Book Title: Kalpsutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
श्री कल्प
सूत्रे
॥१४॥
नटी नृत्यदर्शनमपि निषिद्ध ' - मिति जडत्वान्न ज्ञातं; परन्तु ऋजुस्वभावत्वेन यथास्थितमुत्तरं दत्तम् । तदनु गृहीतं च तेन प्रायश्चित्तमिति ।
अथापरो दृष्टान्तः - कोङ्कण देशवासी कश्चित् श्रेष्ठी वार्द्धके दीक्षितो जातः । एकस्मिन् दिवसे तस्य सुरैर्यापथिककायोत्सर्गेऽधिकः समयो जातः । अथ पारितकायोत्सर्ग तंगुरुः पप्रच्छ - सौम्य ! एतावत्कालिके ध्याने या किं चिन्तितम् ? स सविनयमुवाच - भदन्त ! जीवदया चिन्तिता । कीदृशी जीवदया चिन्तितेति
आई थी, इसी से मैंने नटीका नृत्य देख लिया, भविष्य में कभी ऐसा नहीं करूँगा ? इस प्रकार कह कर उसने प्रायश्चित्त ले लिया ।
इस उदाहरण से ज्ञात होता है कि प्रथम तीर्थंकरके शिष्य जड होनेके कारण नट-नृत्य के निषेध से नटीनृत्यका निषेध तो न समझ सका, किन्तु ऋजु (सरल-सीधे ) होने के कारण उसने सच्ची बात कह दी, और प्रायश्चित्त भी ले लिया ।
दूसरा उदाहरण:
कोंकण देशका एक सेठ वृद्धावस्था में दीक्षित हुआ। एक दिन ईरियावहिया के कायोत्सर्ग में उसे अधिक समय लग गया। कायोत्सर्ग समाप्त करने पर उससे गुरुने पूछा 'भद्र! इतने लम्बे समय के ध्यान में तुमने क्या चिन्तन किया ?' उसने विनयपूर्वक कहा - भगवन् ! जीवदया का चिन्तन किया । '
નાચના નિષેધ પણ આવી જાય છે તે હું સમજ્યા નહિ; માટે નટીના નાચ જોયા, હવેથી તેમ કરવાના ભાવ નથી. આ પ્રકારે કહી તેણે પ્રાયશ્ચિત્ત લઇને આત્મશુદ્ધિ કરી.
આજ વિષયમાં અન્ય દૃષ્ટાંતઃ— કાંકણુ દેશના એક શેઠે વૃદ્ધાવસ્થામાં દીક્ષા લીધી. કોઇ એક સમયે કાચેાત્સગ સમાપ્ત થયાં બાદ ગુરુ મહારાજે પૂછ્યું કે આટલેા સમય · ઇરિયાવહી' પડીમતાં કેમ થયા? વૃદ્ધે જવાબ આપ્યા કે ‘જીવદયા'નું ચિંતવન કરતાં વખત ઘણા લાગી ગયા. ‘ જીવદયા' માં મેં એવુ' ચિંતવ્યુ કે માશ
શ્રી કલ્પ સૂત્ર : ૦૧
कल्प
मञ्जरी टीका
।।१४।।
