Book Title: Tattvavichar
Author(s): Buddhisagar
Publisher: Adhyatma Gyan Prasarak Mandal
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008676/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrImad buddhisAgarasurigraMthamAlA granthAMka-92 zAstravizArada yoganiSTha jainAcArya mahAkavi zrI buddhisAgaramarikRta, tatvavicAra, chapAyI prasiddha karanAra, zrI adhyAtmajJAnaprasArakamaMDala, hA. vakIla mohanalAla himacaMda-mu. pAdarA. (deza gujarAta) For Private And Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra * www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 6666666666666666666 kromad buddhisAgarasUri graMthamALA-granyAMka kara tattvavicAra. ( saMkSipta zrAvakAcAra sahita. ) -- raciyatA--zAstravizArada jainAcAya zrImAna buddhisAgara surIzvarajI AvRtti bIjI. vIra saMvat 2451 prakAzakazrI adhyAtmajJAna prasAraka bhaDI hA. vakIla mehanalAla himacaMda. 3. yAdaza vikramArka 1981 mUlya rU. 0-6-0 Votec For Private And Personal Use Only prata 1250. so 1425 SEEEEEEEEEEEE Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir amadAvAda: zrI "prajAhitArtha" mudrAlaya presamAM paTela somAbhAI dalapatarAme chApyuM . zAhapura navI piALa-amadAvAda, For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nivedana. adhyAtmajJAna prasAraka maMDaLa taraphathI prakaTa thatI zrImad buddhisAgara rigraMthamALAnA graMthAMka 92 tarIke A tattvavicAra graMtha prakaTa karavAmAM Ave che ke jenA racayitA zAstravizArada jainAcArya rogani zrImad buddhisAgara surIzvarajI che. A graMtha pAdarAnA vakIla mohanalAla himacaMda vagerenA hitArthe saM. 1958mAM racavAmAM Avela che. A graMthanuM nAma vAMcatAja temAM kayA viSayone samAveza karavAmAM Avyo che te sahaja samajAya tema che. graMthanI aMdaranA tamAma viSayo tatvajJAnanA che ane jaina dharmanA abhyAsI sunna baMdhuoe jANavA yogya che. bALa vRddha sarve baMdhuone dareka viSayanuM svarUpa samajavA mATe A graMthanI racanA gujarAtI bhASAmAM gadyamAM karavAmAM AvelI che. tattvajJAna sivAya jaina dharmanuM svarUpa samajI zakAya nahi ane tene mATe gurUzrIe dIkSAnI zarUAtamAM tattvavicAra nAmane graMtha ke jenI aMdara tatvane jaina zAstrAdhAre prabaMdha karela che te dareka viSaya jaina dharmanuM svarUpa jANavA mATe aneka vakhata punaH punaH vAMcavA yogya che. gurUzrIe atyAra sudhI pitAne ghaNo samaya pustako lakhavAmAM kADhela che. ane teozrInAM pustako jyAM tya prasiddhine pAmelA che e jANI sujJa baMdhuone AnaMda thaze. A graMthanI aMdara sahAya maLI nathI chatAM paNa maMDaLa sastI DiMmate pustaka pragaTa karI vece che. e cAlu pejanA akhaMDitapaNe cAle te hetuthI A graMthanI kiMmata mAtra 0-6-0 rAkhavAmAM AvI che. bhaviSyamAM paNa maMDaLa taraphathI aneka pustake prasiddha karavAnuM bane For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ema icachAya che. A graMthanI jUnI AvRtti tapAsI tene chapAvavA ApyA pachI tenA buphe sudhArIne zuddha chapAvavA mATe sANaMda nivAsI saMghavI kezavalAla nAgajIbhAIe ghaNIja upayogI ane khaMtapUrvaka aMtaHkaraNathI sahAya ApI che je mATe temane dhanyavAda ApavAmAM Ave che. A graMtha chapAvavA ApyA bAda prajAhitArtha presanA mAlIka pA. DAhyAbhAI dalapatarAma ke jeo pitAne presamAM maMDaLanuM kAma khaMtapUrvaka karI ApatA hatA teo gayA mAgazara mAsamAM TuMka samayanI bImArI bhogavI gujarI gayA che. temanA maraNathI eka utsAhI kAma karI ApanAranI khoTa paDI che. teo pramANikapaNe maMDaLanuM kArya karI ApatA hatA. ame maMDaLa taraphathI temanA AtmAnI zAMti IcchIe chIe. % zrI guru #rfmata mu. sANaMda. | savA 1981 nA phAgaNa ke zukala bIja. adhyAtmajJAna prasAraka maMDaLa hA. AtmArAma bemacaMda kApaDIA, For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir arpaNa patrikA. munirAja zAMtamUrti zrI vijayajI mahArAja !!! ApanuM sAdhu jIvana jainamamAM upayogI nIvaDayuM che. mArI gRhastha dazAmAM mane Ajela, vijApura, mesANA, pAlItANumAM tamArI sAdhudazAne sAro anubhava thaye che. jainavetAMbara mUrtipUjaka kAmamAM tame cAritrazIla, guNagrAhaka ane jaina kemanI unnati mATe jIvanArA saMta che. tamArAmAM aneka saddaguNo khIlyA che. tamoe janama ane jainetara kAma upara ghaNe upakAra karyo che, tamArI vairAgya tyAgadazA sArI che. hAla to thoDAM varSathI tame janakAma saMdhasevA bhaktimAM vizeSa prApta kare che. kriyApAtra, guNI upadezaka, prabhubhakta saMta tarIke tamAro AtmA vikasita thato jAya che, anya manuSyonI niMdA TIkAthI tame ghaNuM dUra rahe che, nakAmamAM prasaMge thatA dhArmika keTalA saMkucita hAnikAraka jhaghaDAothI dUra raho cho. janamane sadAcArano sArI rIte bodha Ape che. mane tamArA keTalAka vicAro anukula ne hoya ane tamane paNa mArA na hoya ema kaIka jaNAya to paNa tame anya keTalAka sAdhuo karatAM matasahiSNutAAdimAM AgaLa vadhe che. jana saMdhamAM tamo haMsanI peThe dRSTi dhAraka che. mane tamArA guNane rAga che. aneka sAdhuonA paricayamAM huM Avyo chuM, chatAM keTalIka bAbatomAM tame anya sAdhuo karatAM ghaNuM uttama udAra vicAraka AtmArthI saMta che. tethI guNAnurAge tamane A tattvavicAra pustakanI apaNa patrikA karIne tamArA AtmAnI sAthe Atmaka guNabhAvane dhAraNa karavAne zuddha guNarAga prema prakaTa karIne tamArA AtmAnI pUrNa unnati icchuM chuM. OM aha mahAvIra zAntiH 3 mu. vijApura. le. buddhisAgara. For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvavicAra grantha prastAvanA. A tattvavicAra granthanI pahelI AvRtti zrI jaina jJAnaprasAraka maMDaLe muMbaImAM vi. saM. 1960 mAM zAtisudhAkara presamAM chapAvane cAra AnAnI kiMmata rAkhI bahAra pADI hatI. jaina jJAnaprasAraka maMDaLanA AgevAne jhaverI jIvaNacaMda dharamacaMda tathA jhaverI amaracaMda kalyANacaMda tathA jainapatranA adhipati kArabhArI bhagubhAI phatehacaMda Anarari sekreTarI hatA ane te maMDaLa ane mArA upadezathI jhaverI jIvaNacaMda dharamacaMde sthApyuM hatuM ane suratanA jhaverI bhaNasALI cunIlAla bAlubhAI te maMDaLa taraphathI pustaka chapAvavA ghaNe utsAha dharAvatA hatA. vi. saM. 1958 nI sAlanuM cemAsuM pAdarAnA saMghanA AgrahathI amArA gurUmahArAja zrI sukhasAgarajI mahArAjanI sAthe pAdarAmAM karavAmAM AvyuM. te vakhate suthAvaka vakIla zAha mehanalAla hImacaMda tathA vakIla tribhavana dalapatabhAI tathA vakIla naMdalAlabhAI lallubhAI vigere amArI pAse navatattvanuM svarUpa dhAratA hatA te vakhate A granya pAdarAmAM vi. saM. 1958 nA AzADa sudi trIjanA divase vakIla mohanalAla hImacaMdanA hitArthe racyo hato. A tattvavicAra granthamAM prathama zrAvaka dharmAcAra upara nibaMdha pRSTha 11 ne lakhele che. ane temAM zrAvakanI karaNa batAvI che. pazcAta teramA pAnAthI tattvavicAra grantha zarU karyo che temAM jIvana 563 bhedanuM varNana karavAmAM AvyuM che tathA deva, nArakIo, manuSya ane tinuM svarUpa jaNAvavAmAM AvyuM che. pazcAta cAragatinA chene cha prakAranI lemyA paikI kayI kayI lemyA For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir e hoya che te jaNAvI che. pazcAt AhArI ane anAhArI chevonuM svarUpa batAvyuM che. jaya mA pUra sudhI devatAonuM svarUpa varNavyuM che ane kara mA pRSThathI 48 mA puTa sudhI narakanuM svarUpa varNavyuM che ane 50 mA pUchathI pa6 pRSa sudhI manuSyanuM svarUpa varNavyuM che ane 56 mA pRthI te 67 mA sudhI tiryaMcanuM svarUpa varNavyuM che. 67 mA pUchathI ajIva tatvanA svarUpane prAraMbha thAya che. 68 mA pUchathI kALatattvanuM svarUpa varNavyuM che. 70 mA pRSThathI puNya tatvanuM svarUpa zarU thAya che. 75 mA pRSThathI pApa tattvanuM svarUpa zarU thAya che. 82 mA pRSThathI Asava taravanuM svarUpa zarU thAya che. 85 mA pUchathI saMvara tattvanuM svarUpa zarU thAya che. pR4 92 thI nirjarA tattvanuM svarUpa zarU thAya che. pRDha 95 mAthI baMdha tatvanuM svarUpa zarU thAya che ane pRtra 99 thI mokSa tattvanuM svarUpa zarU thAya che ane pUruM 103 thI 104 sudhI aMtya maMgalanI racanA che. e pramANe nava tatvanuM svarUpa varNavavAmAM AvyuM che. A granya bIjIvAra chapAvavAmAM AvyuM che, tenuM kAraNa e che ke prathamavRttinI kopIo khapI gaI hatI ane maLatI nahotI tethI aneka zrAvakanA AgrahathI tattvavicAra pratyenI dvitIyAvRtti adhyAtma jJAna prasAraka maMDaLa taraphathI bahAra pADavAmAM AvI che. A pustakanI dvitIyAvRttimAM nava tatva viSayanI anukramaNikA pUchavAra chapAvavAmAM AvI che. A pustakanI ditIyAvRttinAM pra sudhAravAmAM sANaMda nivAsI zrAvaka saMghavI zA. kezavalAla nAgajIe sArI mahenata lIdhI che ane amane prapha sudhAravAmAM sArI madada karI che. A pustakamAM je kaMI jinAjJAva rUddha lakhyuM hoya chapAvyuM hoya te te gItArtha AcArya sudhAro For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir evI vinayapUrvaka prArthanA karavAmAM Ave che ane A granthamAM jinAjJAvirUddha je kaMI lakhAyuM hoya tenI saMghanI AgaLa mAphI mAguM chuM ane pazcAttApa karuM chuM. A pustaka bALane ghaNuM upayogI thaI paDe evuM che ane tethI jenA bALakane te vAMcavA mATe khAsa bhalAmaNa karavAmAM Ave che. A granthamAM je kaMI deSa bhUla paMDita purUSane jaNAya to teoe amane sUcanA karavI ke jethI tene tRtIyAvRttimAM sudhArA karavAmAM Avaze. ityevaM OM a~ha mahAvIra zAntiH 3 le. buddhisAgara suri. mu. mahuDI (madhupurI) tAluke vijApura, vi. 1981 mAghavadi 10 budhavAra For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir = 2 anukramaNikA. viSaya, pRSTha. | viSaya. pRSTha. 1 nivedana | 18 bhuvanapatinA bheda ane 2 arpaNapatrikA tenuM svarU5 re 3 prastAvanA 20 tithI devanuM svarUpa 25 4 anukramaNikA 21 vyaMtara devenuM svarUpa ra7 azuddhi zuddhi patraka 11 22 vyaMtara devanA bheda 28 6 zrImad buddhisAgara suri - 23 vANavyaMtara devAnuM svarUpa 30 thamALAmAM pragaTa thayelAM pu- 24 manuSyanA bheda 31 stake 25 tiryaMcanA bheda 7 saMkSipta zrAvakAcAra 26 devatA cavIne kyAM upaje 37 8 jIvata 27 lesthAsvarUpa 9 pRthvIkAyanA meda 28 AhAra 38 10 apakAyanA bheda 29 narakavarUpa 11 teukAyanA bheda 30 lemyA svarUpa 48 12 vAyukAyanA bheda 31 manuSyasvarUpa 13 vanaspatikAyanA bheda 15 32 cakravatinAM cauda ratno para 14 beIdriya jIvanA bheda 17 33 manuSya marIne kyAM jAya 53 15 teIdriya jIvanA bheda 17 ! 24 cAre gatimAMthI AvyA 16 caturiMdriya jIvanA bheda 17 keTalA keTalA mokSe jAya 54 17 paMceMdriya jIvanA bheda 17 35 tiryaMca svarUpa 18 devatAnA cAra prakAra 17 { 36 kAyasthiti For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 4 - 2 prakAra 8 6 viSaya. pRSTha. | viSaya. 37 nigodiyA jIvanA bheda paka ! 54 sthAvaradazaka 38 tivacamAM ye jIva jAya che 55 Asavatattva 39 sopadamI ane nirUpakramI 64 56 saMvaratava 40 AyuSya tUTavAnA sAta - 57 pAMca samiti 14 58 traNa gupti 41 sarva jIvanI paryApti 65 59 bAvIza parisaha kara ajIvatattva 60 dazavidha yatidharma 43 dharmAstikAya 67. 61 bAra bhAvanA 44 adharmAstikAya 62 pAMca cAritra 45 AkAzAstikAya 63 nirjarAtatva 46 pudagalAstikAya 64 cha bAhya tapa * 92 47 kALadravya 65 cha abhyatara ta5 * 93 48 padvavyanuM kaMIka vizeSa 66 baMdhatattva svarUpa 67 prakRtibaMdha 49 puNyatattva 68 sthitibaMdha - 97 50 puNya baMdhAvAnA nava 69 sabaMdha prakAra 70 pradezabaMdha - 99 51 puNya bhogavavAnA betA- 7 mekSatattva lIza prakAra 71 2 maphatatvanA nava bheda 96 para trazadazaka 78 73 siddha jIvonA paMdara bheda 100 53 pApatatva 75 74 atyamaMgala 103 - 9 - 99 For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir azuddhi-zuddhi patraka. paMkti azuddha parA hatAryakArI parahitArthakArI 0-21 tIthakaranuM tIrthakaranuM nahi. nahi taryacanI tiryaMcanI dizA dizA bhUmi bhUmi kama Agna, vijaLI agni, vijaLI vaTALiye vALiyo vyApIne vyApIne utpanna utpanna teIndriya te kriya siMhanuM siMhanuM viSNabhe viSkame vyatara sAmyamukhavALA saumyamukhavALA vimAne vimAne kALa biMdu biMdu vyaMtara For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra pRSTha 41 51 para >> ,, 60 2) ,, ,, okhI vAvA ,, }G ' ' sama .. = 29 88 paMkti s 8 ra 11 23 13 15 '', 23 13 22. 11 17 } ** ra ** huM www.kobatirth.org 12 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir azuddha sAdha sama ma Ama vaitADhaya mANurana teSudriya teSudriya coridriya tiyaca ata hata kayA mudda caLayamAna zuddha For Private And Personal Use Only sAMdhama samami AvyA vaitADhaya maNiratna taiiMdriya taiindriya caoNri kriya sava mudda " mAMhe ''tI pachI r umeravuM " AhAra sArU mukha udhADe che te " gulaja garbhaja svabhava AdArika AnupUrvA pApakama tiryaMca aMtaryuM hata sarva mu te nIce pramANe svabhAva dArika Anupa pApakama kriyA buddhi caLAyamAna Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra pRSTha 1 97 cUMTa 100 37 101 104 bhakti 1 11 2 11 14 23 15 ---- www.kobatirth.org 13 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir azuddha citavaSNunA akSayasthAta sthati yAda vicAravu ke tItha kara suda For Private And Personal Use Only zuddha citavaNA akSayasjita sthiti cauda viyAravuM te tIrthaMkara sudi 3 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI adhyAtmajJAnaprasAraka maMDaLa taraphathI zrImad buddhisAgaramUrijIgranthamALAmAM pragaTa thayelA grantho. 200 206 336 215 340 248 graMthAMka. 1 ka. bhajana saMgraha bhAga 1. * 1 adhyAtma vyAkhyAnamAlA. * 2 bhajanasaMgraha bhAga 2. * 3 bhajanasaMgraha bhAga 3. * 4 samAdhizatakam. 5 anubhavapacizI. 6 AtmapradIpa. * 7 bhajanasaMgraha bhAga 4. 8 paramAtmadarzana. * 9 paramAtmajyoti. *10 tattvabiMdu. *11 guNAnurAga. (A. bIjI.) *12-13. bhajana saMgraha bhAga 5 tathA jJAnadIpikA. kiMmata. 0-8-0 0-4-0 0-8-0 0-8-0 0-8-0 0-8-0 0-8-0 0-8-0 0.12.0 0-12.0 0-4-0 0-1-0 304 400 500 230 24 0-6-0 For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 15 * 14 tIrthayAtrAnuM vimAna, (A. bIjI.) 64 190 172 * 15 adhyAtmabhajana pada saMgraha. 16 gurubodha. * 17 tatvajJAnadIpikA. 18 gahUMlI saMgraha bhA. 1 19 - 20 zrAvakadharmasvarUpa bhAga 124 112 1 - 20 ( AvRtti trIjI . ) * 21 bhajanapadasaMgraha bhAga 6. 22 vacanAmRta. 23 yogadIpaka. 24 jaina aitihAsika rAsamALA. *25 Anandaghanapada (108) bhAvArtha Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 40-40 208 388 268 408 saMgraha * 26 adhyAtmazAnti (A. bIjI.) 27 kAvyasaMgraha bhAga 7. *28 jainadharmanI prAcIna ane arvAcIna sthiti. *29 kumArapALa ( hiMdI ) 30 thI 34 sukhasAgara gurugItA. 808 132 156 96 287 300 For Private And Personal Use Only 0-2-0 0-6-0 0-8-0 0-6-0 0-3-0 0-1-0 0- 12-0 0-14-0 0-14-0 1-0-0 R-0-0 0-3-0 0-8-0 0-2-0 0-6-0 Or -8-0 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 8-4-0 0-4-0 0-6-0 0-5-0 65 SaDdravyavicAra. 240 *36 vijApura vRttAMta. 37 sAbaramatIkAvya. 38 pratijJApAlana. *39-40-41 jainagacchamataprabaMdha, saMghapragati, jainagItA. 304 42 jainadhAtupratimA lekhasaMgraha bhA. 1 328 43 mitramaitrI. *44 ziSyopaniSad. 45 jainopaniSad. 46-47 dhArmika gadyasaMgraha tathA sadupadeza bhA. 1. 976 48 bhajanasaMgraha bhA. 8 976 *49 zrImad devacaMdra bhA. 1. 1028 50 karmayoga. 51 Atmatattvadarzana. 112 52 bhAratasahakArazikSaNa kAvya. 168 53 zrImad devacaMdra bhA. 2 1200 54 gahu~lIsaMgraha bhA. 2 130 0-8-0 0-2-0 0-2-0 48 3-0-0 3-0-0 2-0-0 1012 3-0-0 0.10.0 0-1000 3-8-0 0-4-0 For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3..-0 0.12. 0-6-0 1-0-0 1-4-0 1-4-0 55 karmaprakRtiTIkAbhASAtara 56 gurugIta gahulIsaMgraha. 190 57-58 AgamasAra ane adhyAtmagItA. 470 59 devavaMdana stuti stavana saMgraha. 175 60 pUjAsaMgraha bhA. 1. 61 bhajanapada saMgraha bhA. 2. 484 62 bhajanapada saMgraha bhA. 10 200 63 patrasadupadeza bhA.2 575 64 dhAtupratimAlekha saMgraha bhA. 2 180 65 jainadRSTie IzAvAsyopaniSad bhAvArtha vivecana. 66 pUjAsaMgraha bhA. 1-2 415 67 snAtrapUjA. 68 zrImad devacaMdrajI ane temanuM jIvanacaritra 69-72 zuddhopayoga vi. saMskRta graMtha 4 73-77 saMgha kartavya vi. saMskRtagraMtha 5168 78 lAlA lajapatarAya ane jainadharma 100 360 1-.. 24 0-4-0 0.12.0 0.12.0 For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 16 120 79 cintAmaNi. 80-81 jainadharma ane strIstidharmano mukAvalI tA. jainastrIsti saMvAda. 220 200 84 82 satyasvarUpa. 83 dhyAnavicAra. 84 AtmazaktiprakAza. 85 sAMvatsarika kSamApanA. 86 Atmadarzana ( maNicaMdrajI kRta sajjAyonuM vivecana ) 150 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 90 AtmaprakAza. 91 zokavinAzaka graMtha. 92 tacavicAra ( A. bIjI ) 93 adhyAtma gItA. 94 Atma samAvi zataka. 95 jIvaka prabodha. 96 Atma svarUpa. 97 paramAtma darzana. 98 jainasUtramAM mUrtipUjA. 87 jaina dhArmika zaMkA samAdhAna. 55 88 kanyAvikraya tathA vALalana niSedha. 220 89 AtmazikSA bhAvanA prakAza. 140 80 115 565 80 120 saMskRta graMtho. For Private And Personal Use Only 0-8-0 1-0-0 0.12-0 0-6-0 0-4-0 0-3-0 0-8-0 0-2-0 0-3-0 050 1-8-0 0-1-0 0-6-0 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir chapAtA grantho, 1 jaina zve. graMthanAmAvali. 4 u. zrIyazovijayajI nibaMdha. 2 zrIdevacaMdrajI nirvANarAsa. 5 bhajanasaMgraha bhA. 11 mo. (zrImad devacaMdra jIvanacaritra.) 3 moTuM vijApura vRtAMta. pustako maLavAnAM ThekANuM- 1 vakIla mohanalAla hImacaMda. pAdarA ( gujarAta) 2 AtmArAma khemacaMda, sANaMda (jIle amadAvAda ) 3 bhAkharIA mohanalAla nagInadAsa 19ra-94, bajArageTa keTa-muMbaI, 4 zeTha nagInadAsa rAyacaMda bhAkharIA, mahesANA 5 zeTha caMdulAlagekaLadAsa, vijApura jenajJAnamaMdira, 6 bukaselara meghajI hIrajI pAyadhunI-muMbaI 7 zeDa ratilAla kezavalAla, prAMtija. 8 zrImad buddhisAgarasUri maMDala. pithApura. For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir To , saMkSipta thAvAcAra ko , navA zrImanAvI dUtAvAsa / zrAddhAnIpajyAre rAjya vimA che ? jJAnAdi lakSmIe karIne yukta ane kAlokanuM svarUpa prakAza karanAra viraprabhune namaskAra karIne svaparane hitakAraka zrAvakakRtyane manuSya mAtra sukhanI vAMchA kare che te saMpUrNa sukha A jIvane mekSa prApta thaye maLe che. te mekSanI prApti dhyAnathI thAya che, ane dhyAna mananI zuddhithI thAya che, ane manazuddhi thAya chatavAthI thAya che, kaSAyanuM jItavuM Idriyane jaya karavAthI thAya che, ikriyajaya sadAcArathI thAya che, mATe sarvane sadAcAra pALavAnI AvazyakatA che. te kAraNamATe sutrAvakane dina pratye zuM kArya karavuM tenuM vivecana karAya che. zrAvaka ekavIza guNae karIne yukta ho joIe te guNe nIce pramANe jANavA. 1 akSaka (gaMbhIra hadayavALA ), 2 rUpavAna (jenAM aMgopaga ane Idriya vikAra rahita sArAM heya ), 3 prakRtisaumya ( zataravabhAvI, pApathI dUra rahenAra ane cAkara nekare rAjI For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir khuzIthI sevA kare te), 4 kapriya ( dAna zILa vinaya vagere guNethI lekanA manamAM prIti utpanna karanAra ), 5 akrara (manamAM kaleza nahi rAkhanAra ). 6 bhIrU (pApathI ane apayazathI Dara rAkhanAra), 7 azaTha ( kAIne nahi ThaganAre ), 8 sudAkSiNya (koinI prArthanAne bhaMga nahi karanAra), 8 lajajALu (manamAM hArama hovAthI khoTAM kAryane varjanAra ), 10 dayAluM, 11 madhyastha, 12 guNarAgI ane nirguNInI upekSA karanAre, 13 satha (dharmakathAne rAgI ), 14 sapakSayukta ( jene parivAra zIlavaMta ane vaDIlanI AjJAnusAra cAlanAra hoya ), 15 sudIrdhadaza (dIrghadraSTivALo), 16 vizeSajJa (vastudharmane yathArtha rIte samajanAre ), 17 vRddhAnuga ( guNavRddha, jJAnavRddha ane vRddhanI sevA karanAre tathA temanA kahevA pramANe cAlanAre ), 18 vinIta (guNune vinaya karanAra), 18 kRtajJa (karela upakArane nahi bhUlanAra ), 20 parahitArthakArI (paranuM hita karanAra ), 21 labdhalakSa (dharmakayamAM jene sArI zIkhAmaNa lAgelI che e). A pramANe ekavIza guNoe karIne yukta jinAjJAne hRdayane viSe dhAraNa karI jinAjJAnusAra vartanArane zrAvaka kahIe. teNe rUDe AcAra kema pALa te kahe cheHte pAchalI rAtre pahera rAtri zeSa rahe tyAre nidrAno tyAga karI navakAramaMtranuM smaraNa karavuM. nidrA vizeSa levI nahi. savAramAM meDA uThavAthI baLa, buddhi, AyuSya ane dhananI hAni thAya che mATe vahelA uThavuM. navakAramaMtranuM smaraNa karatA zAneviSe besI kavya, kSetra, kALa ane bhAvathI upayoga kare ke huM zrAvaka chuM ke bIjo koI chuM ? For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir e vicAra kare te dravyathI upaga; huM pitAnA gharamAM chuM ke pArake ghera, meDA upara ke bhUtaLa upara e vicAra karavo te kSetro upayoga tri che ke divasa che evo vicAra kare te kALathI upayAga: mana, vacana ane kAyAnA duHkhathI huM pIDAyelo chuM ke nahi e vicAra kare te bhAvathI upayoga; e caturvidha upaga dIdhA pachI nidrA barAbara gaI na hoya te nAsikA pakaDIne zvAsozvAsa roke tethI nidrA taddana jAya, eTale te vakhate DAbI agara jamaNI bAjunI je nADI vahetI hoya te tarapha paga prathama dharatI upara mUkI zadhyAthI uThe. bAraNuM joIne bahAra nIkaLI kAyaciMtA nivAre. te vakhate keine bolAve te dhIre sAde bolAve kemake utAvaLA belavAthI ke khuMkhArA, khAMsI, huMkAra vagerethI gIrolI vagere hiMsaka prANIo jAge, paDosanA mANaso jAgrata thaI AraMbhanAM kAryo kare vagere anartha kAryanA kAraNika banavuM paDe, mATe maMdasvarathI koIne kaI batAvavuM paDe te bolavuM. dehaciMtA nivAraNa karyA bAda zuddhavastra paherI pUrva dizi sanmukha athavA uttaradizi sanmukha pavitra zarIre pavitra sthAnake besI mana sthira rAkhIne zrInavakAramaMtrano jApa kare, kemake apavitra athavA pavitrapaNe sukhiyo athavA dukhiyo thake paNa je prANa navakAra pratye dhyAve te sarva pApathI makAya che. aMgulIne Terave je navakArane jApa kare, je merU elaMghI jApa kare, vaLo saMkhyA rahita jApa kare tenuM prAye a5 phaLa hoya, jApa traNa prakAre che. uttama, madhyama ane jaghanya. emAM kamaLa AdikanA vidhie je gaNe te prathama mukhya jANo. navakAravALIe gaNe te madhyama jApa jANave. mauna dhAraNa karyA vinA, saMkhyA vinA, mana sthira vinA, For Private And Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sthAnaka vinA ane dhyAna vinA je gaNe te trIjo jadhanya jApa jANavA. jApa karyA pachI huM krANu ? mArI jAti kaI ? kuLa kANu ? deva kANu ? gurU kANu ? dharma kayA ? abhigraha kayA ? avasthA kai ? meM peAtAnuM kartavya karyuM ke nahi ? kAMi akRtya karyu ke zuM ? kAMi kartavya karavAnu bAkI che ke zuM ? karavAnI zakti te pramAzathI nathI karAtuM evuM kAMi che ke kema ? pArakA jana mArUM zuM sArUM mAhu jIve che ? huM peAtAnuM zuM sArUM mAThuM jouM ? kayA doSa huM chAMDatA nathI ? Aje yA tIthakaranuM kalyANaka che ? Aje tithi kaI che ? mAre zuM vrata niyama karavA che ? te vicAre. cauda niyama dhAre. pachI upAzare athavA peAtAne dhare zuddha sthAnake jaine peAtAnAM pApa zuddha karavAne arthe paMDita purUSoe pratikramaNa karavuM. pratikramaNa nahi. karanAre khATAM svapna Avela hoya tenA doSa nivAravA 108 zvAsazvAsane kAusagga karavA, eTale ' sAgaravara gabhIrA ' sudhI cAra logassanA kAusagga karavA. pratikramaNa karI rahyA bAda peAtAnA kuLakramane yAda karavA pachI maMgaLika stuti bhaNavI. pachI jinamaMdira jAya. tyAM kIdhI che nisAhInI kriyA jeNe evA samata derAsaranI AzAtanAone TALatA zrI bhagavatane traNa pradakSiNAye namA jinAya Adi stutinAM pada bhaNutA thakA akSata-kuLa-naivedha prabhu AgaLa mUke. jamaNe pAse purUSa ane DAbhe pAse strI ubhI rahIne bhagavata pratye vAM vAMde, te vakhate jadhanya nava hAthathI mAMDI sAThe hAthane avagraha mUkI eTale teTale dUra bhagavatathI rahyAcakAM vAMde, tyArapachI uttarAsaNu karI bhalI yogamudrAe rahI mIThI vANIthI caityavadana kare. ( peTa upara e kANI rAkhI kamaLanA DADAne Are mAMDAmAMhe za For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AMgaLI bheLI karIye te yogamudrA.) pachI pitAne ghera jaI prabhAta samayanI kriyA kare. pachI bhajana, vastra ane gharanA mANasanI ciMtA kare, bAMdhava tathA dAsane potapotAnA kAryane viSe thApIne ATha buddhinA guNe karI sahita pizALe gurU pAse jAya, 1 gurUsevA, 2 dharma sAMbhaLa, 3 dharma grahaNa kare, 4 dhAra, 5 vicAra, 6 uhApoha kara, 7 artha jaNa, 8 tattvajJAna karavuM e ATha budinA guNa jANavA. zAstra sAMbhaLavAthI dharmane jANa thAya. tethI duSTa matinuM chAMDavuM thAya, jJAna pAme, vairAgyanI prApti thAya, mATe pizALe jaI be hAtha, be paga ane mastaka, e paMcAMgavaDe gurU ane bIjA sAdhuone khamAsamaNa daIne gurUnI AzAtanA chAMData thake dharma sAMbhaLavA bese. gurU pAse beThAM thakAM paga na bAMdhIe, paga lAMbA prasArIe nahi, paga upara paga na caDAvIe, kAkha uMcI karI batAvIe nahi, pAchaLa besavuM nahi, AgaLa besavuM nahi, paDakhe besavuM nahi, paraMtu gurU sanmukha besavuM. bIjA Avela mANasane gurUnA belAvyA vinA pite belAvavA nahi. gurUnA mukha sanmukha ekAgra cittathI daSTi rAkhI dharma sAMbhaLavA bese, pitAnA mananA saMdeha TALe. vyAkhyAna uThayA bAda devagurUnA guNa gAnArA yAcakavargane yathAzakti dAna ApyA pachI yathAzakti paccakhANa kare, kemake virati vinA je dAtAra hoya te paNa tiryacanI yonimAM jaI upaje, hAthI ghoDAnA bhava pAme, bhoga bhogavatAM paNa baMdhanamAM paDyA rahe, paccakhANa sahita dAna denAra narake na jAya, tiryaMcamAM na jAya, dayAvaMta hoya te AyuSya hIna na thAya, satyavAdI hoya tene mATe svara na hoya tapasyA sarva IdriyarUpa For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 6 agalAMne vaza karavAne jALapAza samAna che, kaSAyarUpa tApa TALavAne drAkSa samAna che, karrarUpa ajINu TALavAne haraDe samAna che. je vastu dUra ane du:khe prApta karavA cAgya hAya, devane paNa durlabha hAya, te sa tapasyAo karI sadhAya che. mATe yathAzakti tapasyA karavIja. pachI bajAramAM jai dharmanItithI dravya kamAvAne vyApAra kare. mitranA upakAra athe, bhAinA uddaya arthe uttama purUSa lakSmI upArjana kare. peAtAnuM peTa teAtiya ca pazu bhare che. vyApArathI AvikA calAvavI te uttama jANavI, khetIvADIthI AvikA madhyama ane AkarI karIne AvikA calAvavI te jadhanya jANavI, ane bhikSA mAgI peTa bharavuM te adhamAdhama AvikA jANavI. te mATe nIca vyApAra pAte kare nahi, khIjA pAse karAve nahi, ghaNA ArbharUpa mahApApa jemAM che, leAkamAM jenI nidA thAya che, ubhaya lAka viddha che, evu kAryaM Acare nahi. A pramANe pahelA paheAranuM kAryaM saMpUNaeN thayuM. have bIje pahAre ghera ja jIva rahita jamIna upara pUrvakrizi sanmukha besI snAna kare. bhalA paranAlAvALuM khAjoTha snAna arthe rAkhe. rajasvalA strIneA athavA caMDALanA sparza thayA hoya athavA sUtaka lAgyuM hoya athavA svajanAdinuM mRtyu thayuM hAya teA sarvAMge snAna karavuM. snAna athaeN pANI nAMkhyAthI jIva hrAya evA snAnadharmathI mithyAtvI jatA peAtAnA jIvane malIna kare che, ane zarIrane pavitra kare che. snAna karyA bAda bhIMnuM vastra mUkI, kAMbaLa Adi vastra paherI, paga bhInA hoya tyAM sudhI tyAMja ubhA rahe. pachI gharanA derAsara For Private And Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pAse jaI dharatI pujI tyAM pUjAnAM vastra sapheda ane phATayAM vinAnI zuddha paherI aSTa paTa mukhakeva bAMdhe. pachI potAnA aMge tilaka karI hAtha dhoI aSTa prakArI pUjA kare. devapUjA avasare 1 mana, vacana, 3 kAyA, 4 vastra, 5 bhUmi, 6 pUjAnAM upakaraNa e sAta vAnAM zuddha rAkhavAM. pUjA vakhate purUSe kadI strInuM vastra paheravuM nahi tema strIe purUSanuM vastra paheravuM nahi. je pahere te kAma tathA rAganI vRddhi thAya. zuddha jaLa lAvI prabhune pakhALa karI aMgabhUtaNAvatI zarIra sUkuM kare, pachI aSTa prakArI pUjA kare. aSTa prakArI pUjAne krama-caMdana, kusuma, dhUpa, akSata, phaLa, naivedya, dIpa, jaLa e aSTa prakArI pUjA jANavI. kasturI-kesara kapUra teNe karIne mizrita manahara caMdanavaDe rAgadveSAdika rahita esaDa Idra jema pUjA karI tema pUjA karavI te prathama caMdanapUjA jANavI. pachI jAI, jAsusa, gulAba, mogare kuMda, caMpaka, macakuMda, so pAMkhaDonA kamaLa vagere puSpothI pUjA karavI te dvitIyA puSpapUjA jANavI. kALA agarano karele, sAkara sahita, ghaNuM kapUre sahita ane ghaNA prayatna banAvelo evo dhUpa bhagavaMta AgaLa ukhe te tRtIyA dhUpapUjA jANavI. jJAna, darzana ane cAritra e traNa bhAva manamAM ciMtavI traNa DhagalA akhaMDita svaccha cokhAnA kare, svastika kare te catuthI akSatapUjA jANavI. bhalA nALiyera, phanasa, 55nasa, bIjorAM, sopArI, AMbA pramukha phaLa mukavA te paMcamI phaLapUjA jANavI. bhalA lADavA, vaDa, mAMDA, cokhA, dALa pramukha rasoI pakavAna vagere prabhu AgaLa dharavAM te pachI naivedyapUjA. pachI dIpaka kare te saptamI dIpapUjA. prabhu upara jaLanI dhAra karavI te aSTamI jaLapUjA jANavI. pUjA karanAra For Private And Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pUrvadizi sAme athavA utaradizi sAmo bese. vidizi ke dakSiNadizA vajIne bese. pUrva dizi sAme besI pUjA kare te lakSmI pAme, amikhUNe saMtApa pAme, dakSiNa dizie maraNa pAme, nairUtya khUNe upadrava upaje, pazcima dizie putranuM duHkha heya, vAyupUNe saMtAna na hoya, uttara dizie lAbha thAya, IzAnakhUNe gharane viSe na rahe. be paga, be DhIMcaNa, be hAtha, be khabhA ane eka mastaka, e nava aMge anukrame jinezvaranI pUjA karavI. pachI lalATe, kaThe, hRdaya ane nAbhie pUjA karavI. prabhAtamAM pavitra vAsakSepathI pUjA kare, be pahore aSTa prakArI pUjA kare ane sAMje dhUpa-dIpavaDe pUjA kare, e trikALapUjA jANavI. pUjA karatAM pulanA be kaTakA na karavA, kaLI chedavI nahI, patrathI phula jAdu na karavuM, hAthathI paDI gayela, jene paga lAgela hoya, je bhUmi upara paDela haya, mastaka upara ANela hoya evuM kula pUjAne yogya nahi jANavuM. gaMdha rahita, ugra gaMdhavALuM, nIca manuSya sparza kareluM, kIDe haMsela, mAThAM vastramAM lAvela, evuM pula paNa pUjAne gya nathI. e prakAre pUjA karyA bAda gAmanAM moTAM derAsara jaI prathama mAphaka mULanAyakajInI prathama pUjA karI pachI bIjI bhagavaMtane pUje. pachI bahAra AvI trIjI nisihi kahIne caityavaMdana kare. eka namaNUNe jadhanya caityavaMdana, be namuzkeNe madhyama caityavaMdana ane pAMca namuThuNe uttama caityavaMdana jANavuM. e prakAre yathAzakti bhAva Take te pramANe caityavaMdana stuti karIne AvarUhi kaheto thako gharapratye jAya. tyAM bhakSyAbharyane vicAra karI potAnA bAMdhavo sAthe bhojana jame. paga dhoyA vinA, rIse caDela ane mukhe mAThAM vacana bolate dakSi For Private And Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir huM zie besI jame te rAkSasabhAjana jAvu. aMga pavitra karI zubha sthAnake nizcala Asane beThIcake devagurUne saMbhAratA bheAjana kare te manuSyanu bhAjana jANuvuM. devapUjA karI pUjya mAtApitA Adita namI sahita supAtre dAna deSTha ekAda paNa sAdhanI baMne jamADI bAjana karavuM te uttamabheAjana jANavu. uttamapurUSAe 1 bheAjana karatAM, 2 sro sevatAM, 3 vamana karatAM, 4 dAtaNu karatAM, 5 vaDInIti karatAM, ane 6 laghunIti karatAM khelavu` nahIM. agnikhUNe, nairUtyakhUNe, dakSiNudizie bhAjana karavu. varjya che, vinA arata veLAye, udayaveLAe, rAtrie, grahaNu hAya tyAre, jJAti dhavamAM zaba dhare paDyuM hAya tyAre jamavuM nahi. nISkRtya karanAra sAthe besI jamavuM nahIM. ajANyAM bhAjanamAM jamavuM nahi. ajANyu bhAjana jamavuM nahIM. bhAjananI AdimAM pANI te viSe samAna, madhyamAM pANI te amRta samAna ane pachavADe pANI pIvuM te zilA samAna jANavu. jA bAda mukhavAsa vAparI mukha zuddha kare. pachI DAbe paDakhe pA kalAka sui rahe. unALA zivAya khIjA divaseAmAM nidrA kare nahi. pachI gharanI zAlA jotA, putrAdikane zIkhAmaNa ApatA e ghaDI paryaMta gharane viSe rahe. pachI nyAyamA`thI dhana kamAvA vyApAranA kAmamAM pravarte. rAjyavirUddha, jAtivirUddha ke dharmavirUddha byApArakA kare nahi. Avaka karatAM vadhAre kharco kare naha ane zuddha vyavahAramAM peAtAnA ceAthe prahara nimana kare. sAMje cAra ghaDI divasa bAkI rahyA chatAM dhare jai vALu kare, e ghaDo divasa bAkI rahe tyAre covihAra-tivihAra-duvihAranuM paccakhANa kare. cauda niyama dhAranAra DAya te saMkSepIne navA dhAraNa kare, hamezAM devasI, caturdazIe For Private And Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pAkSika, ane phAgaNa, azADa ane kArtika zudi 14 comAsI, ne bhAdaravA suda 4 saMvatsarI pratikramaNa kare. pachI gurUnI vaiyAvacca kare. pachI gAmanAM derAsara vaMdana karI gharapratye jAya. tyAM paga dhoI paMca parameSThI navakAra gaNe. je rAgI purUSa upara paNa virAgI thAya te strIne koNa bhogave ? je paMDita hoya te muktipaNI strIne ja bhagave, kemake muktirUpiNI strI che te vairAgI upara rAgiNI che, evu strInuM asArapaNuM ciMtavane thoDIvAra samAdhivaMta thake cAra zaraNa saMbhArato DAbe paDakhe suI nidrA le. buddhimAna purUSa dharmanAM parva viSe strIne bhagave nahi. prajAtheja phakta maithuna sevyA bAda strIthI alaga pathArI upara zarIra zuddhi karI navakAramaMtranuM smaraNa karato nidrA kare. e prakAre zrAvakanuM divasanuM kRtya karyuM. parva tithie vizeSa prakAre tapasyA Adi dharmakRtyamAM tatpara rahe. jinezvaranI ANuM hRdayamAM dhAraNa kare. mithyAtvane parihare ane samyakatvane dhAraNa kare. pavidha Avazyaka kriyAmAM hamezapratye udyamavaMta thAya, parva divase pisaha Adi vrata kare. dAna, zIyaLa, tapa ane bhAvanAmAM Asakta rahe. hamezA svAdhyAya kare, navakArano jApa kare, jayaNApUrvaka varte, jinapUjA, jinastuti, gurUstuti kare, sAdharma vatsala kare, vyavahAranI zuddhi pALe, rathayAtrA, tIrthayAtrA kare, upazama, viveka, saMvarane dhAraNa kare, bhASAsamiti pALe, paDa jInI rakSA kare, dharma purUSono saMga kare, iyinuM damana kare, sAdhudharmanA parINAma rAkhe, saMdha upara bahumAna kare, pustaka lakhAve, zAsana prabhAvanA kare. e prakAre saddagurunAM vacanAnusAra zrAvakane karavA yogya kRtya jAgavuM. mithyAtIonA parve karavAM nahIM. avAkuTavA AdinA For Private And Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rIvAjo rAkhavA nahIM. e pramANe zrAvakadharmane varNavato chate huM samApti avasare maMgaLAcaraNarUpa ahaMta devanI stuti karuM chuM. zrAddhavidhi tathA AcAropadeza Adi graMthakI uddharIne meM a5 mativALAe A racanA karI te devagurUnA prasAdathakI vIrazAsana lagI jyavaMtI varto. sarvamaMgalamAMgalyaM / sarvakalyANakAraNam // pradhAna sarva dharmANAM / jainaM jayati zAsanam // 1 // l 3 For Private And Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir va saMkSipta zrAvakAcAra AKDIORGDicotcoice PICIODIODIGDIOtcDIGIOXK samApta. 44444 EKYCOTODIODICTCHEDIESYCHICICE For Private And Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SEEEEEEEEEEEEE tattva vicAra. ::::: OM pArzvanAthAya namaH DhAhA. risAdANI pA nAca, trevIzamA sukhakAra; pada kaja namI tehanA, valI sadgurU jayakAra. 1 sUtra graMtha anusArathI, bhavijanane hitakAra; ati sukhadAyaka graMtha e, nAme tattvavicAra.--2 samavasaraNu besI prabhu, diye dezanA sAra; nava tattva prakAziyAM, kahIza huM leza vicAra.-3 jIvAjIva ne puNya pApa, Asrava svara jANu; nirA baMdha ne mokSa nava, tattva kahe jinabhANu.-4 tattva nava che. 1 jItattva, 2 ajIvatattva, 3 puNyatI, je pApatattva, 5 Asravatattva, saMvatattva, cha nirAtattva, 8 khaMdhatattva, 9 meAkSatattva. For Private And Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14 jIvata. jIva be prakAranA che. 1 muktinA, 2 saMsArI. 1 ATha karma thakI rahita thayA hoya ane mekSasthAnamAM birAjamAna heya tene muktinA jIva kahe che. 2 ATha kama sahita hoya tene saMsArI kahe che. saMsArI jIvanA be bheda che. 1 sthAvara, 2 trasa. sthAvaranA pAMca bheda che. 1 pRthvIkAya, 2 apakAya, 3 teukAya, 4 vAyukAya, 5 vanaspatikAya. eka sparzendriyavALA pAMca sthAvara ekendriya jIve che. pRthvIkAyanA bheda-sphaTikamaNi, ratna, paravALAM, hiMgaloka, haDatALa ane pAra. senuM, rUpuM, trAMbu kathIra, jasata, sIsuM, loDhuM e sAta dhAtu agnikAyanA saMyoge teukAya kahevAya che. agnisayogaabhAve pRthvIkAya che. khaDI, ramacI, araNe pASANa, pale pASANa, pAMca varNana abharakha, turI, khAro, mATI, pASANa, surama, siMdhava, sAjI, biDalavaNa, kAcalavaNa tathA samudralavaNuM ItyAdi pRthvIkAya saMsArI jInA bheda che. apUkAyanA bheda-kUvAnuM pANI, AkAzathI paDeluM pANI, esanuM pANI, hima, karA, ghAsanAM upara paDelAM pANInAM biMdu, dhUma ghane dadhi Adi apakAya jIvanA bheda che. teukAyanA bheda-jvAlA vinAne agni jene aMgArA kahe che, javALAne agni, bhrAsaDa, ulkApAta, vajana ani, keIka kALamAM AkAzamAM agninA taNakhA uDatA dekhAya che te, For Private And Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15 kaNiyAne anna, vijaLI A agnikA saMsArI jIvanA bheda jANavA. vAyukAyanA bheda-AkAzamAM tRNAdikanA cheDAne bhamAvanAra uddabrAma kavAyu, nIco paDato hoya te utkalika vAyu. vaTALiye, ke kALe moTo vAyare thAya te mahAvAyu, haLave haLave thAya te zuddha vAyu, guMjArava karato thAya te muMjavAyu, je be vAyunA AdhAre naraka devale kAdi rahelAM che te eka ghanavAyu ane bIje tanuvAyuM kahevAya che ItyAdi vAyukAya jIvanA bheda che. vanaspatikAyanA bheda-vanaspati be prakAranI che. 1 sAdhAraNa vana rapati, 2 pratyeka vanaspati. 1 anaMtajIvo vacce eka zarIra hoya tene sAdhAraNa vanaspati kahe che. 2 eka zarIramAM eka jIva hoya tene pratyeka kahe che. 1 sAdhAraNa vanaspatinA bheda-suraNAdi sarva jAtanA kaMda, bAhera nIkaLelA aMkurA, sarva jAtinI kuMpala, paMcavaNa zevALa, varSAkALamAM chatranA AkAre pRthvImAMthI nIkaLe che te bhUmikA, lIluM Adu, lIlI haLadara, lIlo kacare e traNane Akatrika kahe che, gAjara, meca, vaghule, (zAka bheda), thega, palaMkAnI bhAjI, sarva kamaLa phaLa, jenI gUDha zirA hoya te, zaNAdikanA pAMdaDAM, joranAM pAMdaDAM, zeharanI sarva jAti, kAMTAla, khurazANI, kuArI, gugaLa, gaLo, chedyAM chatAM vAvyAthI pharI uganAra e sarve sAdhAraNa vanaspati vA anaMtakAya kahIe. e sAdhAraNanuM bhakSaNa karavAthI mahA pApa thAya che mATe tenuM bhakSaNa karavuM nahIM. For Private And Personal Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2 pratyeka vanaspatinA bheda-AMbo, lIMbaDe, rAyaNa, vaDa ityAdi pratyeka vanaspati kahevAya che. sarva phaLa, phula, chAla, kASTa, thaDa, pAMdaDAM, sarva bIja, e sAta sthAnake pratyeka bhinna bhinna jIva hovAthI temane pratyeka vanaspati kahe che. pAMca sUkSma sthAvara jI AMkhe karI dekhAtA nathI. pAMca sUkSma sthAvara caudarAja lekamAM vyApIne rahyA che. pAMca sthAvaranA 22 bheda, pRthvIya-1 sUkama, 2 bAdara te be 1 paryAptA ane 2 ApatA. 4 bheda, akAya- suma, 2 bAdara te be te paryAptA ane 2 aparyAptA. teukAya-1 sUkSma, 2 bAdara te be 1 paryAptA ane 2 aparyAptA. vAyumaya-1 sUkSma. 2 bAdara te be 1 paryAptA ane 2 aparyAptA. pratyeka vanaspatikAya-1 bAdara te be 1 paryAptA ane 2 aparyAptA. sAdhAraNa vanaspatikAya-1 sUkSma ra bAdara te be 1 paryAptA ane 2 aparyAptA. ekaMdara rara bheda thayA. trasajIvanA cAra bheda che. 1 beIdriya, 2 (Idriya, 3 cauridipa tathA 4 paMcekriya. For Private And Personal Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 17 sparza ane jIbha e be iMdriya jene hoya tene beIdriya kaheche. cAmaDI, jIbha ane nAkavALA trIndriya ane AMkhavALA caturindriya ane kAna sahita pacendriya cho jANavA beIdriya jIvanA bheda-dakSiNAvarta pramukha moTA nAnA zaMkha, keDIo, piTamAM moTA kRmi utpanna thAya che te, gaMDalA, jaLo, sthApanA karavAmAM vaparAya che te caMdaNaka, alasiyAM, roTalI pramukha vAsI chavamAM utpanna thanAra lAliyA jIva, kIDA, pUra, cuDela, vALA ityAdi chava beIdriya che. te Idriya jIvanA bheda-kAnakhajUrA ene paga ghaNuM hoya che, mAMkaNu, ju, rAtI ane kALI e be jAtanI kIDIo, udheI, keDA, IaLa, ghImela, suvA je AMkhanI pApaNamAM paDe che te, gIMgoDA, gadahiyAM, viSTAmAM utpanna thanAra cArakIDA, kuMthuA, idragopAdi chava varSARtumAM utpanna thAya che raMge lAla hoya che, ityAdi teIdriyajIva che. caturiMdriya jIvanA bheda-vichI, bagAI, bhamarA, bhamarIo, tIDa, mAkhIo, DAMsa, macchara, kaMsArI, khaDamAMkaDI, pataMga, DhIMDhaNa Adine caurikriya jIva kahe che. pAkiya jIvanA bheda- devatA, 2 manuSya, ka tiryaca, 4 nArakI. devatAnA cAra prakAra- vimAnika, 2 bhuvanapati, 3 vyaMtara ane 4 jyotiSI. vaimAnikanA bheda-1 kalpa, 2 kapAtIta. 1 jete svAmI-sevaka saMbaMdha che ne eka ThekANethI bIje ThekANe For Private And Personal Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18 jaI zake che tene kalpa devatA kahe che. 2 jete svAmI-sevakapaNuM nathI ane pRthvI upara AvI zakatA nathI tene kapAtIta kahe che. matalaba ke-35 eTale AcAravALA ane kapAtIta-AcAra rahita khAra devalAka sudhInA 45 devA che, te uparanA kapA tIta de che. samabhUtalA pRthvI che tyAMthI sAtase tevuM jojana mAMDIne navase jojana paryaMta UMcA jyAtiSI devatA rahe che. tyAMthI eka rAjane Azare uMcA jaie tyAre dakSiNa dizAe saudharma devalAka ane uttara dizAe izAna devalAka e rIte e devalAka joDAjoDa che. saudharma devale ke 32 lAkha vimAna che. izAne aDAvIza lAkha vimAna che. tyAMthI keTalAka uMce jaiye tyAre trIjA sanatkumAra dakSiNa dizAmAM ane uttara dizAmAM mAhedra devalAka e rIte e devalAka joDAjoDa che. tyArapachI pAMcamA brahmA devalAka, chaThThA lAMtaka leAka, sAtameA zukra, AThamA sahasrAra, e cAra devalAka keTaleka keTaleka aMtare ekalA ekaja che. tyAMthI keTalAka uMce jaie tyAre navame Anata ane dazamA prAta e e devalAka anukrame dakSiNa uttara dizAe joDAjoDa che. tyAMthI keTalAka uMce jaie tyAre agiyAH me| AraNa ane khAramA acyuta e e devalAka anukrame dakSiNa uttara dizAe joDAjoDa AvelA che. tyAMthI keTalAka uMcA jaIe tyAre caudarAja leAkarUpa purUSanA gaLAne sthAnake nava jaiveyaka che. te vAra pachI kreTaleka uMce pAMca anuttara vimAna che. te vAra pachI caudarAja leAkarUpa purUSanA lalATane ThekANe sizilA che te pIstAlIza lAkha jojananI lAMkhI paheALI che, ATha caiAjananI For Private And Personal Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jADI che ane mAkhInI pAMkha jevI pAtaLI che, tenA upara eka jananA vImA bhAge siddha mahArAjA svarasvaavagAhanAe birAjI rahyA che. - kiviSiyA devatAo vaimAnika jAtinA che, paNa temanI nIca jAti che tethI halakAM kAma, dAsapaNuM Adi temane karavuM paDe che, temanAM sthAne - pahelA ane bIjA devalokanI nIce traNa palyopamanA AyuSya vALA rahyA che. trIjA ane cothA devalokanI nIce traNa sAgaropamanA AyuSyavALA rahyA che. pAMcamA ane chaThThA devalokanI nIce tera sAgaropamanA AyuSya vALA rahyA che. e traNa kilviSiyA deve caMDALa sarakhA kAma karanAra jANavA, pAMcamA devalokanI cheDe uttara ane pUrvanI atyaMtara kRSNarAjImAM nava prakAranA lekAMtika de rahe che. emanuM ATha sAgaropamanuM AyuSya che. lokAMtika devano e acAra che ke jyAre tIrthakara bhagavAnane dIkSA levAno avasara thAya che tyAre teo tIrthaMkara mahArAjAne ahIM AvI vinayapUrvaka vaMdana karI "dIkSA leI jagata jIvane uddhAra kare ema vinaMti kare che. have trIjA sanatakumAre bAra lAkha vimAna che. mAhe devaloka ATha lAkha vimAna che. brahma devaleke cAra lAkha vamAna che. lAMtake paccAsa hajAra, zukra kevaleke cAlIza hajAra, AThamA sahastrAre cha hajAra, For Private And Personal Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paTa ANata tathA dazamA prANuta devalokamAM cAraseM vimAna ane AraNa tathA bAramA azruta devaloka ema bemAM maLI traNaseM vimAna che. heDalA traNa raiveyake 111 vimAna, vacalA traNa grevayake 107 vimAna, uparanA traNa raiveyake 100 vimAna che. upara pAMca anuttara vimAne pAMca vimAna che. saudharmanA sAmAnika devatA 84 hajAra, IzAneMdranA 80 hajAra, sanata kumAreMdranA 72 hajAra, mAheMdranA 70 hajAra, brahmadanA 60 hajAra, lAMtakeMdranA 50 hajAra, mahAzuddhanA 40 hajAra, sahastrArekanA 30 hajAra, ANataprANanA 20 hajAra, AraNa-arcyureMdranA 10 hajAra sAmAnika devatA jANavA. e sAmAnika devatAthakI cAra guNa AtmarakSaka devatA dareka ine hoya che saudharma devalokamAM mRganuM cinha che. IzAna devalokamAM pADAnuM cinha che. sanata kumAre suaranuM ciha che. mAheMdra devalokamAM siMhanuM cinha che. brahmadeva ke bekaDAnuM cinha che. zukra dheDAnuM cinha che. sahastrAre hAthInuM cinha che. ANate sapanuM cinha che. prANute geMDAnuM cinha che. AraNe vRSabhanuM cinha che. ayyate mRgavizeSa jAti Adi cinha jANavAM. e cinha mugaTamAM hoya che. saudharma ane IzAna e be devakane ghodadhi AdhAra che. trIjA, cethA ane pAMcamA devalokane dhanavAtano AdhAra che. ghanavAta jAmyo vAyu che, te hAle cAle nahi. chaThThA, sAtamA ane AThamA devalekane vanodadhiane ghanavAta e banene AdhAra che. uparanAM vimAna AkAzane AdhAre rahyAM che. For Private And Personal Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 21. pahele tathA bIje devaleke 2700 yojana pRthvIpiMDa ane 500 yojana vimAnanI uMcAI, trIje tathA cothe devaleke 2600 yojana pRthvIpiMDa ane 600 jana vimAnanI uMcAI, pAMcame tathA che ke devale ke 2500 ejana pRthvIpiMDa ane 700 yojana vimAnanI uMcAI, sAtame tathA AThame devaloke 2400 yojana pRthvIpiMDa ane 800 yojana vimAnanI uMcAI, navame, dazama, agiyArame tathA bArame e cAra devale ke 2300 yojana pRthvIpiMDa ane 900 jana vimAnanuM uMcapaNuM, nava raiveyake 2200 ejana pRthvIpiMDa ane 1000 ejana vimAnanuM uyapaNuM, pAMca anuttaravimAne 2100 cijana pRthvIpiMDa ane 1100 jana vimAnanI uMcAi che. saudharma tathA IzAnadevaleke dhajA sahita pAMce varNanAM vimAna che. sanata kumAra tathA mAhe eka kALe varNa vajIne cAra varNanAM vimAna che. brahma tathA lAMtake kALA ane nIla varNa vajIne traNa varNanAM vimAna che, zukra tathA sahastrAre kALo, nIle ane rAto e traNa varNa vajIne be vaNanAM vimAna che. tyAMthI uparanA ANutAdi cAra devake tathA nava raiveyake tathA pAMca anuttara vimAne dhoLA varNanAM vimAna che. bhuvanapati, vyaMtara ane jyotiSinAM vimAna vividha varNavALA jANavAM. pahelA devalekanA pahelA pratarane viSe uDu nAme mukhya Ika vimAna che te vRtrAkAre thALa sarakhuM pistAlIsa lAkha jana pramANu che ane sarvanA upara chellA bAsaThamA pratare eka lAkha yojananuM sarvArthasiddha nAme vRtrAkAre vimAna che. For Private And Personal Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 22 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pistAlIza lAkha ceAjanA kimata nAme narakAvAsa che. vaLI khIjI' manuSyakSetra che. trIjI pistAlIza lAkha yeAjananuM uDDa nAme vimAna che. ceAthI pistAlIza lAkha yeAjananI siddhazilA che. e cAra padA 45 lAkha ceojananA AyAma viSNubhe che. sAtamI narakanA apaThANu nAme narakAvAsa, khIjAM sarvo siddha vimAna, trIjo ja budrIya, e traNu padAthaeN lAkha ceAjananAM che. merUparyaMtanA madhyabhAgamAM gAyanA stananA AkAre A caka pradeza che. tyAMthI sAta rAja uMce uleAka che tathA sAta rAja nIceA olAka che. e rIte leAkAkAza cauda rAjaleka uMcaNe che. je vAre vaLI katrIsamuddhAta kare te vAre ekakA lAkAkAza pradeze ekakA peAtAnA jIvane pradeza sthApe tevaOM sarva leAkane pharaze, jIvanapatinA bheda ane tenu svarUpanaprabha pRthvInA ekalAkha ne e zahajAranA piDa che. te merUparvatanI samabhUtalA pRthvInA bhAgathakI gaNuve. ekalAkha te eMzI hajAra pRthvInA piMDamAM thI ekahajAra upara mUkIe ane eka hajAra nIce mUThThIe. mAko madhyamAM eka lAkha aThThottara hajAra pRthvIpiMDa rahyo, tenA tera bhAga karIe. temAM narakanAM tera paDe che, tenAM vacalAM AMtarAM agiyAra ra9. te madhye daza aMtarAmAM bhuvanapatinI deza nikAya che ane eka AMtarUM khAlI che. 1 asurakumAra, 2 nAgakumAra, 3 suvarNa kumAra, 4 vidyutkramAra, 5 agnikumAra, 6 dvIpakumAra, 7 udadhikumAra, 8 dizikumAra, 9 vAyukumAra, 10 stanitakumAra, e rIte daza prakAranA bhuvanapatidevA For Private And Personal Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAya che. te ekekA nikAyane viSe eka dakSiNa eNine ane eka uttarane, ema be be iMdra che. kumAra e vizeSaNanuM sArthaka paNa eTalA mATe che ke te deve bALakanI peThe rame che. daza bhuvanapatinikAya. dakSiNa eNi daka. uttaraeNi Ika. 1 asurakumAranikAya camaredra balIMka 2 nAgakumAranikAya dharaNendra bhUtAnaMdra suvarNakumAranikAya veNudeveMdra veNudAlIMdra 4 vidyutakumAranikAya harikateMdra harisaheMdra 5 agnikumAranikAya agnizikheMdra agnimAnadra 6 dIpakumAranikAya vizirmedra cha udadhi kumAranikAya jalaka teMdra jalapraleMdra 8 dizakumAranikAya amatagata amatavAhaka 9 vAyukumAranikAya vela beMka prabhaMjanaMdra 10 svanitakumAranikAya ghauMdra mahApeMdra 10 + 60 = 20 Idra dakSiNazreNinI uttarazreNinI bhuvanasaMkhyA. bhuvanasaMkhyA 1 asurakumAra. 34 lAkha bhuvana. 30 lAkha bhuvana. 2 nAgakumAra. 44 lAkha bhuvana, 40 lAkha bhuvana. 3 suvarNakumAra. 38 lAkha bhuvana. 34 lAkha bhuvana, For Private And Personal Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 24 4 vidyutakumAra. 40 lAkha jIvana. 5 agnikumAra. 40 lAkha bhuvana 40 lAkha jIvana. 40 lAkha bhuvana. 40 lAkha bhuvana 9 vAyukumAra. 50 lAkha bhuvana 10 stanitakumAra. 40 lAkha jIvana. 40600000 + 6 IpakumAra. 7 uddhikumAra. 8 dizikumAra. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 36 lAkha bhuvana. 36 lAkha bhuvana 36 lAkha muvana. 36 lAkha bhuvana 36 lAkha bhuvana. 4 lAkha bhuvane 36 lAkha bhuvana. 36600000 sarva bhuvana sakhyA. 7200000 jIvanapatinAM bhuvana nAnAmAM nAnAM jaMbudrIpa jevaDAM mhoTAM che. madhyama sa MkhyAtA kATi yeAjana pramANa che ane utkRSTA asaMkhyAtA kATi ceAjana pramANa che. bhuvanapatinAM bhuvana mahAma`DapasamAna AvAsa te nagara bahAra vATalAkAre che. ane mAMhelI kAre cAkhuNA che. aMtara madhya samayeArasa tathA taLe kamaLanI kaMkAne AkAre che. asurakumAranA mugaTane viSe cUDAmaNuinuM cinha, nAgakumArane sarva AbharaNamAM sanI kRSNAnu cinha, suvarNa kumArane AbharaNe garUDanu cinha, vidyutkrumAranAM AbharaNe vajranuM cinha, agnikumAranAM AbharaNumAM kaLazanuM cinha, dvIpakumAranAM AbharaNamAM siMhanuM cinha, udadhikumAranAM AbharaNamAM azvanuM cinha, dizikumAranAM AbharaNumAM hastinuM cinha, ane svanitakumAranAM AbharaNumAM vamAna ( sarAvasaMpuTa ) nuM cinha che. siddhAMtamAM cinhAmAM keTaleka ThekANe pAmAMtara che. zrI pAvAjI tathA uddAinA pArDa pramANu karavA. For Private And Personal Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 asurakumAranAM zarIra kRSNavarNa che. nAgakumAra ne udadhikumAranAM zarIra gauravaNe che. suvarNakumAra, dizikumArane svanitakumAra e traNanAM zarIra kanakavaNuM che eTale kasavaTI upara senAnI rekhA samAna che. vidyutakumAra, agnikumAra ane dvIpakumAra e traNanAM zarIra rAtA vaNe che. vAyukumAra priyaMguvRkSa para nIlavaNe che. asurakumAranAM vastra rAtAM che. nAgakumAra, udadhikumAra, vidyutakumAra, dvIpakumAra tathA agnikumAra, e pAMcanAM vastra varSe nIla che. dizikumAra, svanitakumAra ane suvarNakumAra, e traNanAM dhoLAM vastra che. vAyukumAranAM saMdhyArAga sadaza che. camakane cesaThahajAra sAmAnika deve che. balIne sAThahajAra, ane bAkInA aDhAra idane pratyekane cha cha hajAra sAmAnika de che. te darekane sAmAnika devanA karatAM cAra gaNuM AtmarakSaka devatAo che. jyotiSI devanuM svarUpa-1 caMdra, 2 sUrya, 3 graha, 4 nakSatra ane 5 tArA, e jotiSI de che. samabhUtalApRthvIthakI 790 jana uMcA jaIe tyAMthI upara 110 yojanamaNe jyotiSI deve rahe che. AThase yojana upara sUrya che. 880 pejane caMdra che. 884 jane nakSatra che. | sarve nakSatra aThThAvIsa che. sarvathI nIcuM bharaNinakSatra cAle che. svAti nakSatra sarvathI upara cAle che. mULa nakSatra sarvathI bAhiranA maMDaLamAM che. sarva nakSatranI vacamAM abhijita For Private And Personal Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samabhUlAyakI 780 ejana upara tArA che. samabhUtalAthI 888 pejane budha nAma graha che. 891 jana upara zukra graha che. 884 jana upara bahaspati nAmA caDa che. 897 jana upara maMgaLa graha che. 900 jina upara zani nAmA graha che. merUparvatathakI agiyArasa ekavIza yojanA che. jyotiSIcakra cAle che. te manuSyakSetramAMhe cAle che. jotiSIonAM sarva vimAna sphaTikaratamaya hoya che. lavaNamudramAM jyotiSInAM vimAna che te udakATikAratnamaya che kemake lava samudranI zikhA daza hajAra yojana pahoLI ane sela hajAra yojana uMcI che. ane jyotiSonAM vimAna te navase yojana UMcAImAM te sarva zikhAmAMhe cAle che. paNa udasphaTikaranA prabhAve karI pANI phATIne mokaLuM thaI jAya che tethI vimAnane pANImAMhe pharavAne harata AvatI nathI, temaja vimAnamAM pANI paNa bharAtuM nathI ema sUryaprajJaptiniryuktikAra kahe che. manuSyakSetrane vIMTI rahela suvarNamaya 1722 yojana UMco mAnuSyottara parvata che. tyAM sudhI manuSyanuM janmamaraNa thAya che. paNa tethI bahAra manuSyanuM janmamaraNa thatuM nathI, kadApi koI devatA pUrva bhavanA vairathI aDhIdvIpa bahAra upADI laI jAya athavA garbhiNI trIne laI jAya paraMtu tyAM janmamaraNa trikALe thAya ja nahIM. vidyAcAraNa tathA jaMghAcAraNa naMdIzvara tathA rUcakadIpe jAtrA karavA sArU jAya che kharA, paNa te manuSyalokamAMhe pAchA AvIneja bhare. te mATe manuSyakSetra nAma sArthaka che. For Private And Personal Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 27 caMdramAnA vimAnavAhaka devatA soLahajAra che. suryanA vimAnavAhaka soLahajAra devo che. grahanA vimAnavAhaka AhajAra deva che. nakSatranA vimAnavAhaka cArahajAra devo che. tArAnA vimAnavAhaka be hajAra de che. aphasI graha, aThThAvIza nakSatra, chAsaThahajAra kaDAkoDI navase kevAkeDI para kaDAkeDI eTalI tArAnI saMkhyA che. e sarva caMdrane parivAra jANa. ra hunuM vimAna kALuM che. caMdramAnAM vimAnathakI cAra AMgaLa heThuM cAle che. eka tArA ane bIjA tArA vacce utkRSTa aMtara 1242 jananuM hoya che. vizeSa adhikAra sarvapannati jaMbudIpapannati vagerethI jANa. 1pa mAMDala caMdramAnAM che. 184 mAMDalAM sUryanA che. vyaMtaradevenuM svarUpa-have hajAra yojana pRthvI je upara rahI te maLe che jana upara mUkIe ane se gejana upara mUkIe, maNe ATha yojanamAM vyaMtaranikAyanA devo rahe che. te vyaMtaradevanAM (sthAna) bhuvana ghaNAM manahara ramaNika che, pRthvIphrAya saMbaMdhI nagara asaMkhyAta che. vyaMtaradevanA gharanI bAhirane AkAra vRttAkAre che ane mAMhelI kAre khuNa che, nIce bhAge kamaLanI karNikAne AkAre che. vyaMtaradevo atisuMdara, dedIpyamAna, devAMganAonA batrIzabaddha nATakanI racanAthI tathA gAnatAnathI magna thayA chatA gayuM AyuSya paNa jANatA nathI. - vyataranAM meTAM nagara jaMbudvIpa barAbara eka lAkha yojana gaLa cUDIne AkAre che. vyaMtaradevanAM jaghanya nagara bharatakSetra jevaDa For Private And Personal Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 28 che. madhyama bhuvana che te mahAvidehakSetra pramANa 33684 yojana ane eka jananA ogaNIzA cAra bhAga upara eTalAM moTAM che. vyaMtaradevonA bheda-1 pizAca, 2 bhUta, 3 yakSa, 4 rAkSasa, 5 kinnara, 6 jiMpurUSa, 7 mahoraga, 8 gaMdharva. hAthamAM ane grIvAmAM ratnanAM AbhUSaNa dharanArA atyaMta svarUpavAna pizAcadeva che. 1 kuSmAMDA, 2 paTakA, 3 joSA, 4 AnDikA, 5 kAlA, 6 mahAkAlA, 7 cakSA, 8 akSA, 9 tApizAca, 10 mukharapizAca, 11 adhastArakA, 12 devA, 13 mahAdehA, 14 dakSIkA, 15 vanapizAca, e pannara prakAranA pizAcadeva che. 1 svarUpA, 2 pratirUpA, 3 atirUpA, 4 bhUtattamA, 5 skaMdikA 6 mahAkadikA, 7 mahAvegA, 8 pratichatrA, 9 AkAzagA. e nava prakAranA bhUtadeve che, te svarUpavaMta sAmyamukhavALA hoya che. zarIre vividha prakAranAM vilepana kare che. gaMbhIra svabhAvavALA, priyadarzanI tathA hAthapaganAM taLIo, nakha, tAlu, jIbha, haTha jemanAM lAla hoya che, evA yakSade hoya che. te dedIpyamAna mugaTa dhAraNa kare che. temanA tera bheda che. 1 pUrNa bhadrA, 2 maNibhadrA, tabhadrA, 4 haribhadrA, 5 sumanabhadrA, 6 vyatipAkabhadrA, 7 subhadrA, 8 sarvatobhadrA, 9 manuSyapakSA, 10 dhanAdhipati, 11 dhanAdhArA, 12 rUpiyakSA, 13 yakSettamA, e tera bheda yakSadevanA che. svabhAve bhayaMkara ane jemanuM darzana paNa bhayaMkara tathA jemane jetAM bhaya upaje evA vikALa, rakta tathA lAMbA hoThavALA, tapanIya AbhUSaNa dhAraNa karanArA, evA rAkSasade te 1 bhImA, 2 For Private And Personal Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 29 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahAbhAmA, 3 vighnA, 4 vinAyakA, 5 jaLarAkSasA, ke rAkSasarAkSasA, ane 7 brahmarAkSasA, e sAta prakAranA rAkSasa deve che. jemanu" darzana saumya che tathA jenA mukhane viSe adhika rUpa ane zAlA che tathA mastakane viSe mukuTa che jemane evA 1 nirA 2 kipurUSA, 3 kipurUSAttamA, 4 hradayaMgamA, 5 rUpazAlina, 6 aniditA, cha kinAttamA, 8 maneAramA, huM tipriyA 10 ratizreSTA, e dardI prakAranA kinnaradeve che. jemanA sAthaLa ane bhujAmAM adhika rUpazAsA che tathA mukhanI adhika krAMti che tathA nAnAprakAranAM AbharaNu tathA bhUSaNa dhAraNa karanArA evA 1 purUSA, 2 satpurUSA, 3 mahApurUSA, 4 purUSavRSabhA, 5 purUSAttamA, 6 atipurUSA, 7 mahAdevA, 8 matA, huM merUprabhA, ane 10 yazavaMta, e dRza bheda puirUSadevAnA che. e jemane vega atyaMta che, jemanuM saumyadarzIna che ane jemahATA zarIravALA ane skaMdha tathA grIvA jenI vistAravata che ane je vicitra prakAranAM AbharaNu tathA bhUSaNa dhAraNa karanArA che evA bhuyaMgA, bhAgazAlina.. mahAkAyA, atikAyA, smudhazAkhana, maneramA, mahAvegA, mahezvakSA, mekAMtA ane bhAvatA e daza prakAranA maheAragadeve che. priyadarzanavALA, svarUpavata, susvaravALA, mastake mukuTa dhA rajI karanAra, hAra che bhUSaNa jemanuM evA hAhA, haju, tuMpurava, nAradA, kRSivAdakA, bhUtavAdakA, kAdaMbA, mahAkAbA, raivatA, vizvAvasava, gItati ane gItayaza e khAra prakAranA gadha deza che. ATha jAtinA vyaMtara dezamAM dakSiNa ane uttara zreNinA beThe pharI sALa IMdrAM che. For Private And Personal Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 30 bheda. varNa. dakSiNazreNi I. utaraeNi . vajAmAM cinha. 1 pizAca kALA kAleMdra mahAkAle kadabavRkSa 2 bhUta kALA svarUpe pratirUpeMdra sula vRkSa 3 yakSa kALA pUrNabhadra mANibhadra vaDavRkSa 4 rAkSasa dheLA bhImeMdra mahAbhImuMdra tApasa vizeSa upagaraNa cinha 5 kinAra zyAma kiMnaredra jiMpurUdra 6 kiM purUSa dhoLA sapurUSedra mahApurUSedra caMpakavRkSa 7 mahoraga kALA atikAyeMdra mahAkAyedra nAgavRkSa 8 gaMdharva gItaratIMdra gItaya tuM burAnA vR kSanuM ciha. azokavRkSa kALA 8 iMdra + 8 Idra = 16 iM. vANavyaMtara devanuM svarUpa-AiseM jananI upara je se jana rahyA hatA. temAM daza yojana upara mUkIe ane daza ejana nIce mUkIe, te vacalA eMzI yojana madhye vANavyaMtarika devo rahe che. 1 saMnihita, 2 sAmAnaIdra, dhAtAda, 4 vidhAtA, 5 RSi, 6 kaSi pAleka, cha Izvara, 8 mahezvara, 9 suva Ika, 10 vizAla, 11 hAsyuI, 12 hAsyaratiI, 13 zvetaddha, 14 mahAtaIdra, 15 pataMgaddhi, 16 pataMgapatiI , e saLa IMdra vANavyaMtaranA che. For Private And Personal Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 31. sarva maLI vyaMtaranA batrIza Idra, bhuvanapatinA vIza I, yadyapi caMdra sUrya te asaMkhyAtA I che, tathApi jAtinI apekSAe caMdra sUrya beja gaNIe mATe jyotiSInA be ane vaimAnikanA daza Idra maLI cesaTha IMdra gaNatrImAM che. vyaMtaranA batrIza Idrone tathA jyotiSInA be Idrone lepALa hetA nathI, ane teone trAyannizaka devatAo paNa hotA nathI. manuSyanA bheda-1 karmabhUmine 2 akarmabhUminA, 3 chappana aMtarIpanA. manuSyanA 303 bheda thAya che. tiryaMcanA bheda-1 jaLacara, 2 sthaLacara, 3 becara, 4 uraparisarSa, 5 bhujaparisarpa. 1 jaLacara-mAchalAM, magara, kAcabA, grAhajatu vagere. 2 sthaLacara-gAya, bheMsa, baLada, uMTa, zvAna, bilADI vagere. 3 khecara-kAgaDA, cakalI, haMsa, gIdha, menA, pipaTa, pArevAM vagere 4 uraparisarpa-sarpa vagere. 5 bhujaparisarSa--nALiye, khIsakolI vagere. manuSyanA 303 bheda. devatAnA 198 bheda, tiryaMcanA 48 bheda. nArakInA 14 bheda. saravALe 563 jIvanA bheda jANavA. zarIra, saMsthAna, Indriya, prANa, paryAptAnI hAni-vRddhi anusAra jIva judA judA kahevAmAM Ave che. sArAM khATAM zarIra. sArI beTAM saMsthAna ane adhika ochI Idi pAmavI enuM For Private And Personal Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3ra. mukhya kAraNa karma che. kama e vatu pudgaLa che, ane te jaDa che. AtmAne duHkhakartA che e karmavastu ajJAnasvarUpa che. tene vizeSa adhikAra AgaLa kahevAmAM Avaze. bhavanapati, vyaMtara, jyotiSI, saudharma devaloka tathA IzAna devaleka sudhI utsadhAMgula pramANa sAta hAtha zarIramAna utkarTa jANavuM. trIjA tathA cothA devaloke cha hAtha zarIramAna che. brahma tathA lAMtake pAMca hAtha zarIramAna, zukra tathA sahastrAre cAra hAtha, AraNAdika cAra deva ke traNa hAtha, raiveyake be hAtha ane anuttara vimAne eka hAthanuM zarIramAna jANavuM, je devatAnA bhavamAM jyAM sudhI devatA jIve tyAM sudhI je zarIra dhAraNa kare tene bhavadhAraNuMya zarIra kahe che, ane kAraNasara vikarvaNA karI zarIra nIpajave tene vaikriya zarIra kahe che. vaikriya zarIra utkRSTa eka lAkha yojananuM kare. navaraiveyaka tathA pAMca anuttara vimAnanA devatAne viSe ekaluM bhavadhAraNIya zarIra che; paNa uttaravaiikriya zarIra karavAnI zakti chatAM tenuM koI kAma paDatuM nathI ke je thakI tenA rahevAsI devatAne te uttarakriya zarIra karavuM paDe. devatAne svAbhAvika zarIra ane uttarakriyazarIra e banne prAraM. bhanI veLAe aMguLanA asaMkhyAtame bhAge hoya che. aMguLane asaMkhyAtamo bhAga jaghanyathakI jANavo. sAmAnya rIte cAre nikAyanA devatAne viSe samuccaya bAra muhUrtane utkRSTa upajavAne virahakALa jANu. bhAvArtha e che ke cAre nikAyanA devatA niraMtara upaje che. te upajavAmAM kevAreka uchuTuM aMtara paDe to sAmAnyapaNe bAra muhUrtanuM paDe. For Private And Personal Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 33. garbhaja tiryaMca, manuSya, devatA ane nAraka, e cArane upapAta ne virahakALa bAra muhUrtane hoya emAM paMcasaMgraha graMthanI sAkha che. samRchima manuSyano utkRSTa upapAta ane virahakALa covIza mudda ne hoya che. bhuvanapati, vyaMtara, jyotiSI, saudharma ane izAnavAsI devatAne utkRSTa covIza muhUrta upajavAne virahakALa che. tevApachI bIjI koI devatA avazya upaje. sanatakumAre nava divasa ne vaza muhUrta utkRSTa upajavAne virahakALa che. temaja maheMdradeva ke bAra divasa ne daza muhUrta, brahmadevale ke sADIbAvIza divasa, lAMtapIstAlIza divasa, zukra eMzI divasa, sahastrAre so divasa, ANata tathA prANatadeva ke pratyeke saMkhyAtA mAsane upajavAne virahakALa eTale ANate daza mAsa ane prANute agiyAra mAsa ane AraNa tathA azruta e be devaloka saMkhyAnA varSane upajavAne virahakALa che. pachI jarUra bIje devatA upaje, te jyAM sudhI se varSa purA na thAya tyAMsudhI saMkhyAtA varSa gaNavAM. navaraiveyakanA pahelA trikamAM saMkhyAtA seMkaDo varSa, bIja madhyama trika saMkhyAtA hajAra varSa ane trIjA uparanA trike saMkhyAtA lAkha varSane upajavAne virahakALa jANe. jyAM sudhI sahastra varSa pUrAM na thAya tyAMsudhI saMkhyAtA varSa zata gaNavAM. jyAMsudhI lAkha varSa pUrAM na thAya tyAMsudhI saMkhyAtA varSa sahastra gaNavAM. jyAM sudhI koDa varSa pUrAM na thAya tyAMsudhI saMkhyAnA varSa lAkha gaNavAM. vijaya, vijayaMta, jayaMta, aparAjita, e cAra vimAnane viSe palyopamano asaMkhyAta bhAga virahAkALI hoya che, ane sarvArthasiddha vimAnamAM palyopamano. saMkhyAtamo bhAma upapAta virahakALa hoya pachI avazya bIjo devatA upaje. For Private And Personal Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 34 bhuvanapatiAdithI te sarvArthasiddhavimAna patanA devatAne jaghanyapaNe eka samayane upajavAne virahakALa hoya. u5pAta virahanI peThe vana virahakALa paNa jaghanya utkRSTa jANa. eka, be, traNa, cAra, saMkhyAtA ne asaMkhyAtA devatA eka samayamAM upaje ane cave. bhuvanapatithI mAMDIne sahastrAradevaleka sudhI jadhanyathakI eka samaya mATe je upaje te eka, be, traNa upaje tathA eve ane utkRSTI saMkhyAtA tathA asaMkhyAtA upaje ane eve, kemake sahastrAradevaloka paryata tiryaMca paNa jAya che mATe asaMkhyAtA upaje ane ce. AThamA devalokathI uparanA devatA eka samayamAMhe saMkhyAtA upaje ane eve, paNa asaMkhyAtA nahIM, kemake tyAM manuSyaja jaI zake che ane tyAno devatA cave te paNa manuSyaja thAya che, te mATe te manuSya saMkhyAtAja che. paryApta manuSya tathA paryAtA tiryaMca pacaMdiya e be devatAnI gatimAha upaje. ane zeSa devatA, nArakI, ekedriya, vigaleMdriya, vaLI aparyAptA paMkiya, tIrthaMca ane manuSya eTalA mahele koI jIva marIne devatA thAya nahIM. asaMkhyAtA AyuSyavALA yugaliyA manuSya tathA tiryaMca sarve nizcaye devatAnI gatimAMhe avatare. saMmUrNima manuSya marIne utkRSTapaNe bhuvanapati tathA vyaMtarane viSe jAya, paNa jyotiSamAM na jAya. paMcAgni tapanArA, mithyAtvI tapasvI, utkRSTha reSane dhAraNa karanArA, ahaMkAra karanArA, tapazcaryA karatAM vairabhAvane pratibaMdha karanArA jIvo marI asurakumAra bhuvanapatimAMhe upaje che. For Private And Personal Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 35 kaMdamULa bhakSaNa karanAra vanavAsI tApasa kALa karI jyotiSI thaI zake che. caraka ane kapilamati tridaMDI utkRSTa brahmadevale sudhI jaI zake che. hAthI, baLada, saMbaLa-kaMbala jevA samyavadhArI dezaviratisahita marIne AThamA sahastrAdevaleka sudhI jaI zake che. dezavirati zrAvaka kALakarI bAramA devaloka sudhI jAya che. rajoharaNAdi sAdhaveSadhArI micchAdaSTi hoya te kriyAnA baLekarI navaraiveyaka sudhI jAya. cauda pUrvI sAdhu jaghanyathakI chaThThI lAMtaka devaLeka sudhI jaI zake. tApasa, saMnyAsI, zAkyAdikane jaghanyathakI baMtaramAM upajavuM hoya. zrI pannavaNujI sUtramANe tApasane jaghanyathakI bhuvanapatimAMhe upajavuM kahyuM che. je zarIranA hADane daDha daDhatara baMdha tene saMghayaNa kahe che. saMdhayaNanA 6 bheda che. 1 vajaRSabhanArAcasaMghayaNa, 2 RSabhanArAcaghayaNa, 3 nArAcasaMghayaNa, 4 ardhanArAcasaMdhayaNa, 5 kalikAsaMghayaNa, 6 sevAsaMdhayaNa. gala jatiya ca tathA manuSyane chae saMghayaNa hoya. saMmUrNima payitiryaMca tathA saMmUrNima manuSyane eka sevA saMghayaNa hoya che. vigaThiyane chevaTTo saMdhayaNa hoya. kammapaDimAMhe saMmUrNimapaM. caMdriyatiryaMcane chae saMdhayaNa kahyAM che. takevalIgamya. devatA tathA nArakI asaMghayaNI che, kemake saMghayaNa te hADaracanA vizeSa che, te hADa devatA tathA nArakIne nathI. chevaTTA saMghayaNavALA jIva bhuvanapati, vyaMtara, jyotiSI ane cothA devaloka sudhI jaI zake che. kalikAsaMdhayaNavALo pAMcamA ane char3A devaloka sudhI jaI zake che. ardhanArAyasaMdhayaNe AThamA devaloka For Private And Personal Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sudhI jAya. nArAcapaMghayaNe karI dazamA devaloka sudhI jAya. kaSabhanArAnca karI bAramA devaloka sudhI jAya. vajaRSabhanArAcasaMghayaNe karI bhuvanapati, vyaMtara, jyotiSI, bAra devaloka, navaraiveyaka ane pAMca anuttaravimAna ane yAvata mokSe paNa jAya. eTale pahelA saMghayaNavALA jIva mokSe jAya. jyAM jyAM saMdhayaNa hoya tyAM tyAM saMsthAna hoya che. saMsthAnazarIrane AkAravizeSa. te saMsthAnanA 6 prakAra che. 1 samarasa, 2 nyadha, 3 sAdi, 4 vAmana, 5 kuja, 6 huMDaka. jane upara mujaba 6 saMsthAna hoya che. ajIvane pAMca saMsthAna hoya che. 1 parimaMDala, 2 vaTa, 3 ciMza, 4 cerasa, 5 Ayata, te pAMca ajIva pudagala skaMdhanAM hoya che. garbhajamanuSya tathA garbhajatine chae saMsthAna hoya che, devatAne samarasa saMsthAna hoya che. nArakI, ekeMdriya, vigale driya, saMmUrNima paMcediya tiryaMca tathA saMmaIima manuSya e sarva huMDakasaMsthAnavALA hoya. kammapayaDImAMhe saMmUrNima paMceMdriya tiryaMcane e saMsthAna kahyAM che. ekaMdriya mAM pRthvI masuracaMdA saMsthAnavALI che. apakAyanuM bidu jevuM saMsthAna, teukAyanuM sacikalApa saMsthAna, vAyukAyanuM patAkAne AkAre saMsthAna, vanaspatikAyanuM vicitra prakAre saMsthAna che. vAyukAya vaikriya zarIra kare te paNa patAkA jevAM saMsthAna kare. paM. caMdriya tiryaMca ane pacaMdriya manuSya tathA bAramA devalokanA devatA sudhI je uttaramirUpa kare te nAnA rasthAnavALuM jANavuM. nArakI uttarakriyarUpa kare te paNa saMsthAne jANavuM For Private And Personal Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 37 devatA cavIne kyAM upaje te kahe che-sAmAnyapaNe cAre nikAyanA devatA devalokamAMthI cavIne eka yugaliyA vinA garbhaja paryApta saMkhyAnA AyuSyanA dhaNu manuSya tathA tiryaMcane viSe jAya paryApta bAdara pRthvIkAya, apakAya ane vanaspatikAyama he devatA marIne upaje. sanatakumAra A leine sahastrAra devaloka sudhInA devatA cavIne ekedriyamAMhe upaje nahIM. ANuta pramukha devakathI mAMDI anuttara vimAna sudhInA devatA cavIne garbha ja paryAptA saMkhyAnA AyuSyavALA sAmAnya manuSyamAMhe upaje, paNa pRthvI Adika ekeMdriyamAMhe ne upaje tathA niyecamAM paNa upaje nahIM bhuvanapati, vyaMtara, jyotiSI, saudharma ane izAna devaleka sudhI devIonuM upajavuM hoya. uparAMta devIone upajavuM heya nahI. uparanA devatAnA bhegane mATe saudharma tathA izAna devalokanI aparihitA devIo AThamA sahastrAra devaleka sudhI jAya. amyuta devalethakI uparAMta devatAnuM paNa gamanAgamana nathI. helA devone bAramA devalakathakI uparAMta javAnI zakti nathI tathA uparanA devatAne ahIMyAM AvavAnuM prayojana nathI, kAraNa ke navaraiveyaka tathA pAMca anuttara vimAnanA devatA tIrtha karanA kalyANaka mahimA mAMhe paNa zayAthI nIce utare nahIM paNa zayyAmAM beThAM thakAM namaskArAdika bhakti sthAgya jALave ane saMdeDa upaje to mane vargaNAe prazna kare, ane kevaLI paNa kevaLajJAne jANIne manovargaNue uttara Ape. For Private And Personal Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 38 leziyA svarUpa-jeNe karI chava, karma sAthe AleSa pAme tene lezyA kahe che. te leAnA be bheda che. eka dravyalezyA tathA bIjI bhAvalezyA. tyAM AtmAne kALAM, pILAM Adi dravyarUpa karmayudgalasayoga te dravyalezyA ane AtmAnA zubhAzubha pariNAma te bhAvalezyA. 1 kRSNalezyA, 2 nIlezyA, 3 kAtilezyA, 4 tejasthA, 5 padmazyA, 6 zukalezyA, e cha lesyA che. bhuvanapati tathA vyaMtarane kRSNa, nIla, kApata ane tejolesyA e cAra vezyA hoya che, paramAdhAmIne eka kRSNalezyAja hoya che, ane jyotiSI, saudharma ane IzAna e be devalokane viSe eka teje. lezyA hoya che. sanatakumAra, maheMdra ane brahma e traNa devaleke padmavezyA hoya. lAMtaka Ade leIne pAMca anuttara sudhInA devone ekalI zukala lesyA hoya. e sarva lesyA nirmaLa, zuddha, zuddhatara, anukrame jANavI. AhAra. kevaLa zarIrekarI je AhAra te ejAhAra, yadyapi zarIra pAMca che, tathApi tejasa ane kAzmaNa zarIre karI jIva utpatti deze AvI pUrva zarIra tyAge. vigrahagati athavA avigrahagativALA jIva prathama samaye audArika zarIra egya pugalAhAra kare, bIjA samaya Ade deI kArmANa sAthe audArika mie AhAra kare, te jayAMsudhI zarIra pUrNa nIpaje tyAMsudhI. e pUrvokta sarva tejasazarIra teNe karI je AhAra te prathama jAhAra jANa, For Private And Personal Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 39 sparze driyekarI je AhAra te khIjo leAmAhAra jANavA. jemake tela cApaDavAthakI mukhe cIkAza thAya, unALe pANInI chAMTa lAga vAthI zItaLa pudgaLa tRSA maTe ityAdi kALIAe karI AhAranA je mukhamAM prakSepa karavA te kavaLAhAra jANavA. devatA, nArakI ane ekredriya vinA bAkInA jIva kavaLAhArI hoya che. devatA, nArI tathA ekadriyane kavaLAhAra nathI. kiMtu pA~si pUrI karyA pachI lemAhArI hoya. temAM devatA mana:kalpita zubhapudgalane sarva kAyAe AhAra kare. nArakIne azubhapaNe pariName sati"ca tathA manuSyane traNa prakAranA AhAra hAyakavAreka citta, kevAreka acitta, kaeNvAreka ubhayarUpa hAya. devatA tathA nArIne citta AhAra hAya. devatAne AyuSya upara AhAra kALamAna che, paraMtu nArakIne AhAre kALamAna na hoya. vigaletriya tathA nArakIne AhAra lIdhA pachI AhAra icchA utkRSTI aMta pachI upaje. ekedriya pRthvIdikane AhArAbhilASa niraMtara upaje, ne paMce driyatiya cane rAgAdika abhAve e ahArAtrane AMtare AhArAbhilASA upaje. tathA manuSyane traNa ahArAtrane AMtare AhArAbhilASA upaje e e utkRSTha AhArAMtara te uttarakura, devakurU tathA bharata ane aravate, suSamasuSamAkALe traNa paDhyApama AyuSyavALA tiryaMca-manuSya AtrI jAve. vigrahagativALA utkRSTapaNe cAra samaya aAhArI hAya, ane AThe samaya pramANu kevalIsamuddhAta che. temAM troje, ceAthe ane pAMcame samaye kevaLa kANu ceAgI. hAya. te tyAM traNu samaya RNu!hAraka jANuvA, ane caudame guNuANe zailezIkaraNe aMtarmuharta pramANu For Private And Personal Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aNahAraka jANavA ane sAdi anaMta mekSamAMhe siddhanA jIva anaMta kALa aNAhArI jANavA. bAkInA sarva jIva AhAraka jANavA. duhA hADa rUdhira nakha roma mAMsa, keza rahita surakAya; vijhA mUtra rahita tema, sukhamAM gALe Aya. parase te thAya nahi, nirmaLakAthI sura; kapUra sarakho zvAsa che, bhogI sukha bharapUra. utpattikALe aMtarmuhUrtamAMhe paryApti pUrNa karyA pachI atyaMta tarUNupurUSa sarakhA sarva aMgamAM bhUSaNa dhAraNa karanAra devatAo hoya. zrI jIvAbhigamasUtranA abhiprAye kaI kahe che ke, devatA AbhUSaNa tathA vaeNkarI rahita che, te utpatti kALaja jANavA. paraMtu upapAta sabhAe upaje, abhiSeka sabhAe snAna kare, alaMkAra sabhAe alaMkAra pahere, vyavasAya sabhAe pustaka vAMcI pUjepagaraNa vyavasAya lIe, pachI sudharmA sabhAe, siddhAyatanane viSe jinapratimAne pUje. e sarva judAM judAM kRtya karanAra devatAne kema -vastrarahita kahevAya. vastrasahita devatA jANavA. devatA AMkha mITakAre nahIM. mane karI sarva kAryasAdhaka heya. uramAM kulanI mALA hoya te koI divasa karamAya nahIM. manuSyalokamAMhI Ave chate bhUmathakI cAra AMgula adhara ( UMcA ) paga rAkhe. tIrthakaranAM janmAdi pAMca kalyANakaneviSe tapasvInA tapa prabhAve, janmAMtaranA snehathakI athavA rIsathakI devatA ahIM Ave che. te ja - sabhAe sabhAe upara For Private And Personal Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAdharma ane IzAna devalokanA deva ratnaprabhA pRthvIne heThalA. bhAga paryata avadhijJAne karI dekhe. sanatakumAra ne mAheMdranA devatA bIjI zarkarAkhabhA pratye dekhe, brahma ne lAMtakanA de trIjI naraka sudhI dekhe. zukra tathA sahastrAranA deva thI paMkaprabhA pratye khe AkRta, prANata, AraNa ane acuta, e cAra devalokanA devatA pAMcamI dhumaprabhA naraka sudhI dekhe. traNa heThalA ne traNa madhyanA evA cha raiveyakanA deva te chaThThI tamaprabhAnarakamRthvI sudhI avadhijJAne karI dekhe, ne uparanA traNa raiveyakanA devatA te sAtamI tamatamaprabhA nAmA nara pRthvI sudhI dekhe, ane pAMca anuttaravimAnanA devo kAMIka uNuM lekanAlI paMcAstikAyarUpa caudarAja pramANu avadhijJAne karI de. nArInuM avadhijJAna pANI upara taravAnA trApAnA AkAre jANavuM. bhuvanapatinuM pAlAne AkAre, vyaMtaranuM avadhijJAna Dhelane AkAre, jyotiSInuM avadhijJAna jAlarane AkAre, bAra devakanA devenuM avadhijJAna mRdaMgane AkAra, navayakanA devanuM avadhijJAna kule bharI caMgerInA AkAra, anuttaradevonuM avadhijJAna kumArI kanyAno galakaMcuo jevo pizavAda turakaNuM paheraNa pahere ene urdhva sara kaMcuka kahe che e nAme mAravADa dezamAM prasiddha che tene AkAre jANavuM. tiryaMca tathA manuSyanuM avadhijJAna nAnAprakAranA saMsthAne saMsthita jANavuM. svayaMbhUramaNa samudramAMhe bhasya sarva AkAre che paraMtu valayAkAre nathI ane manuSya tathA tiryaMcane avadhijJAna valayAkAre paNa che. bhuvanapati tathA vyaMtarane avadhijJAna uMcuM ghaNuM hoya ne tIkhuM tathA nIcuM thatuM hoya. vaimAnikane nIcuM avadhijJAne ghaNuM hoya For Private And Personal Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ane tIkhuM tathA uMcuM zeDuM heya. nArakI tathA tiryaMcane tIrNa avadhijJAna ghaNuM hoya ane uMcuM tathA nIcuM thayuM hoya. manuSya tathA tiryaMcane aneka prakAranuM avadhijJAna hoya che. narakasvarUpa. narake sAta che. 1 ratnaprabhA, 2 zarkaraprabhA, 3 vAlukaprabhA 4 paMkapabhA, 5 dhamaprabhA, 6 tamawbhA, 7 tamatamaprabhA, e sAta che. ghaNuM pApakRtya karanAra, krodhI, AraMbhAdi karalezyAvata, mUDhamati, parane duHkha denAra, hiMsA karanAra che narakamAM utpanna cAya che. narakanAM nAma. jaghanya sthiti. utkRSTa sthitI. 1 ratnaprabhA. 10 hajAra varSa. 1 sAgarema. 2 zarkaraprabhA. 1 sAgaropama. 3 sAgaropama. 3 vAlukabhA. 3 sAgarepama. 7 sAgarepama. 4 5 prabhA. 7 sAgaropama. 10 sAgaropama. 5 dhamaprabhA. 10 sAgaropama. 17 sAgarepama. 6 tamaHprA. 17 sAgaropama. 22 sAgarepama. 7 tama tamabhA. 22 sAgaropama. 33 sAgarepama. narakanAM nAma. dareka narakanA pAthaDA. narakAvAsa, 1 ratnaprabhA. 13 30 lAkha, 2 zarkaraprabhA 25 lAkha. 3 vAlakajhabhA. 15 lAkha. For Private And Personal Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 43 4 5 kaprabhA 10 lAkha. 5 dhamaprabhA. 3 lAkha. 6 tapaHprabhA. pAMce uNuM 1 lAkha. 7 tamaHtaprabhA. 1 sAtamI 5 dareka narakanA pADAnuM jadhanya-utkRSTha AyuSya, moTI saMdhacaNI vagere prathathakI jANavuM. e sAte narakamAM jyAM sudhI jIva rahe tyAMsudhI sadA vedanA de. AMkha mIcI ughADIe eTalo vakhata paNa nArakIne sukha nathI paraMtu ekAMta duHkhaja bhogave che. nArakI chene traNa prakAranI vedanA che. 1 kSetravedanA, 2 a nyavedanA, 3 paramAdhAmI kRta vedanA. kSetravedanA-eka ratnaprabhA, bIjI zarkarA, trIjI vAlukA, e traNa narakanA cha zItayoniyA che. ane yonisthAna vinA bIjI je narakabhUmikA che te uSNa che. te mATe nArakI zItayoniyA te uSNu vedanA vede che. tyAM jevA agnivarNa kheranA aMgArA te karatAM paNa narakabhUmikA atyaMta uSNu jANavI. ema bIjA narakane viSe bhAvanA jANavI. paMkaprabhA narake uparanA ghaNA narakAvAsA to uSNa che ane nIcalA thaDA narakAvAsA thoDA zIta che. premaprabhAne viSe zItaLa narakAvAsA ghaNuM che ane uSNa cheDA che, tathA chaThThI ane sAtamIe ekAMta zItaLa bhUmikA che, ane nArakI ekAMta uSNuyoniyA che, paraMtu nIce nIce narake anaMtaguNa tIvra, tIvrata, tIvratama che. narake maLe uSNavedanA ne zItavedanAnuM svarUpa evuM che ke, grISmarUtunA aMte madhyAnha samaye sUrya prApta thayo chatAM ane AkAza medharahita chatAM atyaMta duSTa For Private And Personal Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pittaprakope karI vyAkuLa ane chatrarahita cAre dizAe pradipta thaelI agnijavALA teNe karI vyApta evA koI purUSane jevI uSNavedanA heya te karatAM paNa uSNavedanA nArakAvAsAmAM rahelA nArakIne ane guNI jANavI. zItAniyA nArakIne uSNavedanA narakAvAsAthI leI kheranA aMgArAmAMhe nAkhI dhame, tevAre te nArakI caMdana jevI zItaLatA pAmIne atyaMta sukha pAmyA chatA te agnimAMhe nikA pAme. vaLI piSa tathA mAgha mahinAmAM rAtrine samaye zItaLavAyu vAya teNe karI jema hadaya vagere kaMpe tathA himAcaLamAMhe gharahita beThethake uparathI hima paDatAM jevI zItavedanA hoya tethI anaMtagaNuM zatavedanA narakAvAsamAM heya. te zItavedanA yukta narakamAMthI te nArakIne bAhera kADhI pUrve kahyA evA himAcaLAdika sthAne je mUkIe te nirUpama sukhI thayA chatAM nidrA pratye pAme. pratikSaNe je je AhArAdika nAnA prakAranA pugaLanuM je baMdhana te thakI pradipta thayelA agni karatAM paNa atyaMta dArUNa heya. gati UMTa sarakhI hoya, huDakasaMsthAna hoya, nArakIne bhIDA pramukhanA pugaLa uDIne lAge te zastradhArA sarakhA hoya. narakAvAvAsAne varNa sarvatra aMdhakAramaya ane viSTA, mUtra, lempa, mala, lehI, vasA, parU ane meda bhayuM taLIyAno bhAga che. smazAnanI peThe ThAma ThAma kesa, nakha, hADa, mAMsa, lehI paDayAM hoya. marelAM kutarAM, bilADAM, sarpanA karatAM paNa atyaMta durgadha heya. kaDavI tuMbaDI karatAM paNa atyaMta kaDe rasa hoya. sparza vIMchInA kAMTA sarakho hoya. navamo agurulaghu pariNAma te atyaMta duHkhanuM sthAnabhUta For Private And Personal Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 45 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jANuvA. dazamA zabda te atyaMta vidyApAda duHkhakArI zabdanA puddagaLa hoya. e prakAre nArIne puhULa pariName. bhalA karatAM bhUMDA pariName. vaimAnika devatAnA hAthanA sparzathakI pazu nArakIne atyaMta duHkha hAya. samasta aDhI dvIpanAM anna tathA dhRta ApIe teApaNu nArakI chavAnI bhUkha maTe nahIM evI kSudhAvedanA hAya. samasta samudra, nadI, taLAva vagerenA pANI nArakIchavAne pAie tApaNu nArakonuM gaLuM, tALavuM tathA hATha sUkAtAM rahe nahIM evI tRSAvedanA che. charI, karavate karI NutAM paNa tenI khasanI khaMjavALa maTe nahIM. nArakInA jIva sadA paravaza rahe. ahIMyAM rahenArA purUSo karatAM paNa anataguNA vara sarvadA Aya. zarIre dAha atyaMta hAya navameA bhaya ane dazamA zAka e e manuSya karatAM anaMtaguNA hAya, ane nArakInA jIvAne vibhagajJAna paNa du:khadAI che. paramAdhAmI paNa nArAne bhAlA, zastra, talavAra, tIra dekhADI atyaMta duHkha Ape che. anyAtyavedanA nArakonA be bheda che. 1 mithyAdaSTi, 2 sagaSTi. tyAM jema bhIla tathA vaNajArAne kUtarA khIjA kUtarAne dekhI atyaMta krodha pAmI sAme laDavA Ave ane nakhe tathA dAMte karI yuddha kare, tema mithyAtvI nArakI je hAya te paNa vibhagajJAne karI khIjA nArakIne dUra thakI AvatA dekhI krodhe karI atyaMta raudra evu` vaikriyapa kare, ane potapotAnA narakAvAsAne viSe pRthvInA svabhAvAtpanna hathIAra vA navAM vidhuryAM evAM trizUla ane bhAlA pramukha vA hAtha, paga, For Private And Personal Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dAMta, nakhe karI mAMhamAMhe prahAra kare. te prahArekarI pIDA pAmelA te lehInA kAdavamAM ALoTatA rUdana kare. moTA bhayaMkara zabda mUke. samyagadRSTi nArakI hoya to pitAnAM pUrvabhavakRta pApane samaraNa karI bIjA nArakIthI thaeluM duHkha samyaprakAre sahana kare, paNa bIjAne pIDA upajAve nahIM. paramAdhAmIkRta vedanA-narakAvAsAnI pahelI bhIMtane viSe nikuTa AlA che. te nArakIne upajavAnI yoni jANavI. tyAM nArakI upanyA pachI aMtarmuhUrto ALIyo (Alo) nAno ane zarIra moTuM thAya. tethI temAM samAya nahIM tevAre nIce paDe. te je nIce paDe ke tarata paramAdhAmI tyAM deDI Ave. AvIne pUrvakRta karsanA anusAre duHkha Ape. jeNe madyapAna karyuM hoya tene tapAveluM sIsuM pIvarAve. parastrIsaMgI je hoya tene agnimaya lehanI pUtaLInuM AliMgana karAve ane kUTazImalAnA vRkSa upara besADe. loDhAnA ghaNe karI ghAta kare. vAMsalAe karI che. kSata upare kSAra Ape. unA telamAMhe taLe. kuMta bhAlAmAMhe zarIrane parove. bhaThThImAMhe zeke. ghANImAMhe pIle. karavate karI veherI nAkhe. kAka, kUtarA, ghuaDa, siMha pramukhane vikUvI kadarzana karAve. vaitaraNa nadImAMhe jhabaLe. asipatravanamAMhe praveza karAve. tapelI retImAMhe doDAve. vajamaya kuMbhamAMhe tIvra tApe karI pacatAM, nArakI utkRSTA pAMcase yojana UMcA uchaLe. tyAMthI teone pAchA paDatAM vajumaya caMcue karI pakSIo toDe. dharatI para paDyA chatA vAdha khAya, evA te paramAdhAmI adhama mahApApISTa krarakamI hoya. kadaNyamAna evA nArakane mAMhomAMhe pADA, kUkaDA, meMDhAnI pere jhujhatAM (yuddha karatAM ) dekhI paramAdhAmI harSa pAme, aTTahAsa For Private And Personal Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 47 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kare, pAhagaThThAdArI bajAve, jema ahIMyAMnA lAka nATaka dekhI khuzI thAya tema paramAdhAmI nArakIne traNe prakAranI kadanA dekhI khuzI thAya. nArakIne duHkha thavAmAM tathA du:khI dekhI khuzI thavAmAM paramAdhAvI devAne jevI prIti che tevI prIti khIjA kazAmAM nathI. sAte narakAmAM kSetravedanA hAya. zarIrekaro anyeAnyavedanA sAta narake che. praharakRta vedanA pahelI pAMca narake che. pahelI traNa narakaneviSe paramAdhAmIkRta vedanA che. ratnaprabhAnuM eka lAkha eMzI hajAra pRthvIpiMDa che. zastrabhAnu eka lAkha ne khatrIza hAra, vAlukaprabhAnu eka lAkha aDDAvIza hajAra, paMkaprabhAnu' eka lAkha vIza hajAra, dhamaprabhAnuM eka lAkha aDhAra hajAra, tamaHprabhAnu eka lAkha sALa hajAra, tamatamaprabhAnu eka lAkha te ATha hajAranuM pRthvIpiMDa jANavuM. prathama narakAvAsA pIstALIza lAkha yAjana pramANu lAMmapaNe ne paheALapaNe che ane chellA paDANA nAme IMdraka narakAvAse eka lAkha yeAjana pramANu lAMkhapaNe ne paheALapaNe che. sAtamI narakanA jIvAnuM dehamAna pAMcase dhanuSyanuM jANavuM. dareka narake aDadhuM aDadhuM ellu karIe. nArakanuM svAbhAvika je zarora che tethI khamaNuM uttaravaikSyi zarIra jANavuM. sAte narake nArakI prAyazaH nira Mtara upaje che ane cave che. kyAreka jo viraha paDe teA jadhanyathakI sAte narake eka samaya viraha paDe, ane pratye judA judA paNu eka samayaja viraha paDe. sAte narakanaeNviSe utkRSTA bheLA virahakALa paDe teA khAra munA paDe. ratnaprabhAe cAvIza mu, zarkarAe sAta divasa, vAlukAe~ For Private And Personal Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 48 pannara divasa, 5kaprabhAe eka mAsa, dhUmaprabhAe e mAsa, tamaHprajAe cAra mAsa, ane tama:tamaprabhAe cha mAsa upapAta virahakALa jAve. teTalA kALathI avazya jIva khIjo upaje bhujaparisarpa, ghA, nALiyAdika khIjI naraka sudhI jAya. pakSI, mAMsAhArI, gIdha, sIcANA, samaLI pramukha trIjI naraka sudhI jAya. siddha, citarA, kUtarA, bilADI pramukha ceAthI narakapRthvI sudhI jAya. uraparisarpa, kALA-dhALA-kAkharA pramukha sarpa, pAMcamI naraka sudhI jAya, strIvede narakAyu;khAMdhe evA srIratna pramukha, yAvat chaThThI naraka sudhI jAya. manuSya, matsya, e e gaja paryAptA utkRSTa sAtamI naNyu sudhI jAya. sarpAdika, siMha pramukha, pakSI te gRdhra pramukha, mastyAdika eTalI jAtinA jIva te naraka thakI AvyA hAya ane pharI na jAya te prAyazaH vacana jANavu chevaTTAsa dhayaNe khIjI naraka sudhI jAya, uparAMta na jAya. prIli kAsadhayaNe trIjI narakapRthvI sudhI jAya. anArAye ceAthI naraka sudhI jAya nArAce pAMcamI naraka sudhI jAya. RSabhanArAcechaThThI naraka sudhI jAya ane vaRSabhanArAcasa dhayaNe sAtamI sudhI jAya. nArakI jIvAte kRSNalezyA, nIlalesyA ne kApAta e traNa lesyAA hAya. lezyAsvarUpa. mArga bhUlyAthakA kAika che purUSa vanamAM bhamatA bhUkha tRSAe pIDavAthakA jAMbunAM jhADa heThe AvyA. te cha purUSa mAMAmAMhe phaLa For Private And Personal Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir khAvAnI IcachA karatA chatA ciMtana karavA lAgyA che e vRkSanAM phaLa bhakSaNa karIne zrudhA-tRpAne upazamAvIe. ema vicArI eka purUSa phaLane arthe vRkSane mULamAMthI cheDavA lAgyo. bIje puruSa belyo je thaMbhArAne che. trIje be. je DALAM che. je puruSa nAnI DALIone cheema che. pAMcamo puruSa pAkAM phaLane toDe evuM belyo. chako purUSa bole je pRthvI upara kharI paDelAM phaLa mathI viNa khAo, jema e cha purUSanA pariNAma judA judA, tema kRSNAdikathI prAraMbha yAvata zukalezyAnA pariNAma paNa judA judA jANavA. snigdhaghanI ghaTa sarakho, bheMsanA ziMgaDA, ariSTana, netranI kIkI ane kALA suramA sarakho kRSNalesyAno varNa mahAbhayaMkara jANavo. azoka vRkSanA aMkura sarakho, nIlacAsapakSI sarakha, duryananI kAMti sarakho nIlezyAne varNa jANe. aLazInA pula sarakho, kokilAnI pAMkha sara, pArevAnA kaMTha sarakhe kApatalezyAno varNa jANo. hiMgaLokano raMga, ugatA sUryanI kAMti, pi paTanI cAMca saro tejolesyAno varNa jANe. haDatAlanA madhyaraMga sarakha, haLadaranA raMga sarakha, leNanAM phula sarakho palezyAne varNa jANa. zaMkha, mucakuMdanAM kula, dUdha, pUrNacaMdramA, motInA hAra ane rUpA saro zukalezyAne varNa jANavo. kaDavI tuMbaDIno rasa, niMbane rasa, IMdravANine rasa, e thakI anaMtaguNo kaDavo rasa kRSNalezyAne jANa. suMTha, marI, pIpara ane gajapIparane jevo tIkha rasa che tenA karatAM anaMtaguNo tIbe rasa nIlezyAne jANa. kAcuM Amra ne kAcuM kadaphaLa, tethI For Private And Personal Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa0 anaMtaguNo tUro rasa kAtilezyAne jANo. pAkA AMbAnA phaLane rasa pAkAM koThaphaLa vA bIrAne rasa, te karatAM anaMtaguNa mIre rasa telesyAno jANavo. pradhAnavANino rasa ane madhu, enA karatAM anaMtaguNo rasa padmazyAne jANa. khajura, dAkha, dUdha, khAMDa, sAkara, enA rasa thakI paNa anaMtaguNa rasa zukalezyAne jANa - kRSaNa, nIla ne kApata, e traNa lesthAne sparza aprazasta jANa. gAyanI jIbhano sparza tathA karavatane sparza te karatAM paNa anaMtaguNo karkaza sparza, prathamanI traNa sthAna jANu. ane teje, padma, zukla, e traNane prazasta sparza che. mAkhaNane je komala sparza hoya te karatAM paNa anaMtaguNa sukumAla te Adine sparza jANo, pahelI narake adhikSetra cAra gAu, bIjI tarake sADAtraNa gA, trIjIe traNa gAu, cothIe aDhI gAU, pAMcamIe be gAu, chakoe doDha gAu ane sAtamIe eka gAU, e utkRSTa avadhikSetra jANavuM. narakamAM samyagdaSTine matijJAnayoge jAtismaraNajJAna che tethI pUrvabhava jANe. manuSyasvarUpa. manuSya be prakAre che. 1 garbha ja, 2 sAmUrNima garbhajamanuSyanuM utkRDuM traNa palyopamanuM AyuSya che ane ukhuM traNa gAunuM zarIramAna che. garbhajamanuSyanuM jaghanya Ayu aMtarmuhUrta jANavuM tathA saMmUrNimamanuSyanuM jaghanya tathA utkRSTa A yuSya aMtarmuhUrta jANavuM. For Private And Personal Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pA garbhajamanuSyanuM dehamAna janyathI aMgulane asaMkhyAta bhAga jANa. samaI mamanuSyanuM jaghanya tathA utkRSTa dehamAna aMgulana asaMkhyAta bhAga jANavuM. e mUchimamanuSya te aDhI dIpasamudrane vize garma jamanuSyanA uccAra (vaDI nIti ), pAsavaNa (laghunIti), khela te zleSmA, saMdhAna, nAsikamala, vamana kareluM pitta, zuka, vIrya, zoNita, lehI, mRtakalevara, strI purUSanA saMyoge, nagarane khALa, bIjA sarva azucisthAnaka, eTale cakuMda sthAnake saMpUrNa mamanuSya upaje. e saMmUni asaMsI, manarahita, mithyAtvI, samasta paptie aparyApta che, kemake saMmUIi mane pAMca paryApti che ane samU. mimanuSya AhAra zarIra paryAtio ikiyaparyApti pUrNa karI maraNa pAme, te kAraNe saMmUrNima sarva paryAtie aparyApta thake kALa kare. saMkhyAnA AyuSyavALA manuSyane vaikriyazarIra jaghanya aMguLano asaMkhyAtamo bhAga ane utkRSTa lAkha jana jhAjheruM hoya. pramattatine AhArakalabdhivaMtane AhAraka zarIra heya. AhAraka zarIra jaghanyathI dezekANuM eka hAtha ane utkRTuM eka hAtha pUrNa hoya. taijasa ane kAmaNa e be zarIra sarva saMsArI jIvane audArika, vaikriya ane AhAraka zarIrane saMge takU55Ne pariName. garbhajamanuSyane upapAta viraha kALa utkRSTa bAra muhUrtane hoya ane vana virakakALa paNa bAra muhUrtane jANa. saMmarNima manuSyane utkRSTa janma-maraNasaMbaMdhI viraha paDe to covIza muhUrta sudhI paDe ane jAnyathakI garbhaja tathA saMmUrNima manuSyane janmamaraNane virahakALa eka samaya jANo. For Private And Personal Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAtamI narakamRthInA nAkI, teukAya, vAyukAya, asaMkhyAtA AyuSyavALA yugaDiyA eTale manuSya tathA tiryaMca yugaliyA, eTalA mUkIne bAkInA sarve ja manuSyamAMhe upaje. vAsudeva, arihaMta, cakrava, baLadeva, e are devatAnI tathA narakInI gaMtAMhethI AvyA hoya paNa tiryaMcamAMthI tathA manuSyamAMthI AvyA ne heya. arihaMta tathA vAsudeva e baMne vaimAnika gatimAMthI a vya, hA. cakravatine 14 ratna hoya che te A pramANe - paheluM cakraratna vairInuM mastaka che. bIjuM chatraratna te cakrartinA hastaspaze bAra yojana sudhI viratAra pAme evuM hotuM thayuM vatA parvatanI uttara dizAmAM rahenArA je zleSTha tenA devatA varasAda varasAve teno nirodha karavAne samartha thAya. trIjuM daDaratna te viSama eTale je vAMkI bhUmi hoya tene samI kare ane kAma paDe chate adhebhAge hajAra jana pRthvInuM vidAraNa kare. ethuM carmaratna te kArya padethake cakavatinA hastasparza karI bAra yojana vistAra pAme evuM hatuM thayuM prabhAtakALe bIja vAvIe ane saMdhyAkALe sarva upabhoga karavAne gya evA zAli pramukhane utpanna kare che. pAMcamuM ratna te saMgrAma karatI vakhate atyaMta zakitamaMta hoya. chaThuM kAMgaNIne te vaitAdya parvatanI guphAmAhe ekekI bhIte ogaNapacAsa mAMDalAM karavA yogya hoya. sAtamuM maNiratna te abhAge rahenAruM je cama ratna ane ubhAge rahenAruM je chatraratna tenA chatrasuMbA upara rAkhyuM chatAM bAra ejanamAM e mANaratna udyotakArI hoya, ane hAthe vA mastake bAMdhyuM chatAM samasta rogane haraNa kare. AThamuM purohita ratna te zAMti For Private And Personal Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa3 ka karanAra hAya. navamuM azvaratna ne dazamuM gajaratna, e be mahA parAkramavata hoya. agiyAramuM senApatinlR te gaMgAmAMsanI pele pAse cAra khaMDanuM jatanAra hoya, khAramuM gRhapatiratna te gharanAM cAgya kAma kare. teramuM vAkIratna te ghara caNe, vaitADhacaparvatanI guphAmAMhe umaggA ne niggA nadInAM pula bAMdhe. cAMdamuM strIratna te atyaMta adbhuta rUpavaMta cakranA bhAga yAgya hAya. e cauda ratnanA darekanA ekeka hAra yakSA adhiSThita che. e hajAra yakSa cakravanA e bAhue hAya. saravALe soLa hajAra rakSA cakravartinI sevAkarI kare. ja jyAre dhanyathI jAMbudrIpane viSe cAra cakravarti heAya tevAre ppana ratna hoya. ane utkRSTa pade aThThAvIza vijayanA ane ke bharata tathA airavatanA maLI trIza cakrava hoya tevAre jaMbudripe cArasa te vIsa ratna hoya, vAdevane 1 cakra, 2 dhanuSya, 3 5, 4 maNi, 5 gadA, 6 vanamALA, 7 zaMkha, e sAta ratna jANavAM. have manuSya marIne kyAM ya te kahe che--saMkhyAtA AyuSyavALA manuSya, sro, napuMsaka, te naraka, tiryaMca, manuSya ne devatArUpa cAre gatineviSe jAya. pahelA sadhayaNavALA manuSya, pAMcamI gati je meAkSa te pratye paNa jAya. eka samayane viSe eka, be, traNa ane utkRSTA ekA ne ATha jIva mAkSapratye jAya. eka samayamAM srIbaMde utkRSTA vaza mAkSe jAya. eka samaye napu MsakavedI daza mAse jAya, ane eka samayamAM purUSavedI ekase ne A mekSe jAya. pAMcaze dhanuSya pramANa zarIravALA utkRSTA eka For Private And Personal Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kSe jaya jaya adhelA vana pramukha samayane viSe be mokSe jAya. jaghanya be hAtha pramANa zarIravALA utkRSTA eka samayane viSe cAra kSe jAya, ane madhyama avagAhanAye utkRSTA eka samayane viSe ekaso ne ATha mekSe jAya. - uSyaloka eTale A ThekANe mecUlikA tathA naMdanavana pramukhane viSe eka samaye utkRSTA cAra mokSe jAya. adholaka te adhogrAmane viSe eka samaye bAvIza ekSe jAya. tiryazlokane viSe ekaso ne ATha mele jAya. cAre gatimAMhethI AvyA keTalA keTalA mekSe jAya te kahe che--narakatathI nIkaLI manuSyamAMhI AvyA eka samayane viSe sIje to daza sIje, ema tiryaMcagatithakI manuSyamAMhI AvyA eka samayane viSe sIje to daza sIje, ane manuSyagatithakI AvyA vIza sIje, ane devagatithI AvyA eka ne ATha sIje. temAM paNa vizeSa e che. ratnaprabhA, zarkaraprabhA ane vAlukAthakI AvyA pratyeke daza daza sIje. paMkaprabhA kI AvyA cAra sIje ne dhUmAdikathakI AvyA sIje nahIM. pRthvIkAyathakI AvyA cAra sIje. apAyathakI AvyA cAra rasIje, vanaspatikAyathakI AvyA cha sIje pacaMdiyamAM tiryacathakI AvyA daza sIje, temAM paNa tiryaMcanI strImAMhethI AvyA paNa daza sIje ane manuSya (nara) thakI AvyA daza sIje ane manuSya nArIthakI AvyA vIza sIjeasurAdika daza nikAyathakI AvyA daza sIje. temaja vyaMtarathakI AvyA daza sIje. asurakumArAdi daza nikAyanI devIthakI AvyA pAMca sIje. samasta vyaMtaranikAyanI devIthakI AvyAthakA pAMca sIje. jyotiSI purUSathakI AvyA daza sIje, jyotiSI strIthakI AvyA vIza sIje. For Private And Personal Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir papa vimAnika devathakI AvyA ekase ne ATha sIje. vaimAnika strIthakI AvyA vIza sIje. ahIM sarvatra eka samayamAM amuka sIje ema jANavuM. kevaLa purUSavedI vaimAnika deva thakI AvI purUSa thaI sIje te eka samaye ekaso ne ATha sIje. purUSadathakI strI thaI sIje to daza sIje, purUSathakI napuMsaka thaI sIje to eka samaye daza sIje. strIvedathakI AvI strI thaI sIje to eka samaye daza sIje. strIthakI purUpa thaI sIje te daza sIje. strIthakI napuMsaka thaI sIje to daza sIje, napuMsakedathakI AvI napuMsaka thaI sIje to daza sIje. napuMsathakI purUSa thaI sIje tepaNa daza sIje. napuMsakathakI strI thaI samaje te paNa daza sIje. ane vaimAnika devI, tithI devI ane manuSyanI strI, e traNa ThekANethI strIvedI AvIne pratyeke voza vIza sIje. tyAM e vizeSa che ke je strIvedathakI AvI manuSyapaNe purUSa thaI athavA strI thaI vA napuMsaka thaI sIje tevAre sarva maLI vIza sIje. vaLI AThe bhAge pUrvabhave purUSa te A bhave purUSa thaI sIje to eso ne ATha sIje. bIjI rIte AThe bhAMge daza sIje. ane vaLI pUrva kahyuM je vaza strI eka samaye sIje. tyAM e vizeSa che ke je koI purUSadathakI AvI, kaI strIvedathakI AvI, koI napusakedathakI AvI, strI thaI sIje to mizrita maLI vIza sIje, paNa kevaLa puSathI AvI, kevaLa strIthI AvI, kevaLa napuMsakathI AvI vIza sIje nahIM. utkRSTa mekSa javAno cha mahinAne upapAtaviraha jANa ne jaghanyathI eka samaya jANu. e mokSathakI pAchuM AvavAnuM nathI, te mATe mokSanA jIva sAdi anaMtame bhAge che. pravAha AzrI anAdi For Private And Personal Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa anaMtame bhAge jANavA. jema banyA bIje aMkure na thAya tema karma rUpa bIja baLyAthakI saMsArarUpa aMkura utpanna thato nathI. siddhazilAsvarUpa. sarvArthasiddhavimAnanI dhvajAthI upara bAra yojana siddhazilA che. te lAMbapaNe ane paheLapaNe pIstALIsa lAkha yojana pramANu che. enuM bIjuM nAma vitaprAgabhArA che. anasuvarNamaya sITikanI pare nirmaLa che. e siddhazilA madhyabhAge ATha jana jADI che. tyAMthI cAra dizAe ne cAra vidizAe ghaTatI ghaTatI mAkhInI pAMkha jevI pAtaLI thaI che. uttAnachatrane AkAre siddhazilAnI sthApanA che, te siddhazilAnI upara ejanane AMtare lokAMta che, tyAM siho rahe che. bhAvArtha e che ke-eka ejananA vIza bhAga karIe temAM vIza bhAga nIce mUkIe ane covIzamA bhAgamAM siddhanA cho rahe che. tiyecasvarUpa. eSi, bediya, teli, cauridiya, ne paMcaMdriya, e pAMca prakAre tiryaMca jANavA. pRthvI, apU, tela, vAyu ne vanaspati, A pAMca prakAra ekediyA jANavA ane tene sAthe beikiya, tediya, caridraya, ne paMcaMdriya maLI cAra bheLavatAM nava bheda thAya. temAM vaLI paMceMdriyanA be bheda che. 1 garbha ja, 2 saMmUrNima. temAM garbhajanI apekSA vinA sAmAnya nava prakAre tiryacasvarUpa kahe che. For Private And Personal Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pRthvIkAyanI utkRSTI sthiti bAvIza hajAra varSanI hoya. apakAyanI utkRSTI sthiti sAta hajAra varSanI hoya. agnikAyanI utkRSTI sthiti traNa divasanI, vAyukAyanI utkRSTI sthiti traNa hajAra varSa, vanaspatikAyanI utkRSTI sthiti daza hajAra varSa, beIdriyanI utkRSTI sthiti bAra varSanI, teIdriyanI utkRSTI sthiti ogaNapacAsa divasanI, caridrayanI utkRSTI sthiti cha mahinAnI, paceMdriyanI utkRSTI sthiti traNa papamanI jANavI. sarvenI jaghanya sthiti aMtarmuhUrtanI che. saMmUrNima paMcaMdriya gAya pramukhanuM utkRSTa AyuSya corAzI hajAra varSanuM, saMmUrNimapakSInuM bahotera hajAra varSa, saMmUrNima sarpapramukhanuM trepana hajAra varSa, saMmUrNima geha, nakulanuM betALIsa hajAra varSa AyuSya jANavuM. kAyasthiti. kAyasthiti eTale je punaH punaH maraNa pAmIne teja kAyamAM upaje tene kAyathiti kahe che. pRthvIkAyaapakAya, teukAya, ane vAyukAya, e cAra ekeMdriyamAM utkRSTI kAyasthiti asaMkhyAtI usarpiNa avasarpiNuM pramANa jANavI. sArAMza ke je pRthvIkAyano jIva maraNa pAmI pAmIne pharI teja kAyamAM upaje paNa pitAnI kAyane mUke nahIM to asaMkhyAtI utsarpiNa avasarpiNuM rahe. daza keDIkeDI sAgaropame eka utsampiNI thAya, ane daza DikeDI sAgaropame eka avasarpiNa For Private And Personal Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 28 thAya. eve vIza koDAkoDI sAgarepame eka kALacakra thAya che. e kALamAna bharata, airavatanI apekSAe jANavuM. anaMta avasarpiNI utsarpiNI kALanI kAyasthiti vanaspatikAyanI che. e kAyasthiti vyavahArarAzi jIvane saMbhave. kemake vyavahArarAzi jIva maraNa pAmI nigAdamAM jAya to anaMti utsarpiNI avasarpiNI rahIne pAcho vyavahArarAzimAM Ave. eTale ahIMyAM marUdevAmAtAnA dRSTAMta sAthe vyabhicAra AvatuM nathI, kemake marUdevA anAdi nigadI che. temane kAyasthitinuM e pramANa nahIM. beIdriya, teIdriya, cariMdriya, pratyekane saMkhyAtA varSasahastra kAyasthiti jANa pI. paceMdriya tiryaMca tathA manu Syane sAta ATha bhavanI kAyasthiti jANavI. e ADe bhakarI kALamAna traNa palyopama ane sAta pUrva kATi utkRSTI jANavI. devatA ne nArakI maraNa pAmI pharI devatA nArakImAM na upaje, te mATe devatA tathA nArakIne kAyasthiti nathI. sAmAnyapaNe ekedriyanuM eka hajAra yojana jhAjheruM zarIra utkaTuM jANavuM. beIdriya zaMkha, kaDA, jaLa, aLasiyAM, pUrA AdinuM zarIra bAra yojana utkarTa jANavuM. kIDI, maMkoDA, mAMkaNa Adi teIdriyanuM traNa gAunuM zarIra jANavuM. bhamarAdika cauriMdriyanuM cAra gAunuM jANavuM. paMcendriyanuM zarIra eka hajAra ejananuM jANavuM. saMmaIi macatuSpada gAya pramukhanuM nava gAunuM zarIra urpha heya che. saMmaIimabhujaparisarpa goha, noLiyAdikanuM nava dhanuSyanuM zarIra che. sarNimauraparisarpa ajagarAdikanuM nava jananuM zarIra jANavuM, garbha jacatuSpada hasti pramukhanuM che ke zarIra che. garbhajabhujaparisarSa gaha pramukhanuM nava gAu zarIra jANavuM ura parisanuM eka hajAra For Private And Personal Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 59 jananuM zarIra jANavuM. gaja ane saMmachima banne jAtanA masyAnuM eka hajAra yojana zarIra jANavuM. garbhaja tathA saMmUrNima be prakAranA gRddhAdika pakSI tenuM zarIra nava dhanuSyanuM jANavuM. ekeMdriyathI te paMceMdriya paryatanuM jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAge zarIra jANavuM. samaya samaya pratye ekeyi che asaMkhyAtA upaje che ane cave che. vanaspatikAyanA vanaspatimAMhethI AvIne anaMtA upaje ane eve, tathA pRthvI Adika parasthAnakI vanaspatimAM AvI upaje te vAre asaMkhyAtA upaje. golA ya asaMkhijA, asaMkhaniggIyao hAi golo; ikimi nigAe, aNaMta jIvA muNe yavyA. artha-saMsAramAMhe asaMkhyAtA geLA che. te asaMkhyAta nigode eka goLo heya. te eka nigode anaMtA chava jANavA. e nigodiyA jIvanA be bheda che.eka saMvyavahArIyA, bIjA asaMvyavahArIyA. temAM je anAdi nigadathakI nIkaLI pRthvIkAya pramukha mahe upaje tene vyavahArI jIva kahIe. kadAcita te jIva vaLI pharI pAcho nigodamAMhe jAya to paNa tene saMvyavahArIja kahIe, ane je jIva anAdi nigodathakI nIkaLyA nathI [ anAdi kALathI sUmanigoda tathA bAdaranigodamAMhe rahe che te tene asaMvyavahArIyA kahe che. tathA jeTalA jIva mokSe jAya teTalA jIva nigodamAMthI nIkaLI pRthvIkAyAdikane viSa AvI upaje che e vizeSa che. For Private And Personal Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ayi anaMtA jIvA, jehiM na patto tasAipariNAmo; uppajjeti caryata ya, puNNovi tathyeva tathyeva. anaMtA java evA che ke je jIve trasAdika pA~ya pAmyA nathI. ane je pharI pharI tyAM nigeAdanA nigeAdamAMja upaje che, te cave che eTale te nigodamAMheja upaje che ane nigeAdamAMhuja maraNu pAme che. tyAMnA tyAMja rahe che, jevAre mehanA udaya tIvra viSayAbhilASa maithunapariNAma hAya ane ghaNIja azAtAvedanIe parAbhavyeA ATTa haTTa ciMtave tevAre evA pariNAme vA sattAe karI ekedriyapaNAnuM karma baMdhAya tethI jIva ekendriya thAya have tiryaMcamAM ko jIva jAya te kahe che.--Akedriya, e Idriya, vendriya, cauridriya tathA sa`khyAtA vadhu yuvALA paMceya tiryaMca ane sakhyAtA varSa AyuvALA manuSya eTalA sthAnakanA jIva maraNa pAmIne ekadriya, e driya, te driya, cauridriya, ne paMceyi tiryaMca mAMhe upaje. vaLI bhuvanapati, vyaMtara, yetiSI ne sodhama, izAna e e kalpavAsI devatA maraNa pAnIne paryApta! sakhyAtA varSe AyuvALA gatiryaMcamAMhe upaje, vaLI paryAptA badara pRthvIkAya ane kAyamAMDe paNa upaje. vaLI paryAptA pratyeka vanaspatimAMhuM paNa upaje. sanata kumArathI mAMDIne sahasrAra sudhInA devatA tathA nArakI cavIne paryAptA sakhyAtA AyuSyavALA garbhuja tiryaMcamAM jAya, pazu khIjI jAtanA tiryaMcamAMhe na jAya. saMkhyAtA AyuSyavALA paMcedriya tiyaca marIne eka meAkSa vinA For Private And Personal Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bAkInI cAre gatimAM jAya. ekaMdriya ane vigateMdriya marIne saMkhyAtA AyuSya pALA tiryaMca ane manuSyamAMhe AvI upaje. paNa devatA, nArakI ane saMkhyAnA AyuSyavALA tiryaMca tathA asaMkhatA AyuSyavALA je yugalIyA manuSya temAM na jAya. vaLI pigadiya mArIne manuSyati pAmI sarva sAvaghavaratirUpa cAritra pAme, paNa sIjhe nahIM; ane teukAya tathA vAukAya maraNa pAmIne manuSya te na thAya paNa kadAcita paMcaMdriya tiryaya thAya to samyakatva paNa pAme nahIM, to pachI viratapaNa kamAMthI pAme ? e teukAya tathA vAukAyanA bhavane svabhAva che, ke je manuSya na thAya ane samyakatva paNa nahIM pAme. zeSa cAkatA saMmachimagarbha jatiryaya tathA saMpUrNa magarbhajamanuSya tathA pRthvI, apU ane vanaspati eTalA maraNa pAmIne manuSya thAya, ane manubdha thaIne marUdevAmAtAnI peThe teja bhave cAritra pALI mokSa paNa pAme. bAdara paryAptA, pRkAya, apakAya ne pratyeka vanaspatikAyane cAra lesyA hoya che. kemake bhuvanapati, vyatara, jyotiSI, saudharma ane izAnAMta sudhInA devatA tejalezyAvaMta hoya. te pRthvI, apa ane vanaspatimAMhe upaje te paryApta thayA pachI aMtarmuhUrta sudhI keTalAeka kALa tejalezyAvaMta hoya te kAraNathI kRSNa, nIla, kApo ane teje, e cAra lesyA emAM hoya. garbhatiryaMca tathA garbhajamanuSyane chae lesyA heya, kemake manuSya tathA tiryaMcane asthira lezyA heya. bAkInA teukAya, vAukAya, sUkSma pRthvIkAya, sUkSma apakAya, sAdhAraNa aparyAptA, bAdara pRthavIkAya, aparyApta bAdara apakAya, aparyApta pratyekavanaspatikAya, beikiya, teIdriya, cariMdriya ane saMmami pacediya tiryaMca tathA samRIima paceMdriya manuSya eTalAne kRSNa, For Private And Personal Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nIla ane kapota, e traNa leyA hoya ane pRthvI, a tathA paryApta bAdara vanaspatimAMhe devatAnA upajatAthakI keTalAeka kALa tejalezyA saMbha, paryAptAvasthAe tejalesyA kema saMbhave te upara heta kahe che. varasAda mA tanars3 vArAphu zuti. eTale je lesthAthakAM maraNa pAme teja leyAthakA upaje te upara gAthA kahe che. aMtamuhUtami gae, aMmuhUtami se miyaM ceva; lesAhi pariNayAhi, jIvA vacaMti paraloyaM. artha-manuSya tathA tiryaMca te parabhavanI lesyA AvyA pachI aMtarmudrane maraNa pAme. eTale lesthAnuM aMtarmukta gayA pachI maraNa pAme, ane devatA tathA nArakI pitAnI mULagI lesyAnuM muhUrta cAtuM rahe tevAre maraNa pAmIne parabhave jAya. tyAM upanyA pachI te maLagI lesyAnuM aMtarmuhUrta bhagave. temAM paryAptAnuM aMtamuhUrta nAnuM jANavuM ane lesthAnuM aMtarmuhUrta meTuM jANavuM. te mATe paryAptAvasthAe paNa parabhavanI tejasthA saMbhave. ahIM aMtarmuhUrtanA asaMkhyAta bheda che. tirinara AgAmibhave, lessAe agae surA nirayA; puvvabhavalessasese, aMtamuhutte maraNamiti. atha-tiryaMca tathA manuSya te AgalA bhavanI leyAnuM ati muMdUrta gayA pachI maraNa pAme. devatA tathA nArakI e parvanA bhavanI eTale deva tathA nArakInA bhavanI vezyAnuM aMtarmudata bAkI rahe te vAre maraNa pAmI parabhavamAM upaje. paramArtha e che ke teje. lemyAvaMta devatA pRthvIkAyamAM tathA apakAyamAM tathA pratyeka vanaspati For Private And Personal Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahe upajatAM temane keTalAeka kALa telesthAne abhAva hoya. pRthvIkAyAdika tiryaMca ane saMmachima tathA garbhajamanuSya ene je je lesyA saMbhave te te lesyAonI sthiti aMtamuhUrta pramANu jANavI. eTale pRthvIkAyamAMhe je legyA che te jaghanyathI tathA utkRSTathI aMtarmuddata sudhI rahe che, ne vaLI saMjJAe karI pharI paNa jAya che ane bIjI lesyA thAya che. aMtarmada uparAMta lezyA rahe nahIM. ema akAya pramukha tiryaMca tathA garbhajamanuSyane paNa jANavI. chellI zukalezyA te manuSyane utkRSTI nava varSe UNI eka pUrvakaDI varSa sudhI rahe. te kevI rIte rahe che ? te kahe che garbhakALanA nava mahinA rahita ATha varSamAMhe cAritra na hoya te mATe kaIka jIva navame varSe cAritra leI kevaLajJAna pAme, tevAra pachI nava vaSe UNI eka pUrva keDI varSa paryata jIvate rahe tyAM sudhI kevaLIne ekaja zukla lesyA hoya, ane bIjA manuSyane zukala lezyA aMtamuddata pramANa hoya che. devatA ane asaMkhyAtA AyuSyavALA yugaliyA manuSya tathA tiryaca, temAMhe strIveda ane purUSaveda e be veda hoya che. saMkhyAtA AyuSyanA dhaNI garbhajamanuSya tathA garbha jatiryaMca emAMhe strI, purUSa ne napuMsaka e traNa veda hoya che. nArakI, ekeMdriya, beIkiya, teIdriya, cauridiya tathA saMmamimanuSya ane samarNimatiryaca, e sava napuMsakavedI che. eTale thAkate AyuSya parabhavanuM AyuSya bAMdhe te AyuSyane baMdhakALa kahIe. bIjAM AyuSya bAMdhyA pachI jeTale kALa gaye thake AyuSya udaye Ave tenA vacamane je kALa tene abAdhAkALa For Private And Personal Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kahIe. trIjuM-AyuSya bhogavatAM je samaye pUrNa thAya tene aMta samaya kahIe. cothuM-je AyuSya ghaNuM kALe davA gya che te AyuSyane thoDA kALamAM vedIe eTale so varSanuM AyuSya aMtarmudUrta mAMhe reDIne tene apavartana kahe che. pAMcamuM-je AyuSya eTale kALe vedavAnuM che te AyuSa teTaleja kALe vedIe paNa e che kAle na vedIe tene anapavartana kahe che cha-jeNe karI AyuSya ochuM karIe-upakramI che, te upakramakAraNasamUha te sapakrama kahIe. sAtamuM-jene kAraNe maLyAM thakAM paNa AyuSya ghaTe nahIM te nirUpakrama jAva. keNa jIva sopakamI ane kaNa jIva nirUpamI te kahe che. uttamacaraNasarIrA, suraneraiyA asaMkhanaratiriyA; huti nirUpakamAo, duhAvi sesA muNeyavA. artha-uttama eTale vIza tIrthakara, bAra cakravarti, nava vAsudeva, nava prativAsudeva ane nava baLadeva, e tresaTha zalAkApurUSane uttama kahIe, te nirUpakamI jANavA. vaLI teja bhave mokSagAmI hoya te paNa nirUpamI jANavA. cAra nikAyanA devatA, sAte narakanA nArakI, asaMkhyAtA AyuSyavALA yugaliyA manuSya ane tiryaMca nirUpakamI jANavA, ane zeSa thAtA jIva sepakramI ane nirUpa4mI ema be bhede hAya. sAta prakAre AyuSya truTe che te nIce mujaba.1 adhyavasAye karI eTale sneha, rAga, bhayarUpa mananA vikalpa karI AyuSya tUTe che. jene mana nA hoya tene saMjJAthI jANavuM. rAge karI kSaya evI rIte ke koI parabane viSe pANI pAnArI strI tarUNa purUSane debI anurAge karI jetI thakI tenI prApti na thaI For Private And Personal Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir chatAM maraNa pAmI. snehe karI kSaya evI rIte kekeIka sAthe vAhIne paradezathakI tene pati sArthavAha Avyo te vAre kaI mitre snehaparIkSA nimite sArthavAhanuM maraNa kahe chate strI maraNa pAmI. strIne maraNe sArthavAha paNa maraNa pAmyA. bhaya thakI zrIkRSNane dekhI somIla maraNa pAmyo. 2 nimittathI AyuSya tUTe che. daMDa, cAbaka, keraDAdike karI maraNa pAme, 3 atyaMta sarasa AhAra ghaNeja khAvAthI maraNa pAme. 4 vedanA ne sadhaghAtI zULAdikanI tethI maraNa pAme. 5 parAghAta te khADAmAM paDayAthakAM maraNa pAme. 6 phAse eTale sarSa, agni, viSa pramukhanA sparzathakI maraNa pAme. 17 ANapANuM kahetAM zvAsozvAsa ocho vatto levAthI vA zvAsozvAsa rUMdhana karyAthakI maraNa pAme. e sAte kAraNe sopakrama AyuSya ghaTe che nirUpakrama to kadApi ghaTatuM nathI. temaja e upakrama che te aMdhakAcAryanA ziSya sarakhA keTalAeka caramazarIrIne saMbhave che tathA zrIkRSNanuM bAhya upakrame AyuSya pUrNa thayuM hatuM paraMtu aMtaraMga vicAratAM nirUpama eTaluM ja AyuSya hatuM, te mATe sopakrama nahatuM. sarva jIvane paryAti kahe che. AhArasarIriMdaya, pajjattI ANapANa bhAsapaNe; cau paMca paMca chappiya, iga vigalA sanni sannINaM. artha AhAra pramukhanA pugaLagrahaNapariNamanahetu je AtmAnI zakti tene paryApti kahe che. prathama AhAraparyApti, bIjI zarIra5ryApti, trIjI IdriyaparyApti. IhAM gAthAmAM e traNanI pachI cAle je paryApti zabda kahyo che tenuM kAraNa e che ke, koI jIva apa For Private And Personal Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pAme karI maraNu maraNa pAme nahI", joyo che. ceAthI mana:paryApti, e ryApto maracu pAme tApaNu e traNa paryApti pUrI paNa e traNa paryAmi pUrI karyA vinA kAi jIva te mATe ahIM IdriyapadanI sAthe paryApti zabda zvAsAcchavAsaparyApti, pAMcamI bhASAparyApti, chaThThI samasta paryApta upajavAne pahele samaye je jIvane jeTalI paryApti karavAnI che te jIva teTalI paryAti samakAle karavA mAMDe, pachI anukrame pahelI AhAraparyApti, te pachI rArIraryApti, ema sa paryApti thAyeAgyapaNe kare. tyAM AhAraparyApti prathama samayeja kare ane bIjI samasta paryApti te pratyeka asa MkhyAta samaya pramANu aMtamutaeN kare. vaikriyazarIra ane AhArakazarIravALA jIvane eka zarIraparyApta aMta te hAya. ane bIjI samasta paryApti ekeka samaye hAya. evaM sarva malI aMtarmudbhuta pramANa paryAptikALa jANavA ekadriyane cAra paryApti, vile'driyane bhASAsahita pAMca paryApti hAya tathA asanIsa maIimapacedriya tiryaMca tathA manuSyane eka mavinA pAMca paryApta hoya. tyAM sami matsya je samudramAMDe AhArasajJA jANavI paNu mana samajavuM nahIM, kemake asanIne pAMca paryApti kahI che. sanIpacendriya, garbha tiryaMca tathA manuSya, deva ane nArakIne mana sahita cha paryApti jANuvI, je peAtAne yAgya paryApti pUrNa karyA vinA aparyAso maraNa pAme te AdyanI traNa paryApti pUrNa karI parabhavaAyunA baMdha karI aMtarmu ta abAdhAkALa jIvIne maraNa pAme. sparzana, rasana, dhrANu, cakSu ane zrotaSa pAMca iMdriyA, ane maneAchaLa, vacanakhaLa, kAyamaLarUpa traNa aLa, navamA zvAseAAsa ane dazamuM AyuSya, e daza prANa che, jene dhAraNa karyAM cakAM prANI kahIe, ane jenAthI vicheDayAM thayAM jIva maraNa pAmyA emaja kahIe. For Private And Personal Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ekaeNriyane cAra prANa, beidhine cha prANa, indriyane sAta prANa, cariMdriyane ATha prANa, asattIsaMbhUmine nava prANu, tyAM saMpUrNa mapaMcaMdriya tiryaMcane nava prANa; yadyapi saMmUrNima manuSya paNa asaMzomAMhe che, paraMtu prANu AthI saMmUchi ma manuSyane sAta athavA ADa prANa hoya ane saMsIgabha jayaMseMdriya tiryaMca tathA manuSya, vaLI devatA tathA nArakIne daza prANa pUrA hoya che. ajIvatAva, dhammAdhammAgAsA, tiyatiyabheyA taheva addhAya khaMdhA desapaesA, paramANu ajIvaca udasahA. artha-dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, e traNa vyanA khaMdha, deza tathA pradeza, ema traNa traNa bheda che. pradezanA samUhane astikAya kahe che. e traNa dravyane cauda rAjalaka pramANu baMdha kahevAya che. kALadravyanA baMdha, deza, pradeza nathI. ema daza bheda thayA. pudgalAstikAya dravyanA khaMdha, deza, pradeza ane paramANu, e cAra bheda gaNatAM pAMce achavadravyanA cauda bheda thAya che. dharmAstikAya-calanasvabhAva guNuM dharmAstikAyano che, jema masyanA saMcAranuM apekSAkAraNuM pANI che tema jIvane tathA pugaLane gatipaNe pariNamatAM je apekSAkAra hoya tene dharmAstikAya kahe che. jema jaLavinA masyo saMcAra thaI zake nahi, tema dharmAstikAyavinA jIva ane pugaLa cAlI zake nahi. adharmAstikAya-jema paMthIne vIsAmo levAneviSe vRkSAdikanI chAyA apekSA kAraNa che. tema jIva tathA puddagaLane sthiti paNe For Private And Personal Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 68 pariNamatAM je apekSAkAraNa hoya arthAta sthira rAkhavAne je sahaguNa tene adharmAstikAya kahe che. AkAzAstikAya-kAlokavyApI zabda, rUpa, rasa, gaMdha tathA sparza rahita arUpI anaMtaradezI ane sAkara ne dUdhanI peThe jeno avakAzasvabhAvaguNa tene AkAzAstikAya kahe che. AkAzanA be bheda che. eka kAkAza, bIje alakAkAza, pudagaLa tathA jIvane AkAzAstikAya te avagAhanA guNadAna Ape che. pudagalAstikAya-baMdha, deza, pradeza ne paramANu, e cAra bheda pudgaLavyanA che. sacita, acita ane mitra, e traNa prakAre zabda, aMdhakAra, ratna pramukhane prakAza, caMdramAM pramukhanI jyoti, chAyA, sUrya pramukhano Atapa, varNa, gaMdha, rasa, sparza, lakSaNayukta pugaLadravya che. kALa dravya-eka kroDa sAzaka lAkha satyatera hajAra base ne seLa upara eTalI AvalIe eka muhUrta thAya che. AMkhanAM eka skaraNamAM athavA eka capaTI vADavAmAM athavA jUnuM vastra phADavAnI vakhate eka taMtuthI bIje taMtue jAya tathA kamaLanA pAMdaDAnA samuhane juvAna purUSa bhAlAthI vA soyathI vadhe, te bhAle vA seya jeTalI vAramAM eka pAMdaDAthI bIje pAMdaDe pahoMce teTalA vakhatamAM asaMkhyAtA samaya thaI jAya che. evA asaMkhyAtA samayane AvalI kahe che. evI base ne chapana AvalIe eka kSullakabhava thAya che. e karatAM bIjA koI paNa nAnA bhavanI ka9panA thaI zake nahIM. evA kAMIka adhika sattara kSadvabhavamAM eka zvAsocchAsarUpa prANanI utpatti hoya che. evA sAta prANatpatti kALane eka staka kahe che. evA sAta staMka samaye eka lava hoya che. evA sotera lave be ghaDIrUpa eka muhUrta hoya For Private And Personal Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che. te eka muhUrtamAM pUrvokta AvelI hoya che. trIza muhUrta eka ahorAtrirUpa divasa thAya che. paMdara ahArAtrie pakhavADiyuM thAya che. be pakhavADiye eka mAsa thAya che. bAra mAse eka varSa thAya che. temaja asaMkhyAtA varSe eka popama thAya che. daza koDAkeDI palyopame eka sAgaropama thAya che. tevA daza keDIkeDI sAgaropame eka utsarpiNI ane bIjA daza koDAkaDI sAgaropame eka avasarpiNI kALa thAya che. e be maLIne vIza keDAcheDI sAgaropame eka kALacakra thAya che. evA anaMtA kALacakre eka pudagaLaparAvartana thAya che. e sarva manuSyalokamAM vyavahArathI kALa jANa. be mAse eka Rtu thAya che. traNa Rtue eka ayana, be ane eka varSa, pAMca varSe eka yuga, rAzI lAkha varSe eka pUrvAga, te eka pUrvAgane corAzI lAkhe guNatAM eka pUrva thAya che. ityAdi kALanA aneka bheda che. padravyanuM kaMika vizeSa svarUpa, cha dravyane ghaNA vistAra je hoya te SaDadravyavicAra nAmano graMtha vAMcavo. temAM vistArathI adhikAra lakhe che. - dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, pugaLAstikAya, kALa ane jIva, e cha dravya che. pariNAmIjIvamUttA, sapaesAegakhittakiriyA ya: NicaM kAraNakattA, savvagayaiyaraappavese. bhAvArtha - dravyamAM jIva ane puddagaLa e be divya pariNAmI che. bAkInAM cAra dravya apariNamI che. ihAM pariNamIne bhAva jANave, paraMtu svabhAve pariNAmI te chae dravya che. e dravyamAM eka chavadravya jIva che. bAkI pAMca dravya ajIve che. cha dravyamAM For Private And Personal Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir CO eka pudagaLadravya mUrtimaMta rUpI che. bAkInAM pAMca dravya amUrtimaMta arUpI che. cha dravyamAM pAMca dravya pradeza che. eka kALadravya apadezI che. cha dravyamAM dharma, adhama ane AkAza e traNa dravya eka che. bAkI traNa dravya aneka che. cha dravyamAM eka AkAza kSetra che. bIjA pAMca dravya kSetrI che. cha dravyamAM jIva ane pugaLa, e be dravya sakriya che, bAkInAM cAra akriya che. cha dravyamAM dharma, adharma, AkAza ane kALa e cAra dravya nitya che, be anitya che. yadyapi utpAda, vyaya ane dhruvapaNe sarva padArtha nityAnityapaNe pariName che tathApi dharmAdika cAra dravya sadA avasthita che mATe nitya kahyAM. cha dravyamAM dharmAdika pAMca dravya kAraNa che. eka chavadravya akAraNa rUpa che. cha dravyamAM eka chavadravya kartA che. bIjAM pAMca akartA che. cha dravyamAM eka AkAza sarvagata che. bIjAM pAMca dravya mAtra lokAyApI che, mATe asarvagata jANavAM. yadyapi cha dravya kSIranIra pere parasapara avagADha che tathApi pravezarahita che, eTale ke IpaNa dravya anya dravyamAM tadrupapaNe thatuM nathI. mATe pravezarahita che. AnuM vizeSa svarUpa vizeSAvazyakAdika graMthakI jANavuM. puNyatave. nava prakAre puSya baMdhAya che te batAve che--sAdhu, sAdhvI pramukhane 1 anna devAthI puNyabaMdha thAya che. 2 pANI dIdhAthI puNyabaMdha thAya che. For Private And Personal Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 rahevAne sthAna ApavAthI puNya thAya che. 4 pATa suvA sArU dIdhAthI puNya thAya che. 5 paheravA tathA oDhavAne vastra dIdhAthI puNyabaMdha thAya che. 6 makarI te saMbaMdhI zubha saMkalpa karyAthakI puNyopArjana thAya che. 7 vacane karI stutyAdika kyathI puNyabaMdha thAya che. 8 kAyAe karI sevA karyAthI puNyabaMdha thAya che. 9 hAthathakI namaskAraAdi karavAthI puNya baMdhAya che. paramezvaranI pUja, saMgha kADhavA, navakArazIo karavI, jene maratA bacAvavA, ityAdithI paNa zubha adhyavasAye puNyabaMdha thAya che. te puNyane beMtAlIza prakAre jIva bhegave che te kahe che- sA uccagoa maNuduga, suraduga paMceMdijAipaNadehA; AititazRNuvaMgA, AimasaMghayaNasaThANA. 1 jenA udaye jIva sukhane anubhava kare vA zAtAne pAme tene zAtA vedanIya kahe che. 2 jenA udaye jIva ucca kuLamAM janmIne pUjAya, mAna pAme, tene uccagotra kahe che. 3-4 jenA udaye manuSyanI gati tathA manuSyanI AnupUrvanI prApti thAya che tene manuSyaddhika kahe che. 5-6 jenA udaye devanI gati tathA devanI AnupUrvIne pamAya che tene suraddhikarUpa nAmakarma kahe che. 7 jenA udaye paMcaeNkriyapaNuM prApta thAya che tene paceMdriya jAti nAmakarma kahe che. 8 thI 12 paNadehA-jenA udaye pAMca zarIranI prApti thAya che For Private And Personal Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir te kahe che. 8 jethI audArika zarIra yogya puddagaLa grahaNa karIne tathA tene zarIrapaNe pariNumAvIne chava pitAnA pradezanI sAthe meLave tene audArika nAmakarma kahe che. vijhiyazarIranA be bheda che. eka aupapAtika te devatA tathA nArakane hoya che. bIje labdhipratyayo te tiryaMca tathA manuSya labdhivatane heya che. 10 AhArakazarIra te cauda pUrvadhara munirAja tIrthaMkaranI Rddhi pramukha jevAne arthe eka hAtha pramANa deha dhAraNa kare che, 11 taijasazarIra te AhAranuM pAcana karanAra che tathA te jelesyAnuM kAraNabhUta che. 1ra kAmaNa zarIra te karmanAM daLiyAM AtmAnI sAthe maLyAM che te ja jANavuM. e paMca zarIrarUpa nAmakarma kahIe, 13 thI 15. jenA udayathI upara kahelAM pAMca zarIramAMnAM AdinAM traNa dArika, vikriya tathA AhAraka, e traNa zarIranAM aMgopAMga pAmIe te ugaMgA eTale aMga, upAMga tathA aMgopAMga rUpa nAmakarma kahIe. be bAhu, be uru, eka pRSTikA, eka mastaka, eka udara tathA eka hRdaya, e ATha aMga che, aMguli pramukha upAMga che, tathA rekhAdika aMgopAMga che. 13 audArika aMgepAMga 14 vaikriya aMgopAMga. 15 AhAraka aMgopAMga jANavAM. kArmaNa tathA tejasa zarIrane aMgopAMga nathI. 16 jenA udayathI cha saMghayaNamAMnuM AImasaMdhiyaNa kahetAM paheluM vajIrUSanArAca nAmanuM saMghayaNa prApta thAya che. tihAM vaja eTale khIlI, RSabha eTale pATo tathA nArAca eTale be pAsA markaTabaMdha te upara pATe te upara khIlI evo hADane samudAya hoya. tene vajaSabhanArA saMghayaNa kahe che. For Private And Personal Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 73 17 jenA udayathI pote paryakAsana karI beThAM chatAM samacaturarsa cAre bAju sarakhI AkRti thAya ane potAnAM aMgula pramANuvaDa ekaso ne ATha aMgula pramANu zarIra bharAya tene uttama purUSa kahe che. enI prApti thAya che tene cha saMsthAnamAMnuM paheluM samacaturaDha saMsthAna kahe che. 18 thI 21. jenA udayathI (18) veta, rakta, pItarUpa zubha varNa (19) eka surabhirUpa zubha gaMdha. (20) amla, madhura ane kaSAyela rUpa zubha rasa. (21) ladhu, mRdu, uSNu ane snigdharU5 zubha sparza. e cAra padArtha puNyaprakRtine arthe prazasta jANavA. e varNacatuSka jANavuM. 22 jenA udayathI madhyama vajanadAra zarIranI prApti thAya che, eTale je zarIra lehanI peThe ati bhAre paNa nahIM, ane AkaDAnA tUlanI peThe ati halake paNa nahIM, kiMtu madhyamapariNamI hoya tene agurulaghu nAmakarma kahe che. 23 jenA udayathI bIjA baLavAnane ati duHsahanIya chatAM pote game tevA baLiyAne jItavA samartha thAya che tene parAghAta nAmakarma kahe che, 24 jenA udayathI sukhapUrvaka zvAsocchAsa laI zakAya che, paNa hara kata Ave nahIM tene zvAsozvAsa nAmakarma kahe che. 25 jenA udayathI sUryanA biMbanI peThe parane tApa utpanna kara vAnA heturUpa tejeyukta zarIranI prApti thAya che tene Apa nAmakarma che. 26 jenA udayathI caMdrabiMbanI peThe zItaLatAne utpanna karavAnA For Private And Personal Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 74 hetubhUta tejeyukta zarIra tenI prApti thAya che tene udyota nAma karma kahe che. ra7 jenA udayathI vRSabha tathA haMsanI peThe sArI cAlavAnI zakti pamAya che tene zubhavihAyogati nAmakarma kahe che. 28 jenA udayathI pitAnA aMganAM sarva avaye yogya sthaLane viSe goThavavAnI zakti sUtradhAranI peThe prApta thAya che tene nirmANa nAmakarma kahe che. trasadazaka. ra9 jenA udayathI jIvane beIdriyanA zarIranI prApti thAya che arthAta ekeMdriyanuM zarIra pAme nahIM tene trasa nAmakarma kahe che. 30 jenA udayathI bAdarazarIranI prApti thAya che tene bAdara nAma karma kahe che. 31 jenA udayathI pitApitAnI paryApti pUrI kare, te paryApti be prakAre che. eka labdha, bIjI karaNa. tene paryApti nAmakarma 32 jenA udayathI audArika athavA vaikriya pramukha bhinna bhinna zarIranI prApti thAya paNa ghaNuM che vacce eka zarIra na pAme tene pratyeka nAmakarma kahe che. 33 jenA udayathI zarIranA daMtAdika avayava sthira thAya tene sthira nAmakarma kahe che. 34 jenA udayathI zarIranA sarva avayava sArA hoya athavA nAbhinA uparanuM zarIra sAruM hoya tene zubha nAmakarma kahe che. For Private And Personal Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 75 35 jenA udayathI sarva lokane priya thAya tene saubhAgya nAmakarma ' kahe che. 36 jenA udayathI vANImAM kekilAnI peThe mIThAza hoya tene susvara nAmakarma kahe che. 37 jenA udayathakI lokamAM mAnanIya vacana thAya tene Adeya nAma karma kahe che. 38 jenA udayathI lekamAM yazakIrti gavAya tene yazonAmakarma kahe che. 39 jenA udayathI devatAnA AyuSyanI prApti thAya che tene surA yuSya rUpa kahI e. 4. jenA udayathI manuSyanA AyuSyanI prApti thAya che tene narA yuSya rUpa kahIe. 41 jenA udayathI tiryacanA AyuSyanI prApti thAya che tene tirya cAyuSya rUpa kahI e. 4ra jenA udayathI tribhuvanane viSe pUnyapaNuM prApta thAya che tene tIrthakara nAmakarma kahe che. pApata. prANutipAta, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna, parigraha, krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga, dveSa, kalaha, abhyAkhyAna, paitya, rati, arati, para parivAda, mAyAmRSAvAda, mithyAtvazalya; e aDhAra prakAre pApa baMdhAya che. ane khyAzI prakAre bhagavAya che. te khyAzI prakAra For Private And Personal Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 3 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 76 1 jenA udayathI matijJAnanuM AcchAdana thAya che tene matijJAnAvaraNIya pApakarma kahe che. 2 jenA udayathI zrutajJAnanuM AcchAdana thAya che tene zrutajJAnAvaraNIya pApakamAM kahe che. jenA udayathI avadhijJAnanuM AcchAdana thAya che tene avadhijJAnAvaraNIya kahe che. 4 jenA udayathI mana:paryavajJAnanuM AcchAdana thAya che tene manaH5 vajJAnAvaraNIya kahe che. pa jenA udbhayathI kevaLajJAnanuM AcchAdana thAya che tene kevaLajJAnAvaraNIya ka` kahe che. 6 jenA udayathI potAnA gharamAM devA yAgya vastu chatAM tathA dAnanuM phaLa jANatAM chatAM paNa ApI zakAya nahIM tene dAnAMtarAya pApakarma kahe che. 7 jenA udayathI dAtAra chatAM, dAtAranA dharamAM vastu chatAM paNu je yAcita vastunI prApti na thAya tene lAlAMtarAya karma kahe che. 89 jenA udayathI pote yuvAna chatAM, surUpa chatAM tathA bhAgeApabhAga vastunI prApti thai chatAM paNa te bhAgavAi na zakAya tene bhAgAMtarAya tathA upabhAgAMtarAya kama kahe che. AhArAdi padArtha je eka vAra bhAgavAyache tene bhAga kahe che. vastrAdi padArtha je vAraMvAra bhAgavAya che tene upabhAga kahe che. 10 jenA udayathI pAte yuvAna, rogarahita tathA baLavAna chatAM paNa peAtAnI zakti phAravI zakAya nahIM tene vIryAMtarAya pApakrama kahe che. For Private And Personal Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 77 11 jenA udayathI cakSudarzananuM AcchAdana thAya che tene cakSuda nAvaraNaya kahe che, 1ra jenA udayathI acakSudarzananuM cakSuvinAnI bAkInI indriyonuM AcchAdana thAya che tene acakSudarzanAvaraNIya pApakarma kahe che. 13 jenA udayathI avadhidarzananuM AcchAdana thAya che tene avadhi darzanAvaraNIya pApakarma kahe che. 14 jenA udayathI kevaLadarzananuM AcchAdana thAya che tene kevaLadarza nAvaraNIya pApakarma kahe che. 15 jenA udayathI nidrAvasthA thaI gayA pachI sukhapUrvaka jAgRta avasthAnI prApti thAya che tene nidrA rUpa pApakarma kahe che. 16 jenA udayathI nidrAvasthA thaI gayA pachI dukhapUrvaka jAgRta avasthAnI prApti thAya che tene nidrAnidrA rUpa pApakarma kahe che, 17 jenA udayathI besatAM uThatAM nidrA AvyA kare tene pracalA rUpa pApakarma kahe che. 18 jenA udayathI haratAM pharatAM paNa nidrA Ave tene pracalA praca lA rUpa pApakarma kahe che. 19 jenA udayathI divasanuM ciMtaveluM kArya rAtrine viSe nidrA sAme jAgRtanI peThe thAya che tene thINuddhi rUpa pApakarma kahe che. thINaddhinidrAnA samaye prANa vAsudevanA ardhabaLayukta hoya che, ane te jIva narakagAmI jANa. 20 jenA udayathI pite rUpavAna chatAM tathA dhanavAna chatAM nIcaka Lane viSe utpanna thAya che tene nIcagAtra rU5 pApakarma kahe che. 21 jenA udayathI duHkhane anubhava thAya che tene azAtAdanIya pApakarma kahe che. For Private And Personal Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 78 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 22 jenA udayathI vItarAgavacananI zraddA na thAya tene mithyAtvamAhanIya pApakarma kahe che. sthAvaradazaka. 23 jenA udayathI sthAvarapaNuM prApta thAya che tene sthAvara nAma krama kahe che. 24 jenA udayathI sUkSmapaNAnI prApti thAya che tene sapa nAmaka kahe che. 25 jenA udayathI svayeAgya paryApti pUrI karyA vinAja maraNa pAme tene aparyApta nAmaka kahe che. 26 jenA udayathI anaMta jIva vacce eka Adazya zarIranI prApti thAya che evI je nigeAdAvasthA tene sAdhAraNa pAma krama kahe che. 27 jenA udayathI zarIramAM datAdika avayava asthira ( hAlatA ) hoya tene asthira nAmaka` kahe che. 28 jainA udayathI nAbhinI nIcenA aMgene bhAga sArA nA hoya, pAdAdikane sparze AgalA rASa kare tene azubha nAmakarma kahe che. 29 jenA udayatho sarva leAkane aLakhAmaNA lAge tene daurbhAgya nAmapha kahe che. 30 jenA udhyo kAgaDAnA svaranI peThe kharAba svaranI prApti cAya che tene duHvara nAmakarma kahe che. 31 jenA udayathI lAkamAM elyu lAkamAM mAnya karAya nahIM tene anAdeya nAmaka kahe che. For Private And Personal Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 79 32 jenA udayathI lokamAM apakIrti thAya paNa kaI yaza bele nahIM tene dazamuM ayaza nAmakarma kahe che. 33-34-35 jenA udayathI narakanI gati, narakanI AnupUrvA tathA narakanuM AyuSya prApta thAya che. tene narakatrika pApakarma kahe che. 35 thI 60-pacIza kaSAyarUpa pApakarmanA pacIza prakAra che. temAM sAmAnyathI te eka sela kapAya ane bIjA nava kaSAya e be prakAra che. te nIce mujaba 4 jenAthI anaMta saMsAra baMdhAya che tene anaMtAnubaMdhI pApakama kahe che. enA krodha, mAna, mAyA ane lebha e cAra bheda che. e yAvatajIva lage kAyama rahe che, samyakatva AvavA dete nathI, aMte narakamAM laI jAya che. e krodha parvatanI rekhA je che ane mAna pASANunA thaMbha jevuM che, mAyA vaMzanA mULa jevI che ane lAbha kRminA raMga je che. 4 apratyAkhyAnI krodha, mAna, mAyA ane lobha jenAthI prApta thAya che tene apratyAkhyAnIya pApakarma kahe che. e eka varSa sudhI rahe che. dezaviratipaNuM AvavA detuM nathI. aMte tiryaMcagatinI prApti karAve che. apratyAkhyAnI krodha sukelA taLAvanI rekhA (phADa je che, mAna hADakAnA thaMbha je che, mAyA meMDhAnA zIMgaDA jevI che tathA lobha kardamanA raMga jevo che. 4 jenA udayathI sarvaviratirUpa pratyAkhyAnanuM AcchAdana thAya che tene pratyAkhyAnIya pApakarma kahe che. enA krodha, mAna, mAyA ane lobha e cAra bheda che. enI sthiti cAra mAsanI che. e sarvaviratirUpa cAritrane vAta kare che ne ane manuSyanI For Private And Personal Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 80 mAna gati prApta karAve che. e krodha retInI rekhA jevA che, kAnA thaMbha sarakhA che, mAyA vRSabhanA mUtranI rekhA sarakhI che ane lAbha kAjaLanA raMga jevA che. 4 sajvalananA krodha, mAna, mAyA te leAbha e cAra bheda che. e paMdara divasa sudhI kAyama rahe che. yathAkhyAta cAritrane AcchAdana kare che.' ane devagananI prApti karAve che. e krodha pANInI rekhA jevA che, mAna netaranI sATI jevA che, mAyA vaMzanI sALa jevI che ane leAbha haLadaranA raMga jevA che. 6 jenA udayathI eka vastunimitte tathA khIjuM parinimatte, e e prakArathI hAsya, rati, ati, zAka, bhaya tathA durgAnI prApti thAya che tene hAsya rUpa pApakarma kahe che. 3 jenA udayathI strI bhAgavavAnI icchA thAya che tene purUSaveda rUpa pApakarma kahe che. jenA uddayathI purUSa bhAgavavAnI icchA thAya che tene strIveda rUpa pApakarma kahe che. jenA udayathI sro tathA purUSa e khate bhagavavAnI icchA thAya che tene napuMsaka rUpa pApakarma kahe che. 61-62 jenA udayathI tiryaMcanI gati tathA tiryaMcanI AnupUrvI prApta thAya che tene tiryaMcadika kahe che. 63 jenA udayathI pRthvIkAyAdika pAMca sthAvara zarIranI prApti thAya che tene ekedriyajAti rUpa pApakarma kahe che. 64 jenA udayathI zaMkha pramukha jIvAnI jAtinAM zarIranI prApti cAya che tene eiMdriyati rUpa nAmakarma kahe che. For Private And Personal Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 65 jenA udayathI jU, mAMkaDa AdimAM zarIranI aNi thAya che tene takriyajAti rUpa pApakarma kahe che. 66 jenA udayathI vRzcikAdika jAtinAM zarIranI prApti thAya che tene caturiMdriyajAti rUpa nAmarma kahe che. 67 jenA udayathI uMTa ghA gadheDAnI cAlanI peThe kharAba gati prApta thAya che tene kukhagaI eTale azubhavihAyogati nAma karma kahe che. 68 jenA udayathI pitAnA jIbha cAra dAMta, harasa, rasoLI pramukha avaya karI poteja haNAya che tene upaghAta nAmakarma kahe che. 69-70-01-72 jenA udayathI cAra azubha varNAdika eTale kALo raMga tathA nIlA raMga e be azubha varNa, durabhi gaMdha, tIkho rasa ne kahuka (kaDavo) rasa e be azubha rasa tathA gurU, khara, zIta ane lukho e cAra sparza, evaM sarva nava azubhanI prApti thAya che tene apazastavarNacatuSka nAme pApakarma kahe che. 73-74-05-6-77 jenA udayathI cha saMghayaNamAMnA prathama saMdha yaNa vinA pAMca saMghayaNanI prApti thAya che tene aprathamasaMdhayaNa 5 nAmakarma kahe che. jenA be pAsA, maTabaMdha upara pATa e be hoya paNa vajI te khIlI nA hoya tene RSabhanArAya kahe che. jene kevaLa markaTabaMdha hoya paNa pATe tathA khIlI nA hoya tene nArAca kahe che. jene eka pAse markaTabaMdha hoya tene ardhanArAca kahe che. jyAM mahomAMhe hADakAMne eka khIlIne baMdha hoya tene kIvikA kahe che. khIlI vinA je mahAmahe amastAM aDakI rahyAM hoya tene chevaTTa kahe che, For Private And Personal Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 78 thI 82 jenA udayathI cha saMsthAnamAMnA pahelA saMsthAnavinA bIjA pAMca saMsthAnanI prApti thAya che tene aprathamasaMsthAnarU5 pApakarma kahe che. vaDavRkSanI peThe nAbhinI upara sulakSaNayukta he ya tathA nAbhinI nIce nirlakSaNa yukta hoya tene nyAdhiparimaMDala saMsthAna kahe che. nAbhinI nIcenuM aMga sAruM ane uparanuM khoTuM tene sAdi saMsthAna kahe che. udara pramukha lakSaNe karI sahita hoya ane hAtha, mAthuM, kaTi, paga, pramANurahita hoya tene vAmana saMsthAna kahe che. hAtha, paga, mAthuM, kaTi pramukha pramANopeta hoya ane udara pramukha hIna hoya tene ja saMsthAna kahe che. sarva avayava azubha hoya tene huMDaka saMsthAna kahe che. e rIte pApanA yAzI prakAra che. - 6 Asavata. jeNe karI AtmAne viSe karmanuM AvavuM thAya che tene Asava kahe che. AsavanA betALIza bheda che. 5 pAMca Idriya, 4 kaSAya, 5 prANAtipAta, mRSAvAda, adatAdAna, mithuna, parigraha, e pAMca avrata tathA 3 mana, vacana, ane kAyaroga e traNe yoga, 25 kriyAo; e betALIza bheda AsavanA jANavA. temAM pacIza kriyAo kahe che. 1 kAyAe karI je kriyA thAya che tene kAyikI kriyA kahe che. 2 khAdika adhikaraNe karI jenuM hanana thAya che te bIjI adhikaraNa kriyA kahe che. For Private And Personal Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 83 3 jIva tathA ajIva upara dveSa kare tene prAdezikI kriyA kahe che. ja je kriyAe karI potAne tathA parane paritApa upajAvavo tene paritApanikI kriyA kahe che. 5 prANone vinAza karavAnI je kriyA tene prANAtipAtikI kriyA kahe che. 6 pRdhyAdika che kAyane upaghAta karavAnuM je kriyAmAM lakSaNa hoya tene AraMbhika kriyA kahe che. 7 dhanadhAnyAdika navavidha parigraha meLavatAM tathA tenI upara moha karatAM je kriyA lAge tene pArigrahika kriyA kahe che. da kapaTa karI bIjAne ThagavuM tene mAyApratyayikA kriyA kahe che. 9 jinavacana aNusadahatAM thakAM ne viparIta prarUpaNuM karatAM je kriyA lAge tene miyAdanapratyayikI kriyA kahe che. 10 aviratie karI paccakhANa kIdhA vinA je sarva vastunI kayA lAge che tene apratyAkhyAnikI kriyA kahe che. 11 rAgAdika kaluSita citta karI chava tathA ajIvane dekhavuM tene dRSTikI kayA kahe che. 12 rAga, dveSa ane mohasaMyukta citte karIne strI pramukhanA zarIre sparza kare tene smRSTikI kriyA kahe che. 13 pUrve aMgIkAra karelAM pApanAM upAdAna kAraNarUpa je adhikaraNa tenI apekSAe je kriyA utpanna thAya tene prAtityapratyayikI kriyA kahe che. 14 pitAnA azva pramukhane jovA mATe AvelA lokone prazaMsA karatAM joIne je harSa kare athavA dUdha, dadhi, vRta, tela pramu For Private And Personal Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 84 khanuM bhAjana ughADuM mUkyAthI temAM je trasajIva AvI paDe te sAmatapanipAtikI kriyA jANavI. 15 rAjA pramukhanA AdezathakI zastra ghaDAvavAM, vAvya-kUvAnuM khaNavavuM tene naizastrikI kriyA kahe che. 16 pitAnA hAthathakI je kare tene svastika kriyA kahe che. 17 zrIarihaMtabhagavaMtanI AjJA ullaMghana karI potAnI buddhithI jIvAjIvAdi padArthonI praNAdArA je kriyA te AjJAnikA kriyA tathA prakArAMtare bIjI paNa jANavI. 18 jIva tathA ajIvanuM je vidAraNa karavuM, bhAMgavuM, te vidAraNikA kriyA jANavI. 19 upayogathakI je viparIta hoya tene anAbhoga kahIe, teNe karI upalakSita je kriyA tene anAbhogikI kriyA kahe che. 20 A leka tathA paralokathI je virUddha kAryanuM AcaraNa karavuM tene anavakAMkSapratyayikA kriyA kahe che. 21 mana, vacana ane kAyAnA yoganuM je dupraNidhAna, temAM je pravartana karavuM paNa nivavuM nahI te prAyogikI kriyA jANavI. 22 kAIka evuM meTuM pApa kare ke jethI AThe karmanuM samudAyapaNe grahaNa thaI jAya te sAmudAyikI kriyA jANavI. 23 mAyA ane lebha teNe karI je thAya te premapratyayikA kriyA jANavI. 24 krodha ane mAna teNe karI je thAya te dezapratyayikI kriyA jANavI, 25 cAlavAthI je kriyA thAya te IpathikI kriyA jANavI. For Private And Personal Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 pacIza kriyAomAM keTaleka ThekANe lakSaNAmAM taphAvata mAluma paDe che tenuM vizeSa svarUpa jJAnIne pUchI zAstrovaDe nakkI karavuM. 6 savatattva. pApa vA puNyarUpa je ka tenuM zakavuM tene savara kahe che. tenA be bheda che. eka dravyasavara ane khIjo bhAvasa vara. savatattvanA 57 bheda che te kahe che. pa ra sami" gutti parIsaha 22 jaidhammo bhAvaNA12 caritANiya; paLattigtrInana, vArapaMcameti maLavannA, pAMca samiti. p 1 jayaNA rAkhI upayAgahita dhUMsarA pramANu bhUmikA draSTie joine cAlavAnI ceSTA karavI tene rmAMsamiti kaheche, pAparahita bhASA khelavI tene bhASA simAMta 2 sabhya prakAre kahe che. 3 samyak prakAre khetALIza devarahita nirdoSa AhAra, vastra, pAtra vasaMta saMbaMdhInI gaveSaNA karavI tene eSAsamiti kahe che. 4 sabhyaprakAre pUjI, pramA, Asana pramukhanA AdAna eTale grahaNa karavAnI tathA tene tyAga karavAnI je ceSTA karavI tene AdAnabha'DamattanikSepAsamiti kaheche. 5 parAvavA cAgya maLamUtrAdika vastu tene sthaDibhUmikAne viSe upayegapUrNAMka je mUkavAnI ceSTA karavI tene pAriSThapanikAsamiti kaheche. For Private And Personal Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 86 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir traNa gupti. 1 mananuM gopana karavuM ( vaza rAkhavuM ) tene maneApti kahe che. 2 vacananuM geApana karavuM tene vacanapti kahe che. 3 kAyAnu geApana karavuM tene kAyamurtti kahe che. mAvIsa parisahu, kanI nirjarA karavAne arthe du:khAte samasta prakAre sahana karavAM tene risaha kahe che, 1 kSudhAparisaha-kSudhA eTale bhUkha, tethakI thanArI je vedanA tene sahana karavI tene kSudhArisa kahe che. e vedanA bIjI samasta vedanAeco adhika che. vA: vuddAsamI vaiSanA nagdhi, bhAvArtha -kSudhA samAna vedanA kAi nathI, game teTalI bhukha lAge tApaNu sAdhu aneSaNoya AhAra vahAre nahIM. kSudhA sahana karavI atyaMta durlabha che mATe sarva parisaheAmAM prathama gaNyA che. 2 pipAsArisaha--pANI pIvAnI icchAne sahana karavI tene pipAsArisaha kahe che, tRSA lAge te paNa caMDu pANI pIvAnI IcchA sAdhumahArAja kare nahIM, paraMtu samyaktirAme tRSA sahana kare. 3 zIta parisaha----te kSudhA tathA tRSAye mATe trIjo zItaparisaha gaNyA che. pIDitane zItapaNuM thAya atyaMta ThaMDaka paDe chate rUDI rIte sahana kare paNa agninI icchA kare nahIM. paraMtu alpa jINu vacce karI samyaktrakAre zIta sahana kare. 4 uSNuparisaha----atyaMta tApa lAge te paNa chatranI vA lugaDAnI chAyAne tathA vIjA pramukhanA vAyune aNavAMchatA thakA samyak pariNAme AtApanA sahana kare. For Private And Personal Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 daMparisaha--uSNakALa pachI varSAkALa Ave te vakhate DAMsa macharAdika bahu thAya, te ja DaMka mAre, karaDe, to paNa te rUDI rIte sahana kare. 6 acelaka parisaha-AgamamAM je je vastra rAkhavAnuM pramANa kahyuM che te pramANe rAkhavAthI je duHkha veThavuM paDe te rUDI rIte sahana kare tene acela parisaha kahe che, sAdhune phATeluM, alpa mUlyanuM ane jUnuM vastra chatAM kalpanIya vastra na maLe tathApi manamAM dInatA na dhare. 7 aratiparisaha-sAdhune saMyamamAM vihAra karatAM arati upajavAnAM kAraNa bane tene rUDI rIte sahana kare tene aratiparisaha 8 strIparisaha--saMyamamArga pALatAM chatAM strInAM aMgopAMga nIra khatAM vikArabuddha thAya tene sabhyaprakAre rUDI bhAvanAe sahana kare. ItyAdine strIparisaha kahe che. strIone mokSamArgamAM beDI samAna jANe. 9 carcAparisaha-eka sthAnake rahetAM chatAM ghaNA manuSya sAthe rAga baMdhAya, ALasya thAya, strIupara anurAga thAya, temATe eka sthAnake na rahe. ALasarahita gAma, nagara, kuLAdikane viSe vihAra kare tene dravyathI caryA kahe che. eka sthAnake mAkapAdika rahetAM paNa apratibaddha mamatvarahitapaNuM aMgIkAra karavuM tene bhAvacaryA kahe che caryAmAM thatuM duHkha sahavuM te caryAparivaha che. naidhika parisaha-zUnya ghara, smazAna, sapabila, siMhanI guphAmAM kAussagga dhyAne rahetAM vicitra upasarga thaye chate mAThI ceSTA na karavI tene naSedhikaparisaha kahe che. athavA koI ThekANe niSadyA For Private And Personal Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 88 parisaha paNa kahyuM che. strI, pazu, paMDaka vajita sthAnamAM rahetAM je ISTa aniSTa upasarga thAya te paNa potAnA cittamAM caLa yamAna thAya nahIM paraMtu sarva upasargane uddegarahitapaNe samyakrarIte sahana kare. 11 zavyApasiha-jemAM zayana karIe tene zayyA kahIe. sukemala vA kaThiNa Asana pAmIne tene sAruM vA mAThuM kahe nahIM. zayA uMcI nIcI hoya, kharabacaDI hoya te paNa rUDI rIte temAM suve, du:kha dhare nahIM. 12 Akroza parisara- yatine koI Akroza vA tiraskAra vacana bele, te paNa teDI rIte sahana kare. draDhaprahArInI peThe kepa kare nahIM. 13 vadhaparisara-kaI durAbhA sAdhune DhIkA-pATu, cAbakanA AkarA prahAra kare athavA vadha kare to paNa kaMdhakarinA ziSyonI pare tenA upara bilakula reva ANe nahIM, samabhAvathI e parisaha sahana kara. 14 yAcanA parisaha -sAdhumahArAja vastra, pAtra, anna, pAna, upAzraya pramukha kAIpaNa yathAyogya vastuno khapa paDe chate lajajA chAMDIne yAcanA kare, te yAcanA karatAM je lajajAno tyAga tene yAcanA parisaha kahe che. 15 alAbha parisara- yAcanA karyA chatAM paNa lAbhAMtarAyanA udayathI koI vastu mAladhaNI Ape nahIM tevAre manamAM ciMtA kare nahIM, viSAda na kare, Ica dikanuM sahana karavuM tene alAbhaparisaha kahe che. 16 roga parisara-sAdhune kAga thaye chate sabhyaprakAre sahana kare tene rogaparisaha kahe che. 17 vaNasparza parisaha-sAdhune tRNanA agrabhAga vA DAbha pramukhanA For Private And Personal Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMthArAne sparza thae chate je duHkha thAya te sahana kare tene tRNasparza parisaha kahe che, 18 malaparisaha-sAdhunA aMge dhaNa mela thAya te mela unALAmAM parasevAthI bhIMjAIne gaMdhAya to paNa te durgadhane sahana karavI tene malaparisaha kahe che. 19 sakAraparisaha-koI stavana kare, mAna Ape, to paNa manamAM utkarSa harSa ANe nahIM ane satkAra na thavAthI kheda paNa pAme nahi. 20 prajJA parisaha-sAdhu ghaNuM mRtano jANa thaI manamAM ahaMkAra lAve nahIM, ahaMkArane jya kare. 21 ajJAnaparisara-koI sAdhu gheruM bhaNyA hoya ane keAI prazna pUche tyAre uttara nahIM AvaDavAthI manamAM je kheda thAya tene sahana kare, kadApi apamAna thAya to paNa tethakI thanAra duHkhane sahana kare paNa manamAM AhaTa dehaTa ciMtave nahIM. 22 samyaktvaparisaha-alpa jJAnane lIdhe dharmamAM tathA devatattva, gurUtattvamAM zaMkAo thAya tene dUra karavI, paNa asahaNa karavI nahIM. dazaryAti dharma- 1 krodhano abhAva tene kSamAdharma kahe che. 2 mAnano tyAga kare tene mArdavadharma kahe che. 2 kapaTane tyAga kare tene Aryavadharma kahe che. 4 lobhano tyAga kare tene muktidharma kahe che. 5 icchAne nirodha (IcchAne rekavI) tene tapodharma kahe che. 6 pAMca vrata, paceMdriyanigraha, cAra kaSAyane jaya ane traNa daMDanI nivRtti, tene saMyamadharma kahe che. For Private And Personal Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 90 7 satya khelavuM tene satyadharma kahe che, 8 etALIza doSa rahita AhAra levA ane AtmAnA zuddha riAmanI vRddhi tene zaucadha kahe che. 9 samasta parigraha tyAgarUpa mUrkharahita thavuM tene kaMcanadharma kahe che. 10 nava prakAre audArika ane nava prakAre vaikriyasabaMdhI maithunane je tyAga karavA tene brahmaca dharma kahe che. mAre bhAvanA 1 sasAranA sarvAM padAne asthira jAvA tene anityabhAvanA kahe che. 2 sasAramAM janma, jarA ane bharaNunA bhayathI dharma vinA krAi zaraNu nathI evuM je ciMtavuM tene azaraNabhAvanA kahe che. 3 mAtA te strI thAya, pitA te putra thAya, ityAdika A jIve saMsAramAM sarva bhAvanA anubhava karyAM che, ema je ciMtavanuM tene saMsArabhAvanA kahe che. 4 A jIva saMsAramAM ekalA AvyA che, ekale jAze, ane sukha du:kha paNa ekalA bhAgavaze; paNa kAi sAthI thavAne nathI evI je bhAvanA bhAvavI tene ekatvabhAvanA kahe che. 5 AtmA zarIra thakI judA che, AtmAthI sagAMsabaMdhI paNa anya che, evI je bhAvanA tene anyavabhAvanA kahe che. 6 sAta dhAtuthI A zarIra banyuM che, purUSane nava dvArathI ane srone khAra dvArathI azica sadA vahe che, e zarIra kAi kALe pavitra nathI evI je bhAvanA tene azucibhAvanA kahe che. 7 mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya tathA yAga e pAMca prakA For Private And Personal Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TI ranA Asrave karI ka zrRMdhAya che. viSayakaSAyAdirka karI aNu aMdhAya lakama baMdhAya che, tathA dAnAdika karI zubhaka che, evI je bhAvanA tene AsavabhAvanA kahe che. 8 jevaDe AvatAM karma rAkAya che. tene savara kahe che, kSamAdika savaravaDe krodhAdika Asrava rokAya che evI je bhAvanA tene saMvarabhAvanA kahe che. 9 khAra prakAranA tayekarI karmanuM tapAvavu, karmone dUra karavuM, tene nirjarA kahe che. khAra prakAranA tapasaMbaMdhI je ciMtavaNunA tene nirjarAbhAvanA kahe che. 10 keDa upara e hAtha dekhane anne paga pasArIne umelA purUSanA jevA jene samaAkAra paddhavyAtma che, pUrva paryAya viSNuse, navA paryAya utpanna thAya ane dravyapaNe nizcaya hoya; ema utpAda, vyaya tathA dhrauvyasvarUpa cauda rAjaleAka che, tenuM nIcenuM taLiyuM uMdhA vALelA malaka sarakhuM che tathA madhya bhAga jhAlara sarakhA cheane uparanA bhAga mRga sarakhA che, evA AlAka zAzvata che, ityAdika je leAkasvarUpanI bhAvanA bhAvavI te dazamI lAkavabhAvabhAvanA jANavI. 11 A saMsAramAM bhramaNu karatAM anaMtA puddagaLaparAvartI thai gayA temAM akAni rAvaDe puNyanA prayAgathI manuSyabhava, Atva, narAgIpaNuM tathA dharma zravaNunI prApti thaI tApaNu samakita pAmavuM ati durlabha che evI je bhAvanA tene edhidubhabhAvanA kahe che. 12 saMsArasamudramAM vahANa samAna darzAvadha tidharma tathA jJAna, darzana, cAritrarUpI dharma te pAmavA durlabha che, dharmanA sAdhaka For Private And Personal Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hara arihaMtAdika pAmavA te paNa atyaMta durlabha che, evu je citavavuM te khAramI dharmasAdhakabhAvanA jANavI. pAMca cAritra 1 sAmAyikacAritra, 2 depasthApanIyacAritra 7 parihAravidvicAritra, 4 samasaparAyacAritra, 5 yathAkhyAtacAritra. evI rIte savaratattvanA sattAvana bheda jANavA. ---- nijja rAtattva. niza e prakAranI che. 1 dravyanirjarA, 2 bhAvina rA. tathA vaLI tenA be bheda che. 1 sAmanirjarA, 2 akAniza. nirjarAnA khAra bheda che. 7 mAthAya-- 1 AhAranA tyAga karavA tene aNusaNa kahe che. 2 khAvAmAM nyUnatA karavI tene UNAdarakAtapa kahe che. 3 itta eTale AvikA khAvApIvAnI vastuonA saMkSepa karavA eTale abhigraha dhAravA, niyamAdika karavA tene vruttisakSapatapa kaheche. 4 vigayaAdi rasanA tyAga karavA tene rasatyAga kahe che. 5 leAcAdika kaSTanuM sahana karavuM, kAussagga karavA ityAdine kAyaklezatapa kahe che. aMgeApAMgAdikanuM sakeAcavuM tene salInatAtapa kahe che. tenA cAra bheda che. 1 iMdriyasalInatA, 2 kAyasalInatA, 3 yAgasalInatA, 4 vivikta caoNsa lInatA eTale ekAMta vasatie rahevu bAhya zarIrane tapAve tethI e cha prakAranuM khAghatapa kahevAya che. For Private And Personal Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - ka cha atyaMta2 tapa1 kIdhelAM pApanI kapaTarahitapaNe gurUsamakSa gaha karavI, niMdA karavI, AlayaNuM levA, tene prAyazcittatapa kahe che. tenA daza 1 gocarI pramukhanuM AlecavuM tene AlocanaprAyazcitta kahe che. 2 pUjyAvinA mAtaruM pramukha paraThavavAthI micchAmi dukkaDa de te bInuM pratikramaNapAyazcitta kahe che. 3 zabdAdika viSaya upara rAgAdika karyAthI tenuM Alecana karavuM ane mirAmi dukakaDa paNa deve tene mizra prAyazcitta kahe che. 4 azuddha bhAta pANIne tyAga kare tene vivekaprAyazcitta kahe che. 5 rAtrImAM kuna dIThAthI kAussaga karavo tene kAyotsarga prAyazcitta ke pRthvIkAya pramukhano saMghaTa thavAthI navI pramukha je chamAsI payata tapa karavuM tene tapaprAyazcitta kahe che. 7 pRthvI Adikano saMghaTa thavAthI kAMIka dIkSA paryAyanI nyUnatA thaI hoya te aparAdhanuM nivAraNa karavAne je durdama tapa karavuM tene chedaprAyazcitta kahe che. mULaguNa bhaMga thavAne lIdhe sarvathA vataparyAyanuM chedana thavAthI pharI je mahAvrata levAM tene malaprAyazcitta kahe che. 9 ati saMkilaSTa pariNAme karI keIne ghAtapAta thaI gayo hoya to sUtramAM kahelI vidhi pramANe tapa karavuM ane tyArapachI pharI paMca mahAvratane je Aropa karavo tane anavasthApyaprA yazcita kahe che. 10 rAjAnI rANuM vA sAdhvI pramukha strIne viSe saMbhoga thaI gayA For Private And Personal Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 pachI bAra varSa paryata kriyA sahita ane liMgAdika bhede rahita tIrthaprabhAvanA karI pharI dIkSA laIne je gacchamAM AvavuM te dazamuM pAracitaprAyazcitta jANavuM. 2. guNavaMta AdikanI bhakita karavI tathA AzAtanA TALavI, guNane namaskAra kara, tene niyatapa kahe che 3 AcArya, upAdhyAya, sthavira (te jJAna, paryAya tathA vaya e traNa prakAre) tapasvI, rAgI, navadIkSita sAdhu. samAnadhama, kuLa te caMdrAdika pramukha, gaNa te koTika pramukha, saMdha te sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikArUpa samudAya, e rIte dazanI azana, pAna, vastra, pAtra tathA auSadha pramukhe karI yathAyogya sevA karavI tene vaiyAvacca kahe che. 4 vAMcanA-pote bhaNavuM, ziSyAdikane bhaNAvavuM tathA vAMcavuM, pRcchanA-sutramohe saMdeha paDavAthakI gurnAdikane pUchavuM. parivatenA-eTale pUrve zIkhela artha tene pharI saMbhAra. anuprekSA eTale dhArelA arthanuM ciMtavana karavuM. dharmakathA eTale dharmasaMbaMdhI kathA kahevI athavA dharmopadeza karavo. e pAMca prakAre svAdhyAyatapa jANo. 5 dharmadhyAnanA 4 pAyA tathA zukaladhyAnanA 4 pAyAnuM je ekAgratAe ciMtavana tene dhyAnatapa kahe che. ArtadhyAna ane raudradhyAna dhyAvAthI kaMI tapa thatuM nathI, tapa te chellA be dhyAna dhyAvAthI thAya che, ane tethI karmI dUra thAya che. 6 kAyAno tyAga tene kAryotsarga kahe che. logassa pramukhanA ciMtavana pUrvaka zarIra uparathI mamatAbhAva tyAga kare tene kAussagna For Private And Personal Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir baMdhatatva. baMdhatatvanA-1 prakRtibaMdha. 2 sthitibaMdha, 8 anubhAgabaMdha, 4 pradezabaMdha. e cAra bheda che. 1 prakRtibaMdha-prakRti eTale svabhAva. 1 jJAnAvaraNayakarmane jJAnaapahAraka svabhAva che. 2 sAmAnya upayAgarUpa je darzana tene nAza karavAne svabhAva, darzanAvaraNayakarmane che. 3 anaMta AvyAbAdha sukhane TALavAne vedanIyakarmano svabhAva che. 4 samyakatva tathA cAritrane TALavAno mohanIyakarmane svabhAva che. 5 asthitine TALavAne Ayukarmane svabhAva che, 6 zuddha avagAhanAne TALavAne nAmakarmano svabhAva che. 7 AtmAnA agurulaghu guNane TALavAne gotrakarmano svabhAva che. 8 anaMta dAna, anaMta lAbha, anaMta bhoga, anaMta upabhega, anaMta vIryaguNa TALavAne aMtarAyakarmane svabhAva che. AMkhanA pATA samAna jJAnAvaraNayakarmano svabhAva che. darzAnAvaraNayakarma piLiyA samAna che. jema keIeka jIva rAjAnuM darzana karavA vAMche paNa piLiye darzana karavA na de, tema jIvano sAmAnyapaNe sarva vastu dekhavAne svabhAva che; paNa darzanAvaraNIyakarmanA udayathI na dekhe. vedanIyakarma te madhulipta tIrNa khanI dhArAnuM je cATavuM te samAna che. jema te khadhArAne cATatAM to mIThAza upaje paNa jevAre jIbha kapAya tevAre azAtA thAya, ema zAtAdanIyana For Private And Personal Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 96 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vipAka madha cATavA sarakhA che, azAtAvedanIyatA vipAka khadhArA cATavA sarIkhA che. e be prakAranA vedanIyakarmanA svabhAva jIvanA avyAbAdha guNune rAkavAnA che. mohanIyaka maMdirAnI chAka samAna che. jema maMdarA pIdhe thake jIva vikala thAya chaeN, hita ahita kAMi jANatA nathI, tema mehanIyana udayathI paNa jIva paravaza thai jAya, dharmAMdha na jANuM, e meAhanIyakA samyakatvadarzana tathA anaMtacAritraguNu rokAtA svabhAva che. heDamAM paDelA paNe AyuSyakama te heDa samAna che. jema prANI nIkaLavA vAMcche paNa rAjAnA hukama vinA nikaLI na zake tema e AyuGama pazu sukha duHkha kAMi upajAvI zakatuM nathI tApi cAra gatine viSe sukha duHkhanuM AdhArabhUta je zarIra temAMhe heDanI peThe jIvate rAkhe che. azubha narakAdikanI gatinuM AukhuM bhAgavatA chatA jIva tyAMthI nIkaLavA vAMcyuM paNa AyuSya pUrNa kIdhA vinA nIkaLI na zake. e kaI akSayasthiAta guNune rAke che. nAmaka cItArA samAna che. jema hAMziyAra cItArA sArAM tathA narasAM, kALA vALA raMganAM nAnAM maheTAM aneka prakAranAM rUpa Alekhe; tema e karmanA udayathI chatra paNa citrarUpa saMsA ramAM deva tathA manuSyAdikanAM rUDAM rUpa aneka prakAranAM kare ane naraka tathA eka driyAdikanAM mAThAM rUpa paNa aneka prakAranAM kare. eka jIvA arUpI guNa zake che. gotrakama te kuMbhAra samAna che. jema kuMbhAra ghI rahevAnA ghaDA ghaDe te zreSTha kahevAya ane madirAdikanA vaDe anAve te niMdanIya-nIca kahevAya; tema jIva paNu e karmanA udayathI uMca For Private And Personal Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gotra upaje to zreSTha kahevAya ane je nIca getre upaje te niMdanIca thAya. e karmane agurulaghu guNa rakSAne svabhAva che. aMtarAyakarma te bhaMDArI samAna che. jema rAjA dAna devarAve paNa bhaMDArI viparIta thake na Ape; tema e karmanA udayathI jIva dAnAdika karI zake nahIM e karmane aMtarAya karavAne svabhAva che. 2 sthitibaMdha 1 jJAnAvaraNaya, 2 darzanAvaraNIya, vedanIya, ane 4 aMtarAya, e cAra karmanI trIza kaDAkoDI sAgaropamanI utkRSTI sthiti che. mehanIyakarmanI sItera kaDAkeDI sAgaropamanI utkRSTI sthiti che. nAma ane gotrakarmanI vIza kaDAkoDI sAgaropamanI utkRSTI sthiti che. AyuSyakarmanI utkRSTI sthiti tetrIza sAgaropamanI che. vedanIyakarmanI ja sthiti bAra muhUrtanI che. nAmakarma ane getrikarmanI jaghanyasthiti ATha muhUrtanI che. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mohanIya, Ayu ane aMtarAya, e pAMce karmanI aMtamuhUrtanI janyasthiti jANavI, 3 rasabaMdha rAgAdikarI grasta jIva abhavya jIvanI rAzithI anaMtaguNa ane siddhanA jIvonA rAzine anaMtame bhAge eTale paramANue karI banela khaMdha samaya samayamAM grahaNa kare che. te daLiyAne viSe paramANu dITha kaSAyanA vazathakI sarva jIvanA rAzithI anaMtaguNuM rasa vibhAganA pati cheda hoya. te rasa tIvra, tIvratara, tIvratama, tathA maMda, maMdatara, maMdatamAdika aneka prakAre hoya. tyAM azubha khyAzI pApaprakatine rasa sakaleza (kharAba) pariNAme karI baMdhAya che ane zubha beMtALIsa puNyaprakRtine tIvra rasa vizuddhie karI baMdhAya che. For Private And Personal Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zubha prakRtino maMda rasa aMkaleza pariNAme karI baMdhAya che. ane azubha prakRtino maMda rasa vizuddhie karI baMdhAya che. azubha prakRtine cauThANiyo rasa anaMtAnubaMdhiyA kaSAye karI baMdhAya che. triThANi rasa apratyAkhyAniyA kAkarI baMdhAya che. beThANiyo rasa pratyAkhyAniyA kapAye karI baMdhAya che. ane ekaThANiyo rasa saMjavalana kaSAye karI baMdhAya che. tathA zubha prakRtino rasa tethakI viparItapaNe jANavo, te AvI rIte-zubha prakRtine coThANiyo rasa saMjavalana kaSAye karI baMdhAya che. tathA triANiyo rasa pratyAkhyAniyA ane apratyAkhyAniyA kapAye karI baMdhAya che. beThANi rasa anaMtAnubaMdhiyA kapAye karI baMdhAya che, ane ekaThANi rasa te zubha prakRtino che ja nahIM. aMtarAyanI pAMca prakRti dezadyAtinI che. kevaLajJAnAvaraNa vinA jJAnAvaraNayanI cAra prakRti tathA kevaLadarzanAvaraNa vinA darzanAvaraNIyanI traNa prakRti tathA saMjavalana kaSAyanI cAra prakRti; e saLa ane purUSada, e sattara prakRtine ekaThANiye, beThANiye, triANiye, ane cauThANiye rasa paNa baMdhAya. ane zeSa sarva zubha yA azubha prakRtine beThANiyo, trimANiyo tathA cauThANiye rasa baMdhAya paNa ekaThANi rasa na baMdhAya. azubha pApaprakRtine rasa lIMbaDAnA rasanI peThe kaDave jANa ane zubha puNyaprakRtino rasa zelaDInA rasanI peThe mIThe jANa. jema lIMbaDAne rasa Akaro te ekaThANiyo kaDavo kahIe tathA agni upara ardha kaDhayo ane ardha rAkhyo te beThANiye kaTukatara kahIe tathA te rasanA traNa bhAga karI be bhAga agni upara avaTAvIe ane eka bhAga rahe te trikANiyo kahukama kahIe. teja rasanA cAra For Private And Personal Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAga karI traNa bhAga avaTAvIe ane eka bhAga rahe te cauThANiyo atyaMta kaTutama kahIe. eja rIte zubha prakRtine viSe zelaDIne madhura rasa paNa jANI levA. 4 pradezabaMdha 1 audArika, 2 vaikriya, 3 AhAraka, 4 taijasa, 5 bhASA6 zvAsocchavAsa, 7 mana, 8 kAzmaNa, e ATha jAtinI kamavargaNa che. samAna prAdezika skaMdha anaMtA maLe te vAre eka vagaNuM thAya. tevI sarva jaMtinI samaya samayane viSe jIva anaMtI vargaNa grahe che. e AThe vagaNuM mahelI upalI upalI varganuM anukrame eka bIjAthI sUkSma sUma jANavI, ane anate ane te pradeza adhika jANavI. tenI kSetrAvagAhanA alpa alpa jANavI. sarvane avagAhanA aMgulane asaMkhyAtamo bhAga hoya paNa pahelIthI bIjI vagaNane asaMkhyAta bhAga che jANu. e ATha vargamAMnI pahelI cAra vargaNa ATha sparza yukta hoya; daSTiye gocara Ave ane AgalI cAra daSTi agocara sUkSma pariNAma, mATe tenA chellA 1 zIta, 2 ugaNa, 3 rUkSa ane 4 snigdha, e cAra pharasa hoya. baMdha be prakAre che. AtmAnA pradeza sAthe karmayuddagaLanuM mAhomAMhe je kSIra nIranI peThe maLavuM te dravyabaMdha ane je AtmAnA zubhAzubha pariNAme karI aSTa prakAre karma baMdhAya te bhAvabaMdha jANu. mekSata. mokSatattvanA nava bheda kahe che. 1 mokSane viSe chatA padanI prarUpaNa te gati pramukha mAgaMNAkA rane viSe sihanI sattAnuM nirUpaNa karavuM eTale cAra bhAga For Private And Personal Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 100 NAmAM siddhapada kaI mArgAe che evI prarUSaNA karavI te paheluM satapadaprarUpaNAkAra. 2 siddhanA jIvAnuM pramANa karavuM eTale siddhanA jIvo keTalA che te vicAravuM te dravyapramAdvAra jANavu. 3 siddhane avagAhanAkSetra keTaluM che te vicAravuM te kSetradrAra 4 keTalA AkAzapradezane siddhanA jIva pharase ema je vicAravuM te sparzanAkAra. 5 kALa AzrI siddhane sAdianaMta bhAMge jANavA te kAladvAra. 6 siddhanA jIvate viSe je AMtarUM kahevu te chaThThuM aMtaradvAra. 7 siddhanA jIva sauMsArI jIvAnA keTalAme lAge che ema vicAravu te bhAgadvAra. 8 kSAyikAdika pAMca bhAva che, temAM sihanA jIva kayA bhAve ae ema je vicAravuM ke bhAvadvAra. huM apamRtya siddhane kahevuM eTale paMdara bhede siddha che te mAMhelA kayA siddhanA bhedanA jIva thADA ane kayA bhedanA siMhanA jIva dyA, ema je vicAravu te alpAhtva nAme dvAra jANavuM. nava bhedanuM vizeSa vivecana navatattvathakI jANI lejo, ahI graMthagauravanA bhayathI nathI lakhyuM. siddhavAnA para bheda kahe che-- 1 tIrthaMkarapadavI pAmIne mokSe gayA tene jinasiddha kahe che. 2 tIrthaMkarapada pAmyAtrinA sAmAnya devaLI thaine mekSe gayA tene ajitasiddha kahe che. 4 tIrthaMkarane kevaLajJAna upanyA pachI je mekSe gayA tene tI siddha kahe che. For Private And Personal Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 11 4 tIrthaMkarane kevaLajJAna upanyA pahelAM je mekSe gayA tene atI siddha kahe che. pa gRhasthanA veze rahyA thakA mekSe gayA tene gRhaliMgasiddha kahe che. 6 yAgI, sanyAsI, tApasa pramukhanA veze meAkSe gayA tene anya liMgasiddha kahe che. 7 jainasAdhunA veSe mekSe gayA tene liMgasiddha kahe che. 8 strIvedapaNuM pAmIne mekSe gayA tene strIliMgasiddha kahe che. 9 purUSavedapaNuM pAmIne mekSe gayA tene puliMga siddha kahe che. 10 kRtrima napuMsakavepaNu pAmIne mAkSe gayA tene napuMsakaliMga siddha kahe che. 11 kAi padArtha dekhIne eTale Avapratyaya dekhI pratibheAdha pAmyA cakA cAritra lei mekSe gayA tene pratyekabuddhasiddha kahe che, 12 gurUnA upadeza vinA peAtAnI meLe jAtismarAdike karI pratiAdha pAmI mAkSe gayA tene svayuddhasiddha kahe che. 1 gurRnA upadeza sAMbhaLI vairAgya pAmI mekSe gayA tene munna khedhitasiddha kahe che. . 14 eka samayamAM eka meAse gayA tene ekasiddha kahe che 11 eka samayamAM aneka (traNa!) mekSe gayA tene anekasiddha kahe che. tIrthasiddha ane atI siddhamAM khIjA tera bhedanA samAveza thAya che te paNa vizeSa dekhADavA paMdara bheda kahyA che. jinasiMha RSabhAdika tIrthaMkara jANavA. ojasiddha puMDarika pramukha Nudhara jANuvA. gaNadharabhagavAna te tIrthasiddha jANavA, marUdevImAtA atIrthaMsiddhu jANavA. bharatacakravartI pramukha grahasthaliMge saddha thayA. For Private And Personal Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 10ra valkalagIrI pramukha anyasiMge siddha thayA. sAdhu jeTalA mekSe gayA te svaliMgasiddha jANavA. sAvI caMdanabAlA pramukha strIliMge siddha jANavI. gautamasvAmI pramukha puliMge siddha jANavA. gAMgeya pramukha kRtrima napuMsaka thaIne sidhyA te napuMsakaliMgasiddha jANavA. karakaMDu rAjA pramukha pratyekabuddhasiddha jANavA. kapilaAdi svayaM buddhasiddha jANavA. gurUnA upadezathI bedha pAmI siddhapada pAmyA te budhabAdhitasiddha jANavA. mahAvIrasvAmInI peThe eka samayamAM eka siddha pAmyA te ekasiddha jANavA. aSabhadevasvAmInI peThe eka samayamAM ekaso ATha mekSe jAya tene anekasiddha kahe che. savvAi jiNesarabhAsiAI, vayaNAi natrahA huMti iha buddhi jassa maNe, sampattaM nicalaM tassa. aMtomuhuttamittaMpi, phAsi hujja jehiM sammattaM; tesiM avaThThapuggala,-pariaTTo ceva saMsAro. aizagauravanA bhayathI vizeSa vistAra karavAmAM Avyo nathI. phakta bALajIne hitabhaNuM anya graMthonA anusAra A graMtha bhASAmAM banAvyuM che, tenuM kAraNa e che ke, bAlachAne sugama paDe. vItarAganI AjJAvirUddha je kaMi lakhyuM hoya tene micchAmi dukkaDa da9. chuM. je kaMI lakhavAmAM bhUlacUka thaI hoya te paMDitapurUSoe sudhAravA kRpA karavI. For Private And Personal Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 103 deharA, graMtha e pUraNa thaye, nAme tattvavicAra; bhaNe gaNe te pAmaze, samakita zraddhA sAra. Agamasamudra apAra che, pAra na pAme keya; teno leza e vace, varNavatAM sukha hoya sAmAnyavacanathI e stavyo, nija matine anusAra; bhUlacUka je hoya te, paMDita leje sudhAra. nagara pAdarA zobhatuM, zAMtinAtha sukhakAra; acirAnaMdana vaMdatAM, saMgha sakaLa jayakArazAMtikaraNa zrI zAMtinAtha, praNamuM ANI neha; aSTa karmano kSaya karI pAmyA zivavadhumeha. derAsaramAM zobhatA, bhoMyarAmAM manohAra; purisAdANI pArzvanAtha, vigha vidAraNahAra. jagamAM khyAti jehanI, samaraMtAM sukha thAya; pArzvanAtha jagamAM jaya, zivasukha maMgaLadAya. dharaNe padmAvatI, sAMnidhya kare sadAya; Rddhi vRddhi sukhasaMpadA, nAme navanidhi thAya. jyAMge zazi sUraja rahe, merU avicaLa khAsa; tyAMlage maMtha e sthira thaI, bhavijanamana karo vAsa. zrIhIravijayasUri rAjatA, tasa zAkhA ziradAra: upAdhyAya guNavaMtazrI, sahejasAgara sukhakAra For Private And Personal Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tAsa pATaparaMparA, ravisAgara gurUrAya; sukhasAgarajI tAsa ziSya, jagamAM kIrti gavAya. tasa padapaMkaja bhUMgasama, bALakasama hitalAya; buddhisAgara vica, graMtha ati hitadAya, nyAyasAgaranA kaheNathI, kIdho eha prayAsa; parepakArI graMtha e, Ape zivapura vAsa. vakIla mehanalAlabhAI, racatAM kIdhI rahAya; sakaLa saMghanAM kAraNe, racanA e sukhadAya. saMvata ogaNeza upare, aThThAvananI sAla; azADazadi trIja dina, pUrNa graMtha surasAla. zAMtinAtha samarI mudA, kIdho graMtha prayAsa; pRthvI peThe sthira thaI, pUra sahunI Aza. ityevaM zrI zAMtiH zAMtiH zAMtiH vi. saM. 1958 aSADa suda mu. pAdarA le. buddhisAgara, samApta. For Private And Personal Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | * jarA nahi haSa ke cintA.**, ( kuzvAlI, maLe sanmAnanI eNi maLe e pamAna acAthI ; are phoDatA azAtAmAM, jarA nahi ha ke cintA kadI vATa, vAhathI kIti kadI loko kahe mATe sadA sorA naThArAmAM, jarA navi harSa ke citA, maLe miSTAnna ne khAvA, maLe nahiM bhAkharI mAge, maLe ke nA maLe vastrA, jarA nahi ha ke citA vadhAvI le adhA vANI, kadI dhikkAratA ke, A kima jJAnI ke arasAnI jara nahi hupa ke citA. kahe mATA kahe tAnA, kahe bhegI kahe jogI, kahe sAthe koDe pApI jara nahi huM pa ke citA. vidhute kaMI kahe ke che ke huM uhA te hete zuM ? yuthI ume baMdhu bhU chu, jarI nahi hapa cintA - sadA upakAranA kAco dhAM nUi kAmathI karavI sadAnI ke raja e mahArI, jarA nahi hu chu ke cito, bhalAmAM bhAga levAne thayo che te nathI jovuM pratikalanI nathI che khyA chA, jarA nahi ha ke cintA. phi he duniyA mahine zuM zuM nathI enI jarA paravA ; jagatamAM cAhe te , jarA nahi hapa ke cittA, ridhi kA re saMta teta, sadA revu pratijJA e ja karI tyAre kapha bhAta, jarA nahi huM ke cintA. svabhAve sarva nA saha che, ramu mArA dha cetanatA ; buddhacabdhi dhama upayoga jarA nahi hapa ke citA. (bhajana bhA. 5 mAMthI.) 1 11 surata For Private And Personal Use Only