________________
મરાવનાર, પાપકાર્યોમાં રત એવા પણ “નારદ મોક્ષે ગયા તેમાં તેઓનું બ્રહ્મચર્ય વ્રત જ કારણ હતું.
અબ્રહ્મ બે પ્રકારે છે. (૧) સ્કૂલ અને (૨) સૂક્ષ્મ. વિજાતીય શરીર સાથે વિષયસેવન કરવું તે સ્થૂલ અબ્રહ્મ. અને વેદમોહનીય કર્મના ઉદયે પેદા થતી કામવાસનાના જોરે ઇન્દ્રિયોમાં જે સહજ વિકાર થાય તે સૂક્ષ્મ અબ્રહ્મ. આ બંનેનો ત્યાગ કરવો તે બ્રહ્મચર્ય કહેવાય.
તેમાં ય સર્વ સ્ત્રીઓ (વિજાતીય તત્ત્વ) સાથે સર્વ પ્રકારના વિષયસેવનનો ત્યાગ કરવો તે સંપૂર્ણ બ્રહ્મચર્ય છે. ગુરુભગવંતોને સંપૂર્ણ બ્રહ્મચર્ય વ્રત હોય છે, જે સર્વથા મૈથુન વિરમણ મહાવ્રત તરીકે ઓળખાય છે.
પરંતુ જેઓ સંપૂર્ણ બ્રહ્મચર્ય પાળી શકતા નથી તેમણે આંશિક બ્રહ્મચર્ય પણ પાળવું તો જોઈએ જ. તે સ્કૂલબ્રહ્મચર્ય કહેવાય. તેના બે પ્રકાર છે. (૧) સ્વસ્ત્રીમાં સંતોષ (૨) પરસ્ત્રીગમનત્યાગ.
સ્વસ્ત્રી એટલે પોતે પરણેલી એક કે અનેક સ્ત્રી.
પરસ્ત્રી એટલે અન્ય મનુષ્યોની પરિણીત સ્ત્રી કે રખાત વગેરે મનુષ્યલોકની સ્ત્રી, પરિગૃહીતા-અપરિગૃહીતા દેવી, પશુ જાતિની સ્ત્રી વગેરે.
સ્વદારા (પોતાની પત્ની)માં સંતોષ અને પરસ્ત્રીગમન વિરમણને સ્થૂલ મૈથુન વિરમણ વ્રત નામનું ચોથું વ્રત કહેવાય છે.
પરસ્ત્રીગમન ત્યાગ કરતાં ય સ્વદારાસંતોષ અંશ વધારે ચડિયાતો છે. કારણકે બીજાની પરણેલી સ્ત્રીઓ કે રખાતોનો સમાવેશ પરસ્ત્રીમાં થાય છે. પણ કુમારિકા કન્યાનો સમાવેશ પરસ્ત્રીમાં થતો નથી. જ્યારે સ્વદારાસંતોષનો નિયમ લેનારને કુમારિકાનો પણ ત્યાગ આવી જાય છે. આ અપેક્ષાએ સ્વદારાસંતોષવ્રત ઉત્તમ ગણાય. સ્ત્રીઓ માટે સ્વપુરુષ સંતોષ રુપ એક જ પ્રકારે આ વ્રત હોય છે.
સંતોષ એટલે મર્યાદા. પોતાની સ્ત્રીમાં પણ અમર્યાદપણે નહિ વર્તવાનું. તેમાં ય મર્યાદા તો નક્કી કરવી જોઈએ. મર્યાદાવિનાનું જીવન શોભે નહિ. વળી પરસ્ત્રીગમનનો તો ત્યાગ જ કરી દેવો જોઈએ.
પરસ્ત્રીગમન કરનાર વ્યક્તિને વધ-બંધાદિ થાય છે. એઈડ્ઝ, ભગંદર વગેરે ભયંકર રોગો થાય છે. ઇચ્છિત કાર્યોમાં અસફળતા, ઉદ્વેગ, બેચેની, અપ્રિયતા, દુર્ભાગ્ય વગેરેની પ્રાપ્તિ થાય છે. નારકમાં ધગધગતી પુતળીને પરાણે આલિંગન કરવું પડે છે. તષ્ણ કાંટાવાળા શાલ્મલીવૃક્ષને ભેટવું પડે છે. જન્માંતરમાં નપુંસક બનવું પડે છે. દુરાચારિણી સ્ત્રીને આ ભવમાં કે પરભવમાં વિધવા થવું પડે છે. ક્યારેક લગ્નની ચોરીમાં રંડાપો મેળવવો પડે છે, વાંઝણી થવું પડે છે કે મરેલા બાળકને જન્મ આપનારી સ્ત્રી કે ૯૬
ના વ્રત ધરીયે ગુરુ સાખ
