Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
જિતાથમાં વિહિત પ્રત્યયના વિષયમાં થયેલા દિનુ સમાસથી પરમાં રહેલા યાદ્રિ અને સ્વાદ્રિ પ્રત્યાયનો બીજીવાર લુ, થતો નથી. તેથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ પશ્વ, પાપુ સંત: આ અર્થમાં નિષ્પન્ન પડ્યૂછપાત્ર નામને “તચેલમ્ ૬-૩-૧૬૦ થી વચ્ચે પાકચેલમ્ આ અર્થમાં કમ્ પ્રત્યય. પુષ્યા નામના આદ્ય સ્વર માં ને “વૃદ્ધિધ.૦ ૭-૪-૧' થી વૃદ્ધિ ના આદેશ. “વળે-૪-૬૮ થી અન્ય મ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી પશ્વપામ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં : આ પ્રયોગમાં એકવાર મળું (સ્વરાદિ) પ્રત્યયનો આ સૂત્રથી; લુ થયા બાદ બીજીવાર ઉપર જણાવ્યા મુજબ તેનો લોપ થતો નથી. અર્થ-પાંચ કપાલમાં બનેલા સમ્બન્ધી. રજા
प्राग् वतः स्त्री-पुंसात् ननञ् ६।१।२५॥
વત્ પ્રત્યયાર્થ (ફૂ.નં. ૭-૧-૧૬, ૭--૧ર થી વિહિત વતુ પ્રત્યયાર્થ) પૂર્વેના અર્થમાં તેમ જ મર્થ ને છોડીને અન્ય અપત્યાદિ અર્થમાં વિહિત નું પ્રત્યયના અપવાદના વિષયમાં સ્ત્રી અને પુરૂં નામને અનુક્રમે નમ્ () અને નગ્ન (7) પ્રત્યય થાય છે. ત્રિયા સત્યમ્ અને પુતો પત્યનું આ અર્થમાં સ્ત્રી નામને આ સૂત્રથી ન” પ્રત્યય અને પુનું નામને આ સૂત્રથી નમ્ પ્રત્યય. “પવસ્થ ર-૧-૮૬' થી પુરૂં નામના હું નો લોપ. “વૃ૦િ -૪-૧' થી સ્ત્રી ના ફુ ને વૃદ્ધિ છે આદેશ તેમ જ પુસ્ ના ૩ ને વૃદ્ધિ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી ત્રણ અને પત્ર આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશ સ્ત્રીનું અપત્ય. પુરુષનું અપત્ય. || વત તિ વિમ્ ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ વત્ (ફૂ. નં. ૭9-9, 9-૧૨ થી વિહિત) પ્રત્યયાર્થ પૂર્વેના જ અર્થમાં (વત્ પ્રત્યયાદિના અર્થમાં નહિ ) સ્ત્રી અને પુસ્ નામને અનુક્રમે નનું અને સ્નનું પ્રત્યય થાય છે. તેથી ત્રિયા ફુવ અહીં વત્ પ્રત્યયના અર્થમાં આ સૂત્રથી નગુ
૧૫.
