________________
તેટલું તો કમસે કમ નક્કી કરવું જોઈએ ને ? સાપેક્ષ હિંસાથી ન અટકી શકે તો ય નિરપેક્ષ હિંસાથી તો અટકવું જોઈએ ને ?
આમ સંસારી જીવ ભલે તમામ હિંસામાંથી અટકી શકતો નથી, પણ જો ધારે તો બીજા જીવોની રક્ષા ક૨વાની ભાવના સાથે, જાણી જોઈને નિરપરાધી ત્રસ જીવોની નિરપેક્ષપણે કરાતી હિંસાથી તો અટકી શકે છે. તે માટે તેણે આ પ્રથમ અણુવ્રત ધારણ કરવાનું છે. આ પ્રથમ અણુવ્રત સ્વીકારનારે આ જ પ્રતિજ્ઞા કરવાની છે કે, “હું જાણી જોઈને, નિરપરાધી ત્રસજીવોની નિરપેક્ષપણે હિંસા કરીશ નહિ કે બીજા પાસે કરાવીશ નહિ.”
શ્રાવકની આ દયાને સવા વસાની દયા કહેવાય છે. સર્વ જીવોની જે દયા પાળવી તે વીસ વસાની દયા કહેવાય. તે તો સાધુ-સાધ્વીજી પાળી શકે.
તેમાંના સ્થાવર જીવોની દયા પાળવી સંસારીઓ માટે અશક્ય હોવાથી દસ વસા ઓછા થઈ જ ગયા.
બાકી રહેલાં દસ વસા રુપ ત્રસજીવોમાંથી સંસારીઓ અપરાધી જીવોની દયા પાળી શકતા ન હોવાથી પાંચ વસા ઓછા થયા.
પાંચ વસા રુપે નિરપરાધી જીવોની ભલે જાણી જોઈને હિંસા કદાચ ન કરે પણ અજાણતાં તો હિંસા થઈ જ જવાની. તેથી અજાણતાં કરેલી હિંસાના અઢી વસા ઓછા
થયા.
હવે જે અઢી વસા રુપ દયાના પાલનની શક્યતા ઊભી થઈ, તેમાં ય કા૨ણે હિંસા કરવી પડે છે. તે હિંસા નિરપેક્ષ રીતે ન કરે તો સવા વસાની દયા પાળી ગણાય. આમ, સંસા૨માં ૨હેલો શ્રાવક દયાનું પાલન કરવા ઇચ્છે તો ય સવા વસાથી અધિક દયા પાળવી તેના માટે શક્ય બનતી નથી. આ સવા વસાની દયા પાળવા માટે પ્રથમ અણુવ્રત સ્વીકારવાનું છે. અને તે વખતે વીસે વીસ વસાની દયા પાળવાનું જેનાથી શક્ય બની શકે છે, તે સાધુજીવન સ્વીકારવાની ભાવના પણ ભાવવાની છે.
જયપુર નગરમાં શત્રુંજય રાજા રાજ્ય કરતાં હતા. તેમને બે પુત્રો થયા. સૂર્ય અને ચન્દ્ર તેમના નામ રાખ્યા.
યૌવનવયને આંગણે આવતાં પિતાએ સૂર્યને યુવરાજ પદ આપ્યું પણ ચન્દ્રને કાંઈ પદ ન આપ્યું. સ્વમાની ચન્દ્રને અપમાન લાગ્યું. કોઈને ય કહ્યા વિના, રિસાયેલો તે રાજકુમાર જંગલની કાંટાળી કેડીએ નીકળી પડ્યો.
ઝરણાના પાણી ને વૃક્ષોનાં ફળો આરોગતો તે રાજપુર નગરની બહારના ઉદ્યાનમાં આવી પહોંચ્યો.
વ્રત ધરીયે ગુરુ સાખ
