________________
ગોશાળાની આંખમાંથી છૂટેલી તેજોલેશ્યા પ્રભુવીરને ત્રણ પ્રદક્ષિણા આપીને, ગોશાળાને ભરખી ગઈ. તેજોલેશ્યાની આગમાં બળતો તે ગોશાળો ‘તું છ મહિનામાં હવે મરી જઈશ' બોલતો નાઠો. પણ પ્રશાન્ત પ્રભુએ કહ્યું કે, હે ગોશાલક ! મારું આયુષ્ય તો હજુ સોળ વર્ષનું બાકી છે, પણ તારું આયુષ્ય તો માત્ર સાત જ દિવસનું બાકી છે.”
તેજોલેશ્યાની આગની બળતરાથી શેકાતો તે ગોશાળો પોતાની ભકતાણી હાલાહલા કુંભારણને ત્યાં પહોંચ્યો. બળતરાની પીડા શાંત કરવાના અનેક ઉપચારો
શરુ થયા.
પ્રભુ મહાવીરને પણ તેજોલેશ્યાની અસર થઈ. છ મહિના સુધી લોહીના ઝાડાઊલટી ચાલુ રહ્યા. શરીર સાવ શુષ્ક થવા લાગ્યું.
પણ પ્રભુવીરના અતિપ્રવિત્રતમ અણુ-પરમાણુને સ્પર્શીને ગયેલી તેજોલેશ્યા ગોશાળામાં પ્રવેશી હતી, તેથી જાણે કે પ્રભુના પવિત્ર અણુ-પરમાણુ પણ તે તેજોલેશ્યાની સાથે ગોશાળાના શરીરમાં પ્રવેશ્યાં ન હોય, તેમ ગોશાળાની છેલ્લે છેલ્લે પણ બુદ્ધિ પલટાઈ ગઈ.
પ્રભુ મહાવીરદેવ કરુણાના મહાસાગર હતા. જીવમાત્રને તારી દેવાની ભાવના આત્મસાત્ થયેલી હતી. ગૌતમસ્વામીને મોકલ્યા ગોશાળા પાસે. ગૌતમસ્વામીના વચનોએ તેનામાં પશ્ચાત્તાપનો મહાસાગર પેદા કર્યો.
ગોશાળાને પોતાની ભૂલ સમજાઈ. પરમપિતા પરમાત્માની કરેલી ભયંકર આશાતનાના પરિણામથી તે ધ્રૂજી ઊઠ્યો. પરમાત્મા પ્રત્યેનો અહોભાવ પેદા થયો. પોતાની જાત પ્રત્યે ધિક્કાર પ્રગટ્યો. પરમાત્મા મહાવીરદેવને તેણે સર્વજ્ઞ ભગવંત તરીકે સ્વીકાર્યા.
•
પોતાના અંગત ભક્તોને તેણે ભેગા કર્યા. તેમની પાસે સૌ પ્રથમ પોતે કહે તેમ કરવાનું વચન માંગી લીધું. વચન લીધા બાદ કહ્યું, “સાંભળો ! સાચા સર્વજ્ઞ પ્રભુ મહાવીર છે. હું સર્વજ્ઞ છું જ નહિ. હું મંખલીપુત્ર ગોશાળો છું. પહેલાં ભગવાન મહાવીરનો હું શિષ્ય હતો. મેં તેમની સામે પડવાનું ગોઝારું પાપ કર્યું છે. મને તેનો પારાવાર પશ્ચાત્તાપ થાય છે. મારું હવે આયુષ્ય થોડુંક જ બાકી છે.
મારા મૃત્યુ બાદ તમારે મારી એક વાતનો અમલ કરવાનો છે. મારા મરણ બાદ તમે બધાં મારા શરીર ઉપર થૂંકજો. મરેલા કૂતરાના શરીરને જેમ પગથી દોરી બાંધીને ઢસડીને નગરમાંથી બહાર લઈ જવાય, તેમ મારા શરીરને પણ ઢસડી - ઢસડીને નગરમાંથી બહાર લઈ જજો અને જાહેર કરજો કે, ‘આ એ પાપિષ્ઠ ગોશાળો છે, જેણે તેના ગુરુ ભગવાન મહાવીરને ય ન છોડ્યા, સાચા સર્વજ્ઞ તો ભગવાન મહાવીર છે, સુકુ ૧૦ નૂન વ્રત ધરીયે ગુરુ સાખ