyA vadane surezanA abhyAsakhaMDamAM AvI. teNe kahevuM dhAryuM ke: "surezabhAI ! Ama kurukSetra zuM macAvyuM che ? bhAbhI nahI hoya tyAre zuM thaze ?" paNa A zabda te bolI zakI nahI. mananI vAta manamAM ja rahI gaI. "kaMI vastu kyAM paDI che eTaluM ye zuM nathI zedhI zako? navAba che ne? be dahADA pachI tArI bhAbhI to davAkhAnAmAM cAlI jaze, pachI te bUmo pADIne kene bolAvIza? nA. e te haMmeza tyAMthI AvIne badhuM ThIka karI jaze kema ? " kamaLA dvAra pAsethI A zabdo kahIne cAlI gaI. kSaNa pahelAM atIta kRtiomAM vibhera banIne uSAnuM hadaya kaMIka zakti meLavI zakata, paraMtu sAsunA A pracchanna tiraskArathI uSA dhrujavA lAgI. tenAM nayanemAMthI AMsu jharavA lAgyA. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UranAM smaraNa : surezane kalpanA paNa nahotI ke bAnA moDhAmAMthI AvA zabda nIkaLaze ! te kazuMye bolI zakyo nahI. vinA deze bhAbhInA upara AvAM tIkSNa tIra jevA zabdo AvI paDayA. tenA pratikArano mArga paNa te na zodhI zakyA. uSAe nayano lUchatAM kahyuM: "kolejamAMthI pAchA phare tyAre tame davAkhAnAmAM kahetA Avaje ke mArI jagyA rada kare ...!" surezane have bolavAnuM sUjhayuM. teNe kahyuM: "bhAbhI, bAnA zabdo para Ama utAvaLo nirNaya na kare. " "nA nA.... huM sAcuM kahuM chuM." bahu sAruM. tame e vicAra na kare. huM saghaLuM ThIka karI laIza.Ama kahetA kahete sureza bhAbhIne kahyuM belavAne avasara ApyA vagara bahAra nIkaLI gaye. eka UMDe ni:zvAsa nAkhIne uSA potAnA zayanakhaMDamAM gaI. aruNanA citra sAme daSTi karIne vikharAyelAM sneha-smaraNa ekaThAM karavAno prayatna karyo, paraMtu nayananAM AMsu e smaraNene dUra dUra dhakelavA lAgyA. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ davAkhAnAmAM aMte uSA davAkhAnAmAM dAkhala thaI. prathama to teNe sAsanA vyaMgathI davAkhAnAmAM javAnI nA kahI, paraMtu tyAM gayA. vagara sAsunI kRpAdraSTi maLe tema hatuM nahi, ane tyAM javAthI kadAca darada dUra thAya-mAtRtvanI AzA saphaLa bane AvI kSINa AzA uSAnA hRdayamAM pragaTI ane e AzA saphaLa bane che..? te te pachI sAsunA nayanemAMthI amRta ja varase ne! AvA AzAmaya svapna sAthe uSA davAkhAnAmAM divaso gaNavA lAgI. e daramyAna gharamAM eka mahAprakArane pralaya thaI gaye. dilhInA kAmane vadhAre samaya lAgavAthI aruNa dasa dahADA mATe ghera Avyo. aruNane Ama ekAeka Avelo joIne kamaLAne Azcarya thayuM. kahyuM: "aru, zuM tAruM kAma patI gayuM? te AvavAnuM te agAuthI jaNAvyuM paNa nahi." i Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 davAkhAnAmAM ? aruNe kahyuM: "bA ! tyAMnuM kAma pUruM karatAM hajI cAra pAMca mahinA lAge tema che, eTale dasa dahADA mATe ema ja eka vAra ALe." aruNanA Ama atati AgamanamAM devane kaMIka zubha saMketa che evuM vicArIne kamaLAnuM vadana pulakti banyuM. snAna-bhejanAdithI paravArIne aruNe kapaDAM paheravAM zarU karyA. kamaLAe AvIne pUchyuM: "bhAI, kyAM jAya che?" aruNe hAtha ghaDI para najara karatAM kahyuM: "bA, huM jarA davAkhAnA tarapha jaI AvuM." kamaLAe ekAeka gaMbhIra nirAzAbharyA svare kahyuM: "paNuM tuM tyAM jaIne zuM karavAne?" aNu cama. ruddha zvAse teNe pUchyuM. "kema kazuM thayuM che?" eka UMDe ni:zvAsa nAkhIne kamaLAe kahyuM: "meM te agAuthI ja jaNAvyuM hatuM ke vahune sAruM pariNAma nahi Ave." aruNe kazuM na samajatAM adhIra bhAve pUchyuM: "zuM kaI banyuM che?" "banavAnuM zuM hatuM? gaI kAle DokaTare surezane kahyuM hatuM ke kaI prakAranI AzA ApI zakAya evuM nathI lAgatuM. saMtAna thavAnA cihno ochAM che." jarA visAmo laIne kahyuM: "ane uSAnI ummara kaMI hAnI na kahevAya." aruNanA magaja parathI ciMtAnuM vAdaLa sarI paDayuM. teNe eka chUTakArAne dama kheMcyo. teNe te ema dhAreluM ke saMtAnanI Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke jIvanasaMdhyA AzAmAM uSA hAthathI te nahI cAlI jAya ne ! ane zuM uSA moTI thaI gaI che? paraNyAne sAta varSa thaI gayAM, atyAre to uSA mAtra bAvIsa varSanI ja che. enA vana para varSonI jarAye asara nathI thaI chatAM bA zA mATe ema bole che ? aruNe mAnA sAme daSTi karatAM kahyuM. "bA ! bIjuM kaMI kahevAnuM che?" - kamaLA manamAM ne manamAM saLagI rahI hatI. teNe gaMbhIra vadane kahyuM: "hA eka vAta kahevAnI che." jarA manane svastha rAkhI kamaLAe potAnA mananI gupta vAta aruNa samakSa haLave rajU karI. sAMbhaLatAM ja aruNa vajahatanI mAphaka stabdha banI gaye. saheja svastha thatAM teNe vihevaLa kaMThe kahyuM: "ba, A tuM zuM kahe che?" kamaLAe kahyuM: "kema, huM kaMI khoTuM kahuM chuM? mArI vAtamAM zuM anyAya che? leke zuM A pramANe nathI karatAM?" * tIvra svare aruNa bolyA: "leke game te kare e sAthe mAre nisbata nathI, paNa tAre mane Avo anurodha havethI na karo ." kamaLA raDI paDI. raDatAM raDatAM ja kahyuM: "tane zuM kahuM? tane ni:saMtAna joIne mAruM hRdaya saLagI jAya che. AnI A sthitimAM je huM marI jaIza to mArI so janma paNa mukti nahI thAya." aruNanA nayana sAme mAtAne samasta neha, svArthane kaluSita raMge raMgAyele zyAma dekhAye. je mAtA chatAM nArI che, ane eka nArInA jIvananuM durbhAgya ayojana karavA vyagra thayela che, tenA aMta:karaNamAM devatva keTaluM haze? Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 66 khA ! tAre bIjo paNa eka putra che. tenAthI zuM tane mukti nahi maLe ? " kahIne:aruNa UbhA thayA. uSAne joyA vagara te eka paLa paNa rahI zake tema naheAtA. mAtAnI A eka ja vAtathI aruNanuM uSA pratyenuM AkaSa Nu sagaNuM vadhI gayuM. '' aru, utAvaLa na kara. sAMbhaLa. me eka gRhasthane vacana Apyu che. " davAkhAnAmAM : zarAhatanI mAphaka ekAeka besI jaIne aruNu mAtAnA vadana sAme vismayatApUrvaka joi rahyo. kahyuM: " ATalI vAramAM vacana paNu ApI dIdhuM ? keTaluM Azcaya ? e gRhastha kANu che ? " rUpacaMda zeTha...!" 66 '' ,, " rUpacaMda zeTha... ! mA... ! kamaLA camakIne aruNu sAme joi rahI. putranA kaMThanI tIkSNatAthI te kaMpI UThI. aruNe kahyuM: "khA tArI buddhinA lApa tA nathI thayeA ne ? " " kema ? '' 66 rUpacaMda zeThanI chekarIne gharamAM lAvIne mAre samAjamAM mAtuM kevI rIte atAvavuM ? " kamaLAnA hRdayamAM kaMika cetanA AvI. jarA ugra svare kahyu : " tyAre uSA paNa kayAM kAI rAjakanyA hatI ? " Ahata thaIne aruNu khelyA: " e vAta AjanI nathI. te dahADe ApaNe paNa uSAnA kuTumbathI kaMi vadhAre mhoTA naheAtA. ane uSAnA piracaya......" aruNu kahetAM aTakI gayA. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasaMdhyA 2 rUpacaMda zeThanI nirmaLA uSA karatAM ya vadhAre suMdara che, guNavAna che, e tuM na bhUlIza. jagatamAM eka uSA ja sarvotkRSTa nathI. " mAtAne svara tIvra hate. aruNa paNa have pitAne saMyamamAM na rAkhI zake. teNe gherA avAje kahyuM: "bA ! tame nakAmI vAta karo cho. nirmaLA keI rAjAnI kanyA hoya to paNa mAre zuM prajana ? " kamaLAnA nayane camakI UThyAM. teNe paNa tIvra svare kahyuM " projana hoya ke na hoya......paNa huM vacana ApI cUkI chuM ane e pharI zakaze nahi. " paNa AvuM vacana teM zA mATe ApyuM mane jaNAvyuM kema nahi ?" " tArI rajA laIne amAre saMsAranA saghaLA kAma karavA paDaze evI amane khabara nahotI." mAtAnA AvA marmabharyA ane vaka vacana sAMbhaLIne aruNa vizeSa kodhita banyo. kahyuM: "baha sAruM. tame jema vacana ApyuM che tema vyavasthA kare. mane zA mATe vacce homI rahyAM che ? "mAruM pALa pheDavA zuM tuM lagna karavA jarAye taiyAra nathI ?" nA...eTaluM ja nahi paNa AvI vAta sAMbhaLavA taiyAra nathI." bahu sAruM tyAre saghaLI vyavasthA thaI jaze. tArA sivAya mAre bIjo putra paNa eka che e tuM na bhUlata." Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ davAkhAnAmAM ja eTale....? tame rUpacaMda zeThanI kanyAne game te rIte gharamAM lAvavA mAge ema ja ne ? hA, zuM karuM? vacana ApyA pachI zuM thAya?" paNa enA mATe ApaNuM ghara sivAya bIje kayAMya tapAsa karI Ape. kadAca kharca thAya te huM bhegavI laIza. " "nA. ema nahi bane ? " zA mATe ? " mAruM vacana nirmaLAne mArI vahu banAvavAnuM che. " " paNa tame mArI vAta che.........." tuM to mATe mANasa che. moTA mANasanI vAte amane na zebhe. paNa mArA sureza kaMI mATe mANasa nathI. e mArI AjJA nahi uthApe. rAjI thaIne e chokarI sAthe lagna karI zakaze!" ene artha ? mArA sAthenA saMbaMdhane tame ekadama asvIkAra karavA mAge che. ema ne? sAruM temaja thaze ... " kahIne vaTeLIyA mAphaka aruNa ghara bahAra nIkaLI gaye. bA ane meTA bhAInA A tarkavitarka sureza potAnA rUmamAM beThe beThe sAMbhaLato hato. aruNanA gayA pachI te mAtA pAse AvyuM ane kahyuM " bA, tame A zuM karyuM che ? " kema zuM karyuM che ? " - sureze DaratAM DaratAM kahyuM: " bhAIne mata nathI te pachI Agraha zA mATe?" Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 jIvanasaMdhyA raja kamaLAe sureza tarapha tIvra daSTi karatAM kahyuM: " huM mAtra eTaluM ja jANavA mAguM chuM ke tuM mArA Adezane mAnavA taiyAra che ke nahi ? " sureza mana rahyo. - kamaLAe kahyuM: "ema ja hoya to tuM paNa tArA moTAbhAInI mAphaka jaI zake che. mane kazuM dukha nahi thAya." sureza vihvaLabhAve beDa" bA ...!" "huM kazuM sAMbhaLavA nathI mAgatI..kAM te rUpacaMda zeThanI putrI sAthe lagna kara athavA amAro tyAga ! " sureza mastaka nIcuM rAkhIne pitAnA khaMDamAM cAlyA gaye. kodhavaza banelI mAtA te nahotI samajI zakI, paNa sureza te samajI zakyo hato ke moTAbhAI sAthe matAntara karavAne artha potAnI bhAvI unnatinA mULamAM kuhADe mAravA barAbara che ane anizcita samaya sudhI bhayaMkara durbhAgyano svIkAra karavA samAna che. aruNa jyAre davAkhAnAmAM uSA pAse Avyo tyAre paNa te potAnI asvasthatA dUra karI zakyA nahotA. uSAe svAmIne cahere jotAM pUchayuM: "Aje AvyA? Ama kema thaI gayA che? asvAbhAvika hAsyathI vadana praphulla rAkhatAM aruNe kahyuM: Aje ja Avyo chuM ane Aje ja eka kalapanAtIta kArya thaI gayuM che, uSA ! " uSAe camakIne sthira najare svAmInA vadana sAme joyuM. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 ae aruNe kahyu : A vizvamAM tu eka ja che. " davAkhAnAmAM : uSA Aje mAruM kahI zakuM evuM AzvAsana uSA vyAkuLabhAve svAmInA hAtha pakaDI elI: "zuM thayuM ? mane khulAsAthI vAta kare !" 66 peAtAne svastha karIne aruNu khelyA: saghaLA vhevAra Aje pUrNa karIne Avye chu." mAmApa sAthenA nidAruNa vismaya uSAnA ni:zvAsa jANe rUMdhAvA lAgyA. aspheTa svare teNe pUchyuM: "kema...zA mATe ? " aruNe saMkSepamAM saghaLI vAta kahI saMbhaLAvI. uSAnuM vadana vivaNuM thaI gayuM. zuM AvI bhayaMkara durghaTanA nahI teA khIjuM zuM? AzA AkAMkSAnA hRdayamAM citrA aMkita karIne je mAkhApa saMtAnane pRthvInA mArga jotAM zIkhave, e ja saMtAna mAtApitAnA jIvanathI vimukha banIne aMdhakArathI sRSTi race te ? ene suMghaTanA kema kahI zakAya ? ane e durghaTanAnuM mULa teA uSA ja che ne ? lajjA, 4 ane AtmaglAninA bhArathI uSA peAtAnA svAmI sAme joi paNa na zakI. Aje aruNa viparIta AghAta pAmIne eka ja paLamAM saghaLAM baMdhanA tADI, aMtaranA Avegane dhAraNa karI, uSAne lakSa rAkhIne doDI Avye che ! ciradina sudhI zuM AvA ugra Avegane aruNu jALavI zakaze ? pAchaLathI tene zu` A kAryanA kSeAbha nahi thAya? sasAramAM mAnava vikalpanAo anekane lakSya rAkhIne ja dADI rahI che ne ? aruNu uSAnA vivaNuM vadana sAme joine utsAhapUrvaka AlyA: " uSA ! tu Ama zA mATe thaI gaI ? " Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanasaMdhyA : kaSTathI eka ni:zvAsa nAkhIne askuTa svare uSA belI: "tame yaMgya na karyuM." uSAnA namelA vadana tarapha joIne aruNe pUchayuM: "zuM meM gya nathI karyuM?" . uSA mauna rahI. ' aruNe evA ja svare kahyuM: "to pachI gya kArya karyuM kahevAya? rUpacaMda zeThanI dIkarI sAthe lagna karuM e ja ne !" AvelA athuvegane rekatAM uSA belI: "e kaMI kharAba na kahevAya." "uSA !" uSAnA baMne nayanemAMthI daDadaDa AMsu TapakavA lAgyAM. baMne hAthamAM moDhuM chupAvI teNe saMdhAyelA svare kahyuM: "mArAthI e leke sukha nathI pAmI zakatA tethI ja huM e lekanA hRdayamAMthI pharaphara sarI paDuM chuM, paNa tame to saMtAna che, tame to kevaLa teone sukhI ja karI zako. mAtra mArA khAtara tame zA mATe Avo viccheda karI AvatAM rahyA ?" aruNanA aMtaranI samasta glAni jANe nimeSamAM kayAMka aMtati thaI gaI. teNe heja svare kahyuM: " uSA ! tuM paNa Ama abhimAna karIza? A vizvamAM mArA jeTale tArA para kaNa prema rAkhe che? huM zuM e ahAsa chuM ke tArA asIma premanuM pratidAna eka pazu karatAMya nIcabhAve ApuM ? tuM bAnI vAta kare che. paNa tuM vicAra kara... bAe Aja mArA sanmAna para ghA mAryA che. mArA hadayane eka pazunuM hadaya pI Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 davAkhAnAmAM 2 lIdhuM che...chatAM ya e mArI mAtA...mArA jIvananuM maMgala karanArI!! kema ?" chellA zabdothI aruNunA kaMThe svara Ardra thai gayA. dhIre dhIre azrubharI najare svAmI tarapha jotAM uSA melI: paNa saMtAnanA lAbha tamane ya kayAM Ache che ?" '' " na saheja svare aruNe kahyuM: "e leAbha jarA ya Ache nathI paNa tAre tyAga karIne mAre vizvanIye samRddhi na joie. mAre lAbha tA evA che ke tAruM hRdaya, tArA prema ane tArA AdarzanA ceAgavALuM saMtAna prApta thAya...? " 66 glAna hasIne uSA melI: nahi teA IcchA nathI kema ?" draDha svare aruNe kahyuM: " nA." jarAvAra rahIne phrI kahyuM: " uSA, hajI paNa tArA hRdayamAM mArA mATe evA saMzaya che ? jenA khAtara... ,, vyagra de uSA vacce khelI uThI: " nA...nA...mArA hRdayamAM saMzaya che ja nahi, kadi thayA paNa nathI. ane A ghaTanA pachI saMzaya rahe te mane narkamAM paNa sthAna na maLe. " sukhanA AvezathI uSAnA ba Mne nayane nIcAM DhaLI paDayAM. e suMdara ane bhAvapUrNa gAra vadana sAme joine aruNu manathI AlyA: " uSA, mArA aMta:karaNanA siMhAsana para tAruM ja rAja che, e sthaLe tArI ja sattA che. samagra vizvanI paNa tAkAta nathI ke e siMhAsana paranA tArA Adhipatyane sheja paNa DAlAvI zake. saMtAnanI khAtara e siMhAsana parathI tane dhakko mAravA enA jevI bevakUphI mArA jIvanamAM bIjI eka paNa na heAi zake."" uSA svAmInA vadana para vicaratA bhAva parathI AvuM ja kaMIka vAMcI zakI. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duHkhada mana suniyaMtrita gatithI vicaratA kALanA kheLAmAM che mAsane ramatAM keTalI vAra lAge? Aje uSAne muktidina! uSA vahelI savAre jAgRta thaI. Aje te uSAmaya kiraNe paNa AzAbharyA ane caMcaLa banI gayAM hatAM. uSAnA jIvanane Aje smaraNa dina che-mahAlAbha dina che. * AzA AzaMkAnA saMdhI sthaLane pAra karIne uSA Aje eka niyata sthAna para paDI che. e game te ho, paraMtu Aje eka carama maMtavya DaoNkaTaranA mukhathI sAMbhaLI zakAze. AzA kevI suMvALI che? uSAnA hRdayamAM pratikULa maMtavyanI saMbhAvanA paNa na jAgI. te aruNanI pratIkSA karavA lAgI. e Avaze eTale saghaLuM jANI zakAze. yathAsamaye aruNa AvyA. uSA praphullavadane belI: "UkaTarane maLyA ?" Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dukhada maunaH uSAnA ati praphulla vadana sAme daSTi karIne aruNu AchuM hasya. uSAe lajjA pAmatAM pUchayuM: "hase che zA mATe?" aruNe A prazna para dhyAna na ApatAM agAunA praznanA anusaMdhAnamAM uttara Apyo. "nA, DaoNkaTarane hajI mAnya nathI. have huM tyAM jAuM chuM. tuM taiyAra thaIne rahe...." kahIne aruNa DaoNkaTarane maLavA gayA. uSA praphulla najare cAreya dizAe jovA lAgI. AsapAsa rahelI bIjI strIo tarapha najara karatAM Aje pahelI ja vAra tenA manamAM thayuM ke: "are re, A bicArIo ahIM kema rahI zakaze? A bhayaMkara kArAgRhamAM teonA divaso kevI rIte pasAra thaze?" lagabhaga aDadhA kalAka pachI aruNa rDamAM dAkhala thaye. uSA Atura hadaye rAha joI rahI hatI, lADathI belIH "oho ATalI badhI vAra.....? zuM...." paNa te vANI pUrNa na karI zakI. aruNanI dRSTi sAme jotAM ja stabdha banI gaI. kSaNa pahelAM je prakAranA vipula AnaMdavaDe uSAnA aMtaranI pratyeka taMtrIo jhaMkRta thaI hatI te kevaLa svAmInA eka ja daSTinA AhmAnathI ke mahAza mAM vilIna thaI gaI. e Urmi have sArA ya jIvanamAM uSA prApta nahi karI zake! sarvasva gumAvI beThelAnI ArtavyathA aruNanA suMdara caherAne jhAMkhe karI rahI hatI. minabhAve baMne vidAya thayA. mArgamAM baMne vacce kazI vAtacita na thaI. keI koInA caherA sAme joI zakAtuM nathI. baMnenA uramAM duHkhanI vyathA hatI. AzAnA mRtyugAna hatAM. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasaMdhyA moTara tIra vege javA lAgI. uSA mArga tarapha jovA lAgI. rastA parano vipula janasamAgama, prakAza ane hAsyane samAre Aje uSAne asahya lAgavA mAMDe. tene thavA lAgyuM ke: "A virATano saMsparza aLago karIne jIvananA aMtima lokamAM cAlI jAuM ane tyAM eka prANa bharapUra ni:zvAsa kheMcIne A tuccha vyathA-vedanAno bhAra haLa karuM. je jIvana AvI mahAvyarthatAthI gherAyeluM che te jIvana hajI paNa akkasa kALa sudhI kevI rIte vahetuM raheze? je sthAne mAnavanI kSamatA tuccha che tyAM jIvananA nairavanuM mahatva paNa keTaluM hoya? mukti Ape, mukti Apo bhagavan! mukti Apo!," aMtaramAM ne aMtaramAM uSA zarAhata paMkhInI mAphaka taraphaDI rahI hatI. tenI bAjumAM ja eka bIjuM aMta:karaNa nidAruNa duHkhada mina nIrabhAve sahI rahyuM hatuM. e to uSAnA saMka9pamAM paNa na AvyuM. asahya dukhabhArathI tenI jJAnendriya zithila thaI rahI hatI. moTara aruNanA navA raheThANanI pAse AvIne UbhI rahI. akasamAta camakIne uSAe meDhuM pheravIne sAme najara karI. aruNe paNa udAsa netre uSA sAmuM joyuM. sahanazIlatAnI sImA uSA atyArasudhI keTalA jana paryatakeTale dUra adazya thaI che. te prANa paNa ceSTA paDe uSA na kalpI zakI-na joI zakI. uSA moTaranI beThaka para ja mUcchitA banIne DhaLI paDI. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 dukhada mauna : mUcha jyAre dUra thaI tyAre madhyAhane sUrya namI rahyo hato. aruNe hajI snAna paNa nahotuM karyuM. uSAnA mastaka pAse besIne aruNa vAyu nAkhI rahyo hato. bhejana paNa nahotuM karyuM. uSAe dhIre dhIre netra khelIne joyuM. mastaka pAse besIne snehapUrvaka paricaryA keNuM karI rahyuM che e joyA vagara paNa uSA kalpI zakI. hRdayamAM haLavo kaMpa thayo. ane eka ni:zvAsa bahAra nIkaLe. aruNe uSAnA nayana-palava khulatAM joIne tenA mukha tarapha heja hasIne kahyuM: "uSA..!" pharI nayane baMdha karatAM uSAe kevaLa "huM" kahyuM. mIMcAyelA nayananAM khUNAmAMthI chaTakI gayelAM be azrubiMdue uSAnA gAla para metI mAphaka caLakI UThyAM. aruNe uSAnA mastaka para dhIre dhIre hAtha pheravatAM kahyuM "uSo have jarA UThI zakAze?" - evA ja svare uSAe kahyuM: "kema?" A dUdha taiyAra thayuM che, pIvuM che ne?" "paNa hajI mane jarA ya bhUkha nathI lAgI." pAgala che ne ! zuM hajI bhUkha nathI lAgI? divasa te AthamavA lAge!" aruNa AchuM hasya. - "tyAre zuM tame paNa A divasa bhUkhyA rahyA che?" aparisIma utkaMThAvaDe eka ja paLamAM uSA zayyAno tyAga karIne beThI thaI gaI. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanasaMdhyA 32 vyasta thatAM aruNe kahyuM: "ethI zuM ? huM hamaNA ja jamI laIza. tuM jarAye cintA na kara uSA, tAruM zarIra ghaNuM durbaLa che." aruNe uSAnA baMne hAtha pakaDI lIdhA. nA re have jarAye durbaLa nathI." kahIne uSA UbhI thaI gaI. tenA nisteja para hAsyanI kSINa rekhAo nAcavA lAgI. uSAne rokI zakAze nahI ema mAnIne aruNe snAnagRhamAM javAnI taiyArI karI. svAmIne jamADyA pachI tenA pAtramAM thoDuMka bhajana karIne uSA zayanagRhamAM AvI ane eka bArI pAse beThI. A bArI eka nirjana mArga para paDatI hatI. samudAyane kalarava Aje mAghavIne asahya lAgato hato. Ama ne Ama stabdha banIne te kyAM sudhI besI rahI tene tene khyAla na rahyo. tenI camaka bhAMgI. aruNanA mudde karasparzathI uSAe camakIne kahyuM: "keNa! zuM?" aruNe plAna netre tenA tarapha jatAM kahyuM: "AvA vartanathI zuM tuM pote pAgala banIne mane paNa divAne karavA mAge che?" uSAnuM mastaka dharatI tarapha namyuM. askuTa svare teNe kahyuM: "kema? meM evuM zuM karyuM ?" "uSA, tArA aMtaramAM tapAsa karIza eTale tane uttara maLI raheze. Ama manabhAve ATaluM badhuM vicAravuM zA mATe joIe? kenA khAtara AvI bhayaMkara cintA? tene evuM zuM dukha che! mane kahIza?" Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 duHkhada mauna: svAmInA aneka praznonA ze! uttara hAya ? uSA maiAna rahI. aruNe tenA baMne hAtha hIleALatA kahyuM: " cAla, ApaNe esarImAM besIe. " nIrabhAve UDIne uSAe svAmInA AdezanuM pAlana karyuM .. 66 gheADIvAra sudhI ane mAna besI rahyAM, ekAeka jANe sakita manIne aruNe kahyuM: vAha, zuM mAnavrata lIdhuM che? kaMika vAtA tA kara ! " '' ,, hasavAnA prayatna karatAM uSAe hyuM: zu kahuM ? " "tAre zuM kahevuM e zu` mAre kahI devuM paDe ? " paLabharanI niravatA pachI uSAe pUchyuM : " e ghera gayA hatA?" aruNu Aje vahelI savAre ja dilhIthI AvyeA hatA. uSAnA praznathI vismaya pAmatAM te melyA: " kaye ghera ? " 66 * bIjI` kayuM ghara ?...tamAruM...... ,, tIvra daSTithI stro tarapha jotAM aruNe kahyuM: " tAruM magaja tA ThekANe che ne ? " 99 camakIne uSAe pUchyuM: " kema ? " evA ja bhAve aruNe kahyuM: " nahi te AvA adbhuta prazna tArA meDhethI sAMbhaLuM kevI rIte ? " . oNpa adbhuta prazna ? " " nahi teA khIjuM zuM ? zuM tane khakhara nathI e ghera 3 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasaMdhyA sAthene saghaLe saMbaMdha te dahADe cUkate karIne ja tArI pAse Avyo hato." uSA mauna rahI. aruNe AgaLa calAvyuM "e lokoe potAne kadAgraha na choDyo to pachI huM zA mATe tyAM deDato jAuM?" uSAe nIcI najare mRdu svarathI kahyuM: "game tema te ya mAtApitA che. " aruNa jalI UThyo. kahyuM: "hA mAbApa che! be mAsa thayA huM paheryA lugaDe vidAya thayo chuM, paNa mArI saMbhALa sarakhI ce nathI lIdhI. huM kyAM chuM? zuM karuM chuM ? vagere jANavAnI takalIpha paNa nathI lIdhI. " aruNanA baMne nayanamAM athahIna asahA javAlA jANe dIgazikhAnI Aga mAphaka jalI rahI hatI. uSA eka vAra cotarapha joIne pUjI UThI. teNe nayane nIcAM DhALyAM. Aje tenA manamAM prazna UDyo ke rAtadivasa je gupta javALA aruNane khAkha karI rahI che tene eka A AbhAsaeka ja taNakho Aje ekAeka pragaTa thaI gayo che. chatAM ya uSA mAbApanI viruddha saMtAnanA AvA manabhAvane zraddhAbharyA netre na joI zakI. teNe mRdu svare kahyuM: "tame paNa teonI kyAM saMbhALa lIdhI che?" aruNe uddIpta svare kahyuM: "mAro aparAdha zo ?" gunhAne vicAra karavAnI A vAta nathI. mAbApa pratye saMtAnanuM kartavya to kaMIka che ja ne ?" Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 duHkhada mauna . jarA nirava rahIne aNu belya: uSA, kartavyamAM meM paNa maNuM nathI rAkhI. je vizALa makAna choDIne huM Avyo chuM temAMthI Doka bhAga e loke bhADe Apaze te paNa e lekenuM sukhapUrvaka gujarAna cAlI zakaze. " - " ane teo kadAca bhADe na Ape te ? " virakta thaIne aruNe kahyuM: "na Ape to e kartavya kaMI mAruM nathI. tene bIjo putra che. " uSA bhaya pAmIne mauna thaI gaI. te sAhasa karIne ema na kahI zakI ke "e putra keTale uparyukta che. te kayAM tamArI jANa bahAra hatuM?" paNa uSA A kahe e pahelA ja aruNa beH "uSA tuM jANe ke have huM kazuM bhUlI zakato nathI. mAtAnA e zabdo mane yAda che: " tuM moTo mANasa che. sureza moTA mANasa nathI. * * uSAne paNa A vAta yAda hatI. Aje e vAta punacArathI navIna rUpe tenAM manamAM jAgRta thaI, paNa A vAta sAme bIjuM zuM kahevAnuM hoya? | svAmInA mananI gaMbhIra vedanAne aMza pitAnA hRdayamAM grahaNa karIne te plAna vadane mana rahI. be paLanA mAna vAtAvaraNa pachI aruNe kahyuM: "sureza mATe mANasa nathI. e kadAca bAne mana khUba gaurava ane sAMtvanane viSaya hoya, to pachI bhale ne ema mAnIne rahe. mAre e kenI maryAdA ane zAntimAM tyAM jaIne zA mATe Dakhala karavI joIe ? " Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : jIvanasaMdhyA kathAne prasaMga badalavA mATe zAnta svare uSA bolI: javA de ne e vAta....." aruNe karuNa hAsyathI kahyuM: "uSA, A vAta kAMI meM nahAtI kADhI. teM ja zarU karI hatI ane have atyAre tuM ja kahe che javA de, to javA do" kahI aruNe uSAne vakSasthaLa para kheMcI. ene hRdaya sarasI dabAvIne tene Adara karyo. aneka kSaNa pachI uSAe nayane kholyAM ane aruNanA netra sAme joIne mUka hAsyathI pUchayuM: "zuM joI rahyAM che ?" aruNe tenA nayane sAme nayane rAkhatAM dhIra gaMbhIra avAje kahyuM: "huM e jouM chuM ke eka ja paLamAM tAruM AkhuM parivartana kevI rIte thayuM ? davAkhAnAmAM jyAre joyela tyAre tArA caherA para kevI svAbharI lAlI ramI rahI hatI. ane ATalI ja vAramAM jANe tAruM vadana raktahIna thaI gayuM che. uSA Ama kema banyuM ?" uSA kaze uttara na ApI zakI. tenuM mana duHkhada hatuM. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divase pasAra thaI rahyA che. uSAmayI saMgIta ane saMdhyAnA sUra samayanI jhAlarI sAthe avirAma yoga ApI rahyAM che. kALanI kUca kaI rekI zakatuM nathI. parantu uSAnI jIvanapaLe vasamI banI che. ene mana te saMgIta ane sUra vagaranA nIrasa divaso atidIrgha thaI paDyAM che. jUnA gharamAM sahu sAthe rahetAM tyAre AvuM nahotuM lAgatuM. sAsu-zvasuranI sevAmAM, gharanA kAmakAjamAM ane diyara sAthenA vinodamAM samaya jANe paMkhInI mAphaka vAyunI choLo uchALato pasAra thaI jato. vyathAnA je dusaha tIvra DaMkha hAsyavinedamAM bhUlAI jatAM te ahIM nijana gharamAM nathI bhUlAtAM. mAnasapaTa para e dardana karuNa pratibiMba vadhAre spaSTa bhAve paDI rahyAM che. ahIM uSAne vadhAre asahya lAge che. 1. aruNa aiphise javAne pozAka paherato hate. uSAe svAmInA gaLe TAI bAMdhatAM kahyuM: "juo, eka vAta kahuM?" A Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : jIvanasaMdhyA ha8 snigdha najare jotAM aruNe kahyuM: " kahe ne?" jarA acakAtAM acakAtAM uSA bolI: "huM zuM kahetI hatI? hA, AvuM vizALa makAna sAva sUnuM lAge che." hasIne aruNe kahyuM: "te huM zuM karuM ?" "nIle majhale keIne bhADe ApI de to?" strIne hadaya sarasI dabAvatAM plAna hAsya sAthe aruNa belyA: ekalA rahetAM kaSTa thAya che ema ja ne?" AMkho mIMcIne uSAe mastaka namAvyuM. tenA vadana para mUkIne sAyogya karIza?" ema kahIne aruNa nIce cAlyA gaye. uSA manthara caraNe gelerI pAse jaIne UbhI rahI ane nIcenA mArga tarapha daSTi nAkhavA lAgI. aruNane moTara DrAIvara tyAre meTara sTArTa karato hato. aruNe meTaramAM beThAM beThAM gelerI tarapha joyuM to uSAnA netro dekhAyAMpremamaya chatAM kevI karuNa daSTi ! moTara ravAnA thaI gaI. ni:zvAsa nAkhIne tyAMthI uSA cAlI gaI. uSAnuM dainika kArya A pramANe ja samApta thatuM. savAranA dasathI sAMjanA sADApAMca sudhI tene Ama ekAkI rahevuM paDatuM. keTale ' kaThIna ane dIrgha samaya? ATalo samaya laIne uSA zuM kare? jIvananA ujajavaLa paTTa para svAmInA smaraNe sivAya kenAM citro aMkita kare ? Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jarAvAra Amatema pharI, ADIavaLI vastuo yathAsthAne goThavIne uSA divAnakhaMDamAM gaI ane eka sophA para zarIrane DhALyuM. prathama te teNe eka pustaka laI vAMcavAno prayatna karyo, paratu eka be pRSTho vAMcatAM ja hRdaya vacce bhayAnaka tophAna jAgRta thayuM. AhA ! saMtAna saubhAgyavatI nArInuM manerama jIvanacitra kevuM suMdara hoya ? uSAe graMthane pheMkI dIdhuM ane potAnA aMtaranI bhAvanAne ja AtmasamarpaNa karyuM. chellA thoDAka dahADAthI tenA manamAM vAraMvAra prazna UThato ke: "ekAda dattaka laIe to kevuM sAruM?" paNa A prazna aruNa samakSa bhaya ane lajjAthI rajU karI zakatI nahI. uSA samajatI hatI ke aruNanA hRdayamAM dattaka levAnA vicArane jarA ya sthAna nathI. evI mamatA paNa nathI. tyAre zuM aruNa eTaluM ya nahi samajI zake ke uSAnuM ekAMta jIvana kevuM viSama banI gayuM che ? aruNa te puruSa che. karmaTha puruSa che. bahAranA pracura kAmakAjanA aMge te potAnA mananI samasta glAni, sarva zithilatA aMtaramAM ja samAvI zake che. te jyAre ghera Ave che tyAre paNa tene avasara kayAM maLe che ? ane je kaMI samaya maLe che te kevaLa kAmakAjanA thAkanA vizrAma pUratA jevAM ya eTale a5 samaya ke madhura ane sukharUpa lAge che? ane uSA ? tenA hAthamAM to evuM kazuM kArya nathI jene laIne ni:saMga samayanI ekAda kalAka paNa vitAvI zake ! tyAre A AzA ane AnaMda vagaranuM jIvana kevI rIte pasAra karI zake ? mAyAnA kayA baMdhane tenA hRdayane daDha rAkhI zakaze ? * * * Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : jIvanasaMdhyA jIvanabharamAM mAnavanI eka ja kAmanA hoya che. te sukha ane AnaMda, e na hoya to zuM jIvana bhArarUpa na lAge? hA ... paNa uSAe jIvanamAM e na meLavyuM. sArA jIvanamAM paNa nahI pAmI zake. bhagavAna ! A kayA pApano daMDa che? AvI kalpanAvaDe gherAyelI uSAnA nayanamAM azruo ubharAyAM. tenA mAnasa jIvanapaTa para eka divasanI vAta smaraNe caDI. aruNanA patrathI davAkhAnAmAM tapAsa karavA jatAM svAmI sehIganA kevA sumadhura svapna bAMdhyA hatA ! te dahADe AnaMda keTale jhIlI zakI hatI ? ane Aja ... ! AhA, te dahADe teNe potAnI jAtanI kevI nirdaya pratAraNA karI hatI ? te dahADe je AnaMda mana vacce uchaLI rahyo hato, te kevaLa svAmI premane umaLake mAtra nahoto. e AnaMda pAchaLa to hatI mananI ciraMtana tRNAtRptinI aparimita AzA-bhaviSyanA anAgatanA AgamanathI sukhada pratyAzA, paNa kaI janmAntaranAM pApe e AzA na phaLI. uSAnuM AkhuM zarIra azAnta rudananA vegathI kaMpavA lAgyuM. tenA manamAM thayuM ke paramezvaranI vizALa sRSTimAM AthI vadhu bhayAnaka duvicAra bIjo eka paNa nathI. AhA, vizvamAM keTalA strI puruSa ane prANa khAtara bhRNahatyA-bALahatyA kare che ! chatAM paNa pharI pharIne vizvanA AnaMdasvarUpa amRtamaya e bALake tyAM ne tyAM ja Ave che ! prakRtine avicAra haze ke prabhune? vicAra karatAM karatAM uSA khinna banI gaI. tenA baMne nayane baLI rahyAM hatAM, mastakamAM pIDA thatI hatI. DIvAra pachI jyAre pitAnAM nayane nidrAnA bhArathI miMcAI gayAM e pote na jANuM zakI. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hadaya : niMda tUTI aruNanA karasparzathI. mastaka pAse besIne te bolAvI rahyo hato: "uSA...uSA...." uSA ekadama beThI thaI gaI. baMne hAthe AMkhe caLatAM caLatAM bolI: "AhA, kevI nida AvI gaI! samayanI paNa khabara na rahI." glAne hRdaya para mRdu hAsya lAvatAM aruNe kahyuM. uSA, raDI raDIne je nidrA Ave che te ghaNuM vAra gaMbhIra banI jAya che." uSAnA vadana para e samaye paNa azrunA sukAyelAM suspaSTa cinha hatAM. aruNanA zabdathI tenuM mana akasmAta kSaNika smRtinA vihaLa baMdhana kApIne pharI. viSAdanA bhArathI DhaLI paDyuM. te ekadama bhajananI taiyArI karavAnA nhAne cAlI gaI. thoDIvAra pachI bhejana sAmagrI laIne uSA AvI eTale turata aruNe kahyuM: "uSA, A badhuM Aje rahevA de, atyAre mane jarA ya ruci nathI." - "kema?" vismaya pAmatAM uSA svAmI sAme joI rahI. gaMbhIra svare aruNe kahyuM: "eka vicitra samAcAra che. tuM e badhuM eka tarapha mUkIne mArI pAse jarA esa. " svAmInI vAtano bhAva joIne uSAne kaMI bhaya upaje. te bhojana sAmagrI yathAsthAne mUkI AvI ane aruNa beTho hato e sepha para tenI bAjumAM beThI. pUchyuM: "zuM samAcAra che?" aNu sahasA gaMbhIra thaI gaye. be paLanA mana pachI : "mArI aiphisamAM kalArkanI jagyA khAlI thaI gaI che. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasA Aje e jagyA mATe sureze mANasa melyA hatA. peAte na AvI zako. " uSAe utsukabhAve pUchyuM: " tame ze! javAba ApyA ?" kaThIna hAsya sahu aruNu elye: " kahyu ke jagyA pUrAI gaI che. " 66 zuM kharekhara jagyA pUrAi gai che ? '" 66 ra tA. ,, " tA......? " visphArita nayane jotAM uSAe kahyuM: " tA tame zA mATe asatya melyA ? " 66 hA. eTalA ja mATe. " asvAbhAvika hAsya saha aruNu khelyA. uSA stabdha banIne besI rahI A vAtanA zA uttara ApavA ? peAtAnA AtmajananI viruddha peAtAnA ja mANasanA virUpa maneAbhAvane pote kevI rIte sAnukULa karI zake ? gheADIvAranA saiAna pachI sakaruNa avAje te khelI : tamArA page paDuM chu. mArI eka vAta mAnya rAkhaze ? " tr ,, sthira dRSTie patnInA vadana taraph jotAM aruNe kahyu : "rAkhavA jevI haze teA avazya rAkhIza. ' "tame eka vAra e ghare jAo. vRddha mAbApa para have abhimAna rAkhavuM nathI zeAlatuM. e leAkeA keTaluM du:kha bhAgavatA haze e ApaNane lakSmInA DhagalA para beThAM beThAM kema khakhara paDe? " kahetAM kahetAM uSAnA nayanA bhInA thai gayAM. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 aruNe evI ja bhAve kahyuM "uSA, huM eka divase jarUra jaIza paNa hajI samaya nathI Avyo. sureza e aruNa nathI e satya samajAvyA vagara huM nahi jaI zakuM." sAcuM nahi jAo?" "nA." palabharanA mana pachI uSA belI: "sAruM na javuM hoya te tamArI IcchA. paNa dara mahine emane kaMIka Arthika sahAya to karavI ja joIe." "e mArAthI nahI banI zake." aruNe daDha svare kahyuM. "to pachI e lekene bhUkha ane paritApamAM maravA devA?" virakta thaIne aruNe kahyuM : "A vAta te agAu kahI hatI. pharI vAra zA mATe ?" uSAe e zabda dhyAnamAM laIne vinaMtibharyA svare kahyuM: "e......Ama niSphara na bane. emAM kalyANa nathI. mAtAnA azruo...." ekAeka aruNe uSA sAme evI daSTi karI ke uSA pitAnuM vAkya pUrNa na karI zakI. bhaya ane vismayathI dizA hArI gaI. bhayaMkara kaThina svare aruNe kahyuM: "uSA, tuM mAtAnA peTanuM saMtAna nathI. saMtAna huM chuM. ATalo Agraha na karIza." . eka ja paLamAM uSAnA nayane sAme aMdhakAra pharI vaLe. AvA nirhara zabdo aruNa kadI kahI zakaze evI kalpanA ya kyAMthI hoya? A eka ja vAkyamAM aruNe pitAnI ane uSAnI Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : jIvanasaMdhyA vacce mAtAnA adhikAra saMbaMdhI spaSTa nirdoSa karI dIdho. ane uSAnI saghaLI vyAkuLatA maukhika hoya evuM sapramANa batAvI dIdhuM. thoDIvAra stabdha banIne besI rahyA pachI uSA UThIne dhIme dhIme pAchaLanI eAsarInAM khUNAmAM jaIne UbhI rahI. saMdhyAe te kyAranI vidAya laI lIdhI che. aMdhakAramaya rAtrinA gaganamaMDaLa asaMkhya tArakanA nRtyathI mukharita banela che. dizAzUnyanI mAphaka uSA gagana tarapha joI rahI. Aje tene thayuM ke A vizALa pRthvImAM potAnA mATe lakSya karIne cAlavAnuM,nirbhaya bhAve kazuM pakaDIne nirbhaya rahevAnuM eka paNa sAdhana nathI rahyuM. oha, Aje je tenA ucharaMgamAM bALaka ramatuM hoya to A badhuM banata ke? to te e bALakane hadaya sarasuM dabAvIne jhulAvavAmAM uSAnA jIvananI saghaLI paLo parama zAMtimAM pasAra thaIne dhanya gaNAta. vedanAmaya uSAnA nayanamAM azruo na ubharAyA. athahIna asahya vyathAthI tenuM samagra vadana kevaLa vivarNa ane kALagrasita banI gayuM hatuM. uSA ! " kaMTha svara suparicita hato paNa uSAe uttara na Ape. teNe loDhAnI relIMgane jorathI pakaDI rAkhI. aruNe pAse AvI baLapUrvaka uSAnA hAtha relIMga parathI choDAvyAM ane patnIne vhAlathI hRdaya sarasI dAbI. choDI de ." kahetAM ja uSAnuM rokAyeluM rudana saghaLA aMdhane teDI vegavaMta banyuM. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 hRdaya H aruNe kahyuM: " uSA !" uSAne zAnta karavAnA paNa prayatna na karyA. kevaLa uSAnA DhaLelA mastakanA ghanazyAma kezaguccha upara aruNa peAtAnuM vadana DhALI stabdha UbheA rahyo. aneka kSaNa pachI bhAre avAje te melyA : " uSA ! tu paNa jo mArA hRdayanA bhAvAne khATI rIte samajIne Ama dUra dUra cAlavAnuM rAkhIza to A pRthvI para mAruM kANu raheze?" uSA kazuM na melI. thADIvAra pahelAnA kaThAra zabdo svAmInA A AdarathI dhu prajvalita anyA. aruNu khelatA ja rahyo : "tane zu kharekhara ema ja lAge che ke mArA hRdayamAM mAbApa ane bhAi pratye jarA ya da nathI ? AphisethI surezanA mANasane pAche| kADhyA pachI mArA hRdayamAM keTalI azAnti thai che te kevaLa huM ja jANuM chuM. paNa meM zA mATe evI mAgaNInA tiraskAra karyo? huM zAmATe mAbApa pAse nathI jatA ? e prazno zuM tArAthI hajI nathI samajAyA uSA ! ? ' '' uSAe A vakhate meAtuM UMcu karIne svAmInA nayane sAme joyu. aruNanA kahevAnA marma te kharekhara samajI zakI naheAtI. aruNu e na samajyeA te teA peAtAnA manAvegathI DhADavA ja lAgyA : huM kAnI pAse jAuM ? hRdayanA bhAra haLavA karavA tArI pAse doDI AvyA. huM te ha Mmeza tArI pAse sAMtvana zodhI rahyo chuM, paNa tu teA samajatI ja nathI. huM je sahI zakate! nathI tenA vaDe tuM mane AghAta karI rahI che. kema tu samajI nahi ? pratikAranA upAya nathI mATe ja huM e rastA cheADIne cAlu chuM. 72 '' kema, upAya zA mATe nathI ? " Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'ka jIvanasaMdhyA asahya vismayapUrvaka patnI sAme jotAM aruNe kahyuM: "tArI saralatA hajI paNa evI che. upAya nathI e tuM hajI paNuM samajI zaktI nathI ? kevuM Azcarya !" uSAe ekAeka svAmIne hAtha pakaDIne karuNatAbharyA svare kahyuM: "mane khulluM samajAvo. mArA upara nArAja thaze nahi." aruNa tenI vyAkulatA joIne snAna ho ane kalAnta svare bolyA: "nArAja zA mATe thAuM?" bAda jarA rahIne kahyuM : je sthAna parathI huM je bhAve, je tejathI ane je sahajatAthI cAlyo Avyo chuM, te sthAne huM pUrvanI mAphaka sahaja bhAve jaI zakIza? chatAM paNa huM jaI zakuM, je mAtA eka ja vAra mane....." have uSAnA nayane sAme ekAeka saghaLI ghaTanA dIvAlakanI mAphaka pariskAra thaIne dekhAvA lAgI. nimajijata anutama vadana svAmInA hadayamAM chupAvIne te mRdu svare bolI : "mane kSamA kare. akAraNa meM tamane cUMthA ApI che." aruNa kazuM na be. thoDIvAra pachI uSAe kahyuM: "gharamAM cAle." cAle.kahIne aruNe uSAnuM mukha pitAnA mukha pAse lIdhuM. jyAre choDayuM tyAre nayanenA baMne kinArA para be azruo akAraNa ubharAyAM hatAM. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navavadhU durAgraha khAtara putra sAthe calAvela kaThera vartananuM pariNAma kharekhara putra judo thaze evuM Avaze ema kamaLAe kalpanA paNa nahotI karI. aruNanA gayA pachI keTalA divaso te evI AzAmAM gayelA ke dilhIthI Avaze tyAre saghaLuM bhUlI gaye haze. sIdhe ghera ja Avaze. IchA hovA chatAM paNa kamaLA putrane patra na lakhI zakI. kadAca patra lakhyo hota te uttara paNa na maLata, kAraNa ke aruNa patra lakhavAmAM pramAdI hatA e sahu jANatAM. vakhatevakhata sureza davAkhAnAmAM bhAbhIne maLavA jaI Avato ane bhAbhI para AvelA patrathI aruNanA samAcAra ghera laI jato. paraMtu mAtAnI AzAvelaDI vadhAre divase sukhI sukemaLa na rahI zakI. yathAsamaye aruNa dilhIthI AvI gaye ane ghera na AvatAM teNe patnIne laIne na gRhasaMsAra zarU karyo. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -: jIvanasaMdhyA gaMbhIra nirAzA ane anutApamAM kamaLAnuM hadaya bhagna banI gayuM. thoDA divase pahelAM ja metIlAle sAmAnya vara ane zaradInA kAraNe zayyA svIkArI hatI. hajI teo pathArImAMthI beThA paNa nahotA thayA ane A badhI dhamAla vacce surezanA lagna paNa thaI gayAM. sAMsArika kAryomAM motIlAlanI salAha kadI paNa levAmAM nahotI AvatI. tethI ja A lagna prasaMge temanA mata mATe praznanA upasthita na thaye. saMsAramAM rahevA chatAM paNa metIlAla saMsArathI virakata eka saMnyAsI jevA hatA. - surezanA lagna pachI kamaLAe paNa zayyA dhAraNa karI ! divase divase tenAM hRdayamAM anutApane agni jalavA lAge. uSAnA abhAvane temane pagale pagale spaSTa anubhava thavA lAgyuM. temane samajAyuM ke eka amUlya ratna hAthathI gumAvyuM che ! nirvAka sahana ane sabhyatAnI pratimA samI sundarI vadhune teNe vecchApUrvaka dUra haDaselI mUkI che. uSA jevI vahu AjakAla keTalI sAsuonAM bhAgyamAM hoya che ! uSA te kamaLAne sAsu gaNatI ja nahi. uSAnA nayanamAM kamaLA sagI mAtA tarIke vasatI hatI. uSAe jIvanamAM mAbApane prema meLavyo nahoto, e badhe ja teNe sAsunA caraNAmAM ja TALe hato. uSAe potAnA sarala ane anabhijJa nayane sAsu para sthira karIne kahyuM hatuM keH "tamArA jeTalo prema, tamArA jeTalI mamatA mArA para kaI rAkhatuM nathI. " AvI lakSmI jevI vahu para teNe ke atyAcAra karyo! tene ze gunho ! hA... te vaMdhyA che! paNa e doSa zuM IcchAkRta che ! Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navavadhU ? rega ane abhAva e baMne zatruoe maLIne Aje kamaLA, suvarNamaya sukhI saMsAra para ghere ghAle che. nirupAya ane zudhdha daSTivaDe teo cAreya tarapha nihALe che, paraMtu hutAzanA ghora aMdhakAra sivAya bIjuM kazuM joI zakAtuM nathI. vakhate vakhate A darda sahI na zakavAnA kAraNe kamaLAnuM hRdaya nayanA nira vacce taNAya che, ane pokArI UThe che ke: "mAro putra kema A niSphara banI gaye?" paraMtu bhIru mAtAnuM mana abhimAnI putrane eka vAra sAda karavAnuM sAhasa na karI zakayuM.. surezanI taruNa patnI nirmaLAe sAsunA zayanakhaMDamAM paga melyo. kamaLAe tene jotAM ja vyagra kaMThe kahyuM : "nima LA, sureza ghera AvyuM che ke nahi?" nirmaLAe mastaka namAvI jaNAvyuM ke: "Avela che." kevI buddhi che! joyuM ne? huM to ene tyAM melIne ciMtA karI rahI chuM ane e gharamAM AvIne cUpacApa besI gayo che! vahu, tuM jA te. ene eka vAra mArI pAse mekala." nirmaLAe Tebala parathI davAnI zIzI laI, eka pyAlImAM davA kADhI sAsune ApatAM kahyuM: ", ATalI davA pI jAo. huM jAuM chuM." kamaLA tarata krodhISTha thaI gaI. tIvra svare kahyuM: "tAre to dareka pAMtInI utAvaLa. prathama kahyuM e te kara. basa, davA tyAdavA lya! davA khAvAthI te zuM thavAnuM hatuM? nAkhI de have e nathI pIvAnI." Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vvvvvvv : jIvanasaMdhyA parantu nirmaLA davAnI pyAlI laIne e ja bhAve UbhI rahI. auSadha DhALI nAkhavAnuM te dUra rahyuM paNa bahAra javAnuM e kazuM lakSaNa na dekhAyuM. kamaLA nirmaLAno svabhAva jANatI hatI. vadhAre vAkyavyaya na karatAM auSadha pI lIdhuM tyAM sudhI nirmaLA bahAra na gaI. auSadha pIdhA bAda nirmaLA bahAra gaI. nirmaLAnA gayA pachI thoDIvAre sureza AvyuM. mAtAe utsuka netre putra tarapha jotAM pUchyuM: "bhAI, zuM thayuM? mANasa meka hatuM ne?" zuSka svare sureza be : hA mokalyo hato." putranA mukhane saghaLo bhAva jotAM mAtA cImaLAvA lAgI, chatAM saMzayanA jorathI pUchayuM : "aruNe zuM kahevarAvyuM? tane dAkhala nahi kare ? " sureze mAtAnA malina bichAnAnA eka khUNuM para beThaka laIne glAna hAsya sahita kahyuM: "tyAM jagyA pUrAI gaI che." kamaLAnA vismayanI sImA na rahI. kahyuM: "e kema bane? Aje savAranA ja vartamAna patramAM ja jAhera khabara hatI, ane..." sureze evA ja zAnta svare kahyuM: " hA, e te barAbara-" jarA rahIne kahyuM: " paNa zIkhabara paDe. mArA agAu ja koIne karI maLI gaI hoya ! tema huM kAMI grejyueTa nathI. ane mArI lAgavaga paNa keTalI ? " vAta kahetAM kahetAM gaMbhIra vedanAvaDe surezanuM hRdaya thaDakavA lAgyuM. sureza samajato hato ke: "mArA pahelA koIne nokarI maLI zake nahi, paNa te sthaLe Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 navavadhU ? aruNabhAI kAryaktA vidhAtA hatA te sthaLe eka dIna bhikhArI mAphaka karI arthe javuM paDayuM, ane te paNa na maLI ! A abhimAna ane vedanAthI surezanuM hRdaya cU thaI gayuM hatuM. kamaLAe paLabharanA mana pachI jarA saMdigdha svare kahyuM e na mAnI zakAya. eTalI vAramAM jagyA pUrAya ja nahi. aruNa kadAca tane sthAna ApavA na IcchatA hoya ! " sureza mana besI rahyo. putranA karamAyelA caherA sAme joIne mAtAnuM hRdaya bharAI gayuM. saMsArathI anabhijJa prAya kizora ane abAdha putranA mAthA para pote kevo virATa parvata je sAMsArika beja mUkI dIdho che ! e beja surezathI sahana thaI zakaze nahi tyAre ? AhA ! kacarAI ja jAya ne! ane e abhizApa mAtAne kevA lAgaze ? kamaLA dhrujI UThI. surezanA pitA motIlAla oraDAmAM AvyA. "sureza jevI rIte menapaNe AvyuM hatuM tevI ja rIte cAlyA gaye. | mAtAnA nayanemAM AMsu ane mAtAnA haiyAnuM darda game te rIte sahI zakAya tema hatuM, paraMtu sadAye hAsyamaya rahetA pitAnA vadana paranI kAramI vedanA eka paLa mATe sahI zakAya tema nahotI. sureza kAntAne zodhavA lAgyaH gRhanuM saghaLuM kArya pUruM karIne saMdhyAnA AchA aMdhArA vacce dehane chUpAvIne nirmaLA agAzInA eka khUNAmAM beThI hatI. tenA nayane sAme atIta kALanuM eka sumadhura dakSya ramI rahyuM hatuM. e dazyamAM nirmaLA vibhera banI hatI : "cAMdanIthI jaLahaLatI rAtrie aruNa uSAne laIne agAzI para vicarato hate. aruNane baMsarIne bahu nAda Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasaMdhyA 52 hatA. te sumudhara svare baMsarI choDI rahyo hato. aruNanI baMsarIne sUra alokika hato. uSA vAlIna bajAvatI. keI keI divase baMne sUra meLavaNuM sAthe bajAvatAM-gAtAM. ane sureza A sUra-milanane dhvani abhyAsagRhamAM beThA beThA sAMbhaLatA. ' Aje A guhamAM aruNa ke uSA keI nathI. e kene A gRhano tyAga kare paNa eka varSa upara thaI gayuM paraMtu smaraNe enA e rahI gayAM che. uSAnA khaMDamAM enA e khurazI Tebala enI e dizAmAM beThavelAM paDayAM che. sureza hajI paNa tAjA phela lAvIne bhAbhInA rUmamAM goThavI Ave che. aruNanI prIya baMsarI paNa TebalanA khAnAmAM emane ema paDI che. nirmaLAe svAmI pAsethI ATalA ja samAcAra meLavyA che. cAMdanI rAtri hoya tyAre suga meLavIne te ghaNI vAra agAzImAM cAlI Ave che, ane ninimeSa nayane uSAnA parityakta sukhanA svamacitrone joI rahI che! Aha bahena kevI sukhI hatI! ni:zvAsathI nirmaLAnuM mana bharAI jAya che. te kadipaNa vAta kahI zakatI nathI. te te kaMgAlanA gharanI putrI che. sukha ane zekhanI bAbatamAM ghaNA prakArane saMyama keLavIne tenA svabhAvamAM vAto kahevAmAM paNa saMyama samAI gayA che. e kevI rIte banyuM haze e kazuM kalpI zakAtuM nathI. A saMsAramAM pagalA pADIne teNe je dizAmAM daSTi karI e dizAmAM tene dekhAyuM ke, zrAvaNanA kALAM vAdaLAo maLIne ekaThAM thayAM che, e vAdaLAMo raDI rahyA che. sajIva mAnavathI mAMDIne gharano nijIva sAmAna paNa e vAdaLAMnI kALI chAyAmAM zyAma banI gayela che. ane paLe paLe bhayane AbhAsa thaI rahyo Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 navavadhU : che. emaja lAge che ke pralayanI pracaMDa dhArAmAM hamaNAM ja A gRhanI zrI ane zakti taNAi jaze. echAkheAlI nirmaLA bhaya ane vismayathI bahAvarI banI gai. peAtAnA jINu ane bhADutI makAnanA phaLImAM UbhA rahIne teNe aneka vAra sAtRSNa netre e vizALa aTTAlikA sAme joyuM hatu. tenI AMkha sAme A bhuvana eka kalpanAbharelA rahasyamaya svarga jevuM hatuM! mAnabhAve A gharanA prakAza ane kalarAla teNe komA vasthAmAM khUba avaleAkayA che. hAsya ane saMgItathI tenI kalpanAe sajIva anI hatI. keTalIye vAra gaMbhIra rAtre tenI nidrA UDI jatI hatI. kevaLa aruNunI baMsarInA svare pAgala banAvanArA e sUranI unmAdabharI laherIe nistabdha rajanI vacce vAtAvaraNane nRtya karAvatI kAi agamya dizAe prayANa karI jatI. sAMbhaLatAM ni`LAnA ane nayanA azruothI ubharAi jatAM. milana zayyA ane malina vastro vacce e nayane mIMcIne prAthanA karatI ke: "he bhagavAna! mane mukta kara ! A abhizasa dAridracanI cUDamAMthI mane ugArI le !" Urmi ane AnaMda sAthe niLAnAM pagalAM A gharamAM thayAM. paNa A zuM? gaMbhIra kraMdanabharI divAlA vacce te kevIrIte AvI paDI ? zuM tenI kalpanAnuM svarga A che ? navavadhUne anurUpa AdarasatkAra tA kAie na karyo. sAsue karamAyelA cahere eka vAra vadhunuM vadana joine ja zayyA grahaNa karI. sureza te game te rIte tene lAvIne ja chUTakArAnA dama kheMcI zakayA che ! AM navavadhu hAvA chatAM ni`LA samajI zakI hatI ke A gaNe keAi mahAprakAranuM mahAparivartana thai gayu che, pazu parivartana kayA kAraNe thai gayuM che e peAte samajI zakI naheAtI. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : jIvanasaMdhyA paraMtu e kAraNa zodhatA nirmaLAne vadhAre samaya na lAge. madhurajanI vakhate ja sureze strInA vadana sAme dRSTi karatAM kahyuM hatuM ke tuM ane tArA mAbApa ema dhAratAM haze ke tArA lagna moTA gharamAM thayA che, paNa tame kadAca samajI zakyA nathI ke A gharanI lakSmI vidAya thaI gaI che." sarahadayA nirmaLA kazuM samajI zakI nahI. kevaLa askUTa svare pUchayuM: "keNa e ?" sureze glAna hAsya saha kahyuM: "mArA bhAbhI !" jarA vAra rahIne pharI kahyuM: "bhAbhIe amArA saMsAramAM ezvaryA bichAvyuM hatuM, chatAM ya tene Adara na maLe. paNa tuM. sureza vAkya pUruM kare te pahelAM ja nirmaLAe vyAkuLabhAve pUchayuM: "chatAM ya temane Adara na maLe?" nA. paNa tuM kadAca bhAbhI mAphaka aizvarya nahi bichAvI zake, chatAM ya tane Adara maLaze?" te dahADe nirmaLA A badhuM samajI zakI nahotI. Aja e barobara samajI zakI che. paNa A Adara nirmaLAnA manane jarA ya sAMtvana ApI zakato nathI. e to garIbanA gharanI putrI che. ane uSA paNa garIbanA gharanI putrI che. paNa bhAgyanA zaMkhala niyama pramANe te A saMsAranI jayalakSmI banI zakI hatI ane nirmaLA? zuM bAkI rahyuM che? bhAgyane ke A nirmama parihAsa! nirmaLAnA pagalAM thayAM tyArapachI thoDA divasamAM gharanuM ezvarya alopa thavA lAgyuM. nekara, cAkara, daravAna vigere Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navavadhu: eka pachI eka vidAya levA lAgyAM. sureze kaeNlejano tyAga karI nokarI mATe galIe galIe bhaTakavuM zarU karyuM. motIlAla ane kamaLA pathArIvaza thayAM. ghaNA divasothI aDDo jamAvI rahelA dUranA Atmiya janene mahAmahenate vidAya karavA paDayAM. A badhuM kema thayuM? agAzInA khUNAmAM kalpanAo vacce aTavAyelI nirmaLAnA nayana sAme bhUtakALanA citre eka pachI eka UDavA lAgyAM. tenA manamAM thayuM ke A badhuM mArA ja pApe thayuM che ! janmathI vareluM dAridra ja tenuM mahApApa che! e mahApApane sAthe laIne ja pote A AMgaNe AvI che! sukha ane samRddhinI lahere ekAeka dAridranA pracaMDa vaMToLa vacce vilaya pAmI che! Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvA ridra " nirmaLA, tuM ahIMyA che ? '' nirmaLA camakI UThI, pazu kahyu melI nahIM. nIcI najare ema ne ema besI rahI. 66 sureza najIka AvIne pAse beThA. nima LAnuM vadana ane hAthe UMcuM karatAM camakIne pUchyuM: nirmaLA, A zuM ? " nirmaLA mlAna vadane AghuM aprazruta hAsya hasI. sureze kSaNabhara stabdhabhAve besIne kahyuM: " huM tane sukhI nathI karI zakatA e mAruM kamabhAgya che ! sAthe tAruM paNu kamabhAgya saMkaLAyelu che! parantu ApaNA du:kha vacce khIcArA AvanAra anAgatanA ze| gunhA ? AvatI kAle tuM mAtA thaiza. tArA kheALAmAM eka suMdara bALaka ramaze. tu AvanAra bALakanA eTaleA ya vicAra na karI zake ke ? " ', aphUTa svare ane namelA vane ni`LA kheAlI : "huM zuM karuM chuM ?" Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAridra "tuM kayAM kAMI kare che? mAtra huM tane prArthanA karuM chuM ke tuM Ama vicAramAM jharavuM choDI de. mArA khAtara nahI to tArA AvanAra saMtAna khAtara ! Aje Tebala para meM auSadhanI zIzI joI to temAMthI eka paNa TIpuM eAchuM thayeluM nahotuM, paNa tane kyAM khabara che ke A auSadha lAvatAM mAre keTaluM kaSTa sahana karavuM paDyuM che !" sugaMbhIra lajajA ane vedanAthI nirmaLAnuM hRdaya bharAI gayuM. te mRdu svare bolI: "havethI huM niyamita laIza". jarA nirava rahIne sureze kahyuM: "ane A ja rIte Ama agAzImAM besIne ThaMDI na le to tane kaMI nukazAnakartA thAya ema to nathI ne?" have agAzImAM nahI AvuM." mRdu kamaLa svare nirmaLAe kahyuM. tenAM baMne nayane azrubharyA banyAM. Aha, kayA sukhanI mAyA tene agAsImAM kheMcI lAve che? nirmaLA kazuM meDhethI kahI na zakI paNa manathI bolI: "zuM garIbane sukhanA svama jhIlavAmAM paNa pApa lAgatuM haze ? gunho gaNAto haze ?" nirmaLA deha ane dilathI bhagna banI gaI hatI. hatAzA ane parizramanA gurUbhArathI tenuM hRdaya dabAI gayuM hatuM. paraMtu methI kazuM kaIne kahI zakatI nahIM. niravabhAve kArya kare jatI. tenA vadana paranI vedanA vAMcatA sureze kahyuM: "nirmaLA! kaMI mAThuM to nathI. lAgyuM ne? huM zuM karuM? tArA sivAya mAre eka paNa zAntinuM sthAna nathI. tuM je A pramANe karIza ane zarIra pratye bedarakArI rAkhIza te mAre paNa zamyA levI paDaze. pachI huM kaI dizAe joI zakIza? kaI bAju saMbhALI zakIza?" Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasA 58 nirmaLA kazuM na melI. kharI rIte tene surezanA zabdothI jarA ya mAThuM lAgyuM nahAtu! parantu te mAnasika vicArA vacce rUdhAi rahI hatI. svAmIne mananA bhAva kahevA hatA chatAM te kahI zakI nahAtI. te ema ne ema mAnabhAve besI rahI. ', " kema kazuM nathI khelavuM ? " sureze prazna karyA ? cakita thaIne nirmaLAe pUchyuM: " zuM ? '' " surezatu hRdaya plAna thai gayuM. kahyuM: " atyArasudhI meM je kaMI kahyuM te tArA kAna sudhI Avyu ja nathI lAgatu kAM ? " nirmAMLA namelA vadane nirava rahI. sureze kahyuM: " nirmaLA tu haMmezA Ama utsAhahIna zA mATe rahe che? tArA aMtaramAM zu duHkha thAya che ? " ni LAe Avakhate UMcu joine svAmInA caherA sAme joyu. eka prazna tenA bhIrU hRdayamAM pragaTyo paNa te khelI zakI nahiM. sureza pAtAnA vegamAM ja aMdha banIne kahevA lAgyA: "nima LA, mArUM A dAridra chuM tArAthI sahana thai zakatuM nathI ? parantu......" A nigama AghAtathI nimunA vherA zyAma banI gayA. te Atta svare mAtra eTaluM ja melI: "e...... 97 sureza vismita thai gayA. teNe kai nim LAne AghAta karavA mATe naheAtu kahyuM. peAtAnA mananI saraLatAthI ja te vakhate melela, parantu ethI nirmaLAne vyathA thAya evu zuM che? sureza e vicArI zakayA nahI ane hyuM: " A zuM? tu M.Ama zA mATe kare che?" Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dArika che azruruddha svare nirmaLA belI: "huM to garIbanI putrI chuM paNa ethI zuM tame mArA tarapha Ama kaTAkSa karIne sAttvana meLave che?" bhayaMkara vismayathI sureza paLabhara ghA khAI gayA. sthira thatAM vyAkuLabhAve belyoH "zuM kaTAkSa karUM chuM? tArA para kaTAkSa huM karuM e banI zake?" nirmaLAe mastaka khUNAmAM namAvI lIdhuM. te raDavA lAgI. sureze abhimAnakSubdha svare kahyuM: "tuM mAre kahevAne Azaya avaLo samajI paNa Izvara jANe che ke huM tane AghAta devA jarA ya bolyA nahato! je sAcuM hatuM te ja meM kaheluM. jarA rahIne kahyuM: "tArA mAbApanuM ghara kadAca garIba haze. paranta amArI atyAranI sthiti jevI che tevI teonI nathI. ame to atyAre rastAnA bhikhArI jevA chIe." surezanI vAtanI javAlAbharyA surathI cAre taraphanI havA jANe bhAre thaI gaI - nirmaLAnAM nIra sukAI gayAM. nimune kaMpate deha eka vAra vipula vegathI kamakamI uThyo ane akasmAta stabdha thaI gaye. sureze paNa bIjI kazI vAta na karI. te to jANe pite uccArelI vAtanI gaMbhIratAne vicAra manamAM ne manamAM ja karavA lAgyA. - aneka kSaNa pachI nirmaLAe dhIra gaMbhIra svare kahyuM: "juo, tame eka kAma na karI zake?" zuM?" udAsa ne sureze patnI sAme joyuM. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasaMdhyA jarA acakAtA acakAtA nimu belI: "AvaDA moTA makAnamAM ApaNe gaNatarInA ja mANaso rahIe chIe enA karatAM....." plAna hAsya saha sureze kahyuM: "enA karatAM makAnane cheDe bhAga bhADe ApI daIe e ja ne?? nirmaLAe mastaka namAvI "hA" jaNAvI. kaSTathI eka ni:zvAsa gaLI jaIne sureze kahyuM: "e banI zake ema nathI." camakIne nirmaLAe prazna karyo. "zA mATe ? " jarA nirava rahIne sureze kahyuM: "A makAna ApaNuM nathI. meTA. bhAInuM che. bhADe devA bAnI paNa saMmati nathI. mArI paNa IcchA nathI. A makAna maTAbhAIe zekhathI banAvyuM che." nirmaLAne kazuM kahevA jevo avakAza na rahyo. thoDIvAranA mina pachI sureze kahyuM: "cAlo, nIce jaIe." nimu manabhAve kaMIka vicArI rahI hatI. surezanA kathanathI sacakti thaIne bolI: "hA paNa .... " te vadhu na bolI zakI. vAkya gaLI gaI. "zuM kahevA mAgatI hatI ? " sureze prazna karyo. jarA vicArIne dhIre dhIre nirmaLAe kahyuM: " tyAre zuM moTA bhAI ane bhAbhIne ahIM pAchA na bolAvI zakAya?" sureza camaka. kahyuM: "emAM huM zuM jANuM?" Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ^^^ ^ 11 " huM zuM jANuM kema? tame eka vAra tenI pAse jAo to? "huM?sureza atyaMta vismaya pAme. nimue Azcarya pAmatAM pUchayuM: "kema, tame zuM temanI pAse na jaI zako ?" sureze daDhabhAve jarA mastaka UMcuM karIne uttejita rIte kahyuM: "nA. huM kaI paNa rIte na jaI zakuM. tArI sAthe je mArA lagna na thayAM hota to huM jaI zakta. have huM na jaI zakuM." nirmaLAne cahere pILo paDI gaye. sureza te na joI zakya. te mAtra Azcarya vacce vicArI rahyo hato ke " AvI mahAna zaramanI vAta nirmaLAnA moDhA para AvI kevI rIte? " nirmaLA kazuM bolyA vagara dhIre dhIre nIce cAlI gaI. sureza paNa tenI pAchaLa gaye. metIlAla kyAranA surezane zodhI rahyAM hatAM. surezane jotAM ja belyAM "keNu sureza ? ahIM Avato jarA .." baMne kamaLAnA oraDAmAM gayAM. kamaLAe putra tarapha joIne kahyuM: bhAI ahIM Ava. mArI pAse besa. eka vAta kahuM?" sureza mAtA pAse beThe. kahyuM: " zuM kahevuM che?" motIlAle vacce ja prazna karyo "sureza, A sthiti kyAM sudhI nabhaze ? " sureza samaye ke bApune prazna nekarI mATe che, tethI ja te mana rahyo. praznano uttara ApavA jevuM kaMI nahotuM. teNe prayatna karavAmAM maNuM nahotI rAkhI. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanasaMdhyA paNa surezanI samajaphera hatI. meMtIlAlanA praznane Azaya judo ja hato. temaNe dhIre dhIre kahyuM: "sureza tuM eka vAra aru pAse jA, tene to kazo vAMka hato ja nahI." sureza asahya vismayathI camakI UThyo. barAbara A ja prana DIvAra pahelAM nirmaLAe karyo hato, paraMtu nirmaLAne rokaDa javAba devAmAM kazI harakta nahotI, paNa ahIM rekaDe javAba devAya tema nahotuM. mAtra chaTakavAnuM ja hatuM. kamaLAe AgrahabharyA netre putra tarapha daSTi karatAM kahyuM : "sarU, tuM jarAye saMzaya karyA vagara eka vAra moTA bhAI pAse jA, eTale te..." mAtAnuM vAkya pUrNa thAya e pahelAM ja sureze Arakta vadane kahyuM: "huM tyAM jaI zakIza nahi." motIlAla vismaya pAmatAM bolyAM : "kema?" vaLI pAche na samajAya e kaThIna na kema? sureza asthira thaI gaye. A lene kevI rIte samajAvI zake ke tyAM jaI zakAya tema nathI! moTA bhAIne moTuM dekhADatAM keTalI zarama Ave che e zuM A leke samajI zakatA nahI hoya? sureza nIcI najare mauna rahyo. kamaLAe hatAza bhAve putra sAme jotAM kahyuM : "bhAI, tuM nahi jaI zake to koNa jaze? atyAre ahIM bIjuM kazuM hatuM?" sureze kaze uttara na Ape. kamaLA mukhya svare bolavA lAgI : " nAnI vahunI sthitine vicAra paNa karI rahyo. AvAM kaI te kevI rIte sahI zakaze?" Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 dAridra sureza have saiAna rahI zakayo nahi. tIvra svare melyA : " ethI tyAM javAmAM ze| lAbha ? " " ze! lAbha ? e tane pachI samajAze. tuM eka vAra mArA arune pAche khelAvI lAva eTale saghaLu thaI jaze. " sureza mAna rahyo. kamaLA AzAmayI manIne kahevA lAgI : " je vivAda me UbhA karyA hatA te huM mArA ja hAthe bhUMsI nAkhIza. tuM eka vAra mAtra arune mArI pAse khelAvI lAva. mane khAtrI che ke e avazya Avaze. mArA sAda sAMbhaLIne na Ave evA mAre aru nathI....... "" sureze dhIre dhIre kahyuM : " paNa mA, hajI tuM samajI zakI nathI....... ,, ka vacamAM ja vyagra kaMThe kamaLAe kahyuM : " huM saghaLuM samajI zakuM chuM. kevaLa tu ja samajI zakatA nathI. 99 ghavAyelA sureze kahyuM: "tu jyAre ATaluM atyAre samajI zake che teA pachI te AvuM karyuM. zA mATe ? " 79 kamaLAnA mherA zyAma khanI gayA. uttara na maLavAthI sureze kahyuM: " mATA bhAi eka vizALa AphsinA mukhya kartAhartA che, chatAM ya mane eka sAmAnya kArakunanI jagyA paNa na ApI zakayA. " surezanA suMdara vadana para eka zyAma rekhA kheMcANI jarA rahIne te khelyAH " te pachI kaI zaktinA AdhAre mAre enI pAse javuM?" Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 jIvanasaMdhyA. kamaLA A vakhate paNa uttara na ApI zakI. motIlAla eka ni:zvAsa nAkhIne dhIre dhIre oraDA bahAra cAlyA gayA. sureza paNa cAlyA gaye. dagdha hRdayane vyartha hAhAkAra hadayamAM samAvI rAkhIne kamaLAe zayyAmAM moTuM pheravI dIdhuM. javanA pANIne eka khyAle laIne nirmaLA gharamAM AvI. kamaLAnI zayyA pAse AvIne teNe kahyuM : "bA!" AMkha ughADIne nirmaLA tarapha jotAM ja kamaLAnA nayane bhabhUkI UThayAM. tenA manamAM thayuM ke A apazukaniyALanA pagalAMthI ja amArA gharane satyAnAza thayo che. sinerA saMsAramAM Aga lAgI che. hAthamAM rahetAM tene pArakAM banyAM che. rUkSa svare kahyuM: "tuM mArI sAmethI cAlI jA. mane vadhAre na bALa!" AvelA azruone dabAvI nirmaLA bahAra cAlI gaI. pitAnA meja para nirmaLA DhaLI paDatAM raDatAM raDatAM belI UThI: "he bhagavAna! have vadhu sahI zakAtuM nathI." nirmaLA pratyenI virakti AjasudhI kamaLAnA hAvabhAvamAM ja vyakta thatI, paraMtu Aje to nagna svarUpamAM e sarI paDI. eka vAra sureze kahyuM hatuM ke: "uSA bhAbhIne Adara naheAte maLatA vaMdhyAnA kAraNe, paraMtu te mAtA thaIza eTale jarUra tAre satkAra thavAne." paNa e satkAra zuM A ja thavAne hato. je kAraNe kamaLAe uSAne A gharamAMthI anAdara-avajJAthI dhakko mArI bahAra kADhI che. te saMtAnanI AkAMkSA te Aje Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ ~ ~~~ ~~~~~~ dAridra : potAnA udaramAM che. AvatI kAle e AzA udaya pAmaze. zuM AvI emanI AdarabharI abhyarthanA? dAridranA kAraNe zuM svAmI paNa tiraskAra nathI karatA? raDatI nirmaLAnA hRdayamAM thayuM ke, keI azubha abhizApa ja pitAnA udaramAM saMtAparUpe Avela che. je e anAgata na hata te nirmaLA avazya A dardabharyA baMdhanamAMthI mukta thavAne mArga vicArI leta. prakAza ane AzA vagaranA aMdhakAramaya vizvane tyAga karIne jarUra te mukta banI zakta! A aizvaryalobhI, hadayazUnya ane daMbhI parivAranI jALamAMthI jarUra te mukta thaI zakata. paNa e muktinuM svapna te Aje ghaNuM dUra dUra che ! - parantu nirmaLA e nahAtI samajI zakatI ke dAridramAM ja pote janmI che ane Aje paNa dAridranuM duHkha bhegavI rahI che. e karatAM je loke eka vakhate pracura ezvarya vacce jIvatA hatA te AjanA dAridrathI keTalA duHkhI thatA haze? ane saMtAna khAtara kamaLAnI AkuLa manodazAne paNa te na samajI zakI. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ konI konI khAtara ? uSAnuM zarIra divase divase nabaLuM paDavA lAgyuM. jANe koi mahAnirAzA uSAnA sAnda ne cUsavA lAgI. dAktarane batAvIne aruNu paNa hatAza thai gayA. eka divase A praznanI carcA nIkaLatAM aruNe kahyuM: " uSA, have mane ahIMnA dAktarA para jarA ya vizvAsa nathI rahyo. ATaATalA prayatna karavAM chatAM ya tAruM du:kha dUra karI zakAtuM nathI. " uSAe kalAnta svare kahyuM: " tame bahu phIkara na kare. huM mArI meLe ja sArI thai jaiza. " aruNe sUkuM hAsya veratAM kahyuM: "tArI vAta ThIka che, parantu e AzAmAM mahinAnA mahinAo pasAra thai gayA." uSA mAna rahI. tenA vyAdhi kAipaNa rIte maTI zake ema nahAtA. dAktara kadAca na samajI zake paNa te te samajatI hatI. emAM dAktarane zA mATe doSa Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAnI khAtara : devA ? manuSya hRdayamAM rahelI azAnti karavAnI jo zakti dAktarAmAM hAta teA uSA peAtAnuM gumAvela svAsthya meLavI zakata, parantu e zakti kudarata sivAya kAnA hAthamAM che ? dhIre dhIre uSAe eka ni:zvAsa nAkhyA. 30 vicAramAM tanmaya anelA aruNe kahyuM: " jo mane dADha e mAsanI rajA maLI hAta teA tane kAi suMdara sthaLe havAphera mATe lai nata. tane A sthitimAM kevI rIte bacAvI levI e ja mArAthI samajI zakAtu nathI ? " uSAnA raktazUnya ujjavaLa vadana para haLavI haLavI gulAmI hAsyanI rekhAe aMkita thai. te eAlI : " mane bacAvI levAmAM tamane zA lAbha che ?" camakIne aruNe pUchyuM: " zuM kahyuM ? " uSAe uttara na ApatAM AchuM hAsya veryuM. aruNe gabhIra vadane jarA vicArIne kahyuM: " uSA, ha MmezA tu AvA ama MgaLa zabdo kahe che e mArAthI have sahana thai zakatA nathI. uSA, tArA ba Mne hAtha pakaDIne kahu chuM ke, pAtAmAM masta banatAM pahelAM bIjAneAye vicAra karavA joie. bIjAne mana ane prANa jevI vastu hAya che e tu na bhUlIza. 22 uSAne A zabdo khUba gamyA. teNe kautukabharI najare svAmI tarapha joyuM. aruNe kahyuM : " tuM tArI jAtane ja du:khI mAne HH ema ne ? ' Ama svAmI pAse sapaDAya jatAM uSA jarA kuMThita thaI. aruNanA zabdaprahAra e dizAmAM paDaze evuM teNe nahAtu dhAryu. mRdu svare uSAbelI : "huM kAMi e nathI vicAratI. " Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasaMdhyA aruNe kahyuM: "zuM huM e badhuM samajI nathI zako ema mAne che?" uSAe meTuM UMcuM karIne haLavA hAsya sAthe svAmI sAme joyuM. aruNe kahyuM: "dAktaro tAruM darda dUra nathI karI zakatA e huM badhuM samajuM chuM, parantu kazo upAya nathI sUjhatA mATe mana beThuM chuM." uSA kazuM na bolI. saMdhyA thaI gaI hatI. saMdhyA pradIpa pragaTAvavA mATe uSA UbhI thaI gaI. aruNa paNa ghaDIka besIne DroiMgarUmamAM cAlyo gaye. keTalAka mitre tyAM rAha jotAM beThAM hatAM. nekare AvIne uSAne eka ciThThI ApI gaye. dIpakanA prakAzamAM uSAne e akSare kaMI paricita lAgyA. teNe ciThThInI. nIce sahI joI to tarata tene saMdeha satyamAM pariNamyo. e ciThThI sureze ja lakhelI. uSAnA hRdayamAM kutUhala thayuM. sureze lakhela che! ATalA divasa pachI zA mATe? kAgaLamAM kevaLa be ja vAkya lakhyAM hatAM. uSA ekadama vAMcI gaI. aruNa para lakhyuM hatuM: "meTA bhAI, mAtA mRtyuzA para che, tamane jovA jhaMkhe che." surezanI ciThThI hAthamAM laIne uSA niSpadabhAve UbhI rahI. mAtA mRtyuzAmAM che ! tamane jovA jhaMkhe che!" A zabda vAre vAre tenA magajamAM ghUmavA lAgyA. keI azubha AzaMkAnA kAraNe tenuM lohI paNa kaMpI UThayuM. aruNa mitrane vidAya karI gharamAM AvyuM. uSAnuM stabdha Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kenI khAtara? vadana joIne vismaya pAmatAM be : "zuM che? kAgaLa?" kahetAM kahetAM teNe uSAnA hAthamAMthI patra laI lIdhe. vAMcatAM vadhAre samaya na lAge. mAtra be ja zabdo lakhelAM. ArtanAdabharyA svare aruNe kahyuM: "uSA !" uSAe sthirabhAve agresara thaIne svAmIne hAtha pakaDI lIdho. te kazuM belI nahI. nirava sahAnubhUti smarI snigdha daSTivaDe svAmIne joI rahI. aruNe vyAkuLabhAve kahyuM : "uSA ! meM ja mAtAne mRtyuzayyA para poDhADI !" uSAe zAnta svare kahyuM : "evuM zA mATe vicAre che? janma ne mRtyu e zuM manuSyanA hAthanI vAta che?" aruNa kazuM na belyA. nirAza vadane sephA para besI gaye. uSA paNa svAmInI bAjumAM besI gaI. gaMbhIra mana chavAyuM. e mena vacce uSAnuM hadaya eka citra pAchaLa kaMpI UThayuM. eka divase mAtAnA sneha khAtara svAmIne tyAM pAchA vALavA mATe pote keTalo prANa bharIne prayatna karyo hato ! aruNa mAtAnuM nAma sAMbhaLIne dhrujI UThato! Aje ekAeka svAmInA aMtaramAM A AkarSaNa kayAMthI ubharAyuM ? kaI abhAvita AzaMkAthI te vyAkuLa banI gaI. patnInA sanmAna khAtara jeNe mAtA sAthenA sarva saMparkano tyAga karyo hato. Aje e ja mAtAnA A samAcAra sAMbhaLIne aMtara keTaluM du:khamaya bane che! Aje te aruNa patnI sAme joIne zAnta rahI zake tema che ja nahI! Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasaMdhyA ://v vvvv , tyAra pachI je......... je zuM? kamaLA A dhakko sahana na karI zake...vRddha vaya maraNapana vyAdhi, aneka agavaDatAo vacce jIvavuM....kadipaNu sAruM na thaI zake, ane tema thAya to aruNanA hRdayamAM patnI pratye pratikULa bhAvanA nahi jAgRta thAya ? e zuM eka vAra paNa ema nahi vicAre ke strIne khAtara mAtAne gumAvI ! ane e vicAranA pariNAme uSA svAmInA aMtaramAMthI dUra dhakelAya te e svAmInA hadayane kayA baMdhanathI bAMdhI zakAze ? saMtAna te che ja nahIM. e hota to mAyAnuM AMrSaNa atUTa rAkhI zakAya. athavA bALakane hadaya sarasuM dabAvIne vizvanuM samasta du:kha upekSita karI zakAya...mArI ATalI saMpatti jALavI rAkhaje....mane mArA svAmIthI dUra na karIza. prabhu! enA sivAya mAruM koNa che?" dhIre dhIre aruNe AMkha ughADIne joyuM. uSA tenA ja sAmuM joI rahI hatI. mRdu karuNa svare aruNa balya : "uSA, tArI vAta meM na mAnavAmAM keTalI gaMbhIra bhUla karI nAkhI che ?" uSA kazuM na belI. kazuM kahevA jevI tenI sthiti nahotI rahI. hadayamAM tophAna jAmyuM hatuM. svAmInA zabdothI e tophAna vadhAre prabaLa banyuM. aruNa kahevA lAgya: "kene khabara che ke arthabhAvathI ja mAtAnI A dazA thaI hoya!" kahIne teNe gharamAM cAreya tarapha tIkSaNa daSTithI joyuM. cAre tarapha vilAsanA Avazyaka upakaraNe khaDayAM hatAM. aruNe uSA sAme joyuM. tenA sarve aMga para hajAro rUpIyAnA AbharaNa vijaLInA prakAzamAM jhaLahaLI rahyAM hatAM. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71. kAnI khAtara : kAi jAtanAM kAraNu vagara aruNunA nayane jvALAmaya banI gayAM. uSA saghaLu joi rahI hatI, paNa kazu khelI nahi. stabdha anIne besI rahI. jarAvAra pachI caMcaLa thaIne aruNa UbhA thayA. uSAe pUchyuM: " kyAM jAo che ? 77 ' ,, jarA sAmyane phAna karI dauM ke huM hamaNAM Avu chuM. prAya paMdara miniTa pachI pAchA AvIne aruNe kahyuM: "tu kAle savAre mArI sAthe AvIzane ?" prazna sAMbhaLIne uSA Azcarya thayu. aruNa zuM atyArathI ja " enA tene dUra rAkhavA icche che ? te Atta svare khelI : artha ? tame zuM mane nahI lai jai zakeA ? '' 6: jarA apratinI thaine aruNe kahyuM: nA......nA......mArA Azaya e nathI. tu apeAranA paNa mArI sAthe jovA AvI zakata." uSA vismaya pAmI kheAlIH " tamArI vAta mArAthI samajAI nahi. tame zu kahevA icche che ? ' aruNa je kahevA IcchatA hatA te ka Mika mAnasika asvasthatAne aMge kai zakayA nahAtA. jarA Amatema thaine elyu ' A gharanA tyAga karIne ApaNe ema kahevA mAguM chuM ke jatA nathI. " ae uSAe kahyuM: " eTale! hajI paNa A gharanA tyAga karavAmAM tamane kai Apatti che. have keAnA para tamane abhimAna che ?" * aruNuthI khelAi javAyuM : " mane teA have kAinA para abhimAna nathI rahyuM, paNa kadAca tane kaMi harakta hAya eTale pUchatA hatA ! " Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasa dhyA ekAeka uSA vajAhatanI mAphka sajjaDa thai gai. A kevA prakAranI ni`ma amrUjha thA teNe svAmInA mADhethI sAMbhaLI ? zu uSAne harakata hAya mATe ? aruNu zuM bhUlI gayA ke e mAtAnI khAtara ja uSAe prArthanA karI hatI ! ane tyAre paNu teNe kahyuM hatuM ke: 'saMtAna tuM nathI huM chuM. ane Aje paNa khelI uThe che ke : " tane kazI harakata na heAya '. uSAnA nayanamAM nIra chalyAM. emanAM manamAM ema ja thayuM ke jANe mAtA sAthe pote ja kleza karIne cAlI AvI che ane aruNu tA cirakALathI mAtAne vaLagI rahela che. nA .... ja che ne ? svAmInA dveSa zA mATe ? mULa kAraNa teA pAte kaSTathI uSAe eka ni:zvAsa nAkhyA. aruNu uSAnuM vivaNuM vadana nihALIne camakI UThayA. tene lAgyuM ke vAta kahevAmAM utAvaLa thai. uSAnA ze| doSa ? e kAmaLa hRdaya para zA mATe AvA AkarA zabdonA ghA karavA joie? 72 .... parantu aruNamAM eTaluMye sAhasa na rahyuM ke te uSAnI najIka AvI tenA kaMpatA ane jalatA dehane Adarabhaye sparza karI AtmazAntavana Ape ! uSAnA aMtaramAM prazna UThacA ke: zarUAta nathI ne ? ' aruNune lAgyuM ke uSAne atyAre vyathAmAM Adara karIza te sahI zakaze nahI. raDI paDaze. enA karatAM pachI vAta ! A mATe kSamA mAgIza eTale saghaLuM patI jaze. uSAne svAmInA snehaAdara sivAya kazAyanI bhUkha nathI. aMdhakAramaya jIvananI Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtAnI zayyA uSAnAM saMgIta vilaya pAmyAM. vizvanA kinAre ramatAM ravikiraNae sRSTine prakAzamAna karI. prathama vananA taraMgo jevuM mAdhurya--cAMcalyasRSTi para ramavA lAgyuM . A samaye aruNa ane uSA pitAnA jUnA gharanA prAMgaNamAM AvIne UbhAM rahyAM. e vakhate surezanI patnI nirmaLA phaLInA eka khUNA para AvelA naLa pAse vAsaNa mAMjI rahI hatI. aparicita ane jhamakadAra vastrAbhUSaNa yukta A bannene joIne ghaDIbhara te stabdha thaI gaI. eka dhyAne banne tarapha joI rahI. AgaLa uSA cAlatI hatI, pAchaLa aruNa cAlato hato. uSAe cAlatAM cAlatAM 9 nirmaLA sAme eka daSTi karI. najara maLatAM ja nimu jaDavata banI gaI. uSAe nirmaLAne ke mAryAvasthAmAM be eka vAra joI hatI, paNa e nirmaLA ane AjanI - nirmaLAmAM AkAza dharatInuM aMtara hatuM. e oLakhAI Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasA T zakI ja nahi ! lagna pahelAM prathama yeAvananu je svAbhAvika mAya, hajArA hajArA du:kha darda vacce paNa nirmaLAnA deha karatu TakI zakayu hatu, tenA teA Aje avazeSa paNa nathI ! sa sva mAdhu saMtAnane samarpaNa karIne nimu Aje gai kAlanA sAnda eka hADapIMjara ja banI gayela che. uSAnA manamAM thayuM ke gharanI kAmavALI haze! aruNe te e tarapha dRSTi paNa naheAtI karI. aruNu ane uSA cAre ya dizAmAM jotAM jotAM upara javA lAgyAM. A zuM ? pAte khAsa zaiAkhathI banAvelu makAna Avu kaMgAla ane zrIhIna thai gayu che? aruNane ema ja lAgyuM ke pote kaMi kaMgAla kArakunanA makAnamAM jai rahyo che. kamaLAnA eraDAmAM banne gayA pachI sta`bhita thaine UbhA rahyAM. khUba melA bIchAnA para mAtAnA asthipIMjara samA DheDhu paDyo hatA. sureza e mIchAnA para besIne mAtAnI chAtI para kaMika davA mAlIsa karI rahyo hatA. sureza AkhI rAta nahi sUtA hAya tema tenA caherA parathI dekhAtuM hatuM. surezanA thAkelA ane zuSka banelA vadana para STi sthira karIne uSAnu nArI hRdaya peAkArI uThayuM : 'Ah ! ' aruNe mRdusvare kahyuM : " sureza ! ?? sureze uttara na ApyA. mRdu avAja te sAMbhaLI zakayA niha. uSA tenI pAse gai. bAjumAM besatAM khelI : "surezabhAi ! " sureza ekadama UbhA thai gayA. camakIne eTalI UThyo: " tame AvI gayAM che ? A! e mA!" rAgabharyo vadane eka yaMtraNusUcaka svara sAthe kamaLAe kahyuM : "... ..." Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa mAtAnI zA ka aruNe IzArAthI surezane jaNAvyuM ke mAtAne jagADIza nahi. mRdu svare kahyuM: " sUtAM che te rahevA de. " re aruNe eka ni:zvAsa nAkhatAM pUchyuM: " hRdayamAM kaMi darda thAya che? " sureze kahyuM: " hA, parantu e teA thADA divaseAthI ja thayela che, ane enI sAthe darda paNa vadhI paDayuM che. " ' uSAe pUchyuM : A vAtacIta karI zake che ?" sureze kahyuM: " vAtA kare che paNu bahu thADI. traNeya kSaNu paMta stabdha banI rahyAM. vAtA mRdu svare thatI hatI eTale regiNInA kAnamAM kAi zabda praveza karI zakatA nahi. "" da aruNe eraDA bahAra nIkaLatAM kahyuM: "sureza, jarA bahAra Ava tA, vAta kahuM. 99 DaratAM ane kaeNpita caraNe sureza bahAra AvyeA. meATAbhAi sAme te joi paNa na zakayA-zaramanA aMge. aruNe praznana karyo: " khAne keTalA dahADAthI Ama thayu che ? " mRdusvare jarA saMkAca sAthe sureze kahyuM: lagabhaga doDha varSa thI. " 66 HH " huM.......!" kahIne ga MbhIra vadane e ni:zvAsa sAthe aruNe kahyuM: gharamAra, mAtA, mANasA vagerenA huM kevA hAla joI rahyo. chu sureza ! " sureza nIcI najare jotA maiAna rahyo. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasadhyA GT '' aruNe kahyuM: " mAtAnI AvI sthiti hAvA chatAM paNa tu mane vahelA samAcAra na ApI zakayA ? " " mATAbhAi " kahetAM ja sureza raDI paDayA. azrarUddha svare aruNe kahyuM: "meM tane eka vAra pAchA vALye hatA mATe ? paNa tuM pote ALyeA haiAta te huM tane kadi pALe vALI na zakata. te mane mArA eTalA gunhA mATe AvI bhayaMkara sajA karI ?" sureza kazuM na melI zakyA. mATAbhAi uparanuM saghaLuM abhimAna azrurUpe jharavA lAgyuM. aruNe kahyuM: "te mAtAnA du:khanI vAta lakhI paNa tArA caherA ya kyAM taMdurasta jaNAya che? AvI rIte zuM mRtyu sAme doDavAnuM sUjhayuM che ? ' " A vakhate sureze kahyuM: " mATAbhAi Aje tame Ama kaheA che paNa jyAre ghara cheDIne tame cAlyA gayA tyAre te tame mArA vicAra sarakhA ya na karyo ! " aruNu nAnAbhAinA caherA sAme joi rahyo. sureza khelate gayeA: "meM zu` kI sasAranA bhAra veThayA che? tame AvaDA meATA sa'sArane khAjo mArI pITha para lAdIne cAlyA gayA ane hu tA kAine na choDI zakuM ! na mAne tyAga karI zakuM...na tamArA...eTale ja mane AvaDI moTI sajA maLI. mATAbhAI, mArAthI keTaluM sahI zakAya ?" asahAya khaLaka mAphka azrubharyo netra sureze aruNu sAme joyuM. vyathAthI aruNunuM vana plAna thai gayuM. kharekhara sureza agAunA jevA ja sarala ane asahAya ja rahI gayA che ! Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 mAtAnI zayyA 3 sureze puna: kahyuM: " sahue maLIne ekalAne ja sajA karI. hRdayanu leAhI reDIne saMsAra calAvavAnA prayatna karyo, paNa mArAthI A eja na ucakI zakAya. ' " bhAi ! have tuM chUTA che. gai kAlanI saghaLI vyathA bhUlI jA ane mArI vAta sAMbhaLa..." sureza jijJAsu netre moTAbhAInA caherA sAme joi rahyo. aNu khIsAmAMthI pAkITa kADhIne tenA hAthamAM mUkatAM kahyuM: " prathama tamArA sahunA--bIjAnA sAja vagerenuM parivartana karI nAkheA. dAktarane melAvI lAva ane A mATe sArAM phaLa laI Ava, jA... 27 sureza tarata ravAnA thaI gayA. pAchaLathI aruNe kahyuM: "bahAra mATara UbhI che. jaldI jaje. " uSAe svAmI . pAse AvIne pUchyuM: bApujI, kema nathI batAtA?" ' uSAe kahyuM: " tyAM teA nathI ! " "" cr ,, aruNe kahyuM: " zuM gharamAM nathI ? " kahIne te pitAjInA eraDA tarapha agresara thayeA. " tA pachI agIcAmAM haze!" kahIne aruNu mAtAnA eraDAmAM gayA. uSA paNa svAmInI pAchaLa gaI. kamaLA tIkSNa dRSTie joi rahI. surezane zeAdhI rahI hatI. aruNane joIne teNe pUchyuM: "kANu sureza " aruNu mAtAnAM vadana tarapha jhUkI paDatAM kahyuM: "khA!" Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasadhyA 7. kamaLA sAme joi rahI hatI. aruNunA manamAM thayuM ke teo pIchANI, zakatAM nathI. "" aruNe puna: kahyuM: "khA, huM AvyeA .' : "kANu aruNu ? " ekAeka kamaLA vipula Ana MdathI unnasita thai ekadama beThI thai gai. ane saghana ni:zvAsa kheMcatI kheMcatI elI " kema bhAi, tuM ekalA Avye che? kayAM che? vahu uSA bAjumAM ja UbhI hatI. beAlI : "mA! huM A rahI. kamaLAe uSA sAme joyuM ane gadgad svare kahyuM : " beTA, AvI ? putrI, dhArI dhArIne amArI sAme jo. tArA gayA pachI amArI kevI sthiti che! ,, ,, "" aruNe kahyuM: " khA ! tu asthira na thA. have saghaLu thai jaze." uSA dhIre dhIre kamaLAnI chAtI para hAtha pheravavA lAgI. kamaLA vadhAre vAra nirava na rahI zakI. Aje ghaNA samayanu aMdha mehuM jANe kAi asya mAyAvInA mAyA sparzathI mukta thai gayuM! uSAnA kAmaLa hAtha hRdaya sarasA dabAvatAM belI : " mane kevI avaLI mati sUjhI ? gharanI lakSmIne meM dhakko mArI vidAya karI. Ah ! enI sajA paNa echI nathI bhAgavI ! "" aruNane akaLAmaNu thai vyAkuLabhAve eTalI UThyo : " A !" kamaLAe putra sAme joine haLavuM hAsya veryuM . kahyuM : "tane Dara lAge che aru ? paNa tuM kA bhaya na rAkhIza. huM Aja ne Aja niha marI jAuM!" aNunAM netrA sajaLa anyAM. kahyuM: "khA! eka vAra mane Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtAnI zakhyA : belAva te hato! kevaLa tArA pakAranI ja ApekSA karI rahyo hato." kamaLAnA aMtaramAM Aje kaI prakAranI glAni nathI rahI. prasanna vadane temaNe kahyuM : "bhAI,. bhAI tane bolAvavA mATe mAre prANa taraphaDI rahyo hato! paraMtu huM tane na bolAvI zakI." "zA mATe?" aruNano avAja jarA gaLagaLo thaI gayo hato. "prathama tane bolAvatAM bhaya lAgatuM hatuM. pachI sureza tane belAvavAmAM saMmata nahoto." bhayanA lIdhe?" mRduruvare uSAe pUchyuM. kamaLAe kSaNa hAsyapUrvaka kahyuM: "hA, putrI bhayanA lIdhe. huM mAtA hovA chatAMye mAre anyAya kayAM ocho hato ? ane bhaya gunhegArane ja lAge." jarA zvAsa laIne kahyuM: "tane vidAya karyA pachInAM A be varSe kevAM kAlyAM che e mAro aMtarAtmA ja jANe che. tame to kazuMye samajI zakyAM nahi, vahelAM samajyAM hota to jarUra bacAvI zakta." aruNa nIce meDhe na besI rahyo. thoDI vAra pachI kamaLAe punaH kahyuM: "putrI! tuM mane ATalA divasa sudhI kevI rIte bhUlI zakI? tuM to haMmeza ema ja kahetI ke "tamArA jeTaluM hAla mArA para keI nathI rAkhatuM !" "hA....bA, huM te Aje paNa kahuM chuM ke tamArA jeTaluM hAla ke mArA para nathI rAkhatuM." ekAeka kamaLAnI daSTi uSAnA samagra deha para paDI. vyathita Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 jIvanasaMdhyA svare kahyuM: "uSA, tAre cahere kema Ama thaI gayuM che? aruNa te zuM atyAra sudhI uSA sAme daSTi paNa nathI karI ke ?" aruNa na rahyo. uSAe A prazna TALavA mATe ekadama pUchayuMH "bA, mArI bahena kayAM che?" kamaLAne cahere plAna thaI gayo. teNe kahyuM: "e bicArIne ghaNuM kaSTa paDe che! enA AkhA zarIramAM kevaLa hADakAM ja rahyAM che. atyAre e kadAca mArA mATe prakhya taiyAra karatI haze!" uSA UThIne tene nIce zodhavA gaI. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRtyunA kAMThe uSA nIce AvI tyAre sureza bajAramAMthI AvI gayA hatA. sureze kahyuM: " bhAbhI ! tame nIce AvatAM rahyAM? A badhuM karaze kANuM ? " uSAe pUchyuM: zuM? " sureze vastuo dekhADatAM kahyuM: "nathI samajI zakatAM !" uSA samajI gai. gRhasajA badalAvavI paDaze. kahyuM : 'paNa huM ekalI teA nahi karI zakuM ne ? mArI bahenane laIne Avu' chuM. tame upara jAe. 66 ,. $ 66 sureza ekAeka kuMThita thai gayA. uSAnI sAme peAtAnI malina vajanA jarjarita dehavALI patnInI kalpanA AvatAM ja te aDadhA thai gayA. teNe jarA gALA cAvatAM kahyuM: "tene te hajI nIce ghaNuM kAma che. 10ttame upara cAleA. ApaNe ja saghaLuM gADhavI daizuM. "" uSAe AchA hAsya sAthe kahyuM: "tene evuM zuM kAma che?" Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasaMdhyA 82 barAbara A samaye bahAra moTare UbhI rahyAno avAja AvyuM. sureze kahyuM: "tene rasoI to karavI ja paDaze ne ? mAre sADAdasa vAge ophise pahoMcavuM paDe che." uSAe kahyuM: "e badhI upAdhi ene nahi karavI paDe. Ama sAme juve. amArA mANaso AvI pahoMcyA che!" sureze joyuM. traNa meTaralArIo sarasAmAna laIne AvI pahoMcI hatI. e badho sAmAna mANase utArI rahyA hatA. A badhI vastuo uSAnA navA saMsAranI hatI. uSAe pUchayuM: "tame kayAM nekarI kare che? e sAMbhaLIne tamAre zuM karavuM che? tamane zarama Avaze." sAruM..." sureza vadhu vAra UbhA rahI zake nahi. upara javA lAgyA. dAdaranA be pagathiyAM te caDyo haze ane pAchA pharIne kahyuM: "bhAbhI, paMdara rUpIyAnA pagArathI eka TAIpIsTanI jagyA para chuM!" uSA jarA vyathAryo hAsya saha bolI. "evI nekarI have tamAre karavAnI jarUra nathI. Aje ja rAjInAmuM ApI Avaje." raseDAmAM beThela nirmaLAe uSAne kaMTha svara sAMbhaLyA hatA. bhaya ane lajajAthI te avApha banI gaI hatI. nispada banI hatI. tenA hadayamAM vAraMvAra ema ja thatuM ke hamaNAM uSA Avaze ane pitAne kaMgALa deha tene kevI rIte dekhADI zakAze? ane je kaMI covananuM mAdhurya hatuM te te antakAMkSita saMtAne cUsI lIdhuM hatuM ! Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 mRtyunA kAMThe : haLave haLave uSAe raseADAmAM praveza karyo. nirmALAne kaze khyAla na rahyo. te uSA sAme joine zaramAi gai. uSAe najIka AvI tenA eka hAtha pakaDI pUchyuM : "mahena, kema che ? " ,, nirmaLA nIcI najare besI rahI. abhyarthanA karavA jeTaluMe tenAmAM sAhasa naheAtu rahyu. '' uSAe snigdha svare kahyuM: " upara cAla..... nirmALAe mahAmahenate sa kAcane dUra karIne kahyuM : hajI me' bhAta A ja nathI. ' ' " paNa "e badhuM tAre karavAnuM nathI. tu mArI sAthe upara cAla." nirmaLA eka vAra tenA sAme joi rahI. zaramathI tenu mastaka nIcu namI gayuM. uSAe hasatAM hasatAM kahyuM: "kaMI na samajAyuM ? rasAi karanArAM mANaso vagere AvI gayAM che. eTale tuM e cintA magajamAMthI dUra karI de, ane have mArA diyarane Aksei paNa nahi javuM paDe. tuM upara cAla ! " dhIre dhIre nimu uSAnI pAchaLa pAchaLa upara gaI. meAtIlAlane AvatAM joi uSA UbhI rahI gaI. meAtIlAle najIka AvIne pUchyuM : " Ave! putro, kema zarIra te sAruM che ne?" pitAtulya zvasurane page lAgatAM uSAe kahyuM: " hA, bApujI, paNu ApanuM zarIra ATaluM badhuM kema levAi gayuM che ? " Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasA meAtIlAle mRdu hAsya sahu kahyuM : " gharanI dazA joIne tu pI lene beTA. " uSA mAna rahI. meAtIlAle kahyuM: "me tA surezane ghaNI vAra kahyuM hatu, paNa e tamArI pAse na Age." 84 uSAe saMkocapUrvaka kahyuM : " jo Ape ekAda vAra samAcAra mAkalyA hAta...... dd "putrI! saghaLu karmAdhIna che. dASa kAne devA ? " uSAe pUchyuM : " Ape pUjA karI lIdhI ? jamavAnI taiyArI karAvuM ? " '' nA beTA hajI vAra che. huM pUjA ja mATe jAuM chuM." ema kahIne meAtIlAla cAlyA gayA. uSA tyAM ne tyAM UbhI rahI. nirmaLA kamaLAdevInA eraDAmAM gaI. (6 kevaLa e ja varSa ! eTalA samayamAM te A gharanAM mANasAnuM keTaluM parivartana thai gayu ! ane Aje e leAkeAnA virUpabhAva kevI rIte adRzya thaI gayA, e uSAthI samajI zakAyuM nahi. sureza e aNu nathI e satya kevI rIte samajAyuM haze? "" uSA, Ama jo te ! " uSA camakI UThI. sAme najara karatAM eka suMdara dekhAvaDA ALaka laIne aruNa UbhA hatA. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRtyanA kAMThe ! uSAnA aMtaramAM visamayanI sImA na rahI. pUchayuM: "A keNa che? Ane vaLI kyAMthI lAvyA?" aruNe hAsya dabAvatAM kahyuM: "mArgamAMthI huM A ratnane zodhI lAvyo chuM. teM mane piSya putra mATe kahyuM hatuM ne?" lajajA ane viraktinA lIdhe uSA lAla thaI gaI. kahyuM: "jAo nahi to, dareka vAtamAM parihAsa." aruNe sahaja sUre kahyuM: "tArA lADakA surezane putra che!" "surezabhAIne putra!" kahIne uSA nistabdhabhAve e suMdara bALakanA sugaThita deha sAme joI rahI. aruNe parihAsabhayA svare kahyuM: "kema Ama joI rahI che? kaI duHkha thAya che?" - svAmInI A mazkarIthI uSA baLI UThI. kahyuM: "juo, mazkarIne paNa sImA hoya che. " kahIne te tvarita caraNe kamaLAnA rUmamAM cAlI gaI. aruNanuM aMtaHkaraNa ekAeka visaMvAdI banI gayuM. AvA sAmAnya kAraNamAM uSAne khIjAI javAnuM zuM kAraNa hatuM e aruNathI na samajAyuM. surezanA putrane hRdaya saraso dabAvatAM, bacI bharatAM bharatAM teNe vicAryuM : strIonAM hadaya kharekhara saMkIrNa hoya che. ema na hota to AvA suMdara bALakane uSA zA mATe grahaNa na kare ?" aruNa patnI para jarA virakta thaI gayA. uSA oraDAmAM gaI tyAre nirmaLAe mRdu svare kahyuM : "bena, bA tamane yAda karI rahyA che." uSAe kamaLAnA mastaka pAse besIne kahyuM : "bA!" Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : jIvanasaMdhyA kamaLAne ni:zvAsa nAkhatAM kaSTa thatuM hatuM. hadayamAM prabaLa vyathA hatI, chatAM ya temaNe kSINa svare kahyuM : "putrI ! dAktara nathI AvyA ?" uSAe hAtha paMpALatAM kahyuM : "bA! dAktara hamaNAM ja Avaze! darda bahu thAya che?" darda te khUba thatuM hatuM chatAM ya kamaLAe kahyuM: "nA. evuM kaMI nathI. ATalA dahADA sudhI sArI havA nathI maLI zakI paNa have sAruM thaI jaze ema lAge che." ATalA divaso pachI kamaLAne saMsAranI spRhA jAgI che! bacavAnI prabaLa IcchA pragaTI che! jIvanane kinAre jyAre mANasa pahoMce che tyAre ja jIvavAnI mahattvAkAMkSA prabaLa bane che! aMta:karaNa jIvavA mATe vadhu vyAkuLa bane che! yathAsamaye dAktara AvI pahoMcyA. kamaLAnI sthiti joIne dAktare aruNane jaNAvyuM keH " dardInI vikRti prabaLa che. paramAtmA sivAya keI bacAvI zakaze nahi." kahIne dAktare ASadha pATha lakhI Ape. dAktarano abhiprAya sAMbhaLIne aruNa ane surezane sakhata AghAta thayA. dAktaranI sAthe ja sureza davA mATe vidAya thayo. aruNe mAtAnI zakhyA pAse AvIne kamaLa-karuNa svare kahyuM: "bA." kamaLAe nayane micelAM rAkhIne ja kahyuM: "haM... zuM?" "chAtIne dukhAvo kaMI ocho thaye che?" Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRtyunA kAMThe kamaLAe mastaka halAvIne jaNAvyuM ke duHkhAvA eche nathI thayA. jarAvAra rahIne maMda svare kahyuM: "aru, dAkatare zuM kahyuM ?" pa 87 aruNunu hRdaya kaMpavA lAgyuM. judI judI ekAmAM Aje aruNunA nAma para nANAMnA DhagalA jamA thayeleA che. eTalAM nANAM hAvAM chatAM paNa zu A abhAgI mAtA cikitsA pAmyA vagara mRtyu tarapha dADI rahI che? vAha re kamavIra putra! dhIre dhIre aruNe kahyuM: "khA, sAruM thai jaze. " " sAruM thai jaze ?" eka prasannabhAve kamaLAe nayane kheAlyAM. 66 lAva. " kahIne kamaLA auSadha pI gai. surezanA nayanAmAM Aje AMsu chalakAyAM. auSadha mATe mAnA sAthe keTalIka mAthAkUTa karavI paDatI hatI ! ane Aje jIvananA sAme kinAre jyAre mRtyunA paDaghA vAgI rahyA che tyAre mAtAnA caherA para jIvananI mahattvAkAMkSAnu teja pragaTayu che ! mAnava hRdayanA A bhAva-parivartana pAchaLa kANu haze ? Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ edhakAra pAchaLa ugra IcchA rAkhIne keI saMsAramAM bacI zakayuM che? kamaLA paNa evI ja IcchAthI cirakALane mATe vidAya thaI. sahunAM nayanemAMthI e AMsu sukAya e pahelAM motIlAla paNa patnInI pAchaLa vidAya thayA. mAtApitAnAM aneka smaraNothI alaMkRta baneluM vizALa ghara zUnya banI gayuM. kALanA pralepathI sahanA jakhama rujAyA paNa aruNanA aMtarane jakhama evA ne evA ja rahyo. mAtApitAnAM mRtyu pAchaLa cikitsAne keTale AbhAva hatA ? aruNanI virakti uSA upara paNa utarI. aruNanA mATe A vizALa gharamAM eka ja AkarSaNa rahyuM-te surezane bALaka vinoda vinedanA snehabaMdhanamAM aruNa jakaDAye. vinoda sivAya e kaIne joI zako nahi. uSAne paNa bhUlavA lAgyA. uSAnA aMtaramAM akaLAmaNa thavA lAgI. suvAnA samaya sivAya te svAmIne maLI zakatI nahi. svAmI pratye pragADha Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMdhakAra pAchaLa : mamatA rAkhavA chatAM ya svAmInA vadana para gaI kAlanAM hAsya ubharAtAM nahi. vahelI savAre vineda "bApujI! bApujI!" kahIne bUma pADe. aruNa uSAne dUra haDaselI zAmAMthI bahAra Ave ane vinoda sAthe gammata kare. oNphise jAya tyAMsudhI aruNa keInI sAthe na hasI zake. vinoda sAthe ja haze. oNphisethI sAMjanA Ave tyAre vida daravAjA pAse rAha joto ja Ubhe hAya. aruNe ene ekadama teDI lya. vinoda aruNane dAdAne badale bApujI kahete. A nihALIne nirmaLA ane sureza hasI paDatAM. uSAnA aMtaramAM mUMjhavaNa thatI. enA hRdayamAM vAre vAre prazna thato ke: "mane zA mATe bhagavAne bALaka na ApyuM ?" uSA saMskArI hatI. enA hRdayamAM e vicAra paNa Avato ke: "huM vinodane zA mATe na cAhI zakuM?" paNa keNa jANe kayAM vAdaLAMo doDI AvatAM ke uSA kazo nirNaya karI zakatI nahi. eka rAte uSAe vinedane vahAlathI potAnA khoLAmAM lIdhe. vinoda nAsI gayo. aruNe hasatAM hasatAM kahI nAkhyuM: "A bALakanA hadayane paNa Ape che. pahele divase teM vinodanI kevI abhyarthanA karI hatI ? have e tAro thAya khare ke ?" aruNanA A kathana pAchaLa kevA prakAranuM AkramaNa hatuM ? abhimAna ane apamAnathI uSAnuM aMtara jaLI uThayuM. te kazuM belI nahiM. ema ne ema manabhAve svAmI pAsethI cAlI gaI. teNe manamAM ne manamAM vicAryuM ke: "A bALake mArA jIvanane chello AnaMda paNa lUMTI lIdho." vizvanA daravAje Aje pote Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 jIvanasaMdhyA ekalI UbhI hoya ema tene lAgavA mAMDayuM. enA jIvanamAM jANe kazuM AkarSaNa nathI rahyuM! uSAnuM abhimAna, uSAnA aMtaranI gati, beTI vedanAo, have aruNanA hRdayane sparza karI zakatI nahi. eka nAnuM bALaka banenA vacce keTalo prabheda UbhuM karI zake che? uSA te eTalI dUra ghasaDAI gaI hatI ke tene kinAre nahoto dekhAto. kaI kaI vakhate uSAne vicAra Avato ke: "A vinoda mAro bALaka heta te ? to zuM svAmIne Avo anAdara te sahana karI zakata kharI ? nA pote na sahana karI zakta. saMtAna e to saMtAna ja che. svAmI sAthe enI tulanA kadi na hAI zake. Aha ! uSA vaMdhyA che mATe enAM nayane sAme svAmI e eka apAra AkarSaNa che. e kaMI saMtAnavatI nArInA manabhAva jANI zakatI nathI. paratu... uSAnA manamAM thayuM ke sureza to aiphisethI AvIne vinedane pahelAM kadI nathI zodhato. enI AMkho to nimune ja zodhI rahI hoya che, ane prathama AliMgana patnIne ja Ape che. saMtAna karatAM strI upara kema vadhAre Adara rAkhe che ? nirmaLAne zuM sajA nathI sahavI paDatI? nA. surezanA sahavAsamAM rahIne te bhUlecUke paNa putrane zodhavA caMcaLa nathI thatI. tyAre? uSA hatAza banI gaI. zuM saghaLA kharAba gRho uSAnA ja jIvana para viSabharI daSTi nAkhavA ekatra thayelA che?" ravivArano divasa hate. aruNa bahAra pharavA jato hate. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhakAra pAchaLa : uSAe AvIne kahyuM, "Aje mAre paNa bAgamAM pharavA AvavuM che. laI jaze ?" aruNe kahyuM: "Aje? Aja to huM vinedane laIne bAga tarapha javAne chuM. kAla vAta." kahIne aruNa cAlato thaye. be DagalAM gayA pachI pAchA pharIne puna: kahyuM: "ane je tArI IcchA Aje ja javAnI hoya to surezane laIne jaje. nirmaLA paNa sAthe AvI zakaze." uSAe mahAmahenate azrunA vegane roke. te kazuM na bolI. tyAM ne tyAM UbhI rahI. aruNa cAlyA gaye. uSAe manathI nakkI karyuM: "nA.......nA . Ama AvI rIte nayanonAM azru sAthe hadayane vahetuM mUkI zakAze nahi. svAmIne jarA ya dUra karI zakAze nahi. emane meLavavA ja paDaze. vaMdhyA nArInA jIvanamAM svAmIne prema e ja mAtra eka avalaMbana che. e aLaguM thaze te konA AdhAre jIvI zakAze?" rAte aruNa sUI rahevA AvyA tyAre e ja saMkalpa sAthe uSAe kahyuM : "juo, hamaNA ApaNe ghaNA vakhatathI bahAragAma gayAM ja nathI. thoDA divasa mATe ApaNe bahAra jaIe. mAruM zarIra divase divase kharAba thatuM jAya che. havApherathI mane . ThIka thaze." uSAnI vAta sAcI hatI. enuM zarIra AjakAla svastha nahotuM rahetuM, chatAM ya vAta kahetAM kahetAM teNe potAnA akSavegane rokI rAkhela. zuM Aje AvI sAmAnya vAta mATe prArthanA karavI paDe che ? eka divasa evo hato ke sAmAnya asvasthatA mATe aruNa uSAne kyAM kyAMya laI jato ane keTalA upacAra karato... ane Aje? Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasA aruNa camakI UThyo. ekAeka teNe samajI gaI ke A vyartha AzA che! heA che? jaIzuM ? " 1 uttara na ApyuM. uSA chatAM ya pUchyuM: "zuM A vakhate aruNe dhIre dhIre kahyuM: mArAthI nIkaLI zakAya tema nathI. thADA ni ya karIzuM. " " uSA, hamaNAM te divasa pachI javAnA uSA have peAtAne saMbhALI zakI nahi. ekAda sthAnabhraSTa udgagaNunI mAphka cAlI gai. khAjInA AraDAmAM sureza ane nirmaLA mIThA kalarava karI rahyAM hatAM. vasaMtanA vAyu jevA e rasa vinAda uSAnA kAna para athaDAyA. uSA raDI paDI. teNe be hAtha joDIne prArthanA karIH bhagavAna, mArA svAmIne agAunA jevA banAvI dyo. ene prema gumAvyA pachI huM kevI rIte jIvI zakIza ? ' 66 "" bhAgyadevatAe uSAnI prArthanA sAMbhaLIne karuNu hAsya ja vesu haze ne ? cAra 7 divasa pasAra thai gayA. uSAnA aMtaranI vyathA vadhatI rahI. atyAre te uparanA khaMDamAM vicAramagna hAlatamAM eThI hatI tyAM aruNe kahyuM: " uSA, vinAda keTalA luccA che ? meM pUchyuM ke tuM kAnA dIkarA ? tA e kahe ke tamArI ! 1, uSAnuM vadana plAna thaI gayuM. prANahIna hAsya pAchaLa e bhAvanA chUpAvIne te melI: " vAmanane caMdra paDavAnA lAbha thayA lAge che. " Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhakAra pAchaLa : aruNe ekAeka parihAsabharyA svare kahyuM: "e barobara nathI. Aja mAre ja A putra thaI zakta." uSAnuM vadana ekAeka mRtanI mAphaka banI gayuM. aruNe te joyuM. ATalA divaso thayAM je vAta tenA aMtaramAM aMkurita thaI rahI hatI te vAta Aje ekAeka sarI paDI. teNe jarA virakta bhAve kahyuM: "uSA, tAruM hRdaya ghaNuM saMkIrNa thaI gayuM che. eka haLavI mazkarI paNa tuM na sahI zake ?" uSA kazuM bolyA vagara cAlI gaI. tenA sAme jIvana pAchaLane aMdhakAramaya paDado paDI rahyo hoya ema lAgyuM. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AchAM ajavALAM parihAsanI vAta kahevA chatAM aruNanA zabda uSAnA aMtaramAM viSabharyA tIra mAphaka ArapAra utarI gayA. khUba prayatna karavA chatAM paNa uSA e tIra aLaguM karI zakI nahi. bhale mazkarI rahI, parantu kevA prakAranI mazkarI? uSAnA aMtara para cAbUka mAravA mATe ja ne? ane e vAtane parihAsanuM rUpa ApI zuM aruNa pitAne deSa DhAMkI zakyA che? nA...nA...e mazkarI hatI ja nahi. e te aruNanA aMtaramAM rUMdhAyeluM satya hatuM. Aje ekAeka e satya zabdo vATe sarI paDayuM. e satyanA kAraNe ja aruNanuM hRdaya pitRtvanI lAlasAmAM vyartha taraphaDI rahyuM che, parantu uSAnI vyathA karatAM e e vadhAre haze? aruNa kaMI besamaja nathI. e zuM nathI samajI zakato ke kaI vAtanuM kevuM pariNAma ane artha 12 thAya che? teNe Aje A zuM kahI nAkhyuM? uSAne A phaTake zA mATe mAryo? zuM e vAMka uSAno che? aruNe IcchA karI hota to te pharI lagna karI zakta. uSA jarAye vacce na Avata. te zA mATe lagna na Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa karyA ? zuM uSAnA kalyANa khAtara ? khAtara ? ane ema ja hAya teA e citra zA mATe ? uSA asthira thai gai. te raDavA lAgI. eka divasa te peAtAnA aparisIma svAmInA premanA garva thI peAtAnI jAtane dhanya mAnatI, parantu Aje tenA manamAM thayuM ke aruNanA aMtaramAM prema nahAtA. e teA kevaLa tenA sAmiyaka ucchvAsa hatA. e ucchvAsanA zamana sAthe Aje tenA aMtaramAM tAphAna jAgyuM che. darda jAgyuM che. kalAnti jAgI che. uSA sAthe e peAtAne sukhI mAnI zakatA nathI. nayanenAM nIra sAthe taNAtAM jIvananA sAme kinAre raheluM krUra haze ? " ,, AchAM ajavALAM : uSA pratyenA pragADha prema premanu AvuM hRdayabhedaka 46 taNAtAM uSAe vicAyuM ke: AnaMdamaya vizva hajI keTale saMdhyA thai cUkI hatI. nirmaLAe dIpaka pragaTAvavA gharamAM praveza karyo. uSAne sUtelI joine vismita thai gai. kahyuM : " bahena A zuM? A samaye zA mATe sUtAM che ? " bharelA avAje uSA belI: " jarA mAthuM du:khe che. " vyasta manIne nirmaLA uSA pAse AvI ane melI. "jarA khAma lagAvu ? " ,, 66 nA...nA... humAM utarI jaze. " 66 ,, nA jarA kramAvIza te sAruM lAgaze. " Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ N : jIvanasaMdhyA uSAe kaliSTa svare kahyuM: "nA bahena, tuM tAre battI baMdha karIne jA..." nirmaLA battI olavIne cAlI gaI. thoDA samayathI aruNa ane uSA vacce jAgRta thayelAM manamAM vamaLa te joI zakI hatI, paraMtu koI jAtanuM cokkasa dhAraNa nakkI karyuM nahotuM. ' * sureza te e puruSa hatuM ke AvuM kazuM avalekI zakate ja nahi. uSAnuM UmihIna vadana joIne nirmaLAne manamAM ghaNuM darda thatuM, parantu sAhasa karIne te kazuM pUchI zaktI nahi. sureza pAse jaIne nirmaLAe kahyuM: "moTAbhAI kayAM gayA che?" "kema?" surezane Azcarya thayuM, nirmaLAe haLavA svare kahyuM: "bhAbhIne zuM thayuM che e samajAtuM nathI, paNa ekalAM ekalAM khUba raDe che!" sureze udvigna thatAM kahyuM: "keI jAtanuM asukha te nathI thayuM ne ?" nimue hasatAM hasatAM kahyuM: "tamArI buddhi te nAnA | bALaka jevI paNa nathI. asukha hoya tyAre ja strIo raDatI haze ?" "to...?" mane te temaNe kahyuM ke mAthuM du:khe che. paNa huM e mAnI zakatI nathI." . "tane te zemAMya vizvAsa nathI." kahIne sureza Ubho thayo. "kayAM jAo che?" Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AchAM ajavALAM : "bhAbhI pAse jarA tapAsa karI AvuM" kahI te agresara thaye. nirmaLAe surezane hAtha pakaDI letAM kahyuM: "tamane akkala ye dahADe Avaze ?" sureza nimunI vAta karavAne DhaMga joIne hasI paDe. kahyuM: kema! zuM thayuM che tyAre ?" "tame bhAbhI pAse jaIne zuM karazo? e karatAM moTAbhAIne tyAM mekale ne !" DroIMgarUmamAM aruNa vinedane ramADI rahyo hato. sureze AvIne kahyuM. "moTAbhAI, mArA bhAbhInuM mAthuM duHkhe che. khUba raDe che." te huM zuM karuM?" prazna sAMbhaLIne sureza sajajaDa thaI gaye. bhAbhInuM mAthuM duHkhe che ne bhAIne zuM karavuM? A kevA prakArano prazrana ! jarA vAra rahIne aruNe pUchayuM: "te zuM kahyuM?" - sureze pharI enuM e kahyuM. aruNe kahyuM: "sAruM. huM hamaNAM ja jAuM chuM." sureza vidAya thayo. "hamaNAM ja jAuM chuM" ema kahevA chatAM paNa aruNa Ubho thayo nahi. uSAne Aja bapore kahelA zabdothI aruNa pote paNa duHkhI thayo hato. je e zabda kharekhara mazkarIrUpe ja kahA hota to tene ATaluM duHkha na thAta. uSA paNa kazuM na vicArata. kadAca uSA na samajI zakI hota to paNa aruNa te samajato hatuM ke kevaLa mazkarI nahotI. vinedane joIne Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pav * jIvanasaMdhyA aruNa aneka vAra kalpanA karI leto keH "nirmaLA sAthe mAtAnA kahevA pramANe lagna karyA hota to Aje A mAre putra hota." ane vArevAre aMtaramAM samAtuM A satya ekAeka mazkarIno burakho paherIne kadI bahAra paDaze evI kalpanA paNa aNune AvI nahotI. paraMtu Aje e krura mazkarI karyA pachI aruNanA aMtaramAM azAntine dAvAnaLa pragaTyo hato. te atyAre potAnI jAtane ja vicAraka banyo hato. tenI sAme aneka prazrane khaDA thayA. nima sAthe lagna karavAmAM zuM uSA asammata hatI? uSA pratye zuM mAro prema hato ke meha? mAtAno tyAga karavAmAM paNa uSAne pAchaLa keTaluM duHkha thayuM hatuM? uSAnA aMtaramAM zuM mArA mATe kadI viSamatA pragaTI hatI? nA...nA. uSA to mane Izvara karatAM paNa adhika mAne che! mArA pUjanamAM ja e prabhunAM pUjana nihALe che, to pachI uSAne doSa zuM ? zA mATe huM tene akAraNa du:kha ApuM chuM ? zA mATe huM enA premALa hRdayane pUrvanI mAphaka satkAra karato nathI? uSAe mane svapnamAM paNa anyAya karavA mATe uzkeryo nathI. enuM mana to bALaka jevuM sarala ane pavitra che. A jANavA chatAM paNa meM kema kahyuM ke: "Aje mAro putra hota !" kaI lAlasA, kI meha, kaI vAMchanA mane uzkerI rahI che? uSAnA jIvana pratye anyAya karavAnI preraNA kayAMthI pragaTe che? jeNe mArA jIvanamAM viSamatAnA vAdaLa ANavAne kadI prayatna sarakho e karyo nathI, jeNe mArA sukha khAtara potAnA zarIranI paNa paravA nathI karI, je harahaMmeza mArA ja kalyANamAM potAnuM sukha mAnI rahI che, tenA para niSphara thavAne mane ze adhikAra che? ha! kudarata kema sAMkhI zakaze?" vicAronA vega vacce sapaDAyelA aruNane kAna Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AchA ajavALAM : para dasanA TakerA athaDAyA. vinoda ramatA ramatA sUI gaye hate. te ekadama vicArabharyA haiye upara gaye. prajatA haiye, dabAtA. pagale teNe potAnA rUmamAM praveza karyo. joyuM to uSA raDI raDIne banne hAtha vacce mastaka dabAvIne sUI gaI che. aruNa haLave pagale uSAnI zayyA pAse gayo ane eka dhyAne uSAnA anutApabharyA vadana sAme joI rahyo. ni:zvAsa dhIra gaMbhIra hatAM. uSAnA sArA ye vadana para azrunAM spaSTa citra aMkita thayAM hatAM. aruNanA manamAM thayuM ke khUba raDIne raDIne aMte thAkIne sUI gaI lAge che. nayanA praNA para hajI paNa be azruo caLakI rahyAM hatAM. Aje pahelI ja vAra aruNane lAgyuM ke: "mArI uSA sUkAI gaI che. spaSTa lAvaNya Aje raktahIna thaI gayuM che. AMkho UMDI UtarI gaI che. keza rUkSa banI gayA che. mArI priya uSAe mArI ciMtAmAM potAnA dehanuM paNa dhyAna nathI rAkhyuM lAgatuM." vicAramagna aruNe uSAnA caherA para AvelI be eka rUkSa vALanI laTIne hAthavatI sarakhI karavAno vicAra karyo, paNa te karI zake nahi. kadAca uSA jAgI jAya to ! aruNadvArA uSAne khUba yaMtraNa sahavI paDI hatI. AjanI zAnti bhaMga aruNuM kema karI zake ? teNe uSAnA mastaka pAse besIne paMkho nAkhavo zarU karyo. rasoIe dvAra pAse AvIne DokiyuM karyuM : aruNe pUchayuM: "kema zuM joIe che?" Apane jamavuM nathI ?" "nA...mAre nathI jamavuM. tArAM bahene khAdhuM ke nahi?" Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasadhyA 100 " nA...mArAM ...meTAM bahena te ghaNA divaseAthI sAMje vALu karatAM nathI." " tyAre zuM eka ja vakhata jame che ?" " jI hA...e paNa jevu tevu." aruNa nirvAk banIne stha MbhI gayA. rasAie cAlyA gayA. ekAda kSaNa pachI haLavA niHzvAsa nAkhIne aruNe dvAra baMdha karyuM . 66 gheADIvAra pachI nidrAnA ghenamAM uSAe paDakhuM badalyuM. tenA eka hAtha aruNanA kheALAmAM paDyo parama snehabharyA bhAvathI patnInA hAtha para peAtAnA hAtha mUkI aruNa glAna vadana sAme joi rahyo. aruNunAM nayanAmAM AMsu ubharAyAM. tenu mana peAkArI UThayuM': Ah ! mArI e ja uSA ! prANa karatAM ce priya uSA Aja mArA ja anAdaranA agnivarDa jalIne plAna thaI gai che ! tenA prANanA AnaMda me lUTI lIdhA che. eka lUTArA mArka tenA sAnta ne meM dhULamAM meLavI dIdhuM che. mArI uSAnA kAmaLa aMta:karaNane aneka AdhAtAvaDe meM jarita karI nAkhyuM che. A e ja mArI uSA che. jenA khAtara eka divasa me mAtApitAnAM snehama dhanAne paNa kApI nAkhyAM. nAnA bhAinI darda bharI hAlatane paNa upekSita karI hatI. mArI uSAne sukhI karavA khAtara eka samaye A vizvamAM na karI zakAya evu mArA mATe kahyu nahAtu, ane Aje? mAnavanA naitika cAritranu adha:patana keTalI hada sudhI thai zake che e purAvA mArI priyAnI upekSAmAM ja mane maLI rahe che! A, paNa A badhuM zA mATe? te divasanA aruNumAM ane AjanA aruNumAM taphAvata zA che?" amImAMsita praznonA paDadA pAchaLa aruNunuM mana paNa thAkIne leAtha thai gayuM hatuM. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AchA ajavALAM ; uSAnA kSINa zubhra hAthane pitAnI baLavAna muThThImAM laIne aruNe sthirabhAve saMka9pa karyo: "je banI gayuM che tene pratikAra karavo ja paDaze. AvatI kAle ja sArA dAktaranI saMbhALa nIce uSAne mUkIza, ane uSAnA aMtaramAMthI kadI paNa kSamAno lepa thaze ja nahi. mArA lAkho aparAdhanI kSamA mAgIza. enA aMtaramAM game teTalAM cIrA paDyA haze, game teTalI Aga lAgI haze chatAM paNa mane e jarUra kSamA Apaze." eka aphUTa yaMtraNAsUcaka zabda kahIne uSAe vaLI pAchuM paDakhuM pheravyuM. have aruNane uSAnA sarve aMga tarapha tIkSaNa daSTie avalokana karavAne suyoga maLe. eka dhyAne jotAM ja te camakI UThyo. A zuM ? uSAno cahero zuM ATaluM badho vivarNa banI gayA che? A to kadI joI zakAyuM paNa nathI! uSA kyAM gaI ? A to uSAnuM hADapiMjara che! Ama zA mATe banyuM ? kevaLa mAnasika azAntinA kAraNe zuM mANasanuM zarIra AvuM thaI zakatuM haze ? aruNane yAda AvyuM ke thoDA divaso pahelAM ja uSAe vAyu parivartana mATe mAgaNI karI hatI. e mAgaNIne svIkAravAnI e samaye aruNane phurasada paNa nahotI. ATalI niSpharatA, ATalI aMdha manedazA kema banI gaI ? ane aruNane lAgyuM ke A to mArA ja pApe uSA keI mahAroganA jaDabAmAM jaI paDI che. enuM enA jevuM zarIra kALanA khaDaka sAthe athaDAI rahyuM che! A kalapanA AvatAM ja aruNa kaMpI UThyo. "tyAre zuM uSA nahI bacI zake? e zuM saMbhavita che?" deha ane mananA asthira cAMcalyane aruNa kAbumAM na rAkhI zakyo. teNe uSAnA nidramaya vadana para pitAnuM mastaka chAtI para mUkayuM. uSAnI nidrA tUTI gaI. pitAnI chAtI para svAmInuM mastaka che e jovAM chatAM paNa uSAnA manamAM vizvAsa na jame. A Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvana saMdhyA 10ra ke mIThuM svama to nahI hoya ne? te eka dhyAne svAmInAM nayane sAme nihALI rahI. aruNe UrmibharyA, dardabharyo ane premabharyA svare kahyuM: "uSA !" vihvaLa thayelI uSAno kaMTha cIrIne kevaLa eka ja zabda bahAra nIkaLyo: "tame?" mAtra A eka nhAnA zabdamAM keTalI vedanA bharI hatI ? aruNane e samajAtA samaya na lAgyo. teNe kahyuM: "hA.... uSA, huM chuM!" uSA kazuM na bolI. svAmInA khoLAmAM mAthuM chUpAvIne te ni:zabda banI gaI. aruNa paNa aparAdhanA gurubhAvathI stabdha thaI gayo hato. aruNanI camaka bhAMgI. tenA khoLAmAM verAyelAM uSNa azruonA sparzathI teNe uSAnuM vadana UMcuM karIne joyuM te tenA nayanamAM AMsune virATa sAgara uchaLI rahyo hatokaI pracaMDa jhaMjhAvAta sAthe. jANe ke mahApralayanI AgAhI e azruomAM camakI rahI hatI. vyAkuLa bhAve aruNa be: "uSA, hajI paNa tuM raDIza? have huM tAro anAdara kadI paNa nahi karuM. uSA, mane kSamA kara..." dhIre dhIre uSAnAM nayana-nIra sukAvA lAgyAM. ghaNA divaso pachI te Aja svAmInA hRdaya para mastaka rAkhIne nizcitabhAve parama zAntibharI nidrA jhIlI zakI. e svapna keTaluM madhura haze? e kAvyamAM keTaluM sukha haze? e suremAM keTalo prakAza haze? ane... Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaI AzA - prAta:kALe uSAnI nidrA tUTI. vineda kamADa pAse Ubhe rahIne pokArato hatoH "bApujI, bApujI, bApujI." uSA ghaDIbhara mauna rahI. teNe joyuM ke aruNa kaMI avAja kare che ke nahi? paNa aruNa to AMkho mIMcIne ema ne ema paDI rahyo. chevaTe uSAe svAmIne jagADatAM kahyuM: "sAMbhaLo che? tamAre vinoda jyArane bUma pADe che?" aruNe eka ALasa maraDatAM kahyuM: "bhale." uSAe kahyuM: "nA, tame UThe. e kyArane sAda tamane pADI rahyo che." ke "uSAmane kazuM gamatuM nathI." kahIne aruNe uSAne potAnA tarapha kheMcIne hadaya sarasI nibaThabhAve dabAvI. vineda raDatA sAde pitAnI mAtA pAse cAlyo gaye. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : jIvanasaMdhyA hevAranA nityakarmathI paravArIne aruNa uSAne laIne sArA dAkatara pAse cAlyA gayA. e joI nirmaLA tathA surezane Azcarya thayA vagara na rahyuM. aruNe jatAM pahelAM ja surezane kahyuM hatuM keH "tArI bhAbhIne cahere to jo..sArA dAktaranI cikitsA karavI ja paDaze. kene khabara pramAdathI kevuM pariNAma Ave! agAuthI cetavuM sAruM.." lagabhaga sADAdasa vAge uSA ane aruNa ghera AvI gayAM. sureze uSA pAse jaIne pUchyuM: "kema bhAbhI, dAkatare zuM kahyuM?" uSAnA pAMDu vadana para kki hAsya ubharAyuM. kahyuM: "svargamAM sAruM sthAna maLe e mATe paMcaganI javuM paDaze." sureze kahyuM: "darda zuM che e ja kahone?" aruNe pAchaLathI IzAre karI surezane na pUchavAnuM jaNAvyuM. sureza jarA vismita thaIne pitAnA khaMDamAM cAlyA gayA. thoDIvAra pachI aruNa pite sureza pAse gaye. sureze Azcarya pAmatAM kahyuM: "kema moTAbhAI, kaMi kAma che? mane belA heta to huM ja tyAM Avata. tame...." paNa aNunA caherA para najara paDatAM ja sureza TharI gaye. akALa varSonuM karuNa gAMbhIrya aruNanA caherA para jAmyuM hatuM. surezanI khurazInA hAthA para Teke daIne aruNe kahyuM: "bhAI, tArI bhAbhI kSayamAM sapaDAI cUkI che." he.......kSaya?surezane prANa rUMdhAvA lAge. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyartha AsA : aruNanA aMtaramAM vaMTeLa mace hato. pitAnI jAtane saMbhALI rAkhavAnI tenAmAM zakti nahotI rahI. thoDIvAranA mAna pachI teNe kahyuM: "hA...kSaya...rAjaga...jIvaleNa rAkSasa ?" kaphamAM lehI paDe che?" "nA, paraMtu udharasa ghaNA vakhatathI che. mArI bedarakArInuM ja A pariNAma che. " kahetAM kahetAM aruNanuM gaLuM bhAre thaI gayuM. teNe potAnA azrune rokatAM kahyuM: " Akhara samaye khabara paDI che. jIvana ApatAM paNa e dardanA pratikArane mArga nathI rahyo. * sureza ! huM mANasa nathI. nahi to tArI bhAbhInI A dazA..." aruNa AgaLa na belI zakyo. surezanAM nayano bhInAM thaI gayAM hatAM. aruNe bIjI dizAmAM moTuM pheravI lIdhuM. thoDIvAra pachI sureze pUchyuM: "paMcaganI javAnuM kyAre ? nakkI karavuM che?" : huM Aje ja jevA mAguM chuM. dasa paMdara dahADAmAM tuM ahIMnuM kAmakAja patAvIne nirmaLA sAthe satvara AvI pahoMcaje.. mArA ekalAthI e badhuM sahana thaI zakaze nahi." sureze kahyuM: "meTAbhAI, A dardamAM dezI davA lAbha Ape che; ApaNe te karIe to?" prabaLa dIrgha ni:zvAsa nAkhatAM aruNe kahyuM: "bhAI, prayatnamAM huM jarAye khAmI nahI rAkhuM, paNa dAktaranA kahevA parathI mane jarA ya AzA nathI." thoDIvAra pachI aruNe kahyuM: "tuM saghaLI taiyArI kara. ame Aje meIlamAM ja javAnA chIe. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : jIvanasazA uSAne javAne samaya najIka AvyuM. bAraNu pAse meTara AvIne UbhI rahI. aruNa kapaDAM paherIne taiyAra thayo hato tyAM vineda paNa kapaDAM paherIne AvyuM, ane be: "bApujI, cAlo...!" aruNe vinodane eka camI letAM kahyuM : "cAle ..." nirmaLAe AvIne aruNa tathA uSAne praNAma karyA. nirmaLAnuM hRdaya paNa raDI rahyuM hatuM. pite ekalI A vizALa makAnamAM kevI rIte rahI zakaze ? , aruNe vidane nirmaLAnA hAthamAM sepatAM IzArAthI dUra javAnuM jaNAvyuM. vinoda sAthe javAnI haTha na kare eTalA mATe nirmaLA tene dUra laI gaI. sureze kahyuM: "moTAbhAI, Ama hatAza zA mATe thAo che? prayatnanAM pariNAma sudhI to dhIraja rAkhe." karuNa kaMTha svare aruNe kahyuM: "pariNAma zuM Avaze e mArA samajavAmAM AvI gayuM che. bahu to ekAda mAsa. surezanAM nayanamAM azru ubharAyAM, kazuM sthira karI zakyo nahi. tenAM nayana sAme uSA vagaranA aruNanI kalpanA bahu bhayaMkara jaNAvA lAgI. aruNe kahyuM: "cAla, have vAra na kara ." sureza bhAInI pAchaLa gayo. uSAe gADImAM beThA pachI surezane pitAnI pAse bolAvIne hasatA hasatA kahyuM: "surezabhAI, A mArA jIvananI mahA Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyartha AzA : yAtrA che he......tame pAchA jaldI Avaje, nahi te maLI zakAze nahi." bhAbhI AvuM amaMgaLa zA mATe bole che? mAro aMtarAtmA kahe che ke tame navuM jIvana laIne ja AvavAnAM che..." sureze raDatAM svare kahyuM. uSAnA aMtaramAM AMsu hatAM, parantu meDhA para hAsya hatuM. Aja te potAnA racelA saMsArane choDIne ja jAya che. kadAca pAchI paNa na Ave. A badhA snehIone pharI vAra paNa na nihALe. uSAnAM hadayamAM A badhA praznothI bhayaMkara darda thatuM hatuM, chatAM ya e aMtaramAM eka saMteSa hato. potAnA aruNane e meLavI zakI hatI. paNa e chellI paLe te nahI ne ? uSAnA jIvana paMtha para Aje mahAkALanAM nRtya hatAM ! chatAM ya bacavA mATe anaMta jAgRta thaI hatI. rUddha svare uSA belI: "surabhAI, e AzA A jIvana mATe nathI rahI, paraMtu tame jaldI Avaje. tamArA bhAI bahu utAvaLa che. tene tamAce ja saMbhALI rAkhavA paDaze." sureze kahyuM: "bhAbhI, vidAya vakhate AvI dardabharI kalpanAo, na kare." aruNe uSAne hAtha pakaDatAM kahyuM: "uSA, AvuM zA mATe bAle che?" uSAe ati dhImA svare kahyuM: "ApaNe jaIe chIe be jaNuM ane pAchA Avaze tame eka. kema?" aruNa asthira thaI gaye. belI uThyo: "uSA...! Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasaMdhyA moTara ravAnA thaI. sureza ane nimu pAchalI meTaramAM sTezane AvavAnAM hatAM. uSA aruNanI najIka AvIne ghaNA ja dInabhAve bolI: zuM tame kaIpaNa upAye tamArI USAne bacAvI nahi zako? mane maravAnI jarA ya IcchA nathI. mArA aruNane choDIne kyAM jAuM?" uSAne avAja kharekhara rudanathI bhAMgI paDyo. aruNanA gheryane baMdha paNa tUTI gaye. teNe uSAnuM mastaka potAnA hRdaya para laIne makakama avAje kahyuM: "uSA, koI paNa prayatna huM tane nahi bacAvI zakuM to huM tArI sAthe te AvI zakIza! tane ekaluM javuM nahi game to mane ekaluM rahevuM kema gamaze? tArI sAthe AvatAM mane koI zakti rekI zakaze nahi." uSAnA nayana kinAre AsunAM sAte ya sAgara uchaLI rahyA hatA. enA aMtaramAM hAhAkAra macI rahyo hato. paMdara divasa pachI sureza sahakuTuMba paMcaganI AvI pahoMcyA. uSAnA dehamAM pahelAMnI uSA karatAM vadhAre nabaLAI batAvI hatI. dezI auSadhanA prayogathI paNa te navuM jIvana meLavavA bhAgyavaMta na thaI zakI. AzA ke jIvaleNa rAkSasa khUMcavI gayo. sureze aruNane phIkko ane karuNatAbharyo cahere je. sureze pUchayuM: "mArAM bhAbhIne kema che? vaighe zuM kIdhuM ?" aruNa askUTa svare rUMdhAtA svare bolyA: "kaMI AzA nathI!" sureza A sAMbhaLIne cama. nayanamAM azu ubharAyAM. dhrUjatA svare bolyo: "moTAbhAI..!" Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 tha AzA : uSAne je khaMDamAM rAkhI hatI tyAM sureza tathA nimu gayAM. uSA jIvananI gheADIka paLeAnI mahemAna hatI. mADhA para AchI chAyA, karuNa rekhA tarI AvatI hatI. AzA heAvA chatAM paNa uSA kAi jIvaleNu rAkSasanA paMjAmAM sapaDAi gai hatI. kudaratanA kApa sAme aruNu ghaNu laDyo parantu jyAre aruNune lAgyu ke AzA vyartha che, tyAre te sadAne mATe kudaratanA kApa para raDavA lAgyA. " nirmaLA...! bahena...! " uSA mada svare ATalu belI. surezanuM hRdaya bhAbhInA premathI ubharAi gayuM. jIvananA AkharI paDadAmAM paNa eka eka jaNa A gharanA tyAga karatAM jAya che. surezane lAgyu ke " A koi pracaMDa vAyu Aje enI saghaLI AzAne vyartha karI rahyo che ane keAi Adamaya prema khuMcavI rahyo che. zuM A kudaratanA kApa nathI ? " aruNa dhIre pagale aMdara AvyA. uSAnI zayyA pAse beThA. uSA phakta eTaluM kheAlI zakI. "vhAlA aruNu...tamArI uSAne javuM gamatu nathI paNu...kAi pracaMDa vAyu ghasaDI jAya che...! '" aruNanI ane AkhAmAMthI azrunA pravAha vahI rahyo hatA. tenuM hRdaya peAkArI UThayuM: " uSA, jarUra huM tArI pAchaLa AvIza. tArI vagara mane kema gamaze ? uSA sadAne mATe tArA aruNu tArI pAse ja raheze. tu jyAM jaiza tyAM tArA aMtarAtmA pAchaLa aruNu haze ja. " uSAnA zvAsa rUMdhAvA lAgyA. viNAnA muddu tArA aNuaNI Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasA 110. UThyA. e tArAnA avAjamAM rudana hatu. Temala pAsenA divA yUjhAi gayA-saddAnA mATe. saMdhyA AthamI cUkI. kAi gherAM kALAM vAdaLAMo A ghara para viSa varSAvI gayAM. pAchaLathI aTTahAsyamaya hasatAM hasatAM zAnta thayA--paNu viSa varSAvIne ja. AnaMda ane UrmibharyuM ghara sadAne mATe karuNamaya ane viSamaya anI gayuM. kharekhara, kudarata jyAM vase che tyAM kRtrimatAnA bharelAM vAdaLAMo sArI rIte vIte ja zAnta thAya che. kudaratanA kApathI eka hRdayane kevuM thayuM haze ? kANu kalpI zake ? Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAjanAM baMdhana UrmibharyA jIvananI Taca sudhI pahoMcato aNu pAcho sadAne mATe jIvananA keI verAna ane ujajaDa pradezamAM ghasaDAI gaye. zuM uSAne aruNanI dayA na AvI? pitAnA aruNane choDI jatAM tenA hRdayane te aTakAvI na zakIhA. aruNanI dayA jarUra AvI hatI, paraMtu kudaratanA kepane te na aTakAvI zakI. aruNane sadAne mATe jarjarita banAvI ane tenA jIvanamAM viSa reDI uSA cAlI gaI hatI. paranta aruNa tenI uSA para tethI cIDANe nahi. tyAre ? uSAne maLavA mATe ane sadAne mATe potAnI pAse 14. jevA teNe eka mArga pasaMda karyo. uSAne mArgeja javAne teNe nizcaya karyo. paraMtu aruNa tenI IcchAne saphaLa na karI zako, kAraNa je prabaLa IcchA pragaTI hatI te IcchAe jaI zakavA jeTalI tenA hadayamAM zakti naheAtI. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : jIvanasaMdhyA 112 haraghaDI, harapaLa aruNa udAsIna raheto. cha-cha mahinAnAM hANuM vItavA chatAM aruNa uSAne bIlakula visaryo nahoto. uSAnI chabIne joIne aruNa kalAkanA kalAka sudhI raDato ane bolateH "uSA ! tuM kayAM che ? tAre aruNuM tane bolAvI rahyo che. Ama to je. uSA! zuM tuM tArA aruNane bhUlI gaI? meM tAro e zuM droha karyo hato? bola to kharI. mArA jIvanane te viSarUpI banAvyuM paraMtu je tethI tAre AtmA zAnta thayo hoya to huM AnaMda mAnIza. paNa tArAM nayanamAM to artha che. tArI javAnI anicchA hovA chatAM paNa akALe javuM paDyuM. tuM e na bhUlatI ke tAre aruNuM tane bhUlI gayA che. nA. nA. uSA ! tArA vinA eka paLa paNa rahI zakato nathI. tAre aruNa tArA spAmarUpI zarmALa dehane AliMgana karavA turata Avaze." aruNe keTalAMya vighone sAmane karyo hato, keTaleya parizrama lIdho hato paraMtu A uSAnA tyAgathI tenA hRdayane makkama na banAvI zako. oNphise jato nahi, niyamita AhAra leto nahi. dinarAta becenImAM pasAra karato. aruNa to enI uSAnI pratimA pAchaLa ghela banI gayuM hatuM. - sureza tathA nirmaLA mUMjhAtAM hatAM. moTAbhAInI sthiti dahADe dahADe bagaDatI jatI hatI. surezathI e na sahevAyuM, e na joI zakAyuM. sureza moTAbhAInI tabiyata sArI karavA ghaNuM prayatna kare paraMtu te ghela ane vihmaLa banele aruNa te tenI tulanAmAM ja masta hoM. te potAnI uSA sivAya bIjuM jete ja nahi. karuNu kA vacce athaDAyela aruNa divase divase sUkAte jato hate. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 samAjanAM baMdhana : aruNa juvAna hatA, AdarzavAdI puruSa hato tethI ja maneharadAsa dararoja aruNane samajAvavA AvatA. parantu aruNa te bAbata kazuM sAMbhaLato ja nahi. tenI pAse jyAre A carcA carcAtI tyAre te potAnI priyatamAne ja dekhate. paranta..... manaharadAsanA sakhta AgrahathI ane vaDIla hovAthI aruNane pharajiyAta kabUla thavuM paDyuM. ane te vakhate lAgyuM ke: "A mAge ja mAre tyAga thaI zakaze, ane sadAne mATe uSAnI pAse jaI zakAze." manaharadAsa aruNanA mama pitA motIlAlanA rUDhIcusta mitra hatA. meMtIlAlanI Aja hAjarI na hovAthI teo A kArya karatA. teo potAnuM kArya pUrNa karIne ja zAnti anubhavatA. manaharadAsa svabhAvanA kaMjusa ane svAtha hatA. je mAge kaladAra maLe ema che te mArgo game tevAM vizno AvavA chatAM paNa teo gayA vagara rahetA nahi. aruNane e AzA nahotI ke: "jIvanamAM mahAmUlya bIjI uSA maLI zake." je bALAnI sAthe tenAM lagna thavAnAM hatAM te bALAne aruNa bahena ja gaNato. lagna thAya che ke zuM e samajavA taiyAra nahoto. phakta samAjanA kaThIna baMdhanamAM baMdhAIne tene saghaLuM karavuM paDe che tema samajato. sureza tathA nirmaLA samajatAM ke: "moTAbhAInAM lagnathI moTAbhAI bIjuM jIvana meLavavA bhAgyazALI thaze ane e paNa khyAla hato ke moTAbhAI bhUtakALa bhUlI jaze." surezane e Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : jIvanasA khyAla tA hatA ja keH " uSA jevI mAyALuM bhAbhI meLavavA pAte bhAgyazALI nathI. uSA tA kharekhara pratimA samAna hatI ane te pratimA jevI bhAbhI gumAvI che. ,, 114 * surekhA paraNIne zvasuragRhe AvI. kalyANajI zeThanI ekanI eka lADakavAyI putrI Aje lagnajIvanathI joDAine aruNunI patnI banI. aruNa jevA pratiSThAvAna tathA saMpattivAna jamAi meLavavA badala kalyANajI zeThanA manamAM hu thayA. surekhA paNa nAnapaNathI mAtRhIna hatI ane zrImaMta pitAnA aneka mAjhazAkhamAM ucharI hatI. iMglIzane paNa abhyAsa karyAM hatA. uSA jeTalI sarUpavAna teA nahAtI paNa AdahIna ane sudharelI hatI. aruNu samAjanAM baMdhanAmAM jakaDAyeA kharA parantu potAnA bIjA dhyeyathI ja. lagnanA divasathI ja aruNane tAva caDavA mAMDyo ane tyArathI te sadAne mATe zayyAnA Azare paDyo. zA mATe? uSAnI pAchaLa ja ne ? surekhA patiprema na meLavI zakI, parantu tene aruNunI sevA karavAnA teA lAbha maLyeA. e sevAmAM ja peAtAnA anaMtakALanuM sukha mAnatI. 66 nirmaLA ane surezanI dhAraNA niSphaLa nivaDI. lagnathI meATAbhAinI takhiyata dinapratidina ugra banatI hatI. sureza haraghaDI moTAbhAinI zayyA pAse rahetA. surezane vicAra AvyA ke: mAtA, pitA, bhAbhI je mAge gayAM che te mAge zuM moTAbhAie javAnA nizcaya te nathI karyA ne ? izvara ATalI dayA karaje ! me tArA evA zuM droha karyAM che ke tuM mane pracaMDa sajA ApI Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAjanAM baMdhana rahyo che ? nA. nA. izvara sAva niSThura teA nathI. meATAbhAi jarUra punaH sArA thaze. " 115 navavadhU manIne AvelI surekhA jIvananA mahAmUlya lhAvA na meLavI zakI. tenI AzAonAM svamAMe para kAi gherA vAdaLAMo pharI vaLyAM. aNu jhAjhA TAIma A cirakALanI duniyAmAM na rahI zakA. lagna pachInA pAMca divasanA aMte te sadAne mATe tenI uSAnI pAchaLa samAjanA vipula baMdhanAmAMthI mukta thai dUra cAlyA gayA ke jyAM satkAra ane apUrva sukha samAyelu che, ane peAtAnI uSA maLI zake tema che. gai kAlanI kumArikA Aje samAjanI draSTie vidhavA banI cUkI. aMtaranA hAvA tenA aMtaramAM haMmezanA mATe samAi gayA. samAjanI vedI para ane mAtApitAnI ghelachA pAchaLa rahelA AnaMda pAchaLathI keTalA krUra ane che te viDaleA jANavA chatAM paNa e kUvAmAM sadAne mATe peAtAnI kumaLI kaLIe dhakelI de che. ! parantu...... kuMvArI vidhavA ane che ane pachI samAjamAM saDA kare che te vaDIleA sahana karI zake che, te joi zake che. dekhavA chatAM paNa kUvA dhu pasaMda kare che. seAnA karatAM kathIramAM vadhu mAhakatA te jIve che. pachI gunhA kAne ? kuMvArikAonA ke vaDIleAnA ? ane e vidhavAnuM sthAna samAjamAM kaI jagyAe rahyuM ? gai kAlanI surekhA Aje vidhavA khanI gai. tenA aMtaramAM Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasaMdhyA kevI pracaMDa agni bhabhUkI rahI haze te jovA mATe samAja Avaze kharo? azuonI dhArAone lUchavA e julmI samAja Avaze kharo? vedanAmaya surekhAne lAgyuM ke "A vizALa pRthvImAM pitAne lakSya karIne cAlavAnuM ane jovAnuM sthAna keIpaNa ThekANe nathI rahyuM." thoDIka paLe bAda manamAM belI: "o samAja ! meM tAro e zuM aparAdha karyo hato ke tuM Aja mAruM sukha khUMcavI gayo? hA. kadAca tAre draha karyo hoya te te mATe Aje zikSA hatI? kharekhara tArAM baMdhane kaThIna che." Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saDatI bhItaramAM ji'deMgInA nepathyamAM sadAne mATe kANu rahI zakayuM che ? surekhA samAjanI dRSTie vidhavA banI cUkI hatI, parantu tenA UmibharyA snehALa hRdayamAM jIvananA mahAn lhAvA levAnA aMkitA bAkI hatA. kyAM sudhI e aMkitA ddamAvI zake ? samAja para tene tiraskAra upajye parantu te ekalI samUhabaLa sAme TakI zakavAne zaktimAna naheAtI. e AzA nirvivAda hatI chatAM te e AzAne pramaLa banAvavA vadhu ugra khanI. cAvana vacce samAjanI draSTie dekhAtuM vaidhavya surekhAnI najare ADuM na AvI zakayuM. teNe te pAtAnI pharaja ajAvavI zarU karI. sureza meATAbhAInAM mRtyuthI nirAzAmaya rahetA. bhAinI AksinuM kAmakAja te karatA parantu kAma dararAja 15 avyavasthita rahetu. te samajyeA hateA ke : " kAi krUra kApa A ghara ja para pUrI rIte varasyuM che, ane joitAM aliAnA lai gayA che ane kadAca hajI bAkI haze te pUruM karIne zAnta thaze. " Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvana saMdhyA 118 surekhA pratye sureza tathA nirmaLA mAnanI draSTithI jotAM ane bahena gaNuM satkAratAM. kalyANajI zeTha putrInAM nasIbane doSa gaNIne dhUtakArI kADhatA. tenA manamAM pracaMDa agni jhajhumI rahyo hato chatAM te tene vadhu ugra banAvavA aDaga thaIne UbhA na hoya tema bhAsatuM hatuM. eka divasa surekhA jharukhA para beThI hatI tyAre eka "vara pADezIne tyAM cothI vakhata paraNavA Avato hato. kanyA tera varSanI ane vararAjA tenAthI cAragaNI moTI umaranA hatA. e joI tene vicAra Avyo ke : "A vRddha cothI vakhata paNa nirvidane paraNe zake che ane samAjanAM mANaso temAM apUrva AnaMda le che, paNa kadAca A vRddhane sthAne koI strI punarlagna kare to samAja tenI sAme baMDa uThAvaze ja. e anyAyane nyAya banAvI deze. mArA jevI keTalI kumArikAone A mArge Atmabhego apAtA haze ? khera ! paNa e samAjanI sAme baMDa na uThAvI zakAya ? jarUra uThAvI zakAya. samAjane batAvI ApavuM joIe ke tuM tArI ghelachA pAchaLa keTalAyanAM balidAne laI rahyo che, huM jarUra baMDa uThAvIza. mana kaThaNa nahi hoya to patthara mArI krUra banAvIza. phUranI sAme krUratA ja karavI joIe. mArA jIvanane A mAge beThA beThA pUrNa nahi karuM, paraMtu e jaDasamAjane saMpUrNa batAvIza. kadAca mArI pAchaLa rahelI kumaLI bahenane AtmabalidAne na ApavAM paDe." uparanA vicAre surekhAne ugra banAvI gayA. - surekhAne samAjamAM te rahevuM hatuM ane vidhavA tarIke, parantu teNI e samAjanI daSTie manAtuM vaidhavya jhAjhe vakhata na nibhAvI zakI. jIvanane sadA mahAna alaMkArothI suzobhita Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 saDatI bhItaramAM 3 karavAnI tamannA jAgI ane chevaTe eka rAtanA sadAne mATe teNe tene paMtha khullA karI dIdhA. saDatI bhItaranA nepathyamAM sadAne mATe aleApa thai gaiUrmibharyA haiye, AzAmaya tamannAothI ane hasate vadane. muMbai zaheranA AlizAna bhAgamAM surekhAe pAtAnI jagyA khALI kADhI ke jyAM zveta vastromAM sajja thayela aneka zrImatA ane keTa pATalunamAM sajja thayela TeApAvALAe AvatA, parantu tene A sAthe kazI nisbata naheAtI. tenA hRdayamAM phkta eka ja AzA hatI ane te AzAnA pagathiye caDavA Atura hatI. surekhAne e paNa jANavAnuM maLyuM ke: " samAjamAM sArA dekhAtAM ane UjaLA thai pharatAM mAnavIe rajhaLatAM rajhaLatAM A AMgaNuAonA zaraNe Ave che. tyAre? samAja e jovA IntejAra che ke saMkhyAmAM dareAja vadhArA thAya. samAja e saghaLu joi zake che. paN...te e nathI jovA IcchatA ke je mArgamAM janakalyANa samAyelu che. vAhU ! samAja tArA nyAya tu sArI rIte Ape che. surekhA have bhUtakALanI surekhA jevI naheAtI rahI. mahAn alakArAthI ane mahAmUlya vastrothI sajja banI gaI hatI. . hRdayamAM rahelI AzA aMte eka divasa jAgRta thaI. surekhA jharukhe beThI hatI. mAnavIe AzAtura haiye cAre kAra khArIe tarapha najara pheMkI cAlatA hatA. maneAharadAsanI para tenI najara paDI. surekhA ekadama vismaya pAmI gaI. tenA manamAM aneka zakAo jAgRta thai. " maneAharadAsa zuM A umare paNa A mAge AvatA haze ? kadAca kAmasara nIkaLyA hAya. nA...nA... A mAge nIkaLavAnuM khIjuM kAraNa zuM hAi zake ? " Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasaMdhyA 120 surekhA have oLakhAya tema nahotI. maneharadAsanI najara tenI para paDI. tenI para turata mugdha thaI gayA. teNe sarUpavAna kumArikA A mAge Aja sudhImAM nahotI joI. tenA ja AMgaNe aMte tenI AzAo pUrI karavA tenA ja lagnanA dalAla Aja masta banI AvyA. surekhAe mAnathI satkAra karyo. mane haradAsa tene oLakhI na zakyA. surekhA jANatI ja hatI ane tethI ja AMgaNe sapaDAcelA kALA nAgane joIne tene aMtaraAtmA zAnta thaye hato. AzAnI velaDInA pagathiyA caNAvA zarU thayAM. surekhAnA aMtaramAM jyAre aneka avanavI Urmio pedA thatI ane jyAre teNe vidhavA che te puna: yAda AvatAM manane saMkecI letI. parantu saMkoca keTalo vakhata TakI zake ? Aje AzAnA DuMgara para aDaga thaIne unnata mastake khaDI che ane samAjane teno badalo ApI rahI che. | dinapratidina manoharadAsa surekhAne tyAM dararoja AvavA lAgyA. kaMjusAIthI bheguM kareluM dravya ahIM chUTA hAthe vAparatA. teNe manaharadAsane evI rIte jALamAM sapaDAvyA hatA ke eka paLa paNa dUra na jaI zake. Aje e ja vaDIla ane e ja lagnanA dalAla surekhAne tyAM pattharanI mAphaka Thekara khAI rahyA che ane potAnuM sthAna samAjamAM halakuM karI rahyA che. jyAre manuSyanI AzA jema jema saphaLa thatI jAya che tema tema tenA aMtaranI vyathA dinapratidina jAgRta thatI jAya che. jIvananA Are Ubhelo mAnavI e aMtaranI vyathAmAM bhAna bhUlIne Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 saDatI bhItaramAM : sadAnA mATe AzAnA DuMgara taLe kacarAi jAya che. izvara tene te ja mAge tenA karelA pApanA badaleA Ape che. surekhAe A saMsAramAM pagalAM pADIne teNe je dizAmAM dRSTi karI te dizAmAM tene dekhAyuM ke, zrAvaNunA kALAM vAdaLAMo ekaThAM thaIne raDI rahyAM che. vaidhavya tenA taraph jhera varSAvI rahyuM che ane saMsAranI vizALa kuMjamAM tenuM sthAna rahyuM nathI. * khAra khAra mahinAnAM vhANAM vItI cUkayAM. maneAharadAsa have dhIme dhIme AchA AvavA lAgyA, parantu surekhA samajI gai hatI ke teo chaTakavA mAge che. jema eka bhamarA eka phUlane rasa cUsI laIne bIjA phUlanI zodha kare che tema maneharadAsa paNa bIjAnI zeAdha karI rahyA hatA. samAjamAM prakhyAta ane UjaLA thai kratA zeTha maneAharadAsa kevA che te samAjane khyAla nahAtA tyAre have e samAja jANaze ke AvA kIDAone sadAne mATe nAza karavA joie. Aje ghaNA dina khAdya maneAharadAsa surekhAne tyAM AvyA hatA. te Aje tene aMta sadAne mATe lAvavA mAgatI hatI. mRtyunI zayyA para paDelI surekhA Aje vihvaLa manI gai. karuNu svare melI : " kema zeTha, Aje ghaNA dahADA pachI ? " '' manAharadAsa snigdha svare melyA : kusuma ! hamaNA mahu kAma rahe che tethI avAtuM nathI ! " kusumanA nAmathI saMdhatA maneAharadAsane surekhAe ugra svare kahyuM : yAda che ne ? Ape ApeluM vacana ke 'huM tane mArI HH Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanasaMdhyA 1rara sahacarI patnI banAvIza? zeTha have ApanI pola jhAjhA dahADA nahi cAle. Apane sArI rIte oLakhuM chuM." maneharadAsa vacamAM belI UThyA: "kusuma, tuM tenI sAthe vAta kare che tenuM bhAna che?" 8 konI sAthe? eka vRddha sAthe. zeTha ! e na bhUlatA ke tame A badanasIba vartana kenI sAthe karyuM che. yAda che ne ? AjathI doDha varasa pahelA aruNanI anicchA hovA chatAM paNa mArAM lagna tenI sAthe karyA hatAM. Aja te ja surekhAnI sAthe Ape A vartana karyuM che. huM IcchatI hatI te Aje saphaLa karI cUkI chuM." maneharadAsa dhrujatA svare bolyA: "koNa? surekhA." - "hA. Apa e nAmathI Dare che kema? have zarama Ave che ne? mane e khabara nahotI ke ApanI jevA UjaLA thaI pharatAM zrImaMta A mArge dorAtA haze. paraMtu Aje saMpUrNa rIte jANI cUkI chuM. " thoDIka paLa bAda puna: bolI : "A putra Apane che, Ape tene laI javo paDaze ane saMpattine mAlIka karavo paDaze. Apa tema nahi kare to mAre tamane adAlatanAM pagathiyAM caDAvavA paDaze. " vadhu AgaLa te na bolI zakI. gaLuM sUkAI gayuM. manoharadAsa kaMI bolI zakyA nahi. surekhAnA DarathI ane samAjanI bIkathI tene aMte tema karavuM paDyuM. Aje surekhA te joIne ghaNuM khuza thaI che. surekhAnuM vadana Aje vadhu praphullita che. jIvananA sAme kinAre Aje mRtyunI Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saDatI bhItaramAM 123 winnanoni m baMsarI vAgI rahI che tyAre surekhAnA vadana para jIvananI mahatvAkAMkSAnuM teja pragaTayuM che ! saDatI bhItaramAM mAra--bAra mahinAo potAnI tamannAo pUrI karavA pAchaLa pUrA karyA ane Aje te pitAnI tamannAo pUrI karIne mRtyunI zayyA para mIThI niMda laI rahI che ane te nidrAmAM paramAtmAne nihALI rahI che. Sha. Chandulal Gangji Nana, asmbia Gala. Cintah Page #137 -------------------------------------------------------------------------- Page #138 -------------------------------------------------------------------------- _