________________
: જીવનસંધ્યા
કમળાને નિ:શ્વાસ નાખતાં કષ્ટ થતું હતું. હદયમાં પ્રબળ વ્યથા હતી, છતાં ય તેમણે ક્ષીણ સ્વરે કહ્યું : “પુત્રી ! દાક્તર નથી આવ્યા ?”
ઉષાએ હાથ પંપાળતાં કહ્યું : “બા! દાક્તર હમણાં જ આવશે! દર્દ બહુ થાય છે?”
દર્દ તે ખૂબ થતું હતું છતાં ય કમળાએ કહ્યું: “ના. એવું કંઈ નથી. આટલા દહાડા સુધી સારી હવા નથી મળી શકી પણ હવે સારું થઈ જશે એમ લાગે છે.” આટલા દિવસો પછી કમળાને સંસારની સ્પૃહા જાગી છે! બચવાની પ્રબળ ઈચ્છા પ્રગટી છે!
જીવનને કિનારે જ્યારે માણસ પહોંચે છે ત્યારે જ જીવવાની મહત્ત્વાકાંક્ષા પ્રબળ બને છે! અંત:કરણ જીવવા માટે વધુ વ્યાકુળ બને છે!
યથાસમયે દાક્તર આવી પહોંચ્યા. કમળાની સ્થિતિ જોઈને દાક્તરે અરુણને જણાવ્યું કેઃ “ દર્દીની વિકૃતિ પ્રબળ છે. પરમાત્મા સિવાય કેઈ બચાવી શકશે નહિ.” કહીને દાક્તરે આષધ પાઠ લખી આપે.
દાક્તરનો અભિપ્રાય સાંભળીને અરુણ અને સુરેશને સખત આઘાત થયા.
દાક્તરની સાથે જ સુરેશ દવા માટે વિદાય થયો. અરુણે માતાની શખ્યા પાસે આવીને કમળ-કરુણ સ્વરે કહ્યું: “બા.”
કમળાએ નયને મિચેલાં રાખીને જ કહ્યું: “હં... શું?” “છાતીને દુખાવો કંઈ ઓછો થયે છે?”