________________
લાવીને આપતા, ત્યારે તે પૂછતી, “શું આનાથી મારો મોક્ષ થશે? જો ના, તો મારે તેનું શું કામ છે?
“યેનાડહં નાડમૃતા ચાં, તેનાડહં કિં કુર્યા...?”
પરમાત્મા મહાવીરદેવના પ્રથમ ગણધર ગૌતમસ્વામી ! મોક્ષની કેવી તીવ્ર લગન ! જેને જેને દીક્ષા આપે તે તમામને કેવળજ્ઞાન થતાં, મને ક્યારે કેવળજ્ઞાન થશે? મારો મોક્ષ ક્યારે થશે? તેનો ચિત્કાર નીકળે!
અરે ! દેવો પાસેથી જાણવા મળ્યું કે પોતાની લબ્ધિથી જે અષ્ટાપદજીની યાત્રા કરે તે ચરમશરીરી. તેનો તે જ ભવમાં મોક્ષ નક્કી !
આ શબ્દો સાંભળતાં જ પોતાના મોક્ષની ખાતરી કરવા અષ્ટાપદ તરફ તેમણે પ્રયાણ આદરી દીધું! કેવી તીવ્ર મોક્ષની લગન !
પેલા અર્ણિકાપુત્ર આચાર્ય! ગોચરી લાવનારા પુષ્પચૂલા સાધ્વીજીને કેવળજ્ઞાન થયું છે, તેવી જાણ થતાં જ પૂછી લીધું કે, “મારે કેવળજ્ઞાન - મોક્ષ ક્યારે ?”
અને જ્યાં ખબર પડી કે ગંગા નદી પાર કરતાં કેવળજ્ઞાન - મોક્ષ થશે, ત્યાં ગોચરી વાપરવાનું પણ એક બાજુ રાખીને, ગંગા નદીને પાર કરવા ગયા! અને પામ્યા કેવળજ્ઞાન ને મોક્ષ.
ગોચરી વાપરવા ય ન રોકાયા. તેમની મોક્ષની કેવી તીવ્ર લગન!
માત્ર મોક્ષ, મોક્ષ, મોક્ષ બોલવાથી મોક્ષની લગન છે, તેમના કહેવાય. આપણા રોમરોમ મોક્ષ મેળવવા તલપતા હોય, મોક્ષ ન મળવા બદલ ઝૂરતા હોય, તો કાંઈક મોક્ષની લગનની ઝાંખી થઈ ગણાય! આવી મોક્ષની લગન આપણે પેદા કરવી જોઈએ.
(૩) નિર્વેદઃ કંટાળો, અણગમો
સમકિતી આત્મા આ સંસારને સતત નગુણો માને. આ સંસારની એકપણ ચીજ તેને આકર્ષે નહિ. તે કશાયમાં મુંઝાય નહિ.
તેને સંસારના વિષયસુખો વિષ (ઝર) જેવા ભયંકર લાગે. તેને સંસાર દુઃખમય હોવાથી તો અસાર લાગે જ; પણ કદાચ પુણ્યોદયે સુખોની સામગ્રીથી ખડકાયેલો સંસાર મળ્યો હોય તો તેનેય તે દુઃખરૂપ માને.
કર્મોદયે સંસારમાં તેને રહેવું પડે તો તે સંસારને સારો તો ન જ માને. સંસારમાં રહેતોય રમતો નહિ જ. મન તેનું સતત પરમાત્માના ચરણોમાં હોય, પછી કાયા ભલે - મન વિના - સંસારનાં કાર્યો કરતી જણાતી હોય.
ચાર દિવસ પછી જેને ફાંસીની સજા થવાની હોય, તે વ્યક્તિની માનસિક હાલત ફાંસી પૂર્વેના ચાર દિવસ દરમિયાન કેવી હોય? શું તેને ખાવાનું-પીવાનું – પહેરવાનું કે ૩૯
વ્રત ધરીયે ગુરુ સાખી
