________________
પv
* જીવનસંધ્યા
અરુણ અનેક વાર કલ્પના કરી લેતો કેઃ “નિર્મળા સાથે માતાના કહેવા પ્રમાણે લગ્ન કર્યા હોત તો આજે આ મારે પુત્ર હોત.” અને વારેવારે અંતરમાં સમાતું આ સત્ય એકાએક મશ્કરીનો બુરખો પહેરીને કદી બહાર પડશે એવી કલ્પના પણ અણુને આવી નહોતી.
પરંતુ આજે એ ક્રુર મશ્કરી કર્યા પછી અરુણના અંતરમાં અશાન્તિને દાવાનળ પ્રગટ્યો હતો. તે અત્યારે પોતાની જાતને જ વિચારક બન્યો હતો. તેની સામે અનેક પ્રશ્રને ખડા થયા.
નિમ સાથે લગ્ન કરવામાં શું ઉષા અસમ્મત હતી? ઉષા પ્રત્યે શું મારો પ્રેમ હતો કે મેહ? માતાનો ત્યાગ કરવામાં પણ ઉષાને પાછળ કેટલું દુઃખ થયું હતું? ઉષાના અંતરમાં શું મારા માટે કદી વિષમતા પ્રગટી હતી? ના...ના. ઉષા તો મને ઈશ્વર કરતાં પણ અધિક માને છે! મારા પૂજનમાં જ એ પ્રભુનાં પૂજન નિહાળે છે, તો પછી ઉષાને દોષ શું ? શા માટે હું તેને અકારણ દુ:ખ આપું છું ? શા માટે હું એના પ્રેમાળ હૃદયને પૂર્વની માફક સત્કાર કરતો નથી? ઉષાએ મને સ્વપ્નમાં પણ અન્યાય કરવા માટે ઉશ્કેર્યો નથી. એનું મન તો બાળક જેવું સરલ અને પવિત્ર છે. આ જાણવા છતાં પણ મેં કેમ કહ્યું કે: “આજે મારો પુત્ર હોત !” કઈ લાલસા, કી મેહ, કઈ વાંછના મને ઉશ્કેરી રહી છે? ઉષાના જીવન પ્રત્યે અન્યાય કરવાની પ્રેરણા કયાંથી પ્રગટે છે? જેણે મારા જીવનમાં વિષમતાના વાદળ આણવાને કદી પ્રયત્ન સરખો એ કર્યો નથી, જેણે મારા સુખ ખાતર પોતાના શરીરની પણ પરવા નથી કરી, જે હરહંમેશ મારા જ કલ્યાણમાં પોતાનું સુખ માની રહી છે, તેના પર નિષ્ફર થવાને મને શે અધિકાર છે? હ! કુદરત કેમ સાંખી શકશે?” વિચારોના વેગ વચ્ચે સપડાયેલા અરુણને કાન