________________
આધાકર્મી વગેરે દોષવાળી ન હોવાથી તીર્થંકર-અદત્તાદાનનો દોષ પણ ન લાગ્યો. છતાં પણ જો વહોરીને લાવ્યા બાદ આ વસ્તુઓ પોતે જેની નિશ્રામાં હોય તે ગુર્વાદિને નિમજ્યા વિના, બતાવ્યા વિના કે તેઓની સંમતિ વિના વાપરે તો ગુરુ અદત્તાદાનનો દોષ લાગે. તે ગુરુ-અદત્તાદાનથી અટકવું તે ગુરુ-અદત્તાદાન વિરમણ વ્રત.
ચારે પ્રકારના અદત્તમાંથી કોઈપણ અદત્ત સાધુથી ગ્રહણ કરી શકાય નહિ. તેથી તેમના અદત્તાદાન વિરમણ વ્રત ન કહેતાં મહાવ્રત કહેવામાં આવે છે. વળી ઘાસ, માટી, કાંકરા, તણખલા જેવી તુચ્છ વસ્તુ પણ તેના માલિકની રજા લીધા વિના ગ્રહણ કરવી સાધુને કહ્યું નહિ. જો ગ્રહણ કરે તો દોષ લાગે. આમ નાની કે મોટી તમામ પ્રકારની અદત્ત વસ્તુને ગ્રહણ કરવાનો તેમને ત્યાગ હોવાથી સાધુનું આ વ્રત સર્વથા અદત્તાદાન વિરમણ મહાવ્રત તરીકે ઓળખાય છે.
ગૃહસ્થજીવન જીવી રહેલાં ગૃહસ્થો માટે આ મહાવ્રત સ્વીકારવું શક્ય હોય તો તેમણે છલાંગ લગાવીને સાધુ બની જવું જોઈએ. પરંતુ જો તે શક્ય ન જણાતું હોય તો જલ્દીથી સાધુજીવન સ્વીકારવાની તમન્ના સાથે અદત્તાદાન સંબંધિત મહાવ્રતના બદલે આ ત્રીજું અણુવ્રત તો સ્વીકારવું જ જોઈએ.
શ્રાવકોએ સ્વીકારવાના આ ત્રીજા અણુવ્રતમાં ઉપર જણાવેલ ચાર અદત્તાદાનમાંથી માત્ર પ્રથમ નંબરના સ્વામી - અદત્તાદાનનું વિરમણ કરવાનું છે. તેમાં ય જે વસ્તુ કહ્યા વિના લેવાથી ચોરીનું કલંક લાગે તેમ છે, એવું સમજવા છતાં ય માલિકની રજા વિનાતે વસ્તુને લેવીતે સ્થૂલ અદત્તાદાન કહેવાય. તે-સ્થૂલ અદત્તાદાનનો ત્યાગ કરવાનો છે.
ચોરી કરવાની બુદ્ધિ વિના ઘાસ, માટી, તણખલાં જેવી તુચ્છ વસ્તુઓ લેવી તે સૂક્ષ્મ અદત્તાદાન કહેવાય. શ્રાવક સૂક્ષ્મ અદત્તાદાનનો ત્યાગ કરી શકતો નથી. કારણ કે તેના માટે તે ત્યાગ કરવો શક્ય નથી. તેથી તેણે તેની જયણા રાખવી પડે છે.
આમ, જીવ-અદત્તાદાન, તીર્થકર અદત્તાદાન, ગુરુ અદત્તાદાન અને સૂક્ષ્મસ્વામી અદત્તાદાનનો ત્યાગ કરવો ગૃહસ્થ માટે શક્ય ન હોવાથી સ્થૂલ-સ્વામી અદત્તાદાનન ત્યાગરુપસ્થૂલ-અદત્તાદાન વિરમણ વ્રત નામનું આ ત્રીજું અણુવ્રત તેમને ઉચ્ચરાવવામાં આવે છે.
ચોરી કરનાર વ્યક્તિને આ ભવમાં ઘણી વિડંબનાઓ સહન કરવી પડે છે ચોર” તરીકે તેની નામોશી થાય છે. આબરુ ખતમ થાય છે. જેલમાં જવું પડે છે. ક્યારેક તો ફાંસી સુધીની સજા થાય છે. મોત થવા માત્રથી છૂટકારો નથી થતો. ત્યારબાદ પણ પરલોકમાં નરક વગેરેના ભયંકર દુઃખો સહન કરવા પડે છે. નરકમાંથી નીકળ્યા ૮૦
વ્રત ધરીયે ગુરુ સાખ
