________________
* જીવનસંધ્યા
મોટર તીર વેગે જવા લાગી.
ઉષા માર્ગ તરફ જોવા લાગી. રસ્તા પરનો વિપુલ જનસમાગમ, પ્રકાશ અને હાસ્યને સમારે આજે ઉષાને અસહ્ય લાગવા માંડે. તેને થવા લાગ્યું કે: “આ વિરાટનો સંસ્પર્શ અળગો કરીને જીવનના અંતિમ લોકમાં ચાલી જાઉં અને ત્યાં એક પ્રાણ ભરપૂર નિ:શ્વાસ ખેંચીને આ તુચ્છ વ્યથા-વેદનાનો ભાર હળ કરું.
જે જીવન આવી મહાવ્યર્થતાથી ઘેરાયેલું છે તે જીવન હજી પણ અક્કસ કાળ સુધી કેવી રીતે વહેતું રહેશે? જે સ્થાને માનવની ક્ષમતા તુચ્છ છે ત્યાં જીવનના નૈરવનું મહત્વ પણ કેટલું હોય?
મુક્તિ આપે, મુક્તિ આપો ભગવન્! મુક્તિ આપો!,” અંતરમાં ને અંતરમાં ઉષા શરાહત પંખીની માફક તરફડી રહી હતી. તેની બાજુમાં જ એક બીજું અંત:કરણ નિદારુણ દુઃખદ મિન નીરભાવે સહી રહ્યું હતું. એ તો ઉષાના સંક૯પમાં પણ ન આવ્યું. અસહ્ય દુખભારથી તેની જ્ઞાનેન્દ્રિય શિથિલ થઈ રહી હતી.
મોટર અરુણના નવા રહેઠાણની પાસે આવીને ઊભી રહી.
અકસમાત ચમકીને ઉષાએ મેઢું ફેરવીને સામે નજર કરી. અરુણે પણ ઉદાસ નેત્રે ઉષા સામું જોયું.
સહનશીલતાની સીમા ઉષા અત્યારસુધી કેટલા જન પર્યતકેટલે દૂર અદશ્ય થઈ છે. તે પ્રાણ પણ ચેષ્ટા પડે ઉષા ન કલ્પી શકી-ન જોઈ શકી.
ઉષા મોટરની બેઠક પર જ મૂચ્છિતા બનીને ઢળી પડી.