________________
ઉષા
પેઢીમાં કેાઇ વહુ એવી નહેાતી કે જેને ડૅાકટર પાસે જવું પડયું હાય. પણુ: અરુણુ જેવા પ્રતિષ્ઠાસંપન્ન પુત્રના આદેશને ઠીકર મારવી એ કમળા માટે ચેાગ્ય નહાતુ. અરુણ જો કમાઉ પુત્ર ન હેાત તેા આ પ્રશ્નના એવા જ નિ ય આવ્યે હાત કે એક તરફ વહુ–દિકરા અને મા-ખાપ બીજી તરફ. સંસાર સાથે નભી શકત નહિ.
બિચારા મેાતીલાલ કાઇ પણ યુક્તિથી એમ ન સમજાવી શકયા કે ડૅાકટરને ખતાવવામાં કશે। દ્વેષ નથી, પણ કદાચ ભવિષ્યમાં માતા થવાનુ ભાગ્ય પ્રાપ્ત કરી શકાય.
કમળાએ તેા ક્રોધમાં એમ જ કહ્યું કે: “ તમને શું ખખર પડે? સાત સાત વર્ષો થયા છે છતાં જે વહુ એમને એમ રહી છે એને શું ભવિષ્યમાં માળકે થશે ? ”
મેાતીલાલ શાંત પ્રકૃતિના હતા. કાઇ પણ વિષય પર વાદાનુવાદ કરવા એ તેમના સ્વભાવ જ નહેાતા. તે તે ચૂપ જ થઈ ગયા. પરન્તુ કમળાના તીવ્રતાભરેલા ઉપરના શબ્દોએ પડદા પાછળ આંસુ સારતા ઉષાના હૃદય પર કારી ઘા માર્યા. ઉષા સ્થિર ન રહી શકી. દર્દ ભર્યા અશ્રુઓને રોકતાં તેણે મનથી કહ્યું:
66
મા ! જે સ્વરૂપ કાળના પડદા પાછળ અનાગત છે તેની માયામાં મારા પ્રત્યે આટલાં નિષ્ઠુર શા માટે અનેા છે ?”
પણ ઉષાએ સમજવામાં ગંભીર ભૂલ કરી. કેવળ ઉષાના સાન્દ્રય ખાતર આ આંગણે તેના સત્કાર કરવામાં નહેાતે આવ્યે. એ સત્કાર પાછળ તેા અનાગતની આશા ભરી હતી. જ્યાંસુધી પ્રતીક્ષાના સમય હતા ત્યાં સુધી તેા સંસારમાં ઉષા પ્રત્યે માયા, મમતા અને પ્રીતિના ગીતામાં નિષ્ઠુર સૂરા નહાતાં જન્મ્યાં;