________________
(૧૦) સદારાસંતોષ - પરસ્ત્રીગમના
વિરમણ વ્રત
“એ વ્રત જગમાં દીવો, મેરે પ્યારે! એ વ્રત જગમાં દીવો” શબ્દોથી જેના અત્યંત વખાણ કરવામાં આવ્યા છે, તે અત્યંત મહત્ત્વનું આ વ્રત છે. ચોથા વ્રત તરીકે આ વ્રત પ્રસિદ્ધ છે. સર્વ વ્રતોમાં શિરોમણી આ વ્રત છે. મોહરાજાની છાવણી ઉપર જોરદાર વળતો પ્રહાર કરવાની તાકાત આ વ્રતમાં છે.
અઢારેય પાપોનું કેન્દ્રસ્થાન ઘર છે. જે ઘર રાખે તેને બધા ય પાપો કરવા પડે. સાધુઓને અણગાર કહેવાય છે. અણગાર એટલે ઘર વિનાના (અગાર=ધર). સાધુઓને ઘર ન હોવાથી તેઓ પાપરહિત જીવન સહેલાઈથી જીવી શકે છે.
ઘરનું મૂળ સામાન્યતઃ ઘરવાળી છે. લગ્ન કરો, ઘરવાળી લાવો એટલે બાળકો થાય. બધાને રહેવા ઘરની જરુર પડે. લગ્ન પાછળનું એક મહત્ત્વનું કારણ મૈથુન છે. આમસર્વપાપોનું મૂળ આમૈથુનસેવન બની શકે છે. તે મૈથુનનો ત્યાગ એટલે બ્રહ્મચર્યવ્રત.
મિથુન યુગલ. સ્ત્રી-પુરુષનું યુગ્મ. તેઓ જે કાંઈ વિષયસેવન કરે તે મૈથુન કહેવાય. આપણા પૂજનીય સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંતો આ મૈથુનના સર્વથા ત્યાગી હોય છે. તેઓ શુદ્ધ બ્રહ્મચર્ય પાળતાં હોય છે. ઔદારિક શરીરવાળા મનુષ્ય અને તિર્યંચો કે વૈક્રિય શરીરવાળા દેવદેવીઓ સાથે મૈથુનસેવન મન-વચન કાયાથી ત્યાગે છે. બીજા પાસે સેવરાવતા નથી કે કોઈ મૈથુનસેવન કરે તેની અનુમોદના પણ કરતાં નથી. તેથી ઔદારિક કેવૈક્રિય શરીરધારી સાથે (૨) મન-વચન-કાયાથી, (૩) મૈથુન-સેવન કરવું નહિ, કરાવવું નહિ કે કરતાંની અનુમોદના કરવી નહિ એમ રxx૩=૧૮ પ્રકારે મૈથુનસેવનનો તેમને ત્યાગ હોય છે. ગુરુભગવંતો આ રીતે ૧૮ પ્રકારે બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરે છે.
પોતાનો બાળક જ્યારે ધ્રુસકે ધ્રુસકે રડતો ત્યારે પેલી મદાલસા તેને કહેતી, "मृत्यो बिभेषि किं बाल? स च भीतं न मुञ्चति अजातं नैव गृह्णाति, कुरु यत्नमजन्मनि।
હે બાળક!તું શું મૃત્યુથી ડરી રહ્યો છે? તે માટે તું ધૂસકે ધ્રુસકે રડી રહ્યો છે? પણ એમ રડવાથી શું વળે? કારણ કે જે વ્યક્તિ મૃત્યુથી ડરે છે, તેને યમરાજા કાંઈ છોડી દેતો નથી!મૃત્યુ તેને માફી આપતું નથી. હા! એટલી વાત નક્કી છે કે જે જન્મ્યો નથી તેની ઉપર મૃત્યુ હુમલો કરી શકતું નથી. યમરાજા તેને ઊંચકીને લઈ જઈ શકતો નથી. માટે જો તને ખરેખર મોતનો ડર હોય તો તું જન્મ જ ન લેવો પડે તે માટે પ્રયત્ન કર. જયાં કે ૯૨
ધરીયે ગુરુ સાખી ને
