________________
-: જીવનસંધ્યા
ગંભીર નિરાશા અને અનુતાપમાં કમળાનું હદય ભગ્ન બની ગયું. થોડા દિવસે પહેલાં જ મેતીલાલે સામાન્ય વર અને શરદીના કારણે શય્યા સ્વીકારી હતી. હજી તેઓ પથારીમાંથી બેઠા પણ નહોતા થયા અને આ બધી ધમાલ વચ્ચે સુરેશના લગ્ન પણ થઈ ગયાં.
સાંસારિક કાર્યોમાં મોતીલાલની સલાહ કદી પણ લેવામાં નહોતી આવતી. તેથી જ આ લગ્ન પ્રસંગે તેમના મત માટે પ્રશ્નના ઉપસ્થિત ન થયે. સંસારમાં રહેવા છતાં પણ મેતીલાલ સંસારથી વિરકત એક સંન્યાસી જેવા હતા.
- સુરેશના લગ્ન પછી કમળાએ પણ શય્યા ધારણ કરી ! દિવસે દિવસે તેનાં હૃદયમાં અનુતાપને અગ્નિ જલવા લાગે.
ઉષાના અભાવને તેમને પગલે પગલે સ્પષ્ટ અનુભવ થવા લાગ્યું. તેમને સમજાયું કે એક અમૂલ્ય રત્ન હાથથી ગુમાવ્યું છે ! નિર્વાક સહન અને સભ્યતાની પ્રતિમા સમી સુન્દરી વધુને તેણે વેચ્છાપૂર્વક દૂર હડસેલી મૂકી છે. ઉષા જેવી વહુ આજકાલ કેટલી સાસુઓનાં ભાગ્યમાં હોય છે ! ઉષા તે કમળાને સાસુ ગણતી જ નહિ. ઉષાના નયનમાં કમળા સગી માતા તરીકે વસતી હતી. ઉષાએ જીવનમાં માબાપને પ્રેમ મેળવ્યો નહોતો, એ બધે જ તેણે સાસુના ચરણામાં જ ટાળે હતો. ઉષાએ પોતાના સરલ અને અનભિજ્ઞ નયને સાસુ પર સ્થિર કરીને કહ્યું હતું કેઃ “તમારા જેટલો પ્રેમ, તમારા જેટલી મમતા મારા પર કઈ રાખતું નથી. ” આવી લક્ષ્મી જેવી વહુ પર તેણે કે અત્યાચાર કર્યો! તેને શે ગુન્હો ! હા... તે વંધ્યા છે! પણ એ દોષ શું ઈચ્છાકૃત છે !
