________________
૨૦
सानुवादस्वोपज्ञभाष्य-टीकालङ्कृतम्
સૂત્રમ્:- નોર-વીનામુપાત ર/રૂા. भाष्यम् :- नारकाणां देवानां चोपपातो जन्मेति ॥२/३५॥
– નથતિ - पोता एव जाता इति पोतजाः = शुद्धप्रसवा = न जराय्वादिना वेष्टिता इतियावत् । अत्र च ‘ qfgયન્ત'' (Tળની સૂત્ર ૩/૨/૨૦૦) રૂતિ વર્ણનાત્ ‘ડું', ૩પ વેંત છદ્રવ્યુત્પત્તિभीत्या जराय्वण्डज-पोतानां गर्भ' २इत्यधीयन्ते सूत्रमाहितनैपुण्यास्तत् सर्वथा त एवाऽऽवयन्ति सूरिविरचितन्यासमन्यथाकर्तुम्, वयं तु प्रकृतानुसरणमेव कुर्मः।
पोतजानां शल्लकादीनामित्यादि भाष्यमतिस्फुटत्वान्न विव्रियते। पक्षिणां च चर्मपक्षाणामित्यादि। अत्रापि पूर्ववद् व्याख्या कार्या, शेषमतिस्पष्टमेव। गर्भो जन्मेति उक्तलक्षणमेषां प्राणिनामशेषाणां गर्भो जन्म भवतीति॥२/३४॥
अथेदानीमुपपातजन्मविभक्तये सूत्रमाह → સૂત્રાર્થ ? નારક અને દેવોનો ઉપપાત જન્મ હોય છે.૨/૩૫ા. ભાષ્યાર્થ: નારકોનો તથા દેવતાઓનો ઉપયત જન્મ હોય છે. ૨ /૩૫
– હેમગિરા -
કે પોતજ જન્મની મીમાંસા ર પોતજ -“પોત” રૂપે જ જન્મેલા તેઓ પોતજો અર્થાત્ તેઓ શુદ્ધ પ્રસવવાળા હોય છે અર્થાત્ જરાયુ (= ચીકણા પદાર્થ રૂપ પડદા) વગેરેથી વીંટળાયેલ નથી હોતા. અહીં (પોતજ શબ્દમાં) પાનીના ૩ જોબ્લપિ ટૂરથજો એવા ૩/૨/૧૦૦ સૂત્રથી “નન' ધાતુને રુ' પ્રત્યય થયો છે. બીજાઓ તો આ ‘’ શબ્દની વ્યુત્પત્તિના ભયથી નવ્વાન પોતાનાં જર્મ:' એવું સૂત્ર કહે છે. પ્રાપ્ત થયેલી નિપુણતાવાળા ! એવા તેઓ જ સૂરિજી દ્વારા વિરચિત તે રચનાને બદલવા માટે સર્વથા સમર્થ છે. પણ અમે (ટીકાકાર) તો પ્રસ્તુત સૂત્રને જ અનુસરનારા છીએ.
પોતજ એવા દેડકા આદિનું પ્રતિપાદક તનાનાં...' ઇત્યાદિ ભાષ્ય અત્યંત સ્પષ્ટ હોવાથી તેનું વિવરણ કરાયું નથી. પક્ષનાં ૨ વર્નાક્ષાનાં .....' ઇત્યાદિ જે ભાષ્ય છે તેનું વિવરણ હમણાં જ ઉપર કર્યા પ્રમાણે સમજી લેવું અર્થાત્ પક્ષ ોમપક્ષાઘા પદની વ્યાખ્યાની જેમ વ્યાખ્યા કરવી. શેષ ભાગ અત્યંત સ્પષ્ટ જ છે. જે કનેતિ ..... આ જરાયુજ વગેરે બધાય પ્રાણીઓનો પૂર્વે કહેવાયેલ સ્વરૂપવાળો ગર્ભજન્મ હોય છે, એમ જાણવું. ૨/૩૪ ૫
૨/૩૫ સૂત્રની અવતરણિકા : (પૂર્વ સૂત્રમાં ગર્ભજન્મના સ્વામી કહેવાયા.) હવે ઉપપાત જન્મના (સ્વામીના) વિભાજન માટે ૨/૩૫ સૂત્રને વાચકવર્યશ્રી કહે છે. ૨. સુરત તિ - માં.. ૨. ગરિધીયો - ૫ (ઉં. વ.) ૩. શાવિ - છું. માં..
