________________
રાજા વાસુદેવ છે. તું સામાન્ય માણસથી હણાયો નથી, પણ મહાપરાક્રમીના હાથે મરાયો છે. માટે તારું મોત પણ મહાપુરુષને છાજે તેવું છે. જરા ય ચિંતા ન કરીશ.”
નેહનીતરતા તારા શબ્દો સાંભળી તારી પ્રત્યે તેને સ્નેહ જાગ્યો. તે સિહ મૃત્યુ પામીને અનેક ભવો ભમીને આ હાલિક ખેડૂત બન્યો છે. પૂર્વભવના સંસ્કારો પ્રાયઃ સાથે જ આવતા હોય છે. તે સ્નેહના સંસ્કારે હાલિકને તારા પ્રત્યે માન જાગ્યું. તારાથી તે પ્રતિબોધ પામ્યો. સમકિત અને સર્વવિરતિમય સાધુજીવન પામ્યો.
પણ મને જોતાં જ સિંહના ભવમાં તૈયાર કરેલા મારા પ્રત્યેના વૈરનાં સંસ્કારો જાગૃત થયા. પરિણામે મને જોઈને તે સાધુવેશ છોડીને નાસી છૂટ્યો.
આ સાંભળીને ગૌતમસ્વામીના મનનું સમાધાન તો થઈ ગયું કે હાલિક પ્રભુ મહાવીરને જોઈને શા માટે નાસી છૂટ્યો? પણ હવે નવો પ્રશ્ન એ ઊભો થયો કે “પ્રભુ કેવળજ્ઞાની હોવાથી જાણતા જ હતા કે હાલિક પ્રભુને જોતાં જ સાધુવેશ છોડીને નાસી જવાનો છે તો પછી પ્રભુએ તે હાલિકને પ્રતિબોધ પમાડવા મને (ગૌતમ સ્વામીને) કેમ મોકલ્યો?'
પ્રભુ મહાવીરદેવે આ પ્રશ્નનું સમાધાન કરતાં ખૂબ જ સુંદર વાત કહી. “હાલિક ભલે સાધુપણું ગુમાવી બેઠો, પણ હે ગૌતમ! તારી પ્રેરણાના બળે તે સમ્યગદર્શન પામી ચૂક્યો છે. આ સમકિતની મહામૂલી કમાણી કરીને તેણે તેના સંસારને અત્યંત પરિમિત બનાવી દીધો છે. સંસાર રુપી અગાધ સમુદ્ર હવે તેના માટે માત્ર નાનું ખાબોચિયું બની ચૂક્યો છે. જે તરતાં તેને હવે ઘણો સમય નહિ લાગે. તારા પ્રતિબોધથી તેણે મેળવેલા સમ્યગ્રદર્શનના પ્રભાવે તે હવે ટૂંક સમયમાં ઠેઠ મોક્ષનગરમાં પહોંચી જશે !”
સમ્યગદર્શન પામેલો આત્મા, પાછળથી સમ્યગદર્શન કદાચ ગુમાવી બેસે તો ય દેશોન અર્ધપુદ્ગલપરાવર્તકાળથી વધારે સંસારમાં ન રખડે. તેટલો સમય પૂર્ણ થતાં પહેલાં જ તે મોક્ષે પહોંચી જાય. જે પરમાત્માની આશાતના કરનારો હોય, મહાભયંકર પાપો કરનારો હોય તે આત્મા સમ્યગદર્શન પામ્યા પછી દેશોન અર્ધ પુદ્ગલપરાવર્તકાળ સંસારમાં ભમે. બાકી તેવાં ભયંકર પાપો જેણે ન કર્યા હોય તે તો તે ભવમાં, બીજાત્રીજા ભવમાં કે સાત-આઠ ભવમાં સંસારમાંથી કાયમ માટે છૂટકારો પામીને મોક્ષમાં પહોંચી જાય.
સમ્યગદર્શન પોતે જ સમ્યકત્વ અને સમક્તિ નામે પણ ઓળખાય છે. શબ્દો ભલે જુદા જુદા ત્રણ હોય, તે ત્રણેય શબ્દોનો અર્થ તો એક જ છે.
સમ્યગ્દર્શન પામ્યા વિના આત્માનું કલ્યાણ શક્ય નથી. માટે બારવ્રતો ઉચ્ચરતાં પહેલાં સૌ પ્રથમ સમ્યગદર્શન ઉચ્ચરવું જરુરી છે. ઉપધાન કરો કે સંઘપતિ તરીકેની સંઘમાળ પહેરો, દીક્ષા લો કે ચતુર્થવ્રત ઉચ્ચરો, સૌ પ્રથમ સમકિત તો ઉચ્ચરવું જ પડે.
કે ૮ ના વ્રત ધરીયે ગુરુ સાખ ,
