________________
: જીવનસંધ્યા
પરંતુ એ કારણ શોધતા નિર્મળાને વધારે સમય ન લાગે. મધુરજની વખતે જ સુરેશે સ્ત્રીના વદન સામે દૃષ્ટિ કરતાં કહ્યું હતું કે તું અને તારા માબાપ એમ ધારતાં હશે કે તારા લગ્ન મોટા ઘરમાં થયા છે, પણ તમે કદાચ સમજી શક્યા નથી કે આ ઘરની લક્ષ્મી વિદાય થઈ ગઈ છે.”
સરહદયા નિર્મળા કશું સમજી શકી નહી. કેવળ અસ્કૂટ સ્વરે પૂછયું: “કેણ એ ?”
સુરેશે ગ્લાન હાસ્ય સહ કહ્યું: “મારા ભાભી !” જરા વાર રહીને ફરી કહ્યું: “ભાભીએ અમારા સંસારમાં એશ્વર્યા બિછાવ્યું હતું, છતાં ય તેને આદર ન મળે. પણ તું.
સુરેશ વાક્ય પૂરું કરે તે પહેલાં જ નિર્મળાએ વ્યાકુળભાવે પૂછયું: “છતાં ય તેમને આદર ન મળે?”
ના. પણ તું કદાચ ભાભી માફક ઐશ્વર્ય નહિ બિછાવી શકે, છતાં ય તને આદર મળશે?”
તે દહાડે નિર્મળા આ બધું સમજી શકી નહોતી. આજ એ બરોબર સમજી શકી છે. પણ આ આદર નિર્મળાના મનને જરા ય સાંત્વન આપી શકતો નથી. એ તો ગરીબના ઘરની પુત્રી છે. અને ઉષા પણ ગરીબના ઘરની પુત્રી છે. પણ ભાગ્યના શંખલ નિયમ પ્રમાણે તે આ સંસારની જયલક્ષ્મી બની શકી હતી અને નિર્મળા? શું બાકી રહ્યું છે?
ભાગ્યને કે આ નિર્મમ પરિહાસ! નિર્મળાના પગલાં થયાં ત્યારપછી થોડા દિવસમાં ઘરનું એશ્વર્ય અલોપ થવા લાગ્યું. નેકર, ચાકર, દરવાન વિગેરે
